Language of document : ECLI:EU:T:2022:774

WYROK SĄDU (czwarta izba w składzie powiększonym)

z dnia 7 grudnia 2022 r.(*)

Polityka gospodarcza i pieniężna – Nadzór ostrożnościowy nad instytucjami kredytowymi – Artykuł 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1024/2013 – Konieczność bezpośredniego nadzoru EBC nad mniej istotną instytucją kredytową – Wniosek właściwego organu krajowego – Artykuł 68 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 468/2014 – Decyzja EBC o uznaniu PNB Banka za istotny podmiot podlegający bezpośredniemu nadzorowi ostrożnościowemu – Obowiązek uzasadnienia – Proporcjonalność – Prawo do obrony – Dostęp do akt administracyjnych – Raport przewidziany w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014 – Artykuł 106 regulaminu postępowania – Wniosek o przeprowadzenie rozprawy pozbawiony uzasadnienia

W sprawie T‑301/19

PNB Banka AS, z siedzibą w Rydze (Łotwa), którą reprezentuje adwokat O. Behrends,

strona skarżąca,

przeciwko

Europejskiemu Bankowi Centralnemu (EBC), który reprezentują C. Hernández Saseta, F. Bonnard oraz D. Segoin, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

SĄD (czwarta izba w składzie powiększonym),

w składzie podczas narady: S. Gervasoni (sprawozdawca), prezes, L. Madise, P. Nihoul, R. Frendo i J. Martín y Pérez de Nanclares, sędziowie,

sekretarz: E. Coulon,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

wydaje następujący

Wyrok

1        W skardze opartej na art. 263 TFUE skarżąca, PNB Banka AS, żąda stwierdzenia nieważności decyzji Europejskiego Banku Centralnego (EBC), doręczonej pismem z dnia 1 marca 2019 r., o uznaniu jej za istotny podmiot podlegający jego bezpośredniemu nadzorowi ostrożnościowemu (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”).

I.      Ramy prawne

2        Artykuł 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzającego Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz.U. 2013, L 287, s. 63) stanowi: „W odniesieniu do [mniej istotnych instytucji kredytowych], i w ramach określonych w ust. 7 [tego artykułu], jeżeli konieczne jest zapewnienie spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru, EBC może w dowolnym momencie, z własnej inicjatywy po skonsultowaniu się z właściwymi organami krajowymi lub na wniosek właściwego organu krajowego, podjąć decyzję o tym, że sam będzie bezpośrednio wykonywał wszelkie stosowne uprawnienia w odniesieniu do jednej lub więcej [mniej istotnych instytucji kredytowych], w tym w przypadku, gdy pomoc finansowa była wnioskowana [objęta wnioskiem do] lub otrzymana pośrednio z europejskiego instrumentu stabilności finansowej lub europejskiego mechanizmu stabilności”.

3        Artykuł 67 rozporządzenia (UE) nr 468/2014 EBC z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiającego ramy współpracy pomiędzy EBC, właściwymi organami krajowymi oraz wyznaczonymi organami krajowymi w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego (Dz.U. 2014, L 141, s. 1), zatytułowany „Kryteria podejmowania decyzji EBC na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia [nr 1024/2013]”, wymienia w ust. 2 różne czynniki, które EBC musi wziąć pod uwagę między innymi przed podjęciem decyzji o objęciu bezpośrednim nadzorem w szczególności mniej istotnego nadzorowanego podmiotu.

4        Artykuł 68 rozporządzenia nr 468/2014, zatytułowany „Procedura przygotowania decyzji EBC na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia [nr 1024/2013] na wniosek właściwego organu krajowego”, stanowi:

„[…]

3.      Do wniosku właściwy organ krajowy załącza raport przedstawiający historię nadzoru nad tym nadzorowanym podmiotem lub nadzorowaną grupą i profil ryzyka tego podmiotu lub grupy.

[…]

5.      Jeżeli EBC stwierdzi, że sprawowanie bezpośredniego nadzoru przez EBC nad mniej istotnym nadzorowanym podmiotem lub mniej istotną nadzorowaną grupą jest niezbędne dla zapewnienia spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru, przyjmie decyzję EBC zgodnie z tytułem 2 [części IV tego rozporządzenia]”.

II.    Okoliczności powstania sporu

5        W dniu wydania zaskarżonej decyzji skarżąca była mniej istotną instytucją kredytową w rozumieniu art. 6 ust. 4 rozporządzenia nr 1024/2013 (zwaną dalej „mniej istotną instytucją kredytową”) z siedzibą na Łotwie. Z tego względu była ona objęta bezpośrednim nadzorem ostrożnościowym Finanšu un kapitāla tirgus komisija (komisji ds. rynków finansowych i kapitałowych, Łotwa, zwanej dalej „KRFK”).

6        W dniu wniesienia skargi CR był głównym akcjonariuszem skarżącej.

7        W dniu 25 sierpnia 2017 r. skarżąca oraz CR i inni członkowie jego rodziny, będący akcjonariuszami skarżącej, według skarżącej „zgłosili” Republice Łotewskiej spór dotyczący ochrony ich inwestycji. Powołali się oni na nieuzasadniony i nieracjonalny charakter wymogów ostrożnościowych nałożonych na skarżącą przez KRFK.

8        W sierpniu 2017 r., według skarżącej, CR złożył do organów Zjednoczonego Królestwa skargę dotyczącą czynów korupcyjnych, jakich miał się dopuścić A, prezes Latvijas Banka (banku centralnego Łotwy). Zarzucane mu czyny korupcyjne miały polegać na próbach uzyskania przez niego łapówek od CR dzięki wpływom, jakie A miał posiadać w KRFK.

9        We wrześniu 2017 r. skarżąca została sklasyfikowana jako „mniej istotna instytucja w kryzysie” w rozumieniu ram współpracy w zakresie zarządzania kryzysowego dla mniej istotnych podmiotów, co skutkowało szczególnym nadzorem nad skarżącą wykonywanym przez grupę ds. zarządzania kryzysowego, w skład której wchodziły KRFK i EBC.

10      W dniu 16 listopada 2017 r. KRFK zwróciła się do EBC o przejęcie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą. Wniosek ten opierał się w szczególności na trzech elementach: po pierwsze, wynikach kontroli na miejscu przeprowadzonej przez KRFK i ich wpływie na współczynnik adekwatności kapitałowej skarżącej, po drugie, stałym naruszeniu limitu dużych ekspozycji, którego wyeliminowanie mogłoby mieć dodatkowy negatywny wpływ na współczynnik adekwatności kapitałowej, i po trzecie, zgłoszeniu przez skarżącą i jej głównego akcjonariusza sporu dotyczącego ochrony inwestycji.

11      Po zbadaniu wniosku, o którym mowa w pkt 10 powyżej, podczas posiedzenia Rady ds. Nadzoru w dniu 28 listopada 2017 r., EBC oddalił ten wniosek.

12      W dniu 12 grudnia 2017 r. skarżąca oraz CR i inni członkowie jego rodziny, będący akcjonariuszami skarżącej, wszczęli postępowanie arbitrażowe przeciwko Republice Łotewskiej przed Międzynarodowym Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID) na podstawie Traktatu z dnia 24 stycznia 1994 r. w sprawie wspierania i ochrony inwestycji między Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Republiką Łotewską (zwane dalej „postępowaniem arbitrażowym”). Twierdzili oni, że od końca 2015 r. na skarżącą nałożono nadmierny i arbitralny nadzór ostrożnościowy ze strony KRFK, polegający na podwyższeniu kapitału regulacyjnego oraz na ograniczeniach działalności. Wskazali oni, że ów nadmierny i arbitralny nadzór ostrożnościowy był spowodowany wpływem, jaki A wywierał na KRFK w celu uzyskania łapówek od skarżącej i CR.

13      W grudniu 2017 r., zdaniem skarżącej, CR zgłosił władzom łotewskim czyny korupcyjne, o których mowa w pkt 8 powyżej.

14      W dniu 17 lutego 2018 r. A został zatrzymany w następstwie wszczęcia w dniu 15 lutego 2018 r. przeciwko niemu dochodzenia przez Korupcijas novēršanas un apkarošanas birojs (urząd ds. zapobiegania i zwalczania korupcji, Łotwa; zwany dalej „KNAB”). Dochodzenie to dotyczyło oskarżeń o korupcję w związku z procedurą nadzoru ostrożnościowego wobec banku łotewskiego innego niż skarżąca. Decyzją z dnia 19 lutego 2018 r., kiedy A został zwolniony, KNAB nałożył na niego szereg środków zabezpieczających, w tym zakaz pełnienia funkcji prezesa banku centralnego Łotwy.

15      W dniu 28 czerwca 2018 r. A został oskarżony przez prokuratora prowadzącego dochodzenie, o którym mowa w pkt 14 powyżej. Akt oskarżenia, uzupełniony w dniu 24 maja 2019 r., zawierał trzy zarzuty. Pierwszy zarzut oskarżenia dotyczył przyjęcia w 2010 r. propozycji łapówki zaproponowanej przez prezesa rady nadzorczej pewnego łotewskiego banku innego niż skarżąca oraz samej łapówki, w zamian za którą A miał udzielać porad w celu umożliwienia bankowi uniknięcia nadzoru KRFK i powstrzymać się od udziału w posiedzeniach KRFK, w trakcie których poruszano kwestie związane z nadzorem nad tym bankiem. Drugi zarzut oskarżenia dotyczył, po pierwsze, przyjęcia po dniu 23 sierpnia 2012 r. propozycji łapówki złożonej przez wiceprezesa zarządu tego banku w zamian za porady A co do uzyskania zniesienia ograniczeń działalności nakazanych przez KRFK i zapobieżenia dalszym ograniczeniom, a po drugie, przyjęcia przez A zapłaty połowy tej łapówki. Trzeci zarzut oskarżenia dotyczył prania pieniędzy w celu ukrycia pochodzenia, transferów i własności środków wypłaconych na rzecz A, odpowiadających łapówce, o której mowa w zarzucie drugim.

16      Pismami z dnia 5 lipca i 12 września 2018 r. skarżąca i CR poinformowali przewodniczącą Rady ds. Nadzoru EBC, że dochodzenie dotyczące czynów korupcyjnych, o których mowa w pkt 8 powyżej, jest w toku. Wskazali oni, że po aresztowaniu A w lutym 2018 r. wygłosił on wobec nich wrogie i nieprawdziwe publiczne oświadczenia, twierdząc, że nabycie skarżącej przez CR nosiło znamiona oszustwa. Uznali oni, że wymogi ostrożnościowe KRFK względem skarżącej są nadmierne i dyskryminujące. Zwrócili się do EBC o podjęcie działań polegających na przeprowadzeniu dochodzenia i podjęciu odpowiednich środków, takich jak odpowiednie zmiany personelu odpowiedzialnego za nadzór ostrożnościowy nad skarżącą. Napisali oni: „Jedną z leżących u podstaw [jednolitego mechanizmu nadzorczego] koncepcji było to, że EBC może sprawować nadzór bardziej obiektywny i bezstronny niż lokalne organy nadzoru. [Skarżąca] i [CR] oczekują współpracy z EBC w tym celu” (pismo z dnia 5 lipca 2018 r., s. 13).

17      W dniu 30 września 2018 r. ICSID wydał środki tymczasowe nakazujące Republice Łotewskiej powstrzymanie się od podjęcia środków w celu cofnięcia zezwolenia dla skarżącej, powołując się na potencjalną niezgodność z jednym z wymogów regulacyjnych objętych ostatecznym terminem wyznaczonym w decyzji KRFK z dnia 27 lutego 2018 r. (zwane dalej „zaleceniem ICSID”).

18      W dniu 8 października 2018 r. przewodnicząca Rady ds. Nadzoru EBC poinformowała skarżącą i CR, w odpowiedzi na ich pisma z dnia 5 lipca i 12 września 2018 r., że w ramach swojej misji w zakresie kontroli funkcjonowania jednolitego mechanizmu nadzorczego EBC podziela opinię KRFK, zgodnie z którą sytuacja skarżącej w zakresie kapitału własnego wymaga szczególnego nadzoru. Wskazała ona, że skarżąca wielokrotnie korzystała z przedłużenia terminów na przyjęcie środków w zakresie kapitału własnego i że pomimo utrzymujących się problemów tego rodzaju skarżąca nie była objęta przez KRFK surowymi środkami nadzoru innymi niż wnioski o zwiększenie kapitału własnego, środki windykacyjne i dodatkowe rezerwy. Uznała ona, że skarżąca od kilku lat nie przestrzegała limitu dużych ekspozycji wobec podmiotów trzecich i wielokrotnie korzystała z przedłużenia terminu na naprawienie tego uchybienia. Przewodnicząca stwierdziła, że nie dysponuje żadnymi wskazówkami, że środki nadzoru nałożone na skarżącą były nadmierne lub nieproporcjonalne. Poinformowała ostatecznie, że zamierza wykonywać swoje zadania kontrolne, zwracając szczególną uwagę na środki zastosowane przez skarżącą w celu naprawienia naruszeń wymogów ostrożnościowych.

19      W dniu 21 grudnia 2018 r. KRFK ponownie zwróciła się do EBC o przejęcie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą. Przypomniała swój poprzedni wniosek z dnia 16 listopada 2017 r. i powołała się na zalecenie ICSID. Wskazała ona, że może upłynąć wiele miesięcy przed wydaniem przez ICSID decyzji w sprawie środków tymczasowych, co oznacza, że KRFK przez nieokreślony czas nie mogłaby wykonywać swoich zadań nadzorczych. Zdaniem KRFK przejęcie przez EBC bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego uniemożliwiłoby skarżącej wykorzystanie wskazanego konfliktu interesów jako argumentu przeciwko działaniom związanym z nadzorem ostrożnościowym i pozwoliłoby na wyjście z sytuacji, w której bank nieustannie uchybia ciążącym na nim obowiązkom, a regulatorowi uniemożliwia się podjęcie odpowiednich działań w celu powstrzymania takiego postępowania. KRFK uznała, że informacje będące już w posiadaniu EBC ułatwiają przekazanie zadań nadzorczych. Wyjaśniła, że jej decyzja z dnia 27 lutego 2018 r. nie została wykonana, co oznacza, że sytuacja skarżącej nadal narusza wymogi kapitałowe i limity dużych ekspozycji, a w najbliższym czasie nie można przewidzieć żadnego realnego i wiarygodnego rozwiązania. Wspomniała ona, że od czasu wszczęcia postępowania arbitrażowego reakcja skarżącej na niemal wszystkie interakcje w zakresie nadzoru nie wskazywała na wolę dążenia do udanej współpracy. Wskazała ona, że zdaniem skarżącej każdy wniosek złożony przez KRFK był przedmiotem sporu arbitrażowego i stanowił dodatkowy dowód arbitralnego podejścia. Dodała, że CR potwierdził, iż zrealizuje jej żądania, a mianowicie wzmocnienie środków własnych skarżącej, tylko wtedy, gdy żądania te zostaną zweryfikowane przez niezależną stronę trzecią. Wywnioskowała ona z tego, że została pozbawiona możliwości stosowania wysokich standardów nadzoru względem skarżącej.

20      W dniu 11 lutego 2019 r. EBC przekazał skarżącej, w celu przedstawienia uwag, projekt decyzji o przejęciu przez EBC bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego.

21      W dniu 22 lutego 2019 r. skarżąca odpowiedziała, że odrzuca zarzut, iż nie wykazała woli dążenia do udanej współpracy. Wskazała ona natomiast, że do tej pory ani KRFK, ani EBC nie zareagowały we właściwy sposób na liczne próby podjęcia konstruktywnej współpracy podejmowane przez nią i jej akcjonariuszy, w szczególności w odniesieniu do znanych EBC czynów korupcyjnych. W podsumowaniu wskazała ona, że sprzeciwia się rzeczonemu projektowi decyzji.

22      Wyrokiem z dnia 26 lutego 2019 r., Rimšēvičs i EBC/Łotwa (C‑202/18 i C‑238/18, EU:C:2019:139) Trybunał stwierdził nieważność decyzji KNAB z dnia 19 lutego 2018 r. w zakresie, w jakim nałożono w niej na A zakaz pełnienia obowiązków prezesa banku centralnego Łotwy. Uznał on, że Republika Łotewska nie wykazała, iż zwolnienie A z urzędu prezesa banku centralnego Łotwy zostało oparte na istnieniu wystarczających przesłanek świadczących o tym, iż ten dopuścił się poważnego uchybienia w rozumieniu art. 14.2 akapit drugi statutu Protokołu (nr 4) w sprawie Europejskiego Systemu Banków Centralnych i EBC.

23      W dniu 1 marca 2019 r. sekretarz Rady Prezesów EBC powiadomił skarżącą o zaskarżonej decyzji, przyjętej na podstawie wniosku Rady ds. Nadzoru opartego na art. 26 ust. 8 rozporządzenia nr 1024/2013, na mocy art. 6 ust. 5 lit. b) tego rozporządzenia w związku z art. 39 ust. 5 rozporządzenia nr 468/2014.

24      Sekretarz Rady Prezesów wskazał, że EBC, jako właściwy organ, jest odpowiedzialny za sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad skarżącą. Wyjaśnił on, że zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 i częścią IV rozporządzenia nr 468/2014. Dodał, że skarżąca zostanie umieszczona na liście nadzorowanych podmiotów, którą EBC publikuje i aktualizuje zgodnie z art. 49 ust. 1 rozporządzenia nr 468/2014.

25      W odniesieniu do okoliczności faktycznych, na których została oparta zaskarżona decyzja (część 1 tej decyzji), sekretarz Rady Prezesów wskazał, że skarżąca nie spełniała kryteriów przewidzianych w art. 6 ust. 4 rozporządzenia nr 1024/2013, a zatem była aktualnie zaklasyfikowana jako podmiot mniej istotny, podlegający bezpośredniemu nadzorowi ostrożnościowemu KRFK. Przypomniał on skład akcjonariatu skarżącej oraz strukturę grupy. Wspomniał o wszczęciu postępowania arbitrażowego oraz o zaleceniu ICSID. Wspomniał również o etapach postępowania administracyjnego poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji.

26      W odniesieniu do oceny okoliczności faktycznych (część 2 zaskarżonej decyzji) sekretarz Rady Prezesów wskazał, że EBC uznał przejęcie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą za konieczne dla zapewnienia spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru ostrożnościowego. Wniosek ten opiera się na następujących względach. W swoim wniosku KRFK podkreśliła, że od czasu wszczęcia postępowania arbitrażowego reakcja skarżącej na niemal wszystkie interakcje nadzorcze nadal nie wskazywała na jakąkolwiek wolę dążenia do udanej współpracy. Sama KRFK uznała się za całkowicie pozbawioną możliwości stosowania wysokich standardów nadzoru względem skarżącej zgodnie z normami Unii i jednolitego mechanizmu nadzorczego. Zdaniem KRFK przejęcie nadzoru ostrożnościowego przez EBC było najwłaściwszym rozwiązaniem dla zapewnienia odpowiedniego nadzoru nad skarżącą. Sekretarz Rady Prezesów stwierdził, że zdaniem EBC przejęcie bezpośredniego nadzoru jest konieczne w rozumieniu art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013. Wyjaśnił on, że na wniosek ten nie mają wpływu uwagi przedstawione przez skarżącą w ramach postępowania administracyjnego poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji, zważywszy że nie przedstawiła ona żadnego argumentu ani informacji, które nie zostały już wcześniej uwzględnione przez EBC.

27      Wreszcie sekretarz Rady Prezesów wyjaśnił, że istnieje możliwość wniesienia skargi do Administracyjnej Rady Odwoławczej EBC oraz wniesienia sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

28      Zaskarżona decyzja weszła w życie w dniu 4 kwietnia 2019 r.

29      Pismem z dnia 18 kwietnia 2019 r. EBC przekazał skarżącej, w odpowiedzi na wniosek skarżącej skierowany do niego w dniu 27 listopada 2018 r., listę dokumentów znajdujących się w posiadaniu EBC dotyczących nadzoru ostrożnościowego skarżącej. Wyjaśnił on, że prawo dostępu do akt administracyjnych nie obejmuje informacji poufnych i że w związku z tym lista zawiera dla każdego dokumentu informację o jego zaklasyfikowaniu, w zależności od tego, czy dokument ten jest dostępny, czy poufny.

30      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 14 maja 2019 r. skarżąca, CR i CT wnieśli niniejszą skargę.

III. Okoliczności faktyczne zaistniałe po wniesieniu skargi

31      W dniu 15 sierpnia 2019 r. EBC stwierdził, że należy uznać, iż skarżąca znajduje się na progu upadłości lub jest nią zagrożona w rozumieniu art. 18 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiającego jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. 2014, L 225, s. 1). Tego samego dnia Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) postanowiła nie przyjmować w odniesieniu do skarżącej programu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w rozumieniu art. 18 ust. 1 tego rozporządzenia.

32      W dniu 22 sierpnia 2019 r. KRFK wystąpiła do Rīgas pilsētas Vidzemes priekšpilsētas tiesa (sądu rejonowego dla dzielnicy Vidzeme miasta Ryga, Łotwa) z wnioskiem o ogłoszenie upadłości skarżącej.

33      W dniu 12 września 2019 r. Rīgas pilsētas Vidzemes priekšpilsētas tiesa (sąd rejonowy dla dzielnicy Vidzeme miasta Ryga) ogłosił upadłość skarżącej. Powołał syndyka masy upadłości do prowadzenia postępowania upadłościowego (zwanego dalej „syndykiem”) i przekazał mu wszystkie uprawnienia skarżącej i jej zarządu. Sąd oddalił wniosek zarządu skarżącej o zachowanie jego praw do reprezentowania skarżącej w ramach skargi na ocenę EBC z dnia 15 sierpnia 2019 r. stwierdzającą stan u progu upadłości lub zagrożenia upadłością skarżącej, na decyzję SRB z tego samego dnia o nieprzyjęciu wobec niej decyzji o restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz na decyzję KRFK o wszczęciu postępowania upadłościowego. Sąd ten dodał, że nie wyklucza to możliwości złożenia przez zarząd skarżącej odrębnego wniosku do syndyka w odniesieniu do prawa do reprezentacji w ramach konkretnych zadań.

34      Również w dniu 12 września 2019 r. KRFK zwróciła się do EBC o cofnięcie zezwolenia skarżącej.

35      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 25 października 2019 r. (sprawa T‑732/19) skarżąca oraz inni akcjonariusze lub potencjalni akcjonariusze skarżącej zażądali stwierdzenia nieważności decyzji SRB z dnia 15 sierpnia 2019 r. o nieprzyjęciu wobec skarżącej decyzji o restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

36      W dniu 21 grudnia 2019 r. A przestał pełnić obowiązki prezesa banku centralnego Łotwy.

37      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 29 stycznia 2020 r. (sprawa T‑50/20) skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji EBC z dnia 19 listopada 2019 r. odmawiającej nakazania syndykowi przyznania adwokatowi umocowanemu przez zarząd skarżącej dostępu do jej pomieszczeń, do posiadanych przez nią informacji oraz do jej personelu i zasobów.

38      W dniu 17 lutego 2020 r. EBC cofnął zezwolenie skarżącej. Cofnięcie to stało się skuteczne następnego dnia.

39      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 27 kwietnia 2020 r. (sprawa T‑230/20) skarżąca wniosła skargę na tę decyzję.

IV.    Postępowanie i żądania stron

40      W dniu 31 lipca 2019 r. EBC złożył w sekretariacie Sądu odpowiedź na skargę.

41      W dniu 28 kwietnia 2020 r. prezes czwartej izby postanowił, na podstawie art. 69 lit. d) regulaminu postępowania przed Sądem, zawiesić postępowanie do czasu wydania przez Sąd orzeczenia w sprawie T‑50/20. Postanowieniem z dnia 12 marca 2021 r., PNB Banka/EBC (T‑50/20, EU:T:2021:141) Sąd wydał postanowienie w tej sprawie, a postępowanie w niniejszej sprawie zostało wznowione w tym samym dniu.

42      W dniu 27 kwietnia 2021 r., a następnie w dniu 28 czerwca 2021 r., skarżąca, CR i CT wnieśli o zawieszenie postępowania do czasu wydania przez Trybunał orzeczenia w sprawie C‑321/21 P, dotyczącej odwołania od postanowienia z dnia 12 marca 2021 r., PNB Banka/EBC (T‑50/20, EU:T:2021:141). W dniu 20 maja 2021 r., a następnie w dniu 6 sierpnia 2021 r., prezes czwartej izby, po wysłuchaniu EBC, postanowił nie zawieszać postępowania.

43      Pismem z dnia 8 lipca 2021 r. pełnomocnik strony skarżącej poinformował Sąd, że nie reprezentuje już CR i CT. Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2021 r. Sąd (czwarta izba), na podstawie art. 131 § 2 regulaminu postępowania, umorzył postępowanie w przedmiocie niniejszej skargi w zakresie, w jakim została ona wniesiona przez CR i CT.

44      Ostatni termin na złożenie repliki został wyznaczony na dzień 30 września 2021 r. Skarżąca nie złożyła repliki w wyznaczonym terminie.

45      W swej skardze skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;

–        obciążenie EBC kosztami postępowania.

46      EBC wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

V.      Co do prawa

A.      W przedmiocie istnienia umocowania pełnomocnika, który wniósł skargę w imieniu skarżącej

47      Zgodnie z art. 51 § 3 regulaminu postępowania adwokaci lub radcowie prawni są zobowiązani złożyć w sekretariacie pełnomocnictwo udzielone przez stronę, którą reprezentują, jeżeli jest ona osobą prawną prawa prywatnego.

48      Pełnomocnictwo udzielone przez prezesa zarządu skarżącej w dniu 5 marca 2019 r. znajduje się w aktach sprawy (załącznik A.2).

49      Skarżąca podnosi, że syndyk odmówił udzielenia adwokatowi, którego skarżąca wyznaczyła do jej reprezentowania, dostępu do jej dokumentów, pomieszczeń, personelu i zasobów. W ramach odpowiedzi z dnia 13 marca 2020 r. na pytanie Sądu przedstawiła ona pismo syndyka z dnia 16 września 2019 r., w którym wskazano, że jej adwokat powinien, po pierwsze, „przedłożyć [syndykowi] pisemne sprawozdanie z postępów w realizacji umowy [o świadczenie usług prawnych], wyszczególniając instrukcje otrzymane od [skarżącej], zadań wykonywanych przez [adwokata] i informację, czy rzeczywiście toczą się jakieś prace”, po drugie, „informować [syndyka] co do płatności […]”, po trzecie, „powstrzymać się od jakiejkolwiek działalności w imieniu [skarżącej] bez uprzedniej konsultacji z [syndykiem], w szczególności zaprzestać świadczenia usług fakturowanych [skarżącej]”.

50      Pomimo wspomnianego pisma syndyka z dnia 16 września 2019 r. z akt sprawy nie wynika i nie zostało podniesione ani przez skarżącą, ani przez EBC, że syndyk odwołał pełnomocnictwo udzielone przez prezesa zarządu skarżącej w dniu 5 marca 2019 r. Wspomniane pismo nie wspomina o takim odwołaniu, chociaż wskazuje, że adwokat wyznaczony przez prezesa zarządu powinien powstrzymać się od wszelkiej działalności w imieniu skarżącej bez uprzedniej konsultacji z syndykiem.

51      W konsekwencji Sąd stwierdza, że skarżąca złożyła pełnomocnictwo uprawniające jej adwokata do wniesienia skargi zgodnie z art. 51 § 3 regulaminu postępowania.

B.      W przedmiocie wniosków o zawieszenie postępowania złożonych w dniu 27 kwietnia 2021 r., a następnie w dniu 28 czerwca 2021 r.

52      W dniu 27 kwietnia 2021 r., a następnie w dniu 28 czerwca 2021 r., skarżąca wniosła o zawieszenie postępowania. Na poparcie swoich wniosków o zawieszenie postępowania podniosła ona, że potrzebuje dostępu do swoich pomieszczeń, akt i zasobów finansowych, a syndyk nie współpracuje w celu zapewnienia jej skutecznego reprezentowania, pomimo wyroku z dnia 5 listopada 2019 r., EBC i in./Trasta Komercbanka i in. (C‑663/17 P, C‑665/17 P i C‑669/17 P, EU:C:2019:923).

53      Chociaż Sąd nie jest zobowiązany do przedstawienia powodów, dla których postanowił zawiesić postępowanie na podstawie art. 69 lit. c) lub d) regulaminu postępowania, w drodze wyjątku uważa on za stosowne wskazanie następujących kwestii.

54      Decyzja o zawieszeniu postępowania na podstawie art. 69 lit. c) lub d) regulaminu postępowania podlega uznaniu Sądu (zob. podobnie postanowienia: z dnia 20 października 2011 r., DTL/OHIM, C‑67/11 P, niepublikowane, EU:C:2011:683, pkt 32, 33; z dnia 15 października 2012 r., Internationaler Hilfsfonds/Komisja, C‑554/11 P, niepublikowane, EU:C:2012:629, pkt 37; z dnia 17 stycznia 2018 r., Josel/EUIPO, C‑536/17 P, niepublikowane, EU:C:2018:14, pkt 5).

55      W niniejszej sprawie w dniu 28 kwietnia 2020 r. postępowanie zostało zawieszone do czasu ogłoszenia orzeczenia Sądu w sprawie T‑50/20, w której skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji EBC z dnia 19 listopada 2019 r. odmawiającej nakazania syndykowi przyznania adwokatowi umocowanemu przez zarząd skarżącej dostępu do jej pomieszczeń, posiadanych przez nią informacji oraz jej personelu i zasobów.

56      Postanowieniem z dnia 12 marca 2021 r., PNB Banka/EBC (T‑50/20, EU:T:2021:141) Sąd oddalił skargę skarżącej. Uznał on w szczególności, że EBC jest oczywiście niewłaściwy do uwzględnienia wniosku zarządu skarżącej o nakazanie syndykowi udzielenia adwokatowi umocowanemu przez zarząd skarżącej dostępu do jej pomieszczeń, posiadanych przez nią informacji oraz jej personelu i zasobów (pkt 73). Uznał on również, że decyzje wydawane przez organy krajowe w ramach postępowania upadłościowego, takiego jak to toczące się wobec skarżącej, w odpowiedzi na ewentualny wniosek o udzielenie dostępu do dokumentów, pomieszczeń, personelu lub zasobów danej instytucji kredytowej podlegają co do zasady kontroli sądów krajowych, które mogą w razie potrzeby zwrócić się do Trybunału z pytaniami prejudycjalnymi na podstawie art. 267 TFUE, w przypadku gdyby napotkały one trudności w wykładni lub stosowaniu prawa Unii (pkt 72).

57      Należy również stwierdzić, że pomimo między innymi zawieszenia postępowania w okresie od dnia 28 kwietnia 2020 r. do dnia 12 marca 2021 r. skarżąca nie wykazuje ani nawet nie twierdzi, także w swym wniosku o zawieszenie postępowania z dnia 28 czerwca 2021 r., że wszczęła postępowanie sądowe przeciwko syndykowi, któremu zarzuca ona jednak przed Sądem pozbawienie umocowanego przez jej zarząd adwokata dostępu do jej pomieszczeń, informacji, personelu i zasobów od końca 2019 r.

58      Po przedstawieniu wymiany pism i wiadomości elektronicznych z syndykiem z dnia 12 i 16 września 2019 r. oraz w listopadzie 2019 r. skarżąca we wniosku o zawieszenie postępowania złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 27 kwietnia 2021 r. stwierdziła jedynie, że „intensyfikuje starania” wobec syndyka i sądów łotewskich, nie przedstawiając wyjaśnień co do charakteru tych starań.

59      Ponadto z postanowienia Rīgas pilsētas Vidzemes priekšpilsētas tiesa (sądu rejonowego dla dzielnicy Vidzeme miasta Ryga) z dnia 12 września 2019 r., o którym mowa w pkt 33 powyżej, nie wynika, aby skarżąca była pozbawiona możliwości wniesienia ewentualnego sporu z syndykiem przed sądy łotewskie. Nie tylko postanowienie to wskazuje, że nie jest wykluczona możliwość złożenia przez zarząd skarżącej odrębnego wniosku do syndyka w odniesieniu do praw do reprezentacji w ramach szczególnych zadań, lecz wyrok z dnia 5 listopada 2019 r., EBC/Trasta Komercbanka i in. (C‑663/17 P, C‑665/17 P i C‑669/17 P, EU:C:2019:923), na który powołuje się skarżąca w celu wykazania, że syndyk nie współpracował w zadowalający sposób w celu zapewnienia skutecznej reprezentacji, jest późniejszy od tego postanowienia, tak że skarżąca mogła a priori powołać się na ten wyrok jako nową okoliczność przed sądem krajowym.

60      W związku z tym, zdaniem Sądu, nie ma podstaw do ponownego zawieszenia postępowania.

C.      W przedmiocie ustnego etapu postępowania

61      Stosownie do art. 106 regulaminu postępowania:

„1.      Postępowanie przed Sądem obejmuje, w ramach etapu ustnego, rozprawę wyznaczaną z urzędu lub na wniosek strony głównej.

2.      Wniosek o przeprowadzenie rozprawy złożony przez stronę główną wskazuje powody, dla których wnosi ona o przedstawienie swojego stanowiska ustnie […].

3.      W braku wniosku, o którym mowa w § 2, Sąd, jeżeli uzna, że akta sprawy wystarczająco wyjaśniają okoliczności zawisłej przed nim sprawy, może zdecydować o wydaniu rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi z pominięciem ustnego etapu postępowania […]”.

62      Z brzmienia art. 106 regulaminu postępowania wynika zatem, że w braku wniosku o przeprowadzenie rozprawy, wskazującego powody, dla których strona główna wnosi o przedstawienie swojego stanowiska ustnie, Sąd może, jeśli uzna, że posiada wystarczającą wiedzę, orzec w przedmiocie skargi z pominięciem ustnego etapu postępowania.

63      Uzasadnienie projektu regulaminu postępowania z dnia 14 marca 2014 r., udostępnionego publicznie na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, potwierdza zresztą, że przy uwzględnieniu w szczególności wymogów prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości i ekonomii procesowej „Sąd może zdecydować o niewyznaczaniu rozprawy, jeżeli nie uważa jej za konieczną, chyba że jedna ze stron głównych złoży wniosek o jej przeprowadzenie, wskazując powody, dla których pragnie zostać wysłuchana”.

64      Praktyczne przepisy wykonawcze do regulaminu postępowania (zwane dalej „PPW”) stanowią w pkt 142, że strona główna, która zamierza przedstawić swoje stanowisko na rozprawie, składa, w terminie trzech tygodni od doręczenia stronom powiadomienia o zamknięciu pisemnego etapu postępowania, uzasadniony wniosek o przeprowadzenie rozprawy. Punkt ten wyjaśnia, że uzasadnienie to powinno opierać się na konkretnej ocenie użyteczności rozprawy dla strony, która wnosi o jej przeprowadzenie, i wskazywać elementy akt sprawy „lub” argumentacji, których pełniejsze rozwinięcie „lub” obalenie podczas rozprawy strona ta uznaje za konieczne. Wskazuje on, że w celu ściślejszego ukierunkowania wymiany stanowisk na rozprawie „wskazane jest”, by uzasadnienie nie miało charakteru ogólnego i by nie ograniczało się, tytułem przykładu, do znaczenia sprawy. Punkt 143 PPW przewiduje, że w braku uzasadnionego wniosku przedstawionego przez stronę główną w wyznaczonym terminie Sąd może zdecydować o wydaniu rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi z pominięciem ustnego etapu postępowania.

65      Z art. 106 regulaminu postępowania, a także z pkt 142 i 143 PPW wynika zatem, że w braku wniosku o przeprowadzenie rozprawy lub w przypadku pozbawionego uzasadnienia wniosku o przeprowadzenie rozprawy Sąd może zdecydować o wydaniu rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi z pominięciem ustnego etapu postępowania, jeżeli uzna, że akta sprawy wystarczająco wyjaśniają okoliczności zawisłej przed nim sprawy.

66      W niniejszej sprawie skarżąca w piśmie z dnia 29 listopada 2021 r. zajęła następujące stanowisko w przedmiocie przeprowadzenia rozprawy:

„1.      Potwierdzam, że z przyczyn, które szczegółowo wyjaśniłem, nie ma obecnie żadnej skutecznej reprezentacji [skarżącej]. Jedynie w celu dochowania obowiązującego terminu pragnę zwrócić się z wnioskiem o przeprowadzenie rozprawy. Należy jednak najpierw przywrócić skuteczną reprezentację [skarżącej].

2.      W obecnych okolicznościach przygotowanie się do rozprawy lub obecność na niej nie są możliwe”.

67      Ze wspomnianego pisma z dnia 29 listopada 2021 r. wynika, że złożony przez skarżącą wniosek o przeprowadzenie rozprawy jest pozbawiony uzasadnienia. Wniosek ten nie wskazuje bowiem żadnego powodu, dla którego skarżąca pragnie zostać wysłuchana.

68      Co więcej, w piśmie z dnia 25 października 2021 r. informującym strony główne o zamknięciu pisemnego etapu postępowania sekretariat Sądu przypomniał przepisy art. 106 § 2 regulaminu postępowania oraz pkt 142 PPW i zwrócił uwagę stron głównych na fakt, że w kontekście kryzysu zdrowotnego uzasadnienie powinno spełniać wymogi wspomnianego punktu PPW.

69      Prawdą jest, że skarżąca podniosła we wniosku o przeprowadzenie rozprawy, iż uważa się za pozbawioną skutecznej reprezentacji.

70      Nawet przy założeniu, że skarżąca próbuje w ten sposób uzasadnić w sposób dorozumiany brak uzasadnienia wniosku o wyznaczenie rozprawy, co jednak nie wynika z tego wniosku, należy uznać, że jej argumentacja dotycząca braku faktycznej reprezentacji nie może zostać uznana za usprawiedliwienie braku uzasadnienia tego wniosku. W szczególności okoliczność, że skarżąca została pozbawiona skutecznej reprezentacji w rozumieniu, jakie przedstawia, w żaden sposób nie uniemożliwiła jej przedstawienia konkretnych dowodów na poparcie wniosku o przeprowadzenie rozprawy.

71      W konsekwencji, biorąc pod uwagę, że skarżąca nie przedstawiła żadnego uzasadnienia we wniosku o przeprowadzenie rozprawy, podczas gdy obowiązek uzasadnienia tego ostatniego został jej wyraźnie przypomniany przez sekretariat Sądu, należy uznać, że wspomniany wniosek o przeprowadzenie rozprawy nie spełnia wymogów art. 106 § 2 regulaminu postępowania.

72      W tych okolicznościach Sąd, uznając, że akta sprawy wystarczająco wyjaśniają okoliczności zawisłej przed nim sprawy, postanawia wydać rozstrzygnięcie w przedmiocie skargi z pominięciem ustnego etapu postępowania, zgodnie z art. 106 § 3 regulaminu postępowania.

D.      Co do istoty

1.      W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 w zakresie, w jakim przepis ten nie przewiduje decyzji o zaklasyfikowaniu danego podmiotu jako istotnego

73      Skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja, w zakresie, w jakim uznaje ją za istotny podmiot, jest sprzeczna z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013. Artykuł ten przewiduje bowiem nie decyzję o zaklasyfikowaniu, lecz decyzję EBC o bezpośrednim skorzystaniu ze wszystkich odpowiednich kompetencji właściwych władz krajowych względem jednej lub kilku instytucji kredytowych, jeżeli okaże się to konieczne do zapewnienia spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru.

74      Skarżąca podnosi, że art. 39 ust. 5 zdanie drugie rozporządzenia nr 468/2014 nie powinien być interpretowany w sposób niezgodny z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013. Posiłkowo podnosi ona niezgodność z prawem art. 39 ust. 5 zdanie drugie rozporządzenia nr 468/2014, gdyby artykuł ten należało interpretować w ten sposób, że zmienia on charakter decyzji opartej na art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

75      Skarżąca wyjaśnia, że decyzja wydana na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 nie stanowi zmiany statusu instytucji kredytowej. Chodzi tu o interwencję EBC, która jest uzasadniona troską o jakość nadzoru sprawowanego przez właściwy organ krajowy, a nie względami dotyczącymi poziomu zgodności danej instytucji kredytowej. Ta ostatnia powinna zachować prawo do takiego samego traktowania jak mniej istotne podmioty i nie powinna podlegać nadzorowi, który jest odpowiedni jedynie dla „naprawdę” istotnych instytucji. Skarżąca wskazuje, że harmonizacja nadzoru w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego jest procesem progresywnym i że istnieją jeszcze różnice w zakresie nadzoru bankowego w poszczególnych państwach członkowskich. Dodaje ona, że art. 47 ust. 4 rozporządzenia nr 468/2014, który reguluje dany actus contrarius, potwierdza, że decyzja o zmianie klasyfikacji nie jest konieczna.

76      EBC kwestionuje tę argumentację.

77      Artykuł 39 ust. 5 rozporządzenia nr 468/2014 stanowi: „EBC prowadzi również bezpośredni nadzór nad mniej istotnym nadzorowanym podmiotem lub mniej istotną nadzorowaną grupą na mocy decyzji EBC przyjętej zgodnie z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia [nr 1024/2013], na podstawie której EBC sam bezpośrednio wykonuje wszelkie stosowne uprawnienia, o których mowa w art. 6 ust. 4 rozporządzenia [nr 1024/2013]. Dla celów rozporządzenia w sprawie jednolitego mechanizmu nadzorczego taki mniej istotny nadzorowany podmiot lub mniej istotna nadzorowana grupa sklasyfikowane są jako istotne”.

78      Ponadto zgodnie z brzmieniem art. 68 ust. 5 rozporządzenia nr 468/2014, jeżeli EBC stwierdzi, że sprawowanie bezpośredniego nadzoru przez EBC nad mniej istotnym nadzorowanym podmiotem lub mniej istotną nadzorowaną grupą jest niezbędne dla zapewnienia spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru, przyjmie on decyzję EBC zgodnie z tytułem 2 części IV tego rozporządzenia.

79      „Decyzja EBC zgodnie z tytułem 2 [części IV rozporządzenia nr 468/2014]”, o której mowa w art. 68 ust. 5 tego rozporządzenia, odpowiada decyzji o zaklasyfikowaniu nadzorowanego podmiotu jako istotnego, jak wskazuje tytuł wspomnianego tytułu 2, a mianowicie „Procedura klasyfikacji nadzorowanych podmiotów jako istotnych nadzorowanych podmiotów”.

80      Następnie z wyraźnych sformułowań art. 39 ust. 5 rozporządzenia nr 468/2014, potwierdzonych przez brzmienie art. 68 ust. 5 tego rozporządzenia, wynika, że jeżeli EBC postanawia sprawować bezpośredni nadzór ostrożnościowy nad mniej istotną instytucją kredytową na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, powinien on przyjąć decyzję klasyfikującą tę instytucję jako istotną.

81      Skarżąca podnosi jednak, że art. 39 ust. 5 zdanie drugie rozporządzenia nr 468/2014 jest sprzeczny z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, ponieważ zmienia charakter decyzji przewidzianej w tym ostatnim artykule.

82      Jednakże o ile art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 nie mówi o tym, że w przypadku gdy EBC zdecyduje się samodzielnie wykonywać wszystkie stosowne uprawnienia w odniesieniu do mniej istotnej instytucji kredytowej, przyjmuje decyzję klasyfikującą tę instytucję jako istotną, o tyle nie wyklucza takiej możliwości.

83      Podobnie o ile prawdą jest, że art. 47 ust. 4 rozporządzenia nr 468/2014, który dotyczy sytuacji odwrotnej, w której EBC podejmuje decyzję o zakończeniu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego w przypadku podmiotu objętego tym nadzorem na podstawie wcześniejszej decyzji EBC przyjętej zgodnie z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, nie precyzuje, że w takiej sytuacji EBC przyjmuje decyzję klasyfikującą dany podmiot jako mniej istotny, o tyle również tego nie wyklucza. W tym względzie należy zauważyć, że wspomniany art. 47 jest również objęty tytułem 2 części IV rozporządzenia nr 468/2014, zatytułowanym „Procedura klasyfikacji nadzorowanych podmiotów jako istotnych nadzorowanych podmiotów”, oraz że artykuł ten jest zatytułowany „Przyczyny zakończenia prowadzenia bezpośredniego nadzoru przez EBC”, to znaczy co do zasady ma na celu przedstawienie tych powodów, a nie uściślenie, czy decyzja kończąca bezpośredni nadzór ostrożnościowy oznacza, że EBC przyjmuje decyzję klasyfikującą dany podmiot jako mniej istotny.

84      Ponadto w zakresie, w jakim art. 39 ust. 5 zdanie drugie rozporządzenia nr 468/2014 przewiduje zaklasyfikowanie danego podmiotu jako istotnego, nie podważa on charakteru decyzji przyjętej na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, która jest decyzją w sprawie podziału kompetencji w zakresie nadzoru ostrożnościowego między EBC a właściwymi organami krajowymi.

85      Jedynym skutkiem decyzji o zaklasyfikowaniu podmiotu jako istotnego jest bowiem to, że EBC przejmuje bezpośredni nadzór ostrożnościowy nad tym podmiotem, zgodnie z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

86      Okoliczność zaklasyfikowania danego podmiotu jako istotnego, jeżeli EBC postanawia sprawować bezpośredni nadzór ostrożnościowy nad tym podmiotem na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, nie jest sprzeczna z zasadą równego traktowania, jak zdaje się twierdzić skarżąca.

87      W tym względzie należy stwierdzić, że taka decyzja, która dotyczy wyłącznie określenia właściwego organu, nie zmienia ani zasad ostrożnościowych mających zastosowanie do tego podmiotu, ani uprawnień nadzorczych, jakimi dysponuje właściwy organ względem niego w celu wykonywania zadań nadzorczych powierzonych EBC przez jednolity mechanizm nadzorczy.

88      W konsekwencji art. 39 ust. 5 zdanie drugie rozporządzenia nr 468/2014 nie jest sprzeczny z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

89      Z powyższego wynika, że zaskarżona decyzja, w zakresie, w jakim przewiduje zaklasyfikowanie skarżącej jako podmiotu istotnego, nie jest sprzeczna z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

90      Zarzut pierwszy należy zatem oddalić jako bezzasadny.

2.      W przedmiocie zarzutu czwartego, opartego na naruszeniu istotnych wymogów proceduralnych

91      W niniejszej sprawie należy następnie zbadać zarzut czwarty, dotyczący naruszenia istotnych wymogów proceduralnych, przed innymi zarzutami dotyczącymi zasadności zaskarżonej decyzji.

92      W ramach zarzutu czwartego skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja jest obarczona licznymi naruszeniami istotnych wymogów proceduralnych.

93      W pierwszej kolejności skarżąca podnosi, że raport przewidziany w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014 nie został sporządzony.

94      Skarżąca utrzymuje, że w ramach postępowania arbitrażowego Republika Łotewska przyznała, że brak było tego raportu, powołując się na dobre stosunki robocze istniejące między KRFK a EBC. Podnoszone dobre stosunki robocze nie mogą jednak uzasadniać nieprzedłożenia tego raportu, bowiem stanowi on zasadniczy element postępowania, jest obowiązkowy i ma na celu ochronę interesów skarżącej w przejrzystym procesie podlegającym kontroli sądowej.

95      Ponadto skarżąca wskazuje, że spór między Republiką Łotewską a EBC w odniesieniu do A pozwala przypuszczać, że stosunki robocze pomiędzy EBC a KRFK nie były pozbawione trudności. A musiałby bowiem zostać usunięty z funkcji, gdyby oskarżenia przeciwko niemu były poparte dowodami, które zdaniem Republiki Łotewskiej istniały, ale nie zostały ujawnione Trybunałowi w ramach sprawy C‑238/18 między nią a EBC. Skarżąca boryka się z nierozwiązanymi problemami korupcji oraz z utratą zaufania do procesu regulacyjnego ze względu na brak współpracy między EBC a władzami łotewskimi, w szczególności KRFK. Ponadto twierdzenie o istnieniu dobrych stosunków roboczych między EBC a KRFK byłoby sprzeczne z decyzją przyjętą na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, ponieważ taka decyzja zakładałaby sytuację, w której EBC nie byłby zadowolony z nadzoru sprawowanego przez właściwy organ krajowy, i uznałby, że ogólne instrukcje i zalecenia na podstawie art. 6 ust. 5 lit. a) rozporządzenia nr 1024/2013 nie są wystarczające do zaradzenia tej sytuacji.

96      W drugiej kolejności skarżąca podnosi, że EBC nie ujawnił jej wniosku KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r. Wniosek ten stanowi etap proceduralny przewidziany w art. 68 rozporządzenia nr 468/2014, a zaskarżona decyzja opiera się na jego treści. W konsekwencji projekt decyzji, który został przekazany skarżącej przed wydaniem zaskarżonej decyzji, nie był kompletny, wobec czego decyzja ta została jej również przekazana w niekompletny sposób. Okoliczność, że nie przekazano jej wspomnianego wniosku i nie umożliwiono jej przedstawienia uwag na jego temat, narusza jej prawo do obrony, prawo do bycia wysłuchaną oraz prawo dostępu do akt postępowania administracyjnego.

97      W trzeciej kolejności skarżąca podnosi, że EBC nie ujawnił jej pierwszego wniosku KRFK o przejęcie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą z dnia 16 listopada 2017 r. Skarżąca dowiedziała się o jego istnieniu dopiero z pisma doradcy prawnego Republiki Łotewskiej z dnia 20 marca 2019 r., w ramach postępowania arbitrażowego. Przedstawienie tego wniosku przez tego doradcę prawnego potwierdza, że chodziło o reakcję na wszczęcie postępowania arbitrażowego. Fakt nieprzekazania tego wniosku skarżącej narusza jej prawo do obrony, prawo do bycia wysłuchanym oraz prawo dostępu do akt postępowania administracyjnego.

98      W czwartej kolejności skarżąca podnosi, że EBC nie przyjął decyzji w przedmiocie wspomnianego wniosku KRFK z dnia 16 listopada 2017 r., naruszając art. 68 rozporządzenia nr 468/2014.

99      W piątej kolejności skarżąca twierdzi, że jej prawo do bycia wysłuchanym nie zostało uszanowane, ponieważ prawo to wiązałoby się z możliwością przedstawienia uwag w przedmiocie konkretnych twierdzeń przedstawionych na poparcie uzasadnienia zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym nie wykazała ona wystarczającej woli współpracy po wszczęciu postępowania arbitrażowego.

100    W szóstej i ostatniej kolejności skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja nie jest wystarczająco uzasadniona. Decyzja ta nie wyjaśnia bowiem powodów, dla których EBC uznał za konieczne przejęcie bezpośredniego nadzoru nad skarżącą.

101    EBC kwestionuje tę argumentację.

102    Należy najpierw zbadać argumentację skarżącej w zakresie, w jakim uważa ona, że EBC naruszył ciążący na nim obowiązek uzasadnienia, a następnie w zakresie, w jakim twierdzi ona, że EBC naruszył jej prawo do obrony, prawo do bycia wysłuchanym i jej prawo dostępu do akt administracyjnych, w zakresie, w jakim powołuje się ona na nieprawidłowość wynikającą z braku raportu przewidzianego w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014, a w końcu w zakresie, w jakim podnosi ona, że EBC nie wydał decyzji w sprawie wniosku KRFK z dnia 16 listopada 2017 r.

a)      W przedmiocie zarzutu szczegółowego dotyczącego naruszenia obowiązku uzasadnienia

103    Uzasadnienie wymagane między innymi przez art. 296 TFUE powinno być dostosowane do charakteru danego aktu i przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie instytucji, która wydała akt, tak aby umożliwić zainteresowanym zapoznanie się z uzasadnieniem przyjętego środka, a właściwemu sądowi dokonanie kontroli (zob. wyrok z dnia 8 maja 2019 r., Landeskreditbank Baden‑Württemberg/EBC, C‑450/17 P, EU:C:2019:372, pkt 85 i przytoczone tam orzecznictwo).

104    Wymóg uzasadnienia należy oceniać w odniesieniu do konkretnej sytuacji, w szczególności do treści aktu, charakteru podniesionych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu informacji mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie jest wymagane, aby uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 296 TFUE, winna nie tylko opierać się na jego brzmieniu, ale także uwzględniać okoliczności jego wydania, jak również całość przepisów prawa regulujących daną dziedzinę (zob. wyrok z dnia 8 maja 2019 r., Landeskreditbank Baden‑Württemberg/EBC, C‑450/17 P, EU:C:2019:372, pkt 87 i przytoczone tam orzecznictwo).

105    Przewidziany w art. 296 TFUE obowiązek uzasadnienia aktów instytucji Unii stanowi istotny wymóg formalny, który należy odróżnić od kwestii zasadności, która odnosi się do materialnej legalności spornego aktu (zob. wyrok z dnia 10 lipca 2008 r., Bertelsmann i Sony Corporation of America/Impala, C‑413/06 P, EU:C:2008:392, pkt 181 i przytoczone tam orzecznictwo).

106    Jeśli chodzi o uzasadnienie decyzji o zaklasyfikowaniu nadzorowanego podmiotu jako istotnego na zasadzie indywidualnej, art. 39 ust. 1 rozporządzenia nr 468/2014 stanowi, że „[n]adzorowany podmiot uważa się za istotny, jeżeli stwierdzi tak EBC w decyzji EBC skierowanej do właściwego nadzorowanego podmiotu zgodnie z art. 43–49 [tego rozporządzenia], zawierającej uzasadnienie”.

107    Ponadto art. 33 rozporządzenia nr 468/2014, zatytułowany „Uzasadnienie decyzji nadzorczych EBC”, stanowi w ust. 2, że uzasadnienie decyzji nadzorczej EBC zawiera ustalenie stanu faktycznego oraz uzasadnienie prawne, na których oparta jest ta decyzja.

108    W niniejszej sprawie, wbrew temu, co twierdzi skarżąca w sposób skrótowy w ramach zarzutu czwartego, zaskarżona decyzja, której uzasadnienie zostało streszczone w pkt 23–27 powyżej, wskazuje powody, dla których EBC uznał za konieczne przejęcie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą. Wymienia ona w sposób jasny i pozbawiony dwuznaczności swoją podstawę prawną, okoliczności faktyczne, na których się opiera, w szczególności zalecenie ICSID, oraz ocenę EBC. Z oceny tej wynika, że EBC podjął decyzję o przejęciu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą ze względu na to, że zdaniem KRFK od czasu wszczęcia postępowania arbitrażowego reakcja skarżącej na niemal wszystkie interakcje nadzorcze nadal nie wskazywała na jakąkolwiek wolę dążenia do udanej współpracy i że KRFK uważa się za całkowicie pozbawioną możliwości stosowania wysokich standardów nadzoru względem skarżącej zgodnie z normami Unii i jednolitego mechanizmu nadzorczego.

109    Tytułem uzupełnienia należy dodać, że zaskarżona decyzja została wydana w kontekście znanym skarżącej. Spółka ta była w regularnym kontakcie z KRFK, która prowadziła uważne monitorowanie ryzyka, na jakie była narażona spółka. Pozostawała ona również w bezpośrednim kontakcie z EBC, gdyż w dniach 5 lipca i 12 września 2018 r. skierowała do niego pisma z prośbą o interwencję w zakresie nadzoru ostrożnościowego nad nią, a przewodnicząca Rady ds. Nadzoru EBC pismem z dnia 8 października 2018 r. odpowiedziała jej, że podziela pogląd KRFK, zgodnie z którym sytuacja skarżącej wymaga szczególnego nadzoru ostrożnościowego. Wreszcie wiedziała ona o wszystkich aspektach postępowania arbitrażowego, które sama wszczęła.

110    Uzasadnienie zaskarżonej decyzji było zatem wystarczające, aby umożliwić skarżącej zapoznanie się z motywami tej decyzji w celu dokonania oceny jej zasadności, a Sądowi przeprowadzenie kontroli.

111    W konsekwencji skarżąca nie ma podstaw, by twierdzić, że EBC naruszył obowiązek uzasadnienia przewidziany w szczególności w art. 296 TFUE i w rozporządzeniu nr 468/2014.

b)      W przedmiocie zarzutów szczegółowych opartych na naruszeniu prawa do obrony, prawa do bycia wysłuchanym i prawa dostępu do akt postępowania administracyjnego

112    Artykuł 41 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi, że prawo do dobrej administracji obejmuje w szczególności prawo każdego do bycia wysłuchanym, zanim zostaną podjęte indywidualne środki mogące negatywnie wpłynąć na jego sytuację, oraz prawo każdego do dostępu do akt jego sprawy, przy poszanowaniu uprawnionych interesów poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej.

113    W szczególności prawo do bycia wysłuchanym, które stanowi integralną część ogólnej zasady poszanowania prawa do obrony, gwarantuje każdej osobie możliwość użytecznego i skutecznego przedstawienia jej stanowiska w trakcie postępowania administracyjnego przed wydaniem jakiejkolwiek decyzji, która mogłaby negatywnie wpłynąć na jej interesy (zob. wyrok z dnia 22 listopada 2012 r., M., C‑277/11, EU:C:2012:744, pkt 87 i przytoczone tam orzecznictwo).

114    Na podstawie art. 44 ust. 1 rozporządzenia nr 468/2014, jeżeli EBC decyduje się na zaklasyfikowanie nadzorowanego podmiotu lub nadzorowanej grupy jako istotnej na mocy tytułu 2 części IV tego rozporządzenia, i o ile nie postanowiono inaczej, stosuje on zasady proceduralne przewidziane w tytule 2 części III wspomnianego rozporządzenia. Na podstawie ust. 4 tego artykułu EBC umożliwia każdemu właściwemu nadzorowanemu podmiotowi wypowiedzenie się na piśmie przed przyjęciem decyzji EBC, o której mowa w ust. 1.

115    Zgodnie z art. 31 ust. 1 rozporządzenia nr 468/2014 przed przyjęciem decyzji nadzorczej EBC skierowanej do strony, dla której praw decyzja ta może mieć bezpośrednie i niekorzystne skutki, EBC musi umożliwić stronie tej wypowiedzenie się na piśmie co do stanu faktycznego, zarzutów i podstaw prawnych mających znaczenie dla decyzji nadzorczej EBC; jeśli EBC uzna to za stosowne, może umożliwić stronom wypowiedzenie się co do stanu faktycznego, zarzutów i podstaw prawnych mających znaczenie dla decyzji nadzorczej EBC podczas posiedzenia; zawiadomienie, w drodze którego EBC umożliwia stronie wypowiedzenie się, powinno wskazywać istotną treść decyzji nadzorczej EBC, jaka ma zostać wydana, oraz stan faktyczny, zarzuty i podstawy prawne, na jakich oparta jest ta decyzja.

116    Artykuł 32 rozporządzenia nr 468/2014, zatytułowany „Dostęp do dokumentacji w procedurze nadzorczej EBC”, stanowi w ust. 1, że EBC w pełni respektuje prawo do obrony przysługujące zainteresowanym stronom procedur nadzorczych EBC; w tym celu po wszczęciu procedury nadzorczej EBC strony mają prawo dostępu do gromadzonych przez EBC akt sprawy, z zastrzeżeniem uzasadnionego interesu innych osób fizycznych i prawnych w zakresie ochrony ich tajemnicy handlowej; prawo dostępu do dokumentacji nie obejmuje informacji poufnych; właściwe organy krajowe przekazują EBC bez zbędnej zwłoki wszelkie otrzymane żądania dotyczące dostępu do dokumentacji związanej z procedurą nadzorczą EBC.

117    Na wstępie, zważywszy, że skarżąca rozwinęła argumentację opartą na naruszeniu zasady poszanowania prawa do obrony, prawa do bycia wysłuchanym i prawa dostępu do akt administracyjnych, należy orzec w przedmiocie tej argumentacji, bez konieczności badania, czy prawa te stanowią jako takie istotne wymogi proceduralne w rozumieniu art. 263 TFUE.

118    W niniejszej sprawie EBC przedstawił skarżącej projekt decyzji w celu zgłoszenia uwag.

119    Na wstępie należy stwierdzić, że skarżąca nie podnosi, iż zaskarżona decyzja opiera się na okolicznościach faktycznych i prawnych, które nie zostały wymienione w przekazanym jej projekcie decyzji.

120    Następnie w zakresie, w jakim skarżąca podnosi, że EBC nie przekazał jej wniosku KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r. o sprawowanie przez EBC bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą, należy zauważyć, że wniosek ten stanowił pierwszy etap postępowania administracyjnego, lecz był aktem odrębnym od zaskarżonej decyzji i nie wiązał EBC, ponieważ ten ostatni mógł podjąć decyzję o przejęciu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą z powodów innych niż wskazane we wniosku, a nawet z własnej inicjatywy.

121    Ponadto żaden przepis rozporządzenia nr 468/2014 nie przewiduje, że EBC przekazuje z urzędu taki wniosek właściwego organu krajowego mniej istotnemu podmiotowi wskazanemu we wniosku. Wniosek wchodzi w skład akt postępowania administracyjnego, a skarżąca mogła mieć do nich dostęp zgodnie z art. 32 tego rozporządzenia, przy poszanowaniu uzasadnionych interesów poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej, gdyby złożyła wniosek o dostęp do akt sprawy.

122    Ponadto nawet jeśli EBC oparł się w zaskarżonej decyzji na pewnych rozważaniach zawartych we wniosku KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r., to w projekcie decyzji, który przekazał skarżącej, i w samej zaskarżonej decyzji wystarczająco wskazał on te względy, bez konieczności odwoływania się do wniosku KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r., aby poznać uzasadnienie zaskarżonej decyzji.

123    W zakresie, w jakim skarżąca podnosi, że EBC nie przekazał jej wniosku KRFK z dnia 16 listopada 2017 r., w którym spółka ta zwróciła się wcześniej do EBC o przejęcie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą, należy stwierdzić, że wniosek ten nie stanowił jednego z etapów postępowania administracyjnego, które doprowadziło do wydania zaskarżonej decyzji, oraz że powody leżące u podstaw zaskarżonej decyzji nie znajdują się w tym poprzednim wniosku. Zarzut ten jest zatem bezskuteczny w odniesieniu do poparcia żądań skierowanych przeciwko zaskarżonej decyzji.

124    Wreszcie w zakresie, w jakim skarżąca podnosi, że nie umożliwiono jej ustosunkowania się do konkretnych twierdzeń przedstawionych na poparcie uzasadnienia zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym według KRFK nie wykazała ona wystarczającej woli współpracy po wszczęciu postępowania arbitrażowego, należy zauważyć, że skarżąca miała możliwość ustosunkowania się do wspomnianego uzasadnienia, które znajdowało się w przekazanym jej projekcie decyzji i któremu nie towarzyszą żadne inne twierdzenia.

125    Tym samym poprzez przekazanie skarżącej projektu decyzji bez przekazania jej z urzędu innych dokumentów lub dowodów, takich jak wniosek KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r., EBC umożliwił skarżącej przedstawienie w sposób użyteczny i skuteczny jej stanowiska w toku postępowania administracyjnego.

126    Jeśli chodzi o prawo zainteresowanej strony do dostępu do akt w ramach procedury nadzorczej, art. 32 rozporządzenia nr 468/2014, którego przepisy zostały przypomniane w pkt 116 powyżej, przewiduje, że właściwe organy krajowe przekazują EBC w rozsądnym terminie wszelkie otrzymane wnioski o dostęp do akt. Z przepisu tego wynika, że dostęp do akt wymaga złożenia wniosku przez zainteresowaną stronę.

127    W tym względzie z orzecznictwa wynika, że w przypadku przekazania zainteresowanemu podmiotowi informacji, które są wystarczająco dokładne i umożliwiają mu przedstawienie w sposób użyteczny jego stanowiska w przedmiocie planowanego środka, zasada poszanowania prawa do obrony nie obejmuje obowiązku udzielenia przez EBC z własnej inicjatywy dostępu do dokumentów znajdujących się w jego aktach. Dopiero na wniosek danego podmiotu EBC ma obowiązek zapewnić dostęp do wszystkich dokumentów administracyjnych, które nie są poufne, dotyczących danego środka (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 31 stycznia 2019 r., Islamic Republic of Iran Shipping Lines i in./Rada, C‑225/17 P, EU:C:2019:82, pkt 89 i przytoczone tam orzecznictwo).

128    Tymczasem w niniejszej sprawie, po pierwsze, jak stwierdzono w pkt 125 powyżej, skarżąca otrzymała informacje wystarczające do użytecznego i skutecznego przedstawienia swojego stanowiska w toku postępowania administracyjnego. Po drugie, nie zostało ani wykazane, ani nawet podniesione, że skarżąca zwróciła się o przekazanie wniosków KRFK z dnia 16 listopada 2017 r. i 21 grudnia 2018 r., a w każdym razie że EBC niesłusznie odmówił jej dostępu do tych dokumentów. W konsekwencji skarżąca nie ma podstaw, by twierdzić, że jej prawo dostępu do akt sprawy, które jej dotyczą, zostało naruszone.

129    Tytułem uzupełnienia – naruszenie prawa do obrony, w szczególności prawa do bycia wysłuchanym, uzasadnia stwierdzenie nieważności decyzji wydanej w wyniku postępowania jedynie wówczas, gdyby w braku tej nieprawidłowości postępowanie mogło się zakończyć innym rozstrzygnięciem (zob. wyrok z dnia 4 kwietnia 2019 r., OZ/EBI, C‑558/17 P, EU:C:2019:289, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo).

130    Tymczasem w niniejszej sprawie z akt sprawy nie wynika, że gdyby wnioski KRFK z dnia 16 listopada 2017 r. i 21 grudnia 2018 r. zostały przekazane skarżącej, postępowanie mogłoby doprowadzić do odmiennego rezultatu. Skarżąca zresztą tego nie utrzymuje.

131    W konsekwencji skarżąca nie ma podstaw, by twierdzić, że EBC naruszył zasadę poszanowania prawa do obrony, jej prawo do bycia wysłuchanym i jej prawo dostępu do akt administracyjnych.

c)      W przedmiocie zarzutu szczegółowego dotyczącego naruszenia art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014 w braku raportu przewidzianego w tym przepisie

132    Zgodnie z art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014 do wniosku o objęcie bezpośrednim nadzorem EBC mniej istotnego nadzorowanego podmiotu lub mniej istotnej nadzorowanej grupy właściwy organ krajowy załącza raport przedstawiający historię nadzoru nad tym nadzorowanym podmiotem lub nadzorowaną grupą i profil ryzyka tego podmiotu lub tej grupy.

133    W niniejszej sprawie bezsporne jest, że do wniosku KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r. nie był załączony raport, o którym mowa w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014, przedstawiający historię nadzoru i profil ryzyka skarżącej.

134    Raport, o którym mowa w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014, pozwala EBC, jak twierdzi on, na dokonanie oceny wniosku o przejęcie nadzoru ostrożnościowego złożonego przez właściwy organ krajowy i przyczynia się do zapewnienia, jeżeli EBC uwzględni ten wniosek, płynnego przekazania kompetencji związanych z tym nadzorem.

135    Rola tego raportu we współpracy między EBC a właściwym organem krajowym w celu zapewnienia prawidłowego przekazania uprawnień nadzorczych została zresztą wspomniana w art. 43 ust. 6 rozporządzenia nr 468/2014.

136    Tak więc raport przewidziany w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014, nawet jeśli ma charakter obowiązkowy, ma w szczególności na celu zapewnienie prawidłowego przekazywania informacji między właściwym organem krajowym a EBC i nie stanowi, jak słusznie podkreśla EBC, gwarancji proceduralnej mającej na celu ochronę interesów danej instytucji kredytowej ani, a fortiori, istotnego wymogu proceduralnego w rozumieniu art. 263 TFUE.

137    Stwierdzenie to znajduje potwierdzenie w fakcie, że gdy EBC decyduje się na sprawowanie z urzędu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad mniej istotnym podmiotem, wniosek o przedstawienie takiego raportu przez właściwy organ krajowy jest jedynie możliwością oferowaną EBC zgodnie z art. 69 ust. 1 rozporządzenia nr 468/2014.

138    Ponadto w niniejszej sprawie z wniosku KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r. wynika, że we wniosku tym wskazała ona informacje dotyczące historii nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą i odesłała do innych zidentyfikowanych informacji będących już w posiadaniu EBC, w szczególności informacji wymienianych w ramach grupy zarządzania kryzysowego utworzonej we wrześniu 2017 r., w ramach której EBC i KRFK regularnie wymieniały poglądy na temat sytuacji ostrożnościowej skarżącej i możliwych do przyjęcia środków ostrożnościowych.

139    W tych okolicznościach nawet jeśli wnioskowi KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r. nie towarzyszył formalnie raport, o którym mowa w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014, należy uznać, że wniosek ten zawiera informacje, które należało uwzględnić w tym raporcie, lub przynajmniej odsyła do tych informacji znajdujących się już w posiadaniu EBC.

140    Co się tyczy argumentacji skarżącej zmierzającej do podważenia argumentacji przedstawionej przez Republikę Łotewską w ramach postępowania arbitrażowego, zgodnie z którą istniały dobre stosunki robocze pomiędzy EBC a KRFK, należy uznać, że argumentacja ta nie pozwala na wykazanie, iż EBC nie posiadał wszystkich istotnych elementów, które powinny znaleźć się w raporcie przewidzianym w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014, przed podjęciem decyzji w przedmiocie wniosku KRFK mającego na celu sprawowanie przez EBC bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą.

141    W konsekwencji brak raportu przewidzianego w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014 nie mógł w niniejszym przypadku spowodować niezgodności z prawem zaskarżonej decyzji.

142    Co więcej, nawet przy założeniu, że brak raportu stanowi uchybienie proceduralne, uchybienie proceduralne skutkuje stwierdzeniem nieważności decyzji w całości lub w części jedynie wtedy, gdy ustalono, że w przypadku braku takiego uchybienia owa decyzja mogłaby mieć inną treść (zob. podobnie wyrok z dnia 11 listopada 2021 r., Autostrada Wielkopolska/Komisja i Polska, C‑933/19 P, EU:C:2021:905, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo).

143    W niniejszej sprawie z akt sprawy nie wynika, że gdyby został sporządzony raport, o którym mowa w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014, zaskarżona decyzja mogłaby mieć inną treść. W tym względzie Sąd zauważa, że skarżąca tego nie twierdzi.

144    W konsekwencji zarzut skarżącej dotyczący braku raportu przewidzianego w art. 68 ust. 3 rozporządzenia nr 468/2014 należy oddalić jako bezzasadny.

d)      W przedmiocie zarzutu szczegółowego opartego na braku decyzji EBC w przedmiocie wniosku KRFK z dnia 16 listopada 2017 r.

145    W odniesieniu do zarzutu szczegółowego skarżącej, zgodnie z którym EBC nie wydał decyzji w sprawie wniosku KRFK z dnia 16 listopada 2017 r., w którym KRFK wcześniej zwróciła się do EBC o sprawowanie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą, wystarczy stwierdzić, że fakt, iż EBC nie wydał rozstrzygnięcia w przedmiocie tego wcześniejszego wniosku, nie może prowadzić do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, która dotyczy innego postępowania, wszczętego wnioskiem KRFK z dnia 21 grudnia 2018 r.

146    W konsekwencji wspomniany zarzut szczegółowy, który nie dotyczy zresztą istotnego wymogu proceduralnego w rozumieniu art. 263 TFUE, należy oddalić jako bezskuteczny.

147    Ponadto ów zarzut szczegółowy należy uznać za pozbawiony oparcia w faktach, ponieważ, po pierwsze, EBC wskazuje – co nie zostało zakwestionowane – że oddalił wniosek KRFK z dnia 16 listopada 2017 r. na posiedzeniu Rady ds. Nadzoru w dniu 28 listopada 2017 r., a po drugie, zgodnie z art. 68 ust. 5 rozporządzenia nr 468/2014, to w przypadku gdy EBC decyduje o sprawowaniu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad mniej istotnym podmiotem, wydaje on decyzję zgodnie z tytułem 2 części IV tego rozporządzenia, to znaczy decyzję klasyfikacyjną, o której powiadamia dany podmiot, a nie wtedy, gdy postanawia nie uwzględnić wniosku właściwego organu krajowego.

148    W związku z tym zarzut czwarty należy oddalić.

3.      W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego błędnej wykładni art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 w odniesieniu do przesłanek i przedmiotu tego przepisu

149    Skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja opiera się na nieprawidłowej wykładni art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 w trzech aspektach dotyczących przesłanek stosowania i przedmiotu tego artykułu.

150    W pierwszej kolejności skarżąca podnosi, że EBC nie wziął pod uwagę okoliczności, iż decyzja wydana na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 ma na celu zaradzenie problemom jakości nadzoru sprawowanego w niniejszej sprawie przez KRFK, a nie uchybieniom danej instytucji w przestrzeganiu rozporządzenia. EBC błędnie zinterpretował wzmiankę dotyczącą „wysokich standardów nadzoru” zawartą w tym przepisie jako odniesienie do „wysokich standardów zgodności”. Ta błędna wykładnia jest analogiczna do błędnej zmiany kwalifikacji charakteru zaskarżonej decyzji podniesionej w ramach zarzutu pierwszego. Praktyka EBC potwierdza istnienie błędnej wykładni, ponieważ do tej pory art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 był stosowany tylko w jednym przypadku, który nie był oparty na uchybieniach zarzucanych danej instytucji kredytowej. EBC nie przejął dotąd nadzoru ostrożnościowego nawet w przypadkach, gdy uchybienia popełnione przez instytucję kredytową były tak poważne, że zdecydowano o cofnięciu zezwolenia.

151    W drugiej kolejności skarżąca wskazuje, że EBC nie uwzględnił faktu, iż art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 odnosi się konkretnie do „spójnego” stosowania wysokich standardów nadzoru. Jedyna wcześniejsza decyzja w przedmiocie zastosowania tego przepisu ilustruje ten cel, ponieważ decyzja ta miała na celu zapewnienie spójności nadzoru w odniesieniu do grupy nadzorowanych podmiotów w kilku państwach członkowskich. Ten aspekt spójności nadzoru nie został poruszony w zaskarżonej decyzji.

152    W trzeciej i ostatniej kolejności skarżąca wskazuje, że w zaskarżonej decyzji nie dostrzeżono wyjątkowego charakteru decyzji wydanej na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013. EBC niesłusznie jej zdaniem założył, że przejęcie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą stanowiło dla EBC decyzję rutynową.

153    EBC twierdzi, że nie dopuścił się naruszeń prawa zarzucanych mu przez skarżącą.

154    W zarzucie drugim skarżąca podnosi, że EBC naruszył art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 pod trzema względami, które należy kolejno zbadać.

155    Jak wynika z samego brzmienia art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, celem tego przepisu jest zapewnienie spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru.

156    Jak wynika z art. 67 ust. 2 rozporządzenia nr 468/2014, wiele czynników może uzasadniać wydanie decyzji opartej na art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

157    W pierwszej kolejności skarżąca podnosi, że EBC błędnie zinterpretował art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 jako mający na celu zaradzenie problemom nieprzestrzegania przez dany podmiot przepisów ostrożnościowych, a nie problemom związanym z jakością nadzoru ostrożnościowego sprawowanego przez właściwy organ krajowy.

158    Należy jednak stwierdzić, że EBC nie przyjął zaskarżonej decyzji ze względu na to, że skarżąca nie przestrzegała przepisów ostrożnościowych. Skarżąca nie przytacza zresztą żadnego uzasadnienia decyzji na poparcie swojej argumentacji.

159    W szczególności EBC wskazał w zaskarżonej decyzji, że KRFK podkreśliła we wniosku mającym na celu sprawowanie przez EBC bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą, że od czasu wszczęcia postępowania arbitrażowego reakcja skarżącej na prawie wszystkie interakcje w zakresie nadzoru nadal nie wskazywała na wolę dążenia do udanej współpracy i że KRFK uważała się za całkowicie pozbawioną możliwości stosowania wysokich standardów nadzoru względem skarżącej.

160    Tak więc właśnie ze względów związanych z tym, że KRFK została pozbawiona możliwości stosowania wysokich standardów nadzoru względem skarżącej, czego zresztą skarżąca nie podważa, EBC przyjął zaskarżoną decyzję.

161    W konsekwencji EBC nie dopuścił się zarzucanego mu przez skarżącą naruszenia prawa.

162    W drugiej kolejności skarżąca uważa, że EBC nie uwzględnił faktu, iż art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 dotyczy konkretnie „spójnego” stosowania wysokich standardów nadzoru.

163    Na poparcie swojej argumentacji skarżąca ponownie nie wymienia jednak żadnego punktu zaskarżonej decyzji. Ponadto z pkt 2.1 tej decyzji wyraźnie wynika, że zdaniem EBC przejęcie przez niego bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą było konieczne dla zapewnienia „spójnego” stosowania wysokich standardów nadzoru, zgodnie z celem określonym w art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

164    Należy zatem oddalić drugi zarzut szczegółowy skarżącej.

165    W trzeciej kolejności skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja nie uznaje wyjątkowego charakteru decyzji wydanej na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

166    W tym względzie należy stwierdzić, że ani z brzmienia art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, ani też z przepisów rozporządzenia nr 468/2014 nie wynika, by decyzja EBC o bezpośrednim wykonywaniu wszystkich istotnych kompetencji w odniesieniu do jednej lub kilku mniej istotnych instytucji kredytowych miała charakter wyjątkowy.

167    Skarżąca podnosi, że przewodnicząca Rady ds. Nadzoru EBC wspomniała w piśmie z dnia 23 kwietnia 2018 r. skierowanym do posła do Parlamentu Europejskiego, który zapytał ją o częstotliwość korzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, że uprawnienie to ma charakter wyjątkowy.

168    Jednakże pismo, o którym mowa w pkt 167 powyżej, nie może dodać kryterium do art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, który nie uzależnia wykonania związanej z tym kompetencji od wystąpienia wyjątkowych okoliczności.

169    Ponadto, w świetle zalecenia ICSID, skarżąca znajdowała się w sposób oczywisty w sytuacji rzadkiej z punktu widzenia nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi.

170    W konsekwencji nie wspominając w zaskarżonej decyzji o istnieniu wyjątkowych okoliczności, EBC nie naruszył art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

171    Zarzut drugi należy zatem oddalić jako bezzasadny.

4.      W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego uchybienia obowiązkowi starannego i bezstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy w celu wykazania konieczności wydania decyzji na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013

172    Skarżąca utrzymuje, że EBC nie przeprowadził bezstronnej analizy okoliczności faktycznych. EBC oparł się na niejasnych zarzutach dotyczących postępowania skarżącej w następstwie wszczęcia postępowania arbitrażowego, a nie na konkretnym przypadku braku współpracy. Nie poruszył on kwestii, czy zarzuty podniesione przez KRFK wobec skarżącej były zasadne. Takie podejście jest niedopuszczalne ze względu na nietypowy charakter zaskarżonej decyzji, która powinna być uzasadniona niezwykłymi okolicznościami. Ponadto EBC w nadmiernym stopniu oparł się na ocenach dokonanych przez KRFK, nie wyrażając swojego punktu widzenia, co jest paradoksalne w przypadku decyzji o takim charakterze. Taka decyzja zakłada bowiem, że EBC nie może już opierać się wyłącznie na nadzorze zapewnianym przez właściwy organ krajowy.

173    EBC kwestionuje tę argumentację.

174    Na poparcie zarzutu trzeciego skarżąca podnosi zasadniczo, że w celu wydania zaskarżonej decyzji EBC oparł się na niejasnych zarzutach sformułowanych przez KRFK, dotyczących jej zachowania po wszczęciu postępowania arbitrażowego, a nie na konkretnym przypadku braku współpracy i nie wyraził własnego stanowiska w przedmiocie oceny dokonanej przez KRFK.

175    Jednakże EBC nie naruszył prawa, nie badając, czy stwierdzenie KRFK, zgodnie z którym zachowanie skarżącej nie wskazywało na istnienie jakiejkolwiek woli dążenia do udanej współpracy, było zasadne, czy też nie.

176    Zważywszy bowiem, że decyzja wydana na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 ma na celu zapewnienie spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru, a nie usunięcie uchybienia przepisom ostrożnościowym, którego dopuścił się podmiot podlegający nadzorowi ostrożnościowemu, EBC może zdecydować o sprawowaniu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad mniej istotną instytucją bez powoływania się na takie naruszenie.

177    W niniejszej sprawie, w następstwie wszczęcia postępowania arbitrażowego i środków tymczasowych przyjętych przez ICSID, KRFK uznała, że skarżąca nie wykazała woli dążenia do skutecznej współpracy. KRFK uznała również, że została całkowicie pozbawiona możliwości stosowania wysokich standardów nadzoru względem skarżącej zgodnie z normami Unii i jednolitego mechanizmu nadzorczego.

178    W tym względzie należy stwierdzić, że ocena KRFK dotycząca jej całkowitej niemożności stosowania wysokich standardów nadzoru, która jest należycie poparta zaleceniem ICSID i w żaden sposób nie została zakwestionowana przez skarżącą w postępowaniu administracyjnym ani przed Sądem, sama w sobie mogła wzbudzić poważne wątpliwości co do zdolności KRFK do zapewnienia przestrzegania wysokich standardów nadzoru wobec skarżącej i uzasadniać konieczność przejęcia nadzoru ostrożnościowego przez EBC.

179    W związku z tym EBC mógł podjąć decyzję o sprawowaniu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą w celu zapewnienia spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru, bez zbadania, czy podnoszony przez KRFK brak woli współpracy ze strony skarżącej został wykazany, lub, a fortiori, bez konieczności powoływania się na konkretny przypadek braku współpracy.

180    Ponadto chociaż EBC rzeczywiście w znacznym stopniu uwzględnił oceny KRFK w odniesieniu do nadzoru ostrożnościowego skarżącej, to nie uznał się on za związanego tymi ocenami, lecz dokonał własnej oceny konieczności sprawowania bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą, co wynika wyraźnie z pkt 2.1 i 2.5 zaskarżonej decyzji, w których EBC wyraźnie stwierdza taką konieczność.

181    W szczególności okoliczność, że EBC nie uzasadnił również zaskarżonej decyzji w kwestii, czy KRFK była całkowicie pozbawiona możliwości stosowania wysokich standardów nadzoru względem skarżącej, nie pozwala na stwierdzenie, że nie ocenił on w sposób staranny i bezstronny wszystkich okoliczności niniejszej sprawy, zważywszy, że skarżąca nie zakwestionowała oceny KRFK w tym zakresie.

182    Zarzut trzeci należy zatem oddalić jako bezzasadny.

5.      W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego naruszenia art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 ze względu na to, że EBC nie wykonywał swoich uprawnień dyskrecjonalnych zgodnie z tym przepisem

183    Skarżąca utrzymuje, że EBC nie uwzględnił w zaskarżonej decyzji dyskrecjonalnego charakteru kompetencji przysługujących jej w tej dziedzinie [powołując się w tym względzie na użycie słowa „może” w art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013]. EBC nie może twierdzić, że wykonywał swoje uprawnienia dyskrecjonalne, jeżeli nie wskazano na to w zaskarżonej decyzji, a wręcz przeciwnie – decyzja ta opiera się na zasadzie, że jej przyjęcie jest konieczną konsekwencją spełnienia przesłanek określonych w art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

184    EBC kwestionuje tę argumentację.

185    Jak przyznają strony, EBC posiada szeroki zakres uznania przy przyjmowaniu, jak w niniejszej sprawie, aktu dotyczącego nadzoru ostrożnościowego nad instytucją kredytową (zob. podobnie wyrok z dnia 8 maja 2019 r., Landeskreditbank Baden‑Württemberg/EBC, C‑450/17 P, EU:C:2019:372, pkt 86).

186    Wniosek ten znajduje potwierdzenie w samym brzmieniu art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 (zob. podobnie wyrok z dnia 16 maja 2017 r., Landeskreditbank Baden‑Württemberg/EBC, T‑122/15, EU:T:2017:337, pkt 61).

187    Jednakże w sytuacji gdy administracji przysługuje szeroki zakres uznania przy wydawaniu decyzji, ani obowiązek uzasadnienia wymagany przez art. 296 TFUE, ani żadna inna zasada nie zobowiązuje jej do uczynienia wzmianki o tym w danej decyzji.

188    W niniejszej sprawie z żadnego dokumentu zawartego w aktach sprawy nie wynika, że EBC niesłusznie uznał, iż nie przysługuje mu taki zakres uznania.

189    W szczególności sama okoliczność, że w pkt 2.5 zaskarżonej decyzji stwierdzono, iż przesłanki wznowienia bezpośredniego nadzoru nad skarżącą przez EBC zostały spełnione, nie oznacza, że EBC niesłusznie uznał się za znajdujący się w sytuacji ograniczonej kompetencji i że nie skorzystał z szerokiego zakresu uznania w celu wyciągnięcia takiego wniosku lub że naruszył prawo przy stosowaniu art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

190    Zarzut piąty należy zatem oddalić jako bezzasadny.

6.      W przedmiocie zarzutu szóstego, dotyczącego naruszenia zasady proporcjonalności

191    Skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja narusza zasadę proporcjonalności. EBC nie może twierdzić, że przeprowadził analizę proporcjonalności, jeżeli nie wskazano na to w zaskarżonej decyzji, a wręcz odwrotnie, wynika z niej coś przeciwnego, to znaczy, że opiera się ona na zasadzie, że spełnienie przesłanek przewidzianych w art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 jest wystarczające.

192    Skarżąca wskazuje, że w zaskarżonej decyzji nie zostało uznane, iż tego rodzaju decyzja powinna być zastrzeżona dla przypadków, w których bezpośredni nadzór EBC jest właściwą odpowiedzią na konkretny problem prawny i prowadzi do osiągnięcia konkretnego celu ostrożnościowego, gdy nie jest możliwe inne, mniej inwazyjne rozwiązanie oraz gdy obciążenie nałożone na daną instytucję jest odpowiednie w świetle problemu leżącego u podstaw sprawy i realizowanego celu. Zaskarżona decyzja nie opisuje w konkretny sposób problemu leżącego u jej podstaw. Nie jest również jasne, dlaczego bezpośredni nadzór EBC miałby być odpowiednim środkiem zaradczym. Co więcej, EBC nie przeanalizował innych możliwych środków, w tym nie podjął starań o przywrócenie zaufania do nadzoru regulacyjnego poprzez rozwiązanie kwestii korupcji.

193    Skarżąca wskazuje, że znaczenie zasady proporcjonalności zostało podkreślone przez przewodniczącą Rady ds. Nadzoru w piśmie do Parlamentu Europejskiego z dnia 23 kwietnia 2018 r. Jak wskazano w ramach zarzutów pierwszego i drugiego, biorąc pod uwagę, że EBC nie uwzględnił faktu, iż decyzja o sprawowaniu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego ma głównie na celu rozwiązanie problemów związanych z nadzorem (a nie uchybień danej instytucji kredytowej), EBC nie rozważył innych metod umożliwiających bardziej odpowiedni nadzór sprawowany przez właściwy organ krajowy, na przykład udzielania odpowiednich porad. Zgodnie z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 w pierwszej kolejności należy zapewnić wysoki standard nadzoru na podstawie zaleceń, wytycznych lub ogólnych instrukcji wydawanych właściwym organom krajowym. EBC powinien ocenić, w jakim stopniu spójne stosowanie wysokich standardów nadzoru mogłoby być zapewnione za pomocą odpowiednich ogólnych instrukcji.

194    EBC odpowiada, że nie naruszył zasady proporcjonalności.

195    Zasada proporcjonalności wymaga, by akty instytucji Unii nie wykraczały poza to, co odpowiednie i konieczne do realizacji uzasadnionych celów, którym mają służyć, przy czym gdy istnieje możliwość wyboru spośród większej liczby odpowiednich rozwiązań, należy stosować te najmniej restrykcyjne, a wynikające z tego niedogodności nie mogą być nadmierne w stosunku do zamierzonych celów (wyroki: z dnia 22 stycznia 2013 r., Sky Österreich, C‑283/11, EU:C:2013:28, pkt 50; z dnia 6 września 2017 r., Słowacja i Węgry/Rada, C‑643/15 i C‑647/15, EU:C:2017:631, pkt 206).

196    Ocena proporcjonalności środka musi iść w parze z poszanowaniem zakresu uznania, jaki został ewentualnie przyznany instytucjom Unii dla jego przyjęcia (zob. wyrok z dnia 8 maja 2019 r., Landeskreditbank Baden‑Württemberg/EBC, C‑450/17 P, EU:C:2019:372, pkt 53 i przytoczone tam orzecznictwo).

197    W niniejszym przypadku zaskarżona decyzja była odpowiednia do realizacji celu polegającego na zapewnieniu spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru.

198    Zaskarżona decyzja była bowiem w stanie zaradzić wątpliwościom ostrożnościowym KRFK, zapewniając, że skarżąca będzie odtąd bezpośrednio nadzorowana przez organ, który może wykorzystać wszystkie swoje uprawnienia nadzorcze.

199    W tym względzie należy podkreślić, że – jak podnosi EBC – z uwagi na zalecenie ICSID znajdował się on w lepszej pozycji niż KRFK dla zapewnienia bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad skarżącą.

200    Ponadto alternatywne środki sugerowane przez skarżącą, a mianowicie z jednej strony zbadanie przez EBC problemów korupcji oraz z drugiej strony udzielanie przez EBC porady lub wydanie zaleceń, wytycznych lub ogólnych instrukcji dla KRFK, nie stanowiły mniej restrykcyjnych środków właściwych dla zamierzonego celu.

201    EBC słusznie bowiem podnosi, że nie jest właściwy do samodzielnego prowadzenia dochodzenia w sprawie czynów korupcyjnych i że w tym zakresie współpracuje z właściwymi organami krajowymi. EBC nie jest również właściwy do kierowania do właściwych organów krajowych indywidualnych wytycznych (zob. podobnie wyrok z dnia 16 maja 2017 r., Landeskreditbank Baden‑Württemberg/EBC, T‑122/15, EU:T:2017:337, pkt 61).

202    W każdym wypadku zaproponowane przez skarżącą środki alternatywne nie pozwoliłyby na udzielenie odpowiedzi na obawy KRFK uzasadniające zaskarżoną decyzję. Zważywszy, że bezpośredni nadzór ostrożnościowy skarżącej pozostawał w kompetencji KRFK, ta ostatnia zawsze uznawała się za pozbawioną wykonywania tych samych uprawnień nadzorczych co uprawnienia przyznane wszystkim innym organom nadzoru w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego.

203    Co więcej, z akt sprawy nie wynika, by zaskarżona decyzja spowodowała niedogodności po stronie skarżącej, wobec czego zaproponowane przez nią środki alternatywne nie mogą zostać uznane za mniej restrykcyjne niż środki wdrożone zaskarżoną decyzją.

204    Zaskarżona decyzja, która ogranicza się do zmiany odpowiednich uprawnień EBC i KRFK, nie zmieniła ani obowiązujących zasad ostrożnościowych, ani uprawnień nadzorczych, jakimi dysponował właściwy organ wobec skarżącej w zakresie zadań nadzorczych powierzonych EBC przez jednolity mechanizm nadzorczy.

205    Wreszcie twierdzenie skarżącej dotyczące „obciążenia nałożonego na daną instytucję” nie jest ani poparte dowodami, ani wykazane.

206    Zarzut szósty należy zatem oddalić jako bezzasadny.

7.      W przedmiocie zarzutu siódmego, dotyczącego naruszenia paremii nemo auditur propriam turpitudinem allegans

207    Skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja narusza paremię nemo auditur propriam turpitudinem allegans, ponieważ ani KRFK, ani EBC nie wzięły pod uwagę ich własnej odpowiedzialności za utratę wiarygodności procesu nadzoru, która była wynikiem odmowy lub braku możliwości skutecznego rozwiązywania problemów związanych z korupcją, o czym świadczy spór między Republiką Łotewską i EBC toczący się przed Trybunałem.

208    EBC kwestionuje tę argumentację.

209    Zgodnie z paremią nemo auditur propriam turpitudinem allegans nikt nie może powoływać się na swoje własne uchybienie.

210    Aby powołać się na paremię nemo auditur propriam turpitudinem allegans, konieczne jest jeszcze wykazanie bezprawnego zachowania, które można przypisać EBC (zob. analogicznie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., ABLV Bank/SRB, T‑758/18, EU:T:2021:28, pkt 170).

211    Tymczasem skarżąca nie wskazuje, względem jakiego konkretnie aktu czyni ona zarzut EBC, odnosząc się do odmowy lub niezdolności EBC i KRFK do skutecznego rozwiązania problemów związanych z korupcją. Ponadto, jeśli chodzi o charakter czynów korupcyjnych, o których mowa, należy stwierdzić, że z jednej strony dochodzenie, które doprowadziło do oskarżenia A, dotyczy nie skarżącej, lecz pewnego banku łotewskiego będącego podmiotem trzecim, a z drugiej strony, co do zgłoszonych przez CR czynów korupcyjnych, skarżąca wskazuje, że władze łotewskie nie przeprowadziły właściwego dochodzenia i nie postawiły A i jego wspólników przed sądem.

212    Zakładając, że skarżąca uważa, iż EBC miał obowiązek prowadzić dochodzenie w odniesieniu do czynów korupcyjnych zgłoszonych przez CR, co nie wynika z jej argumentacji przedstawionej na poparcie niniejszego zarzutu, EBC słusznie podnosi, że nie jest właściwy do samodzielnego przeprowadzenia dochodzenia w przedmiocie takich czynów i że skarżąca współpracuje w tym zakresie z właściwymi organami krajowymi.

213    Ponadto nawet przy założeniu, że EBC dopuścił się uchybienia, nie przeprowadzając dochodzenia w sprawie czynów korupcyjnych zgłoszonych przez CR, nie zostało wykazane, że uchybienie to mogło spowodować bezprawność zaskarżonej decyzji, która nie opiera się na systemowej niemożności wykonywania przez KRFK jej zadań, lecz na niemożności stosowania przez nią wysokich standardów nadzoru wobec skarżącej ze względu na zalecenie ICSID.

214    Skorzystanie przez EBC z sądowej skargi na decyzję z dnia 19 lutego 2018 r., na mocy której KNAB tymczasowo zakazał A wykonywania obowiązków prezesa Banku Centralnego Łotwy (sprawa C‑238/18), na którą powołuje się skarżąca, nie może stanowić dowodu mogącego wykazać, że EBC dopuścił się uchybienia.

215    Ponadto skarżąca nie precyzuje, z jakiego powodu należy uznać, że EBC chce powołać się w niniejszej sprawie na swoje własne bezprawne zachowanie.

216    W konsekwencji naruszenie paremii nemo auditur propriam turpitudinem allegans nie zostało wykazane.

217    Zarzut siódmy należy zatem oddalić jako bezzasadny.

8.      W przedmiocie zarzutu ósmego, opartego na naruszeniu zasady równego traktowania

218    Skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja narusza zasadę równego traktowania. Decyzja ta traktuje ją inaczej niż inne mniej istotne instytucje kredytowe. Jeżeli podniesione zostały poważne wątpliwości co do nadzoru nad KRFK, powód, dla którego skarżąca była jedyną osobą, wobec której zastosowano szczególne traktowanie KRFK i EBC, nie jest jasny. Okoliczność, że skarżąca i jej akcjonariusze odmówili współpracy opartej na aktach korupcji, nie jest uzasadnionym powodem nałożenia na skarżącą szczególnych obciążeń. Powołuje się ona na przypadki, w których EBC nie przejął bezpośredniego nadzoru, podczas gdy zezwolenie zainteresowanych banków musiało zostać cofnięte, a EBC wymienił konkretne okoliczności wskazujące na brak współpracy w swojej decyzji o cofnięciu zezwolenia.

219    EBC kwestionuje argumentację skarżącej.

220    Zasada równego traktowania jako ogólna zasada prawa Unii wymaga, aby podobne sytuacje nie były traktowane w odmienny sposób, a odmienne sytuacje nie były traktowane jednakowo, chyba że takie traktowanie jest obiektywnie uzasadnione (zob. wyrok z dnia 6 czerwca 2019 r., P.M. i in., C‑264/18, EU:C:2019:472, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo).

221    Naruszenie zasady równego traktowania poprzez odmienne traktowanie zakłada, że sytuacje, do których się ono odnosi, są podobne, z uwzględnieniem ich całościowej charakterystyki (wyrok z dnia 16 grudnia 2008 r., Arcelor Atlantic et Lorraine i in., C‑127/07, EU:C:2008:728, pkt 25).

222    Należy stwierdzić, że o ile skarżąca powołuje się na naruszenie zasady równego traktowania w porównaniu z innymi mniej istotnymi instytucjami kredytowymi, które nie były przedmiotem decyzji EBC w sprawie przejęcia bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego, o tyle nie zostało wykazane, że instytucje te znajdowały się w sytuacji porównywalnej z sytuacją skarżącej.

223    W tym względzie w zakresie, w jakim skarżąca podnosi, że EBC nie przejął bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi, których zezwolenie musiało zostać cofnięte z uwagi na konkretne przypadki braku współpracy, należy stwierdzić, że sytuacja tych instytucji nie jest porównywalna z sytuacją skarżącej, ponieważ nie były one objęte środkiem takim jak zalecenie ICSID.

224    Ponadto poprzez zagwarantowanie, że skarżąca jest obecnie bezpośrednio nadzorowana, podobnie jak wszystkie inne instytucje kredytowe podlegające nadzorowi ostrożnościowemu w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego, przez organ nadzorczy, który jest w stanie skorzystać ze wszystkich swoich uprawnień nadzorczych, zaskarżona decyzja przyczynia się do zapewnienia stosowania zasady równego traktowania.

225    Ponadto, biorąc pod uwagę to, co zostało stwierdzone w pkt 204 i 205 powyżej, nie wykazano, że instytucje kredytowe podlegające bezpośredniemu nadzorowi ostrożnościowemu EBC są traktowane w odmienny sposób niż instytucje podlegające bezpośredniemu nadzorowi KRFK ani tym bardziej że podlegają one szczególnemu obciążeniu.

226    Zarzut ósmy należy zatem oddalić jako bezzasadny.

9.      W przedmiocie zarzutu dziewiątego, dotyczącego naruszenia zasad ochrony uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa

227    Skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja narusza zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa.

228    W pierwszej kolejności skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja nie jest jasna i powoduje nieuzasadnioną niepewność. Decyzja o przejęciu bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego powinna wskazywać, w jaki sposób zmienią się wymogi ostrożnościowe i jak długo EBC będzie pełnił funkcję głównego organu nadzoru ostrożnościowego. Tymczasem zaskarżona decyzja nie zawiera wskazówek co do tych kwestii, ponieważ nie wskazano w niej żadnego konkretnego problemu, który EBC powinien rozstrzygnąć. Pozwala ona przypuszczać, że skarżąca powinna zostać ukarana ze względu na to, iż KRFK uważa, że skarżąca nie wykazała swej woli współpracy po wszczęciu postępowania arbitrażowego. Literalne rozumienie zaskarżonej decyzji pozwala sądzić, że bezpośredni nadzór EBC zakończy się w momencie, gdy będzie on przekonany, że skarżąca wykazuje wolę współpracy. To, czego konkretnie wymaga się w tym celu, nie jest jasne, ponieważ zaskarżona decyzja nie wskazuje ani jednego przykładu braku współpracy ze strony skarżącej z KRFK. Mogłoby to oznaczać, że postępowanie arbitrażowe powinno zostać przerwane, aby skarżąca została zwolniona z bezpośredniego nadzoru EBC, i że skarżąca powinna powstrzymać się od korzystania z wszelkich innych środków prawnych, co stanowiłoby cel niezgodny z prawem.

229    Ponadto skarżąca podnosi, że z uwagi na to, iż zaskarżona decyzja nie opisuje podstawowego problemu, któremu ma zaradzić, nie można przewidzieć, jakie istotne zmiany w zakresie wymogów nadzorczych nastąpią w wyniku interwencji EBC. Pierwotne doświadczenie skarżącej z EBC, w szczególności przy okazji kontroli na miejscu podjętej przez EBC, pozwala sądzić, że EBC przyjmuje nowe podejście i nie uważa się za związanego wcześniejszą oceną KRFK, taką jak ocena dotycząca wyceny aktywów. Prowadziłoby to do powstania po stronie skarżącej nadmiernej niepewności prawnej, której nie uzasadnia żaden zasługujący na ochronę cel ostrożnościowy.

230    W drugiej kolejności skarżąca uważa, że zaskarżona decyzja jest sprzeczna z poszanowaniem uzasadnionych oczekiwań wynikających z jej wcześniejszych kontaktów z KRFK i EBC. O ile bowiem zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań ma kluczowe znaczenie w ramach nadzoru bankowego, o tyle żadna z interakcji między skarżącą a KRFK lub EBC nie pozwoliła sądzić, że decyzja oparta na art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 może zostać wydana. Tymczasowe porozumienie zawarte w postępowaniu arbitrażowym sugeruje coś przeciwnego, podobnie jak fakt, że EBC nie udzielił istotnej odpowiedzi na liczne próby nawiązania z nim konstruktywnego dialogu przez skarżącą.

231    EBC utrzymuje, że nie naruszył zasad ochrony uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa.

232    Zasada pewności prawa wymaga między innymi, by uregulowania prawne były jasne i precyzyjne, a ich skutki przewidywalne, zwłaszcza wówczas, gdy pociągają one za sobą niekorzystne konsekwencje dla jednostek i przedsiębiorstw [zob. wyrok z dnia 30 kwietnia 2019 r., Włochy/Rada (Kwota połowowa miecznika śródziemnomorskiego), C‑611/17, EU:C:2019:332, pkt 111 i przytoczone tam orzecznictwo].

233    Prawo domagania się ochrony uzasadnionych oczekiwań, będące pochodną zasady pewności prawa, mają wszystkie jednostki znajdujące się w sytuacji, z której wynika, że administracja Unii wzbudziła w nich uzasadnione nadzieje. Takimi zapewnieniami są, niezależnie od formy, w jakiej są one przekazywane, dokładne, bezwarunkowe i spójne informacje pochodzące z uprawnionych i wiarygodnych źródeł. Natomiast nie może powoływać się na naruszenie tej zasady ten, komu administracja nie udzieliła precyzyjnych zapewnień [wyrok z dnia 30 kwietnia 2019 r., Włochy/Rada (Kwota połowowa miecznika śródziemnomorskiego), C‑611/17, EU:C:2019:332, pkt 112 i przytoczone tam orzecznictwo].

234    W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja jest pozbawiona dwuznaczności.

235    W szczególności wbrew temu, co twierdzi skarżąca, decyzja wydana na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 nie musi wskazywać, w jaki sposób zmienią się wymogi ostrożnościowe, zważywszy, że decyzja ta sama w sobie właśnie nie ma wpływu na obowiązujące zasady ostrożnościowe. W tym względzie twierdzenie skarżącej, zgodnie z którym jej doświadczenie z EBC, w szczególności przy okazji kontroli na miejscu podjętej przez EBC, „sugeruje”, że EBC przyjmuje nowe podejście, jest pozbawione znaczenia, ponieważ nie ma związku z jasnością samej zaskarżonej decyzji. Co więcej, twierdzenie to jest bezpodstawne wobec braku dowodów mogących wykazać prawdziwość podnoszonego nowego podejścia.

236    Decyzja wydana na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013 również nie musi wskazywać, ile czasu EBC będzie odpowiedzialny za bezpośredni nadzór ostrożnościowy nad danym podmiotem, ponieważ zgodnie z art. 47 ust. 4 rozporządzenia nr 468/2014 EBC przyjmuje decyzję o zakończeniu bezpośredniego nadzoru, jeżeli w ramach przysługującej mu uznaniowości stwierdzi, że bezpośredni nadzór nie jest konieczny do zapewnienia spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru.

237    W drugiej kolejności, w każdym wypadku, z akt sprawy wynika, że skarżąca nie otrzymała precyzyjnych zapewnień, że EBC nie przejmie bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego nad nią.

238    W tym względzie skarżąca odwołuje się do zalecenia ICSID, ale nie wyjaśnia, w jaki sposób środki te, które nie pochodzą od EBC, mogły stanowić takie konkretne zapewnienia.

239    Co się tyczy wymiany korespondencji skarżącej z EBC, należy stwierdzić, że nie tylko EBC nie zobowiązał się w ramach tej wymiany korespondencji do niewydawania decyzji na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013, lecz sama skarżąca pismem z dnia 5 lipca 2018 r. zwróciła się o zaangażowanie się EBC w nadzór ostrożnościowy.

240    W konsekwencji skarżąca nie ma podstaw, by twierdzić, że EBC naruszył zasady pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań.

241    Zarzut dziewiąty należy zatem oddalić jako bezzasadny.

10.    W przedmiocie zarzutu dziesiątego, dotyczącego naruszenia art. 19 i motywu 75 rozporządzenia nr 1024/2013 oraz nadużycia władzy

242    Skarżąca utrzymuje, że EBC naruszył art. 19 i motyw 75 rozporządzenia nr 1024/2013, które wymagają, aby EBC wypełnił swoje obowiązki niezależnie od jakiegokolwiek wpływu politycznego, który to wymóg EBC miał naruszyć poprzez wydanie decyzji stanowiącej przede wszystkim odpowiedź na wszczęcie postępowania arbitrażowego. To ostatnie odpowiada legalnemu wykorzystaniu środka prawnego i konstruktywnej formie rozwiązywania konfliktów, a nie aktowi wrogości. Ponadto zaskarżona decyzja jest uzasadniona chęcią naruszenia skuteczności postępowania arbitrażowego, a w szczególności tymczasowego porozumienia zawartego w ramach tego postępowania. Potwierdza to istnienie wcześniejszego nieujawnionego wniosku KRFK, mającego na celu przejęcie przez EBC nadzoru nad skarżącą. Ponieważ arbitraż stanowi formę rozwiązywania konfliktów, a więc i współpracy, to właśnie KRFK, a nie skarżąca, odmawia współpracy.

243    EBC kwestionuje tę argumentację.

244    Zgodnie z art. 19 ust. 1 rozporządzenia nr 1024/2013, wykonując zadania powierzone mu na mocy tego rozporządzenia, EBC i właściwe organy krajowe działające w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego działają niezależnie, a członkowie Rady ds. Nadzoru i komitetu sterującego działają niezależnie i obiektywnie w interesie Unii jako całości oraz nie zwracają się o instrukcje do instytucji lub organów Unii, rządu żadnego z państw członkowskich lub do innego podmiotu publicznego lub prywatnego ani nie przyjmują takich instrukcji.

245    Motyw 75 wspomnianego rozporządzenia stanowi, że w celu skutecznego wykonywania swoich zadań nadzorczych EBC powinien wykonywać powierzone mu zadania nadzorcze w pełnej niezależności, w szczególności w sposób wolny od nadmiernych nacisków politycznych i ingerencji sektora, które mogłyby wpłynąć na jego niezależność operacyjną.

246    Akt prawny jest dotknięty wadą nadużycia władzy tylko wtedy, gdy z obiektywnych, istotnych dla danej sprawy i spójnych przesłanek wynika, że został on przyjęty wyłącznie lub w znacznej mierze w celu innym niż ten, dla którego ustanowione zostało dane uprawnienie, albo w celu obejścia procedury specjalnie przewidzianej w traktacie FUE dla okoliczności danej sprawy (wyroki: z dnia 14 grudnia 2004 r., Swedish Match, C‑210/03, EU:C:2004:802, pkt 75; z dnia 8 grudnia 2020 r., Węgry/Parlament i Rada, C‑620/18, EU:C:2020:1001, pkt 82).

247    W niniejszej sprawie z akt sprawy nie wynika, by zaskarżona decyzja została wydana dla celów innych niż zapewnienie spójnego stosowania wobec skarżącej wysokich standardów nadzoru zgodnie z art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia nr 1024/2013.

248    W szczególności o ile zaskarżona decyzja uwzględnia zalecenie ICSID, o tyle z akt sprawy nie wynika, że ma ona na celu uniemożliwienie skarżącej prowadzenia postępowania arbitrażowego przeciwko Republice Łotewskiej.

249    Skarżąca nie twierdzi zresztą, że zalecenie ICSID należy interpretować jako mające na celu ograniczenie wykonywania przez EBC uprawnień do nadzoru ostrożnościowego wobec skarżącej lub wyłączenie jej spod nadzoru ostrożnościowego sprawowanego przez organ inny niż KRFK dysponujący wszystkimi uprawnieniami nadzorczymi EBC. Jak już wskazano, skarżąca sama wniosła o udział EBC w nadzorze ostrożnościowym pismem z dnia 5 lipca 2018 r.

250    Jeśli chodzi o pierwszy wniosek KRFK mający na celu przejęcie przez EBC bezpośredniego nadzoru ostrożnościowego skarżącej z dnia 16 listopada 2017 r., to o ile EBC nie kwestionuje tego, że skarżąca nie została o nim poinformowana, gdy skierowano go do EBC, o tyle okoliczność ta nie może sama w sobie wykazać, że zaskarżona decyzja realizowała cel inny niż ostrożnościowy. Jak wskazano w pkt 121 powyżej, żaden przepis rozporządzenia nr 468/2014 nie przewiduje, by wniosek tego rodzaju został przekazany z urzędu zainteresowanemu podmiotowi. Ponadto wniosek ten znajduje się w aktach sprawy, a skarżącej umożliwiono przedstawienie ewentualnych uwag w przedmiocie tego wniosku.

251    Zarzut dziesiąty należy zatem oddalić jako bezzasadny.

252    Z całości powyższych rozważań wynika, że skargę należy oddalić jako bezzasadną.

VI.    W przedmiocie kosztów

253    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem EBC – obciążyć ją poniesionymi przez niego kosztami.

Z powyższych względów

SĄD (czwarta izba w składzie powiększonym)

orzeka, co następuje:

1)      Skarga zostaje oddalona.

2)      PNB Banka AS pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Europejski Bank Centralny (EBC).

Gervasoni

Madise

Nihoul

Frendo

 

      Martín y Pérez de Nanclares

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 7 grudnia 2022 r.

Podpisy


*      Język postępowania: angielski.