Sprawa T‑499/10
MOL Magyar Olaj- és Gázipari Nyrt.
przeciwko
Komisji Europejskiej
Pomoc państwa – Porozumienie między państwem węgierskim a spółką naftowo‑gazową MOL w sprawie opłat eksploatacyjnych za wydobycie węglowodorów – Późniejsza zmiana systemu prawnego opłat – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną z rynkiem wewnętrznym – Charakter selektywny
Streszczenie – wyrok Sądu (druga izba) z dnia 12 listopada 2013 r.
1. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Interwencja mająca na celu zmniejszenie ciężarów przedsiębiorstwa – Włączenie
(art. 107 ust. 1 TFUE)
2. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Charakter selektywny środka – Kryterium oceny
(art. 107 ust. 1 TFUE)
3. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Umowa między państwem a podmiotem gospodarczym niezawierająca elementu pomocy – Późniejsza zmiana warunków zewnętrznych powodująca zajęcie przez ten podmiot uprzywilejowanej pozycji – Wyłączenie, z wyjątkiem przypadku, gdy umowa ma charakter selektywny
(art. 107 ust. 1 TFUE)
1. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 52, 53)
2. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 54)
3. W przypadku gdy państwo zawiera z podmiotem gospodarczym umowę, która nie zawiera elementu pomocy państwa w rozumieniu art. 107 TFUE, fakt, iż w późniejszym czasie warunki zewnętrzne wobec takiej umowy ulegają zmianie w taki sposób, że dany podmiot znajduje się w uprzywilejowanej sytuacji w stosunku do innych podmiotów, które nie zawarły podobnej umowy, nie może wystarczyć, by rozpatrywane łącznie umowa i późniejsza zmiana warunków zewnętrznych wobec tej umowy mogły być postrzegane jako elementy składowe pomocy państwa.
W braku takiej zasady każda umowa, jaką podmiot gospodarczy zawarłby z państwem i która nie zawiera elementu pomocy państwa w rozumieniu art. 107 TFUE, mogłaby bowiem zostać zawsze zakwestionowana, gdy sytuacja rynku, na którym działa podmiot będący stroną umowy, zmienia się w taki sposób, że podmiotowi zostaje przysporzona korzyść, lub gdy państwo wykonuje swoje uprawnienia regulacyjne w obiektywnie uzasadniony sposób w związku ze zmianą rynku, respektując przy tym prawa i obowiązki wynikające z takiej umowy. Natomiast połączenie umowy i późniejszej zmiany warunków zewnętrznych wobec niej może zostać zakwalifikowane jako pomoc państwa, gdy warunki zawartej umowy zostały zaproponowane selektywnie przez państwo jednemu podmiotowi lub kilku podmiotom, a nie na podstawie obiektywnych kryteriów wynikających z aktu o charakterze generalnym i mającym zastosowanie do wszystkich podmiotów.
W tym względzie okoliczność, że tylko jeden podmiot gospodarczy zawarł umowę tego typu, nie wystarcza do wykazania selektywnego charakteru umowy, ponieważ taka okoliczność może między innymi wynikać z braku zainteresowania ze strony wszystkich pozostałych podmiotów gospodarczych.
Ponadto do celów zastosowania art. 107 ust. 1 TFUE jeden środek pomocy może składać się z połączonych elementów, pod warunkiem że w świetle ich chronologii, ich celu i sytuacji przedsiębiorstwa w chwili dokonania tych interwencji wykazują one tak ścisły związek, że niemożliwe jest ich rozdzielenie. W tym kontekście wspomniane powyżej połączenie może zostać zakwalifikowane jako pomoc państwa, w przypadku gdy państwo działa w taki sposób, by chronić jeden podmiot lub kilka podmiotów już obecnych na rynku, zawierając z nimi umowę przyznającą im stawki opłat gwarantowane przez cały okres jej obowiązywania, mając już wówczas zamiar skorzystania w późniejszym czasie z przysługujących mu uprawnień regulacyjnych poprzez podwyższenie stawki opłaty w taki sposób, że inne podmioty gospodarcze na rynku znajdą się w gorszej sytuacji, niezależnie od tego, czy w grę wchodzą podmioty gospodarcze już obecne na rynku w dniu zawarcia umowy, czy też nowe podmioty gospodarcze.
(por. pkt 64–67)