Προσφυγή της 8ης Αυγούστου 2023 – Δημοκρατία της Πολωνίας κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(Υπόθεση C-505/23)
Γλώσσα διαδικασίας: η πολωνική
Διάδικοι
Προσφεύγουσα: Δημοκρατία της Πολωνίας (εκπρόσωπος: B. Majczyna, pełnomocnik)
Καθών: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αιτήματα
Η προσφεύγουσα ζητεί από το Δικαστήριο:
να ακυρώσει, στο σύνολό της, την οδηγία (ΕΕ) 2023/959 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2023, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης και της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 σχετικά με τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς όσον αφορά το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου της Ένωσης 1 ·
να καταδικάσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα δικαστικά έξοδα.
Λόγοι ακυρώσεως και κύρια επιχειρήματα
1) Παράβαση του άρθρου 192, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, στοιχείο γ΄, ΣΛΕΕ λόγω εσφαλμένης νομικής βάσης επί της οποίας εκδόθηκε η οδηγία 2023/959 στο σύνολό της (άρθρο 192, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ)
Κατά την άποψη της Πολωνίας, τα καθών θεσμικά όργανα παρέβησαν το άρθρο άρθρο 192, παράγραφος 2, στοιχείο γ΄, ΣΛΕΕ διότι δεν εξέδωσαν την προσβαλλόμενη οδηγία βάσει της προαναφερθείσας διατάξεως της Συνθήκης, η οποία απαιτεί ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου, παρότι η οδηγία επηρεάζει ουσιωδώς τη δυνατότητα των κρατών μελών να επιλέγουν μεταξύ διαφόρων ενεργειακών πηγών καθώς και τη γενική διάρθρωση του ενεργειακού εφοδιασμού τους.
2) Παράβαση του άρθρου 192, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, στοιχείο α΄, ΣΛΕΕ λόγω εσφαλμένης νομικής βάσης (άρθρο 192, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ) επί της οποίας θεσπίστηκε το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής (ΣΕΔΕ) που προβλέπεται από την οδηγία 2023/959, παρότι πρόκειται για σύστημα το οποίο περιλαμβάνει μέτρα πρωτίστως φορολογικής φύσης.
Κατά την άποψη της Πολωνίας, τα καθών θεσμικά όργανα παρέβησαν το άρθρο 192, παράγραφος 2, στοιχείο α΄, ΣΛΕΕ διότι θέσπισαν τις διατάξεις της οδηγίας οι οποίες αφορούν το ΣΕΔΕ για τον κατασκευαστικό κλάδο και τις οδικές μεταφορές βάσει του άρθρου 192, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ, παρότι πρόκειται για σύστημα που περιλαμβάνει μέτρα πρωτίστως φορολογικής φύσης, και θα όφειλαν να στηριχθούν συναφώς στο άρθρο 192, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, στοιχείο α΄, ΣΛΕΕ, το οποίο απαιτεί ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου.
3) Παραβίαση της αρχής της ενεργειακής αλληλεγγύης την οποία κατοχυρώνει το άρθρο 194, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, λόγω επέκτασης του αντικειμένου της της τροποποίησης της οδηγίας 2003/87 και του περιεχομένου της, παρότι τα συμφέροντα των κρατών μελών (περιλαμβανομένης της Πολωνίας) δεν ελήφθησαν υπόψη και δεν σταθμίστηκαν με τα συμφέροντα της Ένωσης.
Κατά την άποψη της Πολωνίας, τα καθών θεσμικά όργανα παρέβησαν το άρθρο 194, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ διότι εξέδωσαν την προσβαλλόμενη οδηγία χωρίς να λάβουν υπόψη τα συμφέροντα των κρατών μελών (περιλαμβανομένης της Πολωνίας) και να τα σταθμίσουν με τα συμφέροντα της Ένωσης.
4) Παραβίαση της αρχής της επικουρικότητας την οποία κατοχυρώνει το άρθρο 5, παράγραφος 3, ΣΕΕ, λόγω της θέσπισης του ΣΕΔΕ για τον κατασκευαστικό κλάδο και τις οδικές μεταφορές ενώ υπάρχει ήδη στην Ένωση αντίστοιχο σύστημα που παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να επιτύχουν σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι η οδηγία 2023/959 τους σκοπούς τους οποίους επιδιώκει η οδηγία αυτή σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Κατά την άποψη της Πολωνίας, τα καθών θεσμικά όργανα παραβίασαν την αρχή της επικουρικότητας, δεδομένου ότι υπάρχει ήδη στην Ένωση ένα νομικό σύστημα χάρη στο οποίο καθίσταται δυνατή η επίτευξη των δεδηλωμένων σκοπών του ΣΕΔΕ για τον κατασκευαστικό κλάδο και τις οδικές μεταφορές. Κατόπιν της έκδοσης της προσβαλλόμενης οδηγίας, υφίστανται πλέον δύο παράλληλα συστήματα, το δε ισχύον σύστημα συμβάλλει στην επίτευξη των σκοπών του ΣΕΔΕ για τον κατασκευαστικό κλάδο και τις οδικές μεταφορές σε τοπικό επίπεδο περισσότερο απ’ ότι σε επίπεδο ολόκληρης της Ένωσης.
5) Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας την οποία κατοχυρώνει το άρθρο 5, παράγραφος 4, ΣΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 191, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ, λόγω της θέσπισης του ΣΕΔΕ για τον κατασκευαστικό κλάδο και τις οδικές μεταφορές, το οποίο δεν είναι απαραίτητο και συνεπάγεται κόστος δυσανάλογο προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς.
Κατά την άποψη της Πολωνίας, τα καθών θεσμικά όργανα παραβίασαν την αρχή της αναλογικότητας διότι η προσβαλλόμενη οδηγία βαίνει πέραν του μέτρου που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των σκοπών της και, συν τοις άλλοις, ενέχει κόστος δυσανάλογο προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς.
6) Παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης (απαγόρευσης των διακρίσεων) λόγω αποκλεισμού, στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ για τον κατασκευαστικό κλάδο και τις οδικές μεταφορές, της δυνατότητας δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων για τις ανάγκες του υπολογισμού των εκπομπών που προκαλούν οι εκμεταλλευόμενοι εγκαταστάσεις οι οποίες εμπίπτουν σε άλλους τομείς.
Κατά την άποψη της Πολωνίας, τα καθών θεσμικά όργανα παραβίασαν την αρχή της ίσης μεταχείρισης διότι η προσβαλλόμενη οδηγία, αποκλείοντας το δικαίωμα χρήσης της δυνατότητας δωρεάν κατανομής για τις ανάγκες του υπολογισμού των εκπομπών στους λεγόμενους λοιπούς τομείς, εισάγει δυσμενή διάκριση εις βάρος των εκμεταλλευόμενων εγκαταστάσεις που εμπίπτουν σε άλλους τομείς, αν συγκριθούν με τους εκμεταλλευόμενους εγκαταστάσεις των λεγόμενων τομέων ΣΕΔΕ.
7) Παραβίαση της αρχής της καλόπιστης συνεργασίας την οποία κατοχυρώνει το άρθρο 4, παράγραφος 3, ΣΕΕ διότι αγνοήθηκαν, κατά τη νομοθετική διαδικασία, οι επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν από την Πολωνία.
Κατά την άποψη της Πολωνίας, τα καθών θεσμικά όργανα παραβίασαν την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας καθότι αγνόησαν, κατά τη νομοθετική διαδικασία, τις επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν από την Πολωνία αναφορικά με τις κοινωνικές και νομικές επιπτώσεις της έκδοσης της οδηγίας, οπότε και προχώρησαν στην έκδοσή της χωρίς να λάβουν δεόντως υπόψη τις επιφυλάξεις οι οποίες εκφράστηκαν.
____________
1 ΕΕ 2023, L 130, σ. 134.