Υπόθεση T-152/19
(δημοσίευση αποσπασμάτων)
Brunswick Bowling Products LLC
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα) της 8ης Σεπτεμβρίου 2021
«Προστασία της υγείας και της ασφάλειας των καταναλωτών και των εργαζομένων – Οδηγία 2006/42/ΕΚ – Ρήτρα διασφάλισης – Εθνικό μέτρο απόσυρσης από την αγορά και απαγόρευσης της διάθεσης στην αγορά κορυνοθέτη και συμπληρωματικού κιτ – Βασικές απαιτήσεις υγείας και ασφάλειας – Απόφαση της Επιτροπής κηρύττουσα το μέτρο δικαιολογημένο – Ίση μεταχείριση»
1. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μηχανήματα – Οδηγία 2006/42 – Διάθεση στην αγορά – Προσφυγή κράτους μέλους στη ρήτρα διασφάλισης σε περίπτωση κινδύνου για την υγεία και την ασφάλεια – Εξακρίβωση εκ μέρους της Επιτροπής – Εξουσία εκτιμήσεως – Δικαστικός έλεγχος – Όρια
(Άρθρα 36 και 114 § 10 ΣΛΕΕ· οδηγία 2006/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 11)
(βλ. σκέψεις 41-43)
2. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μηχανήματα – Οδηγία 2006/42 – Διάθεση στην αγορά – Προσφυγή κράτους μέλους στη ρήτρα διασφάλισης σε περίπτωση κινδύνου για την υγεία και την ασφάλεια – Εξακρίβωση εκ μέρους της Επιτροπής – Υποχρέωση των λοιπών κρατών μελών να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για τη θέση ή τη διατήρηση στην αγορά των επηρεαζόμενων προϊόντων – Περιεχόμενο – Υποχρέωση της Επιτροπής να παρέχει στα λοιπά κράτη μέλη οδηγίες για την εφαρμογή της απόφασής της με την οποία εγκρίνει τα μέτρα διασφάλισης – Δεν υφίσταται
(Οδηγία 2006/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 9, 14 § 7, 11 και 19)
(βλ. σκέψεις 50-55, 82-86, 101-103)
3. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μηχανήματα – Οδηγία 2006/42 – Διάθεση στην αγορά – Προσφυγή κράτους μέλους στη ρήτρα διασφάλισης σε περίπτωση κινδύνου για την υγεία ή την ασφάλεια – Εξέταση εκ μέρους της Επιτροπής του δικαιολογημένου χαρακτήρα – Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη
(Άρθρο 36 ΣΛΕΕ· οδηγία 2006/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 11 §§ 1 και 2· απόφαση 2018/1960 της Επιτροπής)
(βλ. σκέψεις 66-69)
4. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μηχανήματα – Οδηγία 2006/42 – Διάθεση στην αγορά – Προσφυγή κράτους μέλους στη ρήτρα διασφάλισης σε περίπτωση κινδύνου για την υγεία ή την ασφάλεια – Εξακρίβωση εκ μέρους της Επιτροπής – Μέτρα διασφάλισης για την απαγόρευση της διάθεσης στην αγορά και την απόσυρση από την αγορά των επηρεαζόμενων προϊόντων – Στάθμιση της σοβαρότητας των κινδύνων και του κόστους απόσυρσης των προϊόντων αυτών – Οικονομική επιβάρυνση του κατασκευαστή – Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας – Δεν συντρέχει
(Οδηγία 2006/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 11· απόφαση 2018/1960 της Επιτροπής)
(βλ. σκέψεις 72-79, 81)
5. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μηχανήματα – Οδηγία 2006/42 – Διάθεση στην αγορά – Τεκμήριο συμμόρφωσης των μηχανημάτων που φέρουν τη σήμανση CE και έχουν κατασκευαστεί σε συμμόρφωση προς εναρμονισμένο πρότυπο – Εσφαλμένη εφαρμογή του προτύπου από τον κατασκευαστή – Συνέπειες – Δυνατότητα των κρατών μελών να προσφεύγουν στη ρήτρα διασφάλισης – Υποχρέωση του κατασκευαστή να αποδείξει τη συμμόρφωση των μηχανημάτων με άλλα μέσα
(Οδηγία 2006/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αιτιολογική σκέψη 14 και άρθρα 2, 7 §§ 1 και 2, και 11, και παραρτήματα I και VII)
(βλ. σκέψεις 108, 109, 114, 116, 117)
6. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μηχανήματα – Οδηγία 2006/42 – Διάθεση στην αγορά – Προσφυγή κράτους μέλους στη ρήτρα διασφάλισης σε περίπτωση κινδύνου για την υγεία ή την ασφάλεια – Εξακρίβωση εκ μέρους της Επιτροπής – Υποχρέωση παράθεσης ανάλυσης αφορώσας την εφαρμογή της αρχής της προόδου της επιστήμης – Δεν υφίσταται
(Οδηγία 2006/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, παράρτημα Ι)
(βλ. σκέψεις 115, 119-121)
Σύνοψη
Η προσφεύγουσα, Brunswick Bowling Products LLC, είναι επιχείρηση η οποία δραστηριοποιείται στην αγορά παρέχοντας πλήρεις υπηρεσίες για παιχνίδια με κορύνες και για κέντρα αναψυχής. Κατασκευάζει, μεταξύ άλλων, μηχανές κορυνοθέτησης και συμπληρωματικά κιτ, τα οποία διατίθενται στην αγορά σε 26 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στις 30 Αυγούστου 2013, οι σουηδικές αρχές εξέδωσαν απόφαση με την οποία έλαβαν μέτρα διασφάλισης, βάσει της οδηγίας 2006/42 (1), για την απαγόρευση της διάθεσης στην αγορά των προϊόντων αυτών, αφενός, και για την, υπό ορισμένους όρους, απόσυρσή τους από την αγορά, αφετέρου. Οι λόγοι που προβλήθηκαν προς δικαιολόγηση των μέτρων διασφάλισης ήταν η μη τήρηση από τα προϊόντα ορισμένων βασικών απαιτήσεων υγείας και ασφάλειας (στο εξής: ΒΑΥΑ) (2) και η εσφαλμένη εφαρμογή ορισμένων εναρμονισμένων προτύπων. Με την εκτελεστική της απόφαση (ΕΕ) 2018/1960 (3), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι τα μέτρα που έλαβε το Βασίλειο της Σουηδίας ήταν δικαιολογημένα (4).
Το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή την οποία άσκησε η προσφεύγουσα κατά της προσβαλλόμενης απόφασης και συμπληρώνει την υφιστάμενη νομολογία όσον αφορά την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας, στο πλαίσιο των μέτρων διασφάλισης που προβλέπει η οδηγία 2006/42. Περαιτέρω, αποσαφηνίζει τις συνέπειες που επιφέρει η επιλογή ενός κατασκευαστή να επικαλεστεί την τήρηση εναρμονισμένου προτύπου.
Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου
Πρώτον, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι η Επιτροπή δεν παραβίασε την αρχή της αναλογικότητας, κρίνοντας ότι τα επίμαχα μέτρα διασφάλισης ήταν δικαιολογημένα.
Επισημαίνει, καταρχάς, ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν κατά τρόπο ορθό την οδηγία 2006/42, λαμβάνοντας, ενδεχομένως, μέτρα διασφάλισης. Η Επιτροπή έχει την αποκλειστική εξουσία να εξακριβώνει τον δικαιολογημένο και αναλογικό χαρακτήρα των μέτρων αυτών και, κατά συνέπεια, να ελέγχει αν τα μέτρα μπορούν να διατηρηθούν οριστικώς σε ισχύ. Ο έλεγχος στηρίζεται στις υφιστάμενες κατά τον χρόνο έκδοσης της εθνικής απόφασης για τη λήψη των μέτρων διασφάλισης περιστάσεις, αποκλειομένων των μεταγενέστερων περιστάσεων, όπως είναι οι βελτιώσεις των επίμαχων προϊόντων.
Το Γενικό Δικαστήριο υπογραμμίζει στη συνέχεια ότι ο σκοπός της προστασίας της υγείας και της ζωής των προσώπων κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των αγαθών ή των συμφερόντων που προστατεύει το άρθρο 36 ΣΛΕΕ. Εν προκειμένω, δεδομένου ότι οι παραβάσεις των ΒΑΥΑ τις οποίες διαπίστωσε η Επιτροπή συνιστούν κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των προσώπων, η Επιτροπή βασίμως κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα διασφάλισης ήταν δικαιολογημένα. Το Γενικό Δικαστήριο παρατηρεί επίσης ότι, υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας, η σοβαρότητα των κινδύνων και το κόστος απόσυρσης των επίμαχων προϊόντων σταθμίστηκαν. Συγκεκριμένα, έγινε διάκριση μεταξύ των προϊόντων που επρόκειτο να πωληθούν μεταγενέστερα και των επίδικων προϊόντων που είχαν ήδη διατεθεί στην αγορά και εφαρμόστηκαν διάφορες εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά την απόσυρση των προϊόντων αυτών.
Το Γενικό Δικαστήριο κρίνει επίσης ότι, εν προκειμένω, οι κίνδυνοι που ενέχουν τα επίμαχα προϊόντα για την υγεία και την ασφάλεια των προσώπων δικαιολογούν την ανάγκη απαγόρευσης της διάθεσης των προϊόντων αυτών στην αγορά και απόσυρσής τους από την αγορά, παρά το κόστος για την προσφεύγουσα. Επομένως, η προσέγγιση που υιοθέτησαν οι σουηδικές αρχές και η Επιτροπή είναι ανάλογη προς την οικονομική επιβάρυνση της προσφεύγουσας λόγω των μέτρων διασφάλισης.
Τέλος, το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι δεσμευτική ως προς όλα τα μέρη της για όλα τα κράτη μέλη. Τούτο συνεπάγεται ότι τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για τη διάθεση ή τη διατήρηση στην αγορά των οικείων προϊόντων, πράγμα που αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της διαδικασίας της ρήτρας διασφάλισης. Επιπλέον, σε συνέχεια της κοινοποίησης των μέτρων διασφάλισης που έλαβαν οι σουηδικές αρχές, η Επιτροπή ήταν υποχρεωμένη να ενεργήσει και να λάβει απόφαση όσον αφορά τον δικαιολογημένο χαρακτήρα των μέτρων αυτών.
Δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι η Επιτροπή δεν παρέβη τους διαδικαστικούς κανόνες που προβλέπει το παράρτημα I της οδηγίας 2006/42.
Κατά πρώτον, υπενθυμίζει ότι, κατά την οδηγία αυτή, η τήρηση εναρμονισμένου προτύπου, τα στοιχεία του οποίου έχουν δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιτρέπει να τεκμαρθεί ότι ένα μηχάνημα συμμορφώνεται προς τις ΒΑΥΑ που καλύπτονται από το πρότυπο αυτό. Ωστόσο, παρότι παραμένουν ελεύθεροι να επιλέξουν τις μεθόδους εκτίμησης της συμμόρφωσης των προϊόντων τους προς τις ΒΑΥΑ, οι κατασκευαστές οφείλουν να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση αυτή και να αποδείξουν την ύπαρξή της με τον τεχνικό φάκελο.
Κατά δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι η οδηγία 2006/42 δεν προβλέπει κανέναν διαδικαστικό κανόνα που να επιβάλλει, με απόφαση εκδιδόμενη στο πλαίσιο της διαδικασίας της ρήτρας διασφάλισης, ανάλυση αφορώσα την εφαρμογή της αρχής της προόδου της επιστήμης. Εξάλλου, η μη παράθεση τέτοιας ανάλυσης δεν συνεπάγεται αφ’ εαυτής παραβίαση της εν λόγω αρχής.
Κατά τρίτον, το Γενικό Δικαστήριο διευκρινίζει ότι τα εναρμονισμένα πρότυπα αποτελούν τμήμα του δικαίου της Ένωσης και ότι, ακόμη και αν δεν είναι υποχρεωτικά, η επιλογή της εφαρμογής τους και η επίκλησή τους στη δήλωση συμμόρφωσης απαιτεί την ορθή εφαρμογή τους. Σε περίπτωση εσφαλμένης εφαρμογής, η αρμόδια εθνική αρχή δύναται να διαπιστώσει τη μη συμμόρφωση των επίμαχων προϊόντων και να λάβει μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας της ρήτρας διασφάλισης. Εν προκειμένω, η προσφεύγουσα επέλεξε ελεύθερα να επικαλεστεί εναρμονισμένο πρότυπο· κατά συνέπεια, όφειλε να το τηρήσει στο σύνολό του. Επομένως, λόγω της μη τήρησης του προτύπου αυτού, η προσφεύγουσα όφειλε να παρουσιάσει μια άλλη τεχνική λύση διασφαλίζουσα το ίδιο επίπεδο ασφάλειας και να αποδείξει τη συμμόρφωση των επίμαχων προϊόντων με τις αντίστοιχες ΒΑΥΑ.