Sprawa C‑19/13

Ministero dell’Interno

przeciwko

Fastweb SpA

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym

złożony przez Consiglio di Stato)

Odesłanie prejudycjalne – Zamówienia publiczne – Dyrektywa 89/665/EWG – Artykuł 2d ust. 4 – Wykładnia i ważność – Procedury odwoławcze w zakresie udzielania zamówień publicznych – Nieskuteczność umowy – Wykluczenie

Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 11 września 2014 r.

Zbliżanie ustawodawstw – Procedury odwoławcze w dziedzinie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane – Dyrektywa 89/665 – Udzielanie zamówień – Brak uprzedniego opublikowania ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – Konsekwencje – Utrzymanie skutków udzielonego zamówienia dyrektywy w wypadku spełnienia pozostałych warunków – Naruszenie prawa do skutecznej skargi i zasady niedyskryminacji – Brak

[Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; dyrektywy: 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady; Rady 89/665, zmieniona dyrektywą 2007/66, art. 1 ust. 1 akapit trzeci, art. 2d ust. 4, art. 3a, art. 31 ust. 1 lit. b)]

Artykuł 2d ust. 4 dyrektywy 89/665 w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane, zmienionej dyrektywą 2007/66, należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy zamówienie publiczne zostało udzielone bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, co nie było dopuszczalne zgodnie z dyrektywą 2004/18 w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, przepis ten wyklucza uznanie tego zamówienia za nieskuteczne, jeśli w rzeczywistości zostały spełnione przesłanki przewidziane w tym przepisie, czego ocena należy do sądu odsyłającego.

Aby osiągnąć cele określone w art. 1 ust. 1 akapit trzeci dyrektywy 89/665, a w szczególności ustanowienie skutecznych środków odwoławczych od decyzji wydanych przez instytucje zamawiające z naruszeniem prawa zamówień publicznych, organ odwoławczy musi przeprowadzać rzeczywistą kontrolę, kiedy bada, czy spełnione są przesłanki, o których mowa w art. 2d ust. 4 dyrektywy 89/665. W szczególności, co się tyczy przesłanki znajdującej się w art. 2d ust. 4 tiret drugie dotyczącej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia, w którym instytucja zamawiająca wyraża zamiar zawarcia umowy, ogłoszenie winno zawierać uzasadnienie, z którego powinny wynikać w sposób wyraźny i jednoznaczny przyczyny, w oparciu o które instytucja zamawiająca uznała, że może udzielić zamówienia bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu, aby umożliwić zainteresowanym podmiotom podjęcie z pełną znajomością rzeczy decyzji, czy użyteczne będzie wniesienie odwołania do organu odwoławczego, a organowi odwoławczemu przeprowadzenie rzeczywistej kontroli.

Ponadto organ odwoławczy jest zobowiązany ocenić, czy instytucja zamawiająca, podejmując decyzję o zastosowaniu procedury negocjacyjnej bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu, działała z należytą starannością i czy mogła uznać, że rzeczywiście spełnione są przesłanki ustanowione w art. 31 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2004/18.

Ponadto art. 2d ust. 4 tiret drugie dyrektywy 89/665 nie jest sprzeczny z wymogami wynikającymi z art. 47 karty praw podstawowych Unii Europejskiej ani zasadą niedyskryminacji. W istocie przewidując opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia przepis ma na celu zapewnienie, aby wszyscy potencjalnie zainteresowani kandydaci mieli możliwość zapoznania się z decyzją instytucji zamawiającej o udzieleniu zamówienia bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu. Poza tym zgodnie z tiret trzecim tego przepisu instytucja zamawiająca jest zobowiązana do przestrzegania dziesięciodniowego terminu zawieszenia. Zainteresowani są zatem w stanie podważyć przed sądem udzielenie zamówienia przed zawarciem umowy.

(por. pkt 46–48, 50, 54, 61, 64, 65; pkt 1 sentencji)