POSTANOWIENIE SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (trzecia izba)
z dnia 6 lipca 2004 r. (*)
Rozporządzenie (WE) nr 1829/2002 – Rejestracja nazwy pochodzenia – „Feta” – Skarga o stwierdzenie nieważności – Legitymacja procesowa – Niedopuszczalność
W sprawie T‑370/02
Alpenhain-Camembert-Werk, z siedzibą w Lehen/Pfaffing (Niemcy),
Bergpracht Milchwerk GmbH & Co. KG, z siedzibą w Tettnang (Niemcy),
Käserei Champignon Hofmeister GmbH & Co. KG, z siedzibą w Lauben (Niemcy),
Bayerland eG, z siedzibą w Norymberdze (Niemcy),
Hochland AG, z siedzibą w Heimenkirch (Niemcy),
Milchwerk Crailsheim-Dinkelsbühl eG, z siedzibą w Crailsheim (Niemcy),
Rücker GmbH, z siedzibą w Aurich (Niemcy),
strona skarżąca,
reprezentowane przez adwokatów J. Salzwedela oraz J. Wernera, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
popierane przez
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, reprezentowane przez P. Ormond, działającą w charakterze pełnomocnika,
interwenient,
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich, reprezentowanej przez J. L. Iglesiasa Buhiguesa, S. Grünheida i A.‑M. Rouchaud-Joët, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
popieranej przez
Republikę Grecką, reprezentowaną przez V. Kontolaimosa, I. Chalkiasa oraz M. Tassopoulou, działających w charakterze pełnomocników,
oraz
Związek greckich producentów wyrobów mleczarskich (Sevgap), reprezentowany przez adwokata N. Korogiannakisa,
interwenienci,
mającej za przedmiot skargę o stwierdzenie nieważności rozporządzenia (WE) Komisji nr 1829/2002 z dnia 14 października 2002 r., zmieniającego Załącznik do rozporządzenia (WE) nr 1107/96 w odniesieniu do nazwy „feta” (Dz.U. L 277, str. 10), w zakresie w jakim nazwa „feta” została zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia,
SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI WSPÓLNOT EUROPEJSKICH (trzecia izba),
w składzie J. Azizi, prezes, M. Jaeger i F. Dehousse, sędziowie,
sekretarz: H. Jung,
wydaje następujące
Postanowienie
Ramy prawne
1 Rozporządzenie (EWG) nr 2081/92 z dnia 14 lipca 1992 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. L 208, str. 1, zwane dalej „rozporządzeniem podstawowym”) reguluje w art. 1 wspólnotową ochronę nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych pewnych produktów rolnych i środków spożywczych.
2 Zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. a) rozporządzenia podstawowego „nazwa pochodzenia” oznacza „nazwę regionu, konkretne[go] miejsc[a] lub w wyjątkowych przypadkach kraj[u], używaną do opisu produktu rolnego lub środka spożywczego:
– pochodzącego z tego regionu, konkretnego miejsca lub kraju oraz
– którego jakość lub cechy charakterystyczne są głównie lub wyłącznie związane z tym szczególnym otoczeniem geograficznym i właściwymi dla niego czynnikami naturalnymi oraz ludzkimi i [którego] produkcja […], przetwarzanie i przygotowywanie odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym”.
3 Artykuł 2 ust. 3 tego rozporządzenia brzmi:
„Niektóre tradycyjne geograficzne lub niegeograficzne nazwy określające produkt rolny lub środek spożywczy pochodzący z regionu lub konkretnego miejsca spełniające warunki, o których mowa w ust. 2 lit. a) myślnik drugi, są również uważane za nazwy pochodzenia”.
4 Na podstawie art. 3 rozporządzenia podstawowego nazwy, które stały się nazwami rodzajowymi, nie mogą być zarejestrowane. Dla celów tego rozporządzenia „nazwa, która stała się nazwą rodzajową” oznacza nazwę produktu rolnego lub środka spożywczego, która pomimo że odnosi się do miejsca lub regionu, w którym produkt ten lub środek spożywczy był pierwotnie produkowany albo wprowadzany na rynek, stała się nazwą powszechną produktu rolnego lub środka spożywczego.
5 W celu ustalenia, czy nazwa stała się rodzajową, czy też nie, brane są pod uwagę wszystkie czynniki, w szczególności:
– sytuacja w Państwie Członkowskim, z którego nazwa pochodzi, a także na obszarach spożycia,
– sytuacja w innych Państwach Członkowskich,
– odnośne przepisy prawa krajowego i przepisy wspólnotowe.
6 Nazwa produktu rolnego lub środka spożywczego może zostać zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia, jeżeli spełnia warunki sformułowane w rozporządzeniu podstawowym, a w szczególności jeśli zgodna jest z opisem zawartym w art. 4 ust. 1 tego rozporządzenia. Rejestracja skutkuje nadaniem nazwie ochrony wspólnotowej.
7 Artykuły 5–7 rozporządzenia podstawowego regulują tak zwaną zwykłą procedurę rejestracji nazwy, w ramach której każda grupa (zdefiniowana jako wszelkie stowarzyszenie producentów lub przetwórców tego samego produktu rolnego lub środka spożywczego) lub – z zachowaniem pewnych warunków – osoba fizyczna lub prawna są uprawnione do złożenia wniosku o rejestrację w Państwie Członkowskim, w którym znajduje się dany obszar geograficzny. Państwo Członkowskie sprawdza, czy wniosek jest uzasadniony, i przekazuje go Komisji. Jeżeli Komisja dojdzie do wniosku, że nazwa kwalifikuje się do ochrony, publikuje ona w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich informacje wymienione w art. 6 ust. 2 rozporządzenia podstawowego.
8 Artykuł 7 rozporządzenia podstawowego, zmienionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 535/97 z dnia 17 marca 1997 r. (Dz.U. L 83, str. 3), stanowi:
„1. W ciągu sześciu miesięcy od dnia opublikowania w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich, o którym mowa w art. 6 ust. 2, każde Państwo Członkowskie może zgłosić sprzeciw wobec rejestracji.
2. Właściwe władze Państw Członkowskich zagwarantują, że wszystkie osoby, które mogą wykazać uzasadniony interes ekonomiczny, będą miały wgląd do wniosku. Dodatkowo i stosownie do istniejącej sytuacji w Państwach Członkowskich, Państwa Członkowskie mogą udostępnić wniosek innym stronom, których zainteresowanie jest uzasadnione.
3. Każda osoba fizyczna lub prawna, której zainteresowanie jest prawnie uzasadnione może zgłosić sprzeciw wobec proponowanej rejestracji wysyłając odpowiednio uzasadnione oświadczenie do właściwych władz Państwa Członkowskiego, w którym [zamieszkuje] lub ma siedzibę […]. Właściwe władze podejmą konieczne środki w celu rozważenia tych uwag lub sprzeciwu w ustalonych terminach.
[...]”.
9 Jeśli żadne Państwo Członkowskie nie zgłosi Komisji sprzeciwu, nazwa zostaje wpisana do prowadzonego przez Komisję rejestru zwanego „Rejestrem chronionych nazw pochodzenia oraz chronionych oznaczeń geograficznych”.
10 Jeżeli w przypadku dopuszczonego sprzeciwu zainteresowanym Państwom Członkowskim nie uda się dojść na podstawie art. 7 ust. 5 rozporządzenia podstawowego do porozumienia, Komisja podejmie decyzję zgodnie z procedurą określoną w art. 15 (procedura ścisłej współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi a Komisją w ramach komitetu regulacyjnego). Na podstawie art. 7 ust. 5 lit. b rozporządzenia podstawowego, wydając decyzję, Komisja uwzględnia „tradycyjne rzetelne praktyki i faktyczne ryzyko popełnienia pomyłki”.
11 Artykuł 17 rozporządzenia podstawowego przewiduje odbiegającą od zwykłej procedury tak zwaną uproszczoną procedurę rejestracji. W ramach tej procedury Państwa Członkowskie informują Komisję, którą lub które ze swoich prawnie chronionych nazw, które stały się nazwami zwyczajowymi w wyniku częstego stosowania, chcą one zarejestrować zgodnie z rozporządzeniem podstawowym. Procedurę przewidzianą w art. 15 rozporządzenia podstawowego stosuje się odpowiednio. Artykuł 17 ust. 2 zdanie drugie tego rozporządzenia stanowi, że przewidzianej w art. 7 procedury sprzeciwu nie stosuje się w ramach procedury uproszczonej.
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu
12 Pismem z dnia 21 stycznia 1994 r. rząd grecki wystąpił do Komisji z wnioskiem o rejestrację nazwy „feta” jako chronionej nazwy pochodzenia na podstawie art. 17 rozporządzenia podstawowego.
13 W dniu 19 stycznia 1996 r. Komisja przedłożyła utworzonemu na podstawie art. 15 rozporządzenia podstawowego komitetowi regulacyjnemu projekt rozporządzenia zawierającego listę nazw podlegających ewentualnie zarejestrowaniu jako chronione oznaczenia geograficzne lub nazwy pochodzenia na podstawie art. 17 rozporządzenia podstawowego. Lista ta zawierała również nazwę „feta”. Ponieważ komitet regulacyjny nie wydał opinii w określonym terminie, Komisja na podstawie art. 15 akapit czwarty rozporządzenia podstawowego przedłożyła wniosek Radzie w dniu 6 marca 1996 r. W trzymiesięcznym terminie przewidzianym w art. 15 akapit piąty rozporządzenia podstawowego Rada nie podjęła żadnych działań.
14 W związku z tym w dniu 12 czerwca 1996 r. Komisja przyjęła na podstawie art. 15 akapit piąty rozporządzenia podstawowego rozporządzenie (WE) nr 1107/96 w sprawie rejestracji oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia zgodnie z procedurą określoną w art. 17 rozporządzenia [podstawowego] (Dz.U. L 299, str. 31). Zgodnie z art. 1 rozporządzenia nr 1107/96 nazwa „feta”, wymieniona w części A Załącznika do rozporządzenia w rubryce „Sery” pod nazwą kraju „Grecja”, została zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia.
15 W wyroku z dnia 16 marca 1999 r. w sprawach połączonych C‑289/96, C‑293/96 i C‑299/96 Dania, Niemcy i Francja przeciwko Komisji, Rec. str. I‑1541, Trybunał stwierdził nieważność rozporządzenia nr 1107/96, w zakresie w jakim nazwa „feta” została zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia. W uzasadnieniu Trybunał wyjaśnił, że w ramach badania, czy „feta” stanowi określenie rodzajowe, Komisja nie uwzględniła należycie wszystkich czynników, których uwzględnienia wymaga art. 3 ust. 1 akapit trzeci rozporządzenia podstawowego.
16 W następstwie wydania tego wyroku w dniu 25 maja 1999 r. Komisja przyjęła rozporządzenie (WE) nr 1070/1999 zmieniające Załącznik do rozporządzenia nr 1107/96 i skreśliła nazwę „feta” z rejestru chronionych nazw pochodzenia oraz chronionych oznaczeń geograficznych oraz z Załącznika do rozporządzenia nr 1107/96 (Dz.U. L 130, str. 18).
17 Po przeprowadzeniu ponownej kontroli wniosku o rejestrację złożonego przez rząd grecki Komisja przedłożyła komitetowi regulacyjnemu na podstawie art. 15 akapit drugi rozporządzenia podstawowego projekt rozporządzenia, proponując zarejestrowanie nazwy „feta” jako chronionej nazwy pochodzenia w rejestrze chronionych nazw pochodzenia oraz chronionych oznaczeń geograficznych na podstawie art. 17 rozporządzenia podstawowego. Ponieważ komitet regulacyjny nie wydał opinii w określonym terminie, Komisja przedłożyła wniosek Radzie na podstawie art. 15 akapit czwarty rozporządzenia podstawowego.
18 Ponieważ Rada nie podjęła żadnych działań w terminie przewidzianym w art. 15 akapit piąty rozporządzenia podstawowego, w dniu 14 października 2002 r. Komisja przyjęła rozporządzenie (WE) nr 1829/2002 zmieniające Załącznik do rozporządzenia nr 1107/96 w odniesieniu do nazwy „feta” (Dz.U. L 277, str. 10, zwane dalej „zaskarżonym rozporządzeniem”). W myśl tego rozporządzenia nazwa „feta” została ponownie zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia i dodana do Załącznika do rozporządzenia nr 1107/96 w części A w rubryce „Sery” pod nazwą kraju „Grecja”.
19 Pismem, które wpłynęło do Sądu dnia 12 grudnia 2002 r., skarżący wnieśli będącą przedmiotem niniejszego postępowania skargę.
20 W piśmie z dnia 14 lutego 2003 r. Komisja wniosła o zawieszenie postępowania do czasu ogłoszenia wyroku w sprawach C‑465/02 i C‑466/02.
21 W piśmie z dnia 17 lutego 2003 r. skarżący sprzeciwili się zawieszeniu postępowania i wnieśli do Sądu o skierowanie sprawy do Trybunału, jako związanej ze sprawami C‑465/02 i C‑466/02.
22 Decyzją z dnia 19 marca 2003 r. Sąd oddalił wniosek o zawieszenie postępowania oraz o skierowanie sprawy do Trybunału i zarządził kontynuację postępowania w sprawie.
23 W oddzielnym piśmie, które wpłynęło do Sądu w dniu 12 czerwca 2003 r., Komisja podniosła zarzut niedopuszczalności na podstawie art. 114 regulaminu Sądu. W dniu 1 sierpnia 2003 r. skarżący ustosunkowali się do tego zarzutu na piśmie.
24 W pismach, które wpłynęły do Sądu w dniach 16 kwietnia i 2 maja 2003 r., Republika Grecka oraz związek greckich producentów wyrobów mleczarskich (Sevgap) wniosły o dopuszczenie ich do udziału w sprawie w charakterze interwenientów po stronie Komisji.
25 W piśmie, które wpłynęło do Sądu w dniu 28 kwietnia 2003 r., Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wniosło o dopuszczenie do udziału w sprawie w charakterze interwenienta po stronie skarżącej.
26 Postanowieniami z dnia 4 marca 2004 r. Republika Grecka, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Sevgap zostały dopuszczone do udziału w sprawie w charakterze interwenientów.
27 W dniu 30 marca 2004 r. Republika Grecka przedłożyła uwagi na piśmie, popierając żądania Komisji.
28 Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Sevgap nie przedłożyły uwag na piśmie w wyznaczonym terminie.
29 Ponieważ Sevgap został dopuszczony do udziału w sprawie w charakterze interwenienta na podstawie art. 116 § 6 regulaminu, jego interwencja ograniczona jest do możliwości przedstawiania uwag w toku procedury ustnej.
Żądania stron
30 W skardze skarżący wnoszą do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonego rozporządzenia, w zakresie w jakim nazwa „feta” została zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia,
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
31 Podnosząc zarzut niedopuszczalności Komisja wnosi do Sądu o:
– odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej,
– obciążenie skarżących kosztami postępowania.
32 Ustosunkowując się do zarzutu niedopuszczalności skarżący wnoszą do Sądu o jego oddalenie.
33 W swoich uwagach na piśmie Republika Grecka wnosi do Sądu o odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej.
W przedmiocie dopuszczalności skargi
34 Za pomocą będącej przedmiotem niniejszego postępowania skargi skarżący – siedem niemieckich spółek produkujących z mleka krowiego ser feta – wnoszą o stwierdzenie nieważności zaskarżonego rozporządzenia. Wskazują oni w szczególności na naruszenie art. 3 i 17 rozporządzenia podstawowego i ewentualnie art. 2 i 4 tego rozporządzenia, a także art. 30 WE oraz ugruntowanych w prawie wspólnotowym praw podstawowych dotyczących ochrony własności i wykonywania zawodu.
35 Komisja uważa skargę za niedopuszczalną, ponieważ skarżący nie są legitymowani do jej wniesienia w rozumieniu art. 230 akapit czwarty WE.
36 Na podstawie art. 114 § 1 regulaminu Sądu na wniosek strony Sąd może rozstrzygnąć w przedmiocie niedopuszczalności bez rozstrzygania co do istoty sprawy. Zgodnie z art. 114 § 3 jeżeli Sąd nie zadecyduje inaczej, pozostała część postępowania w przedmiocie wniosku odbywa się ustnie. W niniejszym przypadku Sąd może rozstrzygnąć w przedmiocie wniesionego przez Komisję wniosku na podstawie akt, bez potrzeby przeprowadzania rozprawy.
Argumenty stron
37 Komisja podnosi, że skarga dotyczy rozporządzenia mającego zasięg ogólny w rozumieniu art. 249 ust. 2 WE i że zaskarżone rozporządzenie nie dotyczy skarżących indywidualnie.
38 Skarżący uważają skargę za dopuszczalną.
39 Skarżący podnoszą po pierwsze, że poza producentami greckimi, skarżący są – wraz z jedynym producentem duńskim – najbardziej znaczącymi producentami sera feta we Wspólnocie i że wytwarzają oni ponad 90 % sera feta produkowanego w Niemczech.
40 Ponieważ skarżący od wielu lat produkują ser feta w dużych ilościach, powołują się oni na dobrze zorganizowane i stabilne kontakty handlowe i tradycyjne rynki zbytu oraz długoterminowe umowy dostawy. Z tego względu uważają, że zaskarżone rozporządzenie dotyczy ich w sposób szczególny w rozumieniu orzecznictwa Trybunału (wyroki Trybunału z dnia 1 lipca 1965 r. w sprawach 106/63 i 107/63, Töpfer i Getreide-Import Gesellschaft przeciwko Komisji EWG, Rec. str. 525 oraz z dnia 17 stycznia 1985 r. w sprawie 11/82, Piraiki-Patraiki i in. przeciwko Komisji, Rec. str. 207).
41 Po drugie skarżący są zdania, że poprzez zastosowanie przez Komisję procedury uproszczonej na podstawie art. 17 rozporządzenia podstawowego pozbawieni zostali oni gwarancji proceduralnych przewidzianych w ramach zwykłej procedury, do których należy przewidziana w art. 7 rozporządzenia podstawowego możliwość zgłoszenia sprzeciwu wobec proponowanej rejestracji przez każdą osobę, której zainteresowanie jest uzasadnione. W tej sytuacji należy zdaniem skarżących wskazać na fakt, że Komisja uzasadniła przedłożony projekt zmiany rozporządzenia podstawowego zmierzający do zniesienia procedury uproszczonej na podstawie art. 17 tego rozporządzenia, powołując się na okoliczność, że przewidziane w przypadku zwykłej procedury prawo wniesienia sprzeciwu wobec rejestracji „jest niezbędne dla ochrony praw nabytych i uniknięcia wyrządzenia szkody przez dokonanie rejestracji”.
42 Po trzecie skarżący podnoszą, że są oni czynnie legitymowani do wniesienia skargi zgodnie z rozstrzygnięciem zawartym w wyroku Sądu z dnia 3 maja 2002 r. w sprawie T‑177/01 Jégo-Quéré przeciwko Komisji, Rec. str. II‑2365, oraz stanowiskiem wyrażonym w opinii rzecznika generalnego F. G. Jacobsa w sprawie C‑50/00 P Unión de Pequeños Agricultores przeciwko Radzie, Rec. str. I‑6677, zakończonej wyrokiem Trybunału z dnia 25 lipca 2002 r., Rec. str. I‑6681, w których stwierdzone zostało, że mający zasięg ogólny przepis wspólnotowy dotyczy osoby fizycznej lub prawnej bezpośrednio i indywidualnie, jeżeli pogarsza jej sytuację prawną w sposób niewątpliwy i rzeczywisty w ten sposób, że ogranicza jej prawa lub nakłada na nią obowiązki. Zaskarżone rozporządzenie narusza zdaniem strony skarżącej jej interesy, ponieważ prowadzi do tego, że po upływie okresu przejściowego nie będzie mogła już używać nazwy „feta”.
43 Ustosunkowując się do zarzutu niedopuszczalności skarżący podnoszą, że zaskarżone rozporządzenie stanowi środek o zasięgu ogólnym, wywodzą jednak, że o ile przynosi ono korzyść wszystkim obecnym i przyszłym greckim producentom sera feta z mleka owczego i koziego, którzy jako jedyni będą uprawnieni do używania tej nazwy, o tyle dyskryminuje wszystkich obecnych niegreckich producentów sera feta z mleka krowiego, którym odebrane zostanie prawo używania tej nazwy po upływie okresu przejściowego. Zaskarżony środek wywiera skutki na rynku tylko na ich niekorzyść.
44 Nazwa „feta” jest na świecie od dawna nazwą rodzajową i dlatego w myśl art. 3 ust. 1 rozporządzenia podstawowego nie może być zarejestrowana w rejestrze chronionych nazw pochodzenia oraz chronionych oznaczeń geograficznych. Zdaniem strony skarżącej Komisja wydała zaskarżone rozporządzenie w błędnym przekonaniu, że niegreckie rynki sera feta z mleka krowiego powstały wyłącznie dzięki sprzecznemu z prawem wykorzystaniu renomy greckiego sera feta z mleka owczego.
45 W związku z retroaktywną, korygującą rynek interwencją Komisji zaskarżone rozporządzenie nie może być zdaniem strony skarżącej postrzegane jako wywołujące „abstrakcyjne i ogólne” skutki, ponieważ skierowane jest tylko do ograniczonego kręgu uczestników obrotu, znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku, i dotyczy ich praw w sposób indywidualny. Rozporządzenie to doprowadzi w rzeczywistości do unicestwienia powstałego w Niemczech oraz w Europie rynku sera feta z mleka krowiego, gdyż konsument przyzwyczajony do tego produktu nieprędko rozpozna go pod inną nazwą.
46 Nie byłoby również zgodne z oczekiwaniami związanymi w Unii Europejskiej z ochroną prawną sprawowaną przez Trybunał, gdyby uczestnicy obrotu, których dotyczy zaskarżone rozporządzenie prowadzące do całkowitego unicestwienia ich rynków zbytu, nie mogli poddać go kontroli sądowej
47 Sąd uznał, że ani skarga do sądu krajowego połączona z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału na podstawie art. 234 WE, ani skarga związana z odpowiedzialnością pozaumowną Wspólnoty na podstawie art. 235 WE w związku z art. 288 akapit drugi WE nie są skutecznymi środkami prawnymi, które umożliwiałyby zainteresowanym kwestionowanie zgodności z prawem mających zasięg ogólny przepisów wspólnotowych, które bezpośrednio pogarszają ich sytuację prawną. Skargi o odszkodowanie na podstawie art. 235 WE i art. 288 akapit drugi WE nie są poza tym w stanie zastąpić skutecznej ochrony praw podstawowych na szczeblu europejskim, ponieważ nie umożliwiają usunięcia ze wspólnotowego porządku prawnego aktu prawnego, który okazał się z nim sprzeczny.
48 Ponadto ponieważ zakaz dalszego używania nazwy rodzajowej „feta” dla sera feta z mleka krowiego po upływie okresu wyznaczonego w zaskarżonym rozporządzeniu ma skutek bezpośredni i nie wymaga zastosowania przez Państwa Członkowskie jakichkolwiek środków wykonawczych, przeciwko którym możliwe byłoby wniesienie skargi przed sąd krajowy, strona skarżąca mogłaby wystąpić przeciwko naruszeniu jej praw podstawowych przez zaskarżony środek wspólnotowy jedynie naruszając jego postanowienia i powołując się na ich niezgodność z prawem w postępowaniu sądowym wytoczonym przeciwko niej.
49 Według nowszego orzecznictwa Sądu za punkt wyjścia należy przyjąć stwierdzenie, że skuteczna ochrona prawna podmiotów prywatnych jest zagwarantowana jedynie wówczas, gdy przedsiębiorstwo, którego dotyczą bezpośrednio i indywidualnie mające zasięg ogólny przepisy wspólnotowe, ma również prawo wszczęcia postępowania przed sądami wspólnotowymi. Przepisy te dotyczą przedsiębiorstwa indywidualnie, jeżeli pogarszają jego sytuację prawną w sposób niewątpliwy i rzeczywisty w ten sposób, że ograniczają jego prawa lub nakładają na nie obowiązki. Nie da się zaprzeczyć, iż dzieje się tak w sytuacji, w której znaleźli się skarżący, ze względu na zagrożenie utraty przez nich ich rynków zbytu i możliwe pozbawienie ich udziałów w rynku co najmniej na pewien czas.
50 Skarżący przypominają, iż sam Sąd podkreślił, że prawo wszczęcia postępowania przed sądami wspólnotowymi stanowi jeden z głównych elementów wspólnoty prawa i wywodzi się ze wspólnych tradycji konstytucyjnych Państw Członkowskich oraz znajduje oparcie w treści art. 6 i 13 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. To prawo do skutecznego środka prawnego każdego, czyje prawa i wolności zagwarantowane przez prawo Unii Europejskiej zostały naruszone, zostało potwierdzone również w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
Ocena Sądu
51 Na podstawie art. 230 akapit czwarty WE każda osoba fizyczna lub prawna może wnieść skargę na decyzję, która mimo przyjęcia w formie rozporządzenia, dotyczy jej bezpośrednio i indywidualnie.
52 W myśl utrwalonego orzecznictwa kryterium służące odróżnieniu decyzji od rozporządzenia stanowi kwestia, czy dany środek ma zasięg ogólny (postanowienia Trybunału z dnia 23 listopada 1995 r. w sprawie C‑10/95 P, Asocarne przeciwko Radzie, Rec. str. I‑4149, pkt 28 i z dnia 24 kwietnia 1996 r. w sprawie C‑87/95 P Cassa nazionale di previdenza ed assistenza a favore degli avvocati e dei procuratori przeciwko Radzie, Rec. str. I‑2003, pkt 33). Środek ma zasięg ogólny, jeżeli obowiązuje w obiektywnie określonych sytuacjach i wywiera skutki względem abstrakcyjnie określonych kategorii osób (wyrok Sądu z dnia 10 lipca 1996 r. w sprawie T‑482/93 Weber przeciwko Komisji, Rec. str. II‑609, pkt 55 i wskazane tam orzecznictwo).
53 W niniejszym przypadku zaskarżone rozporządzenie przyznaje nazwie „feta” ochronę przewidzianą w rozporządzeniu podstawowym dla nazwy pochodzenia. Nazwa pochodzenia jest na podstawie art. 2 ust. 2 lit. a) tego rozporządzenia definiowana jako oznaczająca nazwę regionu, konkretnego miejsca lub – w wyjątkowych przypadkach – kraju, używana do opisu produktu rolnego lub środka spożywczego pochodzącego z tego regionu, konkretnego miejsca lub kraju oraz którego jakość lub cechy charakterystyczne są głównie lub wyłącznie związane z tym szczególnym otoczeniem geograficznym i właściwymi dla niego czynnikami naturalnymi oraz ludzkimi i którego produkcja, przetwarzanie i przygotowywanie odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym.
54 Ochrona ta polega na tym, że używanie nazwy „feta” zastrzeżone jest dla producentów pochodzących z określonego obszaru geograficznego, których produkty spełniają wymogi geograficzne i jakościowe zawarte w opisie. Jak Komisja słusznie zauważyła, zaskarżone rozporządzenie nie jest w żadnym wypadku skierowane do określonych uczestników obrotu, jak strona skarżąca, przyznaje natomiast wszystkim przedsiębiorstwom, których produkty spełniają przewidziane wymogi geograficzne i jakościowe, prawo do wprowadzania na rynek produktów pod określoną nazwą, podczas gdy odmawia tego prawa wszystkim przedsiębiorstwom, które nie spełniają tych jednakowych dla wszystkich wymogów. Zaskarżone rozporządzenie obowiązuje względem wszystkich producentów sera feta, tak obecnych jak i przyszłych, uprawnionych do używania tej nazwy, jak również nieuprawnionych do tego po upływie okresu przejściowego. Dotyczy ono nie tylko producentów pochodzących z Państw Członkowskich, lecz wywiera skutki również względem nieograniczonej liczby producentów pochodzących z krajów trzecich, którzy obecnie lub w przyszłości chcieliby importować na teren Wspólnoty ser feta.
55 Zaskarżone rozporządzenie stanowi zatem środek mający zasięg ogólny w rozumieniu art. 249 akapit drugi WE. Środek ma zasięg ogólny, jeżeli obowiązuje w obiektywnie określonych sytuacjach i wywiera skutki względem abstrakcyjne określonych kategorii osób (zob. podobnie postanowienia Sądu z dnia 15 września 1998 r. w sprawie T‑109/97 Molkerei Groβbraunshain i Bene Nahrungsmittel przeciwko Komisji, Rec. str. II‑3533; z dnia 26 marca 1999 r. w sprawie T‑114/96 Biscuterie-confiserie LOR i Confiserie du Tech przeciwko Komisji, Rec. str. II‑913, pkt 27–29 i z dnia 9 listopada 1999 r. w sprawie T‑114/99 CSR Pampryl przeciwko Komisji, Rec. str. II‑3331, pkt 42 i 43). Zasięg ogólny wynika poza tym z przedmiotu spornej regulacji, który stanowi ochrona ze skutkiem erga omnes na obszarze całej Wspólnoty Europejskiej oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia zarejestrowanych zgodnie z prawem.
56 Jednakże nie jest wykluczone, że przepis mający charakter normatywny ze względu na swą naturę prawną oraz zakres obowiązywania dotyczy osoby fizycznej lub prawnej w sposób indywidualny. Ma to miejsce, gdy sporny środek dotyczy osoby ze względu na pewną szczególną cechę lub okoliczności wyróżniające ją spośród wszelkich osób i w związku z tym indywidualizuje ją w sposób podobny do adresata decyzji (wyroki Trybunału z dnia 15 lipca 1963 r. w sprawie 25/62, Plaumann przeciwko Komisji, Rec. str. 197, 223 i z dnia 18 maja 1994 r. w sprawie C‑309/89 Codorniu przeciwko Radzie, Rec. str. I‑1853, pkt 19 i 20, wskazany w pkt 42 powyżej wyrok w sprawie Unión de Pequeños Agricultores przeciwko Radzie, pkt 36 oraz wskazany w pkt 52 powyżej wyrok w sprawie Weber przeciwko Komisji, pkt 56).
57 Nawet przy założeniu, że w niniejszej sprawie twierdzenia skarżących są prawdziwe, nie pozwalają one uznać, że pewna szczególna cecha lub okoliczności wyróżniają ich spośród uczestników obrotu, których dotyczy to rozporządzenie. Przeciwnie, zaskarżone rozporządzenie dotyczy skarżących przedsiębiorstw jedynie ze względu na ich cechę jako uczestników obrotu, produkujących i wprowadzających na rynek ser, który nie spełnia wymogów używania chronionej nazwy pochodzenia „feta”. Zaskarżone rozporządzenie dotyczy zatem skarżących w tym samym stopniu co innych przedsiębiorstw, których produkty nie spełniają wymogów spornych przepisów wspólnotowych.
58 W przedmiocie twierdzenia strony skarżącej, jakoby pomijając producentów greckich i jedynego duńskiego producenta, skarżący byli najbardziej znaczącymi producentami sera feta we Wspólnocie i wytwarzali ponad 90 % sera feta produkowanego w Niemczech, wystarczy zauważyć, że sama okoliczność, iż przedsiębiorstwo ma znaczny udział w danym rynku, nie wystarcza by wyróżnić je z kręgu pozostałych uczestników obrotu, których dotyczy sporne rozporządzenie (wskazane w pkt 55 powyżej postanowienie w sprawie CSR Pampryl przeciwko Komisji, pkt 46).
59 Również twierdzenie strony skarżącej, jakoby zaskarżone rozporządzenie wywierało skutki zasadniczo względem ośmiu producentów, nie tylko sprzeczne jest z treścią skargi, w której strona skarżąca twierdziła, że ser feta jest produkowany przede wszystkim w sześciu Państwach Członkowskich Wspólnoty Europejskiej oraz w wielu państwach trzecich, lecz przede wszystkim jest nieistotne, ponieważ w myśl utrwalonego orzecznictwa akt prawny nie traci zasięgu ogólnego a wraz z nim charakteru normatywnego poprzez fakt, że podmioty prawa, względem których akt ten podlega stosowaniu w pewnym określonym czasie, mogą być określone mniej lub bardziej dokładnie co do liczby lub nawet tożsamości, dopóki możliwe jest stwierdzenie, że stosowanie tego aktu prawnego następuje wskutek zaistnienia obiektywnej prawnej lub faktycznej sytuacji, opisanej w akcie prawnym w związku z definicją jego celu (wyrok Trybunału z dnia 11 lipca 1968 r. w sprawie 6/68 Zuckerfabrik Watenstedt przeciwko Radzie, Rec. str. 595, 605 i 606 oraz postanowienie Sądu z dnia 29 czerwca 1995 r. w sprawie T‑183/94 Cantina cooperativa fra produttori vitivinicoli di Torre di Mosto i in. przeciwko Komisji, Rec. str. II‑1941, pkt 48). Taka sytuacja występuje w sprawie niniejszej, ponieważ zaskarżone rozporządzenie dotyczy bez różnicy wszystkich producentów, którzy chcą obecnie lub w przyszłości wprowadzać na rynek Wspólnoty ser pod nazwą „feta”.
60 Skarżący podnoszą ponadto, że akt ten dotyczy ich indywidualnie z uwagi na to, że środek wywołuje względem nich skutki ekonomiczne. Powołując się na wskazane powyżej pkt 40 powyżej wyroki Trybunału w sprawach Töpfer i Getreide-Import Gesellschaft przeciwko Komisji EWG i Piraiki-Patraiki i in. przeciwko Komisji skarżący twierdzą, że wynikający z zaskarżonego rozporządzenia zakaz używania nazwy „feta” przez przedsiębiorstwa produkujące ser feta z mleka krowiego uniemożliwia im praktycznie dalsze wprowadzanie na rynek tego sera, w związku z czym przedsiębiorstwa te nie mogą dłużej wykonywać i kontynuować długoterminowych umów dostawy.
61 W związku z tym należy stwierdzić po pierwsze, że zaskarżone rozporządzenie nie wywiera skutków wobec tych długoterminowych umów dostawy, lecz zakazuje w związku z art. 13 rozporządzenia podstawowego każdego niezgodnego z prawem zawłaszczenia lub imitacji chronionej nazwy „feta” oraz wszelkich aluzji do tej nazwy po upływie okresu przejściowego. Zakaz ten obowiązuje tak w stosunku do strony skarżącej, jak i każdego innego producenta, który znajduje się lub znajdzie w podobnej sytuacji.
62 Poza tym należy wskazać, że okoliczność, iż akt prawny mający zasięg ogólny w konkretnym przypadku wywierać może różne skutki wobec różnych podmiotów, do których się go stosuje, nie oznacza, że podmioty te wyróżniają się spośród uczestników obrotu, których akt ten dotyczy, z uwagi na to, że – jak to ma miejsce w niniejszej sprawie – jego stosowanie następuje na podstawie obiektywnie określonej sytuacji (wyrok Sądu z dnia 22 lutego 2000 r. w sprawie T‑138/98 ACAV i in. przeciwko Radzie, Rec. str. II‑341, pkt 66 i postanowienie Sądu z dnia 30 stycznia 2001 r. w sprawie T‑215/00 La Conqueste przeciwko Komisji, Rec. str. II‑181, pkt 37). Jak Trybunał wyraźnie potwierdził, okoliczność, że strona skarżąca znajduje się w momencie wydania rozporządzenia w sprawie rejestracji danej nazwy pochodzenia w sytuacji wymagającej dostosowania przez nią struktury produkcji celem spełnienia wymogów przewidzianych w rozporządzeniu, nie wystarcza dla uznania, że rozporzadzenie to dotyczy jej w sposób indywidualny, jak gdyby chodziło o adresata aktu prawnego (postanowienie Trybunału z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie C‑151/01 P La Conqueste przeciwko Komisji, Rec. str. I‑1179, pkt 35).
63 Skarżący niesłusznie podnoszą, że znajdują się w sytuacji identycznej jak skarżący we wskazanych w pkt 40 powyżej sprawach Töpfer i Getreide-Import Gesellschaft przeciwko Komisji EWG i Piraiki-Partaiki i in. przeciwko Komisji.
64 We wskazanej w pkt 40 powyżej sprawie Töpfer i Getreide-Import Gesellschaft przeciwko Komisji EWG zaskarżony środek dotyczył wyłącznie importerów, których liczba i tożsamość były znane i którzy przed wydaniem rozporządzenia złożyli wnioski o wydanie licencji na import, których wydanie zostało uniemożliwione przez sporną decyzję. Również we wskazanej w pkt 40 powyżej sprawie Piraiki-Partaiki i in. przeciwko Komisji, w której chodziło o zgodność z prawem wydanej przez Komisję decyzji, na mocy której Francja została uprawniona do ustalenia kontyngentu na import przędzy bawełnianej z Grecji, decyzja dotyczyła strony skarżącej w sposób indywidualny, ponieważ należała ona do ograniczonego kręgu uczestników obrotu, na których decyzja ta miała istotny wpływ, gdyż przed jej wydaniem zawarli oni w dobrej wierze umowy sprzedaży, których wykonanie miało nastąpić w okresie obowiązywania środka ochronnego, o którym była mowa w decyzji, i świadczenie to stało się w związku z przekroczeniem kontyngentu częściowo lub całkowicie niewykonalne.
65 Nie można również twierdzić, że zaskarżone rozporządzenie dotyczy skarżących w sposób indywidualny w oparciu o wskazany w pkt 56 powyżej wyrok w sprawie Codorniu przeciwko Radzie, w którym skarżące przedsiębiorstwo pozbawione zostało przez mający zasięg ogólny przepis możliwości używania znaku towarowego, który został przez nie zarejestrowany i był używany przez długi okres przed wydaniem spornego rozporządzenia, wskutek czego przedsiębiorstwo to znalazło się w sytuacji, która wyróżniała je spośród uczestników obrotu. W niniejszym przypadku skarżący nie wykazali ani nawet nie twierdzili, że prawo do używania nazwy „feta”, którego dochodzą, wywodzi się ze specyficznego prawa, które nabyli oni na szczeblu krajowym lub wspólnotowym przed wydaniem zaskarżonego rozporządzenia, a które zostało naruszone przez to rozporządzenie.
66 W szczególności okoliczność, że strona wprowadzała na rynek towary pod nazwą „feta”, nie przyznaje stronie skarżącej żadnego specyficznego prawa w rozumieniu przytoczonego powyżej orzecznictwa. Sytuacja skarżących nie różni się od sytuacji pozostałych producentów, którzy również wprowadzali swoje towary na rynek pod nazwą „feta” i utracili uprawnienie do używania tej nazwy, która stanowi obecnie nazwę pochodzenia chronioną poprzez rejestrację. To, że żadnemu uczestnikowi obrotu nie zostało przyznane szczególne prawo, znajduje ponadto potwierdzenie w tym, że omawiana sytuacja uregulowana jest w sposób abstrakcyjny i ogólny w art. 13 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, który przewiduje okres przejściowy, dający wszystkim producentom – pod warunkiem spełnienia określonych warunków – czas na dostosowanie, który jest dostatecznie długi, aby uniknąć szkód.
67 Wreszcie jeśli chodzi o argument skarżących, jakoby poprzez zastosowanie przez Komisję procedury uproszczonej dla rejestracji nazwy „feta” pozbawieni zostali oni przewidzianych w ramach zwykłej procedury uprawnień proceduralnych, należy wskazać, iż Sąd orzekł już wielokrotnie, że orzecznictwo, na które powołuje się strona skarżąca i które dotyczy przede wszystkim zagadnień ceł antydumpingowych, prawa konkurencji i pomocy państwa, nie ma zastosowania w odniesieniu do procedury rejestracji chronionych nazw na podstawie rozporządzenia podstawowego (wskazane w pkt 55 powyżej postanowienie w sprawie Molkerei Groβbraunshain i Bene Nahrungsmittel przeciwko Komisji), ponieważ to rozporządzenie nie przyznaje podmiotom prywatnym żadnych gwarancji procesowych na poziomie Wspólnoty (przytoczone powyżej w pkt 55 postanowienie w sprawie CSR Pampryl przeciwko Komisji).
68 Trybunał potwierdził to orzecznictwo w swoim postanowieniu z dnia 26 października 2000 r. w sprawie C‑447/98 P Molkerei Groβbraunshain i Bene Nahrungsmittel przeciwko Komisji, Rec. str. I‑9097, pkt 71–73 (zob. podobnie wskazane w pkt 62 powyżej postanowienie z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie La Conqueste przeciwko Komisji, pkt 43 i 44), w następujący sposób:
„71. Nawet jeżeli wybór procedury przewidzianej w art. 17 rozporządzenia [podstawowego] byłby niezgodny z prawem i gdyby istnienie gwarancji proceduralnych przewidzianych wyraźnie w stosownej regulacji lub sam fakt uczestniczenia podmiotu prywatnego w procedurze przyjęcia aktu normatywnego przez instytucję Wspólnoty mogły ją indywidualizować w rozumieniu art. 230 ust. 4 WE, to jednak wykorzystanie możliwości wniesienia sprzeciwu, przewidzianej w ramach zwykłej procedury, nie przyznaje stronie skarżącej prawa wniesienia skargi przeciwko aktowi prawnemu powstałemu w ramach tej procedury.
72. Należy podkreślić po pierwsze, że zgodnie z art. 7 ust. 1 i 3 rozporządzenia [podstawowego] sprzeciw wobec proponowanej rejestracji może wnieść do Komisji jedynie Państwo Członkowskie, do którego zwróciła się wcześniej osoba fizyczna lub prawna, której zainteresowanie jest ekonomicznie uzasadnione.
73. Po drugie, zgodnie z art. 7 ust. 5 rozporządzenia [podstawowego] po wpłynięciu dopuszczalnego sprzeciwu do Komisji stronami postępowania w sprawie sprzeciwu stają się Państwo lub Państwa Członkowskie, które zgłosiły sprzeciw oraz Państwo Członkowskie, które złożyło wniosek o rejestrację. Zgodnie z tym przepisem poszukiwanie porozumienia jest zadaniem Państw Członkowskich, które następnie przedstawiają wynik uzgodnień Komisji”.
69 W związku z powyższym argument oparty na istnieniu uprawnień proceduralnych nie prowadzi do stwierdzenia, że zaskarżone rozporządzenie dotyczy skarżących indywidualnie.
70 Z powyższego wynika, że skarga jest niedopuszczalna, ponieważ zaskarżone rozporządzenie stanowi środek o zasięgu ogólnym i nie dotyczy skarżących indywidualnie ze względu na pewne szczególne dotyczące ich okoliczności lub szczególną, wyróżniającą ich spośród uczestników obrotu sytuację.
71 Ten wniosek nie może zostać zakwestionowany argumentem strony skarżącej opartym na wymogu istnienia skutecznej ochrony prawnej.
72 Niezależnie od tego, że do Państw Członkowskich należy zapewnienie pełnego systemu środków odwoławczych i procedur, które gwarantują realizację prawa do skutecznej ochrony prawnej, bezpośrednia skarga o stwierdzenie nieważności nie byłaby dopuszczalna nawet wtedy, gdyby po konkretnej ocenie krajowych przepisów proceduralnych sędzia Trybunału doszedłby do przekonania, że nie umożliwiają one podmiotowi prywatnemu wniesienia skargi dającej możliwość zakwestionowania ważności środka wspólnotowego (postanowienie Trybunału z dnia 12 grudnia 2003 r. w sprawie Bactria przeciwko Komisji, C‑258/02 P, Rec. str. I‑0000, pkt 58). Trybunał jednoznacznie zdefiniował przesłanki interesu indywidualnego w rozumieniu art. 230 akapit czwarty WE stwierdzając, że co prawda należy interpretować je w świetle zasady, zgodnie z którą podmioty prywatne uprawnione są do skutecznej ochrony sądowej, z uwzględnieniem rozmaitych okoliczności, które mogą indywidualizować skarżących, jednak wykładnia ta nie może prowadzić do niestosowania – wyraźnie uregulowanych w traktacie WE – wymogów bez przekroczenia kompetencji przyznanej sądom wspólnotowym przez Traktat. W związku z tym osoba fizyczna lub prawna niespełniająca tych wymogów nie może w żadnym wypadku wnieść skargi o stwierdzenie nieważności rozporządzenia (wskazany w pkt 42 powyżej wyrok w sprawie Unión de Pequeños Agricultores przeciwko Radzie, pkt 36 i 37).
73 Podsumowując, nie można uznać, że zaskarżone rozporządzenie dotyczy strony skarżącej w sposób indywidualny w rozumieniu art. 230 akapit czwarty WE, w związku z czym skarga zostaje odrzucona jako niedopuszczalna.
W przedmiocie kosztów
74 Na podstawie art. 87 § 2 regulaminu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżący przegrali sprawę należy – zgodnie z żądaniem Komisji – obciążyć ich kosztami własnymi oraz kosztami poniesionymi przez Komisję.
75 Na podstawie art. 87 § 4 akapit pierwszy regulaminu Państwa Członkowskie, które wstąpiły do sprawy w charakterze interwenienta, pokrywają własne koszty. W niniejszym przypadku Republika Grecka i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej pokrywają własne koszty.
76 Na podstawie art. 87 § 4 akapit trzeci regulaminu Sąd może postanowić, iż interwenienci inni niż Państwa Członkowskie lub instytucje pokrywają własne koszty. W niniejszym przypadku Sevgap pokrywa własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI (trzecia izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje odrzucona jako niedopuszczalna.
2) Strona skarżąca pokrywa koszty własne oraz koszty poniesione przez Komisję.
3) Republika Grecka, Zjednoczone Królestwo wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz związek greckich producentów wyrobów mleczarskich (Sevgap) pokrywają koszty własne.
Sporządzono w Luksemburgu w dniu 6 lipca 2004 r.