POSTANOWIENIE SĄDU (ósma izba)
z dnia 4 czerwca 2012 r.(*)
Skarga o stwierdzenie nieważności – Zamówienia publiczne na dostawy – Procedura przetargowa – Ucyfrowienie systemu publicznego nadawania w Czarnogórze – Decyzja o udzieleniu zamówienia wydana przez Delegaturę Unii Europejskiej w Czarnogórze – Brak statusu strony pozwanej – Niedopuszczalność
W sprawie T‑395/11
Elti d.o.o., z siedzibą w Gornja Radgona (Słowenia), reprezentowana przez adwokata N. Zidar Klemenčič,
strona skarżąca,
przeciwko
Delegaturze Unii Europejskiej w Czarnogórze, reprezentowanej początkowo przez N. Bertoliniego, działającego w charakterze pełnomocnika, a następnie przez adwokatów J. Stuycka oraz A.M. Vandromme,
strona pozwana,
mającej za przedmiot, tytułem głównym, wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji szefa delegatury Unii w Czarnogórze z dnia 21 marca 2011 r. o odrzuceniu oferty skarżącej złożonej w ramach zamówienia publicznego na dostawę sprzętu przeznaczonego do ucyfrowienia czarnogórskiego systemu publicznego nadawania, a w konsekwencji o przyznaniu zamówienia innej spółce, i, tytułem ewentualnym, żądanie odszkodowawcze,
SĄD (ósma izba),
w składzie: L. Truchot, prezes, M.E. Martins Ribeiro (sprawozdawca) i A. Popescu, sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
wydaje następujące
Postanowienie
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 14 września 2010 r. w dodatku do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2010/S 178‑270613), pod sygnaturą EuropeAid/129435/C/SUP/ME, zostało opublikowane ogłoszenie o zamówieniu dotyczące projektu zatytułowanego „Wsparcie w ucyfrowieniu czarnogórskiej emisji mediów publicznych [czarnogórskiego systemu publicznego nadawania] – dostawa sprzętu, Czarnogóra”, mającego na celu zawarcie umowy dotyczącej dostaw sprzętu. Ogłoszenie to zawierało następującą adnotację: „Instytucja zamawiająca: Unia Europejska reprezentowana przez Delegaturę Unii Europejskiej w Czarnogórze, w imieniu i na rzecz kraju beneficjenta – Czarnogóry”.
2 Finansowanie spornego projektu stanowi część decyzji Komisji Wspólnot Europejskich C (2009) 6420 z dnia 20 sierpnia 2009 r. w sprawie przyjęcia programu krajowego dla Czarnogóry w ramach instrumentu pomocy przedakcesyjnej (IPA) w dziedzinie pomocy w zakresie transformacji i rozwoju instytucjonalnego za 2009 r.; załączniki do tej decyzji zawierają wykaz projektów obejmujący projekt będący przedmiotem niniejszej sprawy. Podstawą prawną tej decyzji jest rozporządzenie Rady (WE) nr 1085/2006 z dnia 17 lipca 2006 r. ustanawiające instrument pomocy przedakcesyjnej (IPA) (Dz.U. L 210, s. 82).
3 Realizacja omawianego programu zaowocowała zawarciem umowy w przedmiocie finansowania podpisanej przez Komisję, reprezentowaną przez szefa delegatury, i przez rząd Czarnogóry, odpowiednio, w dniach 18 października i 6 listopada 2009 r.
4 W dniu 15 listopada 2010 r. skarżąca, Elti d.o.o., będąca spółką prawa słoweńskiego, złożyła ofertę w ramach ww. procedury.
5 Pismem z dnia 13 grudnia 2010 r. delegatura Unii w Czarnogórze poinformowała skarżącą z jednej strony o odrzuceniu jej oferty ze względu na dwie przyczyny natury technicznej, a z drugiej strony z uwagi na to, iż procedura przetargowa została unieważniona z tego względu, że żaden z oferentów nie spełniał całkowicie warunków przetargu.
6 Pismem z dnia 26 stycznia 2011 r. delegatura Unii w Czarnogórze zaprosiła skarżącą do udziału w procedurze negocjacji dotyczącej tego samego projektu pod sygnaturą EuropeAid/129435/C/SUP/ME‑NP i sprecyzowała, że pierwotna dokumentacja przetargowa była nadal w całości ważna dla celów tej procedury negocjacji.
7 Pismem z dnia 22 lutego 2011 r. delegatura Unii w Czarnogórze wezwała skarżącą do wyjaśnienia dziewięciu kwestii dotyczących części technicznej jej nowej oferty złożonej w dniu 10 lutego 2011 r., co skarżąca uczyniła pismem z dnia 24 lutego 2011 r.
8 Pismem z dnia 23 marca 2011 r. skarżąca zwróciła się do delegatury Unii w Czarnogórze z pytaniem, aby zasięgnąć informacji o podjętej decyzji dotyczącej procedury negocjacji.
9 Pismem z dnia 11 maja 2011 r. delegatura Unii w Czarnogórze poinformowała skarżącą, jak następuje:
„Uprzejmie informujemy, że proces nadal trwa i nie możemy chwilowo przekazać Państwu innych informacji. Zapewniamy, iż zostaną Państwo przez nas poinformowani o ostatecznej decyzji w najbliższym czasie”.
10 W dniu 27 maja 2011 r. skarżąca otrzymała pismo delegatury Unii w Czarnogórze z dnia 21 marca 2011 r., w którym delegatura powiadomiła ją, że złożona przez skarżącą oferta została odrzucona ze względu na to, iż „jej możliwości technicznych” nie uznano za mogące spełnić szereg kryteriów wyszczególnionych w dokumentacji przetargowej, i że zamówienie w kwocie 1 420 046 EUR zostało udzielone spółce akcyjnej Eurotel SpA.
11 Pismem z dnia 6 czerwca 2011 r. skierowanym do delegatury Unii w Czarnogórze skarżąca zakwestionowała decyzję z dnia 21 marca 2011 r. i zażądała stwierdzenia nieważności „błędnej” decyzji delegatury oraz wybrania skarżącej jako dostawcy danego zamówienia.
12 Pismem z dnia 16 czerwca 2011 r. delegatura Unii w Czarnogórze wskazała skarżącej, co następuje:
„Dziękujemy za Państwa pismo, które otrzymaliśmy w dniu 6 czerwca 2011 r. W piśmie tym podniesiono szereg kwestii wymagających oceny, która jest obecnie w toku. Na podstawie sekcji 2.4.15 przewodnika w sprawie procedur w zakresie zamówień publicznych dotyczących działań zewnętrznych [Wspólnoty Europejskiej] możecie Państwo liczyć na odpowiedź w terminie 45 dni od dnia, w którym otrzymaliśmy Państwa list”.
13 Pismem z dnia 18 lipca 2011 r. delegatura Unii w Czarnogórze poinformowała skarżącą w szczególności o tym, że nie ma powodu, by zweryfikować lub zmienić decyzję komisji, która uznała ofertę za niespełniającą wymogów technicznych i odrzuciła ją z tego względu.
Przebieg postępowania i żądania stron
14 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 26 lipca 2011 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.
15 W odrębnym piśmie zarejestrowanym w sekretariacie Sądu w tym samym dniu skarżąca złożyła wniosek w przedmiocie środka tymczasowego, w którym wniosła co do zasady, aby prezes Sądu nakazał zawieszenie wykonania zarówno decyzji delegatury Unii w Czarnogórze o odrzuceniu jej oferty i o udzieleniu zamówienia innemu oferentowi, jak i zamówienia na dostawę będącego przedmiotem niniejszej sprawy, w przypadku gdyby zamówienie zostało już udzielone.
16 Pismami z dnia 22 sierpnia 2011 r. skarżąca i delegatura Unii w Czarnogórze odpowiedziały na pytanie Sądu dotyczące statusu strony pozwanej przysługującego delegaturze w postępowaniu w przedmiocie środka tymczasowego i w postępowaniu głównym.
17 Postanowieniem z dnia 30 września 2011 r. oddalono wniosek w przedmiocie środka tymczasowego przedstawiony przez skarżącą, a kwestię kosztów pozostawiono do rozstrzygnięcia w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
18 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 26 października 2011 r. delegatura Unii w Czarnogórze podniosła, na mocy art. 114 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem, zarzut niedopuszczalności. W dniu 15 grudnia 2011 r. skarżąca przedłożyła uwagi dotyczące tego zarzutu.
19 Skarżąca wnosi w swej skardze do Sądu o:
– stwierdzenie, że delegatura Unii w Czarnogórze naruszyła dyrektywę 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134, s. 114), a w szczególności art. 2 i art. 30 ust. 3 tej dyrektywy;
– unieważnienie procedury negocjacji ze względu na to, że rzeczona delegatura nie zastosowała wobec skarżącej zasady równego traktowania, nie umożliwiając skarżącej poprawienia ani wyjaśnienia jej oferty;
– stwierdzenie nieważności decyzji w sprawie udzielenia zamówienia wydanej po zakończeniu procedury negocjacji, na mocy której rzeczona delegatura odrzuciła ofertę skarżącej i udzieliła zamówienia spółce Eurotel;
– w razie gdyby już udzielono zamówienia na dostawę, stwierdzenie jego nieważności;
– zasądzenie od delegatury Unii w Czarnogórze na rzecz skarżącej kwoty 10 000 EUR tytułem poniesionych kosztów, na podstawie art. 87 regulaminu postępowania, w tym kosztów związanych z ewentualnymi interwencjami.
Tytułem żądania ewentualnego, w razie gdyby zamówienie było już wykonane lub gdyby stwierdzenie nieważności decyzji było już niemożliwe:
– stwierdzenie, że rzeczona delegatura naruszyła dyrektywę 2004/18, a w szczególności jej art. 2 i jej art. 30 ust. 3;
– zasądzenie od tej delegatury na rzecz skarżącej odszkodowania w wysokości 172 541,56 EUR tytułem odszkodowania za straty, jakie skarżąca poniosła w ramach tej procedury;
– obciążenie tej delegatury kosztami postępowania i zasądzenie od niej na rzecz skarżącej całkowitej kwoty 10 000 EUR tytułem kosztów postępowania na podstawie art. 87 regulaminu postępowania, w tym kosztów związanych z ewentualnymi interwencjami.
20 Powołując się na zarzut niedopuszczalności, delegatura Unii w Czarnogórze wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie niedopuszczalności skargi o stwierdzenie nieważności;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania w obydwu instancjach.
21 W swoich uwagach dotyczących zarzutu niedopuszczalności skarżąca wnosi do Sądu o oddalenie podniesionego zarzutu niedopuszczalności jako bezzasadnego i niepopartego dowodami oraz o „uznanie, że na podstawie decyzji Rady z dnia 26 lipca 2010 r. określającej organizację i zasady funkcjonowania Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych pozwana reprezentuje Unię Europejską w Czarnogórze w odniesieniu do zamówienia publicznego o sygnaturze EuropeAid/129435/C/SUP/ME‑NP z dnia 21 marca 2011 r. i jako taka zgodnie z prawem jest stroną postępowania w niniejszej sprawie”.
Co do prawa
22 Zgodnie z art. 114 § 3 regulaminu postępowania na wniosek strony o stwierdzenie przez Sąd niedopuszczalności skargi bez rozpatrywania istoty sprawy pozostała część postępowania w przedmiocie zarzutu niedopuszczalności odbywa się ustnie, jeżeli Sąd nie zadecyduje inaczej.
23 W niniejszej sprawie Sąd uznaje, że po zapoznaniu się z aktami sprawy ma on wystarczającą wiedzę i postanawia zatem orzec w przedmiocie wniosku bez otwierania procedury ustnej.
24 Delegatura Unii w Czarnogórze twierdzi, że nie może być pozwaną w niniejszym postępowaniu ze względu na to, iż nie posiada ona statusu autonomicznego organu i nie zachowała się jak taki organ w niniejszym przypadku.
25 W tym względzie należy przypomnieć brzmienie art. 263 ust. 1 TFUE, który stanowi:
„Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej kontroluje legalność aktów ustawodawczych, aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego, innych niż zalecenia i opinie, oraz aktów Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich. Kontroluje również legalność aktów organów lub jednostek organizacyjnych Unii, które zmierzają do wywarcia skutków prawnych wobec osób trzecich”.
26 Z postanowienia tego wynika, że akty wydane przez niektóre określone instytucje, lecz również, w szerszy sposób, akty wydane przez „organy lub jednostki organizacyjne Unii” w zakresie, w jakim chodzi o akty zmierzające do wywarcia skutków prawnych, mogą być zaskarżone w trybie skargi o stwierdzenie nieważności.
27 Ani z brzmienia art. 263 ust. 1 TFUE, ani z orzecznictwa sądów Unii wynikającego z wyroku Trybunału z dnia 23 kwietnia 1986 r. w sprawie 294/83 Les Verts przeciwko Parlamentowi, zwanego „wyrokiem w sprawie Les Verts”, Rec. s. 1339, nie można jednak wywnioskować, jak to czyni skarżąca, że każdy podmiot lub każda struktura objęta schematem organizacyjnym Unii lub działająca w ramach tego schematu może z tego tylko powodu zostać uznana za organ lub jednostkę organizacyjną Unii w rozumieniu ww. artykułu.
28 Okoliczność, że decyzję o nieudzieleniu skarżącej zamówienia można uznać za akt dla niej niekorzystny zmieniający w określony sposób jej sytuację prawną, niekoniecznie oznacza, że autor tego aktu ma zdolność obrony zgodności z prawem tego aktu decyzji przed sądem unijnym.
29 Należy bowiem sprawdzić, czy w świetle przepisów regulujących status danego podmiotu ma on zdolność prawną niezbędną, aby można było uznać go za autonomiczny organ Unii i aby przyznać mu status strony pozwanej.
30 Co się tyczy delegatur Unii, zostały one wskazane w art. 221 TFUE następująco:
„1. Delegatury Unii w państwach trzecich i przy organizacjach międzynarodowych zapewniają reprezentację Unii.
2. Delegatury Unii podlegają Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa […]”.
31 Zgodnie z art. 1 decyzji Rady 2010/427/UE z dnia 26 lipca 2010 r. określającej organizację i zasady funkcjonowania Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (Dz.U. L 201, s. 30, zwanej dalej „decyzją z dnia 26 lipca 2010 r.”), wydanej na podstawie art. 27 ust. 3 TUE:
„[…]
2. ESDZ, której siedziba znajduje się w Brukseli, funkcjonalnie jest autonomicznym organem Unii Europejskiej, odrębnym od Sekretariatu Generalnego Rady i od Komisji, posiadającym zdolność prawną niezbędną do wykonywania przypisanych jej zadań i realizacji wyznaczonych jej celów.
3. ESDZ podlega Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa […].
4. W skład ESDZ wchodzą administracja centralna oraz delegatury Unii w państwach trzecich i przy organizacjach międzynarodowych”.
32 Artykuł 5 decyzji z dnia 26 lipca 2010 r., zatytułowany „Delegatury Unii”, zawiera następujące przepisy:
„1. Decyzję o otwarciu lub zamknięciu delegatury przyjmuje [wydaje] Wysoki Przedstawiciel w porozumieniu z Radą i Komisją.
2. Każda delegatura Unii podlega szefowi delegatury.
[…]
3. Szef delegatury otrzymuje instrukcje od Wysokiego Przedstawiciela i ESDZ i odpowiada za ich wykonanie.
W obszarach, w których uprawnienia wynikające z traktatów wykonuje Komisja, może ona również – zgodnie z art. 221 ust. 2 [TFUE] – wydawać instrukcje delegaturom; za wykonanie tych instrukcji ogólnie odpowiada szef delegatury.
4. Szef delegatury wykonuje środki operacyjne związane z unijnymi projektami w danym państwie trzecim, w przypadku gdy Komisja przekazała takie zadania, zgodnie z rozporządzeniem finansowym.
[…]
8. Szef delegatury jest uprawniony do reprezentowania Unii w kraju, w którym delegatura jest akredytowana, w szczególności w zakresie zawierania umów i występowania jako strona w postępowaniu sądowym.
[…]”.
33 W pierwszej kolejności skarżąca twierdzi, że ten nowy przepis prawny wynikający z traktatu z Lizbony, który wszedł w życie w dniu 1 grudnia 2009 r., przekształcił delegatury Komisji w delegatury Unii, będące niezależnymi podmiotami posiadającymi osobowość prawną.
34 Jednakże sama okoliczność, że odtąd delegatury nie reprezentują już wyłącznie Komisji, lecz Unię jako całość, nie jest wystarczająca, aby przyznać delegaturze Unii w Czarnogórze status strony pozwanej.
35 Po pierwsze, należy zauważyć, że z art. 221 TFUE i z decyzji z dnia 26 lipca 2010 r. wynika, iż delegatura Unii w Czarnogórze jest integralną częścią hierarchicznej i funkcjonalnej struktury Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) i jest jedynie jej zwykłym działem, podczas gdy ESDZ wyraźnie wskazano jako organ autonomiczny Unii, posiadający zdolność prawną niezbędną do realizacji przypisanych jej zadań. Takich ustaleń dokonała zresztą sama skarżąca w swych pismach.
36 W postanowieniu z dnia 30 czerwca 2011 r. w sprawie T‑264/09 Technoprocess przeciwko Komisji i delegaturze Unii w Maroku, niepublikowanym w Zbiorze, pkt 70, Sąd oparł się dokładnie na fakcie, że delegatury Komisji były związane z Komisją i zależały od niej, aby stwierdzić ich brak osobowości prawnej oraz niedopuszczalność skargi skierowanej przeciwko delegacji Komisji w państwie trzecim.
37 Po drugie, oprócz tego związku organicznej zależności od ESDZ, decyzja z dnia 26 lipca 2010 r. ukazuje funkcjonalne uzależnienie delegatur Unii, a w szczególności szefów delegatury względem Komisji, oraz w ramach wykonywania budżetu Unii.
38 Szczególne powiązanie szefów delegatury Unii z Komisją precyzyjnie opisano w rozporządzeniu Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 248, s. 1, zwanego dalej „rozporządzeniem finansowym”), które to rozporządzenie musiało zostać zmienione w następstwie utworzenia ESDZ, w szczególności w trosce o zapewnienie niezbędnej „ciągłości funkcjonowania delegatur Unii, a w szczególności ciągłości i skuteczności zarządzania przez nie pomocą zewnętrzną”, zgodnie z motywem 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 1081/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. zmieniającego rozporządzenie finansowe w zakresie dotyczącym ESDZ (Dz.U. L 311, s. 9).
39 I tak, art. 51 akapit drugi rozporządzenia finansowego stanowi, że „Komisja może […] przekazywać swoje kompetencje w kwestii wykonania budżetu w zakresie środków operacyjnych z dotyczącego jej działu szefom delegatur Unii” i że „[s]zefowie delegatur Unii, działając jako subdelegowani intendenci Komisji, stosują przepisy Komisji dotyczące wykonania budżetu i podlegają tym samym obowiązkom i zasadom rozliczalności, którym podlegają wszyscy pozostali subdelegowani intendenci Komisji”.
40 Artykuł 59 rozporządzenia finansowego stanowi, że „[i]ntendenci przez delegację lub subdelegację mogą działać jedynie w granicach ustanowionych w dokumencie delegacji lub subdelegacji uprawnień [kompetencji]” i że „[d]ziałając jako subdelegowani intendenci zgodnie z art. 51 akapit drugi, szefowie delegatur Unii podlegają Komisji jako instytucji odpowiedzialnej za określanie, wykonywanie, kontrolę i ocenę ich zadań i obowiązków jako subdelegowanych intendentów”, o czym Komisja jednocześnie informuje Wysokiego Przedstawiciela.
41 Z art. 60a rozporządzenia finansowego wynika, że działając jako subdelegowani intendenci szefowie delegatur Unii powinni z jednej strony złożyć swoim delegowanym intendentom sprawozdanie, dotyczące w szczególności zarządzania operacjami, które zostały im przekazane w drodze subdelegacji, a z drugiej strony odpowiadać na wszelkie zapytania skierowane przez delegowanego intendenta Komisji.
42 Zgodnie z art. 85 rozporządzenia finansowego szefowie delegatur Unii, działając w charakterze subdelegowanych intendentów, „podlega[ją] uprawnieniom kontrolnym audytora wewnętrznego Komisji w odniesieniu do przekazanego im w drodze subdelegacji zarządzania finansami”.
43 Ponadto należy zaznaczyć, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 1080/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. zmieniające regulamin pracowniczy urzędników Wspólnot Europejskich i warunki zatrudnienia innych pracowników Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 311, s. 1) wprowadziło do tego regulaminu nowy art. 96, którego akapit drugi stanowi, że „[u]rzędnik ESDZ, który w ramach swoich obowiązków musi wykonywać zadania dla Komisji, przyjmuje instrukcje w odniesieniu do tych zadań od Komisji, zgodnie z art. 221 ust. 2 [TFUE]”.
44 Zważywszy na wspomniane powyżej przepisy, należy uznać, że delegatury Unii mogą odgrywać rolę wspomagającą Komisję przy wykonywaniu budżetu Unii na szczeblu lokalnym, w szczególności w przypadku realizacji projektów finansowanych w ramach programów Unii dotyczących pomocy zewnętrznej.
45 Pomoc ta, która wpisuje się w ramy subdelegacji na rzecz szefa delegatury, odbywa się pod ścisłym nadzorem Komisji odpowiedzialnej zgodnie z art. 317 TFUE i 319 TFUE za wykonanie budżetu i posiadającej na podstawie art. 51 rozporządzenia finansowego uprawnienie do cofnięcia udzielonego przekazania.
46 Z art. 221 TFUE, z decyzji z dnia 26 lipca 2010 r. i z ww. mających znaczenie dla sprawy przepisów rozporządzenia finansowego wynika zatem, że status prawny delegatur Unii cechuje podwójna organiczna i funkcjonalna zależność względem ESDZ i Komisji, która to zależność nie pozwala uznać ich za organy w rozumieniu art. 263 TFUE.
47 Stwierdzenia tego nie może kwestionować podkreślone przez skarżącą brzmienie art. 5 ust. 8 decyzji z dnia 26 lipca 2010 r., który przewiduje, że szef delegatury jest uprawniony do reprezentowania Unii w kraju, w którym delegatura jest akredytowana, w szczególności w zakresie zawierania umów i występowania jako strona w postępowaniu sądowym.
48 Przepis ten przypomina po prostu, że delegatura nie działa w swoim imieniu i na swój własny rachunek, i przyznaje przełożonemu delegatury zdolność prawną ściśle ograniczoną z punktu widzenia terytorialnego, zresztą niezbędną, aby zaspokoić własne potrzeby związane z funkcjonowaniem delegatury.
49 Należy w tym względzie przypomnieć brzmienie art. 274 TFUE, zgodnie z którym „[z] zastrzeżeniem właściwości Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej określonej traktatami, spory, których stroną jest Unia, nie są z tego tytułu wyłączone spod jurysdykcji sądów krajowych”, i art. 335 TFUE, który stanowi:
„W każdym z państw członkowskich Unia posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych o najszerszym zakresie przyznanym przez ustawodawstwa krajowe osobom prawnym; może ona zwłaszcza nabywać lub zbywać mienie ruchome i nieruchome oraz stawać przed sądem. W tym zakresie jest ona reprezentowana przez Komisję. Unia jest jednak reprezentowana przez każdą z instytucji, z tytułu ich autonomii administracyjnej, w sprawach związanych z funkcjonowaniem każdej z nich”.
50 Ponadto art. 5 ust. 8 decyzji z dnia 26 lipca 2010 r. nie może być rozpatrywany w oderwaniu. Jest on nierozerwalnie związany z wszystkimi przepisami, na które składają się art. 221 TFUE, decyzja z dnia 26 lipca 2010 r. jako całość, i właściwe przepisy rozporządzenia finansowego, i winien być interpretowany w ich świetle.
51 W drugiej kolejności skarżąca twierdzi, że delegatura Unii w Czarnogórze zawsze prezentowała się jako przedstawiciel Unii, posiadający pełne uprawnienia do działania w jej imieniu. Skarżąca podkreśla, że sporne zamówienie zostało opublikowane w imieniu instytucji zamawiającej, którą ustanowiła Unia, reprezentowana przez swoją delegaturę w Czarnogórze, iż wszystkie komunikaty lub decyzje dotyczące rozważanego zamówienia zostały wydane przez ten sam organ, a mianowicie przez delegaturę w osobie jej szefa, ponieważ Komisja ani ESDZ nie zostały wskazane w żadnym z tych dokumentów.
52 Należy przypomnieć, że skarżąca wnosi, tytułem żądania głównego, o stwierdzenie nieważności decyzji szefa delegatury Unii w Czarnogórze z dnia 21 marca 2011 r. o odrzuceniu oferty skarżącej złożonej w ramach zamówienia na dostawę sprzętu przeznaczonego do ucyfrowienia systemu publicznego nadawania w Czarnogórze, a w konsekwencji o przyznaniu zamówienia innej spółce prawa włoskiego.
53 Jak już zatem wskazano, finansowanie spornego projektu stanowi część decyzji C(2009) 6420.
54 Wdrożenie programu krajowego dla Czarnogóry przyjętego w drodze tej decyzji zaowocowało zawarciem umowy w przedmiocie finansowania podpisanej przez Komisję, reprezentowaną przez szefa delegatury, i przez rząd Czarnogóry, odpowiednio, w dniach 18 października i 6 listopada 2009 r.
55 Artykuł 2 tej umowy przewiduje, że Komisja zrealizuje program krajowy dla Czarnogóry w ramach IPA w dziedzinie pomocy w zakresie transformacji i rozwoju instytucjonalnego za 2009 r., na podstawie scentralizowanej, w oparciu o art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia finansowego.
56 Po wejściu w życie w dniu 29 listopada 2010 r. rozporządzenia nr 1081/2010 art. 53a rozporządzenia finansowego stanowi, że „[w] przypadku gdy Komisja wykonuje budżet na zasadzie scentralizowanej, zadania wykonawcze realizowane są bezpośrednio przez jej służby lub przez delegatury Unii, zgodnie z art. 51 akapit drugi, albo pośrednio, zgodnie z art. 54–57”.
57 Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 51 akapit drugi rozporządzenia finansowego Komisja może przekazywać swoje kompetencje w kwestii wykonania budżetu w zakresie środków operacyjnych z dotyczącego jej działu szefom delegatur Unii i że w takim przypadku szefowie delegatur stosują przepisy Komisji dotyczące wykonania budżetu i podlegają tym samym obowiązkom i zasadom rozliczalności, którym podlegają wszyscy pozostali subdelegowani intendenci Komisji.
58 Co się zaś tyczy przepisów objętych zakresem IPA, Komisja dokonała subdelegowania kompetencji, jak wynika z dokumentu subdelegacji na rzecz szefa delegatury Unii w Czarnogórze z dnia 18 kwietnia 2011 r,. zastępującego dokument subdelegacji z dnia 7 lipca 2010 r., poprzedzający decyzję z dnia 26 lipca 2010 r.
59 Sytuacja ta stanowi konkretny wyraz wskazanej w motywie 7 rozporządzenia nr 1081/2010 konieczności zapewnienia ciągłości funkcjonowania delegatur Unii, a w szczególności ciągłości i skuteczności zarządzania przez nie pomocą zewnętrzną.
60 Ponadto pismo, w którym Dyrekcja Generalna ds. Rozszerzenia Komisji wyraziła zgodę na wniosek szefa delegatury Unii w Czarnogórze o udzielenie zgody na uruchomienie procedury negocjacji w ramach udzielenia spornego zamówienia, obrazuje instrukcje, jakie mogły być udzielone szefowi delegatury.
61 Choć skarżąca nie kwestionuje, że decyzja o odrzuceniu jej oferty została wydana przez szefa delegatury Unii w Czarnogórze działającego w charakterze subdelegowanego intendenta, twierdzi ona jednakże, iż nie chodzi tu o akt pochodzący od Komisji lub od Wysokiego Przedstawiciela.
62 W tym względzie należy przypomnieć, że akty wydane na podstawie uprawnień delegowanych zwykle są przypisywane instytucji delegującej, do której należy wówczas wykonywanie praw strony pozwanej w sporach sądowych dotyczących danego aktu (zob. podobnie wyroki Trybunału: z dnia 12 lipca 1957 r. w sprawach połączonych 7/56 i od 3/57 do 7/57 Algera i in. przeciwko Zgromadzeniu Ogólnemu EWWiS, Rec. s. 81, 113; z dnia 17 lipca 1959 r. w sprawach połączonych 32/58 i 33/58 Snupat przeciwko Wysokiej Władzy, Rec. s. 275, 298; wyrok Sądu z dnia 19 lutego 1998 r. w sprawach połączonych T‑369/94 i T‑85/95 DIR International Film i in. przeciwko Komisji, Rec. s. II‑357, pkt 52, 53). Akty Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) – gdyby były zaskarżalne – są zatem przypisywane Komisji (wyrok Sądu z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie T‑309/03 Camós Grau przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1173, pkt 66; postanowienie prezesa Sądu z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie T‑435/09 R GL2006 Europe przeciwko Komisji i OLAF, niepublikowane w Zbiorze, pkt 14–16).
63 Uwagi te mają zastosowanie a fortiori do upoważnień do podpisu (wyrok Trybunału z dnia 14 lipca 1972 r. w sprawie 48/69 Imperial Chemical Industries przeciwko Komisji, Rec. s. 619, pkt 11–14) oraz, jak w niniejszej sprawie, w przypadku subdelegowania.
64 W tych okolicznościach należy uznać, że akty wydane przez szefa delegatury Unii w Czarnogórze działającego w charakterze subdelegowanego intendenta Komisji w ramach procedury dotyczącej zamówienia na dostawy o sygnaturze EuropeAid/129435/C/SUP/ME‑NP nie pozwalają przyznać owej delegaturze statusu strony pozwanej i można w niniejszej sprawie przypisać je Komisji.
65 Twierdzenia skarżącej w przedmiocie znaczenia personelu delegatury Unii w Czarnogórze, sformułowanie ogłoszenia o zamówieniu lub brak akceptacji przez Komisję lub ESDZ statusu pozwanej w postępowaniu w przedmiocie środka tymczasowego nie pozwalają na podważenie ww. wniosku.
66 W trzeciej kolejności skarżąca powołuje się na wyrok Sądu z dnia 8 października 2008 r. w sprawie T‑411/06 Sogelma przeciwko EAR, Zb.Orz. s. II‑2771, w celu uzasadnienia oddalenia podniesionego przez delegaturę Unii w Czarnogórze zarzutu niedopuszczalności skargi.
67 W wyroku tym Sąd orzekł, że był właściwy do rozpoznania skargi przeciwko Europejskiej Agencji Odbudowy (EAR) o stwierdzenie nieważności decyzji unieważniających przetarg na roboty budowlane i wszczynających nową procedurę przetargową.
68 Należy jednakże zaznaczyć, że sytuacji delegatur Unii nie można w żadnym razie porównywać z sytuacją EAR w postępowaniu zakończonym wydaniem ww. w pkt 66 wyroku w sprawie Sogelma przeciwko EAR.
69 W uzasadnieniu swego orzeczenia Sąd bowiem zaznaczył w pkt 3 i 50, że EAR jest organem wspólnotowym wyraźnie posiadającym osobowość prawną na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 2667/2000 z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie EAR (Dz.U. L 306, s. 7) i mającym kompetencję, po zobowiązaniu EAR w tym zakresie przez Komisję, do realizacji przez nią samą programów pomocy Wspólnoty, między innymi dla Serbii i Czarnogóry.
70 Ten stan faktyczny różni się od sytuacji delegatury Unii w Czarnogórze działającej w ramach bezpośredniego zarządzania scentralizowanego ustanowionego w art. 53a rozporządzenia finansowego, a nie pośredniego, jak w przypadku EAR.
71 Ponadto Sąd uwzględnił okoliczność, że zgodnie z art. 13 ust. 2 i z art. 13a ust. 3 rozporządzenia nr 2667/2000 do EAR należy obrona przed sądem Unii w sporach sądowych dotyczących jej odpowiedzialności pozaumownej i decyzji wydanych przez nią na mocy art. 8 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145, s. 43).
72 Takiej zdolności do reprezentacji przed sądem oczywiście brakuje w odniesieniu do delegatur Unii.
73 Z całości powyższych rozważań wynika, że delegatura Unii w Czarnogórze nie może być uznana za organ lub jednostkę organizacyjną Unii i nie można przyznać jej statusu strony pozwanej.
74 Z powyższego wynika, że wniesiona przez skarżącą przeciwko delegaturze skarga jest niedopuszczalna w odniesieniu zarówno do sformułowanego tytułem głównym żądania stwierdzenia nieważności, jak i przedstawionego tytułem ewentualnym żądania odszkodowawczego (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 2 grudnia 1992 r. w sprawie C‑370/89 SGEEM i Etroy przeciwko EBI, Rec. s. I‑6211, pkt 16).
75 Niniejszą skargę należy zatem oddalić.
W przedmiocie kosztów
76 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy obciążyć ją kosztami postępowania, w tym kosztami postępowania w przedmiocie środka tymczasowego, zgodnie z żądaniem delegatury Unii w Czarnogórze, zarówno w postępowaniu w przedmiocie środka tymczasowego, jak i w postępowaniu głównym.
Z powyższych względów
SĄD (ósma izba)
postanawia, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Elti d.o.o. zostaje obciążona kosztami postępowania, w tym kosztami postępowania w przedmiocie środka tymczasowego.
Sporządzono w Luksemburgu w dniu 4 czerwca 2012 r.