Sprawa T‑611/15
Edeka-Handelsgesellschaft Hessenring mbH
przeciwko
Komisji Europejskiej
Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Spis treści akt Komisji dotyczących postępowania przewidzianego w art. 101 TFUE – Odmowa dostępu – Obowiązek uzasadnienia – Obowiązek poinformowania o środkach odwoławczych – Wyjątek dotyczący ochrony celów czynności dochodzenia – Ogólne domniemanie poufności
Streszczenie – wyrok Sądu (druga izba) z dnia 5 lutego 2018 r.
1. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Odmowa dostępu – Obowiązek uzasadnienia – Zakres – Odesłanie do decyzji potwierdzającej wydanej w ramach innego postępowania, o którym wiedział wnioskodawca – Dopuszczalność – Przesłanki
(art. 296 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4)
2. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Obowiązek przypomnienia wnioskodawcy dostępnych mu środków odwoławczych od decyzji odmawiającej udzielenia dostępu – Niedochowanie – Odesłanie do decyzji potwierdzającej wydanej w ramach innego postępowania, o którym wiedział wnioskodawca – Dopuszczalność
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 ust. 1)
3. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona celów kontroli, dochodzenia i audytu – Ochrona interesów handlowych – Zastosowanie do akt administracyjnych związanych z postępowaniami w sprawie kontroli przestrzegania reguł konkurencji – Ogólne domniemanie naruszenia ochrony interesów związanych z takim postępowaniem poprzez ujawnienie niektórych dokumentów z tego rodzaju akt – Granice
(art. 101 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze, trzecie)
4. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona celów kontroli, dochodzenia i audytu – Ochrona interesów handlowych – Zastosowanie do akt administracyjnych związanych z postępowaniami w sprawie kontroli przestrzegania reguł konkurencji – Ogólne domniemanie naruszenia ochrony interesów związanych z takim postępowaniem poprzez ujawnienie niektórych dokumentów z tego rodzaju akt – Wniosek o udzielenie dostępu, który nie dotyczy całości akt sprawy – Brak wpływu
(art. 101 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze, trzecie; rozporządzenie Rady nr 1/2003; rozporządzenie Komisji nr 773/2004)
5. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona celów kontroli, dochodzenia i audytu – Ochrona interesów handlowych – Zastosowanie do akt administracyjnych związanych z postępowaniami w sprawie kontroli przestrzegania reguł konkurencji – Ogólne domniemanie naruszenia ochrony interesów związanych z takim postępowaniem poprzez ujawnienie niektórych dokumentów z tego rodzaju akt – Zastosowanie do spisu treści
(art. 101 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze, trzecie)
6. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Nadrzędny interes publiczny uzasadniający ujawnienie dokumentów – Pojęcie – Wystąpienie z powództwem o odszkodowanie za szkodę poniesioną z tytułu naruszenia reguł konkurencji – Wyłączenie – Prywatny charakter takiego interesu
(art. 101 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2)
7. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Obowiązek udzielenia częściowego dostępu do danych nieobjętych wyjątkami – Zastosowanie do dokumentów należących do kategorii objętej zakresem ogólnego domniemania odmowy dostępu – Wyłączenie
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 6)
1. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 296 TFUE, winna nie tylko opierać się na jego brzmieniu, ale także uwzględniać jego kontekst, jak również całość przepisów prawa regulującego daną dziedzinę. W tym zakresie dopuszczone może zostać uzasadnienie poprzez odesłanie. Ponadto poczynione w akcie odesłanie do odrębnego aktu należy zbadać w świetle art. 296 TFUE, przy czym nie narusza ono obowiązku uzasadnienia ciążącego na instytucjach Unii Europejskiej.
Co się tyczy decyzji o odmowie udzielenia dostępu do dokumentów, która odsyła częściowo do uzasadnienia zawartego w decyzji potwierdzającej, wydanej w odpowiedzi na wcześniejszy wniosek o udzielenie dostępu do dokumentów, takie odesłanie nie może naruszać obowiązku uzasadnienia, ponieważ pierwotna decyzja i decyzja potwierdzająca w pierwszym postępowaniu zostały wydane w kontekście znanym wnioskodawcy, decyzja potwierdzająca wydana w pierwszym postępowaniu została podana do wiadomości wnioskodawcy przed wniesieniem przez niego wniosku o udzielenie dostępu w drugim postępowaniu, a wnioskodawca był w stanie poznać powody odmowy udzielenia dostępu, na które się wobec niego powołano, oraz zakwestionować je skutecznie przed sądem Unii.
(zob. pkt 31, 32, 35, 37, 38, 41)
2. Co się tyczy nałożonego na instytucję, która częściowo lub w całości odmawia udzielenia dostępu do dokumentów, obowiązku przypomnienia wnioskodawcy o dostępnych mu środkach odwoławczych, nie można stwierdzić, że naruszenie tego obowiązku stanowi niezgodność z prawem, która może prowadzić do stwierdzenia w tym zakresie nieważności decyzji odmownej, jeżeli w tej decyzji poczyniono odesłanie do uzasadnienia zawartego w decyzji potwierdzającej, wydanej w następstwie wcześniejszego wniosku o udzielenie dostępu do dokumentów, a wnioskodawca mógł zapoznać się z dostępnymi mu środkami odwoławczymi od owej decyzji i wnieść skargę o stwierdzenie nieważności.
(zob. pkt 49)
3. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 59–63, 88)
4. Co się tyczy ogólnego domniemania poufności, które znajduje zastosowanie w przypadku dokumentów zawartych w aktach sprawy administracyjnej toczącej się przed Komisją w związku z postępowaniem na podstawie art. 101 TFUE, domniemanie to może być stosowane niezależnie od liczby dokumentów objętych wnioskiem o udzielenie dostępu. W tym względzie stosowanie ogólnych domniemań poufności zostało dopuszczone niezależnie od liczby dokumentów, których dotyczył wniosek o udzielenie dostępu, i to nawet wtedy, gdy przedmiotem wniosku był tylko jeden dokument. Kryterium decydującym o zastosowaniu ogólnego domniemania odmowy dostępu jest bowiem kryterium jakościowe, czyli fakt, że dokumenty dotyczą tego samego postępowania, a nie kryterium ilościowe, czyli większa lub mniejsza liczba dokumentów objętych danym wnioskiem o udzielenie dostępu. Niezależnie od liczby dokumentów, które są przedmiotem wniosku o udzielenie dostępu, dostępu do dokumentów postępowania przewidzianego w art. 101 TFUE nie można udzielić bez uwzględnienia tych samych rygorystycznych zasad w zakresie przetwarzania informacji otrzymanych lub ustalonych w ramach takiego postępowania, przewidzianych w rozporządzeniach nr 1/2003 i nr 773/2004 odnoszącym się do prowadzenia przez Komisję postępowań zgodnie z art. 101 i 102 TFUE.
Ponadto ogólne domniemanie poufności mające zastosowanie do dokumentów znajdujących się w administracyjnych aktach postępowania na podstawie art. 101 TFUE opiera się zasadniczo na interpretacji wyjątków od prawa dostępu do dokumentów zawartych w art. 4 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, która to interpretacja uwzględnia rygorystyczne zasady w zakresie przetwarzania informacji otrzymanych lub ustalonych w ramach takiego postępowania, przewidzianych w rozporządzeniach nr 1/2003 i nr 773/2004 odnoszącym się do prowadzenia przez Komisję postępowań zgodnie z art. 101 i 102 TFUE. Innymi słowy, owo domniemanie opiera się na założeniu, że postępowanie, o którym mowa, ustanawia szczególny reżim w zakresie dostępu do dokumentów. Istnienie takiego reżimu pozwala przyjąć domniemanie, że zasadniczo ujawnienie tych dokumentów może wpłynąć negatywnie na cel postępowania, w ramach którego zostały one wykorzystane.
W konsekwencji okoliczność, że dokument, o którego ujawnienie wniesiono, wchodzi w skład administracyjnych akt postępowania na podstawie art. 101 TFUE, wystarczy do uzasadnienia zastosowania domniemania poufności dokumentów dotyczących takiego postępowania, i to niezależnie od liczby dokumentów objętych wnioskiem.
(zob. pkt 71–74)
5. W dziedzinie publicznego dostępu do dokumentów spis treści administracyjnych akt prowadzonego przez Komisję postępowania na podstawie art. 101 TFUE może zostać objęty ogólnym domniemaniem odmowy udzielenia dostępu niezależnie od szczególnego charakteru tego dokumentu. Niewątpliwie spis treści jest dokumentem wykazującym szczególne cechy w tym znaczeniu, że nie ma on swej własnej treści, jako że zawiera jedynie streszczenie treści akt sprawy. Niemniej, po pierwsze, jest on dokumentem organizującym akta sprawy dotyczące rozpatrywanego postępowania, który to dokument zalicza się zatem do ogółu dokumentów odnoszących się do tego postępowania. Po drugie, jest on dokumentem, za pomocą którego sporządza się listę wszystkich dokumentów zawartych w aktach sprawy, tytułuje się je i identyfikuje. Po trzecie, jako że spis treści odsyła do każdego dokumentu zawartego w aktach sprawy, stanowi on dokument, który odzwierciedla ogół dokumentów akt sprawy, jak również niektóre informacje dotyczące treści tych dokumentów. Po czwarte, spis treści pozwala widzieć wszystkie kroki podjęte przez Komisję w postępowaniu w sprawie karteli. A zatem spis treści akt sprawy dotyczącej kartelu może zawierać istotne i dokładne informacje dotyczące treści akt sprawy.
Z powyższego wynika, że przekazanie danych znajdujących się w spisie treści może – tak samo jak ujawnienie dokumentów sensu stricto – naruszyć interesy chronione za pomocą wyjątków przewidzianych w art. 4 ust. 2 tiret pierwsze i trzecie rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, jeżeli doprowadzi to do podania do wiadomości osoby trzeciej szczególnie chronionych informacji handlowych lub informacji na temat toczącego się dochodzenia.
(zob. pkt 75–77)
6. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 95–99)
7. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 110)