Sprawa T‑395/04
Air One SpA
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich.
Pomoc państwa – Transport lotniczy – Skarga do Komisji – Niezajęcie stanowiska przez Komisję – Skarga na bezczynność – Termin – Dopuszczalność
Streszczenie wyroku
1. Skarga na bezczynność – Kompetencja sądu wspólnotowego
(art. 232 akapit drugi WE i art. 233 WE)
2. Skarga na bezczynność – Osoby fizyczne lub prawne
(art. 88 ust. 3 WE, art. 230 akapit czwarty WE i art. 232 akapit trzeci WE)
3. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne
(art. 88 ust. 2 i 3 WE i art. 230 akapit czwarty WE)
4. Pomoc przyznawana przez państwa – Plany pomocy – Badanie przez Komisję – Formalne postępowanie wyjaśniające przewidziane w art. 88 ust. 2 WE – Wezwanie zainteresowanych do usunięcia uchybienia
(art. 88 ust. 2 WE; rozporządzenie Rady nr 659/1999, art. 1 lit. h))
5. Pomoc przyznawana przez państwa – Badanie przez Komisję
(art. 87 WE i 88 WE)
1. Sąd wspólnotowy nie ma kompetencji do wydawania nakazów względem instytucji w postępowaniu w sprawie skargi wniesionej na podstawie art. 232 WE. Sąd ten ma jedynie możliwość stwierdzenia bezczynności instytucji. Następnie, na podstawie art. 233 WE, na danej instytucji spoczywa obowiązek podjęcia kroków w celu wykonania wyroku Sądu.
(por. pkt 24)
2. Artykuły 230 WE i 232 WE przewidują taką samą drogę prawną. Wynika stąd, że w ten sam sposób, w jaki art. 230 akapit czwarty WE zezwala jednostkom na wniesienie skargi o stwierdzenie nieważności aktu instytucji, którego nie są adresatami, jeżeli akt ten dotyczy ich bezpośrednio i indywidualnie, art. 232 akapit trzeci WE winien być interpretowany jako otwierający możliwość wniesienia skargi na bezczynność przeciw instytucji, która zaniechała przyjęcia aktu, który dotyczyłby ich w ten sam sposób. Zatem dopuszczalna jest skarga wniesiona przez konkurenta beneficjenta pomocy o stwierdzenie zaniechania przez Komisję wydania w następstwie skargi tego konkurenta decyzji w ramach wstępnej fazy postępowania wyjaśniającego w sprawie pomocy przewidzianego w art. 88 ust. 3 WE.
(por. pkt 25, 27)
3. W sytuacji gdy bez wszczynania formalnego postępowania wyjaśniającego przewidzianego w art. 88 ust. 2 WE Komisja stwierdzi w drodze decyzji wydanej na podstawie ust. 3 tego samego artykułu, że pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem, podmioty gwarancji proceduralnych wyrażonych w art. 88 ust. 2 WE mogą wyegzekwować ich poszanowanie jedynie wówczas, gdy mają możliwość zakwestionowania tej decyzji przed sądem wspólnotowym. Z tych powodów dopuszczalna jest skarga wniesiona przez zainteresowaną stronę w rozumieniu art. 88 ust. 2 WE o stwierdzenie nieważności tego rodzaju decyzji, w sytuacji gdy skarżący przez jej wniesienie dąży do ochrony swych praw procesowych, które wywodzi z tego postanowienia. Natomiast jeżeli skarżący kwestionuje zasadność samej decyzji w sprawie oceny pomocy lub decyzji wydanej w wyniku formalnego postępowania wyjaśniającego, sam fakt, że skarżący może być traktowany jako zainteresowana strona w rozumieniu art. 88 ust. 2 WE, nie może wystarczać do przyjęcia dopuszczalności skargi. Musi on zatem wykazać, że decyzja ta dotyczy go indywidualnie ze względu na określone cechy, które są mu właściwe, lub sytuację faktyczną, która wyodrębnia go spośród wszystkich innych osób i w ten sposób indywidualizuje go w sposób analogiczny do adresata tej decyzji. Dzieje się tak w szczególności, jeśli pomoc będąca przedmiotem danej decyzji narusza w istotny sposób pozycję skarżącego na rynku.
(por. pkt 30–32)
4. Zainteresowanymi stronami w rozumieniu art. 88 ust. 2 WE są osoby, przedsiębiorstwa oraz stowarzyszenia, których interesy mogą zostać ewentualnie naruszone na skutek przyznania pomocy, czyli w szczególności przedsiębiorstwa konkurujące z beneficjentami tej pomocy oraz organizacje zawodowe. Wykładnia ta znalazła wyraz w art. 1 lit. h) rozporządzenia nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. [88 WE], który stanowi, że zainteresowana strona oznacza „którekolwiek państwo członkowskie oraz jakiekolwiek osoby, przedsiębiorstwa lub związki przedsiębiorstw, na których interesy może mieć wpływ przyznanie pomocy, w szczególności beneficjentów pomocy, konkurujące ze sobą przedsiębiorstwa lub stowarzyszenia handlowe”. Status zainteresowanej strony nie jest zatem zastrzeżony dla przedsiębiorstw, na których interesy przyznana pomoc ma istotny wpływ.
(por. pkt 36)
5. Ponieważ ocena zgodności pomocy państwa ze wspólnym rynkiem należy do wyłącznych kompetencji Komisji, jest ona zobowiązana – w interesie prawidłowego stosowania postanowień traktatu o podstawowym znaczeniu, odnoszących się do pomocy państwa – do przystąpienia do sumiennego i bezstronnego badania skargi donoszącej o istnieniu pomocy niezgodnej ze wspólnym rynkiem. Wynika stąd, że Komisja nie może bezterminowo przedłużać wstępnego badania pomocy państwa będącej przedmiotem złożonej do niej skargi, skoro zdecydowała się ona na wszczęcie takiego badania, występując o udzielenie informacji do zainteresowanego państwa członkowskiego. Ocena, czy czas trwania badania skargi do Komisji ma rozsądny charakter, powinna być dokonywana w oparciu o konkretne okoliczności danej sprawy, a zwłaszcza z uwzględnieniem kontekstu sprawy, różnych etapów postępowania, które Komisja powinna przeprowadzić, oraz stopnia złożoności sprawy.
(por. pkt 61)