Language of document : ECLI:EU:C:2017:982

Υπόθεση C-521/15

Βασίλειο της Ισπανίας

κατά

Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Προσφυγή ακυρώσεως – Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2015/1289 – Επιβολή προστίμου σε κράτος μέλος στο πλαίσιο της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ – Παραποίηση στατιστικών στοιχείων σχετικά με το έλλειμμα του οικείου κράτους μέλους – Δικαστική αρμοδιότητα – Κανονισμός (ΕΕ) 1173/2011 – Άρθρο 8, παράγραφοι 1 και 3 – Κατ’ εξουσιοδότηση απόφαση 2012/678/ΕΕ – Άρθρο 2, παράγραφοι 1 και 3, καθώς και άρθρο 14, παράγραφος 2 – Κανονισμός (ΕΚ) 479/2009 – Άρθρο 3, παράγραφος 1, άρθρο 8, παράγραφος 1, καθώς και άρθρα 11 και 11α – Δικαιώματα άμυνας – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άρθρο 41, παράγραφος 1 – Δικαίωμα χρηστής διοικήσεως – Άρθρα 121, 126 και 136 ΣΛΕΕ – Πρωτόκολλο αριθ. 12 σχετικά με τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος – Υποστατό της παράβασης – Ανακριβείς δηλώσεις – Καθορισμός του προστίμου – Αρχή της μη αναδρομικότητας των ποινικών διατάξεων»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως)
της 20ής Δεκεμβρίου 2017

1.        Θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άσκηση των αρμοδιοτήτων – Εκτελεστικές αρμοδιότητες που ανατίθενται στην Επιτροπή ή στο Συμβούλιο – Φύση της εκδοθείσας πράξεως – Η πράξη πρέπει να είναι νομικά δεσμευτική και να μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή από τα κράτη μέλη – Πεδίο εφαρμογής

(Άρθρο 291 §§ 1 και 2 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1· απόφαση 2015/1289 του Συμβουλίου)

2.        Οικονομική και νομισματική πολιτική – Οικονομική πολιτική – Οικονομική και δημοσιονομική εποπτεία στη ζώνη του ευρώ – Επιβολή κυρώσεων για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων – Λήψη αποφάσεως περί επιβολής κυρώσεως βάσει πληροφοριών που συνελέγησαν πριν από την έναρξη της έρευνας και πριν από τη λήψη της αποφάσεως που προσδιορίζει τους εφαρμοστέους επί ερευνών και κυρώσεων κανόνες – Προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας του οικείου κράτους μέλους – Δεν συντρέχει

(Κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1· κανονισμός 479/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 11 και 11α· απόφαση 2012/678 της Επιτροπής)

3.        Θεμελιώδη δικαιώματα – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δικαίωμα χρηστής διοικήσεως – Περιεχόμενο – Επίκληση από κράτος μέλος – Επιτρέπεται

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 1)

4.        Θεμελιώδη δικαιώματα – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δικαίωμα χρηστής διοικήσεως – Επιταγή περί αμεροληψίας – Έννοια

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 1)

5.        Οικονομική και νομισματική πολιτική – Οικονομική πολιτική – Οικονομική και δημοσιονομική εποπτεία στη ζώνη του ευρώ – Επιβολή κυρώσεων για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων – Λήψη αποφάσεως περί επιβολής κυρώσεως κατόπιν έρευνας που διεξήγαγαν υπάλληλοι της Eurostat οι οποίοι είχαν συμμετάσχει προηγουμένως σε επισκέψεις ελέγχου στο οικείο κράτος μέλος – Παράβαση της επιταγής περί αμεροληψίας – Δεν συντρέχει

(Κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 §§ 1 και 3· κανονισμός 479/2009 του Συμβουλίου)

6.        Οικονομική και νομισματική πολιτική – Οικονομική πολιτική – Οικονομική και δημοσιονομική εποπτεία στη ζώνη του ευρώ – Επιβολή κυρώσεων για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων – Προϋποθέσεις – Ανακριβείς δηλώσεις στις οποίες προέβη κράτος μέλος σε σχέση με το έλλειμμά του – Δηλώσεις που περιλαμβάνουν στοιχεία προβλέψεων – Δεν ασκούν επιρροή

(Κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1· κανονισμός 479/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 3 και 6)

7.        Οικονομική και νομισματική πολιτική – Οικονομική πολιτική – Οικονομική και δημοσιονομική εποπτεία στη ζώνη του ευρώ – Επιβολή κυρώσεων για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων – Προϋποθέσεις – Ανακριβείς δηλώσεις στις οποίες προέβη κράτος μέλος σε σχέση με το έλλειμμά του – Οι δηλώσεις πρέπει να υπονομεύουν τον οικονομικό και δημοσιονομικό συντονισμό και την εποπτεία – Δεν απαιτείται

(Κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1)

8.        Οικονομική και νομισματική πολιτική – Οικονομική πολιτική – Οικονομική και δημοσιονομική εποπτεία στη ζώνη του ευρώ – Επιβολή κυρώσεων για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων – Προϋποθέσεις – Ύπαρξη προθέσεως ή βαριάς αμέλειας εκ μέρους του οικείου κράτους μέλους – Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 §§ 1 και 3· κανονισμός 479/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 3)

9.        Ένδικη διαδικασία – Προβολή νέων λόγων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας – Ανάπτυξη λόγου που προβλήθηκε προηγουμένως – Παραδεκτό

(Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 127 § 1)

10.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Μη αναδρομικότητα των ποινικών διατάξεων – Πεδίο εφαρμογής – Πρόστιμα που επιβάλλονται σε κράτος μέλος στο πλαίσιο οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ – Εμπίπτουν

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49· κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1 και 9)

11.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Μη αναδρομικότητα των ποινικών διατάξεων – Επίκληση από κράτος μέλος – Επιτρέπεται

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49)

12.      Οικονομική και νομισματική πολιτική – Οικονομική πολιτική – Οικονομική και δημοσιονομική εποπτεία στη ζώνη του ευρώ – Επιβολή κυρώσεων για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων – Πρόστιμα – Ύψος – Κριτήρια – Καθορισμός του ποσού αναφοράς στο 5 % του μεγαλύτερου αντίκτυπου των ανακριβών δηλώσεων σε σχέση με το επίπεδο του ελλείμματος ή του δημόσιου χρέους – Έννοια του «μεγαλύτερου αντίκτυπου»

(Κανονισμός 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1· απόφαση 2012/678 της Επιτροπής, άρθρο 14 § 2)

1.      Η απόφαση 2015/1289, για την επιβολή προστίμου στην Ισπανία για την παραποίηση των στοιχείων του ελλείμματος στην Αυτόνομη Κοινότητα της Βαλένθια, δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ως εκδοθείσα κατά την άσκηση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στο Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 291, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ. Πράγματι, παρότι η απόφαση αυτή πρέπει να εκληφθεί ως πράξη που ελήφθη κατά την άσκηση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων, δεδομένου ότι ελήφθη κατ’ εφαρμογήν των εξουσιών που αναθέτει στο Συμβούλιο το άρθρο 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ, το άρθρο 291, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ δεν συνιστά παρά μία από τις ενδεχόμενες νομικές βάσεις για την άσκηση τέτοιων αρμοδιοτήτων από το Συμβούλιο.

Συναφώς, το άρθρο 291, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ αφορά αποκλειστικά εκείνες τις νομικά δεσμευτικές πράξεις της Ένωσης που τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν, όπως και αυτές στις οποίες αναφέρεται το άρθρο 291, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ, αλλά οι οποίες, αντιθέτως προς τις τελευταίες, πρέπει, για συγκεκριμένο λόγο, να εκτελούνται μέσω μέτρων που λαμβάνονται όχι από κάθε οικείο κράτος μέλος, αλλά από την Επιτροπή ή το Συμβούλιο, προς διασφάλιση της ενιαίας εφαρμογής τους εντός της Ένωσης. Πλην όμως, τούτο σαφώς δεν συντρέχει στην περίπτωση πράξεως που παρέχει αρμοδιότητα συνιστάμενη στην επιβολή προστίμου σε κράτος μέλος. Πράγματι, μια τέτοια πράξη ουδόλως μπορεί να εκτελείται από τα ίδια τα κράτη μέλη, δεδομένου ότι μια τέτοια εφαρμογή συνεπάγεται τη λήψη αναγκαστικού μέτρου εις βάρος ενός εξ αυτών.

(βλ. σκέψεις 44, 48, 49, 51)

2.      Στην απόφαση περί επιβολής κυρώσεως, το Συμβούλιο στηρίχθηκε σε πληροφορίες που συνελέγησαν από υπηρεσία της Επιτροπής, ήτοι τη Eurostat, με την ευκαιρία επισκέψεων που πραγματοποιήθηκαν στο εν λόγω κράτος μέλος πριν από τη λήψη της αποφάσεως περί ενάρξεως της έρευνας και πριν από την έναρξη ισχύος της αποφάσεως 2012/678, σχετικά με τις έρευνες και τα πρόστιμα για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων που αναφέρονται στον κανονισμό 1173/2011, χωρίς να προσβάλει τα δικαιώματα άμυνας του κράτους μέλους εις βάρος του οποίου επιβλήθηκε πρόστιμο κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ.

Πράγματι, πρώτον, εφόσον οι διάφορες επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στο οικείο κράτος μέλος διοργανώθηκαν μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού 1173/2011, το γεγονός ότι η Eurostat συνέλεξε επί τη ευκαιρία τους τις πληροφορίες συνεπάγεται ότι η επίμαχη απόφαση δεν προσβάλλει τα δικαιώματα άμυνας. Δεύτερον, ο κανονισμός 479/2009, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ειδικότερα το άρθρο 11α, συνιστά νομική βάση που επιτρέπει στη Eurostat να συλλέξει, στο πλαίσιο επισκέψεων, πληροφορίες σχετικά με τυχόν ανακριβείς δηλώσεις κράτους μέλους για τα στοιχεία σχετικά με το έλλειμμά του. Επιπλέον, ο μόνιμος διάλογος που εξασφαλίζει η Eurostat με τις στατιστικές υπηρεσίες των κρατών μελών βάσει του άρθρου 11 του κανονισμού 479/2009 συνεπάγεται αναγκαστικά ότι η Eurostat δύναται να πραγματοποιεί διάφορες επισκέψεις και αποστολές που απαιτούνται προς εκτέλεση της αποστολής της, πέραν των επισκέψεων που προβλέπονται ειδικά στο εν λόγω άρθρο.

(βλ. σκέψεις 62, 66, 73, 75, 83)

3.      Το δικαίωμα χρηστής διοικήσεως που κατοχυρώνεται στο άρθρο 41, παράγραφος 1, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντανακλά μια γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης, επίκληση της οποίας χωρεί από τα κράτη μέλη.

(βλ. σκέψη 89)

Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης οφείλουν να σέβονται το δικαίωμα χρηστής διοικήσεως στο πλαίσιο διοικητικών διαδικασιών οι οποίες κινούνται εις βάρος των κρατών μελών και μπορούν να καταλήξουν σε βλαπτικές για αυτά αποφάσεις. Ειδικότερα, τα θεσμικά αυτά όργανα οφείλουν να συμμορφώνονται προς την επιταγή της αμεροληψίας, ως προς αμφότερες τις πτυχές της, οι οποίες είναι, αφενός, η υποκειμενική αμεροληψία, κατά την οποία κανένα μέλος του οικείου θεσμικού οργάνου δεν πρέπει να εκδηλώνει μεροληψία ή προσωπικές προκαταλήψεις, και, αφετέρου, η αντικειμενική αμεροληψία, κατά την οποία το θεσμικό όργανο πρέπει να παρέχει επαρκή εχέγγυα για τον αποκλεισμό κάθε εύλογης αμφιβολίας σχετικά με ενδεχόμενη προκατάληψη.

Συναφώς, οσάκις ανατίθενται σε περισσότερα θεσμικά όργανα της Ένωσης δικές του διακριτές αρμοδιότητες στο πλαίσιο διαδικασίας κινηθείσας κατά κράτους μέλους και δυνάμενης να καταλήξει σε βλαπτική για αυτό απόφαση, κάθε ένα εκ των θεσμικών αυτών οργάνων οφείλει, στο μέτρο που το αφορά, να συμμορφώνεται προς την επιταγή αντικειμενικής αμεροληψίας. Επομένως, ακόμα και στην περίπτωση που μόνον ένα εξ αυτών παρέβη την επιταγή αυτή, η παράβαση αυτή είναι ικανή να καταστήσει παράνομη την απόφαση που εκδίδει το έτερο όργανο κατά το πέρας της συγκεκριμένης διαδικασίας.

(βλ. σκέψεις 90, 91, 94)

4.      Από την ανάθεση, αυτήν καθαυτήν, της διεξαγωγής διαδικασίας έρευνας βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ, σε ομάδα αποτελούμενη, σε μεγάλο βαθμό, από υπαλλήλους της Eurostat οι οποίοι είχαν ήδη συμμετάσχει σε επισκέψεις που διοργάνωσε η υπηρεσία αυτή στο οικείο κράτος μέλος, βάσει του κανονισμού 479/2009, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, πριν από την έναρξη της διαδικασίας, δεν συνάγεται ότι η απόφαση που εκδόθηκε μετά το πέρας της εν λόγω διαδικασίας είναι παράνομη λόγω παραβάσεως της επιταγής αντικειμενικής αμεροληψίας που βαραίνει την Επιτροπή.

Επιπροσθέτως, το άρθρο 8, παράγραφος 3, του κανονισμού 1173/2011 αναθέτει όχι στη Eurostat, τα καθήκοντα της οποίας καθορίζονται σαφώς από τον κανονισμό 479/2009, αλλά στην Επιτροπή και, επομένως, στους επιτρόπους που ενεργούν συλλογικά, πρώτον, την εξουσία να αποφασίσουν την έναρξη διαδικασίας έρευνας, δεύτερον, την ευθύνη για τη διεξαγωγή της έρευνας, και, τρίτον, τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Συμβούλιο τις συστάσεις και τις προτάσεις που επιβάλλονται κατά το πέρας της τελευταίας. Ακολούθως, ο κανονισμός 1173/2011 δεν αναθέτει καμία ειδική αρμοδιότητα στους υπαλλήλους της Eurostat κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας έρευνας.

(βλ. σκέψεις 101-103)

5.      Το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ, περιλαμβάνει κάθε ανακριβή δήλωση στην οποία προβαίνουν τα κράτη μέλη για στοιχεία σε σχέση με το έλλειμμα και το χρέος τους, τα οποία χρήζουν γνωστοποίησης στη Eurostat βάσει του άρθρου 3 του κανονισμού 479/2009, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν στοιχεία προβλέψεων. Το ανωτέρω συμπέρασμα δεν αναιρείται από το επιχείρημα, κατά το οποίο η υπαγωγή στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011 ανακριβών δηλώσεων σε σχέση με στοιχεία προβλέψεων θα καθιστούσε άνευ περιεχομένου το άρθρο 6 του κανονισμού 479/2009, στο μέτρο που το τελευταίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να αναθεωρούν τα στοιχεία προβλέψεων που προηγουμένως γνωστοποίησαν στην Eurostat. Πράγματι, το άρθρο 6 του κανονισμού 479/2009 υποχρεώνει τα κράτη μέλη να επισημαίνουν τόσο τις περιπτώσεις αναθεωρήσεως στοιχείων προβλέψεων όσο και τις περιπτώσεις αναθεωρήσεως πραγματικών στοιχείων, ανεξαρτήτως της δυνατότητας που παρέχεται στο Συμβούλιο να τους επιβάλει κύρωση όταν τα επίμαχα στοιχεία αποτέλεσαν αντικείμενο ανακριβών δηλώσεων.

(βλ. σκέψεις 119-121)

6.      Το άρθρο 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ, προσδιορίζει τις ανακριβείς δηλώσεις στις οποίες προβαίνουν τα κράτη μέλη με παραπομπή στο αντικείμενο των οικείων στοιχείων, δηλαδή το έλλειμμα και το χρέος του επίμαχου κράτους μέλους, ανεξαρτήτως του κατά πόσον αυτές είχαν ως αποτέλεσμα την υπονόμευση του οικονομικού και δημοσιονομικού συντονισμού και της εποπτείας που διασφαλίζουν το Συμβούλιο και η Επιτροπή.

(βλ. σκέψεις 124, 125)

7.      Η εκτίμηση περί υπάρξεως βαριάς αμέλειας εκ μέρους του οικείου κράτους μέλους, προκειμένου να διαπιστωθεί η παράβαση που προβλέπεται στο άρθρο 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ, δεν εξαρτάται από τον βαθμό σοβαρότητας των παρατυπιών που καθιστούν ανακριβείς τις δηλώσεις στις οποίες προβαίνει το κράτος μέλος αυτό, αλλά από την έκταση της εκ μέρους του εν λόγω κράτους μέλους παραβάσεως της υποχρεώσεως επιμέλειας που αυτό υπέχει κατά την κατάρτιση και την εξακρίβωση των στοιχείων που πρέπει να γνωστοποιηθούν στη Eurostat βάσει του άρθρου 3 του κανονισμού 479/2009, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Δεδομένου ότι η κίνηση της προβλεπόμενης στο άρθρο 8, παράγραφος 3, του κανονισμού του 1173/2011 διαδικασίας έρευνας πρέπει να δικαιολογείται από την ύπαρξη σοβαρών ενδείξεων για πραγματικά γεγονότα που ενδέχεται να στοιχειοθετούν ανακριβή στοιχεία που παρουσιάστηκαν από πρόθεση ή βαριά αμέλεια, η ύπαρξη της βαριάς αυτής αμέλειας πρέπει να εκτιμάται βάσει των γεγονότων που στοιχειοθετούν ανακριβείς δηλώσεις, ανεξαρτήτως της συμπεριφοράς του εν λόγω κράτους μέλους μετά από τις δηλώσεις αυτές. Συνεπώς, ούτε η περίσταση ότι οι εν προκειμένω επίμαχες ανακριβείς δηλώσεις δεν αφορούν παρά μόνον το έλλειμμα μιας μόνον αυτόνομης κοινότητας, στο πλαίσιο του συνολικού δημοσίου ελλείμματος, ούτε το γεγονός ότι το εν λόγω κράτος μέλος συνεργάστηκε στην έρευνα που διεξήγαγε η Επιτροπή, αφότου επισήμανε με δική του πρωτοβουλία τις επίμαχες παρατυπίες στο θεσμικό αυτό όργανο, είναι ικανά να θέσουν εν αμφιβόλω τον χαρακτηρισμό της βαριάς αμέλειας που δέχθηκε το Συμβούλιο.

(βλ. σκέψεις 128-131)

8.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 141)

9.      Η αρχή της μη αναδρομικότητας των ποινικών διατάξεων αποτελεί γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης. Η εν λόγω γενική αρχή του δικαίου επιτάσσει να αντιστοιχούν η καταλογιζόμενη σε πρόσωπο παράβαση και η συνεπεία αυτής επιβαλλόμενη κύρωση σε εκείνες που προβλέπονταν κατά τον χρόνο της πράξης ή της παράλειψης στην οποία συνίσταται το αδίκημα. Ειδικότερα, η προμνησθείσα γενική αρχή του δικαίου εφαρμόζεται επίσης σε πρόστιμα διοικητικής φύσεως. Κατά συνέπεια, η επιβολή προστίμου, βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ, δεν είναι δυνατόν να εξαιρείται από την εφαρμογή της ίδιας γενικής αρχής του δικαίου, παρά το γεγονός ότι το άρθρο 9 του κανονισμού αυτού διευκρινίζει ότι μια τέτοια κύρωση είναι διοικητικής φύσεως.

(βλ. σκέψεις 145, 146)

10.    Τα κράτη μέλη δικαιούνται να επικαλούνται τη γενική αρχή της μη αναδρομικότητας των ποινικών διατάξεων, προκειμένου να αμφισβητήσουν τη νομιμότητα προστίμων που τους επιβάλλονται σε περίπτωση παραβιάσεως του δικαίου της Ένωσης

(βλ. σκέψη 147)

11.    Στο πλαίσιο του υπολογισμού του προστίμου που επιβάλλεται σε κράτος μέλος κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1173/2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ, ο όρος «μεγαλύτερος αντίκτυπος», υπό την έννοια του άρθρου 14, παράγραφος 2, της κατ’ εξουσιοδότηση αποφάσεως 2012/678, σχετικά με τις έρευνες και τα πρόστιμα για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων που αναφέρονται στον κανονισμό 1173/2011, πρέπει να εκληφθεί, λαμβανομένου υπόψη του σκοπού της επίμαχης διάταξης, ως αφορών τον συνολικό αντίκτυπο που είχαν οι ανακριβείς δηλώσεις στο έλλειμμα ή στο χρέος του κράτους μέλους που προέβη σε αυτές, καθ’ όλα τα έτη τα οποία καλύπτει η κοινοποίησή του και τα οποία αφορούν οι δηλώσεις αυτές.

(βλ. σκέψη 162)