Sprawa T‑193/16
NG
przeciwko
Radzie Europejskiej
Skarga o stwierdzenie nieważności – Oświadczenie UE–Turcja z dnia 18 marca 2016 r. – Komunikat prasowy – Pojęcie „umowy międzynarodowej” – Określenie tożsamości podmiotu wydającego akt – Zakres tego aktu – Posiedzenie Rady Europejskiej – Spotkanie szefów państw lub rządów państw członkowskich Unii Europejskiej odbywające się w pomieszczeniach Rady Unii Europejskiej – Status przedstawicieli państw członkowskich Unii podczas spotkania z przedstawicielem państwa trzeciego – Artykuł 263 akapit pierwszy TFUE – Brak właściwości
Streszczenie – postanowienie Sądu (pierwsza izba w składzie powiększonym) z dnia 28 lutego 2017 r.
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Akty Rady Europejskiej – Włączenie – Granice
(art. 15 TUE; art 263 TFUE)
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Pojęcie – Akty instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej Unii wywołujące wiążące skutki prawne – Oświadczenie opublikowane w formie komunikatu prasowego na stronie internetowej Rady w odniesieniu do wyników spotkania szefów państw członkowskich z premierem Turcji – Wyłączenie
(art. 263 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21 akapit pierwszy)
1. Traktat z Lizbony wyniósł Radę Europejską do rangi jednej z instytucji Unii. Tak więc, wbrew temu, co zostało wcześniej stwierdzone przez sąd Unii, akty wydane przez tę instytucję, która, zgodnie z art. 15 TUE, nie pełni funkcji prawodawczej, a w jej skład wchodzą szefowie państw lub rządów państw członkowskich, jak również jej przewodniczący oraz przewodniczący Komisji, nie mogą już jako takie uniknąć przeprowadzanej na podstawie art. 263 TFUE kontroli zgodności z prawem.
Jednakże nie podlegają sprawowanej przez sąd Unii kontroli legalności akty przyjęte przez przedstawicieli państw członkowskich, którzy spotkali się fizycznie w obrębie jednej z instytucji Unii, działając nie w charakterze członków Rady czy też członków Rady Europejskiej, tylko jako szefowie państw czy też rządów państw członkowskich. W tym względzie z art. 263 TFUE wynika, że co do zasady sąd Unii nie jest właściwy do orzekania w przedmiocie legalności aktu przyjętego przez organ władzy krajowej ani też aktu przyjętego przez przedstawicieli władz krajowych szeregu państw członkowskich działających w ramach ustanowionego w przepisach unijnych komitetu. Niemniej jednak uznanie danego aktu przez instytucję wskazaną w skardze jako strona pozwana za „decyzję państw członkowskich” Unii – w niniejszym przypadku za akty Rady Europejskiej – nie wystarcza do tego, aby ów akt mógł uniknąć przewidzianej w art. 263 TFUE kontroli zgodności z prawem. W tym względzie należy bowiem jeszcze sprawdzić, czy dany akt, mając na uwadze jego treść i wszystkie okoliczności jego przyjęcia, nie jest w rzeczywistości decyzją Rady Europejskiej.
(zob. pkt 44–46)
2. Oświadczenia opublikowanego na stronie internetowej Rady w formie komunikatu prasowego podającego do wiadomości wyniki spotkania szefów państw lub rządów państw członkowskich Unii z premierem Turcji poświęconego pogłębianiu stosunków pomiędzy Turcją a UE oraz rozwiązywaniu kryzysu migracyjnego nie można uznać za akt mogący stanowić przedmiot skargi wnoszonej na podstawie art. 263 TFU. Tego rodzaju aktu nie można uznać za akt wydany przez Radę Europejską ani też inną z instytucji, organów lub jednostek organizacyjnych Unii – czy też za świadczący o istnieniu takiego aktu i mający odpowiadać porozumieniu, które zostało zawarte w dniu 18 marca 2016 r. pomiędzy Radą Europejską a Republiką Turcji.
W zakresie bowiem, w jakim, dla potrzeb zastosowania art. 21 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości, zaskarżony akt został urzeczywistniony poprzez sporządzenie komunikatu prasowego, należy dokonać oceny kontekstu, w jakim zostało złożone oświadczenie UE–Turcja w postaci podanej do publicznej wiadomości w tym komunikacie, jak również treści tego oświadczenia, celem ustalenia, czy może ono stanowić akt, który można przypisać Radzie Europejskiej – i który w związku z tym podlega przewidzianej w art. 263 TFUE kontroli zgodności z prawem – czy też może ono świadczyć o istnieniu takiego aktu. W tym względzie przekazane oficjalnie państwom członkowskim Unii i Republice Turcji dokumenty dotyczące spotkania UE-Turcja świadczą o tym, że pomimo niestety dwuznacznego sformułowania oświadczenia UE–Turcja w postaci podanej do publicznej wiadomości we wspomnianym komunikacie prasowym przedstawiciele państw członkowskich spotkali się z tureckim premierem w obrębie pomieszczeń należących wspólnie do Rady Europejskiej i do Rady, w charakterze szefów państw czy też rządów państw członkowskich Unii. W tym kontekście z okoliczności, iż przewodniczący Rady Europejskiej i przewodniczący Komisji, którzy nie zostali formalnie zaproszeni, byli również obecni na tym spotkaniu, nie można wyciągnąć wniosku, że ze względu na obecność wszystkich tych członków Rady Europejskiej, doszło do takiego spotkania pomiędzy Radą Europejską i tureckim premierem.
Ponadto, nawet przy założeniu, iż umowa międzynarodowa mogłaby zostać zawarta w nieformalny sposób podczas spornego spotkania, umowa ta została wypracowana przez szefów państw czy też rządów państw członkowskich Unii i premiera Turcji. W ramach skargi wniesionej na podstawie art. 263 TFUE Trybunałowi nie przysługuje zaś właściwość do orzekania w przedmiocie legalności umowy międzynarodowej zawartej przez państwa członkowskie.
(zob. pkt 49, 67, 68, 72–74)