KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
TANCHEV
ippreżentati fit‑22 ta’ Frar 2018 (1)
Kawża C‑31/17
Cristal Union, suċċessur legali ta’ Sucrerie de Toury SA
vs
Ministre de l’Économie et des Finances
(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat, Franza))
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Direttiva 2003/96/KE — Tassazzjoni ta’ prodotti tal-enerġija u tal-elettriku — Artikolu 14(1)(a) — Eżenzjoni obbligatorja mit-tassazzjoni ta’ prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku — Artikolu 15(1)(ċ) — Setgħa tal-Istati Membri li japplikaw eżenzjonijiet jew tnaqqis totali jew parzjali tal-livell ta’ tassazzjoni ta’ prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija — Applikazzjoni konġunta tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 15(1)(ċ)”
1. F’din il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja qiegħda tintalab tiddeċiedi dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 2003/96/KE (2) għall-elettriku prodott mill-koġenerazzjoni.
2. Il-koġenerazzjoni hija l-ġenerazzjoni simultanja, fi proċess wieħed, tal-elettriku u tal-enerġija termali (3). Impjant tal-enerġija konvenzjonali jipproduċi l-elettriku billi, pereżempju, jaħraq fossili kombustibbli bħal żejt, faħam jew gass naturali sabiex tiġi rrilaxxata s-sħana. Din is-sħana tintuża sabiex jitgħalla l-ilma għall-fwar. Il-fwar idawwar turbina li tattiva ġeneratur li jipproduċi l-elettriku. Il-problema bl-impjanti tal-enerġija konvenzjonali hija l-effiċjenza baxxa tagħhom. Fil-fatt, meta l-ilma mgħolli jibred, is-sħana tiġi rrilaxxata fl-ambjent. Din is-sħana tintilef. Għall-kuntrarju, impjant konġunt tal-enerġija u tas-sħana jirkupra s-sħana li normalment tintilef fil-ġenerazzjoni tal-enerġija sabiex jipprovdi enerġija termali utli. Għalhekk, il-koġenerazzjoni hija iktar effiċjenti mill-ġenerazzjoni tal-elettriku konvenzjonali. Din tirriżulta wkoll f’inqas emissjonijiet ta’ gassijiet serra.
3. Id-Direttiva 2003/96 tippreskrivi livelli minimi ta’ tassazzjoni għall-prodotti tal-enerġija użati bħala kombustibbli jew karburanti (4) (bħall-gass naturali) u għall-elettriku (5).
4. Madankollu, l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 jeżiġi li l-Istati Membri jeżentaw mit-tassazzjoni prodotti tal-enerġija użati sabiex jipproduċu l-elettriku. Konsegwentement, l-ebda dazju tas-sisa ma huwa impost fuq dawn il-prodotti. Id-dazji tas-sisa huma imposti biss fuq l-elettriku prodott.
5. Barra minn hekk, l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 jippermetti lill-Istati Membri jeżentaw totalment jew parzjalment, jew japplikaw livelli mnaqqsa ta’ tassazzjoni, għal prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija. Għall-kuntrarju tal-Artikolu 14(1)(a) tal-istess direttiva, l-Artikolu 15(1)(ċ) ma jipprevedix eżenzjoni obbligatorja. Konsegwentement, prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku jiġu eżentati biss minn dazji tas-sisa (jew livelli ta’ tassazzjoni mnaqqsa applikati) (6) jekk l-Istat Membru kkonċernat jeżerċita l-għażla kkonferita mill-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96. Jekk l-Istat Membru kkonċernat ma jeżerċitax din l-għażla, dawn il-prodotti jiġu suġġetti għal dazji tas-sisa. Indipendentement minn jekk din l-għażla tkunx eżerċitata jew le, l-elettriku prodott huwa suġġett għal dazji tas-sisa (ebda dazju tas-sisa ma qatt jiġi impost fuq is-sħana peress li s-sħana ma taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2003/96) (7).
6. Hemm żewġ perspettivi relatati mas-sistema ta’ tassazzjoni stabbilita mid-Direttiva 2003/96 għall-prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija.
7. Minn naħa, prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija jistgħu jitqiesu li jaqgħu esklużivament fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96. Is-sistema ta’ tassazzjoni ta’ dawn il-prodotti tkun kif iddefinita fil-punt 5 iktar ’il fuq. Jekk l-għażla kkonferita minn din id-dispożizzjoni tiġi eżerċitata, l-eżenzjoni tkun tapplika għal dawn il-prodotti fit-totalità tagħhom.
8. Min-naħa l-oħra, prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija jistgħu jitqiesu li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96.
9. Fil-fatt, l-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva japplika għal prodotti tal-enerġija “użati biex jipproduċu elettriku”. Peress li din id-dispożizzjoni ma tagħmilx riferiment għall-metodu ta’ produzzjoni tal-elettriku, għandha tapplika irrispettivament mill-metodu ta’ produzzjoni. Għalhekk, il-prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96. Madankollu, hija bissil-porzjon ta’ dawn il-prodotti li tintuża għall-produzzjoni tal-elettriku li taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni. Fil-fatt, l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 japplika għall-prodotti tal-enerġija użati sabiex jipproduċu l-elettriku, mhux is-sħana. Kif stabbilit fil-punt 4 iktar ’il fuq, din il-porzjon tkun eżentata mid-dazji tas-sisa, filwaqt li l-elettriku prodott ikun suġġett għad-dazji tas-sisa.
10. Fir-rigward tal-porzjon ta’ dawn il-prodotti li tintuża għall-ġenerazzjoni tas-sħana, din għandha taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96. Kif deskritt fil-punt 5 iktar ’il fuq, din il-porzjon tkun eżentata biss mid-dazji tas-sisa jekk l-Istat Membru kkonċernat jeżerċita l-għażla kkonferita minn din id-dispożizzjoni. L-elettriku prodott ikun suġġett għal dazji tas-sisa irrispettivament minn jekk din l-għażla hijiex eżerċitata.
11. F’din il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tiddeċiedi bejn iż-żewġ approċċi deskritti hawn fuq. B’mod speċifiku, il-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat, Franza) jistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk, fejn jintużaw il-prodotti tal-enerġija għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku, huwiex biss l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 li japplika, jew jekk l-Artikolu 14(1)(a) u l-Artikolu 15(1)(ċ) ta’ din id-direttiva japplikawx konġuntament (8).
I. Il-kuntest ġuridiku
A. Id-dritt tal-Unjoni
12. L-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2003/96 jistabbilixxi:
“Il-livelli ta’ tassazzjoni li Stati Membri għandhom japplikaw fuq il-prodotti ta’ enerġija u elettriku kif imniżżla fl-Artikolu 2 ma għandhomx ikunu inqas mill-livelli miimi ta’ tassazzjoni kif preskritti minn din id-Direttiva.”
13. Skont l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 2003/96:
“B’seħħ mill‑1 ta’ Jannar 2004, il-livelli minimi ta’ tassazzjoni applikabbli għall-karburanti li jsaħħnu għandhom jiġu ffissati skond Annex I Tabella C.”
14. Skont l-Artikolu 10(1) tad-Direttiva 2003/96:
“B’seħħ mill‑1 ta’ Jannar 2004, il-livelli minimi ta’ tassazzjoni applikabbli fuq elettriku għandhom jiġu ffissati skond Annex I Tabella C.”
15. L-Artikolu 14(1) tad-Direttiva 2003/96 jipprevedi li:
“Barra d-disposizzjonijiet ġenerali kif imniżżla f’Direttiva 92/12/KEE fuq użijiet eżenti ta’ prodotti taxxabli, u mingħajr preġudizzju għall-disposizzjonijiet oħra tal-[Unjoni], Stati Membri għandhom jeżentaw dan li ġej mit-tassazzjoni b’kondizzjonijiet li huma għandhom jagħmlu biex jiżguraw l-applikazzjoni korretta u sempliċi ta’ dawn l-eżenzjonijiet u biex jimpedixxu l-evażjoni, ħrib mit-taxxa jew abbuż:
(a) prodotti ta’ enerġija u elettriku użati biex jipproduċu elettriku u elettriku użat biex iżomm il-produzzjoni ta’ l-elettriku. Madankollu, Stati Membri jistgħu, għal raġunijiet ta’ politika dwar l-ambjent, jissotomettu dawn il-prodotti għall-tassazzjoni mingħajr ma joqgħodu jirrispettaw il-livelli minimi ta’ tassazzjoni kif imniżżla f’din id-Direttiva. F’każ bħal dan, it-tassazzjoni ta’dawn il-prodotti ma għandhiex tiġi ikkonsidrata sabiex tissodisfa il-livell minimu ta’ tassazzjoni fuq l-elettriku kif imniżżel fl-Artikolu 10;
[…]”
16. L-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2003/96 jistabbilixxi li:
“Mingħajr preġudizzju għall-provissjonijiet oħra tal-[Unjoni], Stati Membri jistgħu japlikaw taħt kontroll fiskali l-eżenzjonijiet jew tnaqqis kollu jew parti minnu fil-livell ta’ tassazzjoni għal:
[…]
(ċ) prodotti ta’ enerġija u elettriku użati għall-ġenerazzjoni ta’ sħana u kapaċità kkombinati;
[…]”
17. Skont l-Artikolu 21(5) tad-Direttiva 2003/96:
“Bl-iskop li japplika l-Artikoli 5 u 6 ta’ Direttiva 92/12/KEE, elettriċità u gass naturali għandhom ikunu suġġetti għall-tassazzjoni u għandhom jiġu dovuti meta ssir il-fornitura mid-distributur jew ridistributur. […]
[…]
Entità li tipproduċi l-elettriku għall-użu tagħha stess għandha tiġi kkonsidrata bħala distributur. Minkejja l-Artikolu 14(1)(a), Stati Membri jistgħu jeżentaw produtturi żgħar ta’ l-elettriku jekk kemm-il darba huma jintaxxaw il-prodotti ta’ enerġija użati għall-produzzjoni ta’ dik l-elettriku.
[…]”
B. Id-dritt Franċiż
18. Skont l-Artikolu 266(1) quinquies tal-code des douanes (il-Kodiċi Doganali), fil-verżjoni applikabbli fiż-żmien meta seħħew il-fatti:
“Il-gass naturali li jaqa’ taħt il-Kodiċi NM 2711 21 00 huwa suġġett għal taxxa nazzjonali fuq il-konsum mal-kunsinna lill-utent finali.”
19. Madankollu, skont l-Artikolu 266(3) quinquies tal-Kodiċi Doganali, fil-verżjoni applikabbli mill‑1 ta’ Jannar 2006 sal‑31 ta’ Diċembru 2006:
“[…]
Il-provvisti tal-gass ikunu […] eżentati [mit-taxxa prevista fil-paragrafu 1] meta l-gass ikun intiż għall-użu:
[…]
(c) bħala kombustibbli għall-ġenerazzjoni tal-elettriku, mill‑1 ta’ Jannar 2006, għajr jekk dawn il-provvisti jkunu intiżi għall-użu fl-installazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 266 quinquies A.”
20. Skont l-Artikolu 266 quinquies A tal-Kodiċi Doganali, fil-verżjoni applikabbli fiż-żmien meta seħħew il-fatti:
“Il-provvisti ta’ gass naturali […] intiżi għall-użu fl- installazzjonijiet ta’ koġenerazzjoni, għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku […], huma eżentati mit-[taxxa nazzjonali fuq il-konsum] imposta mill-[…] Artikolu 266 quinquies għal perijodu ta’ ħames snin b’effett minn meta jibdew joperaw l-installazzjonijiet. […]
Din l-eżenzjoni tapplika għall-installazzjonijiet li bdew joperaw mhux iktar tard mill‑31 ta’ Diċembru 2007. […]
[…]”
21. Il-paragrafu 3 tal-Artikolu 266 quinquies tal-Kodiċi Doganali ġie emendat fil‑31 ta’ Diċembru 2006 (9) sabiex provvisti ta’ gass naturali intiżi li jintużaw f’installazzjonijiet ta’ koġenerazzjoni jiġu eżentati mit-taxxa imposta skont il-paragrafu 1 ta’ dik id-dispożizzjoni, bil-kundizzjoni li, l-ewwel nett, il-produttur li jopera l-installazzjoni inkwistjoni ma jkunx parti kontraenti ta’ kuntratt li jimponi fuq ċerti distributuri (10) obbligu ta’ xiri, u, it-tieni nett, dan il-produttur ikun irtira l-intitolament għall-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 266 quinquies A tal-Kodiċi Doganali.
22. Skont il-paragrafu 3 tal-Artikolu 266 quinquies tal-Kodiċi Doganali, fil-verżjoni applikabbli mill‑31 ta’ Diċembru 2006:
“[…]
Il-provvisti ta’ gass ikunu […] eżentati [mit-taxxa nazzjonali prevista fil-paragrafu 1] meta l-gass ikun intiż għall-użu:
[…]
(c) bħala kombustibbli għall-ġenerazzjoni tal-elettriku, mill‑1 ta’ Jannar 2006.
L-eżenzjoni prevista fil-paragrafu 3(c) ma tapplikax għal provvisti ta’ gass intiżi għall-użu fl-installazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 266 quinquies A. Madankollu, produtturi li l-installazzjoni tagħhom ma tibbenefikax minn kuntratt ta’ xiri tal-elettriku konkluż skont l-Artikolu 10 tal-Liġi Nru 2000-108 tal‑10 ta’ Frar 2008 dwar il-Modernizzazzjoni u l-Iżvilupp tas-Servizz Pubbliku tal-Elettriku, jew imsemmi fl-Artikolu 50 ta’ dik il-liġi, jibbenefikaw mill-iskema prevista fil-paragrafu 3(c) bil-kundizzjoni li jirrinunzjaw l-intitolament għall-eżenzjoni mit-taxx[a] interna prevista fl-Artikolu 266 quinquies A.”
II. Il-fatti, il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari
23. Il-kumpannija Franċiża Sucrerie de Toury SA (iktar ’il quddiem “Sucrerie de Toury”), li s-suċċessur legali tagħha hija Cristal Union, topera, fi Franza, installazzjoni għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku, li għaliha tuża l-gass naturali bħala kombustibbli. Is-sħana u l-elettriku prodotti jintużaw sussegwentement għall-produzzjoni taz-zokkor.
24. Sucrerie de Toury tikseb il-gass naturali minn partijiet terzi. Fir-rigward tal-gass naturali li nxtara mill‑1 ta’ Jannar 2006 sal‑25 ta’ Diċembru 2007, il-fornitur ta’ Sucrerie de Toury ħallas it-taxxa prevista fl-Artikolu 266 quinquies tal-Kodiċi Doganali (it-“taxxa nazzjonali”). L-ammont korrispondenti għat-taxxa nazzjonali sussegwentement ingħata lil Sucrerie de Toury bħala parti mill-prezz tax-xiri tal-gass naturali.
25. Sucrerie de Toury tqis li dawn il-provvisti ta’ gass naturali kellhom ikunu eżentati mit-taxxa nazzjonali. Għalhekk, ressqet kawża quddiem it-tribunal administratif d’Orléans (il-Qorti Amministrattiva ta’ Orléans, Franza) sabiex tikseb kumpens għat-telf li allegatament sofriet minħabba d-dewmien tat-traspożizzjoni tad-Direttiva 2003/96 mir-Repubblika Franċiża (11). Id-danni mitluba minn Sucrerie de Toury kienu jammontaw għal EUR 98 768, jiġifieri, l-ammont tat-taxxa nazzjonali għall-perijodu mill‑1 ta’ Jannar 2006 sal‑25 ta’ Diċembru 2007 (12).
26. Permezz ta’ sentenza tal‑31 ta’ Jannar 2013, it-tribunal administratif d’Orléans (il-Qorti Amministrattiva ta’ Orléans) ċaħdet ir-rikors ippreżentat minn Sucrerie de Toury.
27. Fid‑29 ta’ Marzu 2013, Sucrerie de Toury ippreżentat appell kontra s-sentenza tat-tribunal administratif d’Orléans (il-Qorti Amministrattiva ta’ Orléans) quddiem il-cour administrative d’appel de Nantes (il-Qorti Amministrattiva tal-Appell ta’ Nantes, Franza).
28. Permezz ta’ sentenza tat‑18 ta’ Diċembru 2014, il-cour administrative d’appel de Nantes (il-Qorti Amministrattiva tal-Appell ta’ Nantes) ċaħdet l-appell. Hija sostniet li l-gass naturali pprovdut lil Sucrerie de Toury kien jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96, u mhux fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva. Dawn id-dispożizzjonijiet ma setgħux jiġu applikati konġuntament peress li ma kienx possibbli li jiġu applikati sistemi ta’ taxxa separati skont jekk il-gass naturali pprovdut lil Sucrerie de Toury kienx jintuża sabiex jipproduċi l-elettriku jew sabiex jiġġenera s-sħana. Għalhekk, l-Artikolu 266 quinquies u l-Artikolu 266 quinquies A tal-Kodiċi Doganali kienu konsistenti mad-Direttiva 2003/96.
29. Fl‑10 ta’ Frar 2015, Sucrerie de Toury ippreżentat appell kontra s-sentenza tal-cour administrative d’appel de Nantes (il-Qorti Amministrattiva tal-Appell ta’ Nantes) quddiem il-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat). Sucrerie de Toury argumentat, b’mod partikolari, li l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 japplika biss għall-porzjon tal-gass naturali użata għall-ġenerazzjoni tas-sħana, u li, b’konsegwenza ta’ dan, l-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva japplika għall-porzjon tal-gass naturali użata sabiex jiġi prodott l-elettriku, b’mod li l-Istati Membri huma obbligati jeżentaw din l-aħħar porzjon mit-taxxa.
30. Il-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat) issospenda l-proċedura u għamel id-domanda preliminari segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:
“Il-prodotti enerġetiċi użati għall-produzzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku jaqgħu esklużivament taħt il-possibbiltà ta’ eżenzjoni permessa mill-Artikolu 15(1)(ċ) tad-[Direttiva 2003/96/KE], jew jaqgħu wkoll, fir-rigward tal-parti ta’ dawn il-prodotti li l-konsum tagħhom jikkorrispondi għall-produzzjoni ta’ elettriku, fil-kamp tal-obbligu ta’ eżenzjoni previst fl-Artikolu 14(1)(a) tagħha?”
31. Osservazzjonijiet bil-miktub ġew ippreżentati mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali mir-Repubblika Franċiża, mir-Repubblika tal-Finlandja u mill-Kummissjoni Ewropea. Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, ir-Repubblika Franċiża u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw ukoll sottomissjonijiet orali fis-seduta tat‑22 ta’ Novembru 2017.
III. Analiżi
32. Il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk il-prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku jaqgħux esklużviament fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96, jew jekk jaqgħux ukoll, fir-rigward tal-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata sabiex jiġi prodott l-elettriku, fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva.
33. Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali ssostni li prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 u, fir-rigward tal-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata sabiex jiġi prodott elettriku, fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva.
34. Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali tibbaża ruħha fuq ittra mibgħuta fis‑16 ta’ Mejju 2011 mill-Kummissjoni lir-rappreżentant legali tagħha. Din l-ittra tindika li “l-Artikolu 15(1)(ċ) [tad-Direttiva 2003/96], li jippermetti lill-Istati Membri japplikaw eżenzjoni totali għal prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija, ma jeskludix installazzjonijiet ta’ koġenerazzjoni mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 14(1)(a) [tal-istess direttiva], fir-rigward tal-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata sabiex jiġi prodott l-elettriku”. Inkella, is-sistema ta’ tassazzjoni ta’ prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku mill-koġenerazzjoni tkun, mingħajr raġuni, inqas favorevoli minn dik ta’ prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku b’metodi konvenzjonali. Din l-interpretazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 hija konsistenti mal-loġika sottostanti tad-Direttiva, jiġifieri, li tiġi evitata t-taxxa doppja fuq l-elettriku li tkun tirriżulta mill-ġbir ta’ dazji tas-sisa fuq (i) il-prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku, u (ii) l-elettriku prodott. Għalhekk, l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 japplika għall-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku, filwaqt li l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-direttiva japplika għall-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata għall-ġenerazzjoni tas-sħana.
35. Il-Gvern Franċiż jargumenta li prodotti tal-enerġija użati għall-produzzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku jaqgħu esklużivament fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96.
36. Il-Gvern Franċiż jenfasizza, l-ewwel nett, li l-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 trid tiġi interpretata b’mod strett peress li tidderoga mill-obbligu, stabbilit minn din id-direttiva, li jiġu ntaxxati prodotti tal-enerġija. It-tieni nett, l-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva ma jistabbilixxix b’mod espliċitu li, fejn jintużaw prodotti tal-enerġija għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija, il-porzjon ta’ dawn il-prodotti li tintuża sabiex jiġi prodott l-elettriku taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu. Għall-kuntrarju, l-Artikolu 15(1)(ċ) ta’ din id-direttiva jindika b’mod espliċitu li japplika għal prodotti tal-enerġija użati għall-produzzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku. Din l-aħħar dispożizzjoni ma tindikax li hija tapplika biss għall-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata għall-ġenerazzjoni tas-sħana. It-tielet nett, l-Artikolu 14(1)(e) tal-proposta tal-Kummissjoni li sussegwentement saret id-Direttiva 2003/96 (13) (il-“proposta tal-Kummissjoni”) kien jippermetti lill-Istati Membri jeżentaw is-“sħana ġġenerata waqt il-produzzjoni tal-elettriku” (14) [traduzzjoni mhux uffiċjali]. L-Artikolu 14(1)(e) tal-proposta tal-Kummissjoni għandu jinqara fis-sens li jippermetti lill-Istati Membri jeżentaw il-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex tiġġenera s-sħana, filwaqt li l-Artikolu 13(1)(b) tal-proposta kien jeżiġi li l-Istati Membri jeżentaw il-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata għall-produzzjoni tal-elettriku. Madankollu, l-Artikolu 14(1)(e) tal-proposta tal-Kummissjoni ġie emendat sabiex id-dispożizzjoni korrispondenti tad-Direttiva 2003/96, jiġifieri l-Artikolu 15(1)(ċ), ma tibqax tirreferi għas-sħana biss. Konsegwentement, l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-Unjoni kienet li jippermetti lill-Istati Membri jeżentaw fit-totalità tagħhom, skont l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96, il-prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku. Il-leġiżlatur tal-Unjoni ma kellux l-intenzjoni li l-Istati Membri jeżentaw, skont l-Artikolu 14(1)(a) tal-istess direttiva, il-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata għall-produzzjoni tal-elettriku. Ir-raba’ nett, huwa diffiċli, fil-prattika, li l-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku tiġi sseparata minn dik il-porzjon użata għall-ġenerazzjoni tas-sħana.
37. Il-Gvern Finlandiż u l-Kummissjoni jaqblu mas-soluzzjoni proposta mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali kif deskritta fil-punt 33 iktar ’il fuq.
38. Skont il-ġurisprudenza, id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2003/96 li jikkonċernaw l-eżenzjonijiet għandhom jingħataw interpretazzjoni awtonoma, ibbażata fuq id-diċitura tagħhom u fuq l-għanijiet ippersegwiti mill-imsemmija direttiva (15).
39. Għalhekk, ser nibda billi neżamina d-diċitura tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96, li, fil-fehma tiegħi, ma tippermettix li ssir konklużjoni dwar jekk dawn id-dispożizzjonijiet għandhomx jiġu applikati konġuntament. Sussegwentement, ser nevalwa jekk id-Direttiva 2003/96 hijiex intiża għall-evitar tat-taxxa doppja fuq l-elettriku li, fl-opinjoni tiegħi, huwa l-każ (bl-eċċezzjoni unika ta’ miżuri ambjentali) u twassalx għall-konklużjoni li l-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva japplika għall-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata għall-produzzjoni tal-elettriku. Fl-aħħar nett, ser nuri li din l-interpretazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 tissodisfa l-għanijiet ta’ din id-direttiva, jiġifieri, il-funzjonament tajjeb tas-suq intern u titjib fil-protezzjoni tal-ambjent.
A. Ma tista’ tinsilet ebda konklużjoni definittiva mid-diċitura tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96
40. Fl-opinjoni tiegħi, id-domanda dwar jekk l-Artikolu 14(1)(a) u l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 għandhomx japplikaw konġuntament ma tistax tingħata risposta sempliċement b’kunsiderazzjoni għad-diċitura tagħhom.
41. Minn naħa, l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 jipprovdi li huwa japplika għal prodotti tal-enerġija “użati għall-ġenerazzjoni ta’ sħana u kapaċità kkombinati”. Għall-kuntrarju, l-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva jirreferi biss għal prodotti tal-enerġija “użati biex jipproduċu elettriku”. Din l-aħħar dispożizzjoni ma tagħmilx riferiment espliċitu għall-elettriku prodott mill-koġenerazzjoni. Dan jissuġġerixxi li l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 huwa lex specialis fir-rigward tal-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva u li, bħala tali, l-ewwel dispożizzjoni tapplika minflok dik tal-aħħar meta l-prodotti tal-enerġija jintużaw sabiex jipproduċu elettriku mill-koġenerazzjoni (16). Din kienet il-pożizzjoni tal-cour administrative d’appel de Nantes (il-Qorti Amministrattiva tal-Appell ta’ Nantes) (17).
42. Barra minn hekk, kif enfasizzat il-qorti tar-rinviju, l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 ma jipprovdix li dan japplika għal prodotti tal-enerġija użati għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija bla ħsara għall-applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) għall-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata għall-produzzjoni tal-elettriku (18).
43. Min-naħa l-oħra, l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 ma jipprovdix li dan japplika “[m]inkejja l-Artikolu 14(1)(a)” ta’ din id-direttiva. Għall-kuntrarju, it-tieni sentenza tat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 21(5) tal-istess direttiva b’mod espliċitu jipprevedi li dan japplika “[m]inkejja l-Artikolu 14(1)(a)”. Għalhekk, jidher li, fejn il-leġiżlatur tal-Unjoni kellu l-intenzjoni li jeskludi l-applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96, huwa għamel dan b’mod espliċitu, u li, fin-nuqqas ta’ esklużjoni espliċita, tapplika din id-dispożizzjoni. Dan jissuġġerixxi li l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 ma jidderogax mill-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva.
44. Barra minn hekk, is-sentenza introduttorja tal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2003/96 tipprovdi li din id-dispożizzjoni tapplika “[m]ingħajr preġudizzju għall-provissjonijiet oħra tal-[Unjoni]”. Għalkemm din il-frażi, għall-kuntrarju tad-diċitura ssuġġerita fil-punt 42 iktar ’il fuq, ma tagħmel ebda riferiment għall-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96, tista’ madankollu tinqara fis-sens li tirreferi għal din id-dispożizzjoni. Applikazzjoni konġunta tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 15(1)(ċ) tal-istess direttiva għandha għalhekk tkun possibbli, iktar u iktar peress li s-sentenza introduttorja tal-Artikolu 14(1) ta’ din id-direttiva tistabbilixxi wkoll li dan japplika “mingħajr preġudizzju għall-disposizzjonijiet oħra tal-[Unjoni]”.
45. Fl-aħħar nett, l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 sempliċement jipprovdi li dan japplika għal “prodotti ta’ enerġija […] użati biex jipproduċu elettriku”. Kif imsemmi fil-punt 9 iktar ’il fuq, din id-dispożizzjoni ma tirreferix għall-metodu ta’ produzzjoni tal-elettriku, li jissuġġerixxi li dan tapplika irrispettivament mill-metodu tal-produzzjoni. Għalhekk, għandha tkopri prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku permezz ta’ metodi konvenzjonali u permezz ta’ metodi mhux konvenzjonali bħall-koġenerazzjoni.
46. Konsegwentement, ma jistax jiġi ddeterminat, b’kunsiderazzjoni għad-diċitura tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96, jekk dawn għandhomx jiġu applikati konġuntament. Sabiex inwieġeb din id-domanda, ser nindirizza issa l-iskema ġenerali u l-għanijiet ta’ din id-direttiva.
B. Id-Direttiva 2003/96 hija intiża għall-evitar tat-taxxa doppja fuq l-elettriku?
47. Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali (19), il-Gvern Finlandiż (20) u l-Kummissjoni (21) jsostnu li d-Direttiva 2003/96 hija intiża għall-evitar tat-taxxa doppja fuq l-elettriku. Għalhekk, l-eżenzjoni obbligatorja prevista fl-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva għandha, fil-fehma tagħhom, tapplika għall-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku mill-koġenerazzjoni. Fil-fatt, li kieku din l-eżenzjoni ma tapplikax, ikun hemm taxxa doppja fuq l-elettriku peress li dazji tas-sisa jiġu imposti fuq (i) il-prodotti tal-enerġija użati sabiex jipproduċu l-elettriku u (ii) l-elettriku prodott.
48. Ma hemm ebda dubju li, kieku l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 ma japplikax għall-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku mill-koġenerazzjoni, ikun hemm taxxa doppja fuq l-elettriku. Fil-fatt, il-prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku jkunu suġġetti għal dazji tas-sisa u b’hekk għal-livelli minimi ta’ taxxa previsti fl-Artikolu 9 u fit-Tabella C tal-Anness I ta’ din id-direttiva (taxxa tal-input), filwaqt li l-elettriku prodott ikun suġġett għal dazji tas-sisa u b’hekk għal-livelli minimi ta’ tassazzjoni previst fl-Artikolu 10 u fit-Tabella C tal-Anness I tal-istess direttiva (taxxa tal-output).
49. Li għandu jiġi ddeterminat huwa jekk, kif argumentaw ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, il-Gvern Finlandiż u l-Kummissjoni, id-Direttiva 2003/96 hijiex intiża li għall-evitar tat-taxxa doppja fuq l-elettriku.
1. Hija biss il-proposta tal-Kummissjoni li tirreferi b’mod espliċitu għall-prevenzjoni ta’ taxxa doppja
50. La l-premessi u lanqas id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2003/96 ma jirreferu b’mod espliċitu għat-taxxa doppja fuq l-elettriku.
51. L-unika referenza għat-taxxa doppja fuq l-elettriku tinsab fil-proposta tal-Kummissjoni (22). Fl-espożizzjoni tal-motivi marbuta ma’ din il-proposta, il-Kummissjoni tispjega li, fir-rigward tal-elettriku, hija “ipproponiet armonizzazzjoni abbażi tat-taxxa tal-output” minħabba li, b’mod partikolari, l-elettriku jista’ b’hekk “ikun ikkummerċjalizzat fi ħdan pajjiż jew bejn il-pajjiżi mingħajr ma jiġi ntaxxat u b’hekk tiġi evitata t-taxxa doppja fil-pajjiż fejn jiġi kkonsmat” (23). Sabiex tiġi evitata din it-taxxa doppja, il-proposta tal-Kummissjoni stabbilixxiet skema simili għal dik tad-Direttiva 2003/96. L-ewwel nett, din il-proposta tissuġġetta l-prodotti tal-enerġija użati bħala kombustibbli għas-sħana u għall-elettriku għal dazji tas-sisa (24). It-tieni nett, l-Artikolu 13(1)(b) ta’ din il-proposta jipprevedi l-eżenzjoni obbligatorja ta’ prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku (25).
2. It-taxxa doppja hija permessa għal raġunijiet ambjentali
52. Madankollu, tqum id-domanda dwar jekk id-Direttiva 2003/96 hijiex effettivament intiża li tipprevjeni it-taxxa doppja fuq l-elettriku.
53. Fil-fatt, it-tieni u t-tielet sentenza tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 jippermettu lill-Istati Membri jidderogaw mill-eżenzjoni ta’ prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku, stabbilita fl-ewwel sentenza ta’ din id-dispożizzjoni. Skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96, l-Istati Membri jistgħu, “għal raġunijiet ta’ politika dwar l-ambjent”, jissuġġettaw dawn il-prodotti għat-taxxa. Fejn Stat Membru jeżerċita din l-għażla, dan jirriżulta fit-taxxa doppja fuq l-elettriku peress li, skont it-tielet sentenza tal-istess dispożizzjoni, it-taxxa imposta fuq prodotti tal-enerġija “ma għandhiex tiġi ikkonsidrata sabiex tissodisfa il-livell minimu ta’ tassazzjoni fuq l-elettriku”.
54. Tqum ukoll id-domanda dwar jekk l-intenzjoni tal-Kummissjoni kinitx li tiġi evitata t-taxxa doppja fuq l-elettriku. Fil-fatt, it-tieni u t-tielet sentenza tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 huma identiċi għat-tieni u t-tielet sentenza tal-Artikolu 13(1)(b) tal-proposta tal-Kummissjoni (26). Barra minn hekk, fl-espożizzjoni tal-motivi marbuta mal-proposta tagħha, il-Kummissjoni, wara li ddikjarat li l-armonizzazzjoni għandha tinkiseb abbażi tat-taxxa tal-output, madankollu tenfasizza li “t-taxxa tal-output ma tippermettix lill-Istati Membri japplikaw differenza diretta bejn il-livelli ta’ tassazzjoni skont il-kwalità ambjentali tal-kombustibbli użat” [traduzzjoni mhux uffiċjali] u li, konsegwentement, l-Istati Membri għandhom ikunu awtorizzati “iżidu taxxa tal-input (mhux armonizzata) supplimentari fil-każ ta’ kombustibbli ambjentalment oġġezzjonabbli” (27).
55. Dan wassal lill-Qorti tal-Ġustizzja, fis-sentenza Kernkraftwerke Lippe-Ems, tiċħad l-argument li d-Direttiva 2003/96 tipprekludi l-impożizzjoni ta’ dazji tas-sisa fuq prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku u fuq l-elettriku prodott. Il-Qorti tal-Ġustizzja nnotat li “[ma jistax] jiġi konkluż li jeżisti prinċipju li jipprekludi l-ġbir simultanju ta’ taxxa fuq il-konsum ta’ enerġija elettrika u ta’ taxxa li tolqot is-sorsi ta’ produzzjoni ta’ din l-enerġija. […] [Mill]-proposta [tal-Kummissjoni] ma jirriżultax li [t-taxxa tal-input u t-taxxa tal-output] jeskludu lil xulxin bi prinċipju, u l-[Kummissjoni] ammettiet li huma komplimentari billi rriżervat, f’din il-proposta, l-possibbiltà għall-Istati Membri li ‘jżidu taxxa supplementari għall-input (mhux armonizzata) fil-każ ta’ kombustibbli mhux mixtieqa mill-perspettiva tal-ambjent’” (28).
3. Id-Direttiva 2003/96 hija intiża għall-evitar tat-taxxa doppja, bl-eċċezzjoni unika ta’ miżuri ambjentali
56. Madankollu, inqis li d-Direttiva 2003/96 hija intiża għall-evitar tat-taxxa doppja fuq l-elettriku.
57. Fil-fatt, kif spjegat fil-punt 43 iktar ’il fuq u kif argumentat mill-Kummissjoni (29), fejn il-leġiżlatur tal-Unjoni kellu l-intenzjoni jeskludi l-applikazzjoni tal-eżenzjoni mit-taxxa tal-input stabbilita fl-ewwel sentenza tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96, huwa għamel dan b’mod espliċitu. Hemm biss żewġ derogi espliċiti minn din l-eżenzjoni, jiġifieri t-tieni u t-tielet sentenza tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 u t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 21(5) ta’ din id-direttiva.
58. It-tielet subparagrafu tal-Artikolu 21(5) tad-Direttiva 2003/96 jawtorizza lill-Istati Membri jeżentaw mit-taxxa l-elettriku prodott minn produtturi żgħar, “jekk kemm-il darba huma jintaxxaw il-prodotti ta’ enerġija użati għall-produzzjoni ta’ dik l-elettriku”. Għalhekk, fir-rigward ta’ produtturi żgħar tal-elettriku, it-taxxa tal-input hija permessa iżda t-taxxa doppja ma hijiex.
59. Konsegwentement, it-taxxa doppja fuq l-elettriku hija permessa biss “għal raġunijiet ta’ politika dwar l-ambjent”, skont it-tieni u t-tielet sentenza tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96. Ma hijiex permessa għal raġunijiet oħra. Barra minn hekk, skont it-tieni sentenza ta’ din id-dispożizzjoni, l-Istati Membri “jistgħu” jissuġġettaw prodotti tal-enerġija għat-taxxa tal-input. Ma humiex meħtieġa li jagħmlu dan. Barra minn hekk, fl-impożizzjoni tat-taxxi tal-input, l-Istati Membri ma humiex marbuta “jirrispettaw il-livelli minimi ta’ tassazzjoni kif imniżżla [fid-Direttiva 2003/96]”. Għalhekk, it-taxxi tal-input imposti skont it-tieni sentenza tal-Artikolu (14)(1)(a) ta’ din id-direttiva jistgħu jirriżultaw f’taxxa doppja limitata.
60. Hemm lok li nenfasizza wkoll li, fl-1999, il-Parlament Ewropew emenda l-proposta tal-Kummissjoni sabiex l-Artikolu 13, li ppreveda l-eżenzjoni obbligatorja, b’mod partikolari, ta’ prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku, tneħħa, filwaqt li, skont l-Artikolu 9 ta’ din il-proposta, l-elettriku kien għadu suġġett għal livell minimu ta’ taxxa. Barra minn hekk, il-Parlament emenda din l-aħħar dispożizzjoni sabiex l-Istati Membri kienu meħtieġa jintroduċu taxxa supplimentari bbażata fuq il-kontenut tal-karbonju tal-kombustibbli użati sabiex jiġi prodott l-elettriku (30). Madankollu, dawn l-emendi, li kellhom jirriżultaw f’taxxa doppja fuq l-elettriku, ma ġewx inkorporati fl-aħħar verżjoni ta’ dawn id-dispożizzjonijiet (jiġifieri, l-Artikoli 10 u 14 tad-Direttiva 2003/96).
61. Fl-aħħar nett, għandu jiġi nnotat li, waqt ix-xogħol preparatorju, il-Presidenza tal-Kunsill enfasizzat li r-“regola ġenerali” kienet dik tat-taxxa tal-output, u mhux dik tat-taxxa tal-input, fuq l-elettriku (31).
62. Għalhekk, fl-opinjoni tiegħi, id-Direttiva 2003/96 hija intiża għall-evitar tat-taxxa doppja fuq l-elettriku, bl-eċċezzjoni unika ta’ miżuri meħuda mill-Istati Membri għal raġunijiet ta’ politika ambjentali.
63. Konsegwentement, inqis li, fejn prodotti tal-enerġija jintużaw għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija, il-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata sabiex jiġi prodott l-elettriku taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-eżenzjoni obbligatorja prevista fl-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96. Fil-fatt, li kieku din id-dispożizzjoni ma tapplikax għal din il-porzjon tal-prodotti, l-elettriku prodott mill-koġenerazzjoni kien ikun suġġett għal taxxa doppja, li d-Direttiva 2003/96 hija intiża tevita. Fl-opinjoni tiegħi, l-issuġġettar għat-taxxa ta’ dik il-porzjon tal-prodotti ftit li xejn jidher li huwa miżura meħuda “għal raġunijiet ta’ politika dwar l-ambjent” skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 peress li l-elettriku prodott mill-koġenerazzjoni jirriżulta fl-ekonomizzar tal-enerġija u f’inqas emissjonijiet ta’ gassijiet serra, meta mqabbla mal-elettriku prodott minn metodi konvenzjonali (32). Fir-rigward tal-porzjon tal-prodotti tal-enerġija li hija użata sabiex tiġġenera s-sħana, din taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tas-setgħa ta’ eżenzjoni kkonferita lill-Istati Membri mill-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96.
64. Din il-konklużjoni ma tistax tiġi kkonfutata mill-konstatazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Kernkraftwerke Lippe-Ems (33). Fil-fatt, is-sitwazzjoni fis-sentenza Kernkraftwerke Lipp-Ems kienet speċifika ħafna u hija differenti minn dik tal-każ inkwistjoni. Fis-sentenza Kernkraftwerke Lippe-Ems, il-Qorti tal-Ġustizzja ntalbet twieġeb jekk l-eżenzjoni obbligatorja stabbilita fl-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 tapplikax għal kombustibbli nukleari. Minkejja li, kif mitlub minn din id-dispożizzjoni, dan il-kombustibbli huwa “użat biex jipproduċ[i] elettriku”, dan ma huwiex elenkat fost il-“prodotti ta’ enerġija” li, skont l-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2003/96, tapplika għalihom din id-direttiva (34). Għalhekk, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li kombustibbli nukleari ma jaqax fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva u li, konsegwentement, l-eżenzjoni obbligatorja ma tapplikax. Il-Qorti tal-Ġustizzja ċaħdet l-argument imressaq mill-kumpannija li tħaddem impjant tal-enerġija nukleari li l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 għandu japplika “b’analoġija” għal kombustibbli nukleari użat sabiex jiġi prodott l-elettriku peress li jgħid li l-għan tad-direttiva kien l-evitat tat-taxxa doppja fuq l-elettriku. Fil-fatt, ma hemm ebda dubju li, li kieku l-Qorti tal-Ġustizzja applikat l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 għal kombustibbli nukleari użat sabiex jiġi prodott l-elettriku, kienet testendi l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva bi ksur tal-Artikolu 2(1) tal-istess direttiva (35). Għall-kuntrarju, f’dan il-każ, il-gass naturali huwa “prodott ta’ enerġija” fis-sens tal-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2003/96 (36). Għalhekk, bl-applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva għall-porzjon ta’ gass naturali użata sabiex jiġi prodott l-elettriku mill-koġenerazzjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja ma testendix il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva.
65. Lanqas il-konklużjoni tiegħi fil-punt 62 iktar ’il fuq ma tista’ titqiegħed f’dubju bil-fatt li l-Artikolu 13(1)(b) tal-proposta tal-Kummissjoni, li ppreveda l-eżenzjoni obbligatorja ta’ “prodotti ta’ enerġija użati għall-produzzjoni tal-elettriku u tas-sħana ġġenerata waqt il-produzzjoni tiegħu” (37) [traduzzjoni mhux uffiċjali], ġie emendat sabiex l-Artikolu 14(1)(b) tad-Direttiva 2003/96 japplika biss għal “prodotti ta’ enerġija użati biex jipproduċu elettriku”. Fil-fatt, l-intenzjoni tal-Kummissjoni, kif spjegata fl-espożizzjoni tal-motivi marbuta mal-proposta tagħha, kienet li tintroduċi armonizzazzjoni abbażi tat-taxxa tal-output fuq l-elettriku, sabiex tiġi evitata taxxa doppja (38). Ma hemm xejn li jindika fl-espożizzjoni tal-motivi li l-Kummissjoni kellha l-intenzjoni tillimita l-armonizzazzjoni abbażi tat-taxxa tal-output fuq l-elettriku prodott mill-koġenerazzjoni.
66. Fl-aħħar nett, hemm lok li nsemmi li l-Parlament, li f’Settembru 2003 ġie kkonsultat għat-tieni darba dwar l-abbozz tad-direttiva (39), emenda l-Artikolu 15(1) tiegħu sabiex jipprevedi eżenzjoni obbligatorja minflok setgħa ta’ eżenzjoni (40). Id-Direttiva 2003/96 ġiet adottata mingħajr din l-emenda. Madankollu, fl-opinjoni tiegħi, dan ma joħloqx dubji fil-konklużjoni tiegħi fil-punt 62 iktar ’il fuq. Fil-fatt, l-ewwel nett, il-Parlament, f’Settembru 2003, ma emendax l-eżenzjoni obbligatorja ta’ prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku prevista fl-Artikolu 14(1)(a) tal-abbozz tad-direttiva (41). Għalhekk, l-emenda tal-Artikolu 15(1)(ċ) tal-abbozz ta’ direttiva setgħet tirriżulta biss fl-eżenzjoni obbligatorja tal-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex tiġi ġġenerata s-sħana. Il-fatt li din l-emenda ma ġietx inkorporata ifisser biss li l-Istati Membri għandhom is-setgħa, mhux l-obbligu, li jeżentaw dik il-porzjon tal-prodotti. It-tieni nett, nenfasizza li, wara l-adozzjoni ta’ din l-emenda mill-Parlament, ir-rappreżentant tal-Kummissjoni stqarr, f’laqgħa tal-Kunsillieri Fiskali u l-Attachés mir-Rappreżentanzi Permanenti, li “ma huwiex irrakkomandat li l-abbozz ta’ [d]irettiva jiġi emendat f’dan l-istadju” u “il-Kummissjoni tista’ żżomm kont tal-proposti għal kwalunkwe emenda tad-[d]irettiva” (42). Dan jissuġġerixxi li – almenu fir-rigward tal-Kummissjoni – ma ngħatat ebda kunsiderazzjoni lill-kontenut ta’ din l-emenda, u ma ġietx inkorporata l-iktar minħabba t-tempistika tagħha.
67. Madankollu, jekk jitqies li d-Direttiva 2003/96 ma hijiex intiża għall-evitar tat-taxxa doppja fuq l-elettriku, l-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva xorta japplika, fil-fehma tiegħi, għall-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku mill-koġenerazzjoni. Fil-fatt, dan kien jilħaq l-għanijiet l-oħra ta’ din id-direttiva, jiġifieri l-funzjonament tajjeb tas-suq intern u l-protezzjoni tal-ambjent.
C. L-applikazzjoni konġunta tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 tkun tikkontribwixxi għall-funzjonament tajj tas-suq intern u għall-protezzjoni tal-ambjent
68. Wieħed mill-għanijiet tad-Direttiva 2003/96 huwa li jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tas-suq intern billi jitnaqqsu d-differenzi fil-livelli nazzjonali tat-tassazzjoni u li tinżamm il-pożizzjoni kompetittiva tal-impriżi tal-Unjoni. Dan jirriżulta mill-premessi 2 sa 5 ta’ din id-direttiva, li jistabbilixxu li differenzi sostanzjali fil-livelli ta’ tassazzjoni applikati mill-Istati Membri jistgħu jkunu ta’ detriment għall-funzjonament tajjeb tas-suq intern, filwaqt li livelli minimi ta’ tassazzjoni stabbiliti fil-livell tal-Unjoni jkunu jikkontribwixxu għall-funzjonament tajjeb tas-suq intern. Dan ġie rrikonoxxut ukoll mill-Qorti tal-Ġustizzja (43).
69. Li kieku l-prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku mill-koġenerazzjoni kellhom jaqgħu esklużivament fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96, filwaqt li l-istess prodotti, li kieku użati sabiex jiġi prodott l-elettriku b’metodi konvenzjonali, kellhom jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) ta’ din id-direttiva, dan kien jiżvantaġġa l-installazzjonijiet ta’ koġenerazzjoni meta mqabbla ma’ installazzjonijiet konvenzjonali. Fil-fatt, dawn l-installazzjonijiet tal-aħħar kienu jkunu suġġetti għall-eżenzjoni obbligatorja stabbilita fl-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96, filwaqt li l-ewwel installazzjonijiet kienu jkunu eżentati biss kieku l-Istat Membru kkonċernat eżerċita s-setgħa kkonferita mill-Artikolu 15(1)(ċ) ta’ din id-direttiva. Kif argumentat mill-Kummissjoni, dan ma kienx ikun konsistenti mal-premessa 24 tad-Direttiva 2003/96, li tistabbilixxi li s-setgħa ta’ eżenzjoni mogħtija lill-Istati Membri ma għandhiex, b’mod partikolari, “[t]irriżulta fi tfixkil tal-kompetizzjoni”. Li kieku l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 kellu japplika biss għal prodotti tal-enerġija użati sabiex jiġi prodott l-elettriku mill-koġenerazzjoni, u li kieku l-Istati Membri kkonċernati ma jeżerċitawx l-għażla li jeżentaw kompletament mit-taxxa dawn il-prodotti, dan kien iwassal sabiex tinħoloq distorsjoni tal-kompetizzjoni bejn installazzjonijiet ta’ koġenerazzjoni u installazzjonijiet konvenzjonali.
70. Ir-raġunament hawn fuq huwa konsistenti mal-konstatazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Jan de Nul. F’din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li s-setgħa li jiġu eżentati żjut minerali użati għan-navigazzjoni fil-passaġġi fuq l-ilma interni, prevista fl-Artikolu 8(1)(b) tad-Direttiva 92/81 (44), “ma jistax ħlief ikollha karattru residwu” fis-sens li hija applikabbli biss fejn l-eżenzjoni obbligatorja ta’ żjut minerali użati bħala karburant għall-finijiet ta’ navigazzjoni fl-ibħra tal-Unjoni, prevista fl-Artikolu 8(1)(ċ) ta’ din id-direttiva, ma tapplikax (45). Fil-fatt, bastimenti tal-baħar, li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-eżenzjoni obbligatorja (46), jistgħu jinnavigaw ukoll f’ċerti passaġġi fuq l-ilma interni lejn ċerti portijiet li, minkejja li ma jinsabux mal-kosta, huma portijiet tal-baħar (47). Għalhekk, li kieku bastimenti tal-baħar kellhom jiġu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-eżenzjoni obbligatorja meta joperaw f’passaġġi fuq l-ilma interni lejn portijiet tal-baħar, dawn kienu jkunu żvantaġġati meta mqabbla ma’ bastimenti tal-baħar li joperaw biss f’portijiet kostali. Dan kien joħloq riskju ta’ devjazzjoni tat-traffiku lil hinn mill-portijiet tal-baħar. Għalhekk, il-Qorti tal-Ġustizzja qieset li s-setgħa ta’ eżenzjoni prevista fl-Artikolu 8(2)(b) tad-Direttiva 92/81 tapplika biss għal navigazzjoni fil-passaġġi fuq l-ilma interni sakemm din in-navigazzjoni tiġi eżerċitata f’ibħra lil hinn minn dawk li fihom tista’ titwettaq navigazzjoni marittima.
71. Id-Direttiva 2003/96 għandha wkoll għan ieħor, jiġifieri, it-titjib tal-protezzjoni ambjentali. Mill-premessi 6, 7 u 12 ta’ din id-direttiva jirriżulta li r-rekwiżiti tal-protezzjoni ambjentali jridu jiġu integrati fid-definizzjoni tal-politika dwar l-enerġija. Dan ġie rrikonoxxut mill-Qorti tal-Ġustizzja (48).
72. Li kieku l-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex tipproduċi l-elettriku mill-koġenerazzjoni kellha taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-eżenzjoni obbligatorja prevista fl-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96, dan kien jikkontribwixxi għall-protezzjoni tal-ambjent. Fil-fatt, il-koġenerazzjoni, għall-kuntrarju ta’ metodi konvenzjonali ta’ produzzjoni tal-elettriku, tippermetti l-ekonomizzar tal-enerġija. F’dan ir-rigward, waqt ix-xogħol preparatorju tad-Direttiva 2003/96, il-Presidenza tal-Kunsill qieset li l-“ġenerazzjoni tal-elettriku minn impjant tal-enerġija normalment ikollha effiċjenza ta’ konverżjoni ta’ bejn 25 % u 50 [%], fejn 50 [%] hija rata għolja ħafna”, filwaqt li, għall-elettriku prodott mill-koġenerazzjoni, “l-effiċjenza tal-konverżjoni tipikament tiżdied għal livell ġenerali ta’ bejn 60 sa 80 [%]” (49).
73. Kif issemma iktar ’il fuq, li kieku l-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 japplika għall-porzjon tal-enerġija prodotta użata sabiex jiġi prodott l-elettriku, dan ma jċaħħadx lill-Artikolu 15(1)(ċ) ta’ din id-direttiva mill-effett utli tiegħu. Fil-fatt, din id-dispożizzjoni tapplika għall-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata għall-ġenerazzjoni tas-sħana.
74. L-argument invokat mill-Gvern Franċiż li jgħid li fil-prattika huwa estremament diffiċli li tiġi iżolata il-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku, għandu jiġi miċħud (50). Fil-fatt, fis-seduta, ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali u l-Kummissjoni spjegaw li tassazzjoni separata hija possibbli. Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali pproponiet il-kalkolu tal-kwantità minima ta’ gass naturali meħtieġ għall-produzzjoni tal-elettriku minn installazzjoni li tipproduċi biss l-elettriku (għall-kuntrarju ta’ installazzjoni ta’ koġenerazzjoni) u li tuża l-aqwa u l-iktar teknoloġija ekonomikament ġustifikabbli li hemm disponibbli. Skont ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, il-kwantità minima għandha, fejn jintuża l-gass naturali għal ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku, titqies bħala l-porzjon tal-gass naturali allokat għall-produzzjoni tal-elettriku (51). Il-Kummissjoni, min-naħa tagħha, enfasizzat li diversi Stati Membri żviluppaw metodu sabiex jikkalkolaw il-porzjon taxxabbli tal-prodotti tal-enerġija. Skont il-Kummissjoni, sal-lum il-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex tiġġenera s-sħana hija suġġetta għat-taxxa skont id-dritt Franċiż (52). B’mod simili, fil-Belġju, hija biss il-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku li hija eżentata mit-taxxa (53). Il-Kummissjoni sostniet ukoll li huwa irrilevanti li jiġu applikati metodi differenti mill-Istati Membri sabiex jiġi kkalkolat il-porzjon taxxabbli tal-prodotti tal-enerġija użata għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija. Fil-fatt, id-Direttiva 2003/96 ma tipprovdi xejn dwar din il-kwistjoni.
75. Konsegwentement, fl-opinjoni tiegħi, fejn jintużaw prodotti tal-enerġija għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ elettriku, il-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata sabiex jiġi prodott l-elettriku taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96, filwaqt li l-porzjon użata sabiex tiġġenera s-sħana taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 15(1)(ċ) ta’ din id-direttiva.
76. F’din il-kawża, Sucrerie de Toury ġiet imċaħħda l-benefiċċju tal-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 266 quinquies A tal-Kodiċi Doganali u, wara l‑31 ta’ Diċembru 2006, fil-paragrafu 3 tal-Artikolu 266 quinquies ta’ dan il-kodiċi, għall-gass naturali li nxtara bejn l‑1 ta’ Jannar 2006 u l‑25 ta’ Diċembru 2007.
77. Fis-seduta, ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali ddikjarat li r-raġuni li għaliha ċċaħħdet mill-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 266 quinquies A tal-Kodiċi Doganali hija li din l-eżenzjoni tista’ tingħata biss għal ħames snin dekorribbli mill-operat tal-installazzjoni tal-koġenerazzjoni. Peress li l-installazzjoni tal-koġenerazzjoni ta’ Sucrerie de Toury bdiet topera fl-1996, kienet qadima wisq sabiex tibbenefika mill-eżenzjoni meta l-Artikolu 266 quinquies A tal-Kodiċi Doganali daħal fis-seħħ (54).
78. Hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddetermina għalfejn Sucrerie de Toury ġiet imċaħħda l-benefiċċju tal-eżenzjoni prevista fil-leġiżlazzjoni Franċiża. Fil-fehma tiegħi, jekk ir-raġuni hija li hemm limitu fuq l-eżenzjoni ta’ ħames snin b’effett mill-operat tal-installazzjoni ta’ koġenerazzjoni, din ftit li xejn tkun konsistenti man-natura inkundizzjonata tal-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 14(1)(a) tad-Direttiva 2003/96 (55).
79. Għalhekk, ir-risposta li għandha tingħata għad-domanda preliminari għandha tkun li, fejn jintużaw prodotti tal-enerġija għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija, l-Artikolu 14(1)(a) u l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva 2003/96 għandhom jiġu applikati konġuntament. Il-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-eżenzjoni obbligatorja prevista fl-ewwel dispożizzjoni, filwaqt li l-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata għall-ġenerazzjoni tas-sħana taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-aħħar dispożizzjoni.
IV. Konklużjoni
80. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi kif ġej għad-domanda preliminari magħmula mill-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat, Franza):
Fejn jintużaw prodotti tal-enerġija għall-ġenerazzjoni konġunta ta’ sħana u ta’ enerġija, l-Artikolu 14(1)(a) u l-Artikolu 15(1)(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 2003/96/KE tas‑27 ta’ Ottubru 2003 li tirriforma l-istruttura tal-Komunità dwar tassazzjoni fuq prodotti ta’ enerġija u elettriku, għandhom jiġu applikati konġuntament. Il-porzjon tal-prodotti tal-enerġija użata sabiex jiġi prodott l-elettriku taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-eżenzjoni obbligatorja prevista fl-ewwel dispożizzjoni, filwaqt li l-porzjon ta’ dawn il-prodotti użata għall-ġenerazzjoni tas-sħana taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-aħħar dispożizzjoni.