Wyrok Sądu (siódma izba) z dnia 15 września 2021 r. –
Mutondo/Rada
(sprawa T‑103/20)(1)
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją w Demokratycznej Republice Konga – Zamrożenie środków finansowych – Ograniczenie wstępu na terytorium państw członkowskich – Pozostawienie nazwiska skarżącego w wykazach osób objętych środkami ograniczającymi – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do bycia wysłuchanym – Dowód zasadności umieszczenia i pozostawienia w wykazach – Oczywisty błąd w ocenie – Trwanie okoliczności faktycznych i prawnych, które spowodowały przyjęcie środków ograniczających – Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego – Domniemanie niewinności – Proporcjonalność – Zarzut niezgodności z prawem
1. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zamrożenie środków finansowych osób, które odpowiadają za podważanie praworządności, lub przyczyniających się do popełnienia czynów stanowiących poważne przypadki łamania praw człowieka – Wymogi minimalne
[art. 296 akapit drugi TFUE; decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, art. 7 ust. 2; rozporządzenie Rady nr 1183/2005, art. 9 ust. 3]
(zob. pkt 52, 54–57)
2. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zamrożenie środków finansowych osób, które odpowiadają za podważanie praworządności, lub przyczyniających się do popełnienia czynów stanowiących poważne przypadki łamania praw człowieka – Obowiązek wskazania w uzasadnieniu indywidualnych i szczególnych powodów uzasadniających tego rodzaju środki – Decyzja wpisująca się w kontekst znany zainteresowanemu umożliwiająca mu zrozumienie zakresu podjętego wobec niego środka
[art. 296 TFUE; decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005; 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 53, 59–64, 66)
3. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zamrożenie środków finansowych osób, które odpowiadają za podważanie praworządności, lub przyczyniających się do popełnienia czynów stanowiących poważne przypadki łamania praw człowieka – Obowiązek podania do wiadomości indywidualnych i szczególnych powodów uzasadniających wydane decyzje – Obowiązek umożliwienia zainteresowanemu skutecznego przedstawienia swojego stanowiska w odniesieniu do podnoszonych wobec niego powodów umieszczenia w wykazie – Zakres
[Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a); decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005; 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 75–77)
4. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zamrożenie środków finansowych – Prawo do obrony – Przekazanie dowodów obciążających – Kolejna decyzja, na podstawie której pozostawiono nazwisko lub nazwę skarżącego w wykazie osób objętych tymi środkami – Poinformowanie zainteresowanego przez Radę o nowych okolicznościach, które uwzględniono w trakcie okresowego przeglądu środków ograniczających – Naruszenie prawa do bycia wysłuchanym – Brak
[decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, art. 7 ust. 3, art. 9 ust. 2, 3, załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005; 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 78–81, 85–96, 99, 109)
5. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Prawo do bycia wysłuchanym – Obowiązek uwzględnienia przez instytucje stanowiska zainteresowanych stron – Brak
(zob. pkt 102)
6. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zakres kontroli – Kontrola ograniczona do zasad ogólnych – Kontrola rozciągająca się na ocenę stanu faktycznego i weryfikację dowodów
[decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, art. 3 ust. 2 lit. b), załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005, art. 2b ust. 1 lit. b); 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 123, 124, 128, 131, 136, 140, 141, 143)
7. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zakres kontroli – Umieszczenie skarżącego, z uwagi na jego funkcję, na liście załączonej do zaskarżonej decyzji – Dokumenty publicznie dostępne potwierdzające poważne łamanie praw człowieka – Moc dowodowa
[Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005; 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 148–150)
8. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zamrożenie środków finansowych osób, które odpowiadają za podważanie praworządności, lub przyczyniających się do popełnienia czynów stanowiących poważne przypadki łamania praw człowieka – Kryteria – Funkcje przyznające odpowiedzialność za represje wobec ludności cywilnej lub poszanowanie praworządności – Błąd w ocenie – Brak
[decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2016/2231 i (WPZiB) 2019/2109, art. 3 ust. 2 lit. b), załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005, art. 2b ust. 1 lit. b); 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 151, 153–155, 168–172, 176)
9. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zakres stosowania – Osoby, które przyczyniały się do poważnych przypadków łamania praw człowieka lub ich naruszania, planując je, kierując nimi lub popełniając je – Pojęcie – Osoby, które popełniły te akty w przeszłości, pomimo braku dowodów na rzeczywiste zaangażowanie lub udział w takich aktach – Włączenie
[decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2016/2231 i (WPZiB) 2019/2109, art. 3 ust. 2 lit. b), załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005, art. 2b ust. 1 lit. b); 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 165)
10. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zakaz wjazdu i przejazdu oraz zamrożenie środków finansowych osób, które odpowiadają za podważanie praworządności lub przyczyniających się do popełnienia czynów stanowiących poważne przypadki łamania praw człowieka – Ograniczenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego – Naruszenie zasady proporcjonalności – Brak
[art. 21 ust. 2 lit. b), c), art. 29 TUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, art. 52 ust. 1; decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, art. 4 ust. 1, 2, 7, załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005; 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 182–188)
11. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawa podstawowe – Domniemanie niewinności – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych skierowana przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Demokratycznej Republice Konga – Zgodność z powyższą zasadą – Wymogi
[art. 29 TUE; art. 215 ust. 1, 2 TFUE; decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005, art. 9 ust. 2, 4; 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 189–193)
12. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zakres kontroli – Kontrola ograniczona do zasad ogólnych – Kryteria przyjmowania środków ograniczających – Uczestnictwo w planowaniu czynów stanowiących poważne przypadki naruszania praw człowieka, w kierowaniu takimi czynami lub ich popełnianiu – Zakres – Poszanowanie zasady proporcjonalności
[art. 275 akapit drugi TFUE; decyzja Rady 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, art. 5 ust. 5; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005; 2019/2101, załącznik]
(zob. pkt 201, 213–217)
13. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające podjęte wobec Demokratycznej Republiki Konga – Zakres kontroli – Kontrola ograniczona do zasad ogólnych – Kryteria przyjmowania środków ograniczających – Uczestnictwo w planowaniu czynów stanowiących poważne przypadki naruszania praw człowieka, w kierowaniu takimi czynami lub ich popełnianiu – Zakres – Przestrzeganie zasady pewności prawa stawiającej wymóg jasności, precyzji i przewidywalności obowiązujących przepisów prawa
[art. 3 ust. 5, art. 21 ust. 2 lit. b), c) TUE; art. 275 akapit drugi TFUE; decyzje Rady: 2010/788/WPZiB, zmieniona decyzją (WPZiB) 2019/2109, art. 3 ust. 2 lit. b); (WPZiB) 2016/2231, motywy 3, 4; rozporządzenia Rady: nr 1183/2005; 2019/2101]
(zob. pkt 202, 204–210)
Sentencja
1) | | Skarga zostaje oddalona. |
2) | | Kalev Mutondo zostaje obciążony kosztami postępowania. |