Arrest van het Gerecht (Zesde kamer) van 9 juni 2016 –
Magic Mountain Kletterhallen e.a./Commissie

(Zaak T‑162/13)

„Staatssteun – Steun voor de bouw en de exploitatie van klimhallen van Deutscher Alpenverein eV – Beschikking waarbij steun verenigbaar met de interne markt wordt verklaard – Steunregeling – Verdergaande economische analyse – Marktfalen – Legitieme doelstelling van algemeen belang – Artikel 108, leden 2 en 3, VWEU – Ernstige moeilijkheden”

1.                     Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Handelingen die hen rechtstreeks en individueel raken – Besluit van de Commissie waarbij staatssteun verenigbaar met de interne markt wordt verklaard zonder dat de formele onderzoeksprocedure wordt ingeleid – Beroep tot betwisting van de gegrondheid van dat besluit – Beroep ingesteld door een concurrerende onderneming die doet blijken van een wezenlijke aantasting van haar marktpositie – Ontvankelijkheid (Art. 108, leden 2 en 3, VWEU en 263, vierde alinea, VWEU) (cf. punten 31‑36, 39, 40)

2.                     Gerechtelijke procedure – Interventie – Exceptie van niet-ontvankelijkheid niet opgeworpen door verweerder – Niet-ontvankelijkheid – Niet-ontvankelijkheidsgronden van openbare orde – Ambtshalve onderzoek door de rechter (Statuut van het Hof van Justitie, art. 40, vierde alinea; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 116, lid 3) (cf. punt 38)

3.                     Beroep tot nietigverklaring – Voorwaarden voor ontvankelijkheid – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Beroep ingesteld door meerdere verzoekers tegen hetzelfde besluit – Procesbevoegdheid van een van hen – Ontvankelijkheid van het beroep in zijn geheel (Art. 263, vierde alinea, VWEU) (cf. punt 41)

4.                     Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steun die als verenigbaar met de interne markt kan worden aangemerkt – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Ingewikkelde economische beoordeling – Rechterlijk toezicht – Grenzen (Art. 107, lid 3, VWEU) (cf. punten 50‑52)

5.                     Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Mogelijkheid om richtsnoeren vast te stellen – Dwingende werking – Verspreiding van een werkdocument waarin bepaalde beginselen tot uiting komen – Geen dwingende werking (Art. 107, lid 3, VWEU en 108 VWEU) (cf. punten 53‑57, 90)

6.                     Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steun die als verenigbaar met de interne markt kan worden aangemerkt – Toetsing aan artikel 107, lid 3, onder c), VWEU – Inaanmerkingneming van een vroegere praktijk – Geen [Art. 107, lid 3, c), VWEU] (cf. punt 59)

7.                     Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek door de Commissie – Onderzoek van een steunregeling in haar geheel – Toelaatbaarheid – Onderzoek van een sectorale steunregeling – Onderzoek dat moet steunen op concrete elementen (Art. 107, lid 3, VWEU en 108 VWEU) (cf. punten 62‑68, 94, 95, 112, 123, 140)

8.                     Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steun die als verenigbaar met de interne markt kan worden aangemerkt – Steun waarmee een doelstelling van algemeen belang wordt nagestreefd [Art. 107, lid 3, c), VWEU] (cf. punten 77‑80)

9.                     Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steunmaatregelen die in aanmerking komen voor de afwijking waarin artikel 107, lid 3, onder c), VWEU voorziet – Bedrijfssteun – Daarvan uitgesloten – Uitzonderingen [Art. 107, lid 3, c), VWEU] (cf. punten 116, 117)

10.                     Recht van de Europese Unie – Beginselen – Gelijke behandeling – Begrip (cf. punt 119)

11.                     Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek van klachten – Verplichtingen van de Commissie – Ambtshalve onderzoek van elementen die niet uitdrukkelijk door de klagende partij zijn aangevoerd (Art. 108 VWEU) (cf. punten 121, 122)

12.                     Steunmaatregelen van de staten – Voorgenomen steunmaatregelen – Onderzoek door de Commissie – Inleidende fase en contradictoire fase – Verenigbaarheid van steun met de interne markt – Moeilijkheden bij de beoordeling – Verplichting van de Commissie om de contradictoire procedure in te leiden – Ernstige moeilijkheden – Begrip – Objectief karakter – Omstandigheden waaruit het bestaan van dergelijke moeilijkheden kan blijken (Art. 108, leden 2 en 3, VWEU; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 4, lid 4) (cf. punten 130‑151)

Voorwerp

Beroep ingesteld krachtens artikel 263 VWEU tot nietigverklaring van beschikking C(2012) 8761 final van de Commissie van 5 december 2012 betreffende steunmaatregel SA.33952 (2012/NN) – Duitsland – Klimhallen van Deutscher Alpenverein

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Magic Mountain Kletterhallen GmbH, Kletterhallenverband Klever eV, Neoliet Beheer BV en Pedriza BV worden hoofdelijk verwezen in de kosten van de Europese Commissie en in hun eigen kosten.

3) Deutscher Alpenverein eV en Deutscher Alpenverein, Sektion Berlin eV dragen hun eigen kosten.