Υπόθεση T-438/07
Spa Monopole, compagnie fermière de Spa SA/NV
κατά
Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ)
«Κοινοτικό σήμα – Διαδικασία ανακοπής – Αίτηση καταχωρίσεως του λεκτικού κοινοτικού σήματος SpagO – Προγενέστερο λεκτικό εθνικό σήμα SPA – Σχετικός λόγος απαραδέκτου – Δεν συντρέχει προσβολή της φήμης – Άρθρο 8, παράγραφος 5, του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 [νυν άρθρο 8, παράγραφος 5, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009]»
Περίληψη της αποφάσεως
1. Κοινοτικό σήμα – Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος – Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου – Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Προστασία φημισμένου προγενέστερου σήματος επεκτεινόμενη και σε μη παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Προϋποθέσεις – Προσβολή στον διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του προγενέστερου σήματος – Αδικαιολόγητο όφελος αντλούμενο από τον διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του προγενέστερου σήματος – Κριτήρια εκτιμήσεως
(Κανονισμός του Συμβουλίου 40/94, άρθρο 8 § 5)
2. Κοινοτικό σήμα – Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος – Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου – Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Προστασία φημισμένου προγενέστερου σήματος επεκτεινόμενη και σε μη παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες
(Κανονισμός του Συμβουλίου 40/94, άρθρο 8 § 5)
1. Η εφαρμογή του άρθρου 8, παράγραφος 5, του κανονισμού 40/94 για το κοινοτικό σήμα εξαρτάται από τις ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις: πρώτον, ταυτότητα ή ομοιότητα των συγκρουόμενων σημάτων, δεύτερον, ύπαρξη φήμης του προγενεστέρου σήματος που προβάλλεται προς στήριξη της ανακοπής και, τρίτον, ύπαρξη του κινδύνου ότι η χωρίς εύλογη αιτία χρήση του αιτουμένου σήματος θα προσπόριζε αθέμιτο όφελος από τον διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του προγενεστέρου σήματος ή θα έβλαπτε τα στοιχεία αυτά. Οι τρεις αυτές προϋποθέσεις είναι σωρευτικές, η δε απουσία μιας από αυτές αρκεί να αποκλείσει την εφαρμογή της εν λόγω διατάξεως.
Οι προσβολές, στις οποίες αναφέρεται το άρθρο 8, παράγραφος 5, του προαναφερθέντος κανονισμού, οσάκις σημειώνονται, συνιστούν επακόλουθο ορισμένου βαθμού ομοιότητας μεταξύ των συγκρουόμενων σημάτων, εξαιτίας της οποίας το ενδιαφερόμενο κοινό τα φέρνει κοντά, δηλαδή τα συνδέει μεταξύ τους, χωρίς κατ’ ανάγκην να τα συγχέει.
Η ύπαρξη ενός τέτοιου συνδέσμου πρέπει να εκτιμάται σφαιρικώς, λαμβανομένων υπόψη όλων των παραγόντων που ασκούν επιρροή στη συγκεκριμένη περίπτωση, κυρίως, του βαθμού της ομοιότητας των συγκρουόμενων σημάτων, της φύσεως των προϊόντων ή των υπηρεσιών για τα οποία έχει καταχωριστεί καθένα από τα συγκρουόμενα σήματα, περιλαμβανομένων του βαθμού εγγύτητας ή ετερότητας των εν λόγω προϊόντων ή υπηρεσιών, όσο και του ενδιαφερόμενου κοινού, του εύρους της φήμης του προγενέστερου σήματος και της υπάρξεως κινδύνου συγχύσεως του ενδιαφερόμενου κοινού.
(βλ. σκέψεις 14-16)
2. Το λεκτικό σήμα SpagO, του οποίου ζητείται η καταχώριση ως κοινοτικού σήματος για «οινοπνευματώδη ποτά (εκτός ζύθου)», εμπίπτοντα στην κλάση 33 κατά τον Διακανονισμό της Νίκαιας, παρουσιάζει μικρή ομοιότητα με το σήμα SPA, που είχε καταχωριστεί προγενεστέρως στη Μπενελούξ για «ύδατα μεταλλικά και αεριούχα και άλλα ποτά μη οινοπνευματώδη· σιρόπια και άλλα παρασκευάσματα για ποτά», που εμπίπτουν στην κλάση 32 κατά την έννοια του προαναφερθέντος Διακανονισμού. Η ομοιότητα αυτή δεν επαρκεί ούτως ώστε να συνδέσει ο ενδιαφερόμενος καταναλωτής μεταξύ τους τα συγκρουόμενα σημεία κατά την έννοια του άρθρου 8, παράγραφος 5, του κανονισμού 40/94 για το κοινοτικό σήμα.
Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι τα συγκρουόμενα σημεία είναι βραχέα, το ενδιαφερόμενο κοινό της Μπενελούξ θα επικεντρώνεται στη λέξη ως σύνολο. Δεδομένης της μικρής και απλής δομής του σημείου του σήματος του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση, είναι μάλλον απίθανο να τείνει ο μέσος καταναλωτής στην κατάτμηση του σημείου SpagO σε δύο λέξεις, «spa» και «go».
Από οπτικής απόψεως, η συνολική εντύπωση που προκαλεί, αφενός, το σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση, αφετέρου, το προγενέστερο βραχύτερο σήμα διαφέρει ως προς την προσθήκη του επιθήματος «go» στο σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση. Ομοίως, από φωνητικής απόψεως, παρότι τα δύο συγκρουόμενα σήματα αρχίζουν με το στοιχείο «spa», η προσθήκη του στοιχείου «go» στο σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση επιτρέπει τη μεταξύ τους διάκριση. Συγκεκριμένα, το σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση θα προφέρεται ως βραχεία λέξη, χωρίς παρατεταμένη παύση μεταξύ των συλλαβών, στην οποία η συλλαβή «spa» δεν διαδραματίζει αυτόνομο ρόλο, αλλά συνδέεται άρρηκτα με τη δεύτερη συλλαβή «go».
Από εννοιολογικής απόψεως, δεν είναι δυνατή καμία σύγκριση. Στην αντίληψη του ενδιαφερόμενου κοινού, το προγενέστερο σήμα αναφέρεται στην πόλη Spa (Βέλγιο), γνωστή για τα μεταλλικά της ύδατα και τις θερμές πηγές της, στη βελγική αυτοκινητιστική πίστα Spa-Francorchamps ή στην περιγραφική της σημασία όσον αφορά θερμές πηγές, όπως χαμάμ ή σάουνα. Αντιθέτως, ο όρος «spago» αποτελεί επινοημένη λέξη που δεν έχει συγκεκριμένη σημασία σε οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες των χωρών της Μπενελούξ.
Όσον αφορά τη φύση των επίμαχων προϊόντων, η περιεκτικότητα των ποτών σε οινόπνευμα καθιστά δυνατό τον διαχωρισμό τους από το νερό και τα μη οινοπνευματώδη ποτά. Τα χαρακτηριστικά των ποτών αυτών είναι διαφορετικά. Ενώ τα οινοπνευματώδη ποτά καταναλώνονται κατά κανόνα υπό ειδικές και κοινωνικές περιστάσεις, το νερό και τα μη οινοπνευματώδη ποτά καταναλώνονται καθημερινώς. Επιπλέον, η κατανάλωση νερού αντιστοιχεί σε ζωτική ανάγκη. Ο μέσος καταναλωτής, που θεωρείται ότι έχει τη συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός και ενημερωμένος, προσέχει αυτόν τον διαχωρισμό μεταξύ οινοπνευματωδών και μη οινοπνευματωδών ποτών, που είναι μάλιστα αναγκαίος, δεδομένου ότι ορισμένοι καταναλωτές δεν θέλουν ή μάλιστα δεν μπορούν να καταναλώσουν οινόπνευμα. Εξάλλου, οι τιμές των οινοπνευματωδών ποτών είναι κατά κανόνα πολύ ακριβότερες από εκείνες των μη οινοπνευματωδών ποτών. Επιπλέον, η εμπορία οινοπνεύματος έχει υπαχθεί, από πολλές απόψεις, σε πολλές ρυθμίσεις. Συγκεκριμένα, συνδέεται με την κτήση άδειας πωλήσεως, η δε αγορά οινοπνευματωδών ποτών προϋποθέτει ελάχιστο όρο ηλικίας.
Ως εκ τούτου, λαμβανομένης υπόψη της διαφορετικής φύσεως των προϊόντων που διακρίνουν τα συγκρουόμενα σήματα, το στοιχείο «spa», που περιέχεται στο σήμα SpagO, του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση, δεν θα γίνει αντιληπτό από τον μέσο καταναλωτή των χωρών της Μπενελούξ, ως σχετιζόμενο με τα μεταλλικά ύδατα που διατίθενται στο εμπόριο με το προγενέστερο σήμα.
(βλ. σκέψεις 18, 21, 24, 26, 28-31)