Υπόθεση C‑651/11

Staatssecretaris van Financiën

κατά

X BV

(αίτηση του Hoge Raad der Nederlanden

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«ΦΠΑ — Έκτη οδηγία 77/388/ΕΟΚ — Άρθρο 5, παράγραφος 8 — Έννοια της “μεταβιβάσεως συνόλου ή μέρους συνόλου αγαθών” — Μεταβίβαση του 30 % των εταιρικών μεριδίων εταιρίας για την οποία ο μεταβιβάζων παρέχει υπηρεσίες υποκείμενες σε ΦΠΑ»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (ένατο τμήμα)
της 30ής Μαΐου 2013

Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών — Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας — Έκτη οδηγία — Μεταβίβαση συνόλου ή μέρους συνόλου αγαθών — Έννοια — Μεταβίβαση του 30 % των εταιρικών μεριδίων εταιρίας από κάτοχο εταιρικών μεριδίων παρέχοντα στην εταιρία αυτή υπηρεσίες υποκείμενες σε φόρο — Δεν περιλαμβάνεται — Ταυτόχρονη μεταβίβαση των υπολοίπων εταιρικών μεριδίων στον ίδιο αγοραστή από τους λοιπούς κατόχους των εταιρικών μεριδίων — Μεταβίβαση συνδεόμενη στενά με τις διευθυντικές δραστηριότητες που ασκήθηκαν για την εταιρία — Δεν ασκεί επιρροή

(Οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, άρθρα 5 § 8 και 6 § 5)

Τα άρθρα 5, παράγραφος 8, και/ή 6, παράγραφος 5, της έκτης οδηγίας 77/388, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών, έχουν την έννοια ότι η μεταβίβαση του 30 % των εταιρικών μεριδίων εταιρίας, για την οποία ο μεταβιβάζων παρέχει υπηρεσίες που υπόκεινται σε φόρο προστιθεμένης αξίας, δεν συνιστά μεταβίβαση συνόλου ή μέρους συνόλου αγαθών ή υπηρεσιών υπό την έννοια των διατάξεων αυτών, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι οι λοιποί κάτοχοι των εταιρικών μεριδίων μεταβιβάζουν σχεδόν συγχρόνως στο ίδιο πρόσωπο τα υπόλοιπα εταιρικά μερίδια της εταιρίας αυτής και ότι η μεταβίβαση αυτή συνδέεται στενά με τις διευθυντικές δραστηριότητες που ασκήθηκαν για την ίδια εταιρία.

Πράγματι, η έννοια της μεταβιβάσεως συνόλου ή μέρους συνόλου αγαθών καλύπτει τη μεταβίβαση στοιχείων του ενεργητικού επιχειρήσεως ή αυτοτελούς μέρους επιχειρήσεως που περιλαμβάνουν ενσώματα και, ενδεχομένως, άυλα στοιχεία, τα οποία συναποτελούν μια επιχείρηση ή ένα μέρος επιχειρήσεως που είναι σε θέση να συνεχίσει αυτοτελή οικονομική δραστηριότητα. Παρά ταύτα, η απλώς και μόνον κτήση, κατοχή και πώληση μεριδίων συμμετοχής σε εταιρία δεν συνιστά, από μόνη της, οικονομική δραστηριότητα υπό την έννοια της έκτης οδηγίας, δεδομένου ότι η απλώς και μόνον απόκτηση οικονομικής συμμετοχής σε άλλες επιχειρήσεις δεν συνιστά εκμετάλλευση αγαθού με σκοπό την άντληση εσόδων διαρκούς χαρακτήρα. Κατά συνέπεια, η μεταβίβαση των μετοχών/εταιρικών μεριδίων εταιρίας δύναται, ανεξαρτήτως του μεγέθους της συμμετοχής, να εξομοιωθεί με μεταβίβαση συνόλου ή μέρους συνόλου αγαθών μόνον αν η συμμετοχή ανήκει σε αυτοτελή μονάδα καθιστώσα δυνατή την άσκηση αυτοτελούς οικονομικής δραστηριότητας και αν η δραστηριότητα αυτή συνεχίζεται από τον αποκτώντα. Πάντως, η απλώς και μόνον μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων που δεν συνοδεύεται με τη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων δεν παρέχει στον προς ον η μεταβίβαση τη δυνατότητα να συνεχίσει αυτοτελή οικονομική δραστηριότητα ως έλκων το δικαίωμα του μεταβιβάσαντος. Συναφώς, οι μέτοχοι/κάτοχοι εταιρικών μεριδίων δεν είναι κύριοι των περιουσιακών στοιχείων της επιχειρήσεως στην οποία έχουν συμμετοχή, αλλά είναι κύριοι του μεριδίου συμμετοχής και, ως εκ τούτου, έχουν δικαίωμα λήψεως μερισμάτων.

Επιπλέον, κατά τη θεμελιώδη αρχή που είναι σύμφυτη με το σύστημα του φόρου προστιθεμένης αξίας, ο φόρος αυτός πλήττει κάθε πράξη παραγωγής ή διανομής, ενώ εκπίπτει ο εν λόγω φόρος που ευθέως επιβάρυνε το κόστος των διαφόρων στοιχείων που συνέθεσαν την τιμή. Το γράμμα του άρθρου 5, παράγραφος 8, της έκτης οδηγίας χρησιμοποιεί τον όρο «μεταβιβάζων» στον ενικό, πράγμα που συνεπάγεται ότι η εφαρμογή της εν λόγω διατάξεως δεν προβλέπεται στην περίπτωση που περισσότεροι μεταβιβάζοντες πωλούν τη συμμετοχή τους στον ίδιο αποκτώντα. Επομένως, κάθε πράξη πρέπει να αξιολογείται ατομικώς και αυτοτελώς.

(βλ. σκέψεις 32, 36, 38, 39, 45-47, 58 και διατακτ.)