Υπόθεση T‑654/22
(δημοσίευση αποσπασμάτων)
M&T 1997, a.s.
κατά
Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα) της 10ης Απριλίου 2024
«Κοινοτικό σχέδιο ή υπόδειγμα – Διαδικασία για την κήρυξη ακυρότητας – Καταχωρισμένο κοινοτικό σχέδιο ή υπόδειγμα που αναπαριστά χειρολαβές θυρών και παραθύρων – Προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα – Λόγος ακυρότητας – Ατομικός χαρακτήρας – Άρθρο 25, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, και άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) 6/2002»
1. Κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα – Λόγοι ακυρότητας – Έλλειψη ατομικού χαρακτήρα – Σχέδιο ή υπόδειγμα που δεν δημιουργεί στον ενημερωμένο χρήστη διαφορετική συνολική εντύπωση από εκείνη που δημιουργεί προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα – Κριτήρια εκτιμήσεως – Ελευθερία του δημιουργού
(Κανονισμός του Συμβουλίου 6/2002, άρθρα 6 §§ 1 και 2, και 25 § 1, στοιχείο βʹ)
(βλ. σκέψεις 19, 34, 51)
2. Κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα – Λόγοι ακυρότητας – Έλλειψη ατομικού χαρακτήρα – Σχέδιο ή υπόδειγμα που δεν δημιουργεί στον ενημερωμένο χρήστη διαφορετική συνολική εντύπωση από εκείνη που δημιουργεί προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα – Ενημερωμένος χρήστης – Έννοια
(Κανονισμός του Συμβουλίου 6/2002, άρθρα 6 § 1 και 25 § 1, στοιχείο βʹ)
(βλ. σκέψεις 25, 26)
3. Κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα – Λόγοι ακυρότητας – Έλλειψη ατομικού χαρακτήρα – Σχέδιο ή υπόδειγμα που δεν δημιουργεί στον ενημερωμένο χρήστη διαφορετική συνολική εντύπωση από εκείνη που δημιουργεί προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα – Συνολική εκτίμηση όλων των στοιχείων του προγενέστερου σχεδίου ή υποδείγματος
(Κανονισμός του Συμβουλίου 6/2002, άρθρα 6 § 1 και 25 § 1, στοιχείο βʹ)
(βλ. σκέψεις 47, 48)
4. Κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα – Λόγοι ακυρότητας – Έλλειψη ατομικού χαρακτήρα – Σχέδιο ή υπόδειγμα που δεν δημιουργεί στον ενημερωμένο χρήστη διαφορετική συνολική εντύπωση από εκείνη που δημιουργεί προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα – Καθορισμός της συνολικής εντύπωσης βάσει του τρόπου χρήσης του προϊόντος – Αντίκτυπος των ορατών χαρακτηριστικών του προϊόντος στην άνεση κατά τη χρήση του
(Κανονισμός του Συμβουλίου 6/2002, άρθρα 6 § 1, και 25 § 1, στοιχείο βʹ)
(βλ. σκέψεις 49, 50)
5. Κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα – Λόγοι ακυρότητας – Έλλειψη ατομικού χαρακτήρα – Σχέδιο ή υπόδειγμα που δεν δημιουργεί στον ενημερωμένο χρήστη διαφορετική συνολική εντύπωση από εκείνη που δημιουργεί προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα – Αναπαράσταση χειρολαβών θυρών και παραθύρων
(Κανονισμός του Συμβουλίου 6/2002, άρθρα 6 § 1 και 25 § 1, στοιχείο βʹ)
(βλ. σκέψεις 55-60)
Σύνοψη
Το Γενικό Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ακύρωσης αποφάσεως του τμήματος προσφυγών του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) (1), υπογραμμίζει, με την απόφασή του, την αρχή κατά την οποία η συνολική εντύπωση που προκαλεί στον ενημερωμένο χρήστη ένα σχέδιο ή υπόδειγμα πρέπει να καθορίζεται λαμβανομένων υπόψη του τρόπου χρήσεως του επίμαχου προϊόντος και της επίδρασης των ορατών χαρακτηριστικών του στην άνεση κατά τη χρήση του.
Στις 17 Νοεμβρίου 2012 η δικαιοπάροχος της προσφεύγουσας M&T 1997, a.s., ζήτησε από το EUIPO την καταχώριση του κοινοτικού σχεδίου ή υποδείγματος το οποίο αναπαριστά χειρολαβές θυρών και παραθύρων (2). Στις 23 Οκτωβρίου 2020 η VDS Czmyr Kowalik sp.k. υπέβαλε αίτηση για την κήρυξη ακυρότητας η οποία στηριζόταν στην έλλειψη ατομικού χαρακτήρα του εν λόγω σχεδίου ή υποδείγματος (3).
Το τμήμα ακυρώσεων δέχθηκε την αίτηση για την κήρυξη ακυρότητας με την αιτιολογία ότι το επίμαχο σχέδιο ή υπόδειγμα δεν είχε ατομικό χαρακτήρα.
Εν συνεχεία, το τμήμα προσφυγών απέρριψε για τον ίδιο λόγο την προσφυγή που ασκήθηκε κατά της ανωτέρω αποφάσεως, δεδομένου ότι το σχέδιο ή υπόδειγμα δεν δημιουργούσε στον ενημερωμένο χρήστη διαφορετική συνολική εντύπωση από εκείνη που δημιουργούσε το προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα.
Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου
Κατ’ αρχάς, το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η συνολική εντύπωση που προκαλεί στον ενημερωμένο χρήστη ένα σχέδιο ή υπόδειγμα πρέπει να καθορίζεται με γνώμονα τον τρόπο με τον οποίο συνήθως χρησιμοποιείται το επίμαχο προϊόν, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η προσοχή του ενημερωμένου χρήστη τείνει να επικεντρώνεται στα πιο ορατά και σημαντικά στοιχεία του προϊόντος κατά τη χρήση του. Επομένως, η σημασία των ορατών χαρακτηριστικών του προϊόντος εκτιμάται με βάση την επίδρασή τους όχι μόνο στην εμφάνισή του αλλά και στην άνεση κατά τη χρήση του. Εξάλλου, ο μεγάλος βαθμός ελευθερίας του δημιουργού ενισχύει το συμπέρασμα ότι τα σχέδια ή υποδείγματα χωρίς σημαντικές μεταξύ τους διαφορές δημιουργούν την ίδια γενική εντύπωση στον ενημερωμένο χρήστη και, ως εκ τούτου, το επίμαχο σχέδιο ή υπόδειγμα δεν παρουσιάζει ατομικό χαρακτήρα. Αντιστρόφως, ο μικρός βαθμός ελευθερίας του δημιουργού ευνοεί το συμπέρασμα ότι οι αρκούντως έντονες διαφορές μεταξύ των σχεδίων ή υποδειγμάτων προκαλούν διαφορετική συνολική εντύπωση στον ενημερωμένο χρήστη και, επομένως, το επίμαχο σχέδιο ή υπόδειγμα παρουσιάζει ατομικό χαρακτήρα.
Όσον αφορά τα αντιπαρατιθέμενα σχέδια ή υποδείγματα, το Γενικό Δικαστήριο παρατηρεί ότι, όταν ενημερωμένος χρήστης πλησιάζει το πόμολο της πόρτας, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει κανονικά, το βλέπει από πάνω. Ως εκ τούτου, τα πλέον ορατά στοιχεία του πόμολου είναι εκείνα τα οποία αντιστοιχούν στα μέρη που είναι στραμμένα προς το εξωτερικό του, ήτοι το εμπρόσθιο, το πλευρικό και το άνω μέρος του πόμολου. Πάντως, οι διαφορές στο οπίσθιο μέρος, ήτοι η καμπυλότητα των άκρων και το σχήμα του λαιμού, θα είναι επίσης ορατές στον ενημερωμένο χρήστη, ο οποίος δεν θα τις αγνοήσει, κατά μείζονα λόγο διότι η στρογγυλεμένη καμπύλη των άκρων του επίμαχου σχεδίου ή υποδείγματος έχει πιο λεπτή και λεία εμφάνιση, την οποία ο ενημερωμένος χρήστης εύκολα θα αντιληφθεί. Επιπροσθέτως, τα στρογγυλεμένα και λεπτότερα άκρα του επίμαχου σχεδίου ή υποδείγματος συνιστούν διαφορά σε σχέση με το προγενέστερο σχέδιο ή υπόδειγμα η οποία, κατά την αντίληψη του ενημερωμένου χρήστη, θα έχει επίδραση στον τρόπο χειρισμού του πόμολου και η οποία, ως εκ τούτου, αποτελεί σημαντικό στοιχείο όσον αφορά τη συνολική εντύπωση που προκαλεί το επίμαχο σχέδιο ή υπόδειγμα. Πράγματι, οι εν λόγω πτυχές έχουν επίδραση στην άνεση κατά τη χρήση του πόμολου, δεδομένου ότι αντιστοιχούν στα μέρη αυτού με τα οποία το χέρι του ενημερωμένου χρήστη έρχεται σε άμεση επαφή.
Λαμβανομένων υπόψη των στοιχείων αυτών, καθώς και του υψηλού βαθμού προσοχής που επιδεικνύει ο ενημερωμένος χρήστης εν προκειμένω, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι οι διαφορές ως προς τις γωνίες της λαβής και του λαιμού δεν αποτελούν ούτε δευτερεύουσας σημασίας στοιχεία ούτε ελάσσονες παραλλαγές ενός και του αυτού σχεδίου ή υποδείγματος. Πράγματι, ένα πιο στρογγυλεμένο σχήμα καθιστά, γενικά, πιο μαλακές τις γραμμές του λαιμού και της λαβής, γεγονός το οποίο έχει σημαντική επίδραση τόσο στη συνολική εμφάνιση όσο και στην άνεση κατά τη χρήση του πόμολου της πόρτας, με συνέπεια να πρόκειται για στοιχείο το οποίο προσελκύει την προσοχή του ενημερωμένου χρήστη. Κατά συνέπεια, μολονότι η ελευθερία του δημιουργού είναι μεγάλη, το Γενικό Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι διαφορές αυτές είναι αρκούντως σημαντικές ώστε να προκαλούν διαφορετική συνολική εντύπωση των αντιπαρατιθέμενων σχεδίων ή υποδειγμάτων.