Sprawa T‑381/11
Europäischer Wirtschaftsverband der Eisen- und Stahlindustrie (Eurofer) ASBL
przeciwko
Komisji Europejskiej
Skarga o stwierdzenie nieważności – Środowisko naturalne – Dyrektywa 2003/87/WE – Przydział bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych od 2013 r. – Decyzja Komisji ustalająca wskaźniki emisyjności dla produktów stosowane przy obliczaniu przydziału uprawnień do emisji – Artykuł 263 akapit czwarty TFUE – Brak indywidualnego oddziaływania – Akt regulacyjny wymagający przyjęcia środków wykonawczych – Niedopuszczalność
Streszczenie postanowienia
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Decyzja Komisji w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w całej Unii – Skarga stowarzyszenia zajmującego się obroną interesów europejskiego przemysłu hutniczego – Dopuszczalność – Przesłanki
(art. 263 akapit czwarty TFUE; dyrektywa 2003/87 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10a)
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Indywidualne oddziaływanie – Kryteria – Decyzja Komisji w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w całej Unii – Skarga stowarzyszenia zajmującego się obroną interesów europejskiego przemysłu hutniczego – Brak indywidualnego oddziaływania na reprezentowane przedsiębiorstwa – Niedopuszczalność
(art. 263 akapit czwarty TFUE; dyrektywa 2003/87 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10a)
3. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Pojęcie aktu regulacyjnego w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE – Każdy akt o charakterze generalnym z wyjątkiem aktów legislacyjnych – Decyzja Komisji w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w całej Unii – Włączenie – Akt wymagający środków wykonawczych w rozumieniu tego postanowienia traktatu.
(art. 263 akapit czwarty TFUE, art. 267 TFUE, art. 289 ust. 1–3 TFUE; dyrektywa 2003/87 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10a, art. 11 ust. 1)
1. Stowarzyszenie zajmujące się obroną interesów europejskiego przemysłu hutniczego ma prawo wnieść skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w całej Unii na mocy art. 10a dyrektywy 2003/87 ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie, jedynie wtedy, gdy reprezentowane przez nie przedsiębiorstwa lub niektóre z nich mają prawo do wniesienia skargi indywidualnie lub gdy może ono powołać się na własny interes.
(por. pkt 18)
2. Osoba fizyczna lub prawna, która nie jest adresatem aktu, ma prawo twierdzić, że akt dotyczy jej indywidualnie w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE jedynie wtedy, gdy akt ten dotyczy jej z uwagi na określone, właściwe jej cechy lub sytuację faktyczną, która wyróżnia ją spośród wszystkich innych osób i indywidualizuje w sposób analogiczny do adresata decyzji.
W konsekwencji skarga o stwierdzenie nieważności wniesiona przez stowarzyszenie zajmujące się obroną interesów europejskiego przemysłu hutniczego na decyzję Komisji w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w całej Unii na mocy art. 10a dyrektywy 2003/87 ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie jest niedopuszczalna.
W istocie chociaż te przedsiębiorstwa są operatorami instalacji stacjonarnych, o których mowa w rozdziale III tej dyrektywy nie oznacza to, że można je uznać za oznaczone indywidualnie, gdyż w świetle przepisów zaskarżonej decyzji, decyzja ta dotyczy ich tylko ze względu na posiadany przez nie obiektywny charakter operatorów wspomnianych instalacji, na tej samej podstawie, na jakiej stosuje się ona do każdego innego podmiotu gospodarczego rzeczywiście lub potencjalnie znajdującego się w takiej samej sytuacji.
Tak samo jest w przypadku gwarancji procesowych, które przedsiębiorstwa te posiadają na podstawie art. 10a ust. 1 akapit piąty i art. 10a ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy 2003/87. W rzeczywistości okoliczność, iż dana osoba uczestniczyła w procesie przyjmowania aktu Unii, może zindywidualizować ją w kontekście tego aktu jedynie w przypadku, gdy określone gwarancje procesowe dla tej osoby zostały przewidziane w przepisach prawa Unii. O ile w sytuacji, gdy przepis prawa Unii nakazuje zastosować w celu wydania decyzji procedurę, w ramach której osoba fizyczna lub prawna może dochodzić swych ewentualnych praw, w tym prawa do bycia wysłuchaną, szczególny status prawny, z którego osoba ta korzysta, skutkuje jej indywidualizacją w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE, o tyle faktem pozostaje, że osobie lub podmiotowi, któremu przysługuje takie prawo procesowe, co do zasady nie przysługuje, niezależnie od jakiejkolwiek gwarancji procesowej, legitymacja do wszczynania postępowań w celu zakwestionowania materialnej legalności aktu prawa Unii. Dokładny zakres przysługującego jednostce prawa do zaskarżania aktów prawa Unii zależy od jej sytuacji prawnej określonej w prawie Unii w celu ochrony jej uzasadnionych interesów przyznanych w ten sposób.
Chociaż z art. 10a ust. 1 akapit piąty i art. 10a ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy 2003/87 wynika, że reprezentowanym przez skarżącego przedsiębiorstwom przysługiwało, jako zainteresowanym stronom w myśl tego przepisu, prawo do bycia wysłuchanym przez Komisję, co oznacza, że przed wydaniem zaskarżonej decyzji w sprawie zasad wskazanych w tych przepisach Komisja miała obowiązek przeprowadzenia z nimi konsultacji, to jednak zarzuty, które wysuwa skarżący na poparcie swojej skargi o stwierdzenie nieważności omawianej decyzji, nie dotyczą rzekomego naruszenia tego obowiązku konsultacji. Ponieważ celem skarżącego nie jest ochrona praw procesowych swoich członków, lecz zakwestionowanie materialnej legalności zaskarżonej decyzji, sporny akt nie dotyczy tych przedsiębiorstw indywidualnie w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE.
(por. pkt 30–36, 38, 39)
3. Pojęcie aktu regulacyjnego w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE powinno być rozumiane jako każdy akt o charakterze generalnym z wyjątkiem aktów legislacyjnych.
Decyzja Komisji w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w całej Unii na mocy art. 10a dyrektywy 2003/87 ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie jest aktem o charakterze generalnym, ponieważ odnosi się do sytuacji określonych w sposób obiektywny oraz wywiera skutki prawne dla określonej w sposób ogólny i abstrakcyjny kategorii adresatów. Ponadto nie stanowi ona aktu legislacyjnego, jako że nie została uchwalona ani w ramach zwykłej procedury ustawodawczej, ani specjalnej procedury ustawodawczej w rozumieniu art. 289 ust. 1–3 TFUE. Decyzja ta jest bowiem aktem Komisji przyjętym na podstawie art. 10a ust. 1 dyrektywy 2003/87. W konsekwencji stanowi ona akt regulacyjny w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE.
Skoro zgodnie z omawianą decyzją państwa członkowskie i Komisja muszą przedsięwziąć szereg środków, które pozwolą państwom członkowskim określić ostateczną roczną liczbę bezpłatnych uprawnień do emisji przydzielanych dla każdej z rozpatrywanych instalacji, których wpis do wykazu, o którym mowa w art. 11 ust. 2 dyrektywy 2003/87, nie został odrzucony przez Komisję, należy uznać, że wymaga ona przyjęcia środków wykonawczych w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE.
Wniosku tego nie można podważyć, odwołując się do celu tego postanowienia. Prawdą jest, że umożliwia ono każdej osobie fizycznej i prawnej wniesienie skargi na akty o charakterze generalnym, które nie są aktami legislacyjnymi oraz które dotyczą ich bezpośrednio i nie wymagają przyjęcia środków wykonawczych, wykluczając tym samym przypadki, w których osoba taka musiałaby naruszyć prawo, aby móc zwrócić się do sądu. Przedsiębiorstwa będące członkami stowarzyszenia zajmującego się obroną interesów europejskiego przemysłu hutniczego w ramach wniesionej prze nie skargi o stwierdzenie nieważności omawianej decyzji nie znajdują się jednak w sytuacji, która wchodziłaby w zakres tego celu, ponieważ przedsiębiorstwa te mogą co do zasady zakwestionować krajowe środki wykonujące zaskarżoną decyzję i w tym kontekście podnieść jej niezgodność z prawem przed sądami krajowymi, które, przed wydaniem rozstrzygnięcia, mogą zastosować art. 267 TFUE, bez konieczności wcześniejszego naruszenia zaskarżonej decyzji.
(por. pkt 42–45, 56–58, 60)