WYROK SĄDU (czwarta izba)
z dnia 8 października 2014 r.(*)
Pomoc państwa – Aluminium – Preferencyjna taryfa opłat za energię elektryczną przyznana w drodze umowy – Decyzja uznająca pomoc za bezprawnie przyznaną i niezgodną z rynkiem wewnętrznym – Rozwiązanie umowy – Zawieszenie skutków rozwiązania umowy przez sąd w postępowaniu w przedmiocie środka tymczasowego – Nowa pomoc
W sprawie T‑542/11
Alouminion AE, z siedzibą w Maroussi (Grecja), reprezentowana przez adwokatów G. Dellisa, N. Korogiannakisa, E. Chrysafisa, D. Diakopoulosa oraz N. Keramidasa,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez D. Triantafyllou oraz É. Gippiniego Fourniera, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokata V. Chatzopoulosa,
strona pozwana,
popieranej przez:
Dimosia Epicheirisi Ilektrismou AE (DEI), z siedzibą w Atenach (Grecja), reprezentowane przez adwokatów E. Bourtzalasa, D. Waelbroecka, A. Oikonomou, E. Salakę oraz C. Synodinosa,
interwenient,
mającej za przedmiot żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Komisji 2012/339/UE z dnia 13 lipca 2011 r. w sprawie pomocy państwa SA.26117 – C 2/10 (ex NN 62/09) udzielonej przez Grecję na rzecz Aluminium of Greece SA (Dz.U. 2012, L 166, s. 83),
SĄD (czwarta izba),
w składzie: M. Prek, prezes, I. Labucka (sprawozdawca) i V. Kreuschitz, sędziowie,
sekretarz: S. Spyropoulos, administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 4 czerwca 2014 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W 1960 r. Alouminion tis Ellados AE (zwana dalej „AtE”), po której skarżąca, Alouminion AE, przejęła w lipcu 2007 r. produkcję aluminium w Grecji, zawarła umowę (zwaną dalej „umową”) z interwenientem będącym publicznym przedsiębiorstwem produkcji energii elektrycznej, Dimosia Epicheirisi Ilektrismou AE (DEI), na podstawie której to umowy zastosowano wobec skarżącej preferencyjną taryfę opłat za energię elektryczną (zwaną dalej „preferencyjną taryfą”).
2 Artykuł 2 ust. 3 umowy stanowił w swoich różnych wersjach o przedłużeniu jej obowiązywania na kolejne okresy pięciu lat, chyba że będzie rozwiązana przez jedną ze stron z dwuletnim okresem wypowiedzenia listem poleconym za potwierdzeniem odbioru skierowanym do drugiej strony.
3 Na podstawie porozumienia zawartego przez AtE z państwem greckim i zatwierdzonego dekretem ustawodawczym z 1969 r. umowa w zmienionej wersji miała wygasnąć w dniu 31 marca 2006 r., z wyjątkiem wypadku, gdyby została przedłużona zgodnie z jej postanowieniami.
4 W decyzji SG (92) D/867 z dnia 23 stycznia 1992 r. Sporna pomoc na rzecz przedsiębiorstwa A[tE], pomoc NN 83/91, Komisja Wspólnot Europejskich stwierdziła, że preferencyjna taryfa nie stanowi pomocy państwa.
5 W lutym 2004 r. DEI poinformowało AtE o rozwiązaniu umowy (zwanym dalej „rozwiązaniem”) i zaprzestał od końca marca 2006 r. stosować wobec AtE preferencyjną taryfę.
6 AtE zaskarżyła rozwiązanie przed właściwymi sądami krajowymi.
7 Postanowieniem nr 80/2007 z dnia 5 stycznia 2007 r. Monomeles Protodikeio Athinon (sąd pierwszej instancji w Atenach, Grecja, orzekający w składzie jednego sędziego), orzekając w przedmiocie środków tymczasowych, zawiesił tymczasowo i ex nunc skutki rozwiązania umowy do momentu wydania orzeczenia co do istoty sprawy (zwanego dalej „pierwszym postanowieniem w przedmiocie środków tymczasowych” lub „rozpatrywanym środkiem”).
8 W pierwszym postanowieniu w przedmiocie środków tymczasowych Monomeles Protodikeio Athinon uznał, że rozwiązanie umowy było nieważne na podstawie warunków umowy i właściwych krajowych ram prawnych.
9 DEI zakwestionowało pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych przed Polymeles Protodikeio Athinon (sądem pierwszej instancji w Atenach), który, orzekając w przedmiocie środków tymczasowych, uwzględnił ex nunc żądanie DEI postanowieniem nr 72/2008 z marca 2008 r. (zwanym dalej „drugim postanowieniem w przedmiocie środków tymczasowych”).
10 I tak, po pierwsze, od rozwiązania umowy do wydania pierwszego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych, tak jak począwszy od wydania drugiego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych, DEI nie stosowało preferencyjnej taryfy. Po drugie, od wydania pierwszego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych do wydania drugiego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych (zwanego dalej „spornym okresem”) AtE, a następnie skarżąca, skorzystały z preferencyjnej taryfy.
11 W lipcu 2008 r. do Komisji złożono skargi dotyczące środków zarzucanej pomocy państwa na rzecz skarżącej, która to pomoc polegała w szczególności na preferencyjnej taryfie.
12 Pismem z dnia 27 stycznia 2010 r. Komisja poinformowała Republikę Grecką o decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE w szczególności w odniesieniu do preferencyjnej taryfy (zwanej dalej „decyzją o wszczęciu postępowania”). Pismem tym Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag w terminie jednego miesiąca od dnia publikacji pisma.
13 Decyzja o wszczęciu postępowania została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 16 kwietnia 2010 r. (Dz.U. C 96, s. 7).
14 W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja wyraziła wątpliwość, czy preferencyjna taryfa opłat zafakturowana przez DEI na rzecz AtE, następnie na rzecz skarżącej w spornym okresie była na takim samym poziomie, jak taryfa stosowana do pozostałych głównych przemysłowych odbiorców energii elektrycznej o wysokim napięciu, ponieważ preferencyjna taryfa powinna wygasnąć w marcu 2006 r., lecz jej obowiązywanie zostało przedłużone pierwszym postanowieniem w przedmiocie środków tymczasowych.
15 Do Komisji wpłynęły uwagi Republiki Greckiej w dniu 31 marca 2010 r.
16 Do Komisji wpłynęły uwagi skarżącej w dniach 12 maja 2010 r., 3 marca i 4 maja 2011 r. oraz uwagi DEI w dniu 17 maja 2010 r. Komisja przekazała te uwagi Republice Greckiej, umożliwiając jej ustosunkowanie się do nich. Uwagi Republiki Greckiej wpłynęły w dniach 16 lipca i 6 sierpnia 2010 r. oraz w dniu 16 maja 2011 r.
17 Komisja zwróciła się do władz greckich w dniu 1 grudnia 2010 r. o udzielenie dodatkowych informacji. Republika Grecka ustosunkowała się do tego żądania w piśmie z dnia 11 lutego 2011 r.
18 W dniach 31 maja i 4 lipca 2011 r. do Komisji wpłynęły pozostałe uwagi skarżącej.
19 W dniu 13 lipca 2011 r. Komisja wydała decyzję w sprawie pomocy państwa SA.26117 – C 2/10 (ex NN 62/09) udzielonej przez Grecję na rzecz AtE i Alouminion (Dz.U. 2012, L 166, s. 83, zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”).
20 W art. 1 zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła, że Republika Grecka bezprawnie przyznała na rzecz AtE i skarżącej, która wstąpiła w miejsce AtE, pomoc państwa w kwocie 17,4 mln EUR przez stosowanie preferencyjnej taryfy w spornym okresie, czyli od stycznia 2007 r. do marca 2008 r., z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE.
21 Komisja również stwierdziła, że wspomniana pomoc była niezgodna z rynkiem wewnętrznym i nakazała Republice Greckiej jej odzyskanie od skarżącej (zob. art. 1 i art. 2 ust. 1 zaskarżonej decyzji).
Przebieg postępowania i żądania stron
22 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 6 października 2011 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.
23 W skardze skarżąca wniosła do Sądu o skorzystanie z opinii biegłych w ramach przeprowadzenia środków dowodowych w zastosowaniu art. 65 lit. d) regulaminu postępowania.
24 Wnioskiem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 30 stycznia 2012 r. DEI wniosło o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta w celu poparcia żądań Komisji.
25 Wniosek interwencyjny DEI został uwzględniony postanowieniem prezesa trzeciej izby Sądu z dnia 27 marca 2012 r.
26 Interwenient złożył swoje pismo interwencyjne w dniu 11 czerwca 2012 r.
27 Komisja i skarżąca przedłożyły uwagi w przedmiocie wskazanych uwag interwenienta odpowiednio w dniach 19 i 23 listopada 2012 r.
28 Ze względu na zmianę składu izb Sądu sędzia sprawozdawca został przydzielony do czwartej izby, której w rezultacie przekazana została niniejsza sprawa.
29 Na podstawie art. 64 § 2 lit. a) regulaminu postępowania przed Sądem Sąd wezwał Komisję do przedłożenia niektórych dokumentów. Komisja zastosowała się do żądania Sądu w wyznaczonym terminie.
30 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
31 Komisja, popierana przez interwenienta, wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi w całości;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
32 W uzasadnieniu skargi skarżąca podnosi dziesięć zarzutów, mających na celu podważenie, po pierwsze, tytułem zarzutu głównego, uznania rozpatrywanego środka za nową pomoc (zarzuty pierwszy, drugi, trzeci i czwarty); po drugie, tytułem ewentualnym, uznania preferencyjnej taryfy za pomoc państwa (zarzuty piąty, szósty, siódmy i ósmy) oraz po trzecie, dalszym tytułem ewentualnym, obowiązku odzyskania nowej pomocy wynikającej z rozpatrywanego środka (zarzuty dziewiąty i dziesiąty).
33 W pierwszej kolejności należy zbadać pierwszy zarzut oparty na błędach dotyczących istnienia nowej pomocy.
34 W odniesieniu do zakwalifikowania rozpatrywanego środka jako nowej pomocy Komisja w zaskarżonej decyzji uznała, co następuje:
„8 […] A[tE] powstała w 1960 r. i uzyskała pewne przywileje ze strony państwa greckiego, między innymi w postaci dostaw energii elektrycznej po obniżonej stawce. Zgodnie z warunkami umowy spółki określającymi te przywileje przywilej dostawy energii elektrycznej po obniżonej stawce miał wygasnąć w marcu 2006 r., pod warunkiem że [DEI] w należyty sposób powiadomi o tym A[tE] z dwuletnim wyprzedzeniem. W dniu 26 lutego 2004 r. (tj. na ponad dwa lata przed wygaśnięciem przedmiotowego przywileju) [DEI] należycie przekazało A[tE] takie powiadomienie, a następnie przestało stosować preferencyjną stawkę [taryfę opłat] z końcem marca 2006 r.
9 W rezultacie w okresie od marca 2006 r. do stycznia 2007 r. A[tE] płaciła standardową stawkę [taryfę opłat][…].
10 W styczniu 2007 r. A[tE] zaskarżyła jednak zakończenie stosowania preferencyjnej stawki [taryfy opłat] przed sądem, a sąd pierwszej instancji orzekł, jako środek tymczasowy, przywrócenie preferencyjnej stawki [taryfy opłat] do czasu wydania wyroku co do istoty sprawy. Z kolei [DEI] odwołał[o] się od tej decyzji przejściowej, [tego tymczasowego orzeczenia,] która została unieważniona [które zostało unieważnione] w marcu 2008 r. (wyrok co do istoty sprawy nie został jeszcze wydany).
11 Praktyczną konsekwencją postanowień [orzeczeń] sądu było ponowne stosowanie preferencyjnej stawki [taryfy opłat] wobec A[tE] w okresie od stycznia 2007 r. do marca 2008 r. W [rozpatrywanym] okresie, według danych przekazanych przez władze greckie, A[tE, następnie skarżąca] zapłacił[y] o 17,4 mln EUR mniej niż musiał[y]by zapłacić według „standardowej” taryfy […].
[…]
f) [Rozpatrywany] [ś]rodek stanowi pomoc niezgodną z prawem
34 [Skarżąca] argumentuje, że pierwsze postanowienie [w przedmiocie środków tymczasowych] nie pociąga za sobą istotnej zmiany początkowej preferencyjnej [, umownie ustalonej taryfy opłat] […]. W związku z tym według [skarżącej pierwszym] postanowieniem [w przedmiocie środków tymczasowych] nie przyznano nowej pomocy na [jej] rzecz […], a [preferencyjna taryfa opłat] […] pozostał[a] jako istniejąca pomoc.
35 Komisja nie może przyjąć argumentu [skarżącej]. Początkowe warunki preferencyjnej stawki [taryfy opłat], która stanowiła istniejącą pomoc, przewidywały, że pomoc zakończy się w marcu 2006 r. pod warunkiem przekazania odpowiedniego powiadomienia przez [DEI]. Po spełnieniu tego wymogu istniejąca pomoc ustała zgodnie z warunkami początkowego przyznania preferencyjnej stawki [taryfy opłat]. Przyznanie jakiejkolwiek obniżonej stawki [taryfy opłat] za energię elektryczną, która spełnia definicję pomocy państwa (jak ma to miejsce w tym przypadku), stanowi zatem nową pomoc, bez względu na fakt, że jej warunki mogą być podobne do istniejącego wcześniej środka pomocy. Orzecznictwo Trybunału […] wyraźnie określa, że rozszerzenie istniejącej pomocy stanowi nową pomoc i musi zostać zgłoszone [wyroki: z dnia 12 lipca 1973 r., Komisja/Niemcy, 70/72, Rec, EU:C:1973:87, pkt 14; wyrok z dnia 11 września 2003 r., Belgia/Komisja, C‑197/99 P, Rec, EU:C:2003:444, pkt 109]. A fortiori dotyczy to również przypadku, kiedy zakończona istniejąca pomoc zostaje ponownie uruchomiona kilka miesięcy później.
36 Ponieważ przedmiotowa nowa pomoc nie została zgłoszona Komisji zgodnie z art. 108 TFUE, jest ona niezgodna z prawem”.
35 Zdaniem skarżącej zaskarżona decyzja zawiera oczywisty błąd w ocenie w zakresie, w jakim w pierwszej kolejności Komisja stwierdziła w niej, że umowa wygasła w marcu 2006 r., ponieważ w umowie przewidywano również przedłużenie jej obowiązywania na okresy pięciu lat, z zastrzeżeniem rozwiązania w konkretnym terminie i w określonej formie, skutkiem czego umowa nie wygasła automatycznie w marcu 2006 r.
36 Rozwiązanie umowy było zatem sprzeczne z ustawodawstwem krajowym wprowadzającym obowiązek dostaw energii elektrycznej i stanowiło nadużycie pozycji dominującej.
37 W drugiej kolejności zaskarżona decyzja zawiera oczywisty błąd w ocenie w zakresie, w jakim Komisja uznała, że pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych przedłużyło preferencyjną taryfę, ponieważ wspomniane postanowienie nie przesądziło w żaden sposób istoty sporu i miało tylko tymczasowo powagę rzeczy osądzonej, której jedynym skutkiem było zawieszenie ex nunc skutków rozwiązania.
38 W trzeciej kolejności zaskarżona decyzja zawiera oczywisty błąd w ocenie w zakresie, w jakim Komisja uznała, że pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych zostało „uchylone” drugim postanowieniem w przedmiocie środków tymczasowych, ponieważ zgodnie z krajowym prawem procesowym drugim postanowieniem w przedmiocie środków tymczasowych dokonano „uchylenia” pierwszego, to jest bez skutków wstecznych.
39 W czwartej kolejności zaskarżona decyzja zawiera oczywisty błąd w ocenie w zakresie, w jakim Komisja uznała, że rozpatrywany środek został podjęty na podstawie systemu prawnego „podobnego” do systemu prawnego pomocy istniejącej, podczas gdy rozpatrywany środek utrzymał tak samo preferencyjną taryfę, skutkiem czego rozpatrywany środek nie mógł stanowić nowej pomocy.
40 Ze swej strony Komisja utrzymuje, że wykazała w zaskarżonej decyzji, iż pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych stanowiło nową pomoc, która powinna, pod rygorem niezgodności z prawem, być zgłoszona Komisji.
41 W pierwszej kolejności umowa zgodnie z jej postanowieniami faktycznie wygasła zatem w marcu 2006 r., wbrew temu, co wynika z pierwszego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych, w którym błędnie zinterpretowano właściwe prawo krajowe.
42 W drugiej kolejności pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych stanowiło środek niewątpliwie tymczasowy i w niniejszej sprawie de facto ograniczony czasowo, lecz ustalający prawa ze skutkiem ex nunc, efektem czego stanowiło ono nowy środek.
43 W trzeciej kolejności, przyznając, że sposób obliczania preferencyjnej taryfy nie zmienił się, Komisja wysuwa liczne argumenty w celu wykazania nowego charakteru pomocy, a mianowicie, po pierwsze, podstawa prawna i umowna pomocy jest oparta na orzeczeniu sądu; po drugie, materialna podstawa pomocy nie wynika już z porozumienia stron, lecz jest nałożona na państwo jednostronnie przez przedsiębiorstwo będące beneficjentem pomocy pośrednio (nie wprost), w ramach postępowania cywilnego; po trzecie, względy interesu publicznego istniejące w 1960 r., już nie istnieją i wchodzi jedynie w grę rentowność przedsiębiorstwa będącego beneficjentem pomocy i, po czwarte, czas trwania pomocy jest niepewny, a w każdym wypadku bez związku z logiką z punktu widzenia gospodarczego dominującą przy ustalaniu okresu pierwotnej ważności umowy.
44 Z powyższego wynika w świetle orzecznictwa, że, przedłużając obowiązywanie preferencyjnej taryfy opłat, pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych wprowadziło środek pomocy państwa.
45 Interwenient przedstawia w uwagach różne elementy na poparcie argumentów Komisji.
46 Po pierwsze, interwenient podnosi, że, wbrew twierdzeniom skarżącej postanowienia umowy pozwalały jej na rozwiązanie umowy z dniem 31 marca 2006 r., jak wynika to z drugiego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych, ponieważ postanowienie to było ostateczne w odniesieniu do postępowania tymczasowego.
47 Po drugie, Komisja słusznie uznała, że rozpatrywany środek przedłużył obowiązywanie istniejącej pomocy, skutkiem czego wspomnianym środkiem przyznano nową pomoc.
48 Na wstępie, po pierwsze, Sąd przypomina, że na podstawie art. 108 ust. 3 TFUE wszelkie plany nowej pomocy powinny być zgłoszone Komisji przed ich wdrożeniem i że jakakolwiek nowa pomoc przyznana bez zezwolenia Komisji jest niezgodna z prawem.
49 Po drugie, zgodnie z art. 1 lit. c) i b) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. [108 TFUE] (Dz.U. L 83, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 8, t. 1, s. 339), nową pomoc stanowi „każd[a] pomoc, czyli programy pomocowe i pomoc indywidualn[a], która nie jest pomocą istniejącą, włącznie ze zmianami istniejącej pomocy” i że pomoc istniejącą stanowi „pomoc dozwolon[a], czyli takie programy pomocowe i pomoc indywidualn[a], które zostały dozwolone przez Komisję lub przez Radę [Unii Europejskiej]”.
50 Za nową pomoc należy zatem uważać środki przyjęte po wejściu w życie traktatu, których celem jest wprowadzenie pomocy lub zmiana pomocy, przy czym zmiany mogą dotyczyć pomocy istniejącej (wyrok z dnia 20 maja 2010 r., Todaro Nunziatina & C., C‑138/09, Zb.Orz., EU:C:2010:291, pkt 46).
51 W niniejszej sprawie Komisja przyznała w motywie 35 zaskarżonej decyzji, że preferencyjna taryfa uzgodniona w drodze umowy zawartej w 1960 r. bądź na długo przed przystąpieniem Republiki Greckiej do Wspólnot Europejskich, stanowiła pomoc istniejącą przynajmniej do momentu podjęcia rozpatrywanego środka, to jest przed wydaniem pierwszego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych.
52 Natomiast Komisja przyjęła w powyższym motywie 35 zaskarżonej decyzji, że rozpatrywany środek przedłużył obowiązywanie istniejącej pomocy, zmieniając czas trwania umowy, a zatem czas trwania korzyści polegającej na preferencyjnej taryfie.
53 Niewątpliwie z orzecznictwa wynika, że przedłużenie istniejącej pomocy prowadzi do powstania nowej pomocy odrębnej od pomocy, której obowiązywanie zostało przedłużone, i że zmiana czasu trwania istniejącej pomocy powinna być uznana za nową pomoc (zob. podobnie wyroki z dnia 4 grudnia 2013 r.: Komisja/Rada, C‑111/10, Zb.Orz., EU:C:2013:785, pkt 58; Komisja/Rada, C‑121/10, Zb.Orz., EU:C:2013:784, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo; wyrok z dnia 6 marca 2002 r., Diputación Foral de Álava i in./Komisja, T‑127/99, T‑129/99 i T‑148/99, Rec, EU:T:2002:59, pkt 175).
54 Jednak orzeczono również, że w celu stosowania art. 108 ust. 1 i 3 TFUE pojawienie się nowej pomocy lub zmianę istniejącej pomocy należy oceniać przez powołanie się na ustanawiające ją przepisy, określone w nich warunki i ich ograniczenia (zob. podobnie wyrok z dnia 9 sierpnia 1994 r., Namur-Les assurances du crédit, C‑44/93, Rec, EU:C:1994:311, pkt 28). Tylko zatem w wypadku, gdy zmiana ta ma wpływ na istotę pierwotnego systemu, system ten przekształca się w system nowej pomocy (zob. podobnie ww. w pkt 50 wyrok Todaro Nunziatina & C., EU:C:2010:291, pkt 46, 47).
55 W niniejszej sprawie jest zaś bezsporne, że pierwszym postanowieniem w przedmiocie środków tymczasowych zawieszono skutki rozwiązania umowy, na podstawie której została przyznana preferencyjna taryfa, efektem czego de facto pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych podtrzymało tymczasowo preferencyjną taryfę w spornym okresie. Należy jednak stwierdzić, że ani celem, ani skutkiem tej interwencji sędziego orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych nie była zmiana istoty istniejącej pomocy. Interwencja ta bowiem nie zmieniła ani postanowień umownych lub przepisów ustawowych dotyczących preferencyjnej taryfy, ani nie zmieniła warunków lub ograniczeń wspomnianej taryfy, lecz tylko polegała na ocenie zgodności z prawem rozwiązania umowy.
56 W konsekwencji sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych zamiast przyznać nową pomoc, jak przyjęła Komisja, poprzestał na tymczasowym rozstrzygnięciu zawisłego przed nim sporu dotyczącego kwestii, czy umowa będąca podstawą preferencyjnej taryfy przestała obowiązywać. Z powyższego z konieczności wynika, że zawieszenia rozwiązania umowy w następstwie wydania pierwszego postanowienia w przedmiocie środka tymczasowego nie ocenia się jako nowej korzyści odrębnej od istniejącej pomocy.
57 W konsekwencji pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych nie może być uznane za wprowadzenie lub zmianę pomocy w rozumieniu art. 108 ust. 3 TFUE.
58 Przyjęcie odmiennego stanowiska byłoby równoznaczne z faktycznego i prawnego punktu widzenia z wymaganiem od sądu krajowego orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych w sporze dotyczącym danej umowy, jak w niniejszej sprawie, by powiadomił Komisję i dostarczył dla celów prewencyjnego przeglądu nie tylko informacje na temat nowej pomocy lub zmian pomocy w ścisłym tego słowa znaczeniu przyznanej przedsiębiorstwu otrzymującemu istniejącą pomoc, ale także wszelkich środków mających wpływ na interpretację i wykonanie wspomnianej umowy, które mogą mieć wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, na konkurencję lub po prostu na faktyczny czas trwania w określonym okresie pomocy, która pozostaje co do zasady istniejącą, gdy Komisja nie podjęła żadnej decyzji zatwierdzającej lub decyzji o niezgodności.
59 Należy zatem orzec, że, uznawszy rozpatrywany środek za nową pomoc, Komisja wydała zaskarżoną decyzję niezgodnie z prawem.
60 Argumenty Komisji i interwenienta w pismach skierowanych do Sądu nie mogą podważyć tego wniosku.
61 Po pierwsze bowiem, w sprawie leżącej u podstaw ww. w pkt 53 wyroku Diputación Foral de Álava i in./Komisja (EU:T:2002:59) Sąd co prawda orzekł, że nawet jeżeli rozpatrywane korzyści stanowiły tylko przedłużenie obowiązywania środka będącego istniejącą pomocą, niemniej z powodu zmiany czasu trwania rozpatrywanej pomocy, pomoc ta powinna również być uznana za nową pomoc.
62 Podobnie w sprawie leżącej u podstaw wyroku z dnia 1 lipca 2010 r., Włochy/Komisja (T‑53/08, Zb.Orz., EU:T:2010:267), która to sprawa dotyczyła przedłużeń okresu obowiązywania preferencyjnej taryfy opłat na rzecz określonego przedsiębiorstwa, Sąd niewątpliwie orzekł, że wspomniane przedłużenia stanowiły „nową” pomoc.
63 Niemniej jednak Sąd doszedł do tej oceny tylko w związku z tym, że wspomniane przedłużenia nie nastąpiły automatycznie, lecz wymagały interwencji ustawodawczej w celu dokonania zmiany pierwotnie ustalonej korzyści (ww. w pkt 53 wyrok Diputación Foral de Álava i in./Komisja, EU:T:2002:59, pkt 11–20; ww. w pkt 62 wyrok Włochy/Komisja, EU:T:2010:267, pkt 70).
64 Należy zatem stwierdzić, że w niniejszej sprawie żadna interwencja ustawodawcza nie zmieniła preferencyjnej taryfy opłat i że pierwsze postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych w żaden sposób nie zmieniło pierwotnych krajowych ram prawnych.
65 Następnie w sprawie leżącej u podstaw wyroku z dnia 20 września 2011 r., Regione autonoma della Sardegna/Komisja (T‑394/08, T‑408/08, T‑453/08 i T‑454/08, Zb.Orz., EU:T:2011:493), Sąd niewątpliwie orzekł, że pomoc przyznaną na podstawie prawnej istotnie różniącej się od systemu zatwierdzonego w decyzji zatwierdzającej należy uważać za nową pomoc.
66 Niemniej jednak w powyższej sprawie, po pierwsze, pierwotna pomoc została zatwierdzona przez Komisję, a po drugie, nowa pomoc została przyznana nowym aktem regulacyjnym sprzecznym z decyzją zatwierdzającą Komisji (ww. w pkt 65 wyrok Regione autonoma della Sardegna/Komisja, EU:T:2011:493, pkt 175–177).
67 W niniejszej sprawie nie można zaś w sposób poważny podważyć, że rozpatrywany środek nie miał na celu zmiany ram prawnych preferencyjnej taryfy opłat względem ram prawnych zatwierdzonych decyzją Komisji niezależnie od kwestii wpływu w niniejszej sprawie decyzji z dnia 23 stycznia 1992 r. (zob. pkt 4 powyżej) w odniesieniu do istniejącej pomocy nie w zakresie, w jakim pomoc ta została dozwolona przez Komisję, lecz w zakresie, w jakim została ona przyznana przed wejściem w życie traktatu.
68 Na koniec nie tylko sąd nie orzekł w niniejszej sprawie w przedmiocie podstawy prawnej i umownej pomocy w konsekwencji wydania pierwszego postanowienia w przedmiocie środków tymczasowych, lecz niniejszą podstawą prawną nadal jest umowa i prawo krajowe mające znaczenie dla sprawy, jak zinterpretowano tymczasowo w pierwszym postanowieniu w przedmiocie środków tymczasowych niezależnie od kwestii kontekstu gospodarczego dominującego przy zawieraniu umowy i od kwestii możliwości i prawidłowości rozwiązania umowy, która to kwestia nie była w dniu wydania zaskarżonej decyzji przedmiotem orzeczenia sądowego co do istoty sporu.
69 Należy zatem uwzględnić pierwszy zarzut skargi i stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji, bez potrzeby rozstrzygania w przedmiocie pozostałych zarzutów skargi ani w przedmiocie wniosku skarżącej o przeprowadzenie środka dowodowego.
W przedmiocie kosztów
70 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem Alouminion AE – obciążyć ją jej własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez skarżącą.
71 Zgodnie z art. 87 § 4 akapit trzeci regulaminu postępowania interwenient pokrywa własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (czwarta izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji Komisji 2012/339/UE z dnia 13 lipca 2011 r. w sprawie pomocy państwa SA.26117 – C 2/10 (ex NN 62/09) udzielonej przez Grecję na rzecz Aluminium of Greece SA.
2) Komisja Europejska pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Alouminion AE.
3) Dimosia Epicheirisi Ilektrismou AE (DEI) pokrywa własne koszty.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 8 października 2014 r.