Eagrán sealadach
TUAIRIM AN ABHCÓIDE GHINEARÁLTA
PRIIT PIKAMÄE
arna tabhairt an 15 Meitheamh 2023 (1)
Cás C-118/22
NG
Imeachtaí riaracháin
agus
Direktor na Glavna direktsia “Natsionalna politsia” pri MVR – Sóifia
Idiragraí:
Varhovna administrativna prokuratura
[iarraidh ar réamhrialú ón Varhoven administrativen sad (an Chúirt Riaracháin Uachtarach, an Bhulgáir)]
(Tarchur le haghaidh réamhrialú – Daoine nádúrtha a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil – Treoir (AE) 2016/680 – Airteagail 4, 5, 8, 10 agus 16 – Sonraí a stóráil a bhaineann le duine nádúrtha a ciontaíodh as cion arna dhéanamh d’aon ghnó go bhfaigheann an duine sin bás – Duine nádúrtha a ciontaíodh le breithiúnas críochnaitheach agus a ndéantar an taifead coiriúil sin a ghlanadh ina dhiaidh sin – Diúltú iarratas ar scriosadh – Riachtanas agus comhréireacht an chur isteach ar na cearta bunúsacha a chumhdaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh)
1. Ar cheart go mbeadh sé ina chúis imní don duine lena mbaineann go ndéanfar sonraí pearsanta a stóráil i dtaifead na bpóilíní, lena mbeidh an té sin sáinnithe go brách le/ag stádas an chlaonaí shóisialta mar dhuine atá contúirteach, b’fhéidir ar feadh fad a shaol? Ina ionad sin, nár cheart fáilte a chur roimh an acmhainn chuimhneach seo a bheith ar fáil do na póilíní, ós rud é go réitíonn imscrúdaitheoirí coiriúla seanchásanna a bhí gan réiteach , cásanna ar minice a dtugtar “cold cases” orthu sa lá atá inniu ann, lena dtugtar faoiseamh mór do mhuintir na n-íospartach?
2. Baineann an cás seo leis na ceisteanna seo atá ag teacht i gcoinbhleacht ar a chéile, conas is féidir leas an phobail sa chomhrac i gcoinne na coireachta a thabhairt le chéile le leas an duine aonair maidir lena shonraí pearsanta agus a phríobháideachas a chosaint. Tugtar deis don Chúirt Bhreithiúnais leis an gcás seo rialú a thabhairt ar an tsaincheist maidir le sonraí den sórt sin a phróiseáil chun críche an dlí a fhorghníomhú ina ghné ama, i bhfianaise fhorálacha ábhartha Threoir (AE) 2016/680 (2).
I. An dlí lena mbaineann
A. Dlí an Aontais Eorpaigh
3. Tá Airteagail 4, 5, 8, 10 agus 16 de Threoir 2016/680 agus Airteagal 52(1) de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (“an Chairt”) ábhartha sa chás seo.
B. Dlí na Bulgáire
4. Foráiltear le hAirteagal 26(1) agus (2) de Zakon za Ministerstvo na vatreshnite raboti (an Dlí maidir leis an Aireacht Gnóthaí Baile; “ZMVR”) an méid seo a leanas:
“(1) Agus sonraí pearsanta á bpróiseáil acu i ndáil le gníomhaíochtaí a bhaineann le cosaint na slándála náisiúnta, leis an gcomhrac in aghaidh na coireachta, le caomhnú an oird phoiblí agus le himeachtaí coiriúla a stiúradh, féadfaidh údaráis na hAireachta Gnóthaí Baile an méid seo a leanas a dhéanamh:
[...]
3. gach catagóir sonraí pearsanta is gá a phróiseáil;
[...]
(2) Is é an tAire Gnóthaí Baile a shocróidh na teorainneacha ama maidir leis na sonraí dá dtagraítear i mír 1 a stóráil nó maidir le fíorú tréimhsiúil a dhéanamh ar an ngá atá leis na sonraí sin a stóráil. Déanfar sonraí den sórt sin a scriosadh freisin de bhua gníomh breithiúnach nó de bhua cinneadh ón gCoimisiún um Chosaint Sonraí Pearsanta.”
5. Foráiltear mar seo le hAirteagal 27 de ZMVR:
“Ní dhéanfar sonraí pearsanta ó chlárú daoine i gclár na bpóilíní de bhonn Airteagal 68 a úsáid ach amháin chun críche an tslándáil náisiúnta a chosaint, an choireacht a chomhrac agus an t-ord poiblí a chothabháil.”
6. Foráiltear mar seo a leanas in Airteagal 68 de ZMVR:
“ (1) Cláróidh na húdaráis phóilíneachta daoine a ionchúiseofar i gcion d’aon ghnó atá faoi réir ionchúiseamh poiblí i gclár na bpóilíní. Beidh sé d’oibleagáid ar na húdaráis imscrúdaithe na bearta is gá a ghlacadh chun go ndéanfaidh na húdaráis phóilíneachta an iontráil sa chlár.
(2) Is cineál próiseála ar shonraí pearsanta daoine dá dtagraítear i mír 1 é clárú i gclár na bpóilíní, próiseáil a dhéantar faoi chuimsiú an Dlí seo.
(3) Chun críoch clárúcháin i gclár na bpóilíní, déanfaidh na húdaráis phóilíneachta:
1. sonraí pearsanta a bhailiú maidir le daoine dá dtagraítear in Airteagal 18 den Dlí maidir le Doiciméid Aitheantais na Bulgáire;
2. méarloirg daoine a ghlacadh agus grianghraif a ghlacadh díobh;
3. samplaí a ghlacadh chun próifíl DNA daoine a chruthú.
(6) Déanfar an clárú i gclár na bpóilíní a scriosadh ar bhonn ordú i scríbhinn ón rialaitheoir sonraí pearsanta nó ó na hoifigigh a bheidh údaraithe aige, go huathoibríoch nó tar éis iarratas réasúnaithe i scríbhinn ón duine cláraithe, sna cásanna seo a leanas:
1. go ndearnadh an clárú de shárú ar an dlí;
2. gur scoireadh de na himeachtaí coiriúla, ach amháin sna cásanna dá dtagraítear in Airteagal 24(3) den [Nakazatelno-protsesualen kodeks (Cód um Nós Imeachta Coiriúil)];
3. go bhfuil éigiontú mar thoradh ar na himeachtaí coiriúla;
4. gur saoradh an duine as freagracht choiriúil agus gur forchuireadh smachtbhanna riaracháin air;
5. go bhfuair an duine bás, agus sa chás sin féadfaidh a oidhrí an t-iarratas a dhéanamh.
(7) Is le rialachán ó Chomhairle na nAirí a chinnfear an nós imeachta maidir le hiontráil i gclár na bpóilíní agus le haghaidh iontráil a scriosadh uaidh.
II. Fíorais an bhuncháis, na príomhimeachtaí agus an cheist arna tarchur
7. Cláraíodh NG i gclár na bpóilíní le linn imeachtaí imscrúdaithe as mionn éithigh a thabhairt, cion coiriúil de réir Airteagal 290(1) den Nakazatelen Kodeks (Cód Coiriúil). Mar thoradh ar na himeachtaí imscrúdaithe sin, déanadh díotáil air an 2 Iúil 2015 agus, le breithiúnas an 28 Meitheamh 2016, arna sheasamh ar achomharc le breithiúnas an 2 Nollaig 2016, fuarthas ciontach é agus gearradh pianbhreith phromhaidh bliana air. Bhí an phianbhreith curtha isteach aige faoin 14 Márta 2018.
8. Ar an 15 Iúil 2020, chuir NG iarratas faoi bhráid riarachán críochach inniúil den Ministerstvo na vatreshnite raboti (an Aireacht Gnóthaí Baile, an Bhulgáir) go ndéanfaidh an clárúchán seo a bhaint den chlár agus chuir sé sliocht as a chomhad ciontuithe isteach, á dheimhniú nach raibh sé ciontaithe.
9. Le cinneadh an 2 Meán Fómhair 2020, dhiúltaigh an t-údarás inniúil riaracháin an t-iarratas sin ar an bhforas nach bhfuil ciontú trí bhreithiúnas críochnaitheach ar cheann de na forais lena ndéanfaidh clárúchán a bhaint de chlár na bpóilíní, a liostaítear go hiomlán in Airteagal 68(6) de ZMVR, lena n-áirítear i gcás athinmheacháin, de réir bhrí Airteagal 85 den Chód Coiriúil. Ar an 8 Deireadh Fómhair 2020, thug GN caingean i gcoinne an chinnidh sin os comhair Administrativen sad Sofia grad (Cúirt Riaracháin Chathair Sóifia). Dhiúltaigh an Chúirt seo dá achomharc le cinneadh an 2 Feabhra 2021.
10. Rinne NG achomharc i gcoinne chinneadh an Administrativen sad Sofia grad os comhair an Varhoven administrativen sad (an Chúirt Riaracháin Uachtarach, an Bhulgáir). Is é an príomhfhoras atá leis an achomharc ná gur sáraíodh an prionsabal, a bhaintear as Airteagail 5, 13 agus 14 de Threoir 2016/680, nach féidir leis an bpróiseáil trí stóráil a dhéantar ar shonraí pearsanta a bheith gan teorainn ama. Mar sin féin, in éagmais forais chun an clárúchán i gclár na bpóilíní a scriosadh, ní fhéadfadh duine ciontaithe a iarraidh, tar éis a athinmheachán, go scriosfaí a shonraí a bailíodh maidir leis an gcion coiriúil lena bhfuil an phianbhreith ina leith caite acu, rud a fhágann go mbeadh tréimhse stórála sonraí den sórt sin gan teorainn.
11. Sna himthosca sin, agus í in amhras faoi chomhréireacht na reachtaíochta náisiúnta atá i gceist lena rialaítear clár na bpóilíní le dlí an Aontais, chinn an chúirt a rinne an tarchur bac a chur ar na príomhimeachtaí agus an cheist seo a leanas a tharchur chun na Cúirte Breithiúnais le haghaidh réamhrialú:
An gcaithfear Airteagal 5 de Threoir (AE) 2016/680, arna léamh i gcomhar le hAirteagal 13, (2)(b) agus le hAirteagal 13(3) den Treoir sin a léiriú mar chosc ar bhearta náisiúnta reachtacha a bhfuil mar thoradh orthu go mbeadh ceart nach mór gan srian ag na húdaráis inniúla chun sonraí pearsanta a phróiseáil chun cionta coiriúla a chosc, chun cionta coiriúla a imscrúdú, chun cionta coiriúla a bhrath nó chun cionta coiriúla a ionchúiseamh nó chun pionóis choiriúla a chur i bhfeidhm, agus/nó go gcaillfidh an duine lena mbaineann na sonraí sin a cheart nó a ceart chun srian a chur ar an bpróiseáil sin nó chun a shonraí a léirscriosadh?
III. An nós imeachta os comhair na Cúirte Breithiúnais
12. Thaisc Rialtas na Bulgáire, Rialtas na Seice, Rialtas na hÉireann, Rialtas na Spáinne agus Rialtas na Polainne agus an Coimisiún Eorpach barúlacha i scríbhinn. Chuir an t-iarratasóir sna príomhimeachtaí chomh maith le Rialtais na Bulgáire, na hÉireann, na Spáinne, na hÍsiltíre agus na Polainne agus an Coimisiún barúlacha ó bhéal i láthair freisin ag an éisteacht a reáchtáladh an 7 Feabhra 2023.
IV. Anailís
A. Infheidhmeacht Threoir 2016/680
13. Is léir ón iarraidh ar réamhrialú go nglacann an chúirt a rinne an tarchur leis go follasach go dtagann an reachtaíocht náisiúnta atá i gceist faoi raon feidhme ratione materiae Threoir 2016/680, seasamh a bhfuil an chuma air gur fiú roinnt barúlacha a phlé ina thaobh.
14. De réir Airteagal 1(1) agus Airteagal 2(1) de Threoir 2016/680 nuair a léitear le chéile iad, tá feidhm ag an Treoir sin maidir le próiseáil sonraí pearsanta a dhéanann údaráis inniúla chun cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath nó a ionchúiseamh nó chun pionóis choiriúla a fhorghníomhú, lena n-áirítear coimirciú a dhéanamh in aghaidh bagairtí ar an tslándáil phoiblí agus cosc a chur ar na bagairtí sin. De réir Airteagal 2(3)(a) de Threoir 2016/680, níl feidhm ag an Treoir sin maidir le sonraí pearsanta a phróiseáil “má dhéantar an phróiseáil mar chuid de ghníomhaíocht nach dtagann faoi raon feidhme dhlí an Aontais”. Déantar sonrú in aithrisí 12 agus 14 den Treoir sin ar an méid atá i gceist leis an eisceacht ón do-infheidhmeacht sin, trína chur in iúl go gcumhdaítear léi, inter alia, gníomhaíochtaí a bhaineann leis an tslándáil náisiúnta, seachas na gníomhaíochtaí sin a bhaineann leis an ord poiblí a chaomhnú i gcás ina gcuirtear an cúram sin faoi chúram na bpóilíní nó na n-údarás forfheidhmithe dlí eile i gcás inar gá sin chun críocha bagairtí ar an tslándáil phoiblí i gcás inar gá sin chun críche cosaint i gcoinne bagairtí ar an tslándáil phoiblí agus ar leasanna bunúsacha na sochaí a chosnaítear le dlí, ar bagairtí iad a bhféadfadh cion coiriúil a bheith mar thoradh orthu.
15. Agus léiriú a dhéanamh ag an gCúirt Bhreithiúnais ar Airteagal 2(2)(a) de Rialachán (AE) 2016/679 (3) lena bhforáiltear eisceacht ar infheidhmeacht an rialacháin sin ag baint úsáid as foclaíocht arb ionann a í agus an fhoclaíocht atá in úsáid in Airteagal 2(3) (a) de Threoir 2016/680, rialaigh sí nach mór a mheas gurb é an t-aon chuspóir amháin atá leis an gcéad fhoráil sin, arna léamh i bhfianaise aithris 16 den rialachán sin, próiseáil sonraí pearsanta a eisiamh ó raon feidhme an rialacháin sin nuair is próiséail sonraí pearsanta atá i gceist a dhéanann údaráis Stáit i gcomhthéacs gníomhaíochta atá beartaithe chun an tslándáil náisiúnta a choimirciú nó nuair is gníomhaíocht a d’fhéadfaí a aicmiú sa chatagóir chéanna atá i gceist, ionas nach leor an fíoras gur gníomhaíocht a bhaineann go sonrach leis an Stát nó le húdarás poiblí amháin chun go mbeidh an eisceacht sin infheidhme go huathoibríoch maidir le gníomhaíocht den sórt sin. Shoiléirigh an Chúirt Bhreithiúnais freisin go gcumhdaíonn na gníomhaíochtaí atá dírithe ar shlándáil náisiúnta a choimirciú, go háirithe, iad siúd atá dírithe ar fheidhmeanna sár-riachtanacha an Stáit agus leasanna bunúsacha na sochaí a choimirciú (4).
16. Sa chás seo, déantar na sonraí arna dtaifeadadh agus arna gcoinneáil ag na póilíní i gcomhréir le hAirteagal 68 de ZMVR a thaifeadadh agus a stóráil, i gcomhréir le hAirteagal 27 den Dlí sin, chun críche an tslándáil náisiúnta a choimirciú, an choireacht a chomhrac agus an t-ord poiblí a chaomhnú. Dá bhrí sin, is léir gur bunachar sonraí ar leith agus hibrideach atá i gceist le clár na bpóilíní, ós rud é go gcláraítear faisnéis ann a fhéadfar a phróiseáil chun críocha éagsúil, lena n-áirítear cosaint na slándála náisiúnta, réimse nach dtagann faoi raon feidhme ábhartha Threoir 2016/680. Sna himthosca sin, ní féidir scrúdú a dhéanamh ar dhlíthiúlacht stóráil na sonraí atá i gcomhad den sórt sin maidir le ceanglais na treorach sin a mhéid a úsáidtear na sonraí sin chun na gcríoch dá dtagraítear in Airteagal 1(1) den Treoir sin agus chun na gcríoch sin amháin, ar faoin gcúirt a rinne an tarchur atá sé a fhíorú (5). Ar bhonn na doiciméid a chuireadh faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais, ní léir go bhféadfaí a mheas gurbh ionann sonraí NG a stóráil i gcomhad na bpóilíní, a bhfuil sé ag iarraidh a scriosadh, a mheas mar phróiseáil sonraí a thagann lasmuigh de raon feidhme ábhartha Threoir 2016/680.
17. Tá sé tábhachtach, ag an bpointe seo, go gcuirfear in iúl go raibh an reachtaíocht náisiúnta atá i gceist sna príomhimeachtaí faoi réir breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais cheana féin tar éis ceist a tharchuir cúirt sa Bhulgáir a bhí freagrach as measúnú a dhéanamh ar chás duine atá faoi imscrúdú mar gheall ar chion calaoise cánach a dhiúltaigh a thoil a thabhairt maidir lena chuid sonraí a bhailiú. Tá rialú déanta ag an gCúirt Bhreithiúnais, inter alia, maidir le dlíthiúlacht sonraí a bhailiú de réir riachtanais Airteagal 10 de Threoir 2016/680, ag dearbhú nach mór an fhoráil sin arna léamh i gcomhar le hAirteagal 4(1)(a) go (c) agus Airteagal 8(1) agus (2) den Treoir chéanna a léiriú mar fhoráil lena gcuirtear cosc leis ar reachtaíocht náisiúnta lena bhforáiltear do bhailiú córasach sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha aon duine a chúisítear i gcion d’aon ghnó atá faoi réir ionchúiseamh poiblí chun iad a chlárú, gan oibleagáid a leagan síos ar an údarás inniúil a fhíorú an bhfuil fíorghá lena mbailiú ar dtús chun na cuspóirí sonracha atáthar a shaothrú a bhaint amach agus a thaispeáint, agus ar an dara dul síos, nach féidir na cuspóirí sin a bhaint amach trí bhearta arb é is lú an cur isteach orthu ar chearta agus ar shaoirsí an duine lena mbaineann (6). Leis an gcás seo, ní mór don Chúirt Bhreithiúnais scrúdú a dhéanamh ar dhlíthiúlacht ionradh ar leith, eadhon eolais a stóráil a bhaineann le daoine nádúrtha arna gciontú go coiriúil arna sainaithint lena gcéad ainmneacha agus lena n-ainmneacha deireanacha sa chomhad póilíneachta atá i gceist, arb ionann é agus próiseáil sonraí pearsanta arna déanamh ag údarás poiblí inniúil chun cionta coiriúla a chosc agus a bhrath, eadhon Aireacht Gnóthaí Baile na Bulgáire, de réir bhrí Airteagal 3(1), (2) agus 7(a) de Threoir 2016/680.
B. Ceist a tarchuireadh le haghaidh réamhrialú a chur i bhfocail eile
18. Mar réamhphointe, ba cheart go gcuimhneofaí, i gcomhthéacs an chomhair idir na cúirteanna náisiúnta agus an Chúirt Bhreithiúnais dá bhforáiltear in Airteagal 267 CFAE, an Chúirt Bhreithiúnais, gur faoin gCúirt Bhreithiúnais atá sé freagra a thabhairt don chúirt náisiúnta a bheidh úsáideach di agus lena gcuirfear ar a cumas cinneadh a dhéanamh sa díospóid atá roimpi. Chuige sin, is féidir leis an gCúirt Bhreithiúnais, i gcás inarb iomchuí, na ceisteanna a chuirtear faoina bráid a chur i bhfocail eile. Thairis sin, tá sé de dhualgas ar an gCúirt Bhreithiúnais léiriú a dhéanamh ar gach foráil de dhlí an Aontais a theastaíonn ó na cúirteanna náisiúnta chun rialú ar na díospóidí a tharchuirtear chucu, fiú mura gcuirtear na forálacha sin in iúl go sainráite sna ceisteanna a tharchuireann na cúirteanna sin chuig an gCúirt Bhreithiúnais (7).
19. Baineann fíorais an cháis sna príomhimeachtaí le hiarratas ó dhuine nádúrtha go ndéanfaidh a chuid sonraí pearsanta a bhaint de chlár na bpóilíní, i ndiaidh dó a bheith ciontaithe as mionn éithigh a thabhairt, a phianbhreith a bheith críochnaithe aige agus a athinmheachán ar an 14 Márta 2020, beagnach cúig bliana tar éis a rinneadh an chlárú thuasluaite. Diúltaíodh don iarraidh sin le cinneadh ón údarás inniúil riaracháin, cinneadh a deimhníodh ag an gcéad chéim le cinneadh ó Administrativen sad Sofia grad (Chúirt Riaracháin Chathair Shóifia), cinneadh atá mar ábhar achomhairc os comhair na cúirte a rinne an tarchur, a bhfuil amhras uirthi faoi chomhoiriúnacht na reachtaíochta náisiúnta le Treoir 2016/680 maidir leis an gceist faoi shonraí a stóráil sa chomhad póilíneachta. Dá bhrí sin, is léir go mbaineann an cás sna príomhimeachtaí leis an gceart go ndéanfaí sonraí pearsanta a léirscriosadh gan moill mhíchuí, mar a fhoráiltear in Airteagal 16(2) de Threoir 2016/680, i gcás inarb ionann an phróiseáil agus sárú ar na forálacha arna nglacadh de bhun Airteagail 4, 8 nó 10 den Treoir sin nó i gcás inar gá na sonraí sin a léirscriosadh chun oibleagáid dhlíthiúil a bhfuil an rialaitheoir faoina réir a chomhlíonadh.
20. Foráiltear le hAirteagal 4(1)(c) agus (e) de Threoir 2016/680 nach mór do na Ballstáit a áirithiú, i gcomhréir le prionsabail an íoslaghdaithe sonraí agus an teorannaithe maidir le stóráil sonraí faoi seach, go bhfuil na sonraí pearsanta leordhóthanach, ábhartha agus nach bhfuil siad iomarcach i ndáil leis na críocha ar chucu a dhéantar iad a phróiseáil agus nach ndéanfaidh iad a choinneáil i bhfoirm lena gceadaítear daoine is ábhar do na sonraí a shainaithint ach ar feadh tréimhse nach faide ná mar is gá chun na críocha sin ar chucu a dhéantar na sonraí pearsanta a phróiseáil a bhaint amach (8). Baineann Airteagal 8 den Treoir le dlíthiúlacht na próiseála, a bhfuil sé mar choinníoll leis an ngá atá le próiseáil chun cúram a chur i gcrích ag údarás inniúil chun na gcríoch a leagtar amach in Airteagal 1(1) den Treoir, agus bunús dlí Eorpach nó náisiúnta, nach mór a shonrú, ar a laghad, críocha na próiseála, na sonraí pearsanta atá le próiseáil agus críocha na próiseála. Ar deireadh, maidir le hAirteagal 10 de Threoir 2016/680, leagtar síos leis an gcóras dlí maidir le catagóirí speisialta sonraí pearsanta a phróiseáil, amhail sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha a úsáidtear i gcomhad na bpóilíní chun duine nádúrtha a shainaithint go huathúil.
21. Ní mór a thabhairt faoi deara nach ndéantar tagairt do na forálacha dá dtagraítear sa phointe roimhe seo sa cheist a tharchuirtear le haghaidh réamhrialaithe, cé go bhfuil sé soiléir go bhfuil siad ábhartha don fhreagra a iarrtar ar an gCúirt Bhreithiúnais a thabhairt sa chás seo. D’iarr an chúirt a rinne an tarchur go ndéanfaí léiriú ar Airteagal 5 agus Airteagal 13(2)(b) agus (3) de Threoir 2016/680, forálacha nach bhfuil i measc na bhforálacha a luaitear go sainráite in Airteagal 16(2) den Treoir sin, a bhfuil sárú air de réir na reachtaíochta náisiúnta ina údar le feidhmiú an chirt go ndéanfaí léirscriosadh a bhronntar ar an duine lena mbaineann. Aithnítear an ceart sin freisin, áfach, i gcás nach mór na sonraí a léirscriosadh chun oibleagáid dhlíthiúil a bhfuil an rialaitheoir faoina réir a chomhlíonadh, ar oibleagáid í ar dócha go gcomhfhreagróidh sé do na cásanna a bheartaítear in Airteagal 5 agus in Airteagal 13(2)(b) den Treoir sin, eadhon: teorainneacha ama uasta chun sonraí a stóráil a leagan síos nó athbhreithnithe tréimhsiúla a dhéanamh ar an ngá atá leis an stóráil sin (9) agus, i gcásanna sonracha, soláthar faisnéise ag an rialaitheoir don duine lena mbaineann sa bhreis ar an bhfaisnéis dá dtagraítear in Airteagal 13(1) chun a chur ar chumas an duine is ábhar do na sonraí a chearta nó a cearta a fheidhmiú. Ar an taobh eile, baineann mír 3 den Airteagal 13 seo leis an bhféidearthacht atá ag na Ballstáit go ndéanfaí siad bearta reachtacha a ghlacadh, faoi choinníollacha áirithe, chun soláthar faisnéise don duine is ábhar do na sonraí a mhoilliú nó a shrianadh de bhun mhír 2, nó fiú gan faisnéis a sholáthar, ar bearta iad nach féidir a bheith ina oibleagáid dhlíthiúil arna forchur ar an rialaitheoir.
22. Ar aon chuma, ní léir ón ordú tarchur gur tháinig an cheist chun cinn sna príomhimeachtaí maidir le an cuireadh nó nár chuireadh NG ar an eolas faoina chearta, ós rud é gur léir go raibh an té sin lena mbaineann in ann na cearta sin a fheidhmiú, mar a léiríodh nuair a thóg sé caingean os comhair na n-údarás riaracháin agus ina dhiaidh sin os comhair na n-údarás breithiúnach maidir lena shonraí a stóráil. Dá bhrí sin, dealraíonn sé nach n-éilíonn an cheist a tarchuireadh chuig an gCúirt Bhreithiúnais léiriú ar Airteagal 13(2)(b) agus (3) de Threoir 2016/680. Dá bhrí sin, is é Airteagal 16(2) de Threoir 2016/680 go háirithe agus Airteagail 4, 5, 8 agus 10 di atá i gceist sna príomhimeachtaí.
23. Ina theannta sin, mar a luaitear in aithris 104, urramaítear le Treoir 2016/680 na cearta bunúsacha agus comhlíontar na prionsabail a aithnítear sa Chairt, mar a chumhdaítear sa Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh iad, agus go háirithe an ceart go n-urramófaí an saol príobháideach agus saol an teaghlaigh agus an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint. De réir aithris 46 den Treoir sin, ní mór d’aon srian ar chearta an duine lena mbaineann an Chairt agus an Coinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine agus Saoirsí Bunúsacha, a síníodh sa Róimh an 4 Samhain 1950 (“ECHR”) a chomhlíonadh, mar atá léiriú déanta ag an gCúirt Bhreithiúnais agus ag an gCúirt Eorpach um Chearta an Duine (“ECtHR”) faoi seach iad ina gcásdlí, agus go háirithe urraim a thabhairt do bhunbhrí na gceart agus na saoirsí sin. Ní mór a mheabhrú nach sainchearta daingne iad na cearta bunúsacha chun go n-urramófaí an saol príobháideach agus an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint, a ráthaítear le hAirteagail 7 agus 8 den Chairt, agus nach mór iad a mheas i ndáil lena bhfeidhm sa tsochaí agus iad á gcothromú le cearta bunúsacha eile. Dá bhrí sin, féadfar teorainneacha a chur i bhfeidhm, ar choinníoll, i gcomhréir le hAirteagal 52(1) den Chairt, go ndéantar iad a fhoráil sa dlí agus go ndéanann siad bunbhrí na gceart bunúsach agus prionsabal na comhréireachta a urramú. De bhun phrionsabal na comhréireachta, ní fhéadfar teorainneacha a thabairt isteach ach amháin má tá gá leo agus má fhreagraíonn siad go hiarbhír do chuspóirí leasa ghinearálta arna n-aithint ag an Aontas nó don riachtanas chun cearta agus saoirsí daoine eile a chosaint. Ní mór na teorainneacha sin a dhéanamh a mhéid a bhfuil fíorghá leo amháin agus ní mór don reachtaíocht lena ndéantar an t-ionradh rialacha soiléire agus beachta a leagan síos lena rialaítear raon feidhme agus cur i bhfeidhm an bhirt atá i gceist (10).
24. Sna himthosca sin, ní mór a mheas go n-iarrann an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an gcaithfear Airteagail 4, 5, 8, 10 agus Airteagal 16 (2) de Threoir 2016/680, arna léamh i dteannta agus i bhfianaise Airteagal 52(1) den Chairt, a léiriú mar chosc ar reachtaíocht náisiúnta lena bhforáiltear go ndéanfaí sonraí pearsanta a stóráil i gcomhad na bpóilíní, lena n-áirítear sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha an duine lena mbaineann, go dtí go bhfaighidh an duine sin bás, agus nach gceadaítear dó nó di na sonraí sin a léirscriosadh tar éis é nó í a athinmheachán tar éis é nó í a bheith ciontaithe go coiriúil (11).
C. Sonraí pearsanta a stóráil chun críche fhorfheidhmiú an dlí
25. Sula ndéanfar scrúdú ar chomhoiriúnacht na reachtaíochta náisiúnta maidir leis an gcomhad de chuid na bpóilíní atá i gceist, measaim gur gá dom tabhairt faoin tsaincheist maidir le sonraí a stóráil chun críche fhorfheidhmiú an dlí i bhfianaise forálacha áirithe de Threoir 2016/680 agus de chásdlí na Cúirte Breithiúnais agus de chásdlí na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine.
26. Ar an gcéad dul síos, ba cheart a thabhairt faoi deara go bhfuil sé beartaithe le Treoir 2016/680 cur le limistéar saoirse, slándála agus ceartais a bhaint amach laistigh den Aontas agus creat láidir agus comhleanúnach á bhunú ag an am céanna maidir le sonraí pearsanta a chosaint d’fhonn a áirithiú go n-urramófar an ceart bunúsach go ndéanfar daoine aonair a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil, mar a aithnítear in Airteagal 8(1) den Chairt agus in Airteagal 16(1) CFAE, a bhfuil dlúthbhaint ag an gceart sin leis an gceart go n-urramófaí an saol príobháideach a chumhdaítear in Airteagal 7 den Chairt (12). Chuige sin, leagtar amach i gCaibidlí II agus III de Threoir 2016/680, faoi seach, na prionsabail lena rialaítear próiseáil sonraí pearsanta chomh maith le cearta an duine is ábhar do na sonraí nach mór a urramú le haon phróiseáil a dhéantar ar na sonraí sin. Go háirithe, ní mór aon phróiseáil a dhéantar ar shonraí pearsanta na bprionsabal a bhaineann le próiseáil sonraí agus na coinníollacha maidir le próiseáil dhleathach a leagtar síos in Airteagail 4 agus 8 den Treoir sin a chomhlíonadh. Ós rud é gur léiriú iad na ceanglais atá san fhoráil deiridh sin ar na ceanglais a eascraíonn as Airteagal 52(1) den Chairt, ní mór léiriú a dhéanamh orthu i bhfianaise an Airteagail sin (13).
27. Dá bhrí sin, ní mór prionsabal an “íoslaghdaithe sonraí” [Aistriúchán neamhoifigiúil] a leagtar amach in Airteagal 4(1)(c) de Threoir 2016/680 a chur san áireamh sa fhreagra atá le tabhairt don chúirt a rinne an tarchur, prionsabal lena gcuirtear prionsabal na comhréireachta i bhfocal (14). Tá feidhm ag an méid sin freisin maidir le prionsabal an teorannaithe stórála, atá in Airteagal 4(1)(e) den Treoir sin, lena dtugtar le tuiscint go ndéanfar measúnú ar chomhréireacht na próiseála i ndáil lena chuspóir, ag féachaint d’imeacht ama. Tá stóráil sonraí ar feadh tréimhse níos faide ná mar is gá, is é sin le rá, thar an tréimhse is gá chun na gcríoch dár stóráladh na sonraí, contrártha don phrionsabal sin (15). Dá bhrí sin, d’fhéadfadh sé go mbeadh próiseáil sonraí a bhí dleathach fiú, le himeacht ama, a bheith ar neamhréir le Treoir 2016/680 i gcás nuair nach bhfuil na sonraí sin riachtanach a thuilleadh chun na críocha sin a bhaint amach agus nach mór iad a léirscriosadh nuair a bhaintear amach na críocha sin (16).
28. Tugtar aghaidh freisin ar shaincheist ama na stórála sonraí in Airteagal 5 de Threoir 2016/680 trí fhorlíonadh agus soiléiriú a dhéanamh ar na riachtanais a leagtar amach in Airteagal 4 den Treoir sin (17). Mar a luaitear in aithris 26 den Treoir sin, ionas nach gcoinneofar sonraí ar feadh tréimhse níos faide ná mar is gá, ba cheart don rialaitheoir teorainneacha ama a shocrú le haghaidh léirscriosadh nó athbhreithniú tréimhsiúil. Ní mór a thabhairt faoi deara go bhfágann Airteagal 5 de Threoir 2016/680, ar thaobh amháin, faoi na Ballstáit é an tréimhse stórála ábhartha a mheasúnú agus a shocrú agus, ar an taobh eile, go mbeartaítear leis go ndéanfar fíorú rialta ar an ngá atá le sonraí a stóráil in áit uastréimhse stórála a shocrú a priori. Is léir domsa go bhfuil tábhacht ar leith a bhaint leis an dara cúinse sin sa chás seo, ós rud é go léiríonn sé go n-aithníonn reachtóir an Aontais go bhféadfaí sonraí a stóráil ar feadh tréimhse éiginnte chun críche forfheidhmiú an dlí (18). Ní mór an méid sin a léamh in éineacht le foclaíocht Airteagal 16(3) de Threoir 2016/680, lena mbeartaítear go bhféadfaí próiseáil sonraí a shrianadh in áit na sonraí sin a léirscriosadh, go háirithe pointe (b) den mhír sin, i gcás ina gcoinneofar na sonraí pearsanta “chun críocha fianaiseacha” [Aistriúchán neamhoifigiúil], rud a léiríonn nach bhfuil aon cheart daingean ar léirscriosadh ann (19).
29. Mar chuid den cheist maidir le dlíthiúlacht sonraí a stóráil ní mór machnamh a dhéanamh maidir le cineál na sonraí, lena n-áirítear, sa chás seo, inter alia, méarloirg, grianghraif, sampla DNA de chuid an duine atá faoi amhras nó a ciontaíodh i dtaobh cion a bhailiú, ar sonraí iad lena ndéantar an phróiseáil laistigh de raon feidhme Airteagal 10 de Threoir 2016/680. Tá sé tábhachtach go gcuirfear i bhfios go láidir, cé nach n-áirítear leis an gcóras dlí a leagtar síos leis an bhforáil sin toirmeasc i bprionsabal ar phróiseáil sonraí den sórt sin, murab ionann agus an toirmeasc dá bhforáiltear in Airteagal 9 den RGCS, nach gceadaítear próiseáil den sórt sin “ach amháin i gcás ina bhfuil géarghá” le a leithéid, faoi réir ráthaíochtaí iomchuí do chearta agus saoirsí an duine atá mar ábhar do na sonraí, agus i gcás ina bhfuil siad údaraithe, inter alia, le dlí an Aontais nó le dlí Ballstáit.
30. De réir an chásdlí, is é is cuspóir le hAirteagal 10 de Threoir 2016/680 ná go gcinnteofar go mbeidh cosaint níos fearr ann d’oibríochtaí próiseála den sórt sin, mar gheall ar íogaireacht ar leith na sonraí atá i gceist agus an comhthéacs ina ndéantar iad a phróiseáil, mar is léir ó aithris 37 den Treoir sin, go mbeadh an phróiseáil ina cúis le rioscaí suntasacha de chearta agus saoirsí bunúsacha, amhail an ceart chun go n-urramófaí an saol príobháideach agus an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint, a ráthaítear le hAirteagail 7 agus 8 den Chairt. Mar is léir ón bhfoclaíocht in Airteagal 10 de Threoir 2016/680 ina leagtar amach an ceanglas nach gceadaítear sonraí den sórt sin a phróiseáil “ach amháin i gcás ina bhfuil géarghá léi” [Aistriúchán neamhoifigiúil], ní mór é a léiriú mar shainmhíniú ar choinníollacha treisithe maidir le dlíthiúlacht phróiseáil sonraí íogaire, ag féachaint ar na coinníollacha a fhoráiltear as Airteagal 4(1)(b) agus (c) agus Airteagal 8(1) den Treoir sin, nach dtagraíonn ach do “g[h]á” [Aistriúchán neamhoifigiúil] go ndéanfaí an phróiseáil, go ginearálta, faoi raon feidhme na Treorach sin. Dá bhrí sin, ar an gcéad dul síos, le húsáid na foclaíochta “amháin” roimh an nath “i gcás ina bhfuil géarghá léi” [Aistriúchán neamhoifigiúil] is féidir a mheas gur gá catagóirí speisialta sonraí a phróiseáil, de réir bhrí Airteagal 10 de Threoir 2016/680, ach amháin i líon teoranta cásanna. Ar an dara dul síos, mar gheall ar nádúr “géar” [Aistriúchán neamhoifigiúil] an ghá atá le sonraí den sórt sin a phróiseáil, ní mór measúnú a dhéanamh ar an ngá sin ar bhealach an-dian (20).
31. Ar an dara dul síos, tugaim faoi deara, cé go bhfuil rialú déanta roinnt mhaith uaireanta cheana féin ag an gCúirt Bhreithiúnais ar an gceist maidir le dlíthiúlacht sonraí a stóráil chun críche fhorfheidhmiú an dlí, tá an méid sin déanta aici i gcomhthéacsanna reachtacha agus fíorasacha atá éagsúil ar fad ó chomhthéacsanna reachtacha agus fíorasacha an cháis seo. Dá bhrí sin, chinn an Chúirt Bhreithiúnais(21) go bhfágann dlí an Aontais, dá bhforáiltear le Treoir 2002/58/CE(22), as a leanann sé go bhfuil úsáideoirí modhanna cumarsáide leictreonaí i dteideal a bheith ag súil, i bprionsabal, go bhfanfadh a gcumarsáid agus na sonraí a bhaineann leo, de cheal a dtoilithe, anaithnid agus nach bhféadfaí iad a thaifead, go gcoisctear leis an Treoir sin stóráil ghinearálta agus neamh-idirdhealaitheach, mar bheart coisctheach, sonraí tráchta agus suímh chun an choireacht a chomhrac, beag beann ar a tromchúis, ar stóráil den sórt sin, faoi réir coinníollacha áirithe, ach amháin i gcás fíorbhagairt thromchúiseach, bagairt láithreach nó bagairt intuartha ar an tslándáil náisiúnta. Dúirt sí freisin nach gcoisctear le dlí an Aontais, ar an taobh eile, bearta lena bhforáiltear, chun críche an choireacht thromchúiseach a chomhrac, do stóráil ghinearálta agus neamh-idirdhealaitheach sonraí a bhaineann le céannacht shibhialta úsáideoirí agus, ar feadh tréimhse atá teoranta ó thaobh ama dá bhfuil fíor-riachtanach, dá seoltaí IP, do stóráil spriocdhírithe na sonraí a shainítear, ar bhonn tosca oibiachtúla agus neamh-idirdhealaitheacha, de réir catagóirí daoine lena mbaineann nó trí bhíthin critéar geografach, go ceann tréimhse atá teoranta ó thaobh ama de don mhéid atá fíor-riachtanach, ach atá in-athnuaite, agus caomhnú brostaithe sonraí atá ar fáil do sholáthraithe seirbhíse ar feadh tréimhse sonraithe, ní mór do na bearta sin go léir a áirithiú, trí bhíthin rialacha soiléire agus beachta, go mbeidh stóráil na sonraí lena mbaineann faoi réir chomhlíonadh na gcoinníollacha substainteacha agus nós imeachta ábhartha agus go mbeidh ráthaíochtaí éifeachtacha ag na daoine lena mbaineann in aghaidh an bhaoil mí-úsáide.
32. Bhain an Chúirt úsáid freisin as an gcritéar maidir le hurramú na dteorainneacha a bhaineann leis an bhfíorghá atá le sonraí pearsanta a phróiseáil i gcomhthéacs aistriú, stóráil agus úsáid sonraí atá i dtaifid ainmneacha paisinéirí ar eitiltí lasmuigh den Aontas (“sonraí PNR”) chun cionta sceimhlitheoireachta agus coireacht thromchúiseach a chosc agus a bhrath (23). Ós rud é go gceadaítear sonraí PNR a stóráil ar feadh suas le cúig bliana leis an gComhaontú i dtaca le Taifead Ainmneacha Paisinéirí AE-Cheanada, bhí deis ag an gCúirt Bhreithiúnais a chur in iúl go bhfágann an comhaontú seo gur féidir rochtain a bheith ar fáil ar fhaisnéis maidir le saol príobháideach aerphaisinéirí thar thréimhse an-fhada agus, i gcás aerphaisinéirí nár sainaithníodh riosca sceimhlitheoireachta nó coireachta trasnáisiúnta tromchúisí ina leith agus iad ag teacht isteach go Ceanada agus go dtí go n-imeoidh siad ón tríú tír sin, is cosúil nach bhfuil gaol ar bith ann, fiú go hindíreach, ann idir a gcuid sonraí PNR agus an cuspóir a shaothraítear sa chomhaontú atá beartaithe, a thabharfadh údar le sonraí den sórt sin a stóráil. Dá bhrí sin, tháinig an Chúirt Bhreithiúnais ar an gconclúid nach raibh údar maith le sonraí PNR na n-aerphaisinéirí uile a stóráil go leanúnach tar éis dóibh imeacht ó Cheanada chun críche rochtain a fháil ar na sonraí sin, beag beann ar aon nasc leis an gcomhrac i gcoinne na sceimhlitheoireachta agus na coireachta tromchúisí trasnáisiúnta (24).
33. Rialaigh an Chúirt Bhreithiúnais, i gcomhthéacs tarchur chun réamhrialú, maidir le bailíocht agus mar léiriú Threoir (AE) 2016/681 (25), lena gcuirtear aeriompróirí faoi oibleagáid sonraí aon phaisinéara atá ag taisteal ar eitilt lasmuigh den Aontas a aistriú idir tríú tír agus an tAontas Eorpach chuig an Aonad ainmnithe um Fhaisnéis faoi Phaisinéirí an Bhallstáit is ceann scríbe nó imeacht na heitilte lena mbaineann, chun an sceimhlitheoireacht agus an choireacht thromchúiseach a chomhrac. Tá na sonraí PNR a aistrítear amhlaidh faoi réir measúnú roimh ré ag an Aonad ainmnithe um Fhaisnéis faoi Phaisinéirí ar feadh tréimhse sé mhí agus coinnítear ansin iad ar feadh cúig bliana d’fhonn measúnú a d’fhéadfadh údaráis inniúla na mBallstát a dhéanamh ina dhiaidh sin, measúnú a d’fhéadfadh a bheith mar thoradh air sin go ndéanfar anailísí arna ndéanamh thar thréimhse shuntasach ama, mura mbeidh tréimhse éiginnte ann, i gcás daoine atá ag taisteal d’aer níos mó ná uair amháin gach cúig bliana. Mheas an Chúirt Bhreithiúnais go bhfuil cur isteach de thromchúis dhoshéanta ar na cearta a ráthaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt ag baint leis an Treoir sin, inter alia, a mhéid a fhéachann sí le córas faireachais leanúnaigh, neamhspriocdhírithe agus chórasaigh a bhunú, lena n-áirítear meastóireacht uathoibrithe ar shonraí pearsanta gach duine a úsáideann seirbhísí aeriompair, agus í féin á tabhairt ar iasacht chun léirmhíniú a dhéanamh i gcomhréir le hAirteagail 7, 8 agus 21 agus le hAirteagal 52(1) den Chairt. Chuir an Chúirt Bhreithiúnais in iúl, tar éis dhul in éag na tréimhse coinneála tosaigh sé mhí, nach ndealraíonn sé go bhfuil coinneáil sonraí PNR teoranta don mhéid atá fíor-riachtanach i ndáil leis na haerphaisinéirí sin nach bhfuil an measúnú roimh ré ná aon seiceálacha a rinneadh ina leith le linn na tréimhse coinneála tosaigh sé mhí, ná aon imthosca eile, tar éis a léiriú go bhfuil tosca oibiachtúla ann a d’fhéadfadh riosca a bhunú maidir le cionta sceimhlitheoireachta nó coireacht thromchúiseach a bhfuil nasc oibiachtúil acu, ar a laghad, go hindíreach leis an turas aeir a rinne na paisinéirí sin. Ar an taobh eile, mheas sí, le linn na chéad tréimhse sé mhí, nach sáraíonn stóráil sonraí PNR na bpaisinéirí aeir uile atá faoi réir an chórais a bhunaítear leis an Treoir sin, mar phrionsabal, teorainneacha an mhéid a bhfuil fíorghá leis.
34. Murab ionann agus an cásdlí dá dtagraítear thuas, ní mór a lua, ar an gcéad dul síos a mhalairt ar an méid atá bunaithe maidir le próiseáil sonraí i dTreoir 2002/58, (26) nach ionann toiliú an duine is ábhar do na sonraí agus bunús dlí le sonraí pearsanta a phróiseáil ag na húdaráis inniúla chun na gcríoch a leagtar amach in Airteagal 1(1) de Threoir 2016/680. Mar a luaitear in aithris 35 den Treoir sin, i gcomhthéacs chomhlíonadh na gcúraimí maidir le cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath nó a ionchúiseamh nó maidir le pionóis choiriúla a fhorghníomhú a chuirtear de chúram institiúideach orthu de réir dlí, féadfaidh na húdaráis inniúla iarraidh ar dhaoine nádúrtha nó ordú a thabhairt dóibh iarrataí a chuirtear faoina mbráid a chomhlíonadh. Ar an taobh eile, ní bhaineann an cás seo le stóráil agus le hanailís uathoibrithe ar “océan de données” (slám mór sonraí) (27) a ghintear in earnáil na cumarsáide leictreonaí nó san earnáil aeriompair, arna stóráil ag oibreoirí príobháideacha agus arna n-aistriú chuig seirbhísí imscrúdaithe coiriúla, ach comhad aonair de chuid na bpóilíní ina bhfuil sonraí daoine a bhfuil forais shuntasacha ann lena chreidiúint go ndearna siad cion, daoine a bhfuil amhras fúthu agus a ciontaíodh, comhad atá faoi mhaoirseacht údaráis phoiblí amháin agus faoi rún daingean.
35. Mar gheall ar chineál sonrach chomhthéacs reachtach agus fíorasach an chásdlí a luaitear thuas, cuirtear cosc, i mo thuairimse, ar aon trasuí díreach ar na réitigh a glacadh d’fhonn an cheist reatha a tarchuireadh le haghaidh réamhrialú a fhreagairt, go háirithe maidir leis an idirdhealú idir cuspóirí na stórála sonraí (an tslándáil náisiúnta a choimirciú, coireacht thromchúiseach nó cionta atá lasmuigh de raon feidhme na coireachta tromchúisí a chomhrac) agus an comhghaol is gá idir tábhacht na gcuspóirí sin agus méid tromchúise an chur isteach ar chearta bunúsacha a bhféadfadh údar cuí a bheith leis (28). Is é sin le rá, maidir leis an ráiteas nach féidir leis an gcomhrac i gcoinne na coireachta i gcoitinne a bheith ina údar ach le hionradh nach bhfuil de chineál tromchúiseach (29) ní féidir an méid sin a ghlacadh sa chás seo, ós rud é, murach sin, go mbeadh laghdú suntasach ar éifeachtacht Threoir 2016/680 agus ar ionstraimí náisiúnta imscrúdaithe/slándála poiblí, amhail comhad na bpóilíní atá i gceist sa chás seo, a thagann faoi raon feidhme na Treorach sin, arb é is cuspóir di go díreach an gá go ndéanfar sonraí a phróiseáil chun críche póilíneachta. Ba cheart a thabhairt faoi deara, mar is léir ó aithrisí 10 agus 11 de Threoir 2016/680, go raibh sé beartaithe ag reachtas an Aontais Eorpaigh rialacha a ghlacadh lena gcuirtear san áireamh cineál sonrach an réimse a chumhdaítear leis an Treoir sin. I ndáil leis sin, luaitear in aithris 12 go ndíríonn na gníomhaíochtaí a dhéanann na póilíní nó údaráis forfheidhmithe dlí eile go príomha ar chionta coiriúla a chosc, a bhrath, a imscrúdú agus a ionchúiseamh, lena n-áirítear gníomhaíochtaí póilíneachta gan fios a bheith acu ar dtús an ionann an eachtra atá i gceist agus cion coiriúil nó nach ionann (30).
36. Sa tríú háit, ba cheart a lua freisin go gcuimsítear le hAirteagal 7 den Chairt, a bhaineann le hurraim don saol príobháideach agus do shaol an teaghlaigh, cearta a chomhfhreagraíonn do na cearta a ráthaítear in Airteagal 8(1) de ECHR, agus go bhfuil ról lárnach ag cosaint sonraí pearsanta ar fheidhmiú an chirt go n-urramófaí an saol príobháideach agus saol an teaghlaigh a chumhdaítear in Airteagal 8 de ECHR. Is gá, dá bhrí sin, i gcomhréir le hAirteagal 52(3) den Chairt, an bhrí agus an raon feidhme céanna a thabhairt d’Airteagal 7 is a thugtar le hAirteagal 8(1) de EHCR, mar a ndéantar léiriú air i gcásdlí na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine (31).
37. Measann an ECtHR go bhfuil ról bunúsach ag cosaint sonraí pearsanta i bhfeidhmiú an chirt go n-urramófaí an saol príobháideach a chumhdaítear in Airteagal 8 de EHCR agus gurb ionann stóráil sonraí a bhaineann le saol príobháideach duine aonair agus cur isteach de réir bhrí Airteagal 8, beag beann an úsáidtear nó nár úsáidtear an fhaisnéis a stóráiltear ina dhiaidh sin. De réir ECtHR, ní mór a áirithiú leis an dlí náisiúnta, inter alia, go bhfuil na sonraí sin ábhartha agus nach bhfuil siad iomarcach i ndáil leis na críocha dá ndéantar iad a thaifead agus go stóráiltear iad i bhfoirm lena gceadaítear an duine atá mar ábhar na sonraí lena mbaineann a aithint ar feadh tréimhse nach faide ná mar is gá chun na gcríoch dá dtaifeadtar iad. Ní mór ráthaíochtaí a bheith sa dlí náisiúnta freisin a d’fhéadfadh sonraí pearsanta taifeadta a chosaint go héifeachtach ar úsáidí míchuí agus mí-úsáideacha, agus ag an am céanna deis nithiúil a thabhairt maidir le hiarratas ar léirscriosadh sonraí stóráilte a dhéanamh. Bhí an ECtHR cúramach, áfach, le cur in iúl go bhfuil tuiscint iomláin aici, ar mhaithe lena ndaonra a chosaint mar atá sé de dhualgas orthu a dhéanamh, go n-iarrtar ar na húdaráis náisiúnta comhaid a ullmhú lena gcuideofar go héifeachtach le coimirciú ar chionta áirithe agus le cionta áirithe a chosc, go háirithe na cionta is tromchúisí. Níor cheart, áfach, córais den sórt sin a chur chun feidhme le loighic iomarcach chun an fhaisnéis a chuirtear iontu agus fad a stórála a uasmhéadú (32). Maidir leis an bpointe deiridh sin, measann an ECtHR nach gá go mbeadh easpa uastréimhse ann chun sonraí pearsanta daoine ciontaithe a stóráil ar neamhréir le hAirteagal 8 den EHCR, ach gur mó an gá atá le ráthaíochtaí nós imeachta áirithe a bheith ann agus a fheidhmiú in a leithéid de chás (33).
D. An cur isteach ar na cearta bunúsacha a ráthaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt
38. Mar is léir ó Airteagal 68 de ZMVR agus de réir bharúlacha Rialtas na Bulgáire ag an éisteacht, áirítear sna sonraí a chumhdaítear leis an reachtaíocht náisiúnta, inter alia, stádas sibhialta an duine aonair lena mbaineann, na cionta coiriúla a bhfuil amhras ann go ndearna siad iad nó ar ciontaíodh an duine lena mbaineann ina leith, méarloirg an duine, grianghraif an duine, agus samplaí DNA chun críche próifílithe. Ós rud é go bhfuil faisnéis sna sonraí sin maidir le daoine nádúrtha sainaitheanta, bíonn tionchar ag na hoibríochtaí próiseála éagsúla a bhféadfaí iad a chur faoina réir ar an gceart bunúsach maidir le hurraim don saol príobháideach a ráthaítear in Airteagal 7 den Chairt. Thairis sin, tagann oibríochtaí próiseála na sonraí sin amhail iad siúd dá bhforáiltear sa reachtaíocht náisiúnta, faoi raon feidhme Airteagal 8 den Chairt toisc gur próiseáil sonraí pearsanta iad de réir bhrí an Airteagail sin agus ní mór dóibh, dá bhrí sin, na ceanglais cosanta sonraí a leagtar síos san Airteagal sin a chomhlíonadh (34).
39. Amhail an Chúirt Eorpaí um Chearta an Duine, a chinn gurb ionann sonraí a bhaineann le saol príobháideach duine aonair a stóráil agus cur isteach de réir bhrí Airteagal 8 de EHCR (35), measann an Chúirt Bhreithiúnais gurb ionann sonraí a stóráil, inti féin, agus cur isteach ar na cearta bunúsacha maidir le meas ar an saol príobháideach agus cosaint sonraí pearsanta, a chumhdaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt, beag beann ar cibé acu atá nó nach bhfuil an fhaisnéis a bhaineann leis an saol príobháideach lena mbaineann de chineál íogair, cibé acu a d’fhulaing nó nár fhulaing an duine lena mbaineann aon mhíbhuntáiste mar thoradh ar an gcur isteach sin, nó cibé acu a úsáidfear nó nach n-úsáidfear na sonraí a stóráiltear ina dhiaidh sin (36).
40. Maidir lena thromchúisí atá an cur isteach a dhéantar tríd an stóráil, déantar an méid sin a léiriú i bhfianaise chineál sonraí áirithe, go háirithe na sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha atá i gcomhad na bpóilíní, agus an Chúirt Bhreithiúnais tar éis cur síos a dhéanamh ar na rioscaí suntasacha a bhaineann le próiseáil sonraí íogaire do chearta agus do shaoirsí na ndaoine is ábhar do na sonraí, go háirithe i gcomhthéacs chúraimí na n-údarás inniúil chun na gcríoch a leagtar amach in Airteagal 1(1) de Threoir 2016/680 (37). I ndáil leis sin, luaitear in Aithris 23 den Treoir sin, i bhfianaise chineál casta agus íogair na faisnéise géinití, go bhfuil ardriosca ann go mbainfidh an rialaitheoir mí-úsáid as na sonraí sin agus go n-athúsáidfear iad chun críocha éagsúla. Luaitear in Aithris 51 den Treoir go bhféadfadh rioscaí do chearta agus do shaoirsí daoine nádúrtha eascairt as próiseáil sonraí a d’fhéadfadh damáiste ábhartha fisiceach nó díobháil mhorálta a bheith mar thoradh uirthi, go háirithe i gcás ina bpróiseáiltear sonraí géiniteacha nó bithmhéadracha chun duine a shainaithint go huathúil nó i gcás ina bpróiseáiltear sonraí a bhaineann le ciontuithe coiriúla agus le cionta coiriúla.
41. Cuidíonn an fad ama a stóráiltear sonraí i gcomhad na bpóilíní le cinneadh maidir le tromchúis an chur isteach, sa mhéid is go bhféadfaí iad a stóráil ar feadh shaolré an duine a chiontaítear. Ar deireadh, leanann sé as Airteagal 26(6) de ZMVR gur féidir sonraí pearsanta a aistriú chuig údaráis inniúla agus faighteoirí i mBallstáit an Aontais, chuig comhlachtaí agus gníomhaireachtaí an Aontais, chuig tríú tíortha nó chuig eagraíochtaí idirnáisiúnta. I ndáil leis sin, ba cheart a mheabhrú gurb é is aidhm do Threoir 2016/680 ná malartú sonraí pearsanta idir údaráis inniúla na mBallstát a éascú chun cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath nó a ionchúiseamh nó chun pionóis choiriúla a fhorghníomhú, lena n-áirítear an coimirciú i gcoinne bagairtí ar an tslándáil phoiblí agus bagairtí ar an tslándáil phoiblí laistigh den Aontas a chosc, agus aistriú sonraí pearsanta den sórt sin chuig tríú tíortha agus chuig eagraíochtaí idirnáisiúnta ar mhaithe le comhair bhreithiúnach éifeachtach in ábhair choiriúla agus comhar póilíneachta a áirithiú (38). Ba cheart a mheabhrú ina leith sin go n-éilítear leis an gceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint, go háirithe, go n-áiritheofar leanúnachas an ardleibhéil cosanta do chearta agus saoirsí bunúsacha arna dtabhairt le dlí an Aontais i gcás aistriú sonraí pearsanta ón Aontas chuig tríú tír (39).
42. I bhfianaise a bhfuil thuas, ní mór a mheas go bhfuil cur isteach de thromchúis dhoshéanta ar na cearta a ráthaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt ag baint le leis an reachtaíocht náisiúnta atá i gceist sna príomhimeachtaí a mhéid, inter alia, a fhéachann sé le hionstraim a bhunú chun sonraí íogaire a stóráil go leanúnach, ar sonraí iad atá in ann teorainneacha náisiúnta an Stáit lena mbaineann siad a thrasnú, i gcás daoine a chiontaítear i gcionta coiriúla.
E. Bonn cirt leis an gcur isteach
43. Go deimhin, is cosúil nach sainchearta daingne iad na cearta bunúsacha a chumhdaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt agus is léir ó Airteagal 52(1) den Chairt, ceadaítear leis an bhforáil sin teorainneacha a chur le feidhmiú na gceart sin, ar choinníoll go bhforáiltear do na teorainneacha sin le dlí, go n‑urramaítear bunábhar na gceart sin leo agus, i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, go bhfuil gá leo agus go gcomhlíontar cuspóirí leasa ghinearálta arna n‑aithint ag an Aontas a bheag nó a mhór leo nó an gá atá le cearta agus saoirsí daoine eile a chosaint (40). De réir aithris 26 de Threoir 2016/680, féadfaidh údaráis forfheidhmithe dlí gníomhaíochtaí a dhéanamh chun cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath nó a ionchúiseamh nó chun pionóis choiriúla a fhorfheidhmiú, lena n-áirítear cosaint in aghaidh bagairtí don tslándáil phoiblí agus na bagairtí sin a chosc, ar choinníoll go gcinntear iad de réir an dlí agus gur beart riachtanach comhréireach iad laistigh de shochaí dhaonlathach, agus aird chuí á tabhairt ar leasanna dlisteanacha an duine nádúrtha lena mbaineann.
44. Maidir le prionsabal na comhréireachta a chomhlíonadh, ba cheart a mheabhrú go n-éilíonn cosaint an chirt bhunúsaigh go n-urramófaí an saol príobháideach, i gcomhréir le cásdlí socair na Cúirte Breithiúnais, feidhmíonn na maoluithe ó chosaint sonraí pearsanta agus na teorainneacha atá leo laistigh de theorainneacha a bhfuil fíorghá leo, agus tuigtear, i gcás ina gcaithfear roghnú idir roinnt mhaith bearta atá oiriúnach le haghaidh cuspóirí dlisteanacha atá á saothrú, gur cheart dul ar iontaoibh an bhirt lena mbaineann an t-ualach is éadroime. Ina theannta sin, ní féidir cuspóir leasa ghinearálta a shaothrú gan an gá le comhréiteach a fháil idir é sin agus cearta bunúsacha is ábhar don bheart a chur san áireamh, trí chothromaíocht a bhaint amach idir an cuspóir leasa ghinearálta de pháirt agus na cearta atá i gceist den pháirt eile d‘fhonn a áirithiú nach mbeidh na míbhuntáistí a eascraíonn as an mbeart seo díréireach maidir leis na cuspóirí atá á saothrú. I ndáil leis sin, ní mór an fhéidearthacht atá ag na Ballstáit údar cuí a thabhairt le teorannú an chirt bhunúsaigh a ráthaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt a mheas trí thromchúis an chur isteach a ghabhann le teorannú den sórt sin a thomhas agus trína fhíorú an bhfuil an tábhacht a bhaineann le cuspóir leas an phobail atá á shaothrú leis an teorannú sin i gcomhréir leis an tromchúis sin (41).
1. Prionsabal na dlíthiúlachta a urramú
45. Leis an gceanglas nach mór foráil a dhéanamh le dlí maidir le haon teorannú ar fheidhmiú na gceart bunúsach, tugtar le tuiscint nach mór raon feidhme an teorannaithe ar fheidhmiú an chirt lena mbaineann a shainiú é féin sa bhunús dlí lena gceadaítear cur isteach ar na cearta sin. I ndáil leis sin, chinn an Chúirt Bhreithiúnais freisin nach mór don reachtaíocht ina bhfuil beart lena gceadaítear cur isteach den sórt sin rialacha soiléire mionsonraithe a fhoráil leis an reachtaíocht náisiúnta lena rialófar raon feidhme agus cur i bhfeidhm an bhirt atá i gceist agus lena bhforchuirfear íoscheanglais, ionas go mbeadh cosaintí leordhóthanacha ag na daoine ar aistríodh a sonraí pearsanta chun na sonraí sin a chosaint go héifeachtúil ar an mbaol go mbainfí mí-úsáid astu. Dá bhrí sin, ní mór an bunús dlí d’aon phróiseáil sonraí pearsanta a thagann faoi raon feidhme Threoir 2016/680 a bheith soiléir agus beacht agus a chur i bhfeidhm intuartha do dhlíthithe, mar atá béim leagtha ag reachtóir an Aontais Eorpaigh in Aithris 33 de. Go háirithe, ní mór do dhlíthithe a bheith in ann na himthosca agus na coinníollacha a shainaithint faoina bhféadfar raon feidhme na gceart a thugtar dóibh leis an reachtaíocht sin a shrianadh (42).
46. Tacaíonn an scrúdú ar an reachtaíocht náisiúnta atá i gceist, dá bhforáiltear san ord tagartha arna fhorlíonadh le barúlacha Rialtas na Bulgáire, leis an tuairim, i mo thuairimse, go bhfuil an ceanglas maidir le “cáilíocht” an dlí comhlíonta, agus é á chur san áireamh nach gcuireann an scrúdú sin cosc ar an teorannú atá i gceist a fhoirmliú i dtéarmaí atá oscailte go leor le bheith in ann oiriúnú do chásanna éagsúla agus d’athruithe ar imthosca i gcásanna (43).
47. De réir Airteagal 27 de ZMVR, is é an t-aon chuspóir atá le sonraí a thaifeadadh agus a stóráil i gcomhad na bpóilíní ná an tslándáil náisiúnta a chaomhnú, an comhrac i gcoinne na coireachta agus an t-ord poiblí a chothabháil, agus tá sé i gceist leis an bpróiseáil an ghníomhaíocht imscrúdaitheach oibríochtúil a ndéantar cur síos uirthi go mion in Airteagal 8 de ZMVR a éascú (44). Le hAirteagal 68 de ZMVR agus Airteagal 28 de Naredba za reda za izvarshvane i snemane na politseyska registratsia (Rialacháin maidir leis an nós imeachta chun sonraí a iontráil agus a scriosadh as clár na bpóilíní, “NRISPR”), leagtar amach go leordhóthanach raon feidhme na hoibríochta próiseála i dtéarmaí nádúr na gcionta lena mbaineann, na sonraí lena mbaineann, na gcoinníollacha faoina mbailítear iad, na ngabháltas faisnéise ina ndéantar iad a phróiseáil agus an fhad ama a stóráiltear iad. Foráiltear go sainráite i rialacháin náisiúnta, i gcomhréir le hAithris 26 de Threoir 2016/680, do nósanna imeachta chun sláine agus rúndacht sonraí pearsanta a ráthú, agus do léirscriosadh sonraí den sórt sin tríd an bhfaisnéis a thugtar don ábhar sonraí, i gcomhréir le hAirteagal 54 agus le hAirteagal 55 den (Dlí maidir le cosaint sonraí pearsanta), go háirithe maidir le cearta an duine is ábhar do na sonraí iarraidh a dhéanamh ar an rialaitheoir sonraí rochtain a fháil ar shonraí agus ceartú nó léirscriosadh sonraí a iarraidh. I ndáil leis sin, leagtar amach na forais maidir le baint den chomhad, an nós imeachta agus a éifeachtaí in Airteagal 68 de ZMVR agus in Airteagail 18 et seq. den NRISPR. Tá na forálacha sin beacht agus soiléir a dhóthain chun go mbeidh seolaithe an dlí in ann a n-iompar a rialú agus ar an gcaoi sin an ceanglas maidir le hintuarthacht a eascraíonn as cásdlí na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine a chomhlíonadh (45).
2. Inneachar sár-riachtanach na gceart bunúsach a ráthaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt a urramú
48. Maidir le hinneachar sár-riachtanach an chirt bhunúsaigh go n-urramófar an saol príobháideach, a chumhdaítear in Airteagal 7 den Chairt, tá cineál na faisnéise atá i gcomhad na bpóilíní teoranta do ghné shonrach den saol príobháideach sin, faisnéis a bhaineann le stair choiriúil an duine lena mbaineann, rud a fhágann nach féidir teacht ar chonclúidí, ar bhealach ginearálta, maidir le saol príobháideach an duine sin, amhail a nósanna laethúla, a áiteanna cónaithe buana nó sealadacha, gluaiseachtaí laethúla nó sealadacha, gníomhaíochtaí, caidreamh sóisialta agus na ciorcail shóisialta a bhíonn ag an duine sin agus, dá bhrí sin, a phróifíl nó a próifíl a bhunú. Maidir le hinneachar sár-riachtanach an chirt go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint, a chumhdaítear in Airteagal 8 den Chairt, léirítear sa phlé a rinneadh roimhe seo go ndéantar cuspóirí na próiseála sonraí a theorannú leis an reachtaíocht náisiúnta atá i gceist agus foráiltear do liosta uileghabhálach de na sonraí atá á stóráil agus rialacha atá ceaptha chun a áirithiú gur féidir iad a rochtain, a cheartú nó a scriosadh. Sna himthosca sin, ní bhaineann an cur isteach atá i gceist leis an stóráil sonraí dá bhforáiltear leis na rialacha sin an bonn d’inneachar sár-riachtanach na gceart bunúsacha a chumhdaítear sna hairteagail thuasluaite (46).
3. Cuspóir an leasa ghinearálta agus oiriúnacht phróiseáil na sonraí atá i dtrácht i bhfianaise an chuspóra sin
49. Mar a luaitear sna conclúidí seo, úsáidtear na sonraí a eascraíonn as clárú daoine sa chomhad póilíneachta a dhéantar de bhonn Airteagal 68 de ZMVR chun críche an tslándáil náisiúnta a chosaint, an choireacht a chomhrac agus an t-ord poiblí a chaomhnú. Tá sé ráite ag Rialtas na Bulgáire go ndéantar na sonraí a bhailiú agus a phróiseáil chun críocha na n-imeachtaí coiriúla inar cúisíodh an duine lena mbaineann agus chun comparáid a dhéanamh le sonraí eile a bailíodh le linn imscrúduithe ar chionta eile. Baineann an dara cuspóir sin freisin le comparáid a dhéanamh le sonraí a bhailítear i mBallstáit eile (47).
50. De réir Rialtas na Bulgáire, tá an phróiseáil seo mar chuid den ghníomhaíocht imscrúdaithe oibríochtúil a thuairiscítear in Airteagal 8 de ZMVR, a sainmhínítear a chuspóirí mar seo a leanas: cionta coiriúla, bagairtí don tslándáil náisiúnta agus sáruithe ar an ord poiblí a chosc agus a bhrath; cuardach a dhéanamh do dhaoine a sheachnaíonn freagracht choiriúil nó a sheachain freagracht choiriúil agus pianbhreith á cur isteach acu i gcásanna coiriúla atá faoi réir ionchúiseamh poiblí, chomh maith le daoine a chuardach atá ar iarraidh; cuardach a dhéanamh ar rudaí atá mar chuspóir cion coiriúil nó ionstraim lena ndéantar cion coiriúil nó a d’fhéadfadh a bheith mar fhianaise, chomh maith le hullmhú agus caomhnú fianaise ábhartha agus í a chur faoi bhráid na n-údarás breithiúnach inniúil.
51. Tá sé ráite ag an gCúirt Bhreithiúnais gur cuspóir ar mhaithe le leas ginearálta an Aontais é an cuspóir maidir le slándáil phoiblí a chosaint atá in ann údar a thabhairt le cur isteach, is cuma cé chomh tromchúiseach é, ar na cearta bunúsacha a chumhdaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt. Thairis sin, rannchuidíonn an chosaint sin freisin le cearta agus saoirsí daoine eile a chosaint. Ina leith sin, leagtar amach in Airteagal 6 den Chairt an ceart atá ag gach duine ní hamháin chun saoirse ach chun slándála freisin, foráil lena ráthaítear cearta a fhreagraíonn do na cearta atá leagtha amach in Airteagal 5 de EHCR (48). Sa chás a bhaineann le comhoiriúnacht bhailiú na sonraí a liostaítear sa chomhad céanna de chuid phóilíní na Bulgáire, rialaigh an Chúirt Bhreithiúnais go soiléir go saothraítear leis an bpróiseáil sin a bhaineann le daoine atá faoi imscrúdú in imeachtaí coiriúla chun críche a gcláraithe na críocha a leagtar amach in Airteagal 1(1) de Threoir 2016/680, go háirithe na críocha sin a bhaineann le cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath agus a ionchúiseamh, ar cuspóirí leasa ghinearálta iad atá aitheanta ag an Aontas. Dúirt an Chúirt Bhreithiúnais freisin gur dócha go rannchuideoidh bailiú faisnéise den sórt sin leis an gcuspóir a leagtar amach in aithris 27 de Threoir 2016/680, ar dá réir, chun cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú agus a ionchúiseamh, nach mór do na húdaráis inniúla sonraí pearsanta a phróiseáil, arna mbailiú i gcomhthéacs cionta coiriúla sonracha a chosc, a imscrúdú, a bhrath agus a ionchúiseamh thar an gcreat sin, chun tuiscint níos fearr a fháil ar ghníomhaíochtaí coiriúla agus chun naisc a bhunú idir na cionta coiriúla éagsúla a nochtadh (49). Is léir go bhfuil feidhm ag an méid seo maidir leis an mbeart stórála sonraí.
52. Feictear domsa go bhfuil sé deacair a chuir in aghaidh gurb ionann sonraí a stóráil i gcomhad na bpóilíní agus cineál próiseála a fhágann gur féidir na cuspóirí leasa ghinearálta a bhaint amach maidir le cionta coiriúla a bhrath agus, leis sin, a chosc. Is léir go bhfuil comhad na bpóilíní ina bhfuil stádas sibhialta, grianghraif, sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha — agus, dá bhrí sin, saintréithe uathúla agus dosháraithe fisiciúla duine — na ndaoine a liostaítear ina uirlis fiosrúcháin atá go hiomlán ábhartha do na seirbhísí slándála chun cionta a shoiléiriú agus chun na daoine atá freagrach as na cionta sin a aithint. Sa chiall sin, comhlíonann an reachtaíocht náisiúnta atá i gceist critéir oibiachtúla, lena mbunaítear gaol idir na sonraí atá le stóráil agus an cuspóir atá á shaothrú (50).
4. Riachtanas agus comhréireacht an chur isteach atá i gceist
53. Cé gur follasach go bhfuil sé oiriúnach sonraí a stóráil i gcomhad na bpóilíní atá i gceist chun cuspóir an leasa ghinearálta atá á shaothrú a bhaint amach, ní mór a fháil amach an bhfuil an cur isteach ar na cearta a ráthaítear le hAirteagail 7 agus 8 den Chairt, a eascraíonn as stóráil den sórt sin, teoranta don mhéid a bhfuil fíor-riachtanach sa mhéid nach bhféadfaí an cuspóir a bhaint amach ar bhealach atá chomh héifeachtach céanna ar bhealaí eile agus nach ndéanann dochar do chearta bunúsacha na ndaoine lena mbaineann, agus, ar an tríú dul síos, an bhfuil an cur isteach sin díréireach leis an gcuspóir sin, rud a thugann le tuiscint, inter alia, go bhfuil cothromaíocht ann idir an cuspóir agus tromchúis an chur isteach (51).
54. Agus an mhaoirseacht sin á fheidhmiú, ní mór a chur san áireamh, sa chás seo, an cuspóir a bhaineann le comhad na bpóilíní, cineál na gcionta atá i gceist agus líon na ndaoine is dócha a clárófar sa chomhad sin, an íogaireacht faoi leith a bhaineann leis na sonraí pearsanta a bhailítear agus an fad ama a stóráiltear iad, na ráthaíochtaí dlíthiúla agus/nó teicniúla dá bhforáiltear sa reachtaíocht náisiúnta chun an comhad a cheadú agus stóráil na sonraí ann a rialú.
(a) Ábhar an chomhaid
55. Ina chuid barúlacha i scríbhinn, d’áitigh Rialtas na hÉireann, go substaintiúil, go bhféadfadh sé go mbeadh gá le sonraí a stóráil ar mhaithe le maoirseacht ghaolmhar, le freastal ar leas an phobail chun coireacht a chosc agus chun an tslándáil phoiblí a chosaint. Dá bhrí sin, ba cheart go bhféadfaí an fhaisnéis atá i gcomhad na bpóilíní a cheadú, ní hamháin chun críocha fiosrúcháin choiriúla a dhéanamh ar dhaoine atá freagrach as cionta, ach chun críche póilíneachta a bhaineann le riaracháin freisin, i gcomhthéacs fiosrúcháin sula ndéantar cinntí maidir le hearcú nó maidir le húdarú le haghaidh poist phoiblí nó poist íogaire áirithe, agus é mar aidhm seiceáil a dhéanamh an bhfuil iompar na ndaoine atá i gceist ag luí le comhlíonadh na ndualgas sin.
56. Ag an éisteacht, dheimhnigh Rialtas na Bulgáire an méid a d’fhéadfaí a bhaint as foclaíocht shainráite Airteagal 27 de ZMVR, eadhon go raibh an comhad de chuid na bpóilíní atá i gceist ina uirlis chun cabhrú le fiosrúcháin breithiúnacha agus ní le cuidiú le fiosraithe a bhaineann le cúrsaí riaracháin. Tá tábhacht ar leith ag baint leis an bpointe sin maidir leis na hiarmhairtí a bhaineann le duine a chlárú i gcomhad taifead coiriúil, sa mhéid agus nach ionann an mhíchaoithiúlacht atá ag baint le duine a bheith cláraithe i gcomhad taifead coiriúil agus rud lena mbeadh sé dodhéanta don dhuine sin tabhairt faoi gníomhaíochtaí gairmiúla áirithe (52). Ní pionós ná pionós breise é a bheith cláraithe sa chomhad póilíneachta atá i dtrácht, is léir go bhfuil a chuspóir teoranta don fhiosrúchán breithiúnach agus go bhfuil úsáid an chomhaid teoranta do sheirbhísí atá faoi réir oibleagáid rúndachta.
57. Is amhlaidh fós, áfach, gur comhad aonair atá ann atá ag freastail ar chuspóirí póilíneachta agus breithiúnacha thar a bheith leathan, ina bhfuil faisnéis éagsúil ann, ó fhaisnéis shimplí maidir le stádas sibhialta go sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha, agus gur comhad atá ann ina liostaítear daoine aonair nach bhfuil faoi réir an stádais chéanna. In ionad oibríocht próiseála amháin lena gcuimsítear an fhaisnéis go léir, measadh gurbh fhearr, i reachtaíocht eile, foráil a dhéanamh do roinnt comhad de chuid na bpóilíní ar leith a bhfuil cuspóirí sonracha acu, a bhfuil aon úsáid amháin acu agus a dhéanann taifead ar chineál amháin sonraí.
(b) Na sáruithe coiriúla agus na daoine lena mbaineann
58. Baineann stóráil sonraí i gcomhad na bpóilíní le daoine atá faoi fhiosrúchán coiriúil agus daoine a chiontaítear i gcionta a dhéantar d’aon ghnó atá faoi réir ionchúisimh, sa mhéid is gurb é an t-ionchúisitheoir poiblí a thionscnaíonn an t-ionchúiseamh. De réir na faisnéise a chuir Rialtas na Bulgáire ar fáil, ní áirítear cionta nach déantar d’aon ghnó, mionchoireanna agus coireanna de chineál príobháideach, chomh maith le cionta áirithe ar forchuireadh smachtbhanna riaracháin ina leith. Tugadh faoi deara roimhe seo gur cionta a dhéantar d’aon ghnó atá i gceist le formhór mór na gcionta faoin gCód Coiriúil agus go bhfuil beagnach gach cion faoi réir ionchúisimh. (53)
59. Ní mór a thabhairt faoi deara nach ndéantar na cionta a liostú ina iomlán sa reachtaíocht náisiúnta do chionta a liostaítear go cuimsitheach, ná nach ndéantar idirdhealú inti idir cionta de réir a gcineáil, idirdhealú atá bainteach le tromchúis na gcionta agus an phionóis atá infheidhme, ná nach leagtar síos ann aon chritéar a bhaineann le candam sonrach de phianbhreith phríosúin. Dá bhrí sin, déantar cineálacha éagsúla cionta a ghrúpáil le chéile in aon chatagóir leathan amháin, cé go bhfuil coinníoll ann a bhaineann leis an ngá go mbeadh mí-iompar d’aon ghnó i gceist, rud a fhágann go n-eisiatar a priori cionta nach bhfuil chomh tromchúiseach céanna agus cionta ar leor déanamh fisiciúil an chiona amháin dóibh (54), chomh maith le cionta arb é is príomhthréith leo míchúram nó faillí. Nuair a iarradh ar Rialtas na Bulgáire ag an éisteacht catagóir na gcionta atá i gceist a shonrú, chuir an Rialtas srian ar an bhfreagra a tugadh, ar an drochuair, nach cionta a ngearrtar pionós príosúin cúig bliana ar a laghad ina leith amháin atá i gceist.
60. Maidir leis na daoine aonair lena mbaineann, ba cheart a thabhairt faoi deara go bhfuil an phróiseáil sonraí atá i gceist teoranta maidir le haois na ndaoine, ós rud é go leanann sé as Airteagal 4 de NRISPR nach ndéantar mionaoisigh a chlárú i gcomhad na bpóilíní, rud a laghdaíonn líon na ndaoine a cláraítear sa chomhad sin dá réir. Déantar idirdhealú san fhoráil atá i gceist idir dhá chatagóir daoine aonair, i.e. daoine atá faoi fhiosrúchán coiriúil maidir le cion coiriúil agus iad siúd a chiontaítear maidir le cion coiriúil. Déantar na daoine lena mbaineann a shainaithint roimh ré, i gcomhthéacs na nósanna imeachta náisiúnta is infheidhme agus ar bhonn tosca oibiachtúla agus neamh-idirdhealaitheacha, mar dhaoine atá mar bhagairt don tslándáil phoiblí nó do chaomhnú an oird phoiblí. Féadfaidh na Ballstáit tabhairt faoi bearta stórála maidir le daoine atá, de bhua sainaithint den sórt sin, atá mar ábhar fiosrúchán coiriúil, i.e. catagóir daoine a bhfuil forais thromchúiseacha ann ina leith lena chreidiúint go bhfuil cion coiriúil déanta acu, nó maidir le ciontú lena léirítear gur suíodh a ndliteanas coiriúil, cásanna a bhféadfadh baol ard a bheith ag baint leo go mbeidh atitimeachas i gceist (55). Is feiniméan é an atitimeachas, a thuigtear sa chiall choiteann níos leithne go ndéantar cionta arís agus arís eile, feiniméan a ndéanann gach Ballstát iarracht a thomhas agus a thuiscint, cúram íogair, toisc go mbraitheann sé ar shonraí staidrimh oibiachtúla agus iontaofa a bheith ar fáil maidir le ciontóireacht. Nuair atá sonraí den sórt sin ar fáil, is féidir leo a léiriú gur cinntitheach tábhachtach d’atitimeachas é taifead coiriúil duine (56).
61. Tá sé tábhachtach freisin go gcuirfear in iúl go láidir go bhfuil ceangal ann de réir Airteagal 68 de ZMVR go mbeidh na daoine atá faoi fhiosrúchán coiriúil agus ar a gcuid sonraí “gan tásc ná tuairisc” i gcomhad na bpóilíní nuair a chríochnaíonn na himeachtaí coiriúla a bhaineann leo le cinneadh go ndéanfar an cás a dhíbhe nó nuair a fhaightear na daoine sin neamhchiontach, foráil ar léir go bhfuil tionchar aici ar líon na ndaoine a chláraítear sa chomhad nach raibh rialtas na Bulgáire in ann eolas a chur ar fáil ina dtaobh (57).
(c) Cineál na sonraí agus an tréimhse ina stórálfar na sonraí
62. Maidir leis na sonraí lena mbaineann, chinn an Chúirt Bhreithiúnais, ag féachaint don chosaint mhéadaithe a thugtar do dhaoine aonair i ndáil le sonraí íogaire a phróiseáil, gur gá do rialaitheoir na próiseála sin a áirithiú nach féidir an cuspóir sin a chomhlíonadh trí dhul ar iontaoibh catagóirí sonraí seachas na cinn a liostaítear in Airteagal 10 de Threoir 2016/680 (58). Mar a míníodh, is léir go bhfuil na sonraí a ndéantar foráil maidir lena stóráil de chineál a chuidíonn le cionta a chosc, a bhrath nó a ionchúiseamh a bhaineann leis an gcomhrac i gcoinne na coireachta agus le caomhnú an oird phoiblí. Ar an gcaoi chéanna, is deacair a chreidiúint gur féidir na cuspóirí sin a chomhlíonadh chomh héifeachtach céanna ar bhonn faisnéis maidir le stádas sibhialta nó íomhánna fótagrafacha den duine aonair lena mbaineann, agus ar an mbonn sin amháin, gan róshrian a chur ar chumas imscrúdaitheoirí cionta a shoiléiriú ar bhonn comparáide idir na sonraí a bailíodh le linn an fiosraithe agus na sonraí a taifeadadh sa chomhad le linn fiosruithe roimhe sin (59). Ar an dea-uair, tá an lá caite ón uair gur measadh go raibh admhálacha mar bhuaicphointe na fianaise, agus tá na heilimintí a bhailíonn na seirbhísí póilíneachta teicniúla agus fóiréinseacha tagtha chun cinn in ord na fianaise in áit fianaise a bhfuil amhras ann faoi. Dá bhrí sin, is féidir teacht ar an gconclúid go bhfuil na sonraí lena mbaineann ábhartha agus nach bhfuil siad iomarcach i ndáil leis na críocha a leagtar amach don phróiseáil.
63. Ba cheart a thabhairt faoi deara freisin nach leagtar síos leis an reachtaíocht náisiúnta atá i gceist uastréimhse ama ar leith ar féidir an fhaisnéis atá cláraithe sa chomhad a stóráil, ós rud é nach gcoimeádtar na sonraí ach ar feadh ré na n-imeachtaí coiriúla, imeachtaí a chríochnaíonn le cinneadh gan leanúint le himeachtaí i leith daoine áirithe atá faoi fhiosrúchán coiriúil nó nuair a fhaightear na daoine sin neamhchiontach, nó go gcoimeádtar na sonraí ar feadh an chuid eile dá saol i gcás na ndaoine a chiontaítear ag deireadh na n-imeachtaí coiriúla. De réir na faisnéise a chuir Rialtas na Bulgáire ar fáil ag an éisteacht, faisnéis a bheidh ar an gcúirt a rinne an tarchur a fhíorú, déantar an léirscriosadh go huathoibríoch ar bhás an duine lena mbaineann, agus tá sé de cheart ag oidhrí an duine freisin a iarraidh go ndéanfaí an iontráil a léirscriosadh faoi Airteagal 68(6) de ZMVR. Ar cheart a mheas gurb ionann an méid sin, i ndáil le forálacha Airteagal 5 de Threoir 2016/680, agus mainneachtain teorainneacha ama iomchuí a shocrú chun sonraí pearsanta a léirscriosadh, sa chiall gur cheart go bhfreagródh coincheap na teorann ama do thréimhse a chuirtear in iúl i mblianta, i míonna nó i laethanta? Más amhlaidh an cás, tabharfar le tuiscint leis an bhforáil chéanna, mar mhalairt air sin, go leagfaí síos, sa reachtaíocht náisiúnta, teorainneacha ama chun fíorú tréimhsiúil a dhéanamh ar an ngá atá le sonraí den sórt sin a choinneáil (60).
64. Maidir le sonraí na ndaoine atá faoi fhiosrúchán coiriúil, agus ós rud é go bhfuil rogha déanta reachtóir na Bulgáire gan sonraí na daoine sin a stóráil in éagmais ciontuithe coiriúla ag deireadh na n-imeachtaí coiriúla a bhaineann leo, is ar éigean a fhágann ré ama éiginnte na n-imeachtaí aon rogha eile, mura gcuirtear teorainn ama ar bhonn foirmiúil chun fad iomarcach imeachtaí coiriúla a chosc. Chomh fada agus a bhaineann sé le daoine ciontaithe, measaim gurb ionann an tagairt do bhás agus teorainn ama, teorainn ama go deimhin atá nasctha le saol bitheolaíoch an duine lena mbaineann, gan aon cháilíocht ar feadh tréimhse éiginnte nó neamhtheoranta maidir le sonraí a stóráil san áireamh (61). Tá dul in éag na tréimhse stórála réamhshocraithe, fiú má tá an dáta cruinn neamhchinnte, faoi mar a thuigfeá. Ar chaoi ar bith, tugaim faoi deara gur luaigh Rialtas na Bulgáire ag an éisteacht go ndéantar seiceáil inmheánach thréimhsiúil ar iontrálacha sa chomhad, rud a dhéantar sa chás seo gach trí mhí, socrú a chomhlíonann ceanglais Airteagal 5 de Threoir 2016/680.
65. Mar sin féin, tá sé doshéanta, ag brath ar an aois atá ag an duine lena mbaineann nuair a ndéantar iad a chlárú sa chomhad agus ar an aois atá bainte amach acu nuair a bhfaigheann siad bás, go bhféadfadh an stóráil a bheith an-fhada, ar feadh tréimhse níos faide ná an tréimhse a leagadh síos chun atitimeachas a mheas nó reacht na dtréimhsí le haghaidh ionchúisimh i leith an chiona is tromchúisí (62). Tá údar leis an tréimhse stórála sin, in ainneoin sin, mar gheall ar chuspóir breithiúnach póilíneachta na próiseála, is é sin leideanna agus fianaise a bhailiú d’fhonn iad siúd atá freagrach as chionta san am atá thart nó sa todhchaí a aithint, ós rud é gur riosca ginearálta buan é an riosca a bhaineann le cionta coiriúla, bíodh siad tromchúiseach nó ná bíodh (63). Léiríonn an réiteach an-déanach a aimsítear uaireanta ar chásanna gan réiteach an deacracht a bhíonn le sárú ag na húdaráis imscrúdaithe agus an tábhacht a bhaineann le sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha a bhailítear i gcomhaid a stóráil go fadtéarmach (64).
(d) Ráthaíochtaí dlíthiúla agus teicniúla a bheith ann maidir le sonraí a stóráil agus a rochtain
66. Ní féidir comhréireacht an chur isteach a bhaineann le sonraí a stóráil i gcomhad na bpóilíní a scrúdú gan scrúdú a dhéanamh ar na rialacha lena rialaítear rochtain ar an gcomhad sin agus ar an maoirseoireacht a dhéantar ar an mbonn cirt atá leis na sonraí a choinneáil i gcomhad na bpóilíní. De réir an ECtHR, nuair a thugann Stát na cumhachtaí stórála is leithne dó féin ar feadh tréimhse éiginnte ama, éiríonn ráthaíochtaí éifeachtacha áirithe cinntitheacha. Dá réir sin, ní mór ráthaíochtaí a bheith sa dlí náisiúnta lena gcosnaítear go héifeachtach sonraí pearsanta stóráilte as úsáid mhíchuí agus as mí-úsáide agus lena gceadaítear sonraí den sórt sin a léirscriosadh a luaithe a bheidh a stóráil leanúnach díréireach, go háirithe trí fhoráil a dhéanamh maidir le deis nithiúil a thabhairt le hiarraidh a dhéanamh go ndéanfar sonraí stóráilte a léirscriosadh (65).
(1) Coinníollacha a bhaineann leis an gcomhad a cheadú
67. Is léir ó aithrisí 28, 56 agus 57 de Threoir 2016/680 agus ó Airteagail 24, 25 agus 29 den Treoir sin nach mór do na Ballstáit bearta a dhéanamh chun a áirithiú go ndéantar sonraí pearsanta a phróiseáil ar bhealach a ráthóidh leibhéal iomchuí slándála agus rúndachta, go háirithe trí chosc a chur ar rochtain neamhúdaraithe ar na sonraí sin agus ar úsáid neamhúdaraithe na sonraí sin agus ar an trealamh a úsáidtear chun iad a phróiseáil. Áireofar ar na bearta sin go gcoinneoidh an rialaitheoir taifid ar bun a d’fhéadfadh méid áirithe faisnéise a chur ar fáil don údarás maoirseachta, arna iarraidh sin dó, maidir le próiseáil na sonraí a rinneadh, chomh maith le logaí le haghaidh oibríochtaí próiseála áirithe amhail ceadú, aistriú agus léirscriosadh. De réir aithris 60 de Threoir 2016/680, ní mór don rialaitheoir bearta a chur chun feidhme chun na rioscaí a mhaolú, ar rioscaí iad a measadh roimhe seo, ar rioscaí iad a bhaineann, go háirithe, le nochtadh neamhúdaraithe chomh maith le rochtain ar shonraí.
68. Ag an éisteacht, rinne Rialtas na Bulgáire tagairt do chomhlíonadh na gceanglas sin leis an reachtaíocht náisiúnta, ag tagairt do chorpas rialacha a bheith ann lena bhforáiltear, inter alia, do liostaí a tharraingt suas d’ainmneacha na ngníomhairí a bhfuil rochtain acu ar na sonraí, don ghá atá ann do gach úsáideoir an t-údar atá lena cheart rochtana, lena chéannacht agus le dáta agus am rochtana an úsáideora a shonrú (66). Dealraíonn sé, leis na ráthaíochtaí sin maidir le raon feidhme na ndaoine a údaraítear chun an comhad a cheadú agus maidir leis na socruithe chun dul i gcomhairle leis, gur dócha go gcoiscfear aon mhí-úsáid nó úsáid chalaoiseach rochtana ar na comhaid agus, ar an gcaoi sin, sárú iomarcach ar na cearta bunúsacha a chumhdaítear in Airteagail 7 agus 8 den Chairt, ar sárú é a bheidh faoin gcúirt a rinne an tarchur a fhíorú.
(2) Maoirseacht ar stóráil na sonraí sa chomhad
69. Tá comhthuiscint ann go ndéantar an mhaoirseacht thuasluaite, mar a fhoráiltear dó in Airteagal 68(6) de ZMVR, i bhfoirm seiceála uathoibríoch ag na húdaráis inniúla, i bhfoirm maoirseachta ar a dtionscnamh féin, nó i bhfoirm maoirseachta arna ndéanamh tar éis iarratas réasúnaithe ón duine lena mbaineann nó óna oidhrí, leagtar amach go huileghabhálach san fhoráil sin na forais lena ndéanfar iontráil a bhaint den chomhad sa dá chás. Ní áirítear leis na forais sin cás duine aonair a bhfuil athinmheachán bainte amach acu agus mar gheall ar sin go nglantar an ciontú lena mbaineann óna thaifead coiriúil, agus is é an foras dá dtagraítear i mír 68(6)(1) de ZMVR amháin, foras a bhaineann le clárú a rinneadh de shárú ar an dlí, atá mar fhoras a bhféadfadh a bheith mar bhonn le hiarratas go léirscriosfaí clárú maidir le duine a ciontaíodh i gcion coiriúil le linn shaol an duine sin, mar atá sa chás seo, agus, dá bhrí sin, roimh dhul in éag an tréimhse stórála reachtúil a socraíodh tráth a bháis.
70. Mar fhreagra ar cheistiú ag an éisteacht maidir le raon feidhme Airteagal 68(6) de ZMVR, ag féachaint ar an modh a chuirtear an tAirteagal sin i bhfeidhm ag na húdaráis inniúla agus na cúirteanna, mhínigh Rialtas na Bulgáire go ndearna an fhoráil seo foráil lena bhféadfaí iontráil a leasú maidir le duine atá mar ábhar fiosrúcháin choiriúil sa chás a rinneadh an iontráil sin mícheart tar éis don chúirt an cion a athaicmiú. Chuir an Rialtas aon fhéidearthacht go ndéanfaí iontráil sa chomhad a léirscriosadh tar éis athinmheachán an duine ciontaithe as an áireamh. I ndáil leis sin, ba mhaith liom a chur in iúl gurb uirlis fiosrúcháin é an comhad atá i gceist atá ceaptha le gníomhaíochtaí oibríochtúla na bpóilíní breithiúnacha a éascú agus nach comhad é de lena liostaítear ciontuithe amhail an taifead coiriúil é. Ní fheidhmíonn an dá ionstraim seo an cuspóir céanna, is taifead é ceann amháin acu atá in úsáid go heisiach ag imscrúdaitheoirí chun cur ar a gcumas, san fhadtéarma, cionta a rinneadh san am atá caite nó a bheidh ann amach anseo a fhiosrú, agus tá sé i gceist leis an ionstraim eile obair na mbreithiúna a threorú agus pionóis choiriúla á ngearradh acu i gcás ar leith. Dá bhrí sin, más rud é gur baineadh an ciontú den taifead coiriúil de bharr athinmheacháin, d’fhéadfadh an duine é féin a aimsiú i staid ciontóra céaduaire, a d’fhéadfadh leas a bhaint as pianbhreitheanna níos éadroime nó as coigeartú pionóis. Ag an am céanna, tá sé riachtanach i bprionsabal go ndéanfaí sonraí an duine sin a stóráil sa chomhad ag féachaint do chuspóir níos leithne an chomhaid sin a bhaineann le cionta a bhrath, chun a fháil amach cé atá freagrach as cionta agus chun iad a chosc.
71. Mar sin féin, is léir ó bharúlacha Rialtas na Bulgáire nach gcumhdaítear leis an bhforas dá dtagraítear in Airteagal 68(6)(1) de ZMVR measúnú ar an ngá atá le sonraí a stóráil i dtéarmaí ama. Dealraíonn sé nach bhfuil aon fhoráil ann sa reachtaíocht náisiúnta, ná nach bhfuil aon chleachtas riaracháin nó breithiúnach ann, lena gceadaítear don údarás inniúil iontráil ón gcomhad a scriosadh mar chuid de na seiceálacha tréimhsiúla, nó lena gceadaítear don duine aonair lena mbaineann a iarraidh go léirscriosfaí an iontráil mura ndealraíonn sé go bhfuil gá le sonraí pearsanta a stóráil a thuilleadh ag féachaint don am atá caite ó chláraíodh iad. Ní léir go bhfuil an chúirt a rinne an tarchur, ar iarradh uirthi rialú a thabhairt ar dhlíthiúlacht an chinnidh lena ndiúltaítear an t-iarratas maidir le léirscriosadh, in ann measúnú den sórt sin a dhéanamh ach oiread.
F. Conclúid eatramhach
72. An féidir a mheas go bhfuil na critéir a úsáidtear chun sonraí a stóráil, mar a phléitear thuas, spriocdhírithe, comhréireach agus sonrach go leor agus go gcomhlíonann próiseáil na sonraí pearsanta atá i gceist teorainneacha maidir leis an bhfuil nó nach bhfuil fíorghá leis nó an bhfuil nó nach bhfuil a leithéid fíor-riachtanach? D’fhéadfadh an Chúirt Bhreithiúnais freagra diúltach a thabhairt ar an gcheist sin ar na cúiseanna seo a leanas.
73. Tá sé tábhachtach a chur in iúl, ar an gcéad dul síos, go bhfuil an tsaincheist maidir leis an ngá atá le sonraí pearsanta a stóráil thar a bheith géar nuair a údaraítear sonraí pearsanta a phróiseáil, mar atá sa chás seo, chun críoch coisctheach. I ndáil leis sin, is é an fíorchritéar lena dtugtar údar le sonraí a thaifeadadh agus a stóráil i gcomhad na bpóilíní i dtrácht ná an dainséar a bhaineann leis na daoine lena mbaineann, rud a thugann measúnú riosca le tuiscint. Sa chás seo, ní mór a lua go bhfuil an measúnú sin teoranta don chinneadh go raibh amhras ann go ndearnadh cion d’aon ghnó nó go ndearnadh a leithéid de chion, critéar nach bhfuil an-sonrach más rud é, i gcás gné atá sna cionta, nó fiú bonn leis an ndliteanais choiriúil. Dá bhrí sin, dealraíonn sé dom go gcuireann an córas stórála náisiúnta leibhéal íosta tromchúise a bhaineann leis an gcion san áireamh agus go gclúdaítear leis réimse leathan sáruithe ar an ord sóisialta, gan ceanglas a priori a bheith ann maidir le pionós príosúnachta, rud a fhágann gur féidir a mheas go bhfuil feidhm ag an gcóras sin beag beann ar chineál nó tromchúis an chiona atá i gceist (67). Ba mhaith liom a chur in iúl gur chinn an Chúirt Bhreithiúnais go bhfuil reachtaíocht na Bulgáire, amhail an reachtaíocht atá i gceist sna príomhimeachtaí, lena bhforáiltear do bhailiú sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha aon duine atá faoi imscrúdú i leith cion d’aon ghnó a ionchúisíodh as a stuaim féin, contrártha, i bprionsabal, leis an gceanglas a leagtar síos in Airteagal 10 de Threoir 2016/680, ós rud é go bhfuil sí in ann a bheith i gceannas, go neamh-idirdhealaitheach agus go ginearálta, ar an mbailiú sin, ós rud é gur de chineál ginearálta an coincheap “cion coiriúil d’aon ghnó atá faoi réir ionchúisimh” agus go bhféadfadh feidhm a bheith aici maidir le líon mór cionta coiriúla, gan beann ar chineál agus tromchúis na gcionta sin (68).
74. Cé go léirítear le staidéir staidrimh go bhfuil taifead coiriúil duine ina chinntitheach tábhachtach d’atitimeachas, léiríonn siad freisin go bhfuil tosca oibiachtúla ann a chuireann leis an mbaol go dtarlóidh atitimeachas, inter alia, inscne, aois agus nádúr an tsáraithe bunaidh, an fad ama a thógann sé sula dtugtar faoi iompar ar sárú í arís agus go bhfuil dlúthbhaint le cineál an chiona ba chúis leis an gcoinneáil leis an sárú atitimeachais (69). Mar sin féin, trí aon chiontú i gcion d’aon ghnó, lena n-áirítear an chéad chion (70), a úsáid mar chritéar chun sonraí a stóráil go dtí bás an duine lena mbaineann, is cosúil gurb í an loighic bhunúsach atá taobh thiar de phróiseáil na sonraí sin gabháil an-leathan ar an taifead coiriúil, i dtéarmaí chineál agus/nó tromchúis na ngníomhartha coiriúla chomh maith le haois an chiontóra. Ag leanúint sampla na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine, b’fhéidir go mbeadh amhras ann, gurbh ionann loighic den chineál seo sa chleachtas agus bonn cirt a thabhairt le stóráil faisnéise ar an daonra ar fad agus ar a dtuismitheoirí éagtha, rud a bheadh iomarcach agus neamhábhartha gan dabht (71). Tugaim faoi deara gur chinn an Chúirt Bhreithiúnais nach féidir a mheas, de bharr go bhfuil duine faoi imscrúdú maidir le cion coiriúil d’aon ghnó atá faoi réir ionchúisimh arb ionann sin agus cúis, inti féin, a fhágann go bhfuil fíorghá le sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha an duine sin a bhailiú chun na gcríoch ar chucu a bhailítear iad (72).
75. Ar an dara dul síos, dealraíonn sé go stóráiltear na sonraí gan aon aird a thabhairt don ghá atá ann iad a stóráil go dtí go bhfaighidh an duine lena mbaineann bás. Ag féachaint d’fhoclaíocht Airteagal 68(6) de ZMVR agus don léiriú a dhéantar dó, níl sé de chumhacht ag na húdaráis inniúla sonraí a scriosadh ach amháin i gcás ina bhfuil imthosca eisceachtúla ag baint leis, nach mbaineann le haon athrú ar staid an duine sin ó cláraíodh sa chomhad é nó í. Baineann an méid céanna go loighciúil leis an gceart le caingean a thabhairt maidir le léirscriosadh, dá bhforáiltear leis an bhforáil chéanna, atá ar fáil don duine sin, agus nach bhfuil éifeachtach go leor sa mhéid is nach gceadaítear leis fíorú go bhfuil an tréimhse choinneála sonraí i gcomhréir leis an aidhm atá leis an gcur isteach atá i gceist. Ba cheart go gcuirfear san áireamh sa mheasúnú sin critéir éagsúla, amhail cineál agus tromchúis na gcionta, an t-am atá caite ó rinneadh na cionta, an tréimhse stórála dlíthiúla atá fós le rith nó aois an iarratasóra sa chás seo agus maidir lena staid phearsanta, i dtéarmaí na haoise ag a ndearna an duine sin na cionta, a iompar ó shin (comhtháthú sóisialta, cúiteamh d’íospartaigh), a phearsantacht, agus an tairbhe a bhaineann le hathinmheachán a bheith in ann, sa chomhthéacs sin, a bheith ina ghné den mheasúnú foriomlán. Sna himthosca sin, is cosúil go bhfuil an mhaoirseacht, atá ar fáil don duine a chláraíodh sa chomhad chomh cúng sin go bhfuil sé beagnach hipitéiseach (73).
76. Ba cheart na pointí thuas a fheiceáil i bhfianaise gur féidir sonraí íogaire a stóráil ar feadh tréimhse an-fhada agus go bhfuil an comhad atá i gceist in ann feidhmeanna thar a bheith ionsáiteach a chur ar fáil dá úsáideoirí chun sonraí den sórt sin a úsáid, go háirithe le haghaidh sainaithint, anailís agus meaitseáil. Ba cheart a thabhairt faoi deara, i gcomhréir le hAirteagal 68(3) de ZMVR, nach mór do na húdaráis phóilíneachta, chun críche clárú sa chomhad póilíneachta, samplaí a thógáil chun críche “próifíliú DNA” ar dhaoine aonair agus grianghraif díobh a thógáil, a d’fhéadfadh a bheith, i gcás inarb iomchuí, faoi réir teicnící aghaidh-aitheanta.
V. Conclúid
77. De réir na hanailíse a rinneadh roimhe seo, molaim don Chúirt Bhreithiúnais go dtabharfaidh sí freagra ar Varhoven administrativen sad (an Chúirt Riaracháin Uachtarach, an Bhulgáir) mar a leanas:
Maidir le hAirteagail 4, 5, 8, 10 agus Airteagal 16(2) de Threoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Aibreán 2016 maidir le cosaint daoine nádúrtha i ndáil le próiseáil sonraí pearsanta ag údaráis inniúla chun cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath nó a ionchúiseamh nó chun pionóis choiriúla a fhorghníomhú, agus maidir le saorghluaiseacht sonraí den sórt sin agus lena n-aisghairtear Cinneadh Réime 2008/977/CGB ón gComhairle, arna léamh i dteannta agus i bhfianaise Airteagal 52(1) de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh,
ní mór léiriú a dhéanamh mar seo a leanas:
go gcuirtear cosc leo ar reachtaíocht náisiúnta lena bhforáiltear do shonraí pearsanta a stóráil i gcomhad na bpóilíní, lena n-áirítear sonraí bithmhéadracha agus géiniteacha, d’aon duine a chiontaítear i gcion coiriúil i leith ciona d’aon ghnó, gan aon idirdhealú breise a dhéanamh maidir le nádúr nó le tromchúis an chiona, go dtí go bhfaigheann an duine sin bás, gan an fhéidearthacht a bheith ann go ndéanfar maoirseacht ar stóráil na sonraí atá ann i bhfianaise an ama atá caite ó chláraíodh iad agus, i gcás inarb iomchuí, go léirscriosfaí na sonraí sin ina dhiaidh sin.
Féadfar athinmheachán an duine chiontaithe a chur san áireamh mar chuid de fhíorú chomhréireacht na tréimhse stórála sonraí le cuspóir na próiseála i ndáil le cás an duine chiontaithe sin.