Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Niedersächsischen Oberverwaltungsgerichts (Γερμανία) στις 24 Ιουλίου 2023 – Umweltforum Osnabrücker Land e. V. κατά Landkreis Osnabrück
(Υπόθεση C-461/23, Umweltforum Osnabrücker Land)
Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική
Αιτούν δικαστήριο
Niedersächsischen Oberverwaltungsgerichts
Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης
Αιτούσα: Umweltforum Osnabrücker Land e. V.
Καθής: Landkreis Osnabrück
Προδικαστικά ερωτήματα
Έχει το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, της οδηγίας 2001/42/ΕΚ 1 (οδηγία ΣΕΠΕ), σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ 2 (οδηγία για τους οικοτόπους), την έννοια ότι οι διατάξεις πράξης με την οποία κράτος μέλος χαρακτηρίζει τόπο ως ειδική ζώνη διατήρησης δυνάμει της οδηγίας για τους οικοτόπους πρέπει να θεωρούνται στο σύνολό τους, ανεξάρτητα από το καθ’ έκαστον ρυθμιστικό τους περιεχόμενο, άμεσα συνδεόμενες ή αναγκαίες για τη διαχείριση του τόπου, με συνέπεια η πράξη να μην υπόκειται ως σχέδιο σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας ΣΕΠΕ σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους ή είναι δυνατόν, αναλόγως του περιεχομένου των κατ’ ιδίαν διατάξεων, να ενδείκνυται μια χωριστή αντιμετώπιση, κατά τρόπο ώστε ορισμένες διατάξεις μιας τέτοιας πράξης, ως σχεδίου (ή μέρους σχεδίου), να πρέπει να θεωρούνται άμεσα συνδεόμενες ή αναγκαίες για τη διαχείριση του τόπου, ενώ άλλες διατάξεις της εν λόγω πράξης, ως σχεδίου (ή μέρους σχεδίου), όχι;
Σε περίπτωση που στο πρώτο ερώτημα δοθεί απάντηση υπό τη δεύτερη έννοια: Έχει το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, της οδηγίας ΣΕΠΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, την έννοια ότι επιμέρους διάταξη πράξης με την οποία κράτος μέλος χαρακτηρίζει τόπο ως ειδική ζώνη διατήρησης κατά την έννοια της οδηγίας για τους οικοτόπους ορίζει στόχους διατήρησης και θεσπίζει επιταγές και απαγορεύσεις θα πρέπει να θεωρηθεί ως σχέδιο (ή μέρος σχεδίου) μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, όταν η εν λόγω διάταξη, ορίζοντας συγκεκριμένα κριτήρια και όρους, εξαιρεί δραστηριότητες ασκούμενες στον εν λόγω τόπο από το πεδίο εφαρμογής των θεσπιζόμενων επιταγών και απαγορεύσεων, και αυτές οι δραστηριότητες δεν εξυπηρετούν άμεσα την εκπλήρωση των στόχων διατήρησης, αλλά αποτελούν εξυπηρετικά άλλων σκοπών μέτρα διαχείρισης ή διατήρησης με τα χαρακτηριστικά «σχεδίου» κατά την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους;
Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο δεύτερο ερώτημα: Έχει το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, της οδηγίας ΣΕΠΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, την έννοια ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποκλείεται η επέλευση σημαντικών επιπτώσεων στον τόπο συνεπεία διάταξης πράξης χαρακτηρισμού τόπου ως ειδικής ζώνης διατήρησης κατά την έννοια της οδηγίας για τους οικοτόπους, όπως αυτή που περιγράφεται στο δεύτερο ερώτημα, η οποία καθορίζει με επαρκώς συγκεκριμένο τρόπο τα κριτήρια και τους όρους άσκησης των υπαγόμενων σε αυτή δραστηριοτήτων με τα χαρακτηριστικά «σχεδίου» κατά την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, σε περίπτωση που το εθνικό δίκαιο δεν προβλέπει υποχρέωση λήψης άδειας για τις εν λόγω δραστηριότητες και η αρμόδια αρχή, λόγω της προαναφερθείσας διάταξης της πράξης, απέχει στη συγκεκριμένη περίπτωση ως προς τις δραστηριότητες αυτές από την απαίτηση προηγούμενης γνωστοποίησης και από τη διενέργεια εκτίμησης επιπτώσεων σε σχέση με το σχέδιο βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, ή πραγματοποιεί μεν στη συγκεκριμένη περίπτωση εκτίμηση επιπτώσεων σε σχέση με το σχέδιο, λαμβάνοντας όμως ως κριτήριο το κατά πόσον πληρούνται τα κριτήρια και οι όροι που περιλαμβάνονται στη διάταξη, όπως περιγράφεται στο δεύτερο ερώτημα;
Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο δεύτερο ερώτημα: Έχει το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, της οδηγίας ΣΕΠΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, την έννοια ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υφίσταται κίνδυνος επέλευσης σημαντικών επιπτώσεων στον τόπο συνεπεία διάταξης πράξης χαρακτηρισμού τόπου ως ειδικής ζώνης διατήρησης κατά την έννοια της οδηγίας για τους οικοτόπους, όπως αυτή που περιγράφεται στο δεύτερο ερώτημα, όταν οι δραστηριότητες που εμπίπτουν στην εν λόγω διάταξη ασκούνται κατά κανόνα από μακρού χρόνου και, εν πάση περιπτώσει, λόγω των κριτηρίων και των όρων άσκησης που καθορίζει η διάταξη, δεν καθίσταται δυνατή η εντατικοποίηση ή η επέκταση των δραστηριοτήτων αυτών στον τόπο;
Εάν βάσει των απαντήσεων στα προηγούμενα ερωτήματα πρέπει να γίνει δεκτό ότι δυνάμει του άρθρου 3, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας ΣΕΠΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, υφίσταται υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων λόγω του περιεχομένου επιμέρους διατάξεων νομικής πράξης χαρακτηρισμού τόπου ως ειδικής ζώνης διατήρησης κατά την έννοια της οδηγίας για τους οικοτόπους: Έχει το άρθρο 3, παράγραφος 3, της οδηγίας ΣΕΠΕ την έννοια ότι, όταν ο χαρακτηρισμός τόπου πρέπει να θεωρηθεί ως καθορισμός της χρήσης µικρών περιοχών σε τοπικό επίπεδο, μια αρχή κράτους μέλους πρέπει να θεωρεί κατά κανόνα, βάσει του προϋπάρχοντος χαρακτηρισμού του τόπου ως τόπου κοινοτικής σημασίας κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, της οδηγίας για τους οικοτόπους, ότι ο χαρακτηρισμός του τόπου ως ζώνης διατήρησης ενδέχεται να έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις;
Εάν κατ’ ακολουθίαν των απαντήσεων στα ανωτέρω ερωτήματα πρέπει να γίνει δεκτό ότι λόγω του περιεχομένου επιμέρους διατάξεων πράξης που χαρακτηρίζει έναν τόπο ως ειδική ζώνη διατήρησης κατά την έννοια της οδηγίας περί οικοτόπων, υφίσταται υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων: Έχει το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας ΣΕΠΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, την έννοια ότι μόνον οι επιμέρους αυτές διατάξεις πρέπει να καθίστανται αντικείμενο εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή θα έπρεπε μια τέτοια εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων να αφορά το σύνολο του περιεχομένου της πράξης;
Εάν κατ’ ακολουθίαν των απαντήσεων στα ανωτέρω ερωτήματα πρέπει να γίνει δεκτό ότι λόγω του περιεχομένου επιμέρους διατάξεων πράξης που χαρακτηρίζει έναν τόπο ως ειδική ζώνη διατήρησης κατά την έννοια της οδηγίας περί οικοτόπων, υφίσταται υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων: Έχει το άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας ΣΕΠΕ, βάσει του οποίου η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 3 της οδηγίας αυτής πραγματοποιείται κατά την εκπόνηση ενός σχεδίου ή προγράμματος και πριν από την έγκρισή του, την έννοια ότι η παράλειψη διενέργειας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός σχεδίου ή τμημάτων ενός σχεδίου δεν επιτρέπεται να διενεργηθεί μέσω συμπληρωματικής διαδικασίας εκ των υστέρων, μετά την έγκριση του σχεδίου ή τμημάτων ενός σχεδίου, ώστε με τον τρόπο αυτό να θεραπευθεί η διαδικαστική πλημμέλεια που απορρέει από την παράλειψη διενέργειας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων;
____________
1 Οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων (ΕΕ 2001, L 197, σ. 30).
1 Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ 1992, L 206, σ. 7).