WYROK SĄDU (pierwsza izba)
z dnia 21 września 2012 r.(*)
Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie słownego wspólnotowego znaku towarowego WESTERN GOLD – Wcześniejsze słowne, krajowe, międzynarodowy i wspólnotowy, znaki towarowe WESERGOLD, Wesergold i WeserGold – Względne podstawy odmowy rejestracji – Brak prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd – Artykuł 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 – Charakter odróżniający wcześniejszych znaków towarowych
W sprawie T‑278/10
Wesergold Getränkeindustrie GmbH & Co. KG, z siedzibą w Rinteln (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów P. Goldenbaum, T. Melcherta i I. Rohr,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowanemu przez R. Pethkego, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą OHIM, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest
Lidl Stiftung & Co. KG, z siedzibą w Neckarsulm (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów A. Marx i M. Schaeffera,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Pierwszej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 24 marca 2010 r. (sprawa R 770/2009‑1) dotyczącą postępowania w sprawie sprzeciwu między Wesergold Getränkeindustrie GmbH & Co. KG a Lidl Stiftung & Co. KG,
SĄD (pierwsza izba),
w składzie: J. Azizi (sprawozdawca), prezes, S. Frimodt Nielsen i M. Kynczewa, sędziowie,
sekretarz: C. Heeren, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 21 czerwca 2010 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez OHIM w sekretariacie Sądu w dniu 12 listopada 2010 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią interwenienta na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 30 września 2010 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 27 czerwca 2012 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 23 sierpnia 2006 r. interwenient, Lidl Stiftung & Co. KG, dokonał w Urzędzie Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, s. 1), ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. L 78, s. 1)].
2 Znak towarowy, o którego rejestrację wystąpiono, to oznaczenie słowne WESTERN GOLD.
3 Towary, dla których wystąpiono o rejestrację, należą do klasy 33 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają następującemu opisowi: „alkohole wysokoprocentowe, zwłaszcza whisky”.
4 Zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego zostało opublikowane w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 3/2007 z dnia 22 stycznia 2007 r.
5 W dniu 14 marca 2007 r. skarżąca, Wesergold Getränkeindustrie GmbH & Co. KG, wniosła sprzeciw na podstawie art. 42 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 41 rozporządzenia nr 207/2009) wobec rejestracji zgłoszonego znaku towarowego dla towarów wskazanych w pkt 3 powyżej.
6 Sprzeciw został oparty na rozmaitych wcześniejszych znakach towarowych.
7 Pierwszym z przywołanych znaków wcześniejszych jest słowny wspólnotowy znak towarowy WeserGold, zgłoszony w dniu 3 stycznia 2003 r. i zarejestrowany w dniu 2 marca 2005 r. pod numerem 2 994 739, określający towary należące do klas 29, 31 i 32, odpowiadające dla każdej z tych klas następującemu opisowi:
– klasa 29: „konserwowane, suszone i gotowane owoce i warzywa; galaretki, dżemy, kompoty; produkty mleczne, a mianowicie napoje na bazie jogurtu składające się głównie z jogurtu, ale także z soku owocowego lub warzywnego”;
– klasa 31: „świeże owoce”;
– klasa 32: „wody mineralne i gazowane oraz inne napoje bezalkoholowe, a mianowicie lemoniady, sody i cola; soki owocowe i napoje owocowe; soki warzywne i napoje na bazie warzyw; syropy i inne preparaty do produkcji napojów”.
8 Drugim z przywołanych znaków wcześniejszych jest zarejestrowany w Niemczech słowny znak towarowy WeserGold, zgłoszony w dniu 26 listopada 2002 r. i zarejestrowany w dniu 27 lutego 2003 r. pod numerem 3 0257 995, określający towary należące do klas 29, 31 i 32, odpowiadające dla każdej z tych klas następującemu opisowi:
– klasa 29: „konserwowane, suszone i gotowane owoce i warzywa; galaretki, dżemy, musy; produkty mleczne, a mianowicie napoje na bazie jogurtu składające się głównie z jogurtu, ale także z soku owocowego lub warzywnego”;
– klasa 31: „świeże owoce”;
– klasa 32: „wody mineralne i gazowane oraz inne napoje bezalkoholowe, a mianowicie lemoniady, sody i cola; soki owocowe i napoje owocowe; soki warzywne i napoje na bazie warzyw; syropy i inne preparaty do produkcji napojów”.
9 Trzecim z przywołanych znaków wcześniejszych jest słowny międzynarodowy znak towarowy nr 801 149 Wesergold, zgłoszony w dniu 13 marca 2003 r., wywołujący skutki w Republice Czeskiej, w Danii, w Hiszpanii, we Francji, we Włoszech, na Węgrzech, w Austrii, w Polsce, w Portugalii, w Słowenii, w Szwecji, w Zjednoczonym Królestwie i w krajach Beneluksu, określający towary należące do klas 29, 31 i 32, odpowiadające dla każdej z tych klas następującemu opisowi:
– klasa 29: „konserwowane, suszone i gotowane owoce i warzywa; galaretki, dżemy, musy; produkty mleczne, a mianowicie napoje na bazie jogurtu składające się głównie z jogurtu, ale także z soku owocowego lub warzywnego”;
– klasa 31: „świeże owoce”;
– klasa 32: „wody mineralne i gazowane oraz inne napoje bezalkoholowe, a mianowicie lemoniady, sody i cola; soki owocowe i napoje owocowe; soki warzywne i napoje na bazie warzyw; syropy i inne preparaty do produkcji napojów”.
10 Czwartym z przywołanych znaków wcześniejszych jest zarejestrowany w Niemczech słowny znak towarowy WESERGOLD, zgłoszony w dniu 12 czerwca 1970 r. i zarejestrowany w dniu 16 lutego 1973 r. pod numerem 902 472, przedłużony następnie w dniu 13 czerwca 2000 r., który określa towary należące do klasy 32 i odpowiadające następującemu opisowi: „cydry, lemoniady, wody mineralne, soki warzywne jako napoje, soki owocowe”.
11 Piątym z przytoczonych znaków wcześniejszych jest zarejestrowany w Polsce słowny znak towarowy WESERGOLD, zgłoszony w dniu 26 czerwca 1996 r. i zarejestrowany w dniu 11 maja 1999 r. pod numerem 161 413, określający towary należące do klasy 32 i odpowiadające następującemu opisowi: „wody mineralne, wody źródlane, wody stołowe, napoje bezalkoholowe, soki owocowe, nektary owocowe, syropy owocowe, soki warzywne, nektary warzywne, napoje warzywne, napoje orzeźwiające, napoje z soków owocowych, lemoniady, napoje musujące, napoje mineralne, herbaty mrożone, wody mineralne aromatyzowane, wody mineralne z dodatkiem soków owocowych – wszystkie wymienione napoje również jako dietetyczne środki do celów niemedycznych”.
12 W uzasadnieniu sprzeciwu powołano się na podstawę odmowy rejestracji określoną w art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 [obecnie art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009].
13 W dniu 11 czerwca 2009 r. Wydział Sprzeciwów uwzględnił sprzeciw i odrzucił zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego. Ze względów ekonomiki procesowej Wydział Sprzeciwów ograniczył rozpatrywanie sprzeciwu do wcześniejszego słownego wspólnotowego znaku towarowego, dla którego nie był wymagany dowód rzeczywistego używania.
14 W dniu 13 lipca 2009 r. interwenient – działając na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009 – wniósł do OHIM odwołanie od decyzji Wydziału Sprzeciwów.
15 Decyzją z dnia 24 marca 2010 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Pierwsza Izba Odwoławcza OHIM uwzględniła odwołanie i uchyliła decyzję Wydziału Sprzeciwów. Uznała ona, że właściwy w tym wypadku krąg odbiorców składał się z ogółu odbiorców Unii Europejskiej. Izba Odwoławcza stwierdziła, że należące do klasy 33 towary oznaczone zgłoszonym znakiem towarowym, a mianowicie „alkohole wysokoprocentowe, zwłaszcza whisky”, nie są podobne do towarów oznaczonych wcześniejszymi znakami towarowymi, należącymi do klas 29 i 31 (zob. pkt 20 i 21 zaskarżonej decyzji). W jej ocenie między oznaczonymi zgłoszonym znakiem towarowym towarami należącymi do klasy 33 a oznaczonymi wcześniejszymi znakami towarowymi towarami należącymi do klasy 32 występuje niski stopień podobieństwa (zob. pkt 22–28 zaskarżonej decyzji). Ponadto kolidujące ze sobą oznaczenia wykazują przeciętny stopień podobieństwa na płaszczyznach wizualnej (zob. pkt 33 zaskarżonej decyzji) i fonetycznej (zob. pkt 34 zaskarżonej decyzji), natomiast pod względem konceptualnym są one różne (zob. pkt 35–37 zaskarżonej decyzji). Co się tyczy charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych, Izba Odwoławcza uznała, że jest on nieco słabszy od przeciętnego ze względu na obecność wyrazu „gold”, który ma charakter nieznacznie odróżniający (zob. pkt 38–40 zaskarżonej decyzji). Wreszcie wskazała ona, że wyważenie wszystkich okoliczności niniejszej sprawy w ramach oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd prowadziło do stwierdzenia jego braku w przypadku kolidujących ze sobą oznaczeń (zob. pkt 41–47 zaskarżonej decyzji).
Żądania stron
16 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie OHIM kosztami postępowania.
17 OHIM i interwenient wnoszą do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
18 Na poparcie skargi skarżąca podnosi cztery zarzuty, dotyczące naruszenia, odpowiednio, art. 8 ust. 1 lit. b), art. 64, art. 75 zdanie drugie i, posiłkowo, art. 75 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 207/2009. Utrzymuje ona zasadniczo, że kolidujące ze sobą oznaczenia są podobne z wizualnego, fonetycznego i konceptualnego punktu widzenia, że wcześniejsze znaki towarowe mają samoistny charakter odróżniający wzmocniony w wyniku ich używania oraz że towary oznaczone kolidującymi ze sobą oznaczeniami są podobne. Skutkiem tego w jej przekonaniu w przypadku kolidujących ze sobą oznaczeń występuje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd właściwego kręgu odbiorców.
19 OHIM i interwenient kwestionują zasadność zarzutów podnoszonych przez skarżącą. Uważają oni, że w przypadku kolidujących ze sobą oznaczeń prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd nie istnieje.
Uwagi wstępne
20 Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 w wyniku sprzeciwu właściciela wcześniejszego znaku towarowego zgłoszonego znaku towarowego nie rejestruje się, jeżeli z powodu identyczności z wcześniejszym znakiem towarowym lub podobieństwa do niego, identyczności lub podobieństwa towarów lub usług oznaczonych obydwoma znakami istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia odbiorców w błąd na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony. Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym.
21 W utrwalonym orzecznictwie przyjmuje się, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd istnieje, jeżeli odbiorcy mogliby uznać, że dane towary lub usługi pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa lub z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo. W orzecznictwie tym stwierdzono, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd podlega całościowej ocenie zgodnie ze sposobem postrzegania rozpatrywanych oznaczeń oraz towarów lub usług przez właściwy krąg odbiorców, z uwzględnieniem wszystkich istotnych okoliczności danego przypadku, w szczególności wzajemnej zależności między podobieństwem oznaczeń a podobieństwem oznaczonych towarów lub usług [zob. wyrok Sądu z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie T‑162/01 Laboratorios RTB przeciwko OHIM – Giorgio Beverly Hills (GIORGIO BEVERLY HILLS), Rec. s. II‑2821, pkt 30–33 i przytoczone tam orzecznictwo].
22 Do celów stosowania art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd zakłada jednoczesne istnienie identyczności lub podobieństwa kolidujących ze sobą znaków towarowych oraz identyczności lub podobieństwa oznaczonych tymi znakami towarów lub usług. Przesłanki te muszą być spełnione łącznie [zob. wyrok Sądu z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie T‑316/07 Commercy przeciwko OHIM – easyGroup IP Licensing (easyHotel), Zb.Orz. s. II‑43, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo].
W przedmiocie właściwego kręgu odbiorców
23 Zgodnie z orzecznictwem przy dokonywaniu całościowej oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd należy wziąć pod uwagę przeciętnego konsumenta danej kategorii towarów, który jest właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny. Należy także uwzględnić okoliczność, że poziom uwagi przeciętnego konsumenta może różnić się w zależności od kategorii danych towarów lub usług [zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie T‑256/04 Mundipharma przeciwko OHIM – Altana Pharma (RESPICUR), Zb.Orz. s. II‑449, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo].
24 W niniejszej sprawie, zważywszy na rozpatrywane towary, należy zatwierdzić definicję właściwego kręgu odbiorców przyjętą przez Izbę Odwoławczą – niezakwestionowaną zresztą przez strony – zgodnie z którą właściwy krąg odbiorców stanowi ogół odbiorców.
25 Ponieważ zaskarżona decyzja została oparta w szczególności na wcześniejszym wspólnotowym znaku towarowym, właściwy krąg odbiorców składa się z przeciętnych konsumentów Unii.
W przedmiocie porównania towarów
26 Jak uznano w utrwalonym orzecznictwie, przy ocenie podobieństwa rozpatrywanych towarów lub usług należy uwzględnić wszystkie istotne czynniki charakteryzujące wzajemny stosunek tych towarów lub usług. Czynniki te obejmują w szczególności ich charakter, ich przeznaczenie, sposób używania, podobnie jak to, czy towary lub usługi te konkurują ze sobą, czy też się uzupełniają. Pod uwagę mogą być wzięte także inne czynniki, na przykład kanały dystrybucji rozpatrywanych towarów [zob. wyrok Sądu z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie T‑443/05 El Corte Inglés przeciwko OHIM – Bolaños Sabri (PiraÑAM diseño original Juan Bolaños), Zb.Orz. s. II‑2579, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo].
27 W zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że należące do klasy 33 towary oznaczone zgłoszonym znakiem towarowym różnią się od oznaczonych wcześniejszymi znakami towarowymi towarów należących do klas 29 i 31 (zob. pkt 20 i 21 zaskarżonej decyzji). Ponadto uznała ona, że między oznaczonymi zgłoszonym znakiem towarowym towarami należącymi do klasy 33 a oznaczonymi wcześniejszymi znakami towarowymi towarami należącymi do klasy 32 występuje jedynie niski stopień podobieństwa (zob. pkt 28 zaskarżonej decyzji).
28 Skarżąca kwestionuje ocenę Izby Odwoławczej, jakoby między oznaczonymi zgłoszonym znakiem towarowym towarami należącymi do klasy 33 a oznaczonymi wcześniejszymi znakami towarowymi towarami należącymi do klasy 32 istniało jedynie nieznaczne podobieństwo. Uważa ona, że między wspomnianymi towarami występuje przeciętny stopień podobieństwa.
29 A zatem skarżąca nie podważa dokonanej przez Izbę Odwoławczą oceny, zgodnie z którą oznaczone zgłoszonym znakiem towarowym towary należące do klasy 33 różnią się od oznaczonych wcześniejszymi znakami towarowymi towarów należących do klas 29 i 31, a jedynie ogranicza swój zarzut do przeprowadzonej przez Izbę Odwoławczą oceny dotyczącej podobieństwa między oznaczonymi zgłoszonym znakiem towarowym towarami należącymi do klasy 33 a oznaczonymi wcześniejszymi znakami towarowymi towarami należącymi do klasy 32.
30 Jeżeli chodzi o to ostatnie porównanie, skarżąca uważa, po pierwsze, że okoliczność, iż niektórzy konsumenci zwracają dużą uwagę na rozróżnienie między napojami alkoholowymi i napojami bezalkoholowymi, nie pozwala wykluczyć istniejącego w pozostałym zakresie podobieństwa między rozważanymi towarami. Jej zdaniem znaczna większość konsumentów nie rozróżnia napojów w zależności od tego, czy zawierają one alkohol, czy nie, lecz spontanicznie dokonuje wyboru z proponowanego asortymentu napojów, zwłaszcza z menu w barze czy restauracji, kierując się chwilową ochotą. Skarżąca sprzeciwia się przywołaniu w tym kontekście wyroku Sądu z dnia 18 czerwca 2008 r. w sprawie T‑175/06 Coca‑Cola przeciwko OHIM – San Polo (MEZZOPANE), Zb.Orz. s. II‑1055, ponieważ orzeczenie to dotyczyło wina, a nie alkoholi wysokoprocentowych.
31 W tym względzie należy zauważyć, że Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, iż sam charakter towarów zmienia się w zależności od tego, czy w ich składzie występuje alkohol. Właściwy krąg odbiorców postrzega obecność alkoholu w napoju lub jego brak jako istotną różnicę w charakterze takiego napoju. Wbrew temu, co utrzymuje skarżąca, ogół odbiorców w Unii Europejskiej jest uważny i dokonuje rozróżnienia między napojami zawierającymi alkohol a tymi bezalkoholowymi, nawet jeśli wybiera dany napój, kierując się chwilową ochotą. W związku z tym w zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza słusznie wskazała, powołując się na ww. w pkt 30 wyrok w sprawie MEZZOPANE, pkt 80–82, że przeciętni konsumenci dokonują tego rozróżnienia przy porównywaniu alkoholi wysokoprocentowych oznaczonych zgłoszonym znakiem towarowym i napojów bezalkoholowych oznaczonych wcześniejszymi znakami towarowymi.
32 Po drugie, skarżąca utrzymuje, że przeznaczenie i sposób używania towarów oznaczonych kolidującymi ze sobą oznaczeniami są do siebie bardzo zbliżone, ponieważ alkohole wysokoprocentowe są bardzo często mieszane z napojami bezalkoholowymi. W związku z tym napoje te są czasami wcześniej przygotowywane w postaci mieszanki, jak ma to miejsce w przypadku „alkopopów”, lub też spożywane w formie koktajli lub drinków.
33 W tym zakresie należy zauważyć, że Izba Odwoławcza mogła uznać, nie popełniając błędu, iż rozpatrywane towary były częściowo zbliżone pod względem przeznaczenia i sposobu ich użycia. Okoliczność, że alkohole wysokoprocentowe są często mieszane z napojami bezalkoholowymi, czy to we wcześniejszym przygotowaniu, czy to w formie koktajli lub drinków, nie pozwala na podważenie faktu, że alkohole wysokoprocentowe, zwłaszcza whisky, są także często pakowane i konsumowane odrębnie.
34 Po trzecie, skarżąca nie zgadza się z dokonaną przez Izbę Odwoławczą oceną, zgodnie z którą z powodu szczególnego procesu produkcyjnego alkoholi wysokoprocentowych, który całkowicie odbiega od sposobu wytwarzania napojów bezalkoholowych, właściwy krąg odbiorców nie wychodzi z założenia, że alkohole wysokoprocentowe i napoje bezalkoholowe są wytwarzane przez to samo przedsiębiorstwo. Skarżąca uważa, że ocena ta nie jest zgodna z rzeczywistością, i na poparcie swego argumentu przywołuje przykłady producentów soku jabłkowego i okowity owocowej, jak również stron internetowych.
35 W tym względzie należy zauważyć na wstępie, że skarżąca przedstawiła wyżej wymienione dowody po raz pierwszy przed Sądem. Tymczasem skarga do Sądu ma na celu kontrolę zgodności z prawem decyzji izb odwoławczych OHIM w rozumieniu art. 65 rozporządzenia nr 207/2009, a zatem zadaniem Sądu nie jest ponowne badanie stanu faktycznego w świetle dokumentów przedstawionych po raz pierwszy w postępowaniu przed nim. Należy zatem odrzucić wyżej wspomniane dokumenty bez konieczności badania ich mocy dowodowej [zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 24 listopada 2005 r. w sprawie T‑346/04 Sadas przeciwko OHIM – LTJ Diffusion (ARTHUR ET FELICIE), Zb.Orz. s. II‑4891, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo]. Ponadto okoliczność, że w niektórych przypadkach producenci okowity lub innych alkoholi wysokoprocentowych wytwarzają także napoje bezalkoholowe, nie podważa ustalenia, zgodnie z którym przeciętny konsument nie wychodzi z założenia, że alkohole wysokoprocentowe i napoje bezalkoholowe pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa. Zważywszy na całkowicie odrębne metody produkcji, Izba Odwoławcza mogła bowiem stwierdzić, iż właściwy krąg odbiorców nie będzie ogólnie sądził, że napoje alkoholowe i bezalkoholowe pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa.
36 Skarżąca uważa również, że podobieństwo towarów zależy nie od tego, czy rozpatrywane towary są wytwarzane w tych samych zakładach produkcyjnych, lecz od tego, czy właściwy krąg odbiorców może uznać, iż pochodzą one od tego samego przedsiębiorstwa lub z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo. Tymczasem w niniejszej sprawie ze wskazanej przez Izbę Odwoławczą różnicy w procesie wytwarzania alkoholi wysokoprocentowych i napojów bezalkoholowych można wywieść, że właściwy krąg odbiorców nie będzie sądził, iż te dwa rodzaje towarów pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa lub z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo.
37 Po czwarte, skarżąca kwestionuje ocenę Izby Odwoławczej, zgodnie z którą alkohole wysokoprocentowe są napojami konsumowanymi dla przyjemności, natomiast napoje bezalkoholowe są spożywane w celu zaspokojenia pragnienia. Zdaniem skarżącej liczne napoje bezalkoholowe nie są spożywane w celu zaspokojenia pragnienia z powodu wysokiej zawartości cukrów, a jedynie rozmyślnie kosztowane ze względu na swój smak lub dla przyjemności.
38 W tym względzie należy zauważyć, że właściwy krąg odbiorców nie będzie postrzegał alkoholi wysokoprocentowych jako napojów mających na celu ugaszenie pragnienia. Ponadto, nawet jeśli prawdą jest, że liczne napoje bezalkoholowe o wysokiej zawartości cukrów nie zaspokajają pragnienia, właściwy krąg odbiorców będzie je postrzegał niemniej jako takie, zwłaszcza kiedy są schłodzone. Z uwagi na wpływ spożywania alkoholu na zdrowie oraz na sprawność fizyczną i intelektualną przeciętny konsument kosztuje alkoholi wysokoprocentowych jedynie okazyjnie dla przyjemności i dla ich smaku. Napoje bezalkoholowe są natomiast ogólnie spożywane w celu zaspokojenia pragnienia, mimo że przeciętny konsument może dokonywać ich wyboru ze względu na smak. Tak czy inaczej, Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, że dla właściwego kręgu odbiorców obecność alkoholu lub jego brak oraz różnica w smaku między alkoholami wysokoprocentowymi a napojami bezalkoholowymi oznaczonymi wcześniejszymi znakami towarowymi przeważają nad wspólnymi im przeznaczeniem i sposobem użycia.
39 Po piąte, skarżąca uważa, że rozpatrywane towary wzajemnie się uzupełniają, ponieważ alkohole wysokoprocentowe są konsumowane w bardzo różnej postaci, głównie jako mieszanki.
40 W tym względzie należy przypomnieć, że towary są uważane za komplementarne, jeżeli istnieje między nimi ścisły związek polegający na tym, że zakup jednego z nich jest nieodzowny lub istotny dla użycia drugiego (zob. podobnie ww. w pkt 30 wyrok w sprawie MEZZOPANE, pkt 67). Tymczasem nie można uznać, że zakup napoju bezalkoholowego jest nieodzowny dla zakupu alkoholu wysokoprocentowego i vice versa. Między tymi dwoma rodzajami towarów istnieje wprawdzie pewien związek, jednak ogranicza się on do przypadków napojów mieszanych. Tylko w takich okolicznościach nabywca jednego z tych towarów zostanie skłoniony do zakupu drugiego i odwrotnie. Jak zostało jednak wskazane w pkt 33 powyżej, alkohole wysokoprocentowe i napoje bezalkoholowe są często spożywane odrębnie, bez wcześniejszego ich zmieszania.
41 Zważywszy na ogół powyższych argumentów, Izba Odwoławcza mogła – nie popełniając błędu w ocenie – dojść do wniosku, że oznaczone zgłoszonym znakiem towarowym alkohole wysokoprocentowe i objęte wcześniejszymi rejestracjami napoje bezalkoholowe wykazują jedynie niski stopień podobieństwa.
42 Wniosku tego nie podważa przywołanie przez skarżącą decyzji Czwartej Izby Odwoławczej OHIM w sprawie R 83/2003‑4. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem wydawanie przez izby odwoławcze na mocy rozporządzenia nr 207/2009 decyzji dotyczących rejestracji oznaczenia jako wspólnotowego znaku towarowego wchodzi w zakres kompetencji ograniczonej, a nie uprawnień dyskrecjonalnych. Wobec tego zgodność decyzji izb odwoławczych z prawem należy oceniać wyłącznie na podstawie tego rozporządzenia, zgodnie z jego wykładnią dokonaną przez sąd wspólnotowy, nie zaś na podstawie ich praktyki decyzyjnej (wyrok Trybunału z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie C‑412/05 P Alcon przeciwko OHIM, Zb.Orz. s. I‑3569, pkt 65; ww. w pkt 35 wyrok w sprawie ARTHUR ET FELICIE, pkt 71).
W przedmiocie porównania kolidujących ze sobą oznaczeń
Uwagi wstępne
43 Całościową ocenę prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w zakresie wizualnego, fonetycznego lub konceptualnego podobieństwa kolidujących ze sobą oznaczeń należy oprzeć na wywieranym przez nie całościowym wrażeniu, ze szczególnym uwzględnieniem elementów odróżniających i dominujących. Decydującą rolę w całościowej ocenie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd odgrywa sposób postrzegania znaków towarowych przez przeciętnych konsumentów danych towarów lub usług. W tym względzie przeciętny konsument postrzega zwykle znak towarowy jako całość i nie dokonuje analizy jego poszczególnych detali (zob. wyrok Trybunału z dnia 12 czerwca 2007 r. w sprawie C‑334/05 OHIM przeciwko Shaker, Zb.Orz. s. I‑4529, pkt 35 i przytoczone tam orzecznictwo).
44 Na wstępie należy wskazać, że okoliczność, iż wcześniejsze znaki towarowe składające się z samego wyrazu „wesergold” są zapisywane czasem majuskułą, czasem minuskułą, a czasem z majuskułą na początku i pośrodku wspomnianego wyrazu, nie ma wpływu na porównanie rozpatrywanych oznaczeń. Jak zostało bowiem stwierdzone w utrwalonym orzecznictwie, słowny znak towarowy jest znakiem składającym się wyłącznie z liter, słów lub zestawień słów zapisanych drukowanymi literami, zwykłą czcionką i bez szczególnego elementu graficznego. W rezultacie ochrona, jaka wynika z rejestracji słownego znaku towarowego, dotyczy słowa wskazanego w zgłoszeniu do rejestracji, a nie szczególnych postaci graficznych czy stylistycznych, które znak ten mógłby ewentualnie przybrać [zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie T‑254/06 Radio Regenbogen Hörfunk in Baden przeciwko OHIM (RadioCom), niepublikowany w Zbiorze, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo].
W przedmiocie porównania wizualnego
45 Skarżąca kwestionuje dokonaną przez Izbę Odwoławczą ocenę, zgodnie z którą rozpatrywane oznaczenia wykazują przeciętny stopień podobieństwa wizualnego. Utrzymuje ona, że stopień podobieństwa wizualnego między kolidującymi ze sobą oznaczeniami jest wysoki, ponieważ użycie majuskuły nie stanowi elementu graficznego, a prowadzi do rozbicia słownego znaku towarowego na dwa wyrazy. W przeciwnym wypadku przestrzeń między dwoma słowami w środku słownego znaku towarowego nie miałaby żadnego sensu, a znaki składające się z dwóch słów lub większej ich liczby musiałyby być postrzegane jako znaki stanowiące pojedynczy wyraz. Posiłkowo twierdzi ona, że w myśl wskazanego powyżej podejścia zarówno zgłoszony znak towarowy, jak i znaki wcześniejsze powinny być rozpatrywane jako pojedynczy wyraz. Ponadto uważa ona, że wcześniejsze znaki towarowe są w sposób oczywisty złożone z dwóch elementów oraz że zapis łączny lub rozdzielny nie powoduje odmiennej wymowy. Kolidujące ze sobą oznaczenia pozwalają na różne sposoby ich wypowiadania, z których żaden nie jest bardziej prawdopodobny niż inne, a z ich zapisu nie da się wywieść różnic wizualnych.
46 W tym zakresie w świetle orzecznictwa przytoczonego w pkt 44 powyżej należy potwierdzić dokonaną przez Izbę Odwoławczą ocenę, zgodnie z którą przemienne użycie minuskuły i majuskuły w jednym z wcześniejszych znaków towarowych nie ma żadnego wpływu na porównanie oznaczeń, ponieważ wcześniejsze znaki towarowe są znakami słownymi. A zatem na płaszczyźnie wizualnej nie można stwierdzić rozbicia wcześniejszych znaków towarowych na dwa słowa, jak to podnosi skarżąca, i należy uznać, że znaki wcześniejsze składają się z pojedynczego wyrazu.
47 Okoliczność, że pojedynczy wyraz we wcześniejszym znaku towarowym może być postrzegany jako zestawienie wyrazów „weser” i „gold”, nie ma wpływu na dokonaną przez Izbę Odwoławczą ocenę, zgodnie z którą zgłoszony znak towarowy będzie postrzegany z wizualnego punktu widzenia jako zawierający dwa słowa, podczas gdy wcześniejszy znak towarowy – jako tworzony tylko przez jedno słowo. Ponadto, jak wskazała Izba Odwoławcza, zgłoszony znak towarowy różni się od wcześniejszych znaków towarowych literami „t” i „n”, nawet jeżeli kolejność pozostałych liter jest identyczna. Zważywszy na te elementy oraz na okoliczność, że kolidujące ze sobą oznaczenia zawierają sekwencję liter „w”, „e” i „s” oraz „e” i „r”, jak również element „gold”, Izba Odwoławcza nie popełniła błędu, stwierdzając, że kolidujące ze sobą oznaczenia wykazują pod względem wizualnym przeciętny stopień podobieństwa.
W przedmiocie porównania fonetycznego
48 Skarżąca nie zgadza się z dokonaną przez Izbę Odwoławczą oceną, zgodnie z którą kolidujące ze sobą oznaczenia wykazują przeciętny stopień podobieństwa fonetycznego (zob. pkt 34 zaskarżonej decyzji). Utrzymuje ona, że zgłoszony znak towarowy i znaki wcześniejsze wykazują silne podobieństwo fonetyczne ze względu na tę samą liczbę sylab, identyczność ich ostatnich sylab, identyczność ich pierwszych trzech liter oraz zbieżność dziewięciu kolejnych głosek wynikającą ze sposobu ich wymowy. W zgłoszonym znaku towarowym bowiem litera „t” zlewa się z wcześniejszą literą „s”, tworząc pojedynczą głoskę [s], a litera „n” jest prawie niesłyszalna.
49 W tym zakresie należy wskazać, że oba kolidujące ze sobą oznaczenia zawierają sekwencję liter „w”, „e” i „s” oraz „e” i „r”, jak również wyraz „gold”, występujące w tej samej kolejności. Jednakże ze względu na obecność liter „t” i „n” w zgłoszonym znaku towarowym WESTERN GOLD ten ostatni będzie wymawiany przez właściwy krąg odbiorców inaczej niż wcześniejsze znaki towarowe. Wbrew twierdzeniom skarżącej litery „n” i „t” są słyszalne oraz zmieniają rytm i brzmienie wymowy tego znaku, przynajmniej dla części właściwego kręgu odbiorców, w szczególności dla ogółu odbiorców angielskich, hiszpańskich, francuskich i niemieckich. A zatem ostatnia sylaba pierwszego słowa zgłoszonego znaku towarowego, a mianowicie sylaba „stern”, będzie wymawiana i postrzegana fonetycznie jako dłuższa niż sylaba „ser” we wcześniejszych znakach towarowych. Ponadto w zależności od języka, jakim posługuje się właściwy konsument, litera „s” występująca w zgłoszonym znaku towarowym będzie – lub nie będzie – wymawiana w ten sam sposób co litera „s” we wcześniejszych znakach towarowych, jako [s] lub [z].
50 W rezultacie Izba Odwoławcza nie popełniła błędu, stwierdzając, że rozpatrywane oznaczenia wykazują przeciętny stopień podobieństwa fonetycznego.
W przedmiocie porównania konceptualnego
51 W zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że kolidujące ze sobą oznaczenia są różne pod względem konceptualnym (zob. pkt 37 zaskarżonej decyzji).
52 Skarżąca kwestionuje tę ocenę, utrzymując, że kolidujące ze sobą oznaczenia są konceptualnie podobne. Wyrażenie „western gold” ma niedookreśloną i nieuchwytną treść i pozostawia wiele miejsca na różnorakie – jakkolwiek oderwane – skojarzenia, które nie mogą wzmacniać jego odrębności. Element „gold” występujący we wszystkich rozpatrywanych znakach towarowych wywołuje pozytywne skojarzenia, które mogą prowadzić do podświadomego ustanowienia związku między rozpatrywanymi znakami, i przyczynia się zatem do zbliżenia ich znaczeń.
53 W tym zakresie należy stwierdzić, że słowo „western” będzie rozumiane jako oznaczenie strony świata: „zachodu” lub gatunku kinematograficznego, ponieważ westerny są szeroko znanym wśród właściwego kręgu odbiorów gatunkiem filmowym. Te dwa znaczenia słowa „western” są ponadto ściśle powiązane, gdyż nazwa tego gatunku filmu pochodzi od miejsca, w którym rozgrywa się jego akcja, znajdującego się na zachodzie Stanów Zjednoczonych. Ponadto Izba Odwoławcza słusznie podkreśliła, że wielu konsumentów kojarzy whisky ze wspomnianymi filmami, ponieważ często bohaterowie tych filmów piją whisky. W rezultacie właściwy krąg odbiorców przypisze słowu „western” co najmniej jedno konkretne znaczenie.
54 Słowo „weser”, jak słusznie wskazuje Izba Odwoławcza, będzie rozumiane przez część odbiorców niemieckich jako odniesienie do nazwy rzeki, która przepływa między innymi przez Bremę (Niemcy). Dla pozostałych właściwych odbiorców europejskich słowo to będzie postrzegane jako wyraz fantazyjny.
55 Występujące w rozpatrywanych znakach towarowych słowo „gold” będzie rozumiane jako odniesienie do metalu szlachetnego, jakim jest złoto, którego kolor jest zbliżony do koloru whisky. Dodatkowo wyraz „gold” może wywoływać u właściwego kręgu odbiorców skojarzenia z najwyższą jakością i z tego względu może być rozumiany jako element promocyjny. Dla anglojęzycznej części właściwego kręgu odbiorców, w tym dla konsumentów angielskich i irlandzkich, zgłoszony znak towarowy będzie postrzegany jako oznaczający „złoto z zachodu”. Jednakże wspólna kolidującym ze sobą oznaczeniom obecność wyrazu „gold” nie wystarczy do zniesienia występujących między rozpatrywanymi oznaczeniami różnic znaczeniowych wynikających z odmiennego znaczenia słów „western” i „weser”.
56 W rezultacie Izba Odwoławcza miała podstawy, by stwierdzić, nie popełniając błędu, że rozpatrywane oznaczenia różnią się pod względem konceptualnym.
Ocena częściowa
57 W zakresie porównania oznaczeń z powyższego wynika, że Izba Odwoławcza słusznie ustaliła, iż kolidujące ze sobą oznaczenia są wizualnie i fonetycznie podobne, różnią się jednak od siebie pod względem konceptualnym.
58 W związku z tym należy przypomnieć, że jeżeli znaki towarowe są do siebie fonetycznie i wizualnie podobne, są one ogólnie do siebie podobne, chyba że istnieją między nimi istotne różnice konceptualne. Takie różnice są w stanie znosić podobieństwa brzmieniowe i wizualne, o ile przynajmniej jedno z oznaczeń posiada dla właściwego kręgu odbiorców jasne i określone znaczenie, tak że odbiorcy ci będą mogli je odczytać w sposób natychmiastowy (wyrok Trybunału z dnia 13 września 2007 r. w sprawie C‑234/06 P Il Ponte Finanziaria przeciwko OHIM, Zb.Orz. s. I‑7333, pkt 34). Stwierdzenie to znajduje zastosowanie w niniejszym przypadku, zważywszy na występującą między kolidującymi ze sobą oznaczeniami różnicę konceptualną. Stąd też rozpatrywane oznaczenia są ogólnie różne mimo występujących między nimi podobieństw na płaszczyznach wizualnej i fonetycznej.
59 W rezultacie należy przeanalizować zakwestionowaną przez skarżącą ocenę charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych dokonaną przez Izbę Odwoławczą.
W przedmiocie charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych
W przedmiocie samoistnego charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych
60 W zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że charakter odróżniający wcześniejszych znaków towarowych jest nieco słabszy niż przeciętny charakter odróżniający, który przyjął w ich przypadku Wydział Sprzeciwów, ponieważ element „gold” jest postrzegany przez właściwy krąg odbiorców jako pojęcie reklamowe lub jako odniesienie do złocistego koloru niektórych napojów (zob. pkt 39 zaskarżonej decyzji).
61 Skarżąca nie zgadza się z tą oceną Izby Odwoławczej, podnosząc, że nie wszystkie napoje oznaczone wcześniejszymi znakami towarowymi mają złocisty kolor oraz że wcześniejsze znaki towarowe postrzegane jako całość mają przynajmniej przeciętnie odróżniający charakter, niezależnie od mniej odróżniającego charakteru wyrazu „gold”.
62 W tym względzie należy zauważyć, że choć niektóre z napojów oznaczonych wcześniejszymi znakami towarowymi nie mają złocistego koloru, wyraz „gold” stanowi termin reklamowy często używany, aby opisać wysoką jakość towarów, a zatem ma charakter nieznacznie odróżniający. W rezultacie ta część wcześniejszych znaków towarowych osłabia ich samoistny charakter odróżniający. Z oceny całościowego wrażenia wywieranego przez każdy z wcześniejszych znaków towarowych wynika, że Izba Odwoławcza miała podstawy, by stwierdzić, nie popełniając błędu, iż samoistny charakter odróżniający wcześniejszych znaków towarowych jest nieco słabszy od przeciętnego.
W przedmiocie wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania
63 Co się tyczy wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania, skarżąca kwestionuje dokonaną przez Izbę Odwoławczą ocenę, zgodnie z którą skarżąca nie poruszyła tej kwestii. W tym zakresie skarżąca odsyła do swojego pisma procesowego złożonego w Wydziale Sprzeciwów w dniu 10 marca 2008 r. oraz do swojego pisma przedłożonego Izbie Odwoławczej w dniu 22 grudnia 2009 r., w którym odsyłała do wspomnianego pisma z dnia 10 marca 2008 r. W jej przekonaniu uprawnienie do dokonania takiego odesłania przed Izbą Odwoławczą wynikało z faktu, że skoro Wydział Sprzeciwów uznał, iż wcześniejsze znaki towarowe wykazywały samoistny przeciętnie odróżniający charakter, to nie była ona zobowiązana powtarzać dosłownie argumentów zawartych w swych wcześniejszych pismach. Skarżąca twierdzi, że nie dostrzegała konieczności przedstawienia dokumentów dotyczących używania swojego znaku towarowego, gdyż miała podstawy, by zakładać, że przedmiot postępowania odwoławczego został określony decyzją Wydziału Sprzeciwów, która odnosiła się jedynie do wcześniejszego wspólnotowego znaku towarowego i znaku zgłoszonego.
64 W tym względzie należy przypomnieć kilka kwestii.
65 W następstwie żądania podniesionego przez zgłaszającego znak towarowy w toku postępowania przed Wydziałem Sprzeciwów skarżąca została wezwana, zgodnie z art. 42 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, do przedstawienia dowodu rzeczywistego używania jej wcześniejszych znaków towarowych, które były w momencie wniesienia sprzeciwu zarejestrowane od co najmniej pięciu lat.
66 W odpowiedzi na to wezwanie skarżąca załączyła do swojego pisma procesowego z dnia 10 marca 2008 r. dowody mające na celu wykazanie rzeczywistego używania jej wcześniejszych znaków towarowych. W piśmie tym wskazała ona również, że „[h]andel tymi towarami, sprzedawanymi praktycznie w całej Unii Europejskiej i w Szwajcarii, [stanowił] dowód nie tylko rzeczywistego używania znaku towarowego przywołanego w uzasadnieniu sprzeciwu, ale także charakteru odróżniającego wzmocnionego w wyniku używania tego znaku”. Dodatkowo skarżąca sprecyzowała, iż w jej przekonaniu „towary [były] częściowo identyczne, brzmienie znaków – podobne, a ponadto przywołane w uzasadnieniu sprzeciwu wcześniejsze znaki towarowe WESERGOLD [miały] samoistny charakter przeciętnie odróżniający, znacznie wzmocniony w wyniku ich używania, w związku z czym w przypadku rozpatrywanych znaków [istniało] prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd”.
67 W decyzji z dnia 11 czerwca 2009 r. Wydział Sprzeciwów uwzględnił sprzeciw skarżącej, wskazując, że w przypadku kolidujących ze sobą oznaczeń istniało prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd. Zgłaszająca znak towarowy, interwenient w niniejszym postępowaniu, wniosła do Izby Odwoławczej odwołanie od wspomnianej decyzji Wydziału Sprzeciwów. Skarżąca w niniejszym postępowaniu występowała w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą w charakterze interwenienta, aby bronić swojego sprzeciwu i decyzji Wydziału Sprzeciwów.
68 W złożonej w dniu 22 grudnia 2009 r. odpowiedzi na odwołanie do Izby Odwoławczej skarżąca powołała się na dokumenty przedstawione w postępowaniu w sprawie sprzeciwu, w tym na pismo procesowe z dnia 10 marca 2008 r.
69 Ostatecznie w zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że „wnosząca sprzeciw nie [podnosiła] wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych będącego rezultatem ich używania” (zob. pkt 40 zaskarżonej decyzji).
70 Jak wynika z powyższego, w swej obronie przed Izbą Odwoławczą skarżąca nie wysunęła w sposób wyraźny argumentacji dotyczącej wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania. Skarżąca poprzestała na odesłaniu do swych pism procesowych złożonych w postępowaniu przed Wydziałem Sprzeciwów. Wspomniane pisma zawierały jednak potwierdzone dowodami twierdzenie, że wcześniejsze znaki towarowe wykazywały charakter odróżniający wzmocniony w wyniku używania.
71 Tymczasem zgodnie z art. 64 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 po rozpatrzeniu odwołania co do istoty izba odwoławcza podejmuje decyzję w sprawie odwołania i może, czyniąc to, „skorzystać z uprawnień w granicach kompetencji posiadanych przez instancję, która wydała zaskarżoną decyzję”, to znaczy w danym przypadku rozstrzygnąć sama w przedmiocie sprzeciwu, oddalając bądź uwzględniając go, i w rezultacie potwierdzając zaskarżoną decyzję bądź ją uchylając. Z art. 64 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 wynika zatem, że wskutek wniesionego do niej odwołania izba odwoławcza jest zobowiązana dokonać ponownej i kompletnej oceny sprzeciwu co do istoty, pod kątem okoliczności zarówno faktycznych, jak i prawnych [wyrok Trybunału z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie C‑29/05 P OHIM przeciwko Kaul, Zb.Orz. s. I‑2213, pkt 57; wyroki Sądu: z dnia 23 września 2003 r. w sprawie T‑308/01 Henkel przeciwko OHIM – LHS (UK) (KLEENCARE), Rec. s. II‑3253, pkt 29; z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie T‑504/09 Völkl przeciwko OHIM – Marker Völkl (VÖLKL), Zb.Orz. s. II‑8179, pkt 53].
72 Niezależnie od tego, że skarżąca wyraźnie odniosła się przed Izbą Odwoławczą do swych pism procesowych złożonych w postępowaniu przed Wydziałem Sprzeciwów, Izba Odwoławcza była zobowiązana rozpatrzyć wszystkie argumenty podnoszone przed Wydziałem Sprzeciwów. W związku z tym, zważywszy, że skarżąca podnosiła w toku postępowania przed Wydziałem Sprzeciwów kwestię wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania, Izba Odwoławcza nie mogła zasadnie uznać, że skarżąca nie podnosiła tej kwestii.
73 Wynika stąd, że w tym przypadku Izba Odwoławcza błędnie zastosowała art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.
74 Wniosku tego nie podważają poszczególne argumenty przedstawione przez OHIM i interwenienta.
75 Odnośnie do argumentu OHIM, zgodnie z którym skarżąca poruszyła kwestię wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania jedynie w marginalnej propozycji w ramach dyskusji dotyczącej dowodu na okoliczność rzeczywistego używania wcześniejszych znaków towarowych, a zatem po terminie, należy wskazać, co następuje.
76 Z akt sprawy przed OHIM wynika, że w piśmie z dnia 8 stycznia 2008 r. Wydział Sprzeciwów wezwał skarżącą do zajęcia stanowiska w przedmiocie rzeczywistego używania wcześniejszego polskiego znaku towarowego zarejestrowanego pod numerem 161 413 i wcześniejszego niemieckiego znaku towarowego zarejestrowanego pod numerem 902 472. Na zajęcie stanowiska i przedstawienie dowodów na okoliczność tego używania wyznaczono jej termin dwóch miesięcy od daty tego pisma, a mianowicie do dnia 9 marca 2008 r. W piśmie tym sprecyzowano ponadto, że wyznaczony skarżącej termin do przedstawienia okoliczności faktycznych, dowodów i uwag na poparcie sprzeciwu został przedłużony do dnia 9 marca 2008 r.
77 Skarżąca odpowiedziała na to pismo pismem procesowym z dnia 10 marca 2008 r., przesłanym OHIM w tym dniu za pośrednictwem faksu. Jak wskazano w pkt 66 powyżej, w piśmie tym skarżąca przedstawiła dowody na okoliczność rzeczywistego używania wcześniejszych znaków towarowych i podniosła, że używanie tych znaków wzmocniło ich charakter odróżniający.
78 Wbrew temu, co utrzymuje OHIM w postępowaniu przed Sądem, okoliczność, że skarżąca powołała się na wzmocniony w wyniku używania charakter odróżniający wcześniejszych znaków towarowych w odpowiedzi na żądanie przedstawienia dowodu rzeczywistego używania tych znaków, nie sprawia, iż argumentacja dotycząca takiego charakteru odróżniającego została wysunięta po terminie. W swym piśmie z dnia 8 stycznia 2008 r. Wydział Sprzeciwów wyraźnie bowiem zezwolił skarżącej na przedstawienie okoliczności faktycznych, dowodów i uwag na poparcie sprzeciwu do dnia 9 marca 2008 r.
79 Ponadto nie można stwierdzić, że pismo procesowe skarżącej z dnia 10 marca 2008 r. wpłynęło do OHIM po terminie. W istocie na podstawie zasady 72 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2868/95 z dnia 13 grudnia 1995 r. wykonującego rozporządzenie Rady (WE) nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. L 303, s. 1), jeżeli termin upływa w dniu, w którym OHIM nie przyjmuje dokumentów, termin przedłuża się do pierwszego dnia, w którym OHIM przyjmuje dokumenty i dostarczane są zwykłe listy. Zasada ta przewiduje, że dni, w których OHIM nie przyjmuje dokumentów, są ustalane przez prezesa OHIM przed rozpoczęciem każdego roku kalendarzowego. I tak, w odniesieniu do roku 2008 prezes OHIM wydał w dniu 17 grudnia 2007 r. decyzję EX‑07‑05 określającą dni, w których OHIM będzie zamknięty dla składania dokumentów, i dni, w których nie będą dostarczane zwykłe listy. W decyzji tej przypomniano decyzję prezesa OHIM ADM‑95‑23 z dnia 22 grudnia 1995 r. (Dz.U. OHIM 1995, s. 487), ustalającą, że OHIM nie jest otwarty dla interesantów w soboty i w niedziele. Ponieważ dzień 9 marca 2008 r. przypadł w niedzielę, skarżąca nie przekroczyła terminu, składając pismo procesowe w dniu 10 marca 2008 r. Fakt ten został uznany przez OHIM na rozprawie.
80 Ponadto, co się tyczy podnoszenia przez OHIM braku wyraźnego powołania się przez skarżącą w jej odpowiedzi na odwołanie do Izby Odwoławczej na wzmocnienie charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania, należy zauważyć, że okoliczność ta nie ma wpływu na ciążący na Izbie Odwoławczej w ramach rozpatrywania przez nią samą sprzeciwu obowiązek przeprowadzenia ponownej i kompletnej oceny tego sprzeciwu co do istoty, pod kątem okoliczności zarówno faktycznych, jak i prawnych. Zakres badania decyzji będącej przedmiotem odwołania, które izba odwoławcza jest zobowiązana przeprowadzić, nie jest bowiem co do zasady ograniczony do zarzutów sformułowanych przez stronę wnoszącą odwołanie (ww. w pkt 71 wyrok w sprawie KLEENCARE, pkt 29). Tym bardziej zakres badania przeprowadzanego przez izbę odwoławczą nie może być ograniczony brakiem precyzji określonych zarzutów podnoszonych przez obronę w postępowaniu przed nią. Z przyczyn wskazanych w pkt 76 i następnych powyżej kompletne badanie sprzeciwu co do istoty wymaga przeanalizowania kwestii wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania.
81 W odpowiedzi na twierdzenie interwenienta i OHIM, że argument skarżącej dotyczący wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania jest bezzasadny i niepoparty odpowiednimi dowodami, należy zauważyć, iż Izba Odwoławcza nie poruszyła tej kwestii w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zważywszy, że Izba Odwoławcza nieprawidłowo nie zawarła w tej decyzji własnej oceny argumentów i dowodów dotyczących wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku używania, zadaniem Sądu w ramach rozpatrywania skargi o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji nie jest ocenianie tych zarzutów i dowodów. W istocie w kontekście takiego żądania Sąd nie może, przeprowadzając kontrolę zgodności z prawem danej decyzji, wyręczyć izby odwoławczej w dokonaniu zaniechanej przez nią oceny o charakterze faktycznym. W ramach skargi o stwierdzenie nieważności, takiej jak niniejsza, jeżeli Sąd dojdzie do przekonania, że decyzja izby odwoławczej zakwestionowana we wniesionej do niego skardze narusza prawo, musi stwierdzić jej nieważność. Nie może on oddalić skargi, zastępując uzasadnienie przedstawione przez właściwą instancję OHIM, która wydała zaskarżony akt, własnymi rozważaniami [wyrok Sądu z dnia 9 września 2010 r. w sprawie T‑70/08 Axis przeciwko OHIM – Etra Investigación y Desarrollo (ETRAX), Zb.Orz. s. II‑4645, pkt 29].
82 Uwzględniając całość powyższych rozważań, należy stwierdzić, że Izba Odwoławcza niesłusznie uznała, iż skarżąca nie powołała się w sposób wyraźny na wzmocniony charakter odróżniający wcześniejszych znaków towarowych wynikający z ich używania. Wskutek tego błędu Izba Odwoławcza zaniechała zbadania czynnika mającego potencjalnie istotne znaczenie w ramach całościowej oceny istnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w przypadku spornego znaku towarowego i wcześniejszych znaków towarowych [zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie T‑424/10 Dosenbach‑Ochsner przeciwko OHIM – Sisma (Przedstawienie prostokąta ze słoniem), pkt 55 i nast. i przytoczone tam orzecznictwo].
83 Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 62 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 64 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 207/2009) po rozpatrzeniu odwołania co do istoty izba odwoławcza podejmuje decyzję w sprawie odwołania. Ów obowiązek rozpatrzenia odwołania obejmuje uwzględnienie uzyskania charakteru odróżniającego w następstwie używania, jeżeli taka okoliczność została podniesiona. Nie można wykluczyć, że zbadanie zasadności przedstawionych przez skarżącą w toku postępowania przed OHIM argumentów i dowodów dotyczących charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych uzyskanego w następstwie używania skłoniłoby Izbę Odwoławczą do wydania odmiennego rozstrzygnięcia niż to zawarte w zaskarżonej decyzji. W rezultacie, zaniechawszy przeprowadzenia takiego badania, Izba Odwoławcza dopuściła się naruszenia istotnego wymogu proceduralnego prowadzącego do stwierdzenia nieważności zaskarżonego aktu [zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 10 czerwca 2008 r. w sprawie T‑85/07 Gabel Industria Tessile przeciwko OHIM – Creaciones Garel (GABEL), Zb.Orz. s. II‑823, pkt 20].
84 W konsekwencji pierwszy zarzut skarżącej należy uwzględnić i – co za tym idzie – stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji bez konieczności rozpoznania pozostałych zarzutów podniesionych przez skarżącą.
W przedmiocie kosztów
85 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
86 W niniejszym przypadku OHIM i interwenient przegrali sprawę. W rezultacie, po pierwsze, należy – zgodnie z żądaniem skarżącej – orzec, że OHIM, poza własnymi kosztami, pokryje koszty poniesione przez skarżącą. Po drugie, należy orzec, że interwenient pokryje własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji Pierwszej Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) z dnia 24 marca 2010 r. (sprawa R 770/2009‑1).
2) OHIM pokrywa, poza własnymi kosztami, koszty poniesione przez Wesergold Getränkeindustrie GmbH & Co. KG.
3) Lidl Stiftung & Co. KG pokrywa własne koszty.
Azizi | Frimodt Nielsen | Kynczewa |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 21 września 2012 r.
Spis treści
Okoliczności powstania sporu
Żądania stron
Co do prawa
Uwagi wstępne
W przedmiocie właściwego kręgu odbiorców
W przedmiocie porównania towarów
W przedmiocie porównania kolidujących ze sobą oznaczeń
Uwagi wstępne
W przedmiocie porównania wizualnego
W przedmiocie porównania fonetycznego
W przedmiocie porównania konceptualnego
Ocena częściowa
W przedmiocie charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych
W przedmiocie samoistnego charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych
W przedmiocie wzmocnienia charakteru odróżniającego wcześniejszych znaków towarowych w wyniku ich używania
W przedmiocie kosztów