Sprawa C‑5/12
Marc Betriu Montull
przeciwko
Instituto Nacional de la Seguridad Social (INSS)
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Juzgado de lo Social nº 1 de Lleida)
Polityka społeczna – Dyrektywa 92/85/EWG – Ochrona w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią – Artykuł 8 – Urlop macierzyński – Dyrektywa 76/207/EWG – Równość traktowania pracowników płci żeńskiej i męskiej – Artykuł 2 ust. 1, 3 – Prawo matek będących pracownikami najemnymi do urlopu po urodzeniu dziecka – Możliwość wykorzystania urlopu przez matkę będącą pracownikiem najemnym lub przez ojca będącego pracownikiem najemnym – Matka niebędąca pracownikiem najemnym i nieobjęta publicznym systemem zabezpieczenia społecznego – Wykluczenie prawa ojca będącego pracownikiem najemnym do urlopu – Ojcowie biologiczni i ojcowie adopcyjni – Zasada równego traktowania
Streszczenie – wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 19 września 2013 r.
1. Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – Pracownice w ciąży, pracownice, które niedawno rodziły, i pracownice karmiące piersią – Dyrektywa 92/85 – Pracownica prowadząca działalność na własny rachunek nieobjęta publicznym systemem zabezpieczenia – Prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego – Brak – Pracownica nieobjęta dyrektywą 92/85
(dyrektywa Rady 92/85, art. 8)
2. Polityka społeczna – Pracownicy płci męskiej i pracownicy płci żeńskiej – Dostęp do zatrudnienia i warunki pracy – Równość traktowania – Dyrektywa 76/207 – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – Pracownice w ciąży, pracownice, które niedawno rodziły, i pracownice karmiące piersią – Dyrektywa 92/85 – Urlop macierzyński – Środek krajowy umożliwiający pracownikowi najemnemu płci męskiej lub płci żeńskiej skorzystanie z urlopu macierzyńskiego w okresie następującym po sześciotygodniowym obligatoryjnym okresie wypoczynku matki – Uwarunkowanie przyznania tego urlopu pracownikowi płci męskiej od spełnienia wymogu, by matka dziecka posiadała status pracownika najemnego – Dopuszczalność – Odmienne traktowanie ze względu na płeć – Względy uzasadniające
(dyrektywy Rady: 76/207, art. 2 ust. 1, 3; 92/85, art. 8)
1. Matka dziecka, która prowadzi działalność na własny rachunek i która nie podlega publicznemu systemowi zabezpieczenia społecznego, nie korzysta z prawa do urlopu macierzyńskiego, o którym mowa w dyrektywie 92/85 w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią. Tego rodzaju sytuacja nie wchodzi bowiem w zakres wspomnianej dyrektywy, która obejmuje jedynie pracownice w ciąży, pracownice, które niedawno rodziły, i pracownice karmiące piersią, których działalność zawodowa jest wykonywana pod kierownictwem pracodawcy.
(por. pkt 59, 64)
2. Dyrektywę 92/85 w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią i dyrektywę 76/207 w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie przepisowi krajowemu, który przewiduje, że posiadający status pracownika najemnego ojciec dziecka może za zgodą posiadającej również status pracownika najemnego matki skorzystać z urlopu macierzyńskiego w okresie następującym po sześciotygodniowym okresie wypoczynku wykorzystywanego obligatoryjnie przez matkę po porodzie, z wyjątkiem wypadku istnienia zagrożenia dla zdrowia matki, podczas gdy posiadający status pracownika najemnego ojciec dziecka nie może skorzystać z takiego urlopu w sytuacji, gdy matka dziecka nie posiada statusu pracownika najemnego i nie należy do publicznego systemu zabezpieczenia społecznego.
Co się tyczy w szczególności dyrektywy 76/207, chociaż taki środek krajowy wprowadza odmienne traktowanie oparte bezpośrednio na kryterium płci, w rozumieniu art. 2 ust. 1 tej dyrektywy, to jest to środek mający służyć ochronie kondycji biologicznej kobiety w trakcie ciąży i w okresie następującym po niej i jest zatem uzasadniony w świetle art. 2 ust. 3 tejże dyrektywy.
(por. pkt 60, 61, 63, 66; sentencja)