WYROK SĄDU (szósta izba)
z dnia 29 października 2015 r.(*)
Zamówienia publiczne na usługi – Postępowanie przetargowe – Przewozy posłów do Parlamentu Europejskiego – Decyzja o uznaniu procedury przetargowej za nieskuteczną i jej zamknięciu oraz o wszczęciu procedury negocjacji – Udzielenie zamówienia innemu oferentowi – Równość traktowania – Istotna zmiana pierwotnych warunków zamówienia
W sprawie T‑126/13
Direct Way, z siedzibą w Machelen (Belgia),
Directway Worldwide, z siedzibą w Machelen (Belgia),
reprezentowane przez adwokata E. van Nuffela d’Heynsbroecka,
strona skarżąca,
przeciwko
Parlamentowi Europejskiemu, reprezentowanemu przez L. Darie oraz P. Biströma, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
mającej za przedmiot żądanie stwierdzenia nieważności trzech decyzji Parlamentu dotyczących udzielenia zamówienia na usługi przewozu posłów do Parlamentu Europejskiego w Brukseli,
SĄD (szósta izba),
w składzie: S. Frimodt Nielsen, prezes, F. Dehousse i A.M. Collins (sprawozdawca), sędziowie,
sekretarz: L. Grzegorczyk, administrator,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 23 kwietnia 2015 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 8 maja 2012 r. Parlament Europejski opublikował ogłoszenie o zamówieniu dotyczące przetargu INLO.AO-2012-008-LUX-UTP-02, zatytułowanego „Przewozy posłów do Parlamentu Europejskiego w Brukseli” (Dz.U. 2012/S88-143608), w trybie procedury otwartej.
2 Według ogłoszenia o zamówieniu jego zakres dotyczył około 3050 godzin pracy pojazdów tygodniowo przez około 26 tygodni w roku i około 675 godzin pracy pojazdów tygodniowo przez około siedem tygodni w roku. Całkowitą wartość zamówienia (bez podatku VAT) oszacowano na 10–12 mln EUR, maksymalnie na okres 4 lat.
3 Zgodnie z ogłoszeniem o zamówieniu przetarg miał zostać rozstrzygnięty na korzyść oferty najkorzystniejszej ekonomicznie pod względem następujących kryteriów: cena (60 punktów), adekwatność organizacji zaproponowanej do zarządzania zamówieniem (20 punktów), środki zaproponowane w dziedzinie ochrony środowiska (10 punktów) oraz zarządzanie zasobami ludzkimi i ich rozwój (10 punktów).
4 Złożone zostały jedynie dwie oferty, mianowicie oferta skarżących – Direct Way i Directway Worldwide – oraz oferta TMS Limousine.
5 Na pierwszym miejscu uplasowała się Oferta TMS Limousine, gromadząc w sumie 83,43 pkt. W ofercie tej zaproponowano w szczególności cenę 38,90 EUR za godzinę. Oferta skarżących została sklasyfikowana na drugiej pozycji, gromadząc w sumie 80,25 pkt. W szczególności cena zaproponowana w ofercie wynosiła 34,34 EUR za godzinę w odniesieniu do około 123 tys. godzin pracy pojazdów rocznie.
6 Pismem z dnia 3 września 2012 r. Parlament poinformował skarżące o decyzji o zamknięciu otwartej procedury przetargowej i zamiarze wszczęcia procedury negocjacyjnej, z tego względu, iż oferty przedłożone w ramach tej pierwszej procedury są „niemożliwe do przyjęcia ze względu na kryteria udzielenia zamówienia, w szczególności zaproponowane ceny, które [są] za wysokie w stosunku do wartości podanej w ogłoszeniu o zamówieniu”. Decyzja o zamknięciu pierwszej procedury została opublikowana w dniu 2 października 2012 r. (Dz.U. 2012/S 189-310052).
7 Pismem z dnia 20 października 2012 r. Parlament zaprosił skarżące i TMS Limousine do składania ofert w przetargu INLO.AO-2012-018-LUX-UTP-05, zatytułowanym „Przewozy posłów do Parlamentu Europejskiego w Brukseli”, w trybie procedury negocjacyjnej bez ogłoszenia. Cechy tego przetargu były co do istoty identyczne z przetargiem poprzednim, w szczególności jeśli chodzi o szacunkową wartość zamówienia, zakres zamówienia i kryteria jego udzielenia, mianowicie cenę i trzy kryteria jakościowe wymienione w pkt 3 powyżej.
8 W trakcie procedury negocjacji obaj oferenci podtrzymali zasadniczo oferty, które złożyli pierwotnie. TMS Limousine zaproponowała jednak niższą cenę, ustaloną na poziomie 36,15 EUR za godzinę, a skarżące utrzymały poprzednią cenę, wynoszącą 34,34 EUR za godzinę.
9 Następnie odbyły się dwa spotkania pomiędzy Parlamentem i każdym z oferentów, w następstwie których skarżące podniosły nieco zaproponowaną cenę do poziomu 34,63 EUR za godzinę, podczas gdy TMS Limousine obniżyła zaproponowaną cenę do 34,95 EUR za godzinę.
10 Pocztą elektroniczną z dnia 21 grudnia 2012 r. oraz listem poleconym z dnia 3 stycznia 2013 r. Parlament doręczył skarżącym decyzję o odrzuceniu ich oferty z tego względu, iż nie została uznana za najkorzystniejszą ekonomicznie (zwaną dalej „decyzją o odrzuceniu oferty”). Oferta ta została w rzeczywistości umieszczona na drugiej pozycji, uzyskując 85,39 pkt. Ponadto skarżące zostały poinformowane o decyzji Parlamentu o przyznaniu zamówienia TMS Limousine, której oferta uzyskała 87,99 pkt (zwanej dalej „decyzją o udzieleniu zamówienia”). Wreszcie Parlament pouczył skarżące, iż ze względu na odrzucenie ich oferty mogą wnioskować o udzielenie dodatkowych informacji dotyczących uzasadnienia odrzucenia ich oferty, cech wybranej oferty i jej komparatywnej przewagi, jak również nazwy oferenta, któremu zostało udzielone zamówienie. Skarżące zwróciły się o udzielenie tych informacji dodatkowych pocztą elektroniczną z dnia 26 grudnia 2012 r.
11 W dniu 8 stycznia 2013 r. Parlament opublikował ogłoszenie o udzieleniu zamówienia (Dz.U. 2013/S 5-4640).
12 W dniu 10 stycznia 2013 r. pocztą elektroniczną oraz listem poleconym Parlament wysłał do skarżących odpowiedź na pismo z dnia 26 grudnia 2012 r., w którym przedstawił szczegóły oceny według kryteriów udzielenia zamówienia w odniesieniu do każdej z ofert, wskazując jednocześnie cenę ostatecznie zaproponowaną przez oferenta, któremu udzielono zamówienia (mianowicie 34,95 EUR za godzinę).
Przebieg postępowania i żądania stron
13 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 1 marca 2013 r. skarżące wniosły skargę, w której co do istoty zwróciły się do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności decyzji Parlamentu z dnia 3 września 2012 r. o zamknięciu procedury przetargowej w formie „procedury otwartej”;
– stwierdzenie nieważności decyzji Parlamentu z dnia 20 września 2012 r. o wszczęciu procedury przetargowej w formie „procedury negocjacyjnej bez ogłoszenia”;
– stwierdzenie nieważności decyzji o udzieleniu zamówienia;
– stwierdzenie nieważności umowy zawartej z oferentem, któremu udzielono zamówienia;
– zasądzenie na rzecz skarżących odszkodowania;
– obciążenie Parlamentu kosztami postępowania.
14 Parlament wnosi do Sądu o:
– oddalenie jako niedopuszczalnej skargi o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 3 września 2012 r. o zamknięciu otwartej procedury przetargowej oraz decyzji z dnia 20 września 2012 r. o wszczęciu procedury negocjacyjnej;
– oddalenie skargi jako bezzasadnej w zakresie, w jakim podważa ona decyzję o udzieleniu zamówienia;
– oddalenie żądania stwierdzenia nieważności umowy;
– oddalenie roszczenia o odszkodowanie;
– obciążenie skarżących kosztami postępowania.
15 Na wniosek sędziego sprawozdawcy Sąd (szósta izba) postanowił o otwarciu ustnego etapu postępowania i w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 64 regulaminu postępowania przed Sądem z dnia 2 maja 1991 r. zwrócił się do stron o wskazanie daty, z jaką skarżące otrzymały pismo Parlamentu z dnia 10 stycznia 2013 r.
16 W odpowiedzi na to wezwanie skarżące wskazały, że pismo to zostało im doręczone pocztą elektroniczną w dniu 10 stycznia 2013 r., ale że nie są w stanie określić precyzyjnie daty doręczenia go listem poleconym.
17 Na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2015 r. wysłuchane zostały wystąpienia stron i ich odpowiedzi na pytania Sądu. W trakcie rozprawy skarżące potwierdziły, w odpowiedzi na pisemne pytanie Sądu, że nie domagają się formalnie stwierdzenia nieważności decyzji Parlamentu o odrzuceniu ich oferty, doręczonej im pocztą elektroniczną z dnia 21 grudnia 2012 r. oraz listem poleconym z dnia 3 stycznia 2013 r.
Co do prawa
W przedmiocie dopuszczalności
18 Parlament podnosi zarzut niedopuszczalności skargi o stwierdzenie nieważności decyzji o zamknięciu procedury otwartej i wszczęciu procedury negocjacyjnej, powołując się na upływ terminu na wniesienie skargi. Odnosząc się od dopuszczalności skargi skierowanej przeciwko decyzji o udzieleniu zamówienia, Parlament ogranicza się do stwierdzenia, że poddaje ją pod rozwagę Sądu.
19 Skarżące kwestionują zarzut niedopuszczalności. Twierdzą w istocie, że udzielenie zamówienia publicznego jest złożonym przedsięwzięciem, które może wymagać od instytucji zamawiającej podejmowania decyzji tymczasowych, aby doprowadzić do udzielania zamówienia. W tym procesie nieprawidłowości danej decyzji mogą nie pojawić się od razu, ale zostać ujawnione dopiero przez następne decyzje. Zdaniem skarżących dopiero decyzja o udzieleniu zamówienia, a konkretnie pismo z dnia 10 stycznia 2013 r. uzasadniające odrzucenie ich oferty, ujawniła nieprawidłowości dotyczące poprzednich decyzji. Z pisma tego wynika bowiem, że cena oferowana przez oferenta, któremu udzielono zamówienia, była wyższa od ceny oferowanej pierwotnie przez skarżące w ramach procedury przetargowej, od której rozstrzygnięcia odstąpiono. Skarżące, które przedstawiły cenę wyższą od szacunkowej wartości podanej w ogłoszeniu o zamówieniu, są zdania, iż nie miały przedtem żadnego powodu, by podawać to uzasadnienie w wątpliwość.
20 Jeśli chodzi o decyzję o zamknięciu procedury otwartej, nawet jeśli skarżące nie były jej adresatami, jest bezsprzeczne, że Parlament poinformował skarżące o tej decyzji listem poleconym z dnia 3 września 2012 r. Poza tym Parlament opublikował ogłoszenie o odstąpieniu od rozstrzygnięcia procedury otwartej w Dzienniku Urzędowym z dnia 2 października 2012 r.
21 Zważywszy, że skarżące występowały w procedurze otwartej w charakterze uczestników, decyzja o zamknięciu wspomnianej procedury mogła mieć wpływ na ich sytuację prawną, a tym samym być przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności. Należy stwierdzić jednak, że decyzja o zamknięciu procedury otwartej zawarta w piśmie z dnia 3 września 2012 r. nie została zakwestionowana przez skarżące aż do dnia wniesienia obecnej skargi w dniu 1 marca 2013 r.
22 Zgodnie z art. 263 akapit szósty TFUE skarga o stwierdzenie nieważności powinna być wniesiona w terminie dwóch miesięcy, stosownie do przypadku, od daty publikacji aktu, jego notyfikowania skarżącemu lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez niego wiadomości o tym akcie. Ponieważ skarga o stwierdzenie nieważności została wniesiona w oczywisty sposób po terminie, jest ona, w zakresie, w jakim dotyczy decyzji zawartej w piśmie z 3 września 2012 r., oczywiście niedopuszczalna.
23 Żaden z podniesionych przez skarżące argumentów nie może podważyć tego wniosku. W szczególności skarżące powinny były, po tym jak powzięły wiadomość o istnieniu wspomnianej decyzji, zażądać od Parlamentu w rozsądnym terminie przedstawienia im tekstu decyzji w całości albo przynajmniej wszystkich informacji koniecznych, by powziąć dokładną wiedzę na temat jej treści i uzasadnienia, w taki sposób, by mogły skutecznie wykonywać swe prawo do wniesienia skargi (zob. podobnie wyrok z dnia 20 listopada 2011 r., Evropaïki Dynamiki/EBI, T‑461/08, Zb.Orz., EU:T:2011:494, s. 107).
24 Skarżące nie wystosowały do Parlamentu takiego żądania. Stąd w zakresie, w jakim niniejsza skarga dotyczy decyzji o zamknięciu procedury otwartej, została wniesiona po terminie.
25 Odnosząc się do decyzji o wszczęciu procedury negocjacyjnej, o której zawiadomiono skarżące listem poleconym z dnia 20 września 2012 r., należy z urzędu zbadać, czy decyzja ta może być przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności w rozumieniu art. 263 TFUE, nawet jeśli Parlament nie podważa dopuszczalności skargi na tej podstawie, chodzi tu bowiem o bezwzględną przeszkodę procesową.
26 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem aktami czy decyzjami mogącymi stanowić przedmiot skargi o stwierdzenie nieważności zgodnie z art. 263 TFUE są wyłącznie środki wywołujące wiążące skutki prawne, które mogą mieć wpływ na interesy skarżących, zmieniając w istotny sposób ich sytuację prawną (zob. wyrok z dnia 8 października 2008 r., Sogelma/AER, T‑411/06, Zb.Orz., EU:T:2008:419, pkt 85 i przytoczone tam orzecznictwo).
27 Co do zasady decyzja wszczynająca procedurę przetargową nie może być niekorzystna, ponieważ przyznaje ona jedynie osobom zainteresowanym możliwość udziału w procedurze i przedłożenia oferty (wyrok Sogelma/AER, pkt 26 powyżej, EU:T:2008:419, pkt 86). Ponieważ skarżące w niniejszej sprawie uczestniczyły w procedurze negocjacyjnej, decyzja wszczynająca tę procedurę nie może zostać uznana za dla nich niekorzystną.
28 Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, iż mimo że procedura negocjacyjna może zostać wszczęta tylko w przypadku zaistnienia szczególnych okoliczności, takich jak złożenie ofert, które są nieprawidłowe lub niemożliwe do przyjęcia w odpowiedzi na procedurę otwartą, która została zakończona, przewidzianych w art. 127 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 357, s. 1, zwanego dalej „szczegółowymi zasadami wykonywania rozporządzenia finansowego”), to jednak stanowi ona procedurę niezależną i odrębną od każdej innej procedury udzielania zamówień publicznych, w szczególności od procedury otwartej w rozumieniu art. 91 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 248, s. 1, zwanego dalej „rozporządzeniem finansowym”) (postanowienie z dnia 16 grudnia 2009 r., Bull i in./Komisja, T‑333/08, EU:T:2009:514, pkt 14).
29 Ze względu na powyższe uwagi należy stwierdzić, że skarga nie jest dopuszczalna w zakresie, w jakim jest skierowana przeciwko decyzji wszczynającej procedurę negocjacyjną, o której skarżące zostały powiadomione listem poleconym z dnia 20 września 2012 r.
30 Mimo że Parlament nie podnosi zarzutu niedopuszczalności skargi w zakresie, w jakim dotyczy ona decyzji o udzieleniu zmówienia, z uwagi na fakt, że została ona również wniesiona po terminie, to ponieważ chodzi o bezwzględną przeszkodę procesową, należy z urzędu zbadać dopuszczalność skargi na podstawie art. 113 regulaminu postępowania Sądu z dnia 2 maja 1991 r. (zob. podobnie wyroki: z dnia 15 czerwca 1993 r., Matra/Komisja, C‑225/91, Rec, EU:C:1993:239, pkt 11‒13; z dnia 15 września 2011 r., CMB i Christof/Komisja, T‑407/07, EU:T:2011:477, pkt 74).
31 Z samej treści art. 263 akapit szósty TFUE wynika, że kryterium daty powzięcia wiadomości o akcie jako początku biegu terminu na wniesienie skargi ma charakter jedynie uzupełniający w stosunku do kryterium publikacji lub notyfikacji aktu (wyrok Trybunału z dnia 11 marca 2009, TF1/Komisja, T‑354/05, Zb.Orz., EU:T:2009:66, pkt 33).
32 Z jednej strony należy zaznaczyć, że skarżące nie są adresatami decyzji o udzieleniu zamówienia, nawet jeśli decyzja ta jest ściśle związana z decyzją o odrzuceniu oferty, której z kolei są adresatami. Stąd też skarżące nie zostały powiadomione o decyzji o udzieleniu zamówienia.
33 Z drugiej strony należy stwierdzić, że decyzja o udzieleniu zamówienia nie jest aktem, który jako taki winien zostać opublikowany w Dzienniku Urzędowym (zob. w szczególności art. 90 ust. 1 rozporządzenia finansowego i art. 118 szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia).
34 Ponadto nie chodzi również o akt, który zgodnie z utrwaloną praktyką danej instytucji jest przedmiotem publikacji. Inaczej niż w sytuacjach, których dotyczy orzecznictwo w dziedzinie obowiązku notyfikacji (wyrok z dnia 19 czerwca 2009, Qualcomm/Komisja, T‑48/04, Zb.Orz., EU:T:2009:212, pkt 43‒58) i praktyki publikacyjnej (wyroki z dnia 15 czerwca 2005, Olsen/Komisja, T‑17/02, Zb.Orz., EU:T:2005:218, pkt 72‒87; ww. w pkt 31 wyrok TF1/Komisja, EU:T:2009:66, pkt 34‒36), trzeba zaznaczyć, że w niniejszej sprawie decyzja o udzieleniu zamówienia nie została opublikowana w Dzienniku Urzędowym ani w Internecie. Parlament ograniczył się do opublikowania w dniu 8 stycznia 2013 r. ogłoszenia o udzieleniu zamówienia zawierającego zwięzłe informacje, które nie pozwalały skarżącym na skuteczne wykonywanie ich prawa do wniesienia skargi do sądu Unii Europejskiej. Dlatego data ta nie może stanowić dies a quo terminu na wniesienie skargi o stwierdzenie nieważności.
35 W świetle powyższych uwag należy odwołać się do daty powzięcia przez skarżące wiadomości o zaskarżonym akcie. Z powyższego przedstawienia okoliczności faktycznych wynika, że skarżące powzięły wiadomość o istnieniu decyzji o udzieleniu zamówienia pomiędzy dniem 21 a 26 grudnia 2012 r., przy czym ostatnia z wymienionych dat jest dniem skierowania przez skarżące do Parlamentu żądania udzielenia dodatkowych informacji dotyczących wspomnianej decyzji. W tym momencie skarżące nie miały dokładnej wiedzy na temat treści i uzasadnienia spornego aktu pozwalającej im na skuteczne wykonywanie prawa do wniesienia skargi (zob. podobnie wyrok Evropaïki Dynamiki/EBI, pkt 23 powyżej, EU:T:2011:494, pkt 107).
36 Skarżące były w stanie skutecznie skorzystać ze swego prawa do wniesienia skargi dopiero od momentu doręczenia im pisma Parlamentu z dnia 10 stycznia 2013 r., wysłanego pocztą elektroniczną i listem poleconym.
37 Jeśli chodzi o należytą notyfikację aktów Unii, sądy Unii miały okazję uściślić, że decyzja jest właściwe notyfikowana, wówczas gdy jej adresat został o niej powiadomiony oraz był w stanie się z nią zapoznać (postanowienie z dnia 2 października 2014 r., Page Protective Services/SEAE, C‑501/13 P, EU:C:2014:2259, pkt 30), co umożliwia ważne doręczenie listowne (ww. postanowienie Page Protective Services/SEAE, EU:C:2014:2259, pkt 31‒33). To samo rozumowanie może zostać zastosowane do niniejszego przypadku pisma Parlamentu z dnia 10 stycznia 2013 r., pozwalającego na zapoznanie się z treścią i uzasadnieniem decyzji o udzieleniu zamówienia.
38 Niemniej jednak z orzecznictwa wynika, że wysłanie wiadomości elektronicznej niekoniecznie gwarantuje jej skuteczne doręczenie adresatowi. Wiadomość elektroniczna może bowiem nie dotrzeć do niego z powodów technicznych. Ponadto nawet w przypadkach gdy poczta elektroniczna rzeczywiście dociera do adresata, możliwe jest, że jej odbiór nie ma miejsca tego samego dnia co wysłanie (ww. w pkt 26 wyrok Sogelma/AER, EU:T:2008:419, pkt 77).
39 W niniejszej sprawie Parlament wysłał swe pismo z dnia 10 stycznia 2013 r. pocztą elektroniczną i listem poleconym. Jak wspomniano w pkt 16 powyżej, skarżące wskazały w odpowiedzi na pytanie Sądu, że nie są w stanie określić precyzyjnie daty doręczenia im wspomnianego pisma listem poleconym. Potwierdziły jednak, że odebrały wiadomość elektroniczną z dnia 10 stycznia 2013 r. tego samego dnia oraz przedstawiły jej kopię.
40 Z powyższych uwag wynika, że skarga na decyzję o udzieleniu zamówienia wniesiona w dniu 1 marca 2013 r. jest dopuszczalna, skoro została wniesiona przed upływem terminu dwóch miesięcy, przedłużonego o termin dziesięciodniowy uwzględniający odległość, przewidziany w art. 263 szósty akapit TFUE.
41 Na rozprawie, biorąc pod uwagę fakt, że skarżące formalnie nie wniosły o stwierdzenie nieważności decyzji Parlamentu o odrzuceniu ich oferty, Parlament zakwestionował dopuszczalność skargi w zakresie, w jakim skierowana była ona przeciwko decyzji o udzieleniu zamówienia, podnosząc ewentualny brak interesu prawnego.
42 Ponieważ brak interesu prawnego stanowi bezwzględną przeszkodę procesową, którą sędzia Unii może zbadać z urzędu, należy zauważyć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem skarga o stwierdzenie nieważności wniesiona przez osobę fizyczną lub prawną jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy osoba ta ma interes w stwierdzeniu nieważności zaskarżonego aktu. Dla istnienia tego interesu wymagane jest, by stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu mogło samo w sobie wywołać skutki prawne i by w wyniku skargi strona skarżąca mogła uzyskać jakąś korzyść (zob. podobnie wyrok z dnia 23 maja 2014 r., European Dynamics Luxembourg/EBC, T‑553/11, EU:T:2014:275, pkt 94).
43 Jeżeli oferta któregoś z oferentów została odrzucona ze względu na fakt, że zamówienie po porównaniu ofert zostało udzielone innemu oferentowi, istnienie interesu prawnego odrzuconego oferenta w zaskarżeniu decyzji o udzieleniu zamówienia nie zależy od stwierdzenia nieważności decyzji odrzucającej jego ofertę.
44 W przypadku stwierdzenia nieważności decyzji o udzieleniu zamówienia do Parlamentu należałoby podjęcie działań polegających na wykonaniu takiego wyroku (zob. podobnie ww. w pkt 23 wyrok Evropaïki Dynamiki/EBI, EU:T:2011:494, pkt 66). W niniejszej sprawie skarżące mają interes prawny legitymujący je do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji o udzieleniu zamówienia w celu doprowadzenia, na podstawie zobowiązania, które wynika z art. 266 TUFE, do przywrócenia przez Parlament ich sytuacji do właściwego stanu, co może ewentualnie przybrać formę pieniężnej rekompensaty poniesionej szkody, tak jak skądinąd domagają się tego skarżące w niniejszej sprawie.
45 W tych okolicznościach skarżące mają interes prawny legitymujący je do wniesienia skargi na decyzję o udzieleniu zamówienia, z tym skutkiem, iż ich żądanie stwierdzenia nieważności tej decyzji jest dopuszczalne.
Co do istoty
46 Na poparcie skargi skarżące podnoszą dwa zarzuty, z których pierwszy oparty jest na naruszeniu zasady równości taktowania oferentów, a drugi ‒ na naruszeniu art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego, który zakazuje istotnej zmiany pierwotnych warunków zmówienia.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia zasady równości
– Argumenty stron
47 W ramach zarzutu pierwszego skarżące podnoszą, że jeśli cena oferenta, któremu udzielono zamówienia, została uznana za dopuszczalną w ramach procedury negocjacyjnej, Parlament naruszył zasadę równości oferentów, ponieważ skarżące zaoferowały cenę nieco niższą, która na etapie procedury otwartej została uznana przez Parlament za niemożliwą do przyjęcia. Stąd zdaniem skarżących należy stwierdzić nieważność decyzji o zamknięciu procedury przetargowej w formie procedury otwartej, decyzji wszczęcia procedury w formie „negocjacji bez ogłoszenia” oraz decyzji o udzieleniu tego ostatniego zamówienia.
48 Skarżące zwracają uwagę, iż w piśmie z dnia 3 września 2012 r. Parlament wyraźnie wskazał, że podjęcie decyzji o zamknięciu procedury otwartej było uzasadnione wyłącznie zaoferowanymi cenami. Co więcej, negocjacje w ramach procedury negocjacyjnej dotyczyły wyłącznie cen oferowanych. Parlament nigdy nie zwrócił się do skarżących o ulepszenie oferty technicznej.
49 Skarżące krytykują zachowanie Parlamentu, który ostatecznie rozstrzygnął przetarg przyjmując ofertę zawierającą cenę wyższą od wcześniej oferowanej przez skarżące, podczas gdy wymogi jakościowe zostały obniżone. Twierdzą one w tym względzie, że Parlament ograniczył skalę świadczeń, obniżając ją z około 400 tys. godzin pracy pojazdów do około 300 tys. godzin pracy pojazdów w odniesieniu do trwania całego zamówienia.
50 W świetle wcześniejszych uwag skarżące są zdania, że Parlament naruszył zasadę równości oferentów, jak również art. 101 rozporządzenia finansowego oraz art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego.
51 Na etapie repliki skarżące zakwestionowały argument Parlamentu, że źle zrozumiały skalę świadczeń określoną w zaproszeniu do składania ofert. W rzeczywistości specyfikacja istotnych warunków zamówienia wskazywała na wyraźnie wyższą skalę świadczeń niż określono to w zaproszeniu do składnia ofert. W przypadku rozbieżności specyfikacja warunków zamówienia ma pierwszeństwo przed zaproszeniem do składania ofert. Skarżące właściwie oceniły zatem skalę świadczeń.
52 Niemniej jednak na rozprawie w odpowiedzi na pytanie Sądu skarżące potwierdziły, że początkowo przeszacowały skalę świadczeń, co doprowadziło je do nieznacznego podwyższenia oferty cenowej na etapie procedury negocjacyjnej.
53 Skarżące przyznają, że pierwotna specyfikacja techniczna zamówienia nie została zmieniona w istotny sposób. Tym samym ich zdaniem Parlament nie miał prawa udzielić zamówienia oferentowi proponującemu cenę wyższą od ceny, którą uznał za niemożliwą do przyjęcia w ramach procedury otwartej.
54 Wreszcie skarżące dodają, odnosząc się do art. 101 rozporządzenia finansowego, że nie zarzucają Parlamentowi braku uzasadnienia, ale błędne uzasadnienie, ponieważ oferta, jaką przedstawiły w ramach procedury otwartej, nie była niemożliwa do przyjęcia.
55 Parlament odrzuca argumenty skarżących.
– Ocena Sądu
56 Tytułem wstępu należy wskazać, że zarzuty skarżących winny być zbadane wyłącznie w zakresie, w jakim uzasadniają skargę o stwierdzenie nieważności skierowaną przeciwko decyzji o udzieleniu zamówienia, ponieważ skarga została uznana za niedopuszczalną w zakresie, w jakim dotyczyła innych decyzji (zob. pkt 20‒45 powyżej).
57 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem termin do wniesienia skargi określony w art. 263 akapit szósty TFUE ma charakter bezwzględnie wiążący, a ścisłe stosowanie rozporządzeń Unii w dziedzinie terminów proceduralnych odpowiada wymogowi pewności prawa oraz konieczności uniknięcia jakiejkolwiek dyskryminacji lub arbitralnego traktowania w administrowaniu wymiarem sprawiedliwości (ww. w pkt 37 postanowienie Page Protective Services/SEAE, EU:C:2014:2259, pkt 21, 37; postanowienie z dnia 5 lutego 2010 r., Pro humanum/Komisja, T‑319/09, EU:T:2010:29, pkt 7).
58 Zezwolenie na to, by skarżący, w ramach skargi o stwierdzenie nieważności skierowanej przeciwko decyzji, mógł powołać się na nieprawidłowości dotyczące wcześniejszego aktu, którego stwierdzenia nieważności mógł żądać, umożliwiłoby pośrednie kwestionowanie wcześniejszych decyzji, które nie zostały zaskarżone w określonym w art. 263 TFUE terminie na wniesienie skargi, co pozwoliłoby na jego obejście (zob. podobnie wyrok z dnia 29 czerwca 1995 r., Hiszpania/Komisja, C‑135/93, Rec, EU:C:1995:201, pkt 17).
59 W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że argumenty skarżących dotyczące dopuszczalności ‒ w kontekście kryteriów udzielania zamówienia ‒ ofert złożonych w ramach uprzednio zakończonej procedury otwartej nie mogą być uwzględnione przez Sąd w ramach oceny skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej przeciwko decyzji o udzieleniu zamówienia wydanej po przeprowadzeniu procedury negocjacyjnej, która stanowi procedurę niezależną i odrębną od każdej innej procedury udzielania zamówień publicznych (postanowienie Bull i in./Komisja, pkt 28 powyżej, EU:T:2009:514, pkt 14). Tak zatem jak wskazano powyżej, każdy inny wniosek skutkowałby umożliwieniem skarżącym zakwestionowania decyzji o zamknięciu procedury otwartej, która z uwagi na fakt, iż nie została podważona w przewidzianym terminie, stała się ostateczna dla tych, którzy mogli ją zakwestionować (wyrok z dnia 15 lutego 2001, Nachi Europe, C‑239/99, Rec, EU:C:2001:101, pkt 37).
60 To samo dotyczy argumentów skarżących zmierzających do zakwestionowania zasadności decyzji o udzieleniu zamówienia w zakresie, w jakim zostały one oparte wyłącznie na podnoszonej nieprawidłowości decyzji o zamknięciu procedury otwartej. W tym względzie skarżące twierdzą w pkt 45 skargi, że procedura ta nie mogła zostać ważnie zamknięta z powodu niemożliwego do przyjęcia charakteru ofert. Ponieważ fakt, że oferty były niemożliwe do przyjęcia, został ustalony w decyzji o zamknięciu procedery otwartej, nie może być on znów kwestionowany w drodze skargi o stwierdzenie nieważności decyzji o udzieleniu zamówienia.
61 W konsekwencji dla celów rozpatrzenia niniejszej skargi wątpliwość, czy Parlament zasadnie powołał się na niemożliwy do przyjęcia charakter otrzymanych ofert w celu uzasadnienia decyzji o zamknięciu procedury otwartej, nie może być przedmiotem analizy Sądu. Nie orzekając zatem o zasadności wniosku, do jakiego doszedł Parlament po zakończeniu procedury otwartej (mianowicie niemożliwego do przyjęcia charakteru otrzymanych ofert), Sąd ograniczy się do sprawdzenia, czy wniosek ten wywierał jakikolwiek skutek w ramach procedury negocjacyjnej.
62 Zgodnie z art. 89 ust. 1 rozporządzenia finansowego wszystkie zamówienia publiczne finansowane w całości lub części z budżetu Unii odpowiadają zasadom przejrzystości, proporcjonalności, równego traktowania i niedyskryminacji.
63 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zasada równego traktowania wymaga, aby porównywalne sytuacje nie były traktowane w odmienny sposób, a sytuacje odmienne nie były traktowane w sposób jednakowy, chyba że takie traktowanie jest obiektywnie uzasadnione (wyrok z dnia 11 czerwca 2014 r., Communicaid Group/Komisja, T‑4/13, EU:T:2014:437, pkt 50).
64 W dziedzinie zamówień publicznych instytucja zamawiająca ma w szczególności obwiązek zapewnić, by każdym etapie procedury przestrzegana była zasada równości traktowania, a w konsekwencji zasada równości szans wszystkich oferentów. Podobnie zasada równości traktowania oznacza, że oferenci winni być traktowani na równych zasadach, tak w momencie przygotowania ofert, jak i w momencie ich oceny przez instytucję zamawiającą (ww. w pkt 63 wyrok Communicaid Group/Komisja, EU:T:2014:437, pkt 51).
65 Oznacza to w szczególności, że kryteria udzielania zamówienia winny być sformułowane w specyfikacji warunków zamówienia lub w zaproszeniu do składania ofert w sposób pozwalający wszystkim rozsądnie poinformowanym i wykazującym zwykłą staranność oferentom na ich jednakową interpretację oraz że na etapie oceny ofert kryteria te winny być stosowane w sposób obiektywny i jednolity do wszystkich oferentów (ww. w pkt 63 wyrok Communicaid Group/Komisja, EU:T:2014:437, pkt 52).
66 Zdaniem Sądu skarżące nie wykazały w sposób wystarczający pod względem prawnym, że zasady te zostały naruszone przez Parlament.
67 Po pierwsze, należy przypomnieć, że choć zgodnie z utrwalonym orzecznictwem procedura negocjacyjna może zostać wszczęta przez instytucję zamawiającą tylko w przypadku zaistnienia szczególnych okoliczności, takich jak złożenie ofert, które są nieprawidłowe lub niemożliwe do przyjęcia w odpowiedzi na procedurę otwartą uprzednio zakończoną, przewidzianych w art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasady wykonania rozporządzenia finansowego, to jednak stanowi ona procedurę niezależną i odrębną od każdej innej procedury udzielania zamówień publicznych, w szczególności od procedury otwartej (ww. w pkt 28 postanowienie Bull i in./Komisja, EU:T:2009:514, pkt 14).
68 W orzecznictwie uściślono również, że po unieważnieniu procedury przetargowej procedura ta jest zakończona i że instytucja zamawiająca ma całkowitą swobodę decyzji co do dalszych działań (ww. w pkt 26 wyrok Sogelma/AER, EU:T:2008:419, pkt 136).
69 Skarżące nie przedstawiły żadnego argumentu uprawniającego wniosek, że zasada równości traktowania oferentów została naruszona w trakcie procedury negocjacyjnej. Jak słusznie argumentował Parlament, nie sposób porównywać oferty cenowej skarżących na etapie procedury otwartej z ofertą cenową oferenta, któremu udzielono zamówienia na etapie procedury negocjacyjnej, ponieważ są to dwie odrębne procedury.
70 Ponadto w kontekście dwóch odrębnych procedur byłoby nielogiczne uznać, że cena oferowana przez skarżące na etapie pierwszej procedury ‒ która skłoniła instytucję zamawiającą do wniosku, że oferty były niemożliwe do przyjęcia, powinna być traktowana jako maksymalny nieprzekraczalny próg w ramach drugiej procedury o odrębnym charakterze.
71 Nierówne traktowanie mogłoby mieć miejsce w niniejszej sprawie, gdyby w ramach tej samej procedury, w konkretnym przypadku procedury negocjacyjnej, instytucja zamawiająca potraktowała w odmienny sposób oferty podobne. Niemniej jednak skarżące nie podniosły takiego argumentu.
72 Po drugie, założywszy, że sytuacja skarżących na etapie procedury otwartej mogłaby zostać uznana za porównywalną z sytuacją oferenta, któremu udzielono zamówienia na etapie procedury negocjacyjnej, quod non, w ramach rozstrzygania przetargu według oferty ekonomicznie najkorzystniejszej, cena jest wyłącznie jednym z czterech kryteriów udzielenia zamówienia. Dlatego instytucja zamawiająca ma prawo udzielić zamówienia oferentowi oferującemu wyższą cenę, którego oferta ma jednak wyższą jakość w świetle innych przewidzianych kryteriów udzielenia zamówienia, co miało miejsce w tym przypadku. Należy wskazać, że skarżące nie kwestionują, że oferta oferenta, któremu udzielono zamówienia, była lepsza od ich oferty w świetle kryteriów udzielenia zamówienia.
73 Zarzut oparty na naruszeniu zasady równego traktowania należy zatem oddalić.
74 Żaden z argumentów przedstawionych przez skarżące nie może podważyć tego wniosku.
75 Argument, zgodnie z którym negocjacje dotyczyły wyłącznie oferowanych cen, jest bezpodstawny. Z protokołów z zebrań z dnia 13 listopada i 28 listopada 2012 r. wynika bowiem w szczególności, że negocjacje dotyczyły również charakterystyki pojazdów objętych ofertami (mianowicie pojazdów hybrydowych).
76 To samo dotyczy argumentu, jakoby Parlament obniżył wymogi jakościowe i skalę świadczeń z pułapu 400 tys. do 300 tys. godzin pracy pojazdów. Argument ten wynika z błędnego zrozumienia przez skarżące, co potwierdza w szczególności protokół z zebrania negocjacyjnego w dniu 28 listopada 2012 r. oraz to, co przyznały skarżące na rozprawie (zob. pkt 52 powyżej). W konsekwencji nie ma potrzeby ustalać, czy tak jak twierdzą skarżące, w przypadku rozbieżności priorytet specyfikacji warunków zamówienia jest wyższy niż priorytet ogłoszenia o zamówieniu. Poza tym należy zwrócić uwagę na fakt, że w replice skarżące przyznały, że warunki techniczne specyfikacji (poza skalą świadczeń) nie zostały zmienione.
77 Sąd uważa poza tym, że nie sposób uznać argumentów dotyczących domniemanego naruszenia art. 101 rozporządzenia finansowego i art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego.
78 Argumenty, w których skarżące zarzucają Parlamentowi naruszanie tych przepisów poprzez błędne uzasadnienie decyzji o zakończeniu procedury otwartej i wszczęciu procedury negocjacyjnej, nie mogą zostać uznane z powodów przedstawionych w pkt 20‒29 powyżej. Te argumenty skarżących skierowane są przeciwko decyzji o udzieleniu zamówienia i pokrywają się co do istoty z argumentami przeanalizowanymi w pkt 63‒76 powyżej, przez co również powinny zostać odrzucone z tych samych powodów co powody wskazane w tych punktach wyroku.
79 Z powyższego wynika, że zarzut pierwszy należy w części odrzucić jako niedopuszczalny, a w pozostałej części oddalić jako bezzasadny.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego istotnej zmiany pierwotnych warunków zamówienia
– Argumenty stron
80 W ramach zarzutu drugiego skarżące podnoszą, że udzielając zamówienia oferentowi proponującemu cenę wyższą od ceny, którą wcześniej uznał za niemożliwą do przyjęcia (mianowicie ceny 34,95 EUR za godzinę oferowanej pierwotnie przez skarżące), Parlament dokonał istotnej zmiany pierwotnych warunków zamówienia, naruszając art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego.
81 Zdaniem skarżących zgodnie z orzecznictwem odwołanie się do procedury negocjacyjnej nie może być przyczynkiem do zmiany w istotny sposób pierwotnych warunków zamówienia.
82 Parlament twierdzi, że zarzut drugi należy oddalić jako całkowicie bezzasadny.
– Ocena Sądu
83 Zgodnie z art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego instytucje zamawiające mogą stosować procedurę negocjacyjną po opublikowaniu ogłoszenia o zamówieniu, niezależnie od wartości szacunkowej zamówienia, w przypadku złożenia ofert, które są nieprawidłowe lub niemożliwe do przyjęcia w szczególności w świetle kryteriów wyboru lub udzielenia zamówienia w odpowiedzi na procedurę otwartą lub ograniczoną lub procedurę dialogu konkurencyjnego, która została uprzednio zakończona, pod warunkiem że pierwotne warunki zamówienia, ustalone w dokumentach odnoszących się do zaproszenia do składania ofert określonych w art. 130, nie są zmienione w znacznym stopniu, bez uszczerbku dla stosowania ust. 2.
84 Do celów niniejszego zarzutu jedyna podnoszona istotna zmiana pierwotnych warunków zamówienia, jaką należy zbadać, to zmiana dotycząca ceny. Na etapie repliki skarżące wycofały bowiem drugą część tego zarzutu, dotyczącą skali świadczeń, wskazując jednocześnie, że nie twierdzą, by Parlament zmienił techniczne warunki zamówienia. Poza tym jak wskazano w pkt. 52 i 76 powyżej, argumenty skarżących dotyczące podnoszonej zmiany skali świadczeń opierały się na błędnym zrozumieniu z ich strony.
85 Zdaniem skarżących istotna zmiana pierwotnych warunków zamówienia wynika z faktu, że Parlament udzielił zamówienia oferentowi proponującemu cenę wyższą od ceny, którą pierwotnie zaoferowały skarżące, a którą uznał za niemożliwą do przyjęcia.
86 Nie można zgodzić się z tą argumentacją.
87 Po pierwsze, skarżące nie kwestionują, że całkowita wartość szacunkowa zamówienia pozostała niezmieniona, mianowicie pomiędzy 10 mln a 12 mln EUR za maksymalny okres czterech lat.
88 Po drugie, ani art. 127 ust. 1 lit. a), ani art. 130 szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego ‒ do którego odsyła poprzedni przepis – nie sugeruje, by cena oferowana przez jednego z oferentów w ramach procedury otwartej miała być postrzegana jako pierwotny warunek zamówienia, który nie może zostać istotnie zmieniony. Przeciwnie, art. 130 szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego pozwala uznać, że pierwotne warunki zamówienia obejmują w szczególności kryteria wyłączenia i wyboru, kryteria udzielenia zamówienia i ich względną wagę, jak również specyfikacje techniczne. Skarżące jednak nie powołują się na istotną zmianę tych elementów.
89 Po trzecie, z powodów wskazanych w pkt 67‒72 powyżej byłoby nielogiczne uznać, że cena oferowana przez skarżące na etapie procedury otwartej winna być traktowana jako maksymalny, nieprzekraczalny próg w ramach odrębnej procedury, zwłaszcza jeśli przetarg jest rozstrzygany na korzyść oferty najkorzystniejszej ekonomicznie (czyli w następstwie oceny dotyczącej również kryteriów jakościowych, a zatem nie ograniczonej do zaoferowanej ceny).
90 Orzecznictwo, na które powołują się skarżące, nie wspiera ich drugiego zarzutu, ponieważ dotyczy okoliczności faktycznych i prawnych, które nie są porównywalne z okolicznościami niniejszej sprawy.
91 Wyrok z dnia 19 czerwca 2008 r., pressetext Nachrichtenagentur (C‑454/06, Zb.Orz., EU:C:2008:351) dotyczył zmiany zamówienia publicznego w czasie jego trwania przez władze krajowe w świetle przepisów dyrektywy Rady 92/50/EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. odnoszącej się do koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na usługi (Dz.U. L 209, s. 1). Zgodnie z orzecznictwem nawet jeśli dyrektywy dotyczące udzielania zamówień publicznych na usługi nie mają zastosowania do zamówień publicznych udzielanych przez administrację Unii, to jednak na przepisy lub zasady ustanowione lub uwypuklone w tych dyrektywach można powołać się wobec tej administracji, jeżeli stanowią one jedynie szczególny wyraz podstawowych norm traktatu i zasad ogólnych, które bezpośrednio wiążą administrację Unii (wyrok z dnia 12 grudnia 2012 r., Evropaïki Dynamiki/EFSA, T‑457/07, EU:T:2012:671).
92 Niemniej jednak sporne przepisy dyrektywy 92/50 nie były porównywalne z art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego. W związku z tym ww. w pkt 91 wyrok pressetext Nachrichtenagentur (EU:C:2008:351) nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Należy stwierdzić w każdym wypadku, że zmiany wprowadzone do obowiązującej umowy miały inny charakter niż zmiany, na które powołały się skarżące w niniejszej sprawie.
93 Te same wnioski dotyczą wyroku z dnia 4 czerwca 2009 r., Komisja/Grecja (C‑250/07, Zb.Orz., EU:C:2009:338), który dotyczył zmiany specyfikacji technicznej pomiędzy dwoma procedurami udzielania zamówień publicznych, oraz przepisów dyrektywy Rady 93/38/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. koordynującej procedury udzielania zamówień publicznych przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji (Dz.U. L 199, p. 84), które również nie są porównywalne z art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego.
94 W związku z tym wyroki te nie pozwalają uznać, że udzielnie zamówienia w ramach procedury negocjacyjnej oferentowi, który w procedurze otwartej zaoferował wyższą cenę od ceny innego oferenta, wynika nieuchronnie z istotnej zmiany pierwotnych warunków zamówienia, sprzecznej z art. 127 ust. 1 lit. a) szczegółowych zasad wykonywania rozporządzenia finansowego.
95 W świetle powyższych rozważań należy oddalić omawiany zarzut jako bezzasadny.
W przedmiocie nieważności umowy
– Argumenty stron
96 Skarżące wnoszą do Sądu o stwierdzenie nieważności umowy zawartej z oferentem, któremu udzielono zamówienia, z powodu zarzucanych jej podstawowych wad prawnych.
97 Na poparcie tego żądania skarżące powołują art. 116 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (Dz.U. L 298, s. 1), art. 166 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 1268/2012 z dnia 29 października 2012 r. w sprawie zasad stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 362, s. 1), dyrektywę Rady 89/665/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz.U. L 395, p. 33) oraz orzecznictwo Trybunału.
98 Parlament twierdzi, że nie dopuścił się żadnej nieprawidłowości w procesie udzielania zamówienia publicznego, w związku z czym żądanie stwierdzenia nieważności umowy jest oczywiście bezzasadne.
– Ocena Sądu
99 Ze względu na fakt, że zarzuty pierwszy i drugi zostały w części odrzucone jako niedopuszczalne, a w części oddalone jako bezzasadne, żądanie stwierdzenia nieważności umowy zawartej z oferentem, któremu udzielono zamówienia, winno również zostać oddalone.
W przedmiocie roszczenia odszkodowawczego
– Argumenty stron
100 W odniesieniu do roszczenia o naprawienie poniesionej szkody skarżące uważają, że gdyby nie bezprawne ich zdaniem zachowanie Parlamentu, ich oferta byłaby najkorzystniejsza ekonomicznie. W związku z tym miałyby one poważne szanse na uzyskanie zamówienia, pomimo prawa instytucji zamawiającej do odstąpienia od udzielenia zamówienia. Z uwagi na szacunkową korzyść (mianowicie 1,9 EUR za godzinę) oraz szacunkową skalę świadczeń (105 tys. godzin rocznie) skarżące uważają, że poniesiona szkoda wyniosła 199 500 EUR rocznie. W replice skarżące uściśliły, że utrata zysków po ich stronie wyniosła 217 161,7 EUR rocznie, czyli 868 646,8 EUR w całym okresie umownym.
101 Parlament twierdzi, że skarga odszkodowawcza winna zostać oddalona jako bezzasadna.
– Ocena Sądu
102 Na mocy art. 340 akapit drugi TFUE „w dziedzinie odpowiedzialności pozaumownej Unia powinna naprawić, zgodnie z zasadami ogólnymi, wspólnymi dla praw państw członkowskich, szkody wyrządzone przez jej instytucje lub jej pracowników przy wykonywaniu ich funkcji”.
103 Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że powstanie odpowiedzialności pozaumownej Unii, w rozumieniu art. 340 akapit drugi TFUE, z powodu niezgodnego z prawem zachowania jej organów jest uzależnione od łącznego spełnienia określonych przesłanek, a mianowicie: bezprawności działania zarzucanego instytucji, rzeczywistego charakteru szkody oraz istnienia związku przyczynowego między zarzucanym instytucji działaniem a poniesioną szkodą (wyroki: z dnia 11 lipca 1997 r., Oleifici Italiani/Komisja, T‑267/94, Rec, EU:T:1997:113, pkt 20; z dnia 9 września 2008 r., MyTravel/Komisja, T‑212/03, Zb.Orz., EU:T:2008:315, pkt 35). Przesłanka bezprawności działania instytucji Unii wymaga wystarczająco istotnego naruszenia normy prawnej mającej na celu przyznanie uprawnień jednostkom (ww. wyrok MyTravel/Komisja, EU:T:2008:315, pkt 29).
104 Ponieważ przesłanki te winny wystąpić łącznie, w świetle wniosku o braku bezprawnego zachowania Parlamentu, do jakiego doszedł Sąd, należy oddalić roszczenie odszkodowawcze bez konieczności badania innych przesłanek.
105 Z uwagi na całość powyższych rozważań skargę należy w części oddalić, a w części odrzucić.
W przedmiocie kosztów
106 Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu Sądu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżące przegrały sprawę, należy zgodnie z żądaniem Parlamentu obciążyć je kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (szósta izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje w części oddalona, a w części odrzucona.
2) Direct Way i Directway Worldwide zostają obciążone kosztami postępowania.
Frimodt Nielsen | Dehousse | Collins |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 29 października 2015 r.
Podpisy