Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)
της 16ης Σεπτεμβρίου 2013 – Villeroy & Boch Austria κ.λπ. κατά Επιτροπής

(Συνεκδικασθείσες υποθέσεις T‑373/10, T‑374/10, T‑382/10 και T‑402/10)

«Ανταγωνισμός – Συμπράξεις – Βελγική, γερμανική, γαλλική, ιταλική, ολλανδική και αυστριακή αγορά ειδών υγιεινής – Απόφαση διαπιστώνουσα παράβαση του άρθρου 101 ΣΛΕΕ και του άρθρου 53 της Συμφωνίας ΕΟΧ – Συντονισμένη αύξηση των τιμών και ανταλλαγή εμπιστευτικών εμπορικών πληροφοριών – Ενιαία παράβαση – Καταλογισμός της παραβατικής συμπεριφοράς – Απόδειξη – Πρόστιμα – Κατευθυντήριες γραμμές του 2006 για τον υπολογισμό του ύψους των προστίμων – Μη αναδρομικότητα – Εύλογος χρόνος»

1.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Δικαστικός έλεγχος – Πλήρης δικαιοδοσία του δικαστή της Ένωσης – Περιεχόμενο – Όρια – Τήρηση των γενικών αρχών του δικαίου (Άρθρα 261 ΣΛΕΕ και 263 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 31) (βλ. σκέψεις 26, 397, 398)

2.                     Συμπράξεις – Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές που συνιστούν ενιαία παράβαση – Έννοια – Σφαιρική σύμπραξη – Κριτήρια – Ενιαίος σκοπός (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 32-35, 61, 65)

3.                     Συμπράξεις – Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές που συνιστούν ενιαία παράβαση – Έννοια – Δυνατότητα χαρακτηρισμού ως ενιαίας παραβάσεως – Περιθώριο εκτιμήσεως της Επιτροπής – Παραβίαση της αρχής της νομιμότητας των παραβάσεων και των ποινών – Δεν υφίσταται (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49 § 1) (βλ. σκέψεις 40-43)

4.                     Συμπράξεις – Απαγόρευση – Παραβάσεις – Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές που συνιστούν ενιαία παράβαση – Καταλογισμός της ευθύνης σε επιχείρηση λόγω συμμετοχής στην οικεία παράβαση στο σύνολό της – Προϋποθέσεις (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 46-48, 54, 64, 242)

5.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Υποχρέωση προσδιορισμού της οικείας αγοράς – Περιεχόμενο (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 53, 56-58, 76)

6.                     Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Παραβάσεις – Καταλογισμός – Μητρική εταιρία και θυγατρικές – Οικονομική ενότητα – Κριτήρια εκτιμήσεως – Τεκμήριο ασκήσεως αποφασιστικής επιρροής από τη μητρική εταιρία επί των θυγατρικών που της ανήκουν εξ ολοκλήρου (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 97, 155, 156, 164)

7.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Τρόπος αποδείξεως – Προσφυγή σε μια δέσμη ενδείξεων – Απαιτούμενος βαθμός αποδεικτικής ισχύος όσον αφορά ενδείξεις εξεταζόμενες ατομικά (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 2) (βλ. σκέψεις 104, 113-115, 257, 264, 275, 289)

8.                     Συμπράξεις – Εναρμονισμένη πρακτική – Έννοια – Συντονισμός και συνεργασία ασυμβίβαστοι προς την υποχρέωση κάθε επιχειρήσεως να προσδιορίζει αυτόνομα τη συμπεριφορά της στην αγορά – Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ανταγωνιστών – Αντικείμενο ή αποτέλεσμα αντίθετο προς τους κανόνες του ανταγωνισμού – Τεκμήριο – Προϋποθέσεις (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 121, 123, 145, 148, 149, 248, 261)

9.                     Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Γενικές αρχές του δικαίου – Ασφάλεια δικαίου – Νομιμότητα των ποινών – Περιεχόμενο (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49 § 1) (βλ. σκέψη 157)

10.                     Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Θεμελιώδη δικαιώματα – Τεκμήριο αθωότητας – Διαδικασία στον τομέα του ανταγωνισμού – Δυνατότητα εφαρμογής (Άρθρο 6 § 2 ΣΕΕ· άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 47 και 48 § 1) (βλ. σκέψη 158)

11.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Εξουσίες της Επιτροπής – Διαπίστωση παραβάσεως που έχει λήξει – Έννομο συμφέρον για τη διαπίστωση – Έχει σημασία για την κατανόηση της λειτουργίας της συμπράξεως στο σύνολό της (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1) (βλ. σκέψεις 302-304)

12.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ευθύνη εις ολόκληρον για την καταβολή τους – Προϋποθέσεις – Οικονομική ενότητα – Παράβαση της αρχής ne bis in idem και της αρχής της νομιμότητας – Δεν υφίσταται (Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2) (βλ. σκέψεις 324-329, 332, 333)

13.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Υποχρεώσεις της Επιτροπής – Διεξαγωγή της διαδικασίας εντός ευλόγου χρόνου – Κριτήρια εκτιμήσεως – Παραβίαση – Συνέπειες (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 1· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου) (βλ. σκέψεις 347-352)

14.                     Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Μη αναδρομικότητα των ποινικών διατάξεων – Πεδίο εφαρμογής – Πρόστιμα επιβαλλόμενα λόγω παραβάσεως των κανόνων ανταγωνισμού – Εμπίπτουν – Ενδεχόμενη παραβίαση της αρχής λόγω της εφαρμογής των κατευθυντήριων γραμμών για τον υπολογισμό των προστίμων σε παράβαση προγενέστερη της θεσπίσεως των γραμμών αυτών – Προβλέψιμος χαρακτήρας των τροποποιήσεων που επήλθαν με τις κατευθυντήριες γραμμές – Δεν υφίσταται παραβίαση (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 §§ 2 και 3· ανακοινώσεις της Επιτροπής 98/C 9/03 και 2006/C 210/02) (βλ. σκέψεις 371-376)

15.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Μέθοδος υπολογισμού προσδιοριζόμενη στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών που διατύπωσε η Επιτροπή – Υπολογισμός του βασικού ποσού του προστίμου – Συνυπολογισμός των χαρακτηριστικών της παραβάσεως στο σύνολό της (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση της Επιτροπής 2006/C 210/02, σημεία 19 έως 25) (βλ. σκέψεις 381-384)

16.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Μέγιστο ύψος – Υπολογισμός – Διάκριση μεταξύ τελικού και ενδιαμέσου ποσού του προστίμου – Συνέπειες (Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2, εδ. 2) (βλ. σκέψεις 388-393)

Αντικείμενο

Αίτημα ακυρώσεως της αποφάσεως C(2010) 4185, τελικό, της Επιτροπής, της 23ης Ιουνίου 2010, σχετικά με μια διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 101 ΣΛΕΕ και του άρθρου 53 της Συμφωνίας ΕΟΧ (υπόθεση COMP/39092 – Είδη υγιεινής), καθόσον αφορά τις προσφεύγουσες, και, επικουρικώς, μείωση των προστίμων που τους επιβλήθηκαν.

Διατακτικό

Το Γενικό Δικαστήριο αποφασίζει:

1) Απορρίπτει τις προσφυγές στις υποθέσεις T‑373/10, T‑382/10 και T‑402/10.

2) Στην υπόθεση T‑374/10, ακυρώνει το άρθρο 1, παράγραφος 7, της αποφάσεως C(2010) 4185, τελικό, της Επιτροπής, της 23ης Ιουνίου 2010, σχετικά με διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 101 ΣΛΕΕ και του άρθρου 53 της Συμφωνίας ΕΟΧ (υπόθεση COMP/39092 – Είδη υγιεινής), καθόσον με αυτό διαπιστώνεται ότι η Villeroy & Boch AG συμμετείχε σε σύμπραξη στον τομέα των ειδών υγιεινής στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στις Κάτω Χώρες και στην Αυστρία πριν τις 12 Οκτωβρίου 1994.

3) Στην υπόθεση T‑374/10, απορρίπτει την προσφυγή κατά τα λοιπά.

4) Οι Villeroy & Boch Austria GmbH, Villeroy et Boch SAS και Villeroy & Boch – Belgium φέρουν τα έξοδά τους, καθώς και αυτά στα οποία υποβλήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις υποθέσεις T‑373/10, T‑382/10 και T‑402/10.

5) Η Villeroy & Boch AG φέρει τα επτά όγδοα των εξόδων της, καθώς και τα επτά όγδοα των εξόδων στα οποία υποβλήθηκε η Επιτροπή στην υπόθεση T‑374/10.

6) Η Επιτροπή φέρει το ένα όγδοο των εξόδων της καθώς και ένα όγδοο των εξόδων στα οποία υποβλήθηκε η Villeroy & Boch AG στην υπόθεση T‑374/10.