WYROK SĄDU (izba ds. odwołań)

z dnia 16 grudnia 2010 r.

Sprawa T‑143/09 P

Komisja Europejska

przeciwko

Nicole Petrilli

Odwołanie – Służba publiczna – Personel kontraktowy do zadań pomocniczych – Umowa na czas określony – Przepisy dotyczące maksymalnego czasu zatrudnienia niestałego personelu w służbach Komisji – Decyzja odmowna w sprawie przedłużenia umowy

Przedmiot: Odwołanie mające na celu uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (druga izba) z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie F‑98/07 Petrilli przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑A‑1‑13, II‑A‑1‑41.

Orzeczenie: Odwołanie zostaje oddalone. Komisja Europejska pokrywa własne koszty postępowania oraz koszty poniesione przez Nicole Petrilli w ramach niniejszej instancji.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Warunki zatrudnienia innych pracowników – Członek personelu kontraktowego do zadań pomocniczych – Czas trwania zatrudnienia – Wykładnia

(warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 88 akapit pierwszy lit. b))

2.      Urzędnicy – Warunki zatrudnienia innych pracowników – Członek personelu kontraktowego do zadań pomocniczych – Czas trwania zatrudnienia –Uprawnienia dyskrecjonalne instytucji

(warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 88 akapit pierwszy lit. b))

3.      Urzędnicy – Pozaumowna odpowiedzialność instytucji – Przesłanki

1.      Wykładni sformułowania „rzeczywisty okres zatrudnienia w danej instytucji”, zawartego w art. 88 akapit pierwszy lit. b) warunków zatrudnienia innych pracowników, należy dokonywać w ten sposób, że w celu obliczenia maksymalnego dozwolonego okresu zatrudnienia uwzględnia się jedynie sumę okresów zatrudnienia zainteresowanego w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych w rozumieniu art. 3b warunków zatrudnienia innych pracowników, z wyłączeniem zatrudnienia w innym charakterze jako członka niestałego personelu instytucji.

(zob. pkt 33)

2.      Artykuł 88 akapit pierwszy lit. b) warunków zatrudnienia innych pracowników, na którego podstawie rzeczywisty okres zatrudnienia w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych w rozumieniu art. 3b warunków zatrudnienia innych pracowników nie może przekroczyć trzech lat, nie tworzy po stronie zainteresowanego prawa do zatrudnienia przez maksymalny okres, zważywszy na swobodę zawierania umów oraz prawo instytucji do zawierania lub przedłużania takich umów na krótszy okres niż dozwolony okres maksymalny, w oparciu o szeroki zakres uznania, z jakiego instytucja korzysta w zakresie organizacji swoich służb w zależności od zadań, jakie zostały jej powierzone, oraz – do celów tych zadań – w obsadzaniu stanowisk personelem pozostającym w ich dyspozycji, pod warunkiem jednakże, że odbywa się to w interesie służby.

Tymczasem zasadniczo instytucja korzysta z takiej swobody nie tylko w przypadkach indywidualnych, lecz również w ramach ogólnej polityki, określonej za pomocą wewnętrznego aktu powszechnie obowiązującego, takiego jak ogólne przepisy wykonawcze, na podstawie którego instytucja sama ogranicza swój zakres uznania. Niemniej jednak taki akt wewnętrzny nie może skutkować tym, że instytucja rezygnuje, po pierwsze, z pełni swych uprawnień przyznanych jej na mocy art. 88 warunków zatrudnienia innych pracowników do zawierania lub przedłużania, w zależności od okoliczności danego przypadku, umowy z członkiem personelu kontraktowego do zadań pomocniczych w rozumieniu art. 3b warunków zatrudnienia innych pracowników na okres sięgający maksymalnego trzyletniego pułapu, a po drugie, z przestrzegania ogólnych zasad prawa, takich jak zasada równego traktowania i zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań.

Zważywszy na te zasady, organ upoważniony do zawierania umów nie może zrezygnować z zakresu uznania przyznanego mu na mocy art. 88 warunków zatrudnienia innych pracowników poprzez mechaniczne zastosowanie sześcioletniego pułapu, przewidzianego w art. 3 ust. 1 decyzji Komisji z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie maksymalnego czasu zatrudnienia niestałego personelu w służbach Komisji – czyli bez zbadania akt osoby ubiegającej się o zatrudnienie w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych oraz interesu służby w jej zatrudnieniu – celem uzasadnienia ograniczenia jej zatrudnienia na okres krótszy od okresu dozwolonego w art. 88 warunków zatrudnienia innych pracowników. Rezygnując bowiem w ten sposób ze swego zakresu uznania, organ upoważniony do zawierania umów naruszyłby obowiązek staranności i zasadę równego traktowania, które wymagają by instytucja w sposób wnikliwy, zupełny i bezstronny badała akta każdego z kandydatów pod kątem osiągnięć i umiejętności każdego kandydata oraz wymogów stanowiska do obsadzenia.

W wypadku gdy okresy zatrudnienia zainteresowanego, jako niestałego członka personelu, na przestrzeni dwunastu lat przekroczyły trzy lata, mechaniczne przestrzeganie zasady sześciu lat skutkuje bezpośrednim ograniczeniem korzystania przez organ upoważniony do zawierania umów z zakresu uznania na podstawie art. 88 akapit pierwszy lit. b) warunków zatrudnienia innych pracowników, co do ewentualnego wyczerpania maksymalnie dozwolonego trzyletniego okresu, biorąc pod uwagę, że takie zgodne stosowanie jest wyraźnie zakazane przez art. 3 ust. 1 decyzji Komisji z dnia 28 kwietnia 2004 r. w związku z pkt II jej załącznika i z jej motywem 4, zgodnie z którym nie zezwala się na żadne odstępstwo w tym względzie. Tym samym, skoro art. 3 ust. 1 omawianej decyzji narusza wspomniane nadrzędne normy prawne, zasada sześciu lat jest niezgodna z prawem i nie należy jej stosować.

(zob. pkt 34–36)

Odesłanie: Trybunał, sprawy połączone C‑189/02 P, C‑202/02 P, od C‑205/02 P do C‑208/02 P i C‑213/02 P Dansk Rǿrindustri i in. przeciwko Komisji, 28 czerwca 2005 r., Zb.Orz. s. I‑5425, pkt 211; Sąd, sprawy połączone T‑331/00 i T‑115/01 Bories i in. przeciwko Komisji, 27 listopada 2003 r., RecFP s. I‑A‑309, II‑1479, pkt 72; Sąd, sprawa T‑258/03 Mausolf przeciwko Europolowi, 1 marca 2005 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑45, II‑189, pkt 25; Sąd, sprawa T‑375/03 Fachvereinigung Mineralfaserindustrie przeciwko Komisji, 20 września 2007 r., niepublikowana w Zbiorze, pkt 141; Sąd, sprawa T‑160/04 Potamianos przeciwko Komisji, 15 października 2008 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑75, II‑A‑2‑469, pkt 30; Sąd, sprawa T‑473/07 P Komisja przeciwko Berrisfordowi, 2 kwietnia 2009 r., Zb.Orz.SP s. I‑B‑1‑17, II‑B‑1‑85, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawa T‑404/06 P ETF przeciwko Landgren, 8 września 2009 r., Zb.Orz. s. II‑2841, pkt 215

3.      Spory w obszarze służby publicznej na podstawie art. 236 WE oraz art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, w tym mające na celu naprawienie szkody wyrządzonej urzędnikowi lub pracownikowi, podlegają unormowaniom szczególnym w porównaniu z unormowaniami wynikającymi z zasad ogólnych regulujących odpowiedzialność pozaumowną Unii w ramach art. 235 WE oraz art. 288 akapit drugi WE. Z regulaminu pracowniczego wynika bowiem między innymi, że w odróżnieniu od jakiejkolwiek innej osoby fizycznej, urzędnik lub pracownik Unii jest związany z instytucją, w której jest zatrudniony, stosunkiem pracy obejmującym równowagę wzajemnych konkretnych praw i obowiązków, co odzwierciedla spoczywający na instytucji obowiązek staranności względem zainteresowanego. Równowaga ta ma przede wszystkim na celu ochronę więzi zaufania, jaka powinna istnieć pomiędzy instytucjami a urzędnikami w celu zagwarantowania obywatelom sprawnego wypełniania zadań interesu ogólnego zleconych instytucjom. Z tego wynika, że jeśli Unia działa w charakterze pracodawcy, to podlega zwiększonej odpowiedzialności, wyrażającej się w obowiązku naprawienia szkód wyrządzonych swemu personelowi w związku z jakimkolwiek niezgodnym z prawem działaniem popełnionym w charakterze pracodawcy.

(zob. pkt 46)

Odesłanie: Trybunał, sprawa C‑298/93 P Klinke przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 29 czerwca 1994 r., Rec. s. I‑3009, pkt 38; Trybunał, sprawa C‑274/99 P Connolly przeciwko Komisji, 6 marca 2001 r., Rec. s. I‑1611, pkt 44–47; Sąd, sprawa T‑187/01 Mellone przeciwko Komisji, 12 czerwca 2002 r., RecFP s. I‑A‑81, II‑389, pkt 74; Sąd, sprawa T‑1/02 Polinsky przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 14 października 2004 r., niepublikowana w Zbiorze, pkt 47; Sąd, sprawa T‑57/99 Nardone przeciwko Komisji, 10 grudnia 2008 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑83, II‑A‑2‑505, pkt 162