Υπόθεση T‑679/22
Oy Shaman Spirits Ltd
κατά
Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 22ας Νοεμβρίου 2023
«Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Διαδικασία για την ανάκληση αποφάσεως ή την ακύρωση εγγραφής – Ακύρωση εγγραφής που έχει γίνει στο μητρώο και ενέχει πρόδηλο σφάλμα το οποίο μπορεί να αποδοθεί στο EUIPO – Εγγραφή αδειών χρήσης των εικονιστικών σημάτων LAPLANDIA Land of purity κ.λπ. – Προϋποθέσεις εγγραφής άδειας χρήσης – Απόδειξη της παραχώρησης άδειας από την καταχωρισμένη δικαιούχο – Έννοια της φράσης “προφανές σφάλμα το οποίο μπορεί να αποδοθεί στο EUIPO” – Άρθρο 27, παράγραφος 1, δεύτερη περίοδος, του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1001 – Άρθρο 103, παράγραφος 1, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 2017/1001»
1. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως αντικείμενο κυριότητας – Άδεια χρήσης – Εγγραφή στο μητρώο – Προϋποθέσεις – Απόδειξη της παραχώρησης άδειας από την καταχωρισμένη δικαιούχο – Δεν ασκούν επιρροή οι προϋποθέσεις που προβλέπονται από το εθνικό δίκαιο
(Κανονισμός 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 19 § 1, 20, 25, 26 και 27 § 1· κανονισμός 2018/626 της Επιτροπής, άρθρο 13)
(βλ. σκέψεις 20-27, 33, 34, 43)
2. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Διαδικαστικές διατάξεις – Ακύρωση εγγραφής ή ανάκληση αποφάσεως – Προϋπόθεση – Προφανές σφάλμα – Έννοια – Εγγραφή άδειας χρήσης χωρίς απόδειξη της παραχώρησής της από την καταχωρισμένη δικαιούχο – Εμπίπτει
(Κανονισμός 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 103 § 1)
(βλ. σκέψεις 40-42)
Σύνοψη
Μεταξύ 2008 και 2016 η Brandavid Oy καταχώρισε τρία εικονιστικά σήματα στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO).
Το 2017 καταχωρίστηκε στο μητρώο σημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγγραφή για τη μεταβίβαση των σημάτων αυτών στην Global Drinks Finland Oy, την παρεμβαίνουσα στην υπό κρίση υπόθεση.
Το 2020 η προσφεύγουσα εταιρία Oy Shaman Spirits Ltd ζήτησε από το EUIPO, στηριζόμενη σε συμφωνία παραχώρησης άδειας την οποία συνήψε με την Brandavid Oy το 2016 (στο εξής: συμφωνία παραχώρησης άδειας), να καταχωρίσει στο μητρώο εγγραφή αποκλειστικής άδεια χρήσης των επίμαχων σημάτων. Μετά την εγγραφή της άδειας χρήσης, η παρεμβαίνουσα εκδήλωσε τη διαφωνία της προς την καταχώριση.
Το 2021 το όργανο που είναι αρμόδιο για την τήρηση του μητρώου του EUIPO ακύρωσε την εγγραφή της άδειας στο μητρώο.
Εκτιμώντας ότι η καταχώριση της άδειας συνιστούσε προφανές σφάλμα το οποίο μπορούσε να αποδοθεί στο EUIPO, κατά την έννοια του άρθρου 103, παράγραφος 1, του κανονισμού 2017/1001 (1), όπερ δικαιολογούσε την ακύρωση της σχετικής εγγραφής, το τμήμα προσφυγών του EUIPO απέρριψε την προσφυγή που ασκήθηκε ενώπιόν του από την προσφεύγουσα. Τούτο διότι το μοναδικό αποδεικτικό στοιχείο που είχε προσκομιστεί κατά την υποβολή της αιτήσεως εγγραφής ήταν η ίδια η συμφωνία παραχώρησης άδειας, πλην όμως η παρεμβαίνουσα, ως καταχωρισμένη δικαιούχος των επίμαχων σημάτων, ουδέποτε υπήρξε συμβαλλόμενο μέρος της ως άνω συμφωνίας.
Με την απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή. Αποφαίνεται επί των προϋποθέσεων υπό τις οποίες μπορεί να καταχωριστεί άδεια χρήσης και επί της έννοιας της φράσης «προφανές σφάλμα το οποίο μπορεί να αποδοθεί στο EUIPO».
Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου
Κατά πρώτον, το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι το EUIPO, ακυρώνοντας την εγγραφή της άδειας χρήσης, εφάρμοσε ορθώς τα άρθρα 25 και 26 του κανονισμού 2017/1001 (2), σε συνδυασμό με τις διατάξεις στις οποίες παραπέμπουν τα άρθρα αυτά (3). Οι ισχύοντες κανόνες απαιτούν, για λόγους ασφάλειας δικαίου, να εκδηλώνει ενεργά η καταχωρισμένη δικαιούχος τη βούλησή της να παραχωρήσει άδεια χρήσης, είτε καταθέτοντας απευθείας ενώπιον του EUIPO την αίτηση εγγραφής της άδειας είτε υπογράφοντας δήλωση ή συμπληρωμένο έντυπο ή έγγραφο (4). Εν προκειμένω όμως, η συμφωνία παραχώρησης αδείας ούτε αναφερόταν στην παρεμβαίνουσα, η οποία ήταν η καταχωρισμένη δικαιούχος κατά τον χρόνο της κατάθεσης της αιτήσεως και της εγγραφής της άδειας, ούτε έφερε την υπογραφή της. Η πρώην καταχωρισμένη δικαιούχος δεν είχε πλέον την εξουσία να δώσει την απαιτούμενη συγκατάθεση.
Ακόμη και αν υποτεθεί ότι η άδεια που παραχωρήθηκε από τη δικαιοπάροχο της παρεμβαίνουσας μπορεί να παράγει αποτελέσματα έναντι της τελευταίας (5), καθώς οι δύο αυτές εταιρίες προχώρησαν στη μεταβίβαση των επίμαχων σημάτων έχοντας πλήρη γνώση της ύπαρξης της άδειας, τούτο δεν σημαίνει ότι η άδεια έπρεπε να καταχωριστεί. Έστω και αν, υπό τέτοιες περιστάσεις, η άδεια χρήσης μπορεί να παραμένει έγκυρη ή να εξακολουθεί να παρέχει δικαιώματα δυνάμει του εθνικού δικαίου, η ουσιαστική αυτή έννομη κατάσταση δεν μπορεί να επηρεάσει το δικαίωμα καταχώρισης, ως προς το οποίο ακολουθείται μια τυπική προσέγγιση. Πράγματι, η νομιμότητα της αποφάσεως του τμήματος προσφυγών εξαρτάται αποκλειστικώς και μόνον από τις τυπικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στις ισχύουσες διατάξεις, των οποίων το γράμμα δεν αφήνει κανένα περιθώριο ερμηνείας. Εντούτοις, η προσφεύγουσα έχει τη δυνατότητα να προβάλει ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων τα δικαιώματα τα οποία αντλεί από το ουσιαστικό δίκαιο.
Κατά δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει τα επιχειρήματα που προβάλλει η προσφεύγουσα προς στήριξη της άποψής της ότι τυγχάνει εφαρμογής το φινλανδικό δίκαιο λόγω του ότι οι εμπλεκόμενες εταιρίες έχουν την έδρα τους στη Φινλανδία. Τούτο διότι η εγγραφή στο μητρώο μιας άδειας χρήσης σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης διέπεται αυτοτελώς από το ενωσιακό δίκαιο (6). Επομένως, το ζήτημα αν το φινλανδικό δίκαιο απαιτεί συγκεκριμένο τύπο για τις δικαιοπραξίες που αφορούν άδεια χρήσης ή υπό ποιες προϋποθέσεις μια τέτοια δικαιοπραξία δεσμεύει και τον δικαιοδόχο ως επόμενο δικαιούχο των επίμαχων σημάτων δεν ασκεί επιρροή ως προς την ορθότητα της εγγραφής της σχετικής άδειας υπέρ της προσφεύγουσας στο μητρώο σημάτων.
Τρίτον και τελευταίον, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει το επιχείρημα της προσφεύγουσας ότι το EUIPO υπερέβη την εξουσία του ανακαλώντας την καταχώριση της σύμβασης παραχώρησης άδειας η οποία ήταν σύμφωνη με το φινλανδικό δίκαιο. Ο λόγος είναι ότι η ακυρωθείσα εγγραφή ενείχε προφανές σφάλμα το οποίο μπορούσε να αποδοθεί στο EUIPO. Δεδομένου ότι η καταχώριση άδειας χρήσης υπόκειται στους ίδιους κανόνες που ισχύουν για την εγγραφή μεταβίβασης, το Γενικό Δικαστήριο εφαρμόζει mutatis mutandis τη νομολογία κατά την οποία το EUIPO δεν είναι αρμόδιο να εξετάζει το κύρος και τα έννομα αποτελέσματα μεταβίβασης σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό το πρίσμα του εθνικού δικαίου. Συνεπώς, κατά την εξέταση αιτήσεως καταχώρισης άδειας χρήσης, η αρμοδιότητα του EUIPO περιορίζεται, κατ’ αρχήν, στην αξιολόγηση των τυπικών προϋποθέσεων, όπερ σημαίνει ότι δεν απαιτείται εκτίμηση των ζητημάτων ουσίας τα οποία ενδέχεται να ανακύπτουν στο πλαίσιο του εφαρμοστέου εθνικού δικαίου.