Wydanie tymczasowe
WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba)
z dnia 6 grudnia 2018 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Uznawanie kwalifikacji zawodowych – Dyrektywa 2005/36/WE – Uznawanie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji wydanych po zakończeniu okresów kształcenia, które częściowo się pokrywają – Uprawnienia kontrolne przyjmującego państwa członkowskiego
W sprawie C‑675/17
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Consiglio di Stato (radę państwa, Włochy) postanowieniem z dnia 12 października 2017 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 30 listopada 2017 r., w postępowaniu:
Ministero della Salute
przeciwko
Hannesowi Preindlowi
TRYBUNAŁ (trzecia izba),
w składzie: M. Vilaras, prezes czwartej izby, pełniący funkcję prezesa trzeciej izby, J. Malenovský, L. Bay Larsen (sprawozdawca), M. Safjan i D. Šváby, sędziowie,
rzecznik generalny: M. Bobek,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi przedstawione:
– w imieniu H. Preindla przez M. Schulliana oraz C. Senonera, avvocati,
– w imieniu rządu włoskiego przez G. Palmieri, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez M. Russo, avvocato dello Stato,
– w imieniu rządu hiszpańskiego początkowo przez A. Gavelę Llopis, a następnie przez L. Aguilerę Ruiza, działających w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu austriackiego przez G. Hessego, działającego w charakterze pełnomocnika,
– w imieniu Komisji Europejskiej przez H. Støvlbæka oraz L. Malferrariego, działających w charakterze pełnomocników,
podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 21, 22 i 24 dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz.U. 2005, L 255, s. 22).
2 Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy Ministero della Salute (ministerstwem zdrowia, Włochy) (zwanym dalej „ministerstwem”) a Hannesem Preindlem, dotyczącego odmowy uznania przez to ministerstwo wydanego przez właściwy organ austriacki dyplomu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji lekarza.
Ramy prawne
Prawo Unii
3 Motywy 1 i 19 dyrektywy 2005/36 mają następujące brzmienie:
„(1) Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. c) traktatu [WE] jednym z celów Unii Europejskiej jest zniesienie przeszkód w swobodnym przepływie osób i usług między państwami członkowskimi. Dla obywateli państw członkowskich oznacza to w szczególności możliwość wykonywania zawodu jako osoba pracująca na własny rachunek lub jako pracownik najemny w państwie członkowskim innym niż to, w którym zdobyli kwalifikacje zawodowe. Ponadto art. 47 ust. 1 [WE] przewiduje uchwalenie dyrektyw zmierzających do wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji.
[…]
(19) Swoboda przemieszczania się i wzajemne uznawanie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji lekarzy, pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną (przy czym termin ten obejmuje również pielęgniarzy), lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, położnych, farmaceutów i architektów muszą opierać się na ogólnej zasadzie automatycznego uznawania kwalifikacji na podstawie skoordynowanych minimalnych wymogów w zakresie wykształcenia. Dodatkowo warunkiem wykonywania w państwach członkowskich zawodu lekarza, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza weterynarii, położnej (przy czym termin ten obejmuje również położnego) i farmaceuty powinno być posiadanie przez osobę zainteresowaną kwalifikacji gwarantujących, że posiada ona wykształcenie spełniające ustanowione minimalne wymogi. Powyższy system należy uzupełnić o szereg przepisów dotyczących ochrony praw nabytych, z których wykwalifikowani specjaliści będą mogli korzystać pod pewnymi warunkami”.
4 Artykuł 1 tej dyrektywy, zatytułowany „Cel”, przewiduje:
„Niniejsza dyrektywa ustanawia zasady, na podstawie których każde państwo członkowskie, które uzależnia dostęp do zawodu regulowanego lub jego wykonywanie na swoim terytorium od posiadania szczególnych kwalifikacji zawodowych (zwane dalej »przyjmującym państwem członkowskim«) uznaje, dla celów dostępu do tego zawodu i jego wykonywania, kwalifikacje zawodowe uzyskane w innym lub innych państwach członkowskich (zwanych dalej »rodzimym państwem członkowskim« [państwem członkowskim pochodzenia]), które umożliwiają posiadaczowi wymienionych kwalifikacji wykonywanie w tych państwach tego samego zawodu”.
5 Artykuł 21 ust. 1 wspomnianej dyrektywy, zatytułowany „Zasada automatycznego uznawania”, stanowi:
„Każde państwo członkowskie uznaje dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarzy uprawniające do podejmowania działalności zawodowej w charakterze lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego lub lekarza specjalisty, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty lub wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty oraz architekta wyszczególnione odpowiednio w załączniku V pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.6.2 i 5.7.1, spełniające minimalne wymogi [odpowiadające minimalnym wymogom] w zakresie kształcenia, o których mowa odpowiednio w art. 24, 25, 31, 34, 35, 38, 44 oraz 46, i nadaje tym dokumentom potwierdzającym posiadanie kwalifikacji, na potrzeby podejmowania i prowadzenia działalności zawodowej, taką samą moc na swoim terytorium jak dokumentom potwierdzającym posiadanie kwalifikacji, które samo wydaje.
Wymienione dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji muszą być wydane przez właściwe organy w państwach członkowskich i w stosownym przypadku muszą im towarzyszyć świadectwa wyszczególnione odpowiednio w załączniku V pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.6.2 oraz 5.7.1.
[…]”.
6 Artykuł 22 lit. a) tej dyrektywy, zatytułowany „Wspólne przepisy w sprawie kształcenia”, ma następujące brzmienie:
„W odniesieniu do kształcenia, o którym mowa w art. 24, 25, 28, 31, 34, 35, 38, 40, 44 i 46:
a) państwa członkowskie mogą zezwolić na kształcenie w niepełnym wymiarze godzin na warunkach określonych przez właściwe organy, które zapewniają, by łączny czas trwania [nie był krótszy, a] poziom i jakość takiego kształcenia nie były niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin”.
7 Artykuł 24 ust. 2 i 3 dyrektywy 2005/36, zatytułowany „Kształcenie medyczne na podstawowym poziomie”, przewiduje:
„2. Kształcenie medyczne na podstawowym poziomie obejmuje co najmniej sześcioletni okres studiów lub 5500 godzin zajęć teoretycznych i praktycznych prowadzonych na uniwersytecie lub pod jego nadzorem.
[…]
3. Odbycie przez daną osobę kształcenia medycznego na poziomie podstawowym gwarantuje, że uzyskała ona następującą wiedzę i umiejętności:
a) odpowiednią wiedzę w zakresie nauk, na których opiera się medycyna, i dobre zrozumienie metod naukowych, w tym zasad dokonywania pomiarów funkcji biologicznych, oceny naukowo ustalonych stanów faktycznych i analizy danych;
b) wystarczającą znajomość anatomii, fizjologii i zachowania osób zdrowych i chorych, a także zależności występujących pomiędzy stanem zdrowia a fizycznym i społecznym środowiskiem, w jakim przebywa istota ludzka;
c) odpowiednią wiedzę w zakresie dyscyplin i praktyki klinicznej, zapewniającą danej osobie kompleksowe postrzeganie chorób fizycznych i psychicznych oraz medycyny w aspekcie profilaktyki, diagnostyki i terapii oraz rozrodczości;
d) odpowiednie doświadczenie kliniczne zdobyte w szpitalach pod odpowiednim nadzorem”.
8 Artykuł 34 tej dyrektywy, zatytułowany „Podstawowe kształcenie lekarsko‑dentystyczne”, w ust. 2 i 3 stanowi:
„2. Podstawowe kształcenie lekarsko-dentystyczne obejmuje co najmniej pięcioletni okres studiów teoretycznych i praktycznych prowadzonych w pełnym wymiarze godzin, w trakcie których realizowany jest co najmniej program określony w załączniku V pkt 5.3.1, odbywanych na uniwersytecie lub w szkole wyższej prowadzącej kształcenie na poziomie uznanym za równoważny albo też pod nadzorem uniwersytetu.
[…]
3. Odbycie przez daną osobę podstawowego kształcenia lekarsko‑dentystycznego gwarantuje, że uzyskała ona następującą wiedzę i umiejętności:
a) odpowiednią wiedzę w zakresie nauk, na których opiera się kształcenie lekarsko-dentystyczne, i dobre zrozumienie metod naukowych, w tym zasad dokonywania pomiarów czynności biologicznych, oceny naukowo ustalonych stanów faktycznych i analizy danych;
b) odpowiednią wiedzę o organizmie, fizjologii i zachowaniu osób zdrowych i chorych, jak również oddziaływaniu środowiska naturalnego i społecznego na stan ludzkiego zdrowia, w zakresie, w jakim czynniki te dotyczą kształcenia lekarsko-dentystycznego;
c) odpowiednią wiedzę o strukturze i funkcji zębów, jamy ustnej, szczęki, żuchwy i okolic przyległych, zarówno zdrowych, jak i chorych, jak również o ich związku z ogólnym stanem zdrowia oraz fizycznym i społecznym samopoczuciem pacjenta;
d) odpowiednią wiedzę w zakresie dyscyplin i metod klinicznych, zapewniającą lekarzowi dentyście kompleksowe postrzeganie nieprawidłowości, uszkodzeń i chorób zębów, jamy ustnej, szczęki, żuchwy i okolic przyległych oraz w zakresie profilaktyki, diagnostyki i terapii lekarsko-dentystycznej;
e) odpowiednie doświadczenie kliniczne zdobyte w szpitalach pod odpowiednim nadzorem.
[…]”.
9 Artykuł 50 ust. 2 wspomnianej dyrektywy, zatytułowany „Dokumentacja i formalności”, ma następujące brzmienie:
„W przypadku uzasadnionych wątpliwości przyjmujące państwo członkowskie może zwrócić się do właściwych organów innego państwa członkowskiego o potwierdzenie autentyczności świadectw i dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji wydanych przez to drugie państwo członkowskie oraz, w stosownych przypadkach, potwierdzenie faktu, że dana osoba spełnia minimalne wymogi w zakresie kształcenia określone odpowiednio w art. 24, 25, 28, 31, 34, 35, 38, 40, 44 i 46 dla zawodów, o których mowa w rozdziale III niniejszego tytułu”.
Prawo włoskie
10 Artykuł 142 akapit drugi Regio Decreto n. 1592 approvazione del testo unico delle leggi sull’istruzione superiore (dekretu królewskiego nr 1592 zatwierdzającego jednolity tekst ustaw dotyczących szkolnictwa wyższego), z dnia 31 sierpnia 1933 r. (dodatek zwykły do GURI nr 283, z dnia 7 grudnia 1933 r.), obowiązujący w czasie właściwym dla okoliczności faktycznych sporu w postępowaniu głównym, przewiduje, że „bez uszczerbku dla przepisu art. 39 lit. c) zabrania się jednoczesnej immatrykulacji na różnych uniwersytetach i różnych instytutach kształcenia wyższego, na różnych wydziałach lub różnych szkołach tego samego uniwersytetu lub tego samego instytutu i na różnych kierunkach studiów lub kursach tego samego wydziału lub szkoły”.
Spór w postępowaniu głównym i pytania prejudycjalne
11 W dniu 26 marca 2013 r. Hannes Preindl, obywatel włoski, złożył w ministerstwie, dla celów wykonywania we Włoszech zawodu lekarza dentysty, wniosek o uznanie dyplomu „Doktor der Zahnheilkunde”, który został mu wydany w dniu 8 stycznia 2013 r. przez uniwersytet medyczny w Innsbrucku (Austria).
12 Dekretem z dnia 20 maja 2013 r. ministerstwo uznało ten dyplom za dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji lekarza dentysty, po zapoznaniu się z dokumentem wydanym przez właściwy organ austriacki, czyli austriacką izbę lekarzy dentystów, potwierdzającym spełnienie minimalnych wymogów przewidzianych w art. 34 dyrektywy 2005/36.
13 W dniu 16 października 2014 r. H. Preindl złożył w ministerstwie – dla celów wykonywania we Włoszech także zawodu „lekarza chirurga” – wniosek o uznanie dyplomu „Doktor der Gersamten Heilnunde”, wydanego w dniu 20 sierpnia 2014 r. przez uniwersytet medyczny w Innsbrucku. Do tego wniosku zostało dołączone w szczególności pisemne oświadczenie właściwego organu austriackiego, czyli austriackiej izby lekarzy, potwierdzające, że dyplom ten spełnia kryteria przewidziane w art. 24 dyrektywy 2005/36 i że odpowiada dyplomowi przyznającemu tytuł uniwersytecki lekarza w Austrii, o którym mowa w pkt 5.1.1 załącznika V do dyrektywy 2005/36.
14 Rozpatrując ten drugi wniosek o uznanie, minister stwierdził, że austriackie dyplomy lekarza dentysty i lekarza zostały wydane H. Preindlowi, odpowiednio, w dniu 8 stycznia 2013 r. i w dniu 20 sierpnia 2014 r. oraz że ten ostatni dyplom został wydany po ukończeniu studiów medycznych, których czas trwania wynoszący 15 miesięcy był znacznie krótszy od wskazanych w art. 24 dyrektywy 2005/36 sześciu lat koniecznych dla uzyskania dyplomu lekarza.
15 Ministerstwo zwróciło się zatem do austriackiej izby lekarzy w celu ustalenia, w jakim stopniu wydany H. Preindlowi dyplom lekarza może spełniać wszystkie wymogi określone w art. 24 dyrektywy 2005/36.
16 W dniu 19 marca 2015 r. austriacka izba lekarzy potwierdziła, że dyplom ten spełnia wspomniane wymogi oraz że H. Preindl rozpoczął studia stomatologiczne w dniu 7 września 2004 r. i ukończył je w dniu 8 stycznia 2013 r. oraz rozpoczął studia medyczne w dniu 21 marca 2006 r. i ukończył je w dniu 20 sierpnia 2014 r.
17 Mając na uwadze te informacje, ministerstwo odmówiło uznania dyplomu H. Preindla umożliwiającego mu wykonywanie zawodu „lekarza chirurga” we Włoszech z tego względu, że dyrektywa 2005/36 nie przewiduje, aby dana osoba mogła jednocześnie studiować na dwóch kierunkach studiów.
18 Hannes Preindl wniósł skargę do Tribunale amministrativo regionale del Lazio (okręgowego sądu administracyjnego w Lacjum, Włochy), podnosząc, że wydana przez ministerstwo decyzja odmowna jest oczywiście sprzeczna z ustanowioną w art. 21 dyrektywy 2005/36 zasadą automatycznego uznawania dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje lekarzy. Zainteresowany dodał, że we właściwym zaświadczeniu austriackiej izby lekarskiej wyraźnie uznano, iż minimalne wymogi w zakresie wykształcenia, o których mowa w art. 21 ust. 1 dyrektywy 2005/36, wskazane w jej art. 24, zostały spełnione w toku przebytego przez skarżącego procesu kształcenia.
19 Tribunale amministrativo regionale del Lazio (okręgowy sąd administracyjny w Lacjum) uwzględnił tę skargę. Ministerstwo wniosło apelację do Consiglio di Stato (rady stanu, Włochy). Zdaniem ministerstwa dyrektywa 2005/36 określa bezwzględne wymogi w zakresie wykształcenia, które muszą zostać zagwarantowane przez państwa członkowskie celem wydania dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji w zakresie podstawowego kształcenia medycznego. W tym zakresie art. 24 tej dyrektywy przewiduje w szczególności, że kształcenie medyczne na podstawowym poziomie obejmuje co najmniej sześcioletni okres studiów lub 5500 godzin zajęć teoretycznych i praktycznych prowadzonych na uniwersytecie lub pod jego nadzorem. W niniejszej sprawie liczne egzaminy, do których przystępował H. Preindl, byłby brane pod uwagę jednocześnie dla celów wydania dyplomu lekarza dentysty, jak i dla celów wydania dyplomu lekarza. Ta procedura stanowi przewidzianą przez wewnętrzne ustawodawstwo Austrii zasadę działania, która jednak – zdaniem ministerstwa – stoi w oczywistej sprzeczności z przepisami dyrektywy 2005/36, prowadząc ponadto do nierównego traktowania, stanowiącego istotną dyskryminację pomiędzy obywatelami austriackimi i obywatelami innych państw członkowskich Unii Europejskiej – w tym Republiki Włoskiej – w których jednoczesna immatrykulacja na dwóch kierunkach studiów jest wyraźnie zabroniona.
20 Sąd odsyłający uważa, że kształcenie w niepełnym wymiarze godzin wynika z możliwości jednoczesnego kształcenia się na kilku kierunkach studiów, i zastanawia się, czy mimo automatycznego charakteru uznawania kwalifikacji zawodowych w rozumieniu art. 21 i 24 dyrektywy 2005/36 takie kształcenie spełnia minimalne wymogi przewidziane w art. 24 i w załączniku V do tej dyrektywy. Na wypadek udzielenia na to pytanie odpowiedzi twierdzącej sąd ten zastanawia się także, czy państwo członkowskie rozpatrujące wniosek o uznanie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji ma prawo sprawdzić, czy ukończone kształcenie w niepełnym wymiarze godzin w państwie członkowskim pochodzenia odpowiada rzeczywiście minimalnemu kształceniu przewidzianemu w tych przepisach.
21 W tej sytuacji Consiglio di Stato (rada stanu) postanowiła zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
„1) Czy art. 21, 22 i 24 dyrektywy [2005/36] zobowiązują państwo członkowskie, w którym istnieje obowiązek wykształcenia w pełnym wymiarze godzin oraz związany z nim zakaz równoczesnej immatrykulacji na dwóch kierunkach studiów, do automatycznego uznawania kwalifikacji, które jednak zostały uzyskane w państwie członkowskim pochodzenia równocześnie lub w okresach częściowo pokrywających się?
2) Czy w przypadku odpowiedzi twierdzącej art. 22 lit. a) i art. 21 dyrektywy [2005/36] można interpretować w ten sposób, że organ państwa członkowskiego, do którego wniesiono o uznanie kwalifikacji, jest jednak uprawniony do zweryfikowania, czy wymóg, zgodnie z którym łączny czas trwania nie może być krótszy, a poziom i jakość takiego kształcenia nie mogą być niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin, jest spełniony?”.
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
Uwagi wstępne
22 Jak wskazano w pkt 20 niniejszego wyroku, sąd krajowy uważa, że można rozsądnie wywieść z okoliczności, że zainteresowany ukończył jednocześnie kilka kierunków uniwersyteckich, iż kształcenie uniwersyteckie odbywało się w niepełnym wymiarze godzin.
23 Natomiast Komisja Europejska oraz rządy hiszpański i austriacki podnoszą, że fakt uczęszczania jednocześnie na dwa kierunki studiów nie wyklucza w sposób konieczny możliwości, by te kierunki odpowiadały kształceniu w pełnym wymiarze godzin.
24 W tym zakresie należy jednak przypomnieć, po pierwsze, że w ramach procedury współpracy ustanowionej w art. 267 TFUE to nie do Trybunału, lecz do sądu krajowego należy ustalenie okoliczności faktycznych leżących u podstaw sporu i wyciągniecie z nich konsekwencji dla celów wydania przez niego wyroku. Po drugie, Trybunał jest zobowiązany uwzględnić, zgodnie z podziałem kompetencji między nim a sądami krajowymi, stan faktyczny i prawny, w jaki wpisują się pytania prejudycjalne, w takiej postaci, w jakiej został on opisany w postanowieniu odsyłającym (zob. podobnie wyrok z dnia 7 czerwca 2018 r., Scotch Whisky Association, C‑44/17, EU:C:2018:415, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).
25 W związku z tym, mimo że stanowisko Komisji oraz rządów hiszpańskiego i austriackiego nie wydaje się z góry pozbawione wszelkiego prawdopodobieństwa, pytania prejudycjalne zostaną zbadane z uwzględnieniem okoliczności faktycznych wskazanych przez sąd odsyłający.
W przedmiocie pytania pierwszego
26 Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy art. 21, 22 i 24 dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, że zobowiązują one państwo członkowskie, którego ustawodawstwo przewiduje obowiązek wykształcenia w pełnym wymiarze godzin oraz zakaz jednoczesnej immatrykulacji na dwóch kierunkach studiów, do automatycznego uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji wydanych w innym państwie członkowskim po zakończeniu kształcenia na kierunkach, które częściowo się pokrywają.
27 W tym względzie należy przypomnieć, jak wynika z motywu 19 dyrektywy 2005/36, że przewiduje ona, w odniesieniu w szczególności do zawodu lekarza i lekarza dentysty, system automatycznego uznawania kwalifikacji na podstawie skoordynowanych minimalnych wymogów w zakresie wykształcenia (zob. podobnie wyrok z dnia 30 kwietnia 2014 r., Ordre des architectes, C‑365/13, EU:C:2014:280, pkt 20).
28 I tak art. 21 ust. 1 dyrektywy 2005/36, dotyczący zasady automatycznego uznawania, przewiduje, że każde państwo członkowskie uznaje między innymi dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarza uprawniających do podejmowania działalności zawodowej w charakterze lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego i kwalifikacji lekarza dentysty wyszczególnione odpowiednio w pkt 5.1.1 i 5.3.2 załącznika V do tej dyrektywy, spełniające minimalne wymogi w zakresie kształcenia, o których mowa odpowiednio w art. 24 i 34 wspomnianej dyrektywy, i nadaje tym dokumentom na swoim terytorium, na potrzeby podejmowania i prowadzenia działalności zawodowej, taką samą moc jak dokumentom potwierdzającym posiadanie kwalifikacji, które samo wydaje.
29 Poza tym art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36 przewiduje, że – w odniesieniu do niektórych rodzajów wykształcenia, w tym wykształcenia lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego i lekarza dentysty, o których mowa odpowiednio w art. 24 i 34 tej dyrektywy, państwa członkowskie mogą zezwolić na kształcenie w niepełnym wymiarze godzin na warunkach określonych przez właściwe organy tych państw członkowskich, o ile łączny czas trwania nie jest krótszy, a poziom i jakość takiego kształcenia nie są niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin.
30 Wreszcie należy zauważyć, że żaden przepis wspomnianej dyrektywy nie stoi na przeszkodzie temu, aby państwa członkowskie zezwalały na jednoczesną immatrykulację na kilku kierunkach studiów.
31 W rezultacie uznawanie kwalifikacji, w tym w szczególności kwalifikacji lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego i lekarza dentysty, jest automatyczne i bezwarunkowe w ten sposób, że zobowiązuje ono państwa członkowskie do uznania równoważności dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, o których mowa w dyrektywie 2005/36, bez możliwości wymagania od zainteresowanych spełnienia wymogów innych niż te określone w tej dyrektywie. Uznawanie to opiera się na wzajemnym zaufaniu państw członkowskich do wystarczającego charakteru wydanych przez inne państwa członkowskie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, przy czym zaufanie to jest oparte na systemie kształcenia, którego poziom został ustalony w drodze wspólnego porozumienia (zob. analogicznie wyrok z dnia 19 czerwca 2003 r., Tennah-Durez, C‑110/01, EU:C:2003:357, pkt 30).
32 Tak więc na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, że art. 21, 22 i 24 dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, iż zobowiązują one państwo członkowskie, którego ustawodawstwo przewiduje obowiązek wykształcenia w pełnym wymiarze godzin oraz zakaz jednoczesnej immatrykulacji na dwóch kierunkach studiów, do automatycznego uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, o których mowa w tej dyrektywie, wydanych w innym państwie członkowskim po zakończeniu kształcenia na kierunkach, które częściowo się pokrywają.
W przedmiocie pytania drugiego
33 Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy art. 21 oraz art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, że przyjmujące państwo członkowskie może sprawdzić, czy spełniony jest wymóg, zgodnie z którym łączny czas trwania nie jest krótszy, a poziom i jakość kształcenia w niepełnym wymiarze godzin nie są niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin.
34 Jak już zostało przedstawione w pkt 28 i 29 niniejszego wyroku, dyrektywa 2005/36 w swych artykułach 21 i 22 przewiduje wzajemne uznawanie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji lekarzy i lekarzy dentystów oraz upoważnia państwa członkowskie do zorganizowania, przy poszanowaniu określonych wymagań, kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów w niepełnym wymiarze godzin. Jednak odpowiedzialność za zapewnienie pełnego spełnienia wymogów w zakresie kształcenia, zarówno jakościowych, jak i ilościowych, spoczywa w pełni na właściwym organie państwa członkowskiego, które wydaje dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji (zob. analogicznie wyrok z dnia 19 czerwca 2003 r., Tennah-Durez, C‑110/01, EU:C:2003:357, pkt 56).
35 Organ ten powinien wykonywać swoje uprawnienia z uwzględnieniem faktu, że dokumenty potwierdzające posiadane kwalifikacje będą uprawniać ich posiadacza do przemieszczania się i prowadzenia działalności zawodowej we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej na mocy automatycznego i bezwarunkowego uznawania tych dokumentów (zob. podobnie wyrok z dnia 19 czerwca 2003 r., Tennah-Durez, C‑110/01, EU:C:2003:357, pkt 56), które opiera się, jak przypomniano w pkt 31 niniejszego wyroku, na wzajemnym zaufaniu państw członkowskich do wystarczającego charakteru wydanych przez inne państwa członkowskie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji.
36 W tym względzie należy wskazać, że przewidziany w art. 21 dyrektywy 2005/36 system automatycznego i bezwarunkowego uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji byłby poważnie zagrożony, gdyby państwa członkowskie mogły podważyć, według własnego uznania, zasadność decyzji właściwego organu innego państwa członkowskiego o wydaniu wspomnianego dokumentu (zob. analogicznie wyrok z dnia 19 czerwca 2003 r., Tennah-Durez, C‑110/01, EU:C:2003:357, pkt 75).
37 Tymczasem automatyczne i bezwarunkowe uznawanie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji nie ulega zmianie, w przypadku gdy państwo członkowskie pochodzenia wydaje dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji po zakończeniu kształcenia lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego lub lekarza dentysty, prowadzonego na podstawie art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36. Również w tym kontekście do właściwych organów państwa członkowskiego pochodzenia, z wyłączeniem właściwych organów przyjmującego państwa członkowskiego, należy zapewnienie, aby łączny czas trwania nie był krótszy, a poziom i jakość kształcenia w niepełnym wymiarze godzin nie były niższe niż w przypadku szkolenia w pełnym wymiarze godzin oraz, bardziej ogólnie, aby w pełni zostały spełnione wszystkie wymogi ustanowione w dyrektywie 2005/36.
38 W każdym wypadku należy podkreślić, że art. 50 ust. 2 dyrektywy 2005/36 pozwala przyjmującemu państwu członkowskiemu, w przypadku uzasadnionych wątpliwości, zażądać od właściwych organów innego państwa członkowskiego potwierdzenia autentyczności wydanych przez to inne państwo członkowskie świadectw i dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji oraz, w stosownych przypadkach, potwierdzenia faktu, że beneficjent spełnia, w odniesieniu do zawodów, o których mowa w tej dyrektywie, minimalne wymogi wykształcenia określone przez tę dyrektywę.
39 Środek taki pozwala ponadto przyjmującemu państwu członkowskiemu na upewnienie się, że przedstawione mu zaświadczenia i dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji kwalifikują się do automatycznego i bezwarunkowego uznania (zob. analogicznie wyrok z dnia 19 czerwca 2003 r., Tennah-Durez, C‑110/01, EU:C:2003:357, pkt 76).
40 Tak więc jeżeli kierunek spełnia ustanowione w dyrektywie 2005/36 wymogi w zakresie kształcenia, czego zbadanie należy do państwa członkowskiego, które wydaje dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, organy przyjmującego państwa członkowskiego nie mogą odmówić uznania takiego dokumentu. Okoliczność, że zainteresowany ukończył kształcenie w niepełnym wymiarze godzin, zgodnie z art. 22 lit. a) tej dyrektywy, lub kilka kierunków równocześnie lub w okresach, które częściowo się pokrywają, nie ma w tym względzie znaczenia, o ile spełnione są określone we wspomnianej dyrektywie wymogi w zakresie kształcenia.
41 W świetle powyższego na pytanie drugie należy odpowiedzieć, że art. 21 oraz art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, żeby przyjmujące państwo członkowskie sprawdzało, czy spełniony jest wymóg, zgodnie z którym łączny czas trwania nie jest krótszy, a poziom i jakość kształcenia w niepełnym wymiarze godzin nie są niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin.
W przedmiocie kosztów
42 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (trzecia izba) orzeka, co następuje:
1) Artykuły 21, 22 i 24 dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych należy interpretować w ten sposób, iż zobowiązują one państwo członkowskie, którego ustawodawstwo przewiduje obowiązek wykształcenia w pełnym wymiarze godzin oraz zakaz jednoczesnej immatrykulacji na dwóch kierunkach studiów, do automatycznego uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, o których mowa w tej dyrektywie, wydanych w innym państwie członkowskim po zakończeniu kształcenia na kierunkach, które częściowo się pokrywają.
2) Artykuł 21 oraz art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, żeby przyjmujące państwo członkowskie sprawdzało, czy spełniony jest wymóg, zgodnie z którym łączny czas trwania nie jest krótszy, a poziom i jakość kształcenia w niepełnym wymiarze godzin nie są niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin.
Podpisy