Language of document : ECLI:EU:T:2023:114

WYROK SĄDU (czwarta izba w składzie powiększonym)

z dnia 8 marca 2023 r.(*)

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko Syrii – Zamrożenie środków finansowych – Błędy w ocenie – Moc wsteczna – Uzasadnione oczekiwania – Pewność prawa – Powaga rzeczy osądzonej

W sprawie T‑426/21

Nizar Assaad, zamieszkały w Bejrucie (Liban), którego reprezentowali M. Lester, KC, G. Martin oraz C. Enderby Smith, solicitors,

strona skarżąca,

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej, którą reprezentowali T. Haas oraz M. Bishop, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

SĄD (czwarta izba w składzie powiększonym),

w składzie podczas narady: S. Gervasoni, L. Madise, P. Nihoul, R. Frendo i J. Martín y Pérez de Nanclares (sprawozdawca), sędziowie,

sekretarz: I. Kurme, administratorka,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 22 września 2022 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        W skardze opartej na art. 263 TFUE skarżący, Nizar Assaad, wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji wykonawczej Rady (WPZiB) 2021/751 z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie wykonania decyzji 2013/255/WPZiB dotyczącej środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii (Dz.U. 2021, L 160, s. 115), rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2021/743 z dnia 6 maja 2021 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 36/2012 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii (Dz.U. 2021, L 160, s. 1), decyzji Rady (WPZiB) 2022/849 z dnia 30 maja 2022 r. w sprawie zmiany decyzji 2013/255/WPZiB dotyczącej środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii (Dz.U. 2022, L 148, s. 52), a także rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2022/840 z dnia 30 maja 2022 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 36/2012 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii (Dz.U. 2022, L 148, s. 8) w zakresie, w jakim te akty dotyczą skarżącego.

I.      Okoliczności powstania sporu oraz okoliczności faktyczne zaistniałe po wniesieniu skargi

2        Skarżący jest przedsiębiorcą mającym obywatelstwa syryjskie, libańskie i kanadyjskie.

3        W dniu 9 maja 2011 r. Rada Unii Europejskiej, zdecydowanie potępiając brutalne represje wobec pokojowych protestów w Syrii i wzywając władze syryjskie do zaprzestania używania siły, przyjęła – na podstawie art. 29 TUE – decyzję 2011/273/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Syrii (Dz.U. 2011, L 121, s. 11). W związku z powagą sytuacji Rada wprowadziła embargo na uzbrojenie, zakaz wywozu sprzętu, który mógłby zostać wykorzystany do stosowania wewnętrznych represji, a także ograniczenia dotyczące wjazdu na terytorium Unii oraz postanowiła o zamrożeniu środków finansowych i zasobów gospodarczych należących do określonych osób i podmiotów odpowiedzialnych za brutalne represje wobec ludności cywilnej w Syrii.

4        Nazwiska osób odpowiedzialnych za brutalne represje wobec ludności cywilnej w Syrii, jak również nazwiska osób fizycznych i nazwy osób prawnych i podmiotów z nimi powiązanych zostały wymienione w załączniku do decyzji 2011/273. Na podstawie art. 5 ust. 1 tej decyzji Rada, stanowiąc na wniosek państwa członkowskiego lub Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, może wprowadzać zmiany do wspomnianego załącznika. W chwili wydania wspomnianej decyzji nazwisko skarżącego nie figurowało w tym załączniku.

5        Ponieważ niektóre ze środków ograniczających podjętych wobec Syryjskiej Republiki Arabskiej wchodzą w zakres stosowania traktatu FUE, Rada przyjęła, na podstawie art. 215 ust. 2 TFUE, rozporządzenie (UE) nr 442/2011 z dnia 9 maja 2011 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii (Dz.U. 2011, L 121, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2011, L 164, s. 17). Treść tego rozporządzenia zasadniczo pokrywa się z treścią decyzji 2011/273, z tym zastrzeżeniem, że przewiduje możliwość uwolnienia zamrożonych środków finansowych. Wykaz osób fizycznych i prawnych, podmiotów i organów uznanych za osoby lub podmioty odpowiedzialne za wspomniane represje albo za osoby lub podmioty z nimi powiązane, zawarty w załączniku II do tego rozporządzenia, w całości pokrywa się z wykazem zawartym w załączniku do decyzji 2011/273. Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 4 rozporządzenia nr 442/2011, jeśli Rada podejmie decyzję o objęciu osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organu przedmiotowymi środkami ograniczającymi, wprowadza stosowne zmiany w załączniku II, przy czym zawarty w nim wykaz jest poddawany regularnemu przeglądowi, co najmniej raz na 12 miesięcy.

6        Decyzją wykonawczą Rady 2011/515/WPZiB z dnia 23 sierpnia 2011 r. dotyczącą wykonania decyzji 2011/273 (Dz.U. 2011, L 218, s. 20) oraz rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) nr 843/2011 z dnia 23 sierpnia 2011 r. dotyczącym wykonania rozporządzenia (UE) nr 442/2011 (Dz.U. 2011, L 218, s. 1) (zwanymi dalej łącznie „aktami z 2011 r.”) nazwisko Nizara Al-Assaada zostało dodane w pozycji 3 wykazu zawartego w załączniku I, tabela A (Osoby) decyzji 2011/273 oraz w pozycji 3 wykazu zawartego w załączniku II do rozporządzenia nr 442/2011 (zwanych dalej „wykazami z 2011 r.”).

7        Z jednej strony w wykazach z 2011 r. nie umieszczono żadnych informacji umożliwiających identyfikację Nizara Al-Assaada. Z drugiej strony powód umieszczenia w wykazie został sformułowany w następujący sposób:

„Osoba stojąca bardzo blisko najważniejszych urzędników państwowych. Finansowanie bojówek Szabiha w prowincji Latakia”.

8        Pismem z dnia 16 września 2011 r. przedstawiciele skarżącego skierowali do Rady pismo, w którym twierdzili, że nazwisko skarżącego, które ich zdaniem zostało umieszczone w pozycji 3 wykazów z 2011 r., zostało napisane z błędami. Argumentowali, że skarżący nazywa się „Nizar Assaad”, a nie „Nizar Al-Assaad”. Przy tej okazji sprecyzowali, że po arabsku nazwisko skarżącego to أسعد, a więc inne niż nazwisko prezydenta Bashara Al-Assada – الأسد. Wreszcie, zażądali udostępnienia im akt Rady oraz wykreślenia nazwiska skarżącego z wykazów z 2011 r. Pismem z dnia 13 października 2011 r. ponownie zwrócili się do Rady, wzywając ją do zajęcia stanowiska w przedmiocie ich pisma z dnia 16 września 2011 r.

9        W dniu 19 października 2011 r. skarżący wniósł do Sądu skargę mającą między innymi na celu stwierdzenie nieważności aktów z 2011 r. w zakresie, w jakim te akty go dotyczyły. Skarga ta została zarejestrowana w sekretariacie Sądu pod numerem T‑550/11.

10      Pismem z dnia 27 października 2011 r. przedstawiciele skarżącego ponownie zwrócili się do Rady. W odpowiedzi na to pismo, udzielonej pismem z dnia 28 października 2011 r., Rada wskazała, że skarżący nie jest osobą wymienioną w wykazach z 2011 r. i że chodziło o kuzyna prezydenta Bashara Al-Assada.

11      Pismem z dnia 3 listopada 2011 r. przedstawiciele skarżącego zwrócili się do Rady o sprostowanie danych identyfikacyjnych osoby wymienionej w pozycji 3 wykazów z 2011 r. oraz o skierowanie do Sądu pisma w celu wyjaśnienia mu w istocie dokładnej sytuacji skarżącego.

12      W dniu 14 listopada 2011 r. Rada przyjęła decyzję 2011/735/WPZiB zmieniającą decyzję 2011/273 (Dz.U. 2011, L 296, s. 53) oraz rozporządzenie (UE) nr 1150/2011 zmieniające rozporządzenie nr 442/2011 (Dz.U. 2011, L 296, s. 1) (zwane dalej „aktami z listopada 2011 r.”), na mocy których imię i nazwisko oraz dane identyfikacyjne osoby wskazanej w pozycji 3 wykazów z 2011 r. zostały zmienione poprzez dodanie odpowiednio jej arabskiego nazwiska, czyli Image not found, oraz następujących informacji: „Kuzyn Bashara Al-Assada; przedtem szef przedsiębiorstwa »Nizar Oilfield Supplies«”. Ponadto nazwisko napisane alfabetem łacińskim poprawiono na „Nizar Al-Assad”.

13      Pismem z dnia 15 listopada 2011 r. Rada poinformowała przedstawicieli skarżącego o przyjęciu aktów wymienionych w pkt 12 powyżej i uściśliła, że nazwisko skarżącego nie zostało ujęte w aktach z 2011 r.

14      Decyzją 2011/782/WPZiB z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawie środków ograniczających wobec Syrii i uchylenia decyzji 2011/273 (Dz.U. 2011, L 319, s. 56; sprostowania: Dz.U. 2012, L 212, s. 20; Dz.U. 2012, L 227, s. 15) Rada uznała, że w związku z powagą sytuacji w Syrii konieczne jest wprowadzenie dodatkowych środków ograniczających. Dla jasności środki nałożone na mocy decyzji 2011/273 oraz dodatkowe środki zostały połączone w jednym akcie prawnym. W art. 18 decyzji 2011/782 wprowadzono wobec osób wymienionych w załączniku I ograniczenia wjazdu na terytorium Unii, a na mocy art. 19 tej decyzji zamrożono środki finansowe i zasoby gospodarcze osób i podmiotów wymienionych w załącznikach I i II.

15      W dniu 21 grudnia 2011 r. Rada podniosła przed Sądem na podstawie art. 114 §§ 4 i 7 regulaminu postępowania przed Sądem z dnia 2 maja 1991 r., zmienionego w dniu 19 czerwca 2013 r., zarzut niedopuszczalności oparty na braku interesu prawnego skarżącego.

16      Rozporządzenie nr 442/2011 zostało zastąpione rozporządzeniem Rady (UE) nr 36/2012 z dnia 18 stycznia 2012 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii (Dz.U. 2012, L 16, s. 1).

17      Postanowieniem z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanym, EU:T:2012:266), Sąd odrzucił skargę skarżącego jako niedopuszczalną ze względu na brak interesu prawnego do wniesienia skargi z uwagi na to, że nie był osobą wskazaną w wykazach z 2011 r.

18      Decyzja 2011/782 została zastąpiona decyzją Rady 2012/739/WPZiB z dnia 29 listopada 2012 r. dotyczącą środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii (Dz.U. 2012, L 330, s. 21; sprostowania: Dz.U. 2013, L 123, s. 28; Dz.U. 2013, L 127, s. 44).

19      W dniu 22 kwietnia 2013 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą 2013/185/WPZiB w sprawie wykonania decyzji 2012/739 (Dz.U. 2013, L 111, s. 77; sprostowania: Dz.U. 2013, L 123, s. 28; Dz.U. 2013, L 127, s. 44) oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 363/2013 w sprawie wykonania rozporządzenia nr 36/2012 (Dz.U. 2013, L 111, s. 1; sprostowania: Dz.U. 2013, L 123, s. 28; Dz.U. 2013, L 127, s. 27). Wspomnianymi aktami zmieniono imię i nazwisko osoby wskazanej w pozycji 3 wykazów z 2011 r. oraz jej dane identyfikacyjne. Od tej pory dotyczący jej wpis znajdował się w pozycji 36 wykazu zawartego w tabeli A (Osoby) załącznika I do decyzji 2012/739 i w pozycji 36 wykazu zawartego w tabeli A (Osoby) załącznika II do rozporządzenia nr 36/2012 (zwanych dalej łącznie „wykazami z 2013 r.”).

20      Po pierwsze, w odniesieniu do imienia i nazwiska zainteresowanej osoby stwierdzono, co następuje:

„Nizar (Image not found) Al-Assad (Image not found) (alias Al-Assaad, Al-Assad, Al-Asaad)”.

21      Po drugie, w kolumnie „Dane identyfikacyjne” wyjaśniono, że zainteresowana osoba była „[w]cześniej szef[em] przedsiębiorstwa »Nizar Oilfield Supplies«”.

22      Natomiast powody umieszczenia w wykazie były takie same jak w aktach z 2011 r.

23      Pismem z dnia 25 kwietnia 2013 r. przedstawiciele skarżącego zwrócili się do Rady o usunięcie zapisów „Assaad” i „Al-Assaad” oraz nazwiska skarżącego w języku arabskim, które ich zdaniem zostało błędnie zapisane, a także o zamieszczenie oświadczenia, że osoba, której imię i nazwisko znalazło się w wykazach z 2013 r., jest kuzynem Bashar Al-Assada.

24      W dniu 4 maja 2013 r. Rada opublikowała sprostowanie do aktów wymienionych w pkt 19 powyżej (Dz.U. 2013, L 123, s. 28), na mocy którego imię i nazwisko oraz dane identyfikacyjne osoby wpisanej w pozycji 36 wykazów z 2013 r. zostały zmienione poprzez, po pierwsze, usunięcie nazwisk „Al-Assaad”, „Al-Assad” i „Al-Asaad” i zastąpienie znajdujących się w nich nazwisk arabskich nazwiskiem arabskim Image not found, a po drugie, dodanie następującej informacji: „Kuzyn Bashara Al-Assada”.

25      Decyzja 2012/739 została zastąpiona decyzją Rady 2013/255/WPZiB z dnia 31 maja 2013 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii (Dz.U. 2013, L 147, s. 14; sprostowania: Dz.U. 2014, L 305, s. 116; Dz.U. 2015, L 50, s. 48; Dz.U. 2016, L 336, s. 42; Dz.U. 2017, L 146, s. 159; Dz.U. 2018, L 167, s. 36; Dz.U. 2018, L 190, s. 20; Dz.U. 2019, L 234, s. 31).

26      W dniu 12 października 2015 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2015/1836 zmieniającą decyzję 2013/255 (Dz.U. 2015, L 266, s. 75). Tego samego dnia Rada przyjęła rozporządzenie (UE) 2015/1828, zmieniające rozporządzenie nr 36/2012 (Dz.U. 2015, L 266, s. 1).

27      Decyzja 2015/1836 zmieniła brzmienie art. 27 i 28 decyzji 2013/255. Na mocy tych artykułów wprowadzono ograniczenia wjazdu na terytorium państw członkowskich lub przejazdu przez nie, a także postanowiono o zamrożeniu środków finansowych osób powiązanych z grupami osób wymienionych w pkt 2 lit. a)–g) tych artykułów, „które zostały wymienione w załączniku I”, chyba że „istnieją wystarczające informacje potwierdzające, że osoby te nie są lub przestały być związane z reżimem lub nie wywierają na niego wpływu ani nie jest z nimi związane rzeczywiste ryzyko omijania środków ograniczających”.

28      Rozporządzeniem 2015/1828 zmieniono między innymi brzmienie art. 15 rozporządzenia nr 36/2012 poprzez dodanie nowych kryteriów umieszczenia w wykazie, określonych w decyzji 2015/1836 i wprowadzonych decyzją 2013/255.

29      W dniu 28 maja 2018 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2018/778 zmieniającą decyzję 2013/255 (Dz.U. 2018, L 131, s. 16) oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) 2018/774 wykonujące rozporządzenie nr 36/2012 (Dz.U. 2018, L 131, s. 1). Akty te zmieniły wpisy dotyczące imienia i nazwiska osoby, o której mowa w pozycji 36 wykazu zawartego w tabeli A (Osoby) załącznika I do decyzji 2013/255 i w pozycji 36 wykazu zawartego w tabeli A (Osoby) załącznika II do rozporządzenia nr 36/2012 (zwanych dalej łącznie „rozpatrywanymi wykazami”), w następujący sposób: „Nizar (Image not found) al-Asaad (Image not found) (alias Nizar Asaad)”. Dane identyfikacyjne i powody umieszczenia w wykazie były identyczne jak w aktach z 2011 r.

30      W dniu 17 maja 2019 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2019/806 zmieniającą decyzję 2013/255 (Dz.U. 2019, L 132, s. 36) oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/798 wykonujące rozporządzenie nr 36/2012 (Dz.U. 2019, L 132, s. 1) (zwane łącznie dalej „aktami z 2019 r.”). Aktami z 2019 r. zmieniono dane identyfikacyjne osoby wskazanej w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów oraz powody umieszczenia jej nazwiska w wykazie.

31      Po pierwsze, jeśli chodzi o dane identyfikacyjne zainteresowanej osoby, jedynymi danymi, jakie podano, była jej płeć męska.

32      Po drugie, powó umieszczenia w wykazie został zmieniony w następujący sposób:

„Wiodący syryjski przedsiębiorca mający ścisłe powiązania z reżimem. Kuzyn Baszara al-Assada, powiązany z rodzinami al-Assad i Makhlouf.

Z tego względu jest członkiem i beneficjentem syryjskiego reżimu i reżim ten wspiera.

Jeden z najważniejszych inwestorów w sektorze ropy naftowej, a wcześniej szef przedsiębiorstwa »Nizar Oilfield Supplies«.”.

33      W dniu 11 września 2019 r. Rada opublikowała sprostowanie do aktów z 2019 r. (Dz.U. 2019, L 234, s. 31, zwane dalej „sprostowaniem z 2019 r.”), którym zmieniła wpisy dotyczące imienia i nazwiska osoby, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów. Od tamtej pory wpisy te brzmiały „Nizar (Image not found) Al-Asaad (Image not found) (alias Al-Asad; Assad; Asad)”.

34      W dniu 28 maja 2020 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2020/719 zmieniającą decyzję 2013/255 (Dz.U. 2020, L 168, s. 66) oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) 2020/716 wykonujące rozporządzenie nr 36/2012 (Dz.U. 2020, L 168, s. 1). Wspomnianymi aktami zmieniono wpis dotyczący imienia i nazwisko osoby wskazanej w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów w następujący sposób: „Nizar (Image not found) AL-ASSAD (Image not found) (alias al-Asad; Assad; Asad)”. Powody umieszczenia w wykazie pozostawiono niezmienione w stosunku do aktów z 2019 r.

35      Pismem z 23 czerwca 2020 r. przedstawiciele skarżącego, powołując się na akty wymienione w pkt 29, 30 i 34 powyżej, zwrócili się do Rady o potwierdzenie, że nazwisko skarżącego nie zostało umieszczone w rozpatrywanych wykazach (zwanym dalej „pismem z 23 czerwca 2020 r.”).

36      Pismem z dnia 12 lutego 2021 r. Rada poinformowała przedstawicieli skarżącego, że po ponownym przeanalizowaniu informacji zawartych w jej aktach uznała, że skarżący jest rzeczywiście osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów (zwanym dalej „pismem z dnia 12 lutego 2021 r.”). W tym samym piśmie Rada poinformowała przedstawicieli skarżącego o zamiarze utrzymania środków ograniczających w mocy wobec skarżącego wraz z nowym uzasadnieniem mającym na celu wyjaśnienie, że skarżący rzeczywiście jest osobą wymienioną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów. Załącznikami do niniejszego pisma są dokumenty WK 4069/2019 INIT z dnia 21 marca 2019 r. oraz WK 985/2021 INIT z dnia 22 stycznia 2021 r. Rada wezwała wspomnianych przedstawicieli do przedstawienia uwag najpóźniej do dnia 26 lutego 2021 r.

37      Pismem z dnia 26 lutego 2021 r. przedstawiciele skarżącego przedstawili swoje uwagi Radzie. Zasadniczo skrytykowali oni zmianę stanowiska Rady wobec skarżącego, którego obecnie uznaje ona za osobę wskazaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów. Ponadto przedstawili oni uwagi w przedmiocie powodów umieszczenia w wykazie oraz informacji zawartych w dokumentach WK 4069/2019 INIT i WK 985/2021 INIT. Załączyli też pewną liczbę pism pochodzących od osób i jednego podmiotu zawierających komentarze na temat sytuacji skarżącego.

38      W dniu 6 maja 2021 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą 2021/751 oraz rozporządzenie wykonawcze 2021/743 (zwane dalej łącznie „aktami z 2021 r.”).

39      W odniesieniu do imienia i nazwiska skarżącego wskazano, że chodzi o „Nizar[a] AL-ASSAD[A] (alias al-Asad; Assad; Asad; Assaad; Asaad; Al Assaad) (Image not found; Image not found; Image not found; أسعد)”.

40      Natomiast w odniesieniu do danych identyfikacyjnych podano, że skarżący, płci męskiej, urodził się w dniu 2 marca 1948 r. lub 23 marca 1948 r. lub w marcu 1948 r. Posiada on obywatelstwa: syryjskie, libańskie i kanadyjskie. Podano tam również numery paszportów skarżącego: syryjskiego (nr 011090258), libańskiego (RL0003434) i kanadyjskiego (AG629220).

41      Wreszcie, powody umieszczenia w wykazie zostały sformułowane w następujący sposób:

„Wiodący syryjski przedsiębiorca mający ścisłe powiązania z reżimem. Powiązany z rodzinami al-Assad i Makhlouf.

Z tego względu jest członkiem syryjskiego reżimu, czerpie dzięki niemu korzyści lub w inny sposób go wspiera.

Jeden z najważniejszych inwestorów w sektorze ropy naftowej, założyciel i szef przedsiębiorstwa »Lead Contracting & Trading Ltd«.

42      Pismem z dnia 7 maja 2021 r. Rada poinformowała przedstawicieli skarżącego, że jej zdaniem żaden z przedstawionych przez nich argumentów nie podważa jej oceny. Poinformowała ich też o możliwości zgłaszania kolejnych uwag do dnia 1 marca 2022 r.

43      Pismem z dnia 28 maja 2021 r. Rada poinformowała przedstawicieli skarżącego, że imię i nazwisko skarżącego nadal będzie zawarte w rozpatrywanych wykazach, również po ponownym ich przeanalizowaniu.

44      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 14 lipca 2021 r. skarżący wniósł niniejszą skargę.

45      Pismem z dnia 13 kwietnia 2022 r. Rada poinformowała przedstawicieli skarżącego o zamiarze utrzymania środków ograniczających w mocy wobec niego, przy jednoczesnej zmianie powodów wskazanych w aktach z 2021 r. poprzez dodanie na końcu sformułowania: „Większościowy udziałowiec spółki Syrian Olive Oil Private JSC wytwarzającej oleje jadalne i mającej siedzibę w Syrii”.

46      Jako załącznik do pisma z dnia 13 kwietnia 2022 r. Rada przekazała przedstawicielom skarżącego dokument WK 5366/2022 INIT z dnia 11 kwietnia 2022 r. i poinformowała o możliwości przedstawienia uwag w przedmiocie nowego powodu umieszczenia w wykazie oraz dokumentu WK 5366/2022 INIT do dnia 29 kwietnia 2022 r.

47      Pismem z dnia 28 kwietnia 2022 r. przedstawiciele skarżącego przedstawili swoje uwagi Radzie.

48      W dniu 30 maja 2022 r. Rada przyjęła decyzję 2022/849 i rozporządzenie wykonawcze 2022/840 (zwane dalej łącznie „aktami utrzymującymi w mocy środki ograniczające z 2022 r.”). Decyzją 2022/849 moc obowiązująca decyzji 2013/255 została przedłużona do dnia 1 czerwca 2023 r. Imię i nazwisko skarżącego zostało pozostawione w pozycji 36 tabeli A (Osoby) rozpatrywanych wykazów. Rada uzasadniła zastosowanie środków ograniczających wobec skarżącego tymi samymi powodami, które zostały wskazane w aktach z 2021 r.

II.    Żądania stron

49      Skarżący wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności aktów z 2021 r. oraz aktów utrzymujących w mocy środki ograniczające z 2022 r. (zwanych dalej łącznie „zaskarżonymi aktami”) w zakresie, w jakim akty te dotyczą skarżącego;

–        obciążenie Rady kosztami postępowania.

50      Rada wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania;

–        tytułem żądania ewentualnego, na wypadek stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów, utrzymanie w mocy skutków decyzji 2022/849 w stosunku do skarżącego do czasu, gdy stwierdzenie częściowej nieważności rozporządzenia wykonawczego 2022/840 stanie się skuteczne.

III. Co do prawa

51      Na poparcie skargi skarżący podnosi pięć zarzutów, z których pierwszy dotyczy błędów w ocenie, drugi – naruszenia zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, trzeci – naruszenia zasady pewności prawa, czwarty – „nadużycia władzy”, a piąty – naruszenia powagi rzeczy osądzonej.

52      Z uwagi na to, że zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań wypływa z zasady pewności prawa, zarzuty drugi i trzeci należy zbadać łącznie [zob. wyrok z dnia 12 kwietnia 2013 r., Du Pont de Nemours (France) i in./Komisja, T‑31/07, niepublikowany, EU:T:2013:167, pkt 301 i przytoczone tam orzecznictwo]. Ponadto oba zarzuty opierają się na tym samym założeniu, a mianowicie, że zaskarżone akty działają z mocą wsteczną, gdyż zdaniem skarżącego po raz pierwszy wskazują, że to on jest osobą, o której mowa w pozycji 36 od dnia przyjęcia aktów z 2011 r.

53      Przed przystąpieniem do analizy tych zarzutów konieczne jest określenie przedmiotu niniejszej skargi oraz rozstrzygnięcie o dopuszczalności dowodów przedstawionych przez skarżącego w replice.

A.      W przedmiocie przedmiotu i zakresu niniejszej skargi

54      W swojej skardze skarżący wnosi o stwierdzenie nieważności samych aktów z 2021 r. oraz aktów utrzymujących w mocy środki ograniczające z 2022 r. w zakresie, w jakim te akty go dotyczą.

55      Należy przypomnieć, że skarżący faktycznie jest osobą, której dotyczą zaskarżone akty, i nie ulega wątpliwości, że jest on objęty środkami ograniczającymi, przynajmniej od dnia przyjęcia tych aktów. Strony nie zgadzają się jednak co do tego, czy skarżący był objęty środkami ograniczającymi przed przyjęciem aktów z 2021 r.

56      W tym względzie skarżący uważa w istocie, że nie był on objęty tymi aktami, co Rada wielokrotnie przyznała przed wysłaniem pisma z dnia 12 lutego 2021 r. Z kolei Rada uważa, że popełniła błąd, uznając, że skarżący nie był osobą wskazaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, podczas gdy w rzeczywistości chodziło o skarżącego, i to od chwili przyjęcia aktów z 2011 r. W tych okolicznościach poprzez przyjęcie aktów ustawy z 2021 r. chciała doprecyzować dane identyfikacyjne osoby wskazanej w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, oraz zmienić powody umieszczenia jej nazwiska w wykazie, tak aby było jasne, że chodzi o skarżącego i że jego nazwisko znajduje się w rozpatrywanych wykazach od czasu ustaw z 2011 r. Skarżący wyciąga z tego wniosek, że zaskarżone akty działają z mocą wsteczną, co Rada kwestionuje.

57      Z jednej strony należy więc zbadać, czy powody umieszczenia nazwiska skarżącego w zaskarżonych aktach są wystarczająco uzasadnione. Kwestia ta zostanie przeanalizowana w kontekście zarzutu pierwszego, dotyczącego błędów w ocenie. Z drugiej strony należy ustalić, czy zaskarżone akty działają z mocą wsteczną, która to kwestia zostanie rozważona w ramach łącznego rozpatrywania zarzutów drugiego i trzeciego, dotyczących odpowiednio naruszenia zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań i naruszenia zasady pewności prawa.

58      Z pkt 49 i 54 powyżej wynika natomiast, że do Sądu nie zwrócono się o wypowiedzenie się w przedmiocie zgodności z prawem aktów poprzedzających zaskarżone akty. Innymi słowy, Sąd nie musi badać, czy powody umieszczenia w wykazie wskazane w tych aktach zostały wykazane w sposób wymagany prawem, ani też czy dane identyfikacyjne zawarte w tych dokumentach z wystarczającą precyzją pozwalają na ustalenie, że skarżący faktycznie jest osobą, o której mowa w tych aktach.

B.      W przedmiocie dopuszczalności dowodów przedstawionych przez skarżącego w replice

59      Rada podnosi, że większość zaświadczeń przedstawionych przez skarżącego dotyczących jego interesów gospodarczych w spółkach takich jak Lead Contracting and Trade Company (zwana dalej „Lead Syria w likwidacji”), Lead Contracting and Trading Limited (zwana dalej „Lead UAE”), Gulfsands Petroleum i Cham Holding pochodzi sprzed wniesienia skargi i że skarżący nie wskazał powodów, dla których przedstawił te dokumenty z opóźnieniem.

60      Zapytany o to na rozprawie, skarżący podkreśla w istocie, że Rada nie sprecyzowała, które dokumenty załączone do repliki uważa za złożone po terminie. W każdym wypadku Rada twierdzi, że dokumenty załączone do repliki zostały przedstawione w odpowiedzi na argumenty Rady sformułowane w odpowiedzi na skargę.

61      Należy przypomnieć, że w myśl art. 85 § 1 regulaminu postępowania dowody i wnioski dowodowe przedstawia się w ramach pierwszej wymiany pism procesowych. W art. 85 § 2 dodano, że strony mogą również przedstawiać na poparcie swojej argumentacji nowe dowody lub wnioski dowodowe w replice i duplice, o ile opóźnienie w ich złożeniu jest uzasadnione. W tym ostatnim przypadku, zgodnie w art. 85 § 4 regulaminu postępowania, Sąd rozstrzyga w przedmiocie dopuszczalności przedstawionych dowodów lub wniosków dowodowych po umożliwieniu pozostałym stronom ustosunkowania się do nich (wyrok z dnia 13 grudnia 2018 r., Post Bank Iran/Rada, T‑559/15, EU:T:2018:948, pkt 74).

62      Ponadto art. 85 § 2 regulaminu postępowania należy interpretować w świetle jego art. 92 § 7, który wyraźnie stanowi, że dopuszcza się przedstawienie dowodów przeciwnych oraz rozszerzenie środków dowodowych. W konsekwencji, jak wynika z utrwalonego orzecznictwa, dowód przeciwny i rozszerzenie wniosków dowodowych w następstwie przedłożenia dowodu przeciwnego przez stronę przeciwną nie są objęte prekluzją przewidzianą w art. 85 § 2 regulaminu postępowania (zob. wyrok z dnia 18 września 2017 r., Uganda Commercial Impex/Rada, T‑107/15 i T‑347/15, niepublikowany, EU:T:2017:628, pkt 72 i przytoczone tam orzecznictwo).

63      W niniejszej sprawie należy zauważyć, że skarżący ma rację, twierdząc, iż Rada nie wskazała, które dokładnie dokumenty z listy dokumentów załączonych do repliki uważa za przedstawione po terminie. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę przedsiębiorstwa wymienione w pkt 59 powyżej, należy przyjąć, że Rada odnosi się do załączników C.4–C.6 (dotyczących spółki Lead Contracting and Trade Company), C.8–C.10 (dotyczących spółki Lead Contracting and Trading Limited), C.11 i C.14 (dotyczących spółki Gulfsands Petroleum) oraz załącznika C.16 (dotyczącego spółki Cham Holding).

64      Należy jednak zauważyć, że w pkt 79 odpowiedzi na skargę Rada podkreśliła, że skarżący nie przedstawił żadnego zaświadczenia potwierdzającego likwidację przedsiębiorstw, z którymi jest powiązany, ani żadnego świadectwa zbycia udziałów, które posiadał w tych przedsiębiorstwach. Ponadto w pkt 80–83 odpowiedzi na skargę Rada zakwestionowała moc dowodową pism osób trzecich przedstawionych przez skarżącego w załączniku do skargi i mających na celu potwierdzenie, że nie ma już żadnych interesów gospodarczych w Syrii.

65      Dowody skarżącego, za pomocą których skarżący zmierza do wykazania, że nie ma on już żadnych interesów w spółkach wymienionych w pkt 59 powyżej, zostały wobec tego przedstawione w celu ustosunkowania się do argumentów Rady.

66      Również pozostałe dowody przedstawione przez skarżącego w załączniku do repliki, których dopuszczalność nie została zresztą zakwestionowana przez Radę, mają na celu poparcie argumentów, które skarżący przedstawił w odpowiedzi na argumenty przedstawione przez Radę w odpowiedzi na skargę, przypomniane w pkt 64 powyżej.

67      W tych okolicznościach należy uznać, że wszystkie dowody przedstawione przez skarżącego w załączniku do repliki mają na celu ustosunkowanie się do argumentów Rady przedstawionych w odpowiedzi na skargę, a tym samym są one dopuszczalne.

C.      W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego błędów w ocenie

68      Skarżący twierdzi w istocie, że Rada popełniła błąd, umieszczając jego nazwisko w rozpatrywanych wykazach, ponieważ nie spełnia on kryteriów umieszczenia w nich. W tym względzie skarżący podnosi, że chociaż w przeszłości prowadził działalność gospodarczą w Syrii, to obecnie nie wykonuje on już żadnej działalności w tym kraju. Twierdzi też, że nie ma żadnych związków z rodzinami Assad lub Makhlouf. Wreszcie, twierdzi, że nie jest powiązany z syryjskim reżimem.

69      Rada kwestionuje argumenty skarżącego i uważa w istocie, że wykazała zasadność powodów umieszczenia jego nazwiska w wykazie.

1.      Rozważania wstępne

70      Należy przypomnieć, że skuteczność kontroli sądowej gwarantowanej przez art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wymaga w szczególności, by sąd Unii upewnił się, że decyzja, na mocy której przyjęto lub utrzymano środki ograniczające, która ma dla danej osoby lub danego podmiotu skutek indywidualny, opiera się na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej. Oznacza to sprawdzenie okoliczności faktycznych podnoszonych w uzasadnieniu, które leży u podstaw wspomnianej decyzji, tak aby kontrola sądowa nie była ograniczona do oceny abstrakcyjnego prawdopodobieństwa przywołanych powodów, ale by dotyczyła tego, czy powody te – lub co najmniej jeden z nich, uważany za sam w sobie wystarczający do wsparcia tejże decyzji – są wykazane (zob. wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 119).

71      Sąd Unii ma obowiązek przeprowadzić to badanie, zwracając się w razie potrzeby do właściwego organu Unii o przedstawienie informacji lub dowodów, poufnych lub nie, mających znaczenie dla takiego badania (zob. wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 120 i przytoczone tam orzecznictwo).

72      To bowiem do właściwego organu Unii należy – w razie zakwestionowania – wykazanie zasadności powodów wysuniętych przeciwko konkretnej osobie lub konkretnemu podmiotowi, a nie do tej osoby lub tego podmiotu przedstawienie dowodu przeciwnego dotyczącego braku zasadności wspomnianych powodów (wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 121).

73      W tym celu nie jest wymagane, by wspomniany organ przedstawił przed sądem Unii wszystkie informacje i dowody nieodłącznie związane z powodami wskazanymi w akcie, który został zaskarżony w trybie skargi o stwierdzenie nieważności. Jest istotne jednakże, by przedstawione informacje lub dowody wykazywały powody wysunięte przeciwko zainteresowanej osobie lub przeciwko zainteresowanemu podmiotowi (wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 122).

74      Jeśli natomiast właściwy organ Unii przedstawi mające znaczenie informacje lub dowody, sąd Unii powinien sprawdzić materialną prawidłowość podnoszonych okoliczności faktycznych w odniesieniu do tych informacji lub dowodów oraz ocenić moc dowodową tych ostatnich w zależności od okoliczności konkretnej sprawy i w świetle ewentualnych uwag przedstawionych w szczególności przez zainteresowaną osobę lub zainteresowany podmiot w tym względzie (wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 124).

75      Zgodnie z orzecznictwem Trybunału oceny zasadności umieszczenia nazwiska danej osobie w wykazie należy dokonywać poprzez zbadanie dowodów nie w sposób odrębny, lecz w kontekście, w który się one wpisują (zob. podobnie wyroki: z dnia 21 kwietnia 2015 r., Anbouba/Rada, C‑630/13 P, EU:C:2015:247, pkt 51; z dnia 21 kwietnia 2015 r., Anbouba/Rada, C‑605/13 P, EU:C:2015:248, pkt 50).

76      Wreszcie, w ramach oceny wagi wchodzących w grę interesów, która to ocena stanowi część kontroli proporcjonalności spornych środków ograniczających, można uwzględnić kontekst, w który się one wpisują, z uwagi na to, iż wystąpiła pilna potrzeba przyjęcia takich środków, mających na celu wywarcie presji na reżimie syryjskim, tak aby wstrzymał on brutalne represje skierowane przeciwko ludności, oraz ze względu na trudności w uzyskaniu bardziej precyzyjnych dowodów w państwie objętym wojną domową rządzonym przez reżim mający charakter autorytarny (wyrok z dnia 21 kwietnia 2015 r., Anbouba/Rada, C‑605/13 P, EU:C:2015:248, pkt 46).

77      Zarzut pierwszy należy zbadać w świetle powyższych rozważań.

2.      W przedmiocie powodów umieszczenia w wykazie i określenia kryteriów umieszczenia w wykazie

78      Należy przypomnieć, że ogólne kryteria umieszczania w wykazie określone w art. 27 ust. 1 i w art. 28 ust. 1 decyzji 2013/255, zmienionej decyzją 2015/1836, powtórzone w odniesieniu do zamrożenia środków finansowych w art. 15 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 36/2012, zmienionego rozporządzeniem 2015/1828, przewidują, że środki ograniczające są stosowane wobec osób i podmiotów czerpiących korzyści z polityki prowadzonej przez syryjski reżim lub wspierających ten reżim. Podobnie art. 27 ust. 2 lit. a) i art. 27 ust. 3 oraz art. 28 ust. 2 lit. a) i art. 28 ust. 3 tejże decyzji, powtórzone w odniesieniu do zamrożenia środków finansowych w art. 15 ust. 1a lit. a) i art. 15 ust. 1b wskazanego rozporządzenia, stanowią, że kategoria „wiodących przedsiębiorców działających w Syrii” jest objęta środkami ograniczającymi, chyba że dostępne są informacje o tym, że osoby te nie są lub przestały być powiązane z reżimem, nie wywierają na niego wpływu lub nie jest z nimi związane rzeczywiste ryzyko ominięcia środków ograniczających. Wreszcie, art. 27 ust. 2 zdanie ostatnie i art. 27 ust. 3 oraz art. 28 ust. 2 zdanie ostatnie i art. 28 ust. 3 tejże decyzji, powtórzone w odniesieniu do zamrożenia środków finansowych w art. 15 ust. 1a zdanie ostatnie i art. 15 ust. 1b wskazanego rozporządzenia, przewidują, że osoby i podmioty powiązane z osobami, podmiotami i organami spełniające jedno z kryteriów umieszczenia w wykazie są objęte środkami ograniczającymi, chyba że istnieją wystarczające informacje potwierdzające, że osoby te nie są lub przestały być związane z syryjskim reżimem lub nie wywierają na niego wpływu ani nie jest z nimi związane rzeczywiste ryzyko omijania środków ograniczających.

79      Jak wspomniano w pkt 41 powyżej, powody umieszczenia nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach są następujące:

„Wiodący syryjski przedsiębiorca mający ścisłe powiązania z reżimem. Powiązany z rodzinami al-Assad i Makhlouf.

Z tego względu jest członkiem syryjskiego reżimu, czerpie dzięki niemu korzyści lub w inny sposób go wspiera.

Jeden z najważniejszych inwestorów w sektorze ropy naftowej, założyciel i szef przedsiębiorstwa »Lead Contracting & Trading Ltd«.

80      Z powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach należy wywnioskować, że jego nazwisko zostało umieszczone w wykazie, po pierwsze, ze względu na posiadanie przez niego statusu wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii, zgodnie z kryterium określonym w art. 27 ust. 2 lit. a) i art. 28 ust. 2 lit. a) decyzji 2013/255, zmienionej decyzją 2015/1836, powtórzonym w odniesieniu do zamrożenia środków finansowych w art. 15 ust. 1a lit. a) rozporządzenia nr 36/2012, zmienionego rozporządzeniem 2015/1828 (kryterium wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii), po drugie, ze względu na jego powiązania z syryjskim reżimem, zgodnie z kryterium określonym w art. 27 ust. 1 i art. 28 ust. 1 tej decyzji oraz w art. 15 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia (kryterium powiązania z reżimem), oraz po trzecie, ze względu na jego powiązania z członkami rodzin Assad i Makhlouf, zgodnie z kryterium określonym w art. 27 ust. 1 zdanie ostatnie i art. 28 ust. 2 zdanie ostatnie tej decyzji oraz w art. 15 ust. 1a zdanie ostatnie tego rozporządzenia (kryterium powiązania z osobą lub podmiotem objętymi środkami ograniczającymi).

3.      W przedmiocie dowodów

81      W celu uzasadnienia umieszczenia nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach Rada przedstawiła dokument WK 4069/2019 INIT, zawierający publicznie dostępne informacje, a mianowicie linki, artykuły prasowe i zrzuty ekranu pochodzące ze:

–        strony internetowej Syrian Oil & Gas News, która w publikacji z dnia 31 lipca 2010 r. przedstawia zdjęcia skarżącego i opisuje go jako przedsiębiorcę, który dokonał znacznych inwestycji w Syrii, w szczególności za pośrednictwem spółki Lead Syria w likwidacji, jako wspólnik Ghassana Muhanny; według tej publikacji spółka ta jest jedną z najstarszych i największych spółek budowlanych w syryjskim sektorze naftowym; publikacja podaje również, że jest on partnerem w spółce Asaad Beitenjaneh & Partners Company for Processing & Refining Edible Oils, która zajmuje się produkcją ropy naftowej, oraz szefem syryjskiego oddziału syryjsko-algierskiej izby handlowej i członkiem syryjskiego komitetu narodowego syryjskiej międzynarodowej izby handlowej; wreszcie, w publikacji tej wymieniono projekty i spółki, w które był zaangażowany skarżący, a mianowicie Cham Holding, United Insurance Company, Al Badia Cement JSC, Bank Audi Syria, Syrian Arab Insurance Company, Aqeelah Takaful Insurance Company, Dajajouna, oraz wspomniano okoliczność, że jest on właścicielem stajni koni czystej krwi arabskiej;

–        strony internetowej Aks al Ser, która w publikacji z dnia 6 września 2012 r. podaje, że według źródła bliskiego skarżącemu ten ostatni uciekł, zabierając ze sobą miliony dolarów, z Syrii do Algierii, w której prowadzi znaczące projekty i inwestycje w sektorze ropy naftowej i gazu; w publikacji podano, że według tego źródła skarżący zaczął likwidować swoje aktywa finansowe i wycofywać swoje pieniądze z banków po zbombardowaniu siedziby syryjskiej służby bezpieczeństwa narodowego; w publikacji opisano ponadto skarżącego jako jednego z najważniejszych inwestorów w syryjskim sektorze naftowym oraz jako uważanego w środowisku biznesowym za kluczowego gracza w tym sektorze; oprócz tego w publikacji poinformowano, że skarżący posiada udziały w Cham Holding, jest jednym z założycieli Bank Audi Syria oraz jest wspólnikiem w Al Badia Cement i Lead Syria w likwidacji; w publikacji wskazano wreszcie, że skarżący należy do grupy przedsiębiorców czerpiących korzyści z syryjskiego reżimu, że ma powiązania z kręgami decyzyjnymi, w których odgrywa rolę pośrednika między syryjskim reżimem a innymi krajami w zakresie wydobycia ropy naftowej;

–        strony internetowej Dawdaa, która w publikacji z dnia 2 listopada 2017 r. relacjonuje, że niepotwierdzone raporty wskazują na zerwanie przez skarżącego, który jest odpowiedzialny za kwestie związane z ropą naftową, z syryjskim reżimem; w publikacji uściślono ponadto, że skarżący nie jest członkiem rodziny Assadów, ale pozostaje z nią blisko związany ze względu na swoje obowiązki; w publikacji wskazano wreszcie, że skarżący jest wspólnikiem Ghassana Muhanny, wuja Ramiego Makhloufa, w ich spółce Lead Syria w likwidacji;

–        strony internetowej Syriano, która w publikacji z dnia 22 stycznia 2015 r. podaje, że skarżący jest właścicielem 50 % udziałów w spółce Lead Syria w likwidacji, a drugą połowę posiada Ghassan Muhanna, reprezentujący w spółce interesy Mohammeda Makhloufa, jego szwagra;

–        strony internetowej Orient News, która w artykule z dnia 2 lutego 2015 r. określa skarżącego jako „ojca chrzestnego” syryjskiego sektora naftowego, który uczestniczył w „programie oil-for-food” we współpracy z Maherem Al-Assadem, bratem prezydenta Bashara Al-Assada;

–        strony internetowej Ayn Almadina, która w artykule z dnia 22 lipca 2018 r. opisuje rozwój kariery skarżącego – od skromnych początków do pozycji zamożnego przedsiębiorcy z sektora naftowego – który zawdzięcza on związkom ze swoim kuzynem, Mohammedem Makhloufem; w artykule wskazano również, że skarżący ma obywatelstwo kanadyjskie i że niedawno uzyskał obywatelstwo libańskie; wskazano też, że skarżący założył wraz z Mohammedem Makhloufem i szwagrem tego ostatniego, Ghassanem Muhanną, spółkę Lead Syria w likwidacji; w artykule wspomniano również o tym, że matka skarżącego, Jamila Muhanna, jest kuzynką żony Mohammeda Makhloufa.

82      Rada przedstawiła również dokument WK 985/2021 INIT. W pierwszej części tego dokumentu, podzielonej na trzy sekcje, podano dane identyfikacyjne skarżącego, przedstawiono jego sylwetkę, jak również opis jego powiązań z syryjskim reżimem oraz wyjaśniono różne nazwiska patronimiczne skarżącego. Ponadto jako dowód nr 3 Rada przedstawiła kserokopie paszportów i dokumentów tożsamości skarżącego. Są w nim zawarte kopie jego paszportów libańskiego, syryjskiego i kanadyjskiego, a także wizy pobytowej w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, którą uzyskał jako dyrektor generalny spółki Lead UAE. Dowód nr 4 jest zaświadczeniem dotyczącym spółki Lead UAE z dnia 17 września 2018 r. Wreszcie, dokument ten zawiera linki, artykuły prasowe i zrzuty ekranu. Cztery spośród nich są identyczne z linkami, artykułami prasowymi i zrzutami ekranu zawartymi w dokumencie WK 4069/2019 INIT, a mianowicie publikacje ze stron internetowych Syriano i Dawdaa oraz artykuły prasowe ze stron internetowych Orient News i Ayn Almadina. Co do pozostałych, to są to informacje pochodzące:

–        ze strony internetowej Syrian Oil & Gas News, która w publikacji z dnia 2 sierpnia 2010 r. powtarza informacje zamieszczone na tej stronie w dniu 31 lipca 2010 r., dodając, że skarżący jest wspólnikiem spółki Asaad Beitenjaneh & Partners Company for Syrian Olive Oil;

–        ze strony internetowej Al-Iqtisadi wyświetlonej w dniu 21 stycznia 2020 r., która opisuje skarżącego jako założyciela i prezesa spółki Lead UAE, zarejestrowanej w wolnej strefie Jebel Ali w Zjednoczonych Emiratach Arabskich;

–        ze strony internetowej Al Khaleej Online, która w artykule zatytułowanym „Who steals the Syrian oil?” (Kto kradnie syryjską ropę?) z dnia 8 listopada 2019 r., opublikowanym również na stronie internetowej Anadolu Arabic w dniu 7 listopada 2019 r. pod innym tytułem, wskazuje, że na konto rodziny Assadów przelane zostały miliardy dolarów pochodzących ze sprzedaży ropy naftowej przez przedsiębiorstwa takie jak spółka Lead Syria w likwidacji, z siedzibą w Damaszku (Syria); współwłaścicielami spółki Lead Syria w likwidacji są Mohammed Makhlouf i jego krewny Nizar Asaad; Mohammed Makhlouf zarejestrował swoje udziały na nazwisko swego szwagra, Ghassana Muhanny;

–        ze strony internetowej Al Hewar, która w artykule z dnia 14 maja 2014 r. zatytułowanym „Looting of the funds and wealth of the Syrian people under the rule of the Al-Assad family, coalition administration, and the interim government (in number and facts)” [Grabież środków i bogactw narodu syryjskiego pod rządami rodziny Al-Assada, koalicji i rządu tymczasowego (w liczbach i faktach)] stwierdza, że skarżący jako krewny Mohammeda Makhloufa założył spółkę Lead Syria w likwidacji działającą w przemyśle naftowym na rzecz rodziny Assada;

–        z książki zatytułowanej The Political Economy of Investment in Syria (Ekonomia polityczna inwestowania w Syrii), opublikowanej w 2015 r., która wskazuje, że zgodnie z artykułem opublikowanej na stronie internetowej The Syria Report z dnia 2 lipca 2007 r. skarżący, ważny biznesmen, jest prezesem PDG i głównym udziałowcem spółki Lead Syria w likwidacji, największego przedsiębiorstwa naftowego w kraju, i wraz z Ramim Makhloufem zainwestował w 23,2 mln dolarów amerykańskich (USD) (około 17,23 mln EUR) w Gulfsands Petroleum, brytyjskie przedsiębiorstwo naftowe prowadzące działalność w Syrii.

4.      W przedmiocie wiarygodności i znaczenia dowodów

83      Skarżący kwestionuje wiarygodność i znaczenie dowodów przedstawionych przez Radę w celu wykazania zasadności powodów umieszczenia jego nazwiska w wykazie.

84      W pierwszej kolejności, odnosząc się do wiarygodności dowodów przedstawionych przez Radę, należy przypomnieć, że z jednej strony w ramach oceny wagi wchodzących w grę interesów, która to ocena stanowi część kontroli proporcjonalności spornych środków ograniczających, można uwzględnić kontekst, w który się one wpisują, z uwagi na to, iż wystąpiła pilna potrzeba przyjęcia takich środków, mających na celu wywarcie presji na reżimie syryjskim, tak aby wstrzymał on brutalne represje skierowane przeciwko ludności, oraz ze względu na trudności w uzyskaniu bardziej precyzyjnych dowodów w państwie objętym wojną domową rządzonym przez reżim mający charakter autorytarny (zob. wyrok z dnia 14 kwietnia 2021 r., Al-Tarazi/Rada, T‑260/19, niepublikowany, EU:T:2021:187, pkt 71 i przytoczone tam orzecznictwo).

85      Z drugiej strony zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w swoich działaniach Trybunał i Sąd kierują się zasadą swobodnej oceny dowodów, zaś jedynym kryterium oceny wartości przedstawionych dowodów jest ich wiarygodność. Ponadto zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, aby dokonać oceny mocy dowodowej dokumentu, trzeba zweryfikować wiarygodność zawartych w nim informacji, a w szczególności wziąć pod uwagę pochodzenie dokumentu, okoliczności jego sporządzenia, jego przeznaczenie, następnie zaś na podstawie jego treści zadać sobie pytanie, czy wydaje się on sensowny i wiarygodny (zob. wyrok z dnia 14 kwietnia 2021 r., Al-Tarazi/Rada, T‑260/19, niepublikowany, EU:T:2021:187, pkt 72 i przytoczone tam orzecznictwo).

86      Należy zauważyć, że skarżący ogranicza się do stwierdzenia, że Rada opiera się na doniesieniach osób trzecich i niezależnych publikacji internetowych mających charakter pogłosek, niepopartych żadnymi konkretnymi dowodami. W tym zakresie, skoro dowody przedstawione przez Radę i przekazane skarżącemu pochodziły z publicznie dostępnych źródeł, to mógł on wskazać, które z tych źródeł, jego zdaniem, były na przykład przychylne dla syryjskiego reżimu. W szczególności w świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 74 powyżej, o ile to do Rady należy przedstawienie dowodów na poparcie powodów umieszczenia w wykazie, o tyle do skarżącego należy wskazanie tych spośród nich, które mogą budzić wątpliwości co do ich wiarygodności (zob. podobnie wyrok z dnia 14 kwietnia 2021 r., Al-Tarazi/Rada, T‑260/19, niepublikowany, EU:T:2021:187, pkt 73).

87      W drugiej kolejności, co się tyczy znaczenia dowodów przedstawionych przez Radę, skarżący twierdzi, że większość z nich jest już nieaktualna. Zauważa w tym względzie, że siedem z nich ma ponad sześć lat, a z trzech artykułów mających mniej niż sześć lat, tylko jeden został opublikowany na mniej niż dwa lata przed przyjęciem zaskarżonych aktów. Ponadto kilka z tych artykułów ma jeszcze mniejsze znaczenie, niż sugeruje data ich publikacji, ponieważ odnoszą się one do wydarzeń sprzed likwidacji interesów gospodarczych skarżącego w Syrii. Ostatecznie dowody te świadczą o tym, że skarżący był przedsiębiorcą działającym w Syrii, czego nie kwestionuje, ale nie wynika z nich, że jest on takim przedsiębiorcą również obecnie.

88      W tym względzie należy zauważyć, że im starszy jest materiał dowodowy w stosunku do daty uchwalenia aktów wprowadzających środki ograniczające w stosunku do osoby lub podmiotu, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że sam będzie on mógł stanowić wystarczającą podstawę do wydania spornych aktów. W tym sensie, chociaż Rada może oprzeć się na takim materiale dowodowym, to długi okres, jaki upłynął pomiędzy ich publikacją a przyjęciem zaskarżonych aktów, wymaga, aby Rada potwierdziła go innym, bardziej aktualnym materiałem dowodowym (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas, C‑79/15 P, EU:C:2017:584, pkt 32, 33).

89      W niniejszej sprawie poszczególne dowody przedstawione przez Radę zawierają w większości pokrywające się informacje, w związku z czym nawet najstarsze z nich mogą w pewnym stopniu być istotne dla wykazania zasadności powodów umieszczenia w wykazie.

90      W tych okolicznościach należy uznać, że materiał dowodowy, jaki przedstawiła Rada, jest sensowny i wiarygodny i a priori jest istotny dla uzasadnienia powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w wykazie.

91      Niemniej jednak wiek dowodów przedstawionych przez Radę będzie musiał zostać uwzględniony w celu ustalenia, czy w świetle całości akt sprawy jest on wystarczający do wykazania powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w wykazie.

5.      W przedmiocie powodów umieszczenia w wykazie

a)      W przedmiocie statusu wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii

1)      W przedmiocie interesów gospodarczych skarżącego

92      Na wstępie z informacji zawartych w prawie wszystkich artykułach lub publikacjach przedstawionych przez Radę, z wyjątkiem artykułu ze strony internetowej Orient News i strony internetowej Aliqtisadi, wynika, że skarżący jest założycielem i wspólnikiem spółki Lead Syria w likwidacji – spółki działającej w sektorach naftowym i gazowym. Mowa jest o tym również w pierwszej części dokumentu WK 985/2021 INIT, pod nagłówkiem „Prezentacja i bliskie związki z syryjskim reżimem”. Dalej zarówno z wizy pobytowej skarżącego w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, jak też ze strony internetowej Aliqtisadi wynika, że skarżący był dyrektorem spółki Lead UAE. Ponadto na stronach internetowych Syrian Oil & Gas News i Aks al Ser skarżący został opisany jako zaangażowany w działalność różnych podmiotów. Wreszcie, we fragmencie książki The Political Economy of Investment in Syria mowa jest o inwestycji skarżącego w Gulfsands Petroleum, brytyjską spółkę naftową działającą w Syrii.

93      W związku z tym dowody przedstawione przez Radę wskazują na to, że skarżący jest inwestorem w syryjskim sektorze naftowym.

94      Skarżący kwestionuje ten opis i podnosi co do istoty, że nie prowadzi już żadnych interesów gospodarczych w Syrii.

95      W pierwszej kolejności, co się tyczy spółki Lead Syria w likwidacji, skarżący przedstawia umowę z listopada 2011 r., na mocy której zbył swoje udziały w tej spółce na rzecz A, i przedstawił deklaracje podatkowe tego podmiotu za lata 2012–2020, chcąc wykazać, że od 2012 r. spółka ta nie prowadziła żadnej działalności. Przedstawia on również zaświadczenie z rejestru handlowego w Damaszku z dnia 5 stycznia 2021 r., z którego wynika, że w dniu 8 listopada 2020 r., a więc przed datą przyjęcia zaskarżonych aktów, spółka Lead Syria w likwidacji została postawiona w stan likwidacji.

96      Należy jednak zauważyć, po pierwsze, że wszystkie przedstawione przez Radę dowody dotyczące spółki Lead Syria w likwidacji pochodzą sprzed dnia 5 stycznia 2021 r. Po drugie, Rada nie przedstawiła żadnego argumentu na poparcie twierdzenia, że spółka Lead Syria w likwidacji jest nadal aktywna lub że dowody przedstawione przez skarżącego są nieracjonalne i niewiarygodne.

97      W konsekwencji należy stwierdzić, że skarżący wykazał, że nie posiada już udziałów w spółce Lead Syria w likwidacji, która to spółka w dniu przyjęcia zaskarżonych aktów była w każdym razie nieaktywna i znajdowała się w stanie w likwidacji.

98      W drugiej kolejności, jeśli chodzi o spółkę Lead UAE, skarżący przedstawia dwa dokumenty pochodzące od QNA Auditors, firmy audytorskiej z siedzibą w Dubaju (Zjednoczone Emiraty Arabskie), w których zaświadcza ona, że spółka Lead UAE nie prowadzi działalności w Syrii. Chodzi tu o pismo z dnia 18 lutego 2021 r. i tabelę z dnia 15 listopada 2021 r. sporządzoną przez QNA Auditors w celu poświadczenia wykazu projektów realizowanych i zakończonych przez spółkę Lead UAE. Z tej ostatniej tabeli wynika, że spółka Lead UAE była zaangażowana w projekty budowlane w Algierii i Katarze.

99      Należy zauważyć, że poza wizą pobytową skarżącego w Zjednoczonych Emiratach Arabskich przedstawioną przez Radę wzmianka o Lead UAE znajduje się jedynie na stronie internetowej Al-Iqtisadi. Na tej stronie nie ma jednak informacji, gdzie realizowane są projekty spółki Lead UAE.

100    Co się tyczy argumentu Rady, że z pisma z dnia 18 lutego 2021 r. nie wynika jasno, czy zawarte w nim stwierdzenia dotyczą spółki Lead UAE czy spółki Lead Syria w likwidacji, należy go odrzucić jako bezpodstawny. Skarżący przedstawił bowiem uzasadnione wyjaśnienia służące odróżnieniu spółki Lead Syria w likwidacji od spółki Lead UAE. W tym względzie przedstawił dowody dotyczące każdej z tych spółek, pochodzące od takich podmiotów jak firma audytorska lub rejestr handlowy, że spółka Lead Syria w likwidacji jest spółką, którą założył z Ghassanem Muhanną w Syrii przed wycofaniem się z niej w 2011 r., natomiast spółka Lead UAE jest spółką, którą założył w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

101    Prawdą jest, że duże podobieństwo nazw tych spółek może być mylące. Niemniej jednak, podczas gdy skarżący dołożył starań, aby wyjaśnić te nazwy i udzielić dalszych wyjaśnień, po to by Sąd mógł rozróżnić te dwa podmioty, Rada z kolei nie ułatwiła Sądowi zrozumienia, do którego podmiotu odnoszą się poszczególne dowody zawarte w dokumentach WK 4069/2019 INIT i WK 985/2021 INIT, gdyż w swoich pismach procesowych posługiwała się różnymi nazwami, często niespójnie. Wreszcie, należy stwierdzić, że w odpowiedzi na pytanie zadane przez Sąd na rozprawie Rada potwierdziła, iż faktycznie istniały dwa podmioty, a mianowicie spółka Lead Syria w likwidacji i spółka Lead UAE, oraz że w przypadku gdy powoływała się na podmiot utworzony przez skarżącego i Ghassana Muhanny, chodziło jej o spółkę Lead Syria w likwidacji.

102    W związku z tym skarżący wykazał, że spółka Lead UAE z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, co potwierdzają dowody przedstawione przez Radę, nie prowadzi działalności w Syrii.

103    W każdym razie należy zauważyć, że skarżący przedstawił decyzję z dnia 23 marca 2020 r. wydaną przez jedynego udziałowca spółki Lead UAE, spółkę B, przyjmującą z tym dniem jego rezygnację ze stanowiska dyrektora tej spółki.

104    Tymczasem Rada nie przedstawiła żadnego argumentu w celu zakwestionowania rezygnacji skarżącego ani nie podważyła wiarygodności przedstawionych przez niego dowodów.

105    W związku z tym należy uznać, że skarżący wykazał, iż nie jest już zaangażowany w spółkę Lead UAE, która w każdym razie nie jest spółką mającą siedzibę w Syrii i nie prowadzi tam żadnej działalności.

106    W trzeciej kolejności należy zbadać udział skarżącego w różnych podmiotach wymienionych na stronach internetowych Syrian Oil & Gas News i Aks al Ser.

107    Po pierwsze, co się tyczy spółki Asaad and Petngnap & Co., którą skarżący łączy, a czego Rada nie kwestionuje, ze spółką Asaad Beitenjaneh & Partners Company for Processing & Refining Edible Oils, przekształconą w 2011 r. w spółkę prawa prywatnego Syrian Private Joint-stock Company for Processing and Refining Edible Oils, skarżący przedstawił pismo tej spółki z dnia 15 listopada 2021 r., w którym stwierdzono, że na ten dzień skarżący nie posiadał w niej żadnych udziałów. Wskazane zaświadczenie, opisujące sytuację skarżącego względem tej spółki, która istniała już po przyjęciu aktów z 2021 r., niewątpliwie nie dowodzi, że w chwili przyjęcia przez Radę środków ograniczających w stosunku do niego skarżący nie posiadał takich udziałów. Niemniej jednak jedyny dowód przedstawiony przez Radę, wskazujący, że skarżący jest wspólnikiem wspomnianego podmiotu, jest stary, gdyż pochodzi z 2010 r. Informacji tej nie potwierdza też żaden inny późniejszy dowód. Ponadto Rada nie przedstawiła żadnego argumentu na poparcie twierdzenia, że skarżący nadal posiada udziały w tej spółce. Wreszcie, nie przedstawiła ona żadnego argumentu podważającego wiarygodność i znaczenie dowodów przedstawionych przez skarżącego. W tych okolicznościach istnieje uzasadniona wątpliwość, czy w chwili przyjęcia aktów z 2021 r. skarżący miał jeszcze status udziałowca w przedmiotowej spółce.

108    Natomiast w odniesieniu do aktów utrzymujących w mocy środki ograniczające z 2022 r. dowód przedstawiony przez skarżącego poprzedzał datę ich przyjęcia, przy czym Rada nie przedstawiła żadnego dodatkowego dowodu, wobec czego należy stwierdzić, że skarżący wykazał, iż w chwili ich przyjęcia nie miał już statusu udziałowca spółki Asaad and Petngnap & Co.

109    Po drugie, jeśli chodzi o towarzystwo ubezpieczeniowe United Insurance Company, skarżący przedstawił pismo prezesa tego towarzystwa z dnia 16 listopada 2021 r. potwierdzające, że od 2012 r. nie jest on posiadaczem udziałów tej spółki. Ze swej strony Rada przedstawiła tylko jedną publikację mającą na celu wykazanie, że skarżący zainwestował w ten podmiot w 2010 r., i nie przedstawiła żadnego argumentu, aby podważyć wiarygodność lub treść wspomnianego pisma. Należy zatem stwierdzić, że skarżący wykazał, iż w momencie przyjęcia zaskarżonych aktów nie posiadał żadnych udziałów we wspomnianej spółce.

110    Po trzecie, co się tyczy spółki Al Badia Cement JSC, skarżący przedstawił pismo tej spółki z dnia 25 kwietnia 2021 r., w którym stwierdzono, że w dniu 25 września 2011 r. złożył rezygnację z funkcji członka zarządu i sprzedał udziały posiadane w 2011 r. W celu wykazania, że nie ma on już udziałów w tej spółce, przedstawił dwa inne dokumenty pochodzące ze strony internetowej WikiLeaks, potwierdzające tę rezygnację. Z kolei Rada nie przedstawiła żadnego argumentu w celu podważenia wiarygodności lub treści tych dowodów. Tym samym skarżący wykazał, że w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów nie był związany z przedmiotową spółką.

111    Po czwarte, co się tyczy banku Bank Audi Syria, który jak twierdzi skarżący, przekształcił się w Ahli Trust Bank, czego Rada nie kwestionuje, skarżący przedstawił pismo tego banku z dnia 11 listopada 2021 r., w którym stwierdzono, że do tego momentu nie posiadał w nim żadnych udziałów. Ze swojej strony Rada przedstawiła jedynie dowody z 2010 r. i 2012 r., wskazujące na to, że skarżący jest wspólnikiem tego podmiotu, i nie przedstawiła żadnego argumentu podważającego wiarygodność lub treść wskazanego pisma. Należy zatem stwierdzić, że skarżący wykazał, iż w momencie przyjęcia zaskarżonych aktów nie posiadał żadnych udziałów we wspomnianym banku.

112    Po piąte, co się tyczy spółki Syrian Arab Insurance Company, skarżący przedstawił pismo tej spółki z dnia 9 listopada 2021 r., w którym stwierdzono, że do tego momentu nie posiadał on żadnych udziałów w tej spółce. Ze swej strony Rada przedstawiła tylko jedną publikację mającą na celu wykazanie, że skarżący zainwestował w tę spółkę w 2010 r., i nie przedstawiła żadnego argumentu, aby podważyć wiarygodność lub treść wspomnianego pisma. Należy zatem stwierdzić, że skarżący wykazał, iż w momencie przyjęcia zaskarżonych aktów nie posiadał żadnych udziałów we wspomnianej spółce.

113    Po szóste, jeśli chodzi o towarzystwo ubezpieczeniowe Aqeelah Takaful Insurance Company, skarżący przestawił pismo tego towarzystwa z dnia 10 maja 2021 r. w którym stwierdzono, że „na dzień 31 marca 2021 r.” nie posiadał on udziałów w tym towarzystwie. Zapytany na rozprawie, potwierdził on, że sformułowanie to sugeruje jedynie, iż nie posiadał on udziałów w tej spółce. W każdym razie dowód ten świadczy przynajmniej o tym, że wbrew temu, co wskazano w publikacji znajdującej się na stronie internetowej Syrian Oil & Gas News, w 2010 r. skarżący nie posiadał udziałów we wspomnianej spółce. Ze swej strony Rada przedstawiła tylko jedną publikację mającą na celu wykazanie związków skarżącego z tym towarzystwem ubezpieczeniowym i nie przedstawiła żadnego argumentu, aby podważyć wiarygodność lub treść wspomnianego pisma. Istnieje zatem uzasadniona wątpliwość, czy w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów skarżący był powiązany z odnośnym towarzystwem ubezpieczeniowym.

114    Po siódme, jeśli chodzi o Dajajounę, która zdaniem skarżącego jest znakiem towarowym spółki DANZ for Food Industries, co nie zostało zakwestionowane przez Radę, skarżący przedstawił pismo z dnia 15 listopada 2021 r., w którym stwierdzono, że w okresie od dnia 3 stycznia 2010 r. do dnia 15 listopada 2021 r. nie posiadał udziałów w tej spółce. Ze swej strony Rada przedstawiła tylko jedną publikację mającą na celu wykazanie, że skarżący zainwestował w ten podmiot w 2010 r., i nie przedstawiła żadnego argumentu, aby podważyć wiarygodność lub treść wspomnianego pisma. Należy zatem stwierdzić, że skarżący wykazał, iż w momencie przyjęcia zaskarżonych aktów nie posiadał żadnych udziałów we wspomnianej spółce.

115    Po ósme, co się tyczy spółki Assaad Baitangana and Partners for producing oils, którą skarżący łączy, a czego Rada nie kwestionuje, z Asaad Beitenjaneh & Partners Company for Syrian Olive Oil, przekształconą w 2011 r. w spółkę prawa prywatnego Syrian Olive Oil Private Joint-Stock Company, skarżący przedstawił pismo tej spółki z dnia 15 listopada 2021 r., w którym zaświadcza ona, że na ten dzień skarżący nie posiadał w niej żadnych udziałów. Wskazane zaświadczenie, opisujące sytuację skarżącego względem tej spółki, która istniała już po przyjęciu aktów z 2021 r., niewątpliwie nie dowodzi, że w chwili przyjęcia przez Radę środków ograniczających w stosunku do niego skarżący nie posiadał takich udziałów. Niemniej jednak jedyny dowód przedstawiony przez Radę, wskazujący, że skarżący jest wspólnikiem wspomnianego podmiotu, jest stary, gdyż pochodzi z 2010 r. Informacji tej nie potwierdza też żaden inny późniejszy dowód. Ponadto Rada nie przedstawiła żadnego argumentu na poparcie twierdzenia, że skarżący nadal posiada udziały w tej spółce. Wreszcie, nie przedstawiła ona żadnego argumentu podważającego wiarygodność i znaczenie dowodów przedstawionych przez skarżącego. W tych okolicznościach istnieje uzasadniona wątpliwość, czy w chwili przyjęcia aktów z 2021 r. skarżący miał jeszcze status udziałowca w przedmiotowej spółce.

116    Natomiast w odniesieniu do aktów utrzymujących w mocy środki ograniczające z 2022 r. dowód przedstawiony przez skarżącego poprzedzał datę ich przyjęcia, przy czym Rada nie przedstawiła żadnego dodatkowego dowodu, wobec czego należy stwierdzić, że skarżący wykazał, iż w chwili ich przyjęcia nie miał już statusu udziałowca spółki Syrian Olive Oil Private Joint-Stock Company.

117    Po dziewiąte, jeśli chodzi o spółkę Cham Holding, skarżący przedstawił pismo tej spółki z dnia 12 maja 2021 r., w którym stwierdzono, że od dnia 26 czerwca 2014 r. nie posiada już udziałów w tej spółce. Ze swej strony Rada przedstawiła dwie publikacje z 2010 r. i z 2012 r., wskazujące, że skarżący posiada udziały we wspomnianej spółce, i nie przedstawiła żadnego argumentu w celu zakwestionowania wiarygodności i znaczenia wspomnianego pisma lub wykazania, że skarżący nadal posiada udziały w tej spółce. Należy zatem uznać, że skarżący przedstawił dowody świadczące o tym, iż w momencie przyjęcia zaskarżonych aktów nie posiadał żadnych udziałów we wspomnianej spółce.

118    Z powyższego wynika, że skarżący przedstawił wystarczające dowody, aby podważyć zasadność ustaleń dokonanych przez Radę w odniesieniu do jego zaangażowania w różne podmioty syryjskie.

119    Wreszcie, po dziesiąte, co się tyczy spółki Gulfsands Petroleum, skarżący nie kwestionował, że posiadał udziały w tej spółce, lecz wskazał, że posiadał te udziały za pośrednictwem spółki Hickam Ventures Ltd. W tym względzie przedstawił on zestawienie portfela instrumentów kapitałowych tej spółki z dnia 31 grudnia 2008 r., z którego wynika, że rzeczywiście posiadała ona udziały w tamtej spółce. Następnie wyjaśnił, że wbrew temu, co twierdzi Rada, nie założył tej spółki, i przedstawił w tym względzie akt założycielski takiej spółki z dnia 2 grudnia 2014 r. Z treści tego dokumentu wynika, że w chwili jej utworzenia skarżący nie był ani założycielem, ani dyrektorem odnośnej spółki. Skarżący przedstawił też stan alokacji aktywów i rozwoju portfela spółki Hickam Ventures, aby wykazać, że w 2009 r. pozbyła się ona udziałów w tamtej spółce. Należy zauważyć, że stan portfela ustalony na dzień 31 grudnia 2009 r. wskazuje na pozbycie się tych udziałów. Potwierdza to lista udziałowców tej samej spółki z dnia 3 grudnia 2010 r., na której nie widnieje ani nazwa spółki Hickam Ventures, ani nazwisko skarżącego. Wreszcie, skarżący przedstawił poświadczoną listę udziałowców spółki Hickam Ventures z dnia 12 stycznia 2021 r. w celu wykazania, że nie posiadał już żadnych udziałów w tej spółce. Z dokumentu tego faktycznie wynika, że nazwisko skarżącego nie figuruje na liście udziałowców spółki Hickam Ventures. Sama Rada nie zakwestionowała opisu okoliczności faktycznych przedstawionego przez skarżącego i popartego dowodami, ani też nie podważyła wiarygodności lub treści dowodów przedstawionych przez skarżącego; przedłożyła jedynie jeden dokument wskazujący, że skarżący zainwestował w tę spółkę, a mianowicie fragment książki z 2015 r., w którym powołano się na artykuł z 2007 r. W związku z tym należy stwierdzić, że skarżący skutecznie zakwestionował okoliczność, iż w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów posiadał udziały w omawianej spółce.

120    W świetle powyższego należy stwierdzić, że Rada nie uzasadniła w sposób wymagany prawem okoliczności, że skarżący prowadził interesy gospodarcze w Syrii.

121    Co więcej, z przedstawionej przez Radę publikacji z dnia 6 września 2012 r. zamieszczonej na stronie internetowej Aks al Ser wynika, że skarżący zaczął likwidować swoje aktywa finansowe i wycofywać pieniądze z banków po zbombardowaniu siedziby syryjskiej służby bezpieczeństwa narodowego, co zdaje się potwierdzać twierdzenie skarżącego, zgodnie z którym od 2012 r. nie prowadzi on już interesów w Syrii.

2)      W sprawie stanowisk zajmowanych przez skarżącego w niektórych organach związanych z handlem

122    Ze strony internetowej Syrian Oil & Gas News wynika, że skarżący jest szefem syryjskiej sekcji syryjsko-algierskiej izby handlowej i członkiem syryjskiego komitetu narodowego międzynarodowej izby handlowej w Syrii.

123    W tym względzie skarżący nie kwestionuje, że był członkiem syryjsko-algierskiej izby handlowej oraz syryjskiej międzynarodowej izby handlowej.

124    Jednakże, po pierwsze, w odniesieniu do syryjsko-algierskiej izby handlowej skarżący przedstawia pismo z dnia 1 lipca 2013 r. skierowane przez tę izbę do Banku Audi w związku z decyzją nr 247 syryjskiego ministerstwa gospodarki i handlu zagranicznego przewidującą rozwiązanie izb syryjskich przedsiębiorców. Tymczasem należy stwierdzić, że jedynymi dowodami, które przedstawiła Rada, są publikacje pochodzące ze strony internetowej Syrian Oil & Gas News z 2010 r., czyli przed wydaniem tej decyzji. Ponadto Rada nie kwestionuje ani wiarygodności, ani treści wspomnianego pisma i nie dowodzi, że w chwili przyjmowania zaskarżonych aktów wspomniana izba została powołana ponownie i że skarżący był jej członkiem. Ponieważ skarżący wykazał, że wskazana izba nie istniała w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów, okoliczności, że skarżący był jej członkiem, nie można uwzględnić w celu poparcia twierdzenia, że skarżący posiada status wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii.

125    Po drugie, jeśli chodzi o syryjską międzynarodową izbę handlową, skarżący przedstawił pismo przewodniczącego syryjskiego komitetu narodowego tej izby z dnia 16 lutego 2021 r., w którym stwierdzono, że zrezygnował on z funkcji członka zarządu tej izby i że od 2012 r. nie był jej aktywnym członkiem. Tymczasem należy stwierdzić, że jedynymi dowodami, które przedstawiła Rada, są publikacje pochodzące ze strony internetowej Syrian Oil & Gas News z 2010 r., czyli przed rezygnacją skarżącego w 2012 r. Ponadto argumenty, które Rada podnosi w odniesieniu do przedstawionych przez skarżącego pism pochodzących od osób trzecich, mają na celu podważenie oświadczeń tych osób dotyczących działalności gospodarczej skarżącego w Syrii. Rada nie przedstawiła natomiast żadnego argumentu mającego konkretnie na celu zakwestionowanie okoliczności, że skarżący złożył rezygnację z funkcji członka zarządu tej Izby, a nawet przyznała istnienie tej rezygnacji, podobnie jak nieaktualny charakter tej działalności skarżącego. Wreszcie, Rada nie kwestionuje wiarygodności wspomnianego pisma. W rezultacie należy stwierdzić, że skarżący wykazał, iż w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów nie był już członkiem przedmiotowej izby. Rada nie przedstawiła jednak żadnych poważnych i spójnych poszlak pozwalających racjonalnie uznać, że skarżący utrzymał więzi z omawianą izbą, co uzasadniałoby umieszczenie jego nazwiska na rozpatrywanych wykazach po zaprzestaniu przez niego działalności w ramach tej struktury (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 24 listopada 2021 r., Assi/Rada, T‑256/19, EU:T:2021:818, pkt 128).

126    Z powyższego wynika, że Rada nie wykazała w sposób wymagany prawem okoliczności, że skarżący był członkiem syryjsko-algierskiej izby handlowej oraz syryjskiej międzynarodowej izby handlowej.

3)      Wniosek dotyczący posiadania przez skarżącego statusu wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii

127    Ponieważ Rada nie wykazała w sposób wymagany prawem, że skarżący posiadał interesy gospodarcze w Syrii ani że zajmował stanowiska w organach związanych z handlem, należy stwierdzić, że nie uzasadniła powodu umieszczenia jego nazwiska w wykazie dotyczącego posiadania przez niego statusu wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii.

b)      W przedmiocie powiązań z członkami rodzin Assadów i Makhloufów

128    Po pierwsze, dowody ze stron internetowych Dawdaa, Syriano, Ayn Almadina, Al Khaleej Online, Al Hewar, z książki The Political Economy of Investment in Syria oraz z pierwszej części dokumentu WK 985/2021 INIT wskazują na powiązania skarżącego z Mohammedem i Ramim Makhloufami. Po drugie, według informacji pochodzących ze stron internetowych Dawdaa, Orient News, Al Khaleej Online i Al Hewar, a także z pierwszej części dokumentu WK 985/2021 INIT skarżący ma powiązania z rodziną Assadów.

1)      W przedmiocie powiązań z członkami rodziny Makhloufów

129    Należy zauważyć, że dowody przedstawione przez Radę zmierzają do wykazania, że powiązania skarżącego z członkami rodziny Makhloufów mają dwojaki charakter: zawodowy i osobisty. Stwierdzenie to zostało zresztą potwierdzone w duplice.

130    W pierwszej kolejności, co się tyczy powiązań zawodowych skarżącego z członkami rodziny Makhloufów, zgodnie z informacjami przedstawionymi przez Radę dotyczą one, po pierwsze, partnerstwa zawartego z Ghassanem Muhanną, który działał jako pełnomocnik swojego szwagra Mohammeda Makhloufa, ojca Ramiego Makhloufa, w ramach spółki Lead Syria w likwidacji, a po drugie, inwestycji dokonanej w spółce Gulfsands Petroleum, wraz z Ramim Makhloufem, oraz posiadania przez skarżącego udziałów w spółce Cham Holding, kontrolowanej przez Ramiego Makhloufa.

131    Tymczasem, po pierwsze, w odniesieniu do spółki Lead Syria w likwidacji skarżący wykazał, jak wynika z pkt 95–97 powyżej, że wycofał z niej swoje udziały w listopadzie 2011 r. i że w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów spółka ta znajdowała się w likwidacji. W konsekwencji Rada nie może powoływać się na posiadanie przez skarżącego udziałów we wspomnianej spółce w celu wykazania, że w chwili przyjęcia tych aktów Mohammeda Makhloufa i jego łączyły relacje zawodowe.

132    Po drugie, jeśli chodzi o spółki Cham Holding i Gulfsands Petroleum, skarżący udowodnił, jak wynika odpowiednio z pkt 117 i 119 powyżej, że w chwili przyjmowania zaskarżonych aktów nie miał już udziałów w tych spółkach. W konsekwencji Rada nie może powoływać się na posiadanie przez skarżącego udziałów we wspomnianych spółkach w celu wykazania, że w chwili przyjęcia tych aktów Mohammeda Makhloufa i jego łączyły relacje zawodowe.

133    W drugiej kolejności, co się tyczy osobistych powiązań skarżącego z członkami rodziny Makhloufów, z artykułu ze strony internetowej Ayn Almadina wynika, że skarżący jest kuzynem Mohammeda Makhloufa, zaś jego matka, Jamila Muhanna, jest kuzynką żony Mohammeda Makhloufa. Jeśli chodzi o artykuł opublikowany na stronie internetowej Al Khaleej Online, stwierdza on, że skarżący jest krewnym Mohammeda Makhloufa.

134    W pierwszej części dokumentu WK 985/2021 INIT, poświęconej skarżącemu i jego bliskim związkom z syryjskim reżimem, skarżącego opisano jako kuzyna przez małżeństwo rodzeństwa Assadów i Makhloufów, jako że jego ciotka ze strony matki jest żoną Mohammeda Makhloufa – ojca Ramiego Makhloufa i wuja prezydenta Bashara Al-Assada.

135    Należy również zauważyć, że w piśmie z dnia 12 lutego 2021 r. Rada powtórzyła, że skarżący był spokrewniony z rodzinami Ramiego Makhloufa i prezydenta Bashara Al-Assada ze względu na małżeństwo jego ciotki ze strony matki z Mohammedem Makhloufem.

136    Tymczasem, po pierwsze, Rada, na której, jak przypomniano w pkt 72 powyżej, spoczywa ciężar dowodu, przedstawiła jedynie dwie publikacje pochodzące ze stron internetowych, w których wspomina się o relacjach rodzinnych między skarżącym a rodziną Makhloufów. Jednak jedna z nich, a mianowicie strona Al Khaleej Online, wspomina o tym związku jedynie ogólnikowo, nie określając go. Po drugie, pokrewieństwo, na które powołuje się strona internetowa Ayn Almadina, a mianowicie, że skarżący jest kuzynem Mohammeda Makhloufa, podczas gdy jego matka, Jamila Muhanna, jest kuzynką żony Mohammeda Makhloufa, to nie to samo pokrewieństwo, o którym mowa w pierwszej części dokumentu WK 985/2021 INIT. W dokumencie tym wskazano bowiem, że żoną Mohammeda Makhloufa jest ciotka ze strony matki skarżącego, a więc zasadniczo siostra Jamili Muhanny.

137    W konsekwencji informacje pochodzące z dokumentów WK 4069/2019 INIT i WK 985/2021 INIT są niespójne.

138    Ponadto stwierdzenie w dokumencie WK 985/2021 INIT, że jedna z ciotek ze strony matki skarżącego jest żoną Mohammeda Makhloufa, jest nieuzasadnione i niejasne, gdyż na jego poparcie nie przedstawiono żadnych dowodów ani nazwiska żony Mohammeda Makhloufa. Ponadto twierdzenie Rady, zgodnie z którym sformułowanie „ciotka ze strony matki” można również oznaczać ciotkę matki skarżącego, jest nieprzekonujące. W pierwszej części wspomnianego dokumentu jasno wskazano bowiem, że ciotką ze strony matki skarżącego jest żona Mohammeda Makhloufa. Takie pokrewieństwo przyjęła bez zastrzeżeń Rada w piśmie z 12 lutego 2021 r. Tym samym nie może ona obecnie twierdzić, że w rzeczywistości mogła to być ciotka matki skarżącego. W każdym razie twierdzenie Rady zostało wysunięte jako hipoteza i nie jest poparte dowodami.

139    Wreszcie, argument Rady, zgodnie z którym Ghassan Muhanna i matka skarżącego są powiązani, stanowi co najwyżej hipotezę wysuniętą po raz pierwszy w odpowiedzi na skargę. W każdym razie żaden z dowodów przedstawionych przez Radę jej nie potwierdza.

140    W celu udowodnienia, że skarżący ma powiązania rodzinne z rodzinami Makhloufów i Assadów, Rada przedstawiła też wyrok tribunal administratif de Paris [sądu administracyjnego w Paryżu (Francja)] z dnia 13 września 2021 r. dotyczący skarżącego.

141    W tym względzie należy zauważyć, że Rada nie powołała się na orzeczenie sądu francuskiego w charakterze dowodu mającego na celu poparcie powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach, lecz przedstawiła je w celu potwierdzenia opisu skarżącego przedstawionego Sądowi. W związku z tym nie ma potrzeby zastanawiać się nad dopuszczalnością tego dowodu w świetle orzecznictwa, zgodnie z którym zgodność z prawem aktu Unii należy oceniać na podstawie stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydania tego aktu (zob. podobnie wyroki: z dnia 3 września 2015 r., Inuit Tapiriit Kanatami i in./Komisja, C‑398/13 P, EU:C:2015:535, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 4 września 2015 r., NIOC i in./Rada, T‑577/12, niepublikowany, EU:T:2015:596, pkt 112 i przytoczone tam orzecznictwo).

142    Należy jednak przypomnieć, że zgodnie z art. 263 TFUE sądy Unii są wyłącznie właściwe do kontroli legalności aktów Rady. W związku z tym Sąd winien zbadać zgodność z prawem zaskarżonych aktów wyłącznie w świetle argumentów i dowodów przedstawionych przez strony.

143    Ponadto należy zauważyć, że tribunal administratif de Paris (sąd administracyjny w Paryżu), orzekając w przedmiocie decyzji francuskiego ministra gospodarki i finansów z dnia 12 lutego 2020 r. (zwanej dalej „francuską decyzją z dnia 12 lutego 2020 r.”), wypowiedział się w przedmiocie powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w wykazie, stwierdzając, że wynikają one z aktów z 2019 r. Przedmiot skarg jest zatem odmienny, w związku z czym w każdym wypadku Sąd nie może być związany ewentualną powagą rzeczy osądzonej tego wyroku.

144    W tym względzie z przedstawionych przez skarżącego wyciągów z syryjskiego rejestru aktów stanu cywilnego dotyczących jego rodziny ze strony matki z dni 25 i 26 kwietnia 2021 r., których wiarygodności i znaczenia Rada nie podważyła, wynika, że żadna z ciotek skarżącego ze strony matki nie jest zamężna z Mohammedem Makhloufem.

145    O ile prawdą jest, że pisownia imienia i nazwiska matki skarżącego w odpisach z syryjskiego rejestru aktów stanu cywilnego nieznacznie różni się od pisowni przyjętej w innych dowodach („Jamileh” zamiast „Jamila” i „Mhanna” zamiast „Muhanna”), o tyle różnice te można wyjaśnić transliteracją imion i nazwisk arabskich w alfabecie łacińskim.

146    Ponadto w odpowiedzi na skargę Rada sama wskazała, że Jamila Muhanna jest matką skarżącego. Z tego względu należy uznać, że wyciągi z syryjskiego rejestru aktów stanu cywilnego faktycznie odnoszą się do rodziny skarżącego ze strony matki. W związku z tym należy stwierdzić, że skarżący przedstawił dowód na to, że żadna z jego ciotek ze strony matki nie pozostawała w związku małżeńskim z Mohammedem Makhloufem.

147    Podsumowując, z uwagi na niespójności w dowodach przedstawionych przez Radę i w świetle dokumentów przedstawionych przez skarżącego należy stwierdzić, że Rada nie uzasadniła w wystarczający sposób zasadności powodów umieszczenia jego nazwiska w wykazie opartych na powiązaniach skarżącego z członkami rodziny Makhloufów.

2)      W przedmiocie powiązań skarżącego z członkami rodziny Assadów

148    Należy zauważyć, że dowody przedstawione przez Radę służą wykazaniu, że powiązania skarżącego z członkami rodziny Assadów mają charakter wyłącznie zawodowy.

149    Ze strony internetowej Dawdaa wynika bowiem, że skarżący nie jest członkiem rodziny Assadów, ale pozostaje z nią blisko związany ze względu na swoje obowiązki.

150    Ponadto podejście Rady nie jest do końca jednoznaczne. Chociaż bowiem Rada przyznaje, że skarżący nie jest kuzynem prezydenta Bashara Al-Assada, i potwierdziła na rozprawie, że ów prezydent nie ma kuzyna o tym samym nazwisku co skarżący, to w odpowiedzi na skargę wyjaśnia ona, że skarżącego można uznać za kuzyna prezydenta, gdyż Mohammed Makhlouf, który ma być spokrewniony ze skarżącym poprzez małżeństwo z jedną z jego ciotek ze strony matki, jest wujem prezydenta.

151    W tym względzie, po pierwsze, należy zauważyć, że Rada nie wzięła formalnie pod uwagę okoliczności, iż skarżący jest kuzynem prezydenta Bashara Al-Assada, w celu uzasadnienia powodów umieszczenia jego nazwiska w rozpatrywanych wykazach. Po drugie, należy przypomnieć, że – jak ustalono w pkt 147 powyżej – Rada nie wykazała w sposób wymagany prawem, że skarżący jest osobiście powiązany z rodziną Makhloufów, za pośrednictwem której miał być powiązany z rodziną Assadów.

152    Co się tyczy powiązań zawodowych łączących skarżącego z członkami rodziny Assadów, z informacji pochodzących ze stron internetowych Dawdaa, Orient News, Al Khaleej Online i Al Hewar wynika, że zostały one nawiązane w sektorze naftowym. W pierwszej części dokumentu WK 985/2021 INIT skarżący został opisany jako osoba czerpiąca korzyści ze swoich powiązań z Basselem Al-Assadem, najstarszym synem Hafeza Al-Assada, zmarłym w dniu 21 stycznia 1994 r., w celu wzbogacenia się.

153    Biorąc pod uwagę śmierć Bassela Al-Assada w 1994 r., należy skupić się na tylko na powiązaniach skarżącego z członkami rodziny Assadów poprzez jego działalność w sektorze naftowym.

154    W tym względzie, po pierwsze, z artykułów ze stron internetowych Al Khaleej Online i Al Hewar wynika, że skarżący był powiązany z członkami rodziny Assadów za pośrednictwem spółki Lead Syria w likwidacji. Tymczasem, jak ustalono w pkt 97 powyżej, w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów skarżący nie miał już związków z tą spółką.

155    Po drugie, co się tyczy partnerstwa skarżącego z Maherem Al-Assadem w ramach sojuszu „ropa za żywność”, należy stwierdzić, że zostało ono wspomniane jedynie w artykule na stronie internetowej Orient News. Jednakże ten pojedynczy dowód, który ponadto nie został przekonująco wyjaśniony przez Radę ani w jej uwagach na piśmie, ani na rozprawie, nie pozwala zrozumieć, w jaki sposób sojusz ten był realizowany w praktyce, a mianowicie przez jakie podmioty, ani jakie były jego konsekwencje. Takie wyjaśnienia byłyby jednak konieczne, ponieważ powszechnie wiadomo, że wyrażenie „ropa za żywność” odnosi się do programu, który został ustanowiony przez ONZ w latach 1996–2003 na rzecz Iraku.

156    Po trzecie, publikacja na stronie internetowej Dawdaa odnosi się do zerwania skarżącego z rodziną Assadów z powodu problemów w sektorze naftowym, więc dowód ów wskazuje raczej na zerwanie więzi między skarżącym a rodziną Assadów w tym sektorze.

157    W konsekwencji Rada nie przedstawiła łańcucha wystarczająco konkretnych, precyzyjnych i spójnych poszlak w celu wykazania, że skarżący jest powiązany zawodowo z członkami rodziny Assadów z uwagi na działalności prowadzoną w sektorze naftowym.

158    Ponadto w publikacji na stronie internetowej Dawdaa wspomniano, że skarżący nadal ma powiązania z rodziną Assadów ze względu na swoje obowiązki. Nie sprecyzowano w niej jednak, o jakie obowiązki chodziło, ani nie wyjaśniono, w jaki sposób pozwalają one na wykazanie takiego związku. Dodatkowo, ponieważ informacje te nie zostały potwierdzone innymi dowodami, należy stwierdzić, że nie potwierdzają one w sposób wymagany prawem istnienia powiązań zawodowych pomiędzy skarżącym a członkami rodziny Assadów.

159    Z powyższego wynika, że Rada nie uzasadniła w wystarczającym stopniu powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w wykazie opartych na powiązaniach skarżącego z członkami rodziny Assadów.

3)      Wnioski dotyczące powiązań z członkami rodzin Makhloufów i Assadów

160    Ponieważ Rada nie wykazała, że skarżący jest powiązany z członkami rodzin Makhloufów i Assadów ani zawodowo, ani osobiście, należy stwierdzić, że nie uzasadniła powodów umieszczenia jego nazwiska w wykazie, dotyczących powiązań skarżącego z członkami rodzin Makhloufów i Assadów.

c)      W przedmiocie powiązania z syryjskim reżimem

161    Należy ustalić, czy sytuacja skarżącego stanowi wystarczający dowód na to, że popiera on syryjski reżim lub czerpie korzyści z jego polityki. Oceny tej należy dokonać poprzez zbadanie dowodów nie w sposób wyizolowany, lecz w kontekście, w który się one wpisują. Rada wywiązuje się bowiem ze spoczywającego na niej ciężaru dowodu, jeśli przedstawia przed sądem Unii łańcuch wystarczająco konkretnych, precyzyjnych i spójnych poszlak pozwalający na ustalenie istnienia wystarczającego związku pomiędzy osobą objętą środkiem polegającym za zamrożeniu środków finansowych a zwalczanym reżimem (zob. wyrok z dnia 9 września 2016 r., Tri-Ocean Trading/Rada, T‑709/14, niepublikowany, EU:T:2016:459, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

162    Według powodów umieszczenia w wykazie, przypomnianych w pkt 41 i 78 powyżej, ze względu na posiadanie statusu wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii oraz jego powiązań z członkami rodzin Makhloufów i Assadów skarżący był członkiem syryjskiego reżimu, czerpał dzięki niemu korzyści lub w inny sposób go wspierał.

163    Należy zauważyć, że Rada użyła czasu przeszłego, aby wskazać, że skarżący czerpał korzyści z syryjskiego reżimu, wspierał go i był jego członkiem. Dotyczy to również niemieckiej i hiszpańskiej wersji powodów umieszczenia w wykazie, które stwierdzają odpowiednio, że skarżący „war in dieser Eigenschaft Teil, Nutznießer oder anderweitig Unterstützer des syrischen Regimes” oraz „ha participado en el régimen sirio, se ha beneficiado de él o lo ha apoyado”.

164    W angielskiej wersji powodów umieszczenia w wykazie Rada napisała, że skarżący „has been participating in, benefiting from or otherwise supporting the Syrian regime”. Użycie czasu present perfect continuous w języku angielskim sugeruje raczej, że skarżący był członkiem syryjskiego reżimu, czerpał z niego korzyści i wspierał go oraz nadal to robi.

165    Na pytanie zadane na rozprawie o czas użyty w różnych wersjach językowych powodów umieszczenia w wykazie Rada wskazała w istocie, że należy skupić się przede wszystkim na dowodach i różnych okresach, w których skarżący wspierał syryjski reżim.

166    Należy stwierdzić, że powody, ze względu na które Rada uznała, że skarżący wspiera syryjski reżim i czerpie z niego korzyści, pokrywają się z powodami, ze względu na które uznała, że skarżący jest wiodącym przedsiębiorcą działającym w Syrii.

167    W tym względzie należy przypomnieć, że nie można wykluczyć, że w przypadku określonej osoby powody umieszczenia w wykazie mogą się do pewnego stopnia pokrywać, ponieważ można zaklasyfikować osobę jako wiodącego przedsiębiorcę prowadzącego działalność w Syrii, a jednocześnie uznać, że w ramach swojej działalności czerpie ona korzyści z syryjskiego reżimu lub wspiera go poprzez tę samą działalność. Wynika to właśnie z faktu, że – jak ustalono w motywie 6 decyzji 2015/1836 – bliskie związki z syryjskim reżimem i wspieranie go przez tę kategorię osób są jednym z powodów, dla których Rada postanowiła utworzyć tę kategorię. Jednak nawet w takim wypadku kryteria się różnią (wyrok z dnia 23 września 2020 r., Kaddour/Rada, T‑510/18, EU:T:2020:436, pkt 77). Dotyczy to również osób powiązanych z członkami rodzin Makhloufów i Assadów, ponieważ, jak ustalono w motywie 7 decyzji 2015/1836, władza obecnego syryjskiego reżimu koncentruje się zasadniczo w rękach wpływowych członków wspomnianych rodzin.

168    Tymczasem, po pierwsze, należy zauważyć, że w odniesieniu do statusu wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii Rada nie wykazała, że w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów skarżący miał interesy gospodarcze w Syrii (zob. pkt 127 powyżej). Co się tyczy jego powiązań z członkami rodzin Makhloufów i Assadów, Rada nie wykazała również, że istniały one w chwili przyjęcia wobec niego środków ograniczających (zob. pkt 160 powyżej). Należy z tego wnioskować, że to nie z powodu działalności gospodarczej w Syrii lub powiązań z członkami rodzin Makhloufów i Assadów skarżący może być powiązany z syryjskim reżimem.

169    Po drugie, chociaż w publikacji na stronie internetowej Dawdaa wspomniano o innych obowiązkach, które skarżący mógł wykonywać w imieniu lub na rzecz syryjskiego reżimu, należy zauważyć, jak wskazano w pkt 158 powyżej, że nie sprecyzowano w niej, o jakie obowiązki chodzi, ani nie wyjaśniono, w jaki sposób pozwalają one na wykazanie związku skarżącego z tym reżimem. Dodatkowo ponieważ informacje te nie zostały potwierdzone innymi dowodami, należy stwierdzić, że nie potwierdzają one istnienia powiązań pomiędzy skarżącym a tym reżimem.

170    Po trzecie, z informacji pochodzących ze stron internetowych Al Khaleej Online i Al Hewar wynika, że syryjski reżim czerpie korzyści ze spółki Lead Syria w likwidacji. Tymczasem, po pierwsze, w pkt 97 powyżej ustalono, że skarżący nie jest powiązany z tą spółką. Po drugie, skarżący przedstawił dowody wykazujące, że od 2012 r. rzeczona spółka nie prowadzi działalności, zaś jak wskazano w pkt 95 i 96 powyżej, od 2020 r. jest w likwidacji, w związku z czym wobec nieprzedstawienia przez Radę dowodu przeciwnego lub argumentów w celu podważenia wiarygodności i znaczenia tych dowodów, nie jest możliwe ustalenie, w jaki sposób omawiany reżim mógł czerpać korzyści z działalności tej spółki.

171    Po czwarte i ostatnie, należy zauważyć, że inne informacje z dokumentów WK 4069/2019 INIT i WK 985/2021 INIT świadczą o tym, że skarżący zdystansował się od syryjskiego reżimu. Na przykład w publikacji na stronie internetowej Aks al Ser podano, że skarżący zlikwidował swoje aktywa finansowe i wycofał pieniądze z syryjskich banków po zbombardowaniu siedziby syryjskiej służby bezpieczeństwa narodowego. Co się tyczy publikacji na stronie internetowej Dawdaa, wskazano w niej na zerwanie skarżącego ze wspomnianym reżimem. Wreszcie, w pierwszej części dokumentu WK 985/2021 INIT wskazano, że skarżący nie ma dostępu do głównych sieci finansowych syryjskiego reżimu.

172    W całości powyższych rozważań wynika, że Rada nie uzasadniła w wymagany prawem sposób związków skarżącego z syryjskim reżimem.

6.      Wnioski w przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego błędów w ocenie

173    W świetle wniosków sformułowanych w pkt 127, 160 i 172 powyżej Rada nie uzasadniła w wymagany prawem sposób powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach.

174    Wobec powyższego zarzut pierwszy należy uwzględnić.

175    Ponieważ zarzut pierwszy dotyczy wyłącznie zasadności powodów umieszczenia nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach od chwili wejścia w życie zaskarżonych aktów, należy jeszcze zbadać zarzuty drugi i trzeci w celu ustalenia, czy jak twierdzi skarżący, akty te działają również z mocą wsteczną w zakresie, w jakim wskazano w nich, że skarżący był osobą objętą środkami ograniczającymi od dnia 23 sierpnia 2011 r., a w przypadku odpowiedzi twierdzącej, czy Rada zgodnie z prawem przypisała tym aktom taką moc.

D.      W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, oraz zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia zasady pewności prawa

176    Na poparcie zarzutu drugiego skarżący podnosi, że Rada nie mogła przyjąć zaskarżonych aktów, ponieważ są one bezpośrednio sprzeczne z uzasadnionymi oczekiwaniami wynikającymi z faktu, że instytucja ta systematycznie potwierdzała w ciągu ostatnich dziesięciu lat, że skarżący nie jest osobą zidentyfikowaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów.

177    W ramach zarzutu trzeciego skarżący podnosi, że zaskarżone akty zmierzają w niedopuszczalny sposób do wywołania skutku z mocą wsteczną i są sprzeczne z zasadą pewności prawa. Jego zdaniem ważne jest nie tylko dla niego, ale również dla osób trzecich, które w dobrej wierze z nim współpracowały, opierając się na publicznie udzielonych przez Radę zapewnieniach, że to nie on był osobą zidentyfikowaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów.

178    W odniesieniu do zarzutu drugiego Rada uważa, że orzecznictwo przywołane przez skarżącego w celu uzasadnienia odwołania się do zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań nie może znaleźć zastosowania do sytuacji skarżącego, ponieważ nie jest on adresatem jakiegokolwiek aktu, którego jest ona autorem. W tym względzie uważa ona, że informacje dostarczone na temat tożsamości osoby objętej środkami ograniczającymi nie mogą same w sobie tworzyć praw podmiotowych.

179    W odniesieniu do zarzutu trzeciego Rada podnosi, że zaskarżone akty weszły w życie dopiero następnego dnia po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Tymczasem skarżący nie wyjaśnił, w jaki sposób zaskarżone akty miałyby wywołać działać z mocą wsteczną, skoro jak wiadomo w szczególności środków finansowych nie można w rzeczywistości zamrozić z mocą wsteczną. W konsekwencji Rada uważa, że zarzut jest niewystarczający dla celów art. 21 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i należy go oddalić z tego tylko powodu.

1.      W przedmiocie dopuszczalności zarzutu trzeciego

180    Rada podnosi w istocie, że zarzut trzeci, dotyczący naruszenia zasady pewności prawa, należy odrzucić jako niedopuszczalny, ponieważ skarżący nie wyjaśnił szczegółowo, w jaki sposób zaskarżone akty miałyby działać z mocą wsteczną.

181    Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 21 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, mającym zastosowanie do postępowania przed Sądem na podstawie art. 53 akapit pierwszy tego statutu, oraz art. 76 lit. d) regulaminu postępowania, skarga powinna zawierać przedmiot sporu, podnoszone zarzuty i argumenty, a także zwięzłe przedstawienie tych zarzutów. Elementy te muszą być wystarczająco jasne i precyzyjne, by umożliwić stronie pozwanej przygotowanie obrony, a Sądowi wydanie orzeczenia w przedmiocie skargi, jeśli zajdzie taka potrzeba, bez dodatkowych informacji. W celu zagwarantowania pewności prawa i prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, aby skarga była dopuszczalna, konieczne jest, by istotne okoliczności faktyczne i prawne, na których została oparta, wynikały w sposób spójny i zrozumiały z samej treści skargi (zob. podobnie postanowienie z dnia 28 kwietnia 1993 r., De Hoe/Komisja, T‑85/92, EU:T:1993:39, pkt 20 i przytoczone tam orzecznictwo). Skarga musi zatem wskazywać na charakter zarzutu, na którym się ona opiera, gdyż samo abstrakcyjne wskazanie tego zarzutu nie czyni zadość wymogom wspomnianego regulaminu. Analogiczne wymogi obowiązują w odniesieniu do zarzutu szczegółowego podniesionego na poparcie zarzutu głównego (zob. wyrok z dnia 25 marca 2015 r., Belgia/Komisja, T‑538/11, EU:T:2015:188, pkt 131 i przytoczone tam orzecznictwo; postanowienie z dnia 27 listopada 2020 r., PL/Komisja, T‑728/19, niepublikowane, EU:T:2020:575, pkt 64).

182    W niniejszej sprawie skarżący twierdzi w istocie, że zaskarżone akty mają moc wsteczną, ponieważ zmieniają jego sytuację prawną do chwili przyjęcia zaskarżonych aktów, a mianowicie sytuację, w której nie był on osobą wskazaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów.

183    Wynika to zasadniczo z pkt 59 i 60 skargi. Skarżący wyjaśnił ponadto wpływ wstecznego oddziaływania zaskarżonych aktów na jego sytuację prawną w pkt 48 i 49 repliki.

184    Tymczasem należy stwierdzić, że Rada ustosunkowała się do argumentów skarżącego nie tylko w odpowiedzi na skargę, ale również w duplice. Ponadto w duplice Rada twierdzi, że argumenty skarżącego nie odzwierciedlają dokładnie okoliczności sprawy, zajmując tym samym stanowisko co do zasadności zarzutu, a nie co do jego niedopuszczalności. Wreszcie, Sąd jest w stanie zbadać ten zarzut, co do którego przedstawiono wystarczające wyjaśnienia w tym zakresie.

185    W konsekwencji zarzut trzeci jest wystarczająco jasny, zgodnie z wymogami ustanowionymi w przepisach statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i regulaminu postępowania, a zatem jest dopuszczalny.

2.      W przedmiocie zasadności zarzutów drugiego i trzeciego

186    Zgodnie z orzecznictwem zasada pewności prawa, której konsekwencją jest zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań, ma na celu zagwarantowanie przewidywalności sytuacji i stosunków prawnych powstających na gruncie prawa Unii. W tym celu istotne jest, by instytucje Unii szanowały nienaruszalność aktów, które wydały i które wpływają na sytuację prawną i materialną podmiotów prawa, tak iż mogą one zmieniać te akty wyłącznie pod warunkiem poszanowania norm kompetencyjnych i proceduralnych (wyrok z dnia 4 maja 2016 r., Andres i in./EBC, T‑129/14 P, EU:T:2016:267, pkt 35).

187    W niniejszej sprawie skarżący uważa, że zarówno zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań, jak i zasada pewności prawa zostały naruszone przez zaskarżone akty w zakresie, w jakim wskazują one, że jego nazwisko było umieszczone w rozpatrywanych wykazach od dnia 23 sierpnia 2011 r., podczas gdy od chwili przyjęcia aktów z 2011 r. do czasu przyjęcia zaskarżonych aktów Rada nie uważała go za osobę, której dotyczy pozycja 36 rozpatrywanych wykazów.

188    W celu ustalenia, czy zaskarżone akty zostały przyjęte z naruszeniem tych dwóch zasad, konieczne jest zatem zbadanie najpierw ich skutków i sprawdzenie, czy – jak twierdzi skarżący, a przeciwnie do tego, co utrzymuje Rada – mają one moc wsteczną, wskazując, że skarżący ostatecznie cały czas był osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, i to od chwili przyjęcia aktów z 2011 r.

a)      W przedmiocie mocy wstecznej zaskarżonych aktów

189    W orzecznictwie przyjęto, że moc wsteczna aktu może być wyraźnie przewidziana w tym akcie, lecz może również wynikać z jego treści (zob. podobnie wyrok z dnia 11 lipca 1991 r., Crispoltoni, C‑368/89, EU:C:1991:307, pkt 17).

190    Zaskarżone akty nie zawierają wyraźnego przepisu przewidującego stosowanie ich skutków z mocą wsteczną. Należy zatem zbadać, czy działają one z mocą wsteczną ze względu na swoją treść.

191    W pierwszej kolejności, co się tyczy aktów z 2021 r., należy zauważyć przede wszystkim, że motyw 2 tych aktów stanowi, iż informacje dotyczące osoby, której nazwisko jest umieszczone w rozpatrywanych wykazach, w niniejszym przypadku osoby, o której mowa w pozycji 36, powinny być aktualizowane. W konsekwencji nie chodzi o akty pierwotnego ani ponownego wpisu, lecz o akty mające być kontynuacją poprzednich aktów, do których wprowadzają zmiany.

192    Następnie należy zauważyć, że cudzysłów obejmujący tekst w załączniku do aktów z 2021 r. rozpoczyna się przy liczbie 36 i kończy się przy dacie pierwotnego wpisu, czyli 23 sierpnia 2011 r. A zatem to cała pozycja 36 zostaje zastąpiona danym tekstem. W konsekwencji wbrew temu, co twierdzi Rada, akty z 2021 r. rzeczywiście określały, że datą pierwotnego umieszczenia nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach był dzień 23 sierpnia 2011 r.

193    Wreszcie, w celu dokonania oceny mocy wstecznej aktów z 2021 r. konieczne jest również porównanie sytuacji istniejącej przed ich przyjęciem z sytuacją, która istniała po ich przyjęciu. W tej kwestii należy zauważyć, że akty z 2021 r. zostały przyjęte po tym, jak Rada stwierdziła, że popełniła błąd co do tożsamości osoby wskazanej w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów i skarżącego. Wynika to z pisma z dnia 12 lutego 2021 r., w którym wskazuje ona, że „[t]he Council considers, after reviewing the information on its file, that [the applicant] is indeed the person listed under entry no 36 in the annexes to the [Decision 2013/255 and Regulation No 36/2012]” (Rada uważa, po ponownym przeanalizowaniu informacji zawartych w swoich aktach, że skarżący jest rzeczywiście osobą wpisaną w pozycji 36 wykazów załączonych do decyzji 2013/255 i do rozporządzenia nr 36/2012), i w którym wyznacza ona pełnomocnikom skarżącego termin na przedstawienie uwag ich klienta w przedmiocie nowych podstaw umieszczenia w wykazie, które zamierza przyjąć w odniesieniu do niego, podstaw umieszczenia w wykazie, które pojawiają się właśnie w aktach z 2021 r.

194    Wynika z tego, że dokonując zmiany w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, tak aby było jasne, że zmiana dotyczy skarżącego, i biorąc pod uwagę kontekst przyjęcia aktów z 2021 r., mają one moc wsteczną w odniesieniu do sytuacji prawnej skarżącego.

195    Znajduje to potwierdzenie w przedstawionym przez Radę i przypomnianym zarówno w odpowiedzi na skargę, jak i podczas rozprawy zamiarze skorygowania za pomocą aktów z 2021 r. niejasności dotyczącej tożsamości skarżącego.

196    Wniosku zawartego w pkt 194 powyżej nie mogą podważyć argumenty Rady.

197    Po pierwsze, Rada twierdzi, że akty z 2021 r. nie mają mocy wstecznej, ponieważ środków finansowych nie można zamrozić z mocą wsteczną.

198    Prawdą jest, że co do zasady środki finansowe osoby lub podmiotu można zamrozić tylko na przyszłość, podobnie zresztą jak to, że ograniczenia w zakresie wjazdu na terytorium państw członkowskich można nałożyć jedynie na przyszłość. Jednakże z jednej strony ograniczanie w niniejszym przypadku skutków aktów z 2021 r. wyłącznie do zamrożenia środków finansowych i zasobów gospodarczych skarżącego, a nawet do ograniczeń w zakresie wjazdu na terytorium państw członkowskich, prowadzi do błędnego pominięcia skutków, jakie przyjęcie tych aktów wywarło na globalną sytuację prawną skarżącego, a w szczególności na jego reputację.

199    W tym kontekście uznano już, że środki ograniczające mają znaczące negatywne konsekwencje i istotny wpływ na prawa i wolności objętych nimi osób. Tak więc oprócz zamrożenia środków finansowych lub ograniczenia w zakresie wjazdu na terytorium państw członkowskich jako takich, które ze względu na swój szeroki zakres zakłócają życie zarówno zawodowe, jak i rodzinne  danych osób, należy wziąć pod uwagę piętno i utratę zaufania, które towarzyszą publicznemu wskazaniu danych osób jako związanych z syryjskim reżimem (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 6 czerwca 2013 r., Ayadi/Komisja, C‑183/12 P, niepublikowany, EU:C:2013:369, pkt 68).

200    Wskazując jednak w aktach z 2021 r., że nazwisko skarżącego zostało umieszczone w rozpatrywanych wykazach już w aktach z 2011 r., Rada twierdzi, że od tej daty skarżący posiadał związki z syryjskim reżimem i wykonywał różne czynności, które uzasadniały umieszczenie i pozostawienie jego nazwiska od tego czasu. Takie stwierdzenie wystarczy, by z mocą wsteczną zmienić sytuację prawną skarżącego, wykraczając poza samo zamrożenie jego środków finansowych.

201    Z drugiej strony w niniejszej sprawie nie można twierdzić, że akty z 2021 r. nie miały żadnego skutku wstecznego w odniesieniu do zamrożenia środków finansowych skarżącego. Jak wskazała bowiem w istocie Rada na rozprawie, jednym z celów przyświecających przyjęciu aktów z 2021 r. było wyjaśnienie sytuacji skarżącego istniejącej przed ich przyjęciem, w szczególności ze względu na istnienie francuskiej decyzji z dnia 12 lutego 2020 r., w której dokonano zamrożenia środków finansowych skarżącego, w oparciu o akty z 2019 r. Tym samym, o ile z technicznego punktu widzenia zamrożenie środków finansowych w przeszłości nie jest możliwe, o tyle można zatwierdzić zamrożenie środków finansowych, które miało miejsce w przeszłości, zmieniając sytuację prawną osoby zainteresowanej, która wówczas istniała. W konsekwencji akty z 2021 r., potwierdzając, że skarżący był rzeczywiście osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, od dnia 23 sierpnia 2011 r., zmieniły z mocą wsteczną jego sytuację prawną, tak aby odpowiadała ona sytuacji pozwalającej na wywarcie skutków przez francuską decyzję z dnia 12 lutego 2020 r.

202    Po drugie, w duplice i na rozprawie Rada stwierdziła, że dokument WK 4069/2019 INIT, który również wspierał podstawy umieszczenia w wykazie aktów z 2019 r., zawierał już fotografie skarżącego, które pozwalały na jego jednoznaczną identyfikację. Tym samym jej zdaniem skarżący był objęty środkami ograniczającymi już w 2019 r.

203    Niemniej jednak twierdzeniu Rady, że skarżący był objęty środkami ograniczającymi już w 2019 r., przeczy okoliczność, że poprzez sprostowanie z 2019 r. Rada zamierzała zmienić arabskie imię i nazwisko osoby, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, tak aby odpowiadało ono imieniu i nazwisku z aktów z 2011 r., zmienionych aktami z listopada 2011 r. Należy z tego wyprowadzić wniosek, że przyjmując akty z 2019 r., Rada nadal uważała, że skarżący, którego arabskie imię i nazwisko różni się od imienia i nazwiska zawartych we wspomnianym sprostowaniu, nie jest osobą wskazaną we wspomnianej pozycji. Tak było zresztą nadal, gdy przyjęto decyzję 2020/719 oraz rozporządzenie wykonawcze 2020/716, w których użyto tego samego arabskiego nazwiska.

204    W związku z tym, nawet jeśli dokument WK 4069/2019 INIT, wspierający powody umieszczenia w wykazie aktów z 2019 r., zawierał informacje mogące identyfikować skarżącego jako osobę, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, to jednak przy ich przyjmowaniu i do czasu przyjęcia aktów z 2021 r. Rada uważała, że skarżący nie jest osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów. To przyjmując akty z 2021 r., Rada zamierzała sprostować swój błąd, wskazując jednoznacznie, że skarżący jest rzeczywiście osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, i to od dnia 23 sierpnia 2011 r.

205    W konsekwencji Rada nie może twierdzić, że pomijając popełniony przez nią błąd, należy uznać, że skarżący był objęty środkami ograniczającymi już przed przyjęciem aktów z 2021 r. Taka sytuacja prawna nie jest ponadto zgodna z rzeczywistością, ponieważ – jak wynika z pism szwajcarskiego sekretariatu stanu do spraw gospodarczych z dni 2 listopada 2011 r. i 21 kwietnia 2015 r. przedstawionych w załączniku do skargi – szwajcarski bank, w którym skarżący posiadał rachunki, zwolnił środki, które wcześniej zamroził w następstwie przyjęcia aktów z 2011 r. i następnych, zważywszy na otrzymane zapewnienia co do faktu, że skarżący nie jest osobą wskazaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów.

206    Ponadto na rozprawie Rada wskazała, że to po otrzymaniu pisma z dnia 23 czerwca 2020 r. przeprowadziła dochodzenie w celu uzyskania dodatkowych informacji na temat skarżącego. W tym względzie należy stwierdzić, że skarżący wysłał wspomniane pismo w celu uzyskania potwierdzenia ze strony Rady, że nie jest osobą, której dotyczy pozycja 36 rozpatrywanych wykazów. Potwierdzenie to było konieczne dla skarżącego ze względu na francuską decyzję z dnia 12 lutego 2020 r., w której zażądano od banków mających siedzibę we Francji zamrożenia jego środków finansowych. Jak wynika z pisma z dnia 12 lutego 2021 r. i co jest bezsporne między stronami, Rada zdała sobie sprawę z błędu, uzyskując od władz francuskich dodatkowe informacje, które zostały przedstawione w dokumencie WK 985/2021 INIT.

207    Zatem to właśnie poprzez przyjęcie aktów z 2021 r. Rada zamierzała zmienić dotychczasową sytuację prawną skarżącego, a mianowicie sytuację, w której nie był osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów. Poprzez wspomniane akty Rada chciała wskazać skarżącego w sposób jednoznaczny jako osobę, której nazwisko zostało umieszczone we wspomnianej pozycji w dniu 23 sierpnia 2011 r., i w ten sposób ustalić, od tego dnia, związek między nim a działaniami syryjskiego reżimu, które Unia zamierzała potępić poprzez przyjęcie systemu środków ograniczających.

208    W konsekwencji akty z 2021 r. mają moc wsteczną.

209    W drugiej kolejności, co się tyczy aktów utrzymujących w mocy środki ograniczające z 2022 r., należy zauważyć, że jak wynika zasadniczo z motywu 3 decyzji 2022/849, miały one na celu jedynie przedłużenie stosowania wobec skarżącego środków ograniczających do dnia 1 czerwca 2023 r.

210    Ponadto należy stwierdzić, że dopiero w chwili przyjęcia aktów z 2021 r. Rada zamierzała wyjaśnić sytuację osoby, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, w celu wskazania, że chodzi rzeczywiście o skarżącego. Innymi słowy, jedynie wspomniane akty zapoczątkowały przerwanie dotychczasowego stanowiska Rady. Akty utrzymujące w mocy środki ograniczające z 2022 r. mają natomiast na celu jedynie pozostawienie imienia i nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach. W tym kontekście nie można uznać, że Rada zamierzała skorygować popełniony błąd przy przyjmowaniu tych aktów.

211    W związku z tym akty utrzymujące w mocy środki ograniczające z 2022 r. nie mają mocy wstecznej, wobec czego zarzuty drugi i trzeci należy oddalić w zakresie, w jakim dotyczą one tych środków.

b)      W przedmiocie naruszenia zasad pewności prawa i uzasadnionych oczekiwań

212    Należy przypomnieć, że ogólną regułą jest, że zasada pewności prawa sprzeciwia się temu, by temporalny zakres obowiązywania aktu Unii rozpoczynał się przed jego publikacją, jednak może tak być na zasadzie wyjątku, gdy wymaga tego cel interesu ogólnego i gdy odbywa się to z należytym poszanowaniem uzasadnionych oczekiwań zainteresowanych, a także gdy z brzmienia, celu lub systematyki właściwych regulacji Unii wynika jasno, że należy im przypisać taki skutek (zob. wyrok z dnia 19 marca 2009 r., Mitsui & Co. Deutschland, C‑256/07, EU:C:2009:167, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo).

213    Ponieważ w pkt 208 powyżej ustalono, że z treści i celu aktów z 2021 r. jasno wynika, że mają one moc wsteczną, należy sprawdzić, czy spełnione są dwa pozostałe wymogi określone w orzecznictwie cytowanym w pkt 212 powyżej dla uznania mocy wstecznej aktów Unii.

214    Chodzi zatem o zbadanie, po pierwsze, czy cel interesu ogólnego wymagał działania wstecz aktów z 2021 r., a po drugie, czy uzasadnione oczekiwania skarżącego były należycie poszanowane.

1)      W przedmiocie istnienia interesu ogólnego

215    Co się tyczy istnienia ogólnego interesu porządku publicznego, Rada powołuje się w istocie na okoliczność, że środki ograniczające zmierzają do realizacji celów interesu ogólnego, w szczególności celu polegającego na umacnianiu i wsparciu praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego. W swoich pismach i na rozprawie Rada podniosła również, że przyjmując akty z 2021 r. i wyjaśniając sytuację skarżącego przed ich przyjęciem, zapewniła ona pewność prawa.

216    W tym względzie należy przypomnieć, że sąd Unii uznał, iż nadrzędne znaczenie utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa uzasadnia przyjęcie środków ograniczających (zob. podobnie wyrok z dnia 27 lutego 2014 r., Ezz e.a./Conseil, T‑256/11, EU:T:2014:93, pkt 191).

217    Ponadto, jak twierdzi zresztą skarżący, zasada pewności prawa wymaga, aby było możliwe jednoznaczne zidentyfikowanie, kto jest, a kto nie jest objęty środkami ograniczającymi przyjętymi przez Unię. Wytyczne Rady, zatytułowane „Dobre praktyki Unii Europejskiej w zakresie skutecznego wprowadzania w życie środków ograniczających”, z dnia 4 maja 2018 r. kładą nacisk właśnie na znaczenie tego wymogu.

218    Tylko bowiem wtedy, gdy osoby i podmioty są jednoznacznie zidentyfikowane, możliwe jest zagwarantowanie pewności prawa i skuteczności przyjętych środków ograniczających, a tym samym osiągnięcie celów przypomnianych w pkt 216 powyżej.

219    W tych okolicznościach oraz biorąc pod uwagę fakt, że władze krajowe państw członkowskich opierają się na aktach przyjętych przez Radę w celu podjęcia decyzji o zamrożeniu środków finansowych osób i podmiotów, należy uznać, iż jest uzasadnione i konieczne, by Rada mogła skorygować popełniony przez siebie błąd co do tożsamości osoby i aby mogła w ten sposób wyjaśnić sytuację danej osoby lub podmiotu. Przyczynia się to bowiem do zapewnienia realizacji celów środków ograniczających poprzez umożliwienie z jednej strony organom administracyjnym i osobom trzecim uzyskania jednoznacznej wiedzy co do tego, kto jest objęty środkami ograniczającymi, a z drugiej strony osobom i podmiotom wniesienia skargi na akty, które ich dotyczą.

2)      W przedmiocie istnienia uzasadnionych oczekiwań po stronie skarżącego

220    W pierwszej kolejności należy podkreślić, że wbrew temu, co twierdzi Rada, skarżący nie tyle powołuje się na naruszenie jego uzasadnionych oczekiwań ze względu na to, że Rada przyjęła wobec niego środki ograniczające w drodze aktów z 2021 r., ile na fakt, iż poprzez przyjęcie aktów z 2021 r. Rada twierdzi, że jest on rzeczywiście osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, i to od czasu przyjęcia aktów z 2011 r.

221    W tym względzie skarżący nie twierdzi, że Rada nigdy nie była uprawniona do umieszczenia jego nazwiska w rozpatrywanych wykazach, lecz utrzymuje, że Rada nie mogła, po tym jak przez dziesięć lat potwierdzała, że nie jest on osobą wymienioną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, twierdzić przeciwnie.

222    W ten sposób sytuacja skarżącego różni się od spraw, w których zapadły wyroki z dnia 29 listopada 2018 r., National Iranian Tanker Company/Rada (C‑600/16 P, EU:C:2018:966), i z dnia 3 maja 2016 r., Iran Insurance/Rada (T‑63/14, niepublikowany, EU:T:2016:264), na które powołała się Rada, w ramach których odpowiednio Trybunał i Sąd w istocie wskazały, że sąd Unii może stwierdzić nieważność środków ograniczających przyjętych przez Radę w odniesieniu do danej osoby lub podmiotu, w związku z czym w odniesieniu do tej osoby czy podmiotu nie powstaje uzasadnione oczekiwanie, że Rada nie mogłaby, z poszanowaniem wspomnianego wyroku, stwierdzającego nieważność środka, podjąć w przyszłości decyzji o ponownym umieszczeniu (wyrok z dnia 29 listopada 2018 r., National Iranian Tanker Company/Rada, C‑600/16 P, EU:C:2018:966, pkt 51; zob. również podobnie wyrok z dnia 3 maja 2016 r., Iran Insurance/Rada, T‑63/14, niepublikowany, EU:T:2016:264, pkt 152, 153).

223    W drugiej kolejności strony nie zgadzają się co do tego, czy skarżący może powoływać się w niniejszym przypadku na zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań.

224    O ile skarżący, opierając się na orzecznictwie w zakresie uchylania aktów administracyjnych, uważa, że jest beneficjentem aktów przyjętych przez Radę, w których Rada potwierdziła, że nie jest on osobą wymienioną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, o tyle Rada kwestionuje powyższe i uważa, że orzecznictwo, na które powołuje się skarżący, nie ma zastosowania do okoliczności faktycznych niniejszej sprawy.

225    W tym względzie, po pierwsze, należy przypomnieć, że zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań stanowi ogólną zasadę prawa Unii, której Rada musi przestrzegać (zob. podobnie wyrok z dnia 10 grudnia 2015 r., Veloserviss, C‑427/14, EU:C:2015:803, pkt 29, 30).

226    Po drugie, z orzecznictwa przypomnianego w pkt 212 powyżej wynika, że poszanowanie uzasadnionych oczekiwań stanowi jedną z przesłanek, które muszą być spełnione, aby akt Unii mógł, z poszanowaniem zasady pewności prawa, wywoływać skutek z mocą wsteczną.

227    Wreszcie, zgodnie z orzecznictwem przesłanki w nim określone, dotyczące istnienia dokładnych, bezwarunkowych i spójnych zapewnień w celu wykazania istnienia uzasadnionych oczekiwań, dotyczą wyłącznie sytuacji, w której znajduje się jednostka w momencie zastosowania wobec niej aktu prawnego ze skutkiem natychmiastowym, a nie ze skutkiem z mocą wsteczną (zob. podobnie wyrok z dnia 10 listopada 2010 r., OHIM/Simões Dos Santos, T‑260/09 P, EU:T:2010:461, pkt 64). Jest to uzasadnione okolicznością, że ponieważ moc wsteczna aktu Unii jest dopuszczalna jedynie wyjątkowo, od jednostki nie można wymagać, aby przedstawiła dowód na to, że uzyskała zapewnienia, iż jej sytuacja prawna nie zostanie zmieniona z mocą wsteczną.

228    W związku z tym, wbrew twierdzeniu Rady, do powołania się przez skarżącego na ochronę jego uzasadnionych oczekiwań nie jest konieczne, aby był on adresatem aktów ustanawiających prawa podmiotowe.

229    Na poparcie swojego stanowiska Rada nie może opierać się na wyroku z dnia 14 września 2017 r., Petrea (C‑184/16, EU:C:2017:684, pkt 31 i nast.), oraz na opinii rzecznika generalnego M. Szpunara w sprawie Petrea (C‑184/16, EU:C:2017:324, pkt 61 i nast.).

230    W tej sprawie do Trybunału wpłynął wniosek mający na celu ustalenie, czy cofnięcie zaświadczenia o rejestracji przewidzianego w art. 8 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/38/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniającej rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającej dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG (Dz.U. 2004, L 158, s. 77; sprostowania: Dz.U. 2004, L 229, s. 35; Dz.U. 2005, L 197, s. 34), mogłoby naruszać zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań osoby, do której takie zaświadczenie zostało skierowane.

231    Zasadniczo Trybunał, potwierdzając stanowisko rzecznika generalnego M. Szpunara, uznał, że akt deklaratoryjny, taki jak zaświadczenie o rejestracji, nie może sam w sobie stanowić podstaw dla uzasadnionych oczekiwań osoby zainteresowanej prawem pobytu na terytorium przedmiotowego państwa członkowskiego (wyrok z dnia 14 września 2017 r., Petrea, C‑184/16, EU:C:2017:684, pkt 35).

232    Analogicznie Rada uważa, że informacje dotyczące tożsamości osoby, której dotyczy umieszczenie w rozpatrywanych wykazach, mają jedynie charakter deklaratoryjny i jako takie nie mogą stworzyć praw podmiotowych.

233    Czyniąc to, Rada wychodzi z błędnego założenia, że aby zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań mogła znaleźć zastosowanie, zawsze wymaga przyjęcia aktów ustanawiających prawa podmiotowe. Przesłanka ta nie wynika jednak z orzecznictwa, a w szczególności z wyroku z dnia 14 września 2017 r., Petrea (C‑184/16, EU:C:2017:684). O ile bowiem Trybunał wskazuje w nim, że zaświadczenie o rejestracji nie może samo w sobie stanowić podstawy uzasadnionych oczekiwań zainteresowanego, ponieważ chodzi o akt deklaratoryjny, o tyle należy stwierdzić, że w pkt 36 tego wyroku dodaje on, że ponadto w sprawie rozpatrywanej w postępowaniu głównym żadna z okoliczności opisanych w postanowieniu odsyłającym nie pozwala uznać, że właściwe władze wzbudziły oczekiwania co do prawa pobytu zainteresowanego na mocy konkretnych zapewnień, których mu udzieliły. Wynika z tego zatem, że Trybunał, nie wykluczając bynajmniej możliwości otrzymania przez zainteresowanego w jakiejkolwiek formie zapewnień ze strony właściwych władz mogących wzbudzić po jego stronie pewne oczekiwania, dopuścił taką możliwość i zbadał, czy w przedmiotowej sprawie ma ona miejsce.

234    W trzeciej kolejności należy zatem zbadać, czy uzasadnione oczekiwania skarżącego były poszanowane przez Radę.

235    W tym względzie z orzecznictwa przytoczonego w pkt 227 powyżej należy wywieść, że do skarżącego nie należy wykazanie, iż otrzymał dokładne, bezwarunkowe i spójne zapewnienia mogące wykazać istnienie po jego stronie uzasadnionych oczekiwań, że Rada nie przyjmie aktów mających skutek z mocą wsteczną, lecz do sądu należy zbadanie, czy akty z 2021 r. zostały przyjęte z poszanowaniem uzasadnionych oczekiwań skarżącego.

236    Ocena ta wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności danego przypadku.

237    Tymczasem z pism z dni 28 października 2011 r., 15 listopada 2011 r. i 6 maja 2013 r., wysłanych przez Radę do przedstawicieli skarżącego oraz z zarzutu niedopuszczalności podniesionego przez Radę w sprawie, w której wydano postanowienie z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowane, EU:T:2012:266), wynika, że Rada stwierdziła bez zastrzeżeń, iż skarżący nie jest osobą, której dotyczy pozycja 36 rozpatrywanych wykazów. Potwierdzeniem tego było przyjęcie aktów z listopada 2011 r., a także sprostowań z 2013 r. (zob. pkt 24 powyżej) i z 2019 r. Należy podkreślić w tym względzie, że Rada nigdy nie zwróciła się do przedstawicieli skarżącego o dotyczące go dodatkowe dane identyfikacyjne i że nie twierdzi, iż skarżący zataił przed nią dane. Innymi słowy, do momentu wysłania pisma z dnia 12 lutego 2021 r. Rada nie wyraziła żadnych wątpliwości co do faktu, że skarżący nie jest osobą, której dotyczy pozycja 36 rozpatrywanych wykazów.

238    W związku z tym Rada kilkakrotnie potwierdzała skarżącemu, że nie jest on osobą, której dotyczy pozycja 36 rozpatrywanych wykazów.

239    W tym względzie Rada usiłuje utrzymywać, że wszelkie wnioski co do tożsamości osoby objętej środkami ograniczającymi mają jedynie charakter deklaratoryjny, i stara się wykazać analogię między niniejszą sytuacją a sytuacją, w której zapadł wyrok z dnia 25 stycznia 2017 r., Almaz-Antey Air and Space Defence/Rada (T‑255/15, niepublikowany, EU:T:2017:25, pkt 38, 39). Jednakże w tej ostatniej sprawie Sąd miał rozpoznać dopuszczalność wniosków o dostosowanie żądań złożonych przez stronę skarżącą w odniesieniu do pisma wysłanego przez Radę, w którym wskazała ona, że potwierdza swoje stanowisko co do faktu, że strona skarżąca nadal spełniała kryteria przewidziane w decyzji 2014/145/WPZiB z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w związku z działaniami podważającymi integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażającymi (Dz.U. 2014, L 78, s. 16) oraz rozporządzeniu (UE) nr 269/2014 z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających (Dz.U. 2014, L 78, s. 6) oraz że środki ograniczające powinny zostać utrzymane w stosunku do niej. Sąd odrzucił wspomniane wnioski o dostosowanie żądań jako niedopuszczalne, stwierdzając, że przedmiotowe pismo jedynie potwierdziło ocenę Rady i nie miało na celu ani zastąpienia, ani zmiany powodów umieszczenia w wykazie, zawartych w decyzji (WPZiB) 2015/432 z dnia 13 marca 2015 r. zmieniającej decyzję 2014/145 (Dz.U. 2015, L 70, s. 47) i przedłużającej stosowanie rozpatrywanych środków ograniczających do dnia 15 września 2015 r. oraz w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2015/427 z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie wykonania rozporządzenia nr 269/2014 (Dz.U. 2015, L 70, s. 1).

240    Tymczasem w niniejszej sprawie skarżący nie zmierza do uzyskania stwierdzenia nieważności pism, które zostały mu przesłane przez Radę, lecz powołuje się na nie w celu wykazania, że Rada wzbudziła u niego uzasadnione oczekiwanie, że instytucja ta nie uważała go za osobę, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów. Zatem nawet gdyby uznać, że wspomniane pisma potwierdzają jedynie różne akty przyjęte przez Radę, to jednak pisma te leżały u podstaw powstania, wspólnie z tymi aktami, uzasadnionych oczekiwań po stronie skarżącego, że nie jest on osobą wskazaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów. Tak więc z powodu kumulacji tych pism, potwierdzających lub zapowiadających akty przyjęte przez Radę, oraz wyjątkowego charakteru mocy wstecznej aktów Unii skarżący mógł zasadnie oczekiwać, że nie zostanie on z mocą wsteczną powiązany z osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów.

241    Z powyższego wynika, że Rada naruszyła uzasadnione oczekiwania skarżącego, przyjmując wobec niego środki ograniczające z mocą wsteczną.

242    Wniosku tego nie mogą podważyć pozostałe argumenty Rady.

243    W pierwszej kolejności Rada uważa, że wszelkie wnioski co do tożsamości osoby umieszczonej w wykazie opierają się na okolicznościach faktycznych zawartych w aktach sprawy, które służą umożliwieniu jej i organom wdrażającym środki ograniczające zidentyfikowanie osoby umieszczonej w wykazie. Innymi słowy, zdaniem Rady jej stanowisko w przedmiocie tożsamości osoby może ulec zmianie w świetle posiadanych przez nią informacji.

244    Wprawdzie z jednej strony przyjmuje się, że Rada może ustalić tożsamość osób i podmiotów, wobec których przyjmuje środki ograniczające w sposób wymagany prawem (zob. wyrok z dnia 9 września 2016 r., Tri Ocean Energy/Rada, T‑719/14, niepublikowany, EU:T:2016:458, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo). Tym samym sąd Unii wziął pod uwagę trudność uzyskania bardziej precyzyjnych dowodów w państwie będącym w sytuacji wojny domowej z reżimem o charakterze autorytarnym. W takich okolicznościach należy przyznać możliwość zmiany przez Radę opinii w odniesieniu do tożsamości osoby lub podmiotu w zależności od posiadanych przez nią dowodów.

245    Z drugiej strony, jak wskazano w pkt 219 powyżej, należy przyznać Radzie możliwość skorygowania popełnionego przez nią błędu co do tożsamości osoby i umożliwienia jej w ten sposób wyjaśnienia sytuacji osoby lub podmiotu.

246    Jednakże prawu przyznanemu Radzie w pkt 219 powyżej towarzyszą ograniczenia, a mianowicie poszanowanie zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, których respektowanie jest tym bardziej istotne, że konsekwencje dla sytuacji prawnej osób i podmiotów, których dotyczą środki ograniczające, nie są bez znaczenia.

247    W tym względzie należy zresztą przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem, nawet jeśli środki ograniczające nie stanowią sankcji karnej, to zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 70 i 71 powyżej do Rady należy wykazanie w sposób wymagany prawem tożsamości osób i podmiotów, wobec których przyjmuje środki ograniczające. Jest to istotne, ponieważ w dziedzinie środków ograniczających wymagana prawem identyfikacja prze Radę adresatów aktów stanowi warunek wstępny umieszczenia ich w wykazie i konkretnego zbadania spornych okoliczności faktycznych (zob. podobnie wyrok z dnia 16 grudnia 2020 r., Haikal/Rada, T‑189/19, niepublikowany, EU:T:2020:607, pkt 102).

248    Ponadto ten rodzaj błędów powinien być w miarę możliwości ograniczony do minimum, w przeciwnym razie skuteczność (effet utile) środków ograniczających zostałaby osłabiona, cel zaś systemu prawnego wprowadzonego przez Unię, a mianowicie wywieranie presji na syryjski reżim poprzez uniemożliwienie jego finansowania, byłby zagrożony.

249    Tym samym, o ile Rada jest uprawniona do skorygowania z mocą wsteczną błędu, który popełniła przy identyfikacji osoby objętej środkami ograniczającymi, o tyle nie może ona działać bez poszanowania zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań. Należy zatem oddalić jej argument.

250    W drugiej kolejności Rada wskazuje, że jej błędne przekonanie o tożsamości osoby, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, nie wynikało z braku informacji co do tożsamości tej osoby, lecz raczej z braku informacji o tożsamości skarżącego.

251    Jednakże nawet gdyby przyjąć argument Rady, nie odnosi się ona do żadnego pisma wysłanego do przedstawicieli skarżącego w celu wyjaśnienia sytuacji. Tymczasem, biorąc pod uwagę fakt, że w niniejszej sprawie środki finansowe skarżącego zostały tymczasowo zamrożone przez bank szwajcarski w 2011 r. i ponownie w 2015 r., jak przypomniano w pkt 205 powyżej, Rada powinna była już wówczas wdrożyć środki, którymi dysponuje, w celu wyjaśnienia sytuacji, gdyby uznała, że nie posiada wystarczających informacji na temat tożsamości skarżącego. Ostatecznie dopiero po otrzymaniu pisma z dnia 23 czerwca 2020 r., w którym została ona poinformowany, że francuski minister gospodarki i finansów wydał francuską decyzję z dnia 12 lutego 2020 r. o zamrożeniu środków finansowych posiadanych przez skarżącego we Francji, Rada zwróciła się o dalsze informacje.

252    Ponadto ze względu na przyjęcie tej decyzji przez władze francuskie Rada nie może skutecznie twierdzić, że popełniony przez nią błąd był korzystny dla skarżącego, ponieważ żaden środek ograniczający nie wywołał skutków do czasu przyjęcia aktów z 2021 r. Nie tylko bowiem jest to w części nieprawdziwe, ponieważ władze francuskie rzeczywiście zamroziły środki finansowe posiadane przez skarżącego we Francji, opierając się na aktach z 2019 r., ale przede wszystkim błąd popełniony przez Radę, wywołujący uzasadnione oczekiwania po stronie skarżącego, że nie jest on osobą wskazaną w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów, skutkował niewniesieniem przez niego w okresie dziesięciu lat poprzedzających przyjęcie aktów z 2021 r. skarg mających na celu uzyskanie unieważnienia różnych aktów, na podstawie których umieszczono i utrzymano jego nazwisko w wykazach. Ponadto możliwość wniesienia przez skarżącego skarg, gdyby wiedział on, że jest objęty aktami poprzedzającymi te z 2021 r., nie jest w niniejszym przypadku jedynie hipotetyczna, ponieważ skarżący wniósł skargę na akty z 2011 r. i regularnie pisał do Rady, aby uzyskać potwierdzenie, że nie jest osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów.

253    Należy zatem oddalić argument Rady.

254    W konsekwencji należy stwierdzić naruszenie uzasadnionych oczekiwań skarżącego oraz naruszenie zasady pewności prawa, a tym samym uwzględnić zarzuty drugi i trzeci.

E.      W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego naruszenia powagi rzeczy osądzonej

255    Skarżący podnosi w istocie, że kwestia tożsamości osoby, której dotyczy pozycja 36 rozpatrywanych wykazów, została rozstrzygnięta postanowieniem z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanym, EU:T:2012:266). Ponadto wskazuje on, że Sąd wydał to orzeczenie na wyraźne żądanie Rady, podczas gdy skarżący zwrócił się do Sądu o wyjaśnienie w stosunku do osób trzecich, że nie jest on objęty środkami ograniczającymi. Jego zdaniem Rada nie może podważyć tego faktu poprzez przyjęcie zaskarżonych aktów.

256    Rada uważa, że powaga rzeczy osądzonej orzeczenia sądu Unii oddalającego wcześniejszą skargę może stanowić jedynie przeszkodę dla dopuszczalności drugiej skargi. W związku z tym należy oddalić argumenty skarżącego dotyczące powagi rzeczy osądzonej orzeczenia o dopuszczalności, w ramach postępowania wszczętego w 2011 r., za pomocą których zmierza on do uniemożliwienia Sądowi zbadania niniejszej sprawy co do istoty.

257    Należy przypomnieć znaczenie zasady powagi rzeczy osądzonej zarówno w porządku prawnym Unii, jak i w krajowych porządkach prawnych. Dla zapewnienia stabilności prawa i stosunków prawnych, jak też prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości istotne jest bowiem, aby orzeczenia sądowe, które stały się prawomocne po wyczerpaniu przysługujących środków odwoławczych lub po upływie przewidzianych dla tych środków terminów, były niepodważalne (wyrok z dnia 30 września 2003 r., Köbler, C‑224/01, EU:C:2003:513, pkt 38).

258    Głównym realizowanym celem jest zapobieżenie współistnieniu w porządku prawnym Unii orzeczeń sprzecznych, czyli wywołujących rozbieżne skutki. Dlatego też skarga jest niedopuszczalna ze względu na powagę rzeczy osądzonej wcześniejszego wyroku rozstrzygającego skargę między tymi samymi stronami, mającej ten sam przedmiot i opartej na tej samej podstawie (wyroki: z dnia 19 września 1985 r., Hoogovens Groep/Komisja, 172/83 i 226/83, EU:C:1985:355, pkt 9; z dnia 5 czerwca 1996 r., NMB France i in./Komisja, T‑162/94, EU:T:1996:71, pkt 37; z dnia 25 czerwca 2010 r., Imperial Chemical Industries/Komisja, T‑66/01, EU:T:2010:255, pkt 197).

259    W tym znaczeniu powaga rzeczy osądzonej obejmuje nie tylko sentencję orzeczenia sądowego, ale także uzasadnienie, które doprowadziło do jego wydania i które stanowi niezbędne wsparcie sentencji, w tym znaczeniu, że jest ono nieodzowne do określenia dokładnego znaczenia tego, co zostało orzeczone w sentencji (zob. podobnie wyroki: z dnia 3 października 2000 r., Industrie des poudres sphériques/Rada, C‑458/98 P, EU:C:2000:531, pkt 81; z dnia 1 lipca 2009 r. ThyssenKrupp Stainless/Komisja, T‑24/07, EU:T:2009:236, pkt 113, 140).

260    W niniejszej sprawie strony spierają się co do zakresu powagi rzeczy osądzonej postanowienia z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanego, EU:T:2012:266).

261    Należy zauważyć, że w niniejszej sprawie nie chodzi o ustalenie niedopuszczalności skargi wniesionej na akty, których zgodność z prawem została w części lub w całości zbadana przez Sąd, lecz o ustalenie, czy Rada była związana postanowieniem z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanym, EU:T:2012:266), gdy przyjmowała zaskarżone akty.

262    W tym względzie, jak przypomniano w pkt 58 powyżej, przedmiotem niniejszej skargi nie jest stwierdzenie nieważności aktów z 2011 r., lecz jedynie zaskarżonych aktów, przyjętych w dniach 6 maja 2021 r. i 30 maja 2022 r.

263    Jednakże, skoro akty z 2021 r. mają moc wsteczną, a akty utrzymujące w mocy środki ograniczające z 2022 r. nadal wskazują, że datą pierwotnego umieszczenia imienia i nazwiska skarżącego w rozpatrywanych wykazach jest dzień 23 sierpnia 2011 r., to powstaje sprzeczność, gdyż z jednej strony istnieje prawomocne orzeczenie sądu uznające, że skarżący nie jest osobą, o której mowa w aktach z 2011 r., a z drugiej strony akty Rady, wydane później, wskazują na coś przeciwnego.

264    Tymczasem Rada, twierdząc w zaskarżonych aktach, że skarżący był objęty aktami z 2011 r., narusza zasadę powagi rzeczy osądzonej postanowienia z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanego, EU:T:2012:266). Czyniąc to, spowodowała, że w porządku prawnym Unii współistnieją orzeczenie i akty, które są ze sobą sprzeczne, a wręcz niezgodne pod względem skutków.

265    Wniosku tego nie może podważyć argumentacja Rady, na poparcie której powołuje się ona na wyrok z dnia 13 lutego 2003 r., Meyer/Komisja (T‑333/01, EU:T:2003:32).

266    Z pkt 25 i 27 wyroku z dnia 13 lutego 2003 r., Meyer/Komisja (T‑333/01, EU:T:2003:32), wynika, że Sąd uznał, iż w sprawie, w której wydano postanowienie z dnia 10 kwietnia 2000 r., Meyer/Komisja i EBI (T‑361/99, EU:T:2000:107), nie rozpoznając istoty sprawy, nie rozstrzygnął żadnej kwestii faktycznej lub prawnej, którą mógłby być związany w przedmiotowym postępowaniu, wobec czego argument dotyczący powagi rzeczy osądzonej należało oddalić.

267    Rada wnioskuje z tego, że analogicznie nie należy brać pod uwagę postanowienia z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanego, EU:T:2012:266), ponieważ Trybunał rozpatrzył jedynie dopuszczalność skargi wniesionej przez skarżącego na akty z 2011 r.

268    Tymczasem sama okoliczność, że kwestia tożsamości skarżącego została rozstrzygnięta w ramach badania dopuszczalności skargi, a nie istoty sprawy, jest bez znaczenia. W ramach oceny powagi rzeczy osądzonej przysługującej orzeczeniu sądu Unii istotne jest jedynie to, czy Sąd udzielił ostatecznej odpowiedzi na konkretne pytanie. Nie można zatem pominąć powagi rzeczy osądzonej przysługującej postanowieniu z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanego, EU:T:2012:266), tylko dlatego, że jest to postanowienie o niedopuszczalności.

269    Należy natomiast zauważyć, że Rada naruszyła powagę rzeczy osądzonej postanowienia z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanego, EU:T:2012:266), w odniesieniu do aktów z 2011 r. Jedynie w odniesieniu do tych aktów Sąd orzekł bowiem, że wnoszący odwołanie nie jest osobą, o której mowa w pozycji 36 rozpatrywanych wykazów.

270    Tymczasem należy przypomnieć, że – jak słusznie podnosi Rada – zasady powagi rzeczy osądzonej nie można rozszerzyć w taki sposób, że postanowienie rozstrzyga kwestie dotyczące innego zbioru aktów prawnych, wydanych na podstawie innych dowodów i dotyczących różnych aktów podstawowych (zob. podobnie wyroki: z dnia 29 listopada 2018 r., Bank Tejarat/Rada, C‑248/17 P, EU:C:2018:967, pkt 76; z dnia 23 września 2020 r., Kaddour/Rada, T‑510/18, EU:T:2020:436, pkt 92).

271    W konsekwencji skarżący nie ma podstaw, by twierdzić, że zaskarżone akty zostały przyjęte z naruszeniem zasady powagi rzeczy osądzonej, poza aktami z 2011 r.

272    W tym względzie, o ile prawdą jest, jak twierdzi skarżący, że kwestia tożsamości osoby może co do zasady mieć tylko jedno rozstrzygnięcie i nie może zmieniać się w czasie, o tyle należy przypomnieć, jak wskazano w pkt 244 powyżej, że w dziedzinie środków ograniczających wobec Syrii Rada może ustalić tożsamość osób i podmiotów, wobec których przyjmuje środki ograniczające  w sposób wymagany prawem. Ponieważ w pkt 219 powyżej wskazano ponadto, że Rada miała możliwość skorygowania błędu popełnionego przez siebie w odniesieniu do tożsamości osoby, należy potwierdzić, że powagi rzeczy osądzonej przysługującej postanowieniu z dnia 24 maja 2012 r., Assaad/Rada (T‑550/11, niepublikowanym, EU:T:2012:266), nie można rozszerzyć na akty poparte dowodami, które nie znajdowały się w posiadaniu Rady przy przyjmowaniu aktów z 2011 r.

273    W świetle powyższego należy stwierdzić, że zarzut piąty zostaje uwzględniony w zakresie, w jakim zaskarżone akty wskazują, iż skarżący był objęty aktami z 2011 r.

274    Ponieważ uwzględnione zostały ponadto zarzuty pierwszy, drugi i trzeci, należy stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów, bez konieczności badania zarzutu czwartego, dotyczącego „nadużycia władzy”.

F.      W przedmiocie temporalnych skutków stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów

275    W ramach trzeciego żądania Rada wniosła o to, by na wypadek stwierdzenia przez Sąd nieważności zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim akty te dotyczą skarżącego, postanowił on utrzymać w mocy skutki decyzji 2022/849 w odniesieniu do skarżącego do czasu, gdy stwierdzenie częściowej nieważności rozporządzenia wykonawczego 2022/840 stanie się skuteczne.

276    Przede wszystkim w odniesieniu do rozporządzenia wykonawczego 2022/840 należy przypomnieć, że zgodnie z art. 60 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w drodze odstępstwa od art. 280 TFUE, orzeczenia Sądu stwierdzające nieważność rozporządzenia stają się skuteczne dopiero po upływie terminu do wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 56 akapit pierwszy wspomnianego statutu, lub, jeżeli odwołanie zostało wniesione w tym terminie, od daty jego oddalenia.

277    W tych okolicznościach wobec braku wniesienia odwołania Rada dysponuje terminem dwóch miesięcy, przedłużonym o termin dziesięciu dni, licząc od dnia poinformowania o niniejszym wyroku, w celu naprawienia stwierdzonych naruszeń poprzez przyjęcie, w razie potrzeby, nowych środków ograniczających wobec skarżącego.

278    Natomiast w odniesieniu do decyzji 2022/849 należy stwierdzić, że co do zasady stwierdzenie jej nieważności powinno prowadzić do wykreślenia nazwiska skarżącego z wykazu ujętego w załączniku I do decyzji 2013/255.

279    Niemniej jednak istnienie różnicy między datą wejścia w życie stwierdzenia nieważności rozporządzenia wykonawczego 2022/840 a datą decyzji 2022/849 mogłoby doprowadzić do poważnego naruszenia pewności prawa, ponieważ w tych dwóch aktach zastosowano wobec skarżącego takie same środki (zob. podobnie wyrok z dnia 28 września 2022 r., LAICO/Rada, T‑627/20, niepublikowany, EU:T:2022:590, pkt 106).

280    Wynika z tego, że skutki decyzji 2022/849 powinny zostać utrzymane w mocy wobec skarżącego do dnia upływu terminu do wniesienia odwołania lub, jeśli odwołanie zostanie wniesione w tym terminie, do dnia ewentualnego odrzucenia lub oddalenia odwołania.

 W przedmiocie kosztów

281    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

282    Ponieważ Rada przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem skarżącego – obciążyć ją kosztami postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (czwarta izba w składzie powiększonym)

orzeka, co następuje:

1)      Stwierdza się nieważność decyzji wykonawczej Rady (WPZiB) 2021/751 z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie wykonania decyzji 2013/255/WPZiB dotyczącej środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii, rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2021/743 z dnia 6 maja 2021 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 36/2012 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii, decyzji Rady (WPZiB) 2022/849 z dnia 30 maja 2022 r. w sprawie zmiany decyzji 2013/255/WPZiB dotyczącej środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii, a także rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2022/840 z dnia 30 maja 2022 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 36/2012 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii w zakresie, w jakim te akty dotyczą Nizara Assaada.

2)      Skutki decyzji 2022/849 zostają utrzymane w mocy wobec N. Assaada do dnia upływu terminu do wniesienia odwołania lub, jeśli odwołanie zostanie wniesione w tym terminie, do dnia ewentualnego odrzucenia lub oddalenia odwołania.

3)      Rada Unii Europejskiej zostaje obciążona kosztami postępowania.

Gervasoni

Madise

Nihoul

Frendo

 

      Martín y Pérez de Nanclares

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 8 marca 2023 r.

Podpisy


Spis treści



*      Język postępowania: angielski.