Arrest van het Gerecht (Tweede kamer) van 9 december 2014 –
Feralpi/Commissie
(Zaak T‑70/10)
„Mededinging – Mededingingsregelingen – Markt van betonstaal in staven of rollen – Beschikking houdende vaststelling, op grond van verordening (EG) nr. 1/2003, van een inbreuk op artikel 65 KS na expiratie van het EGKS-Verdrag – Vaststelling van de prijzen en betalingstermijnen – Beperking of beheersing van de productie of de afzet – Schending van wezenlijke vormvoorschriften – Onbevoegdheid – Rechtsgrondslag – Schending van de rechten van verdediging – Beginsel van behoorlijk bestuur, evenredigheidsbeginsel en beginsel van equality of arms – Toerekeningscriteria – Afbakening van de markt – Schending van artikel 65 KS – Geldboeten –Verjaring – Zwaarte – Duur”
1. Handelingen van de instellingen – Vermoeden van geldigheid – Niet-bestaande handeling – Begrip (Art. 249 EG) (cf. punten 50‑53)
2. Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Beschikking tot toepassing van de mededingingsregels waarvan zonder de bijlagen kennisgeving is gedaan – Context die de betrokkene bekend is, zodat hij de strekking van de hem betreffende maatregel kan begrijpen – Geen niet-nakoming van de motiveringsplicht (Art. 15 KS en 36 KS) (cf. punten 56‑61, 82)
3. Commissie – Collegialiteitsbeginsel – Draagwijdte – Beschikking tot toepassing van de mededingingsregels waarvan zonder de bijlagen kennisgeving is gedaan – Schending van het collegialiteitsbeginsel – Geen – Elementen die rechtens genoegzaam zijn uiteengezet in het corpus van de beschikking (Art. 219 EG) (cf. punten 84‑86)
4. Handelingen van de instellingen – Keuze van de rechtsgrondslag – Regelgeving van de Unie – Vereisten van duidelijkheid en voorzienbaarheid – Expliciete vermelding van de rechtsgrondslag – Beschikking van de Commissie waarbij na afloop van het EGKS-Verdrag een inbreuk op artikel 65 KS wordt vastgesteld en de betrokken onderneming wordt bestraft – Rechtsgrondslag gevormd door de artikelen 7, lid 1, en 23, lid 2, van verordening nr. 1/2003 (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 7, lid 1, en 23, lid 2) (cf. punten 94‑99)
5. Mededingingsregelingen – Mededingingsregelingen die ratione materiae en ratione temporis aan rechtsstelsel van EGKS-Verdrag zijn onderworpen – Aflopen van het EGKS-Verdrag – Voortzetting van het stelsel van vrije mededinging onder het EG-Verdrag – Handhaving van toezicht door de Commissie op grond verordening nr. 1/2003 (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad) (cf. punten 100‑115)
6. Handelingen van de instellingen – Toepassing ratione temporis – Procedureregels – Regels van materieel recht – Onderscheid – Aflopen van het EGKS-Verdrag – Beschikking tot vaststelling van de mededingingsregels die na afloop daarvan is gegeven en feiten van daarvóór betreft – Rechtszekerheidsbeginsel, vertrouwensbeginsel en beginsel van legaliteit van de straffen – Rechtssituaties die zijn verworven voor het aflopen van het EGKS-Verdrag – Onderworpenheid aan de rechtsregeling van het EGKS-Verdrag (Art. 65, lid 1, KS; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 49, lid 1) (cf. punten 117, 118, 120‑122)
7. Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van de rechten van de verdediging – Draagwijdte van het beginsel – Nietigverklaring van een eerste beschikking van de Commissie tot vaststelling van een inbreuk – Vaststelling van een nieuwe beschikking op een andere rechtsgrondslag en op basis van vroegere voorbereidende handelingen – Toelaatbaarheid – Verplichting om een nieuwe mededeling van punten van bezwaar op te stellen – Geen (Art. 65 KS) (cf. punten 133‑142, 147, 148)
8. Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van de rechten van de verdediging – Toegang tot het dossier – Omvang – Weigering van mededeling van een belastend stuk – Gevolgen voor de op de betrokken onderneming rustende bewijslast (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 27, lid 2) (cf. punt 144)
9. Mededinging – Administratieve procedure – Verplichtingen van de Commissie – Inachtneming van een redelijke termijn – Beoordelingscriteria – Schending – Voorwaarde – Afbreuk aan de rechten van verdediging – Gevolgen die kunnen bestaan in een verlaging van de geldboete (Art. 65, lid 1, KS; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41; verordening nr. 1/2003 van de Raad) (cf. punten 152‑155)
10. Mededinging – Administratieve procedure – Rechten van de verdediging –Mededeling van punten van bezwaar waarin melding wordt gemaakt van een niet-bijgevoegd document – Geen schending van de rechten van verdediging in geval van toegang tot dat document vóór het verstrijken van de gestelde antwoordtermijn (cf. punten 168, 169)
11. Mededinging – Onderneming – Begrip – Economische eenheid – Toerekening van inbreuken – Rechtspersoon die de onderneming exploiteerde ten tijde van de inbreuk – Toerekening aan een eenheid die in de economische activiteit op de betrokken markt de rechtsopvolgster is van de eenheid die de inbreuk heeft gemaakt – Geen invloed (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 177‑179)
12. Mededingingsregelingen – Onderling afgestemde feitelijke gedragingen – Begrip – Coördinatie en samenwerking in strijd met de verplichting van elke onderneming om het marktgedrag zelfstandig te bepalen – Uitwisseling van informatie onder concurrenten – Vermoeden van gebruik van de informatie om het marktgedrag te bepalen (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 201‑204, 269)
13. Mededinging – Administratieve procedure – Beschikking van de Commissie waarbij een inbreuk wordt vastgesteld – Bewijs van de inbreuk en van de duur daarvan ten laste van de Commissie – Vermoeden van onschuld – Bundel aanwijzingen – Vereiste mate van bewijskracht van de door de Commissie in aanmerking genomen bewijselementen – Bewijslast van de ondernemingen die het bestaan van de inbreuk betwisten (Art. 65, lid 1, KS; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 48, lid 1; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 2) (cf. punten 206‑215, 239)
14. Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Tegenstrijdigheid in de motivering – Voorwaarden – Gevolgen (Art. 296 VWEU) (cf. punt 220)
15. Mededingingsregelingen – Verbod – Inbreuken – Overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen, die één enkele inbreuk vormen – Aansprakelijkheid voor de gedragingen van andere ondernemingen in het kader van dezelfde inbreuk – Toelaatbaarheid – Criteria – Inaanmerkingneming bij de beoordeling van de zwaarte van de inbreuk (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 225, 226, 301‑306)
16. Mededinging – Geldboeten – Beoordeling op basis van het individuele gedrag van de onderneming – Invloed van het ontbreken van een sanctie jegens een andere marktdeelnemer – Geen (cf. punten 227, 293)
17. EGKS – Prijzen – Prijslijsten – Publicatieplicht – Verenigbaarheid met het verbod van mededingingsregelingen (Art. 60 KS en 65, lid 1, KS) (cf. punten 243, 297)
18. Mededinging – Administratieve procedure – Beschikking van de Commissie waarbij een inbreuk wordt vastgesteld – Wijze van bewijslevering – Bewijsstukken – Beoordeling van de bewijskracht van een document – Criteria – Geen paraaf en geen handtekening – Geen invloed (Art. 65 KS) (cf. punt 250)
19. Mededingingsregelingen – Deelneming aan vergaderingen die ertoe strekken de mededinging te verstoren – Omstandigheid die, bij gebreke van distantiëring van de genomen beslissingen, de conclusie wettigt dat sprake is van deelneming aan de daaruit voortvloeiende mededingingsregeling – Publiekelijke distantiëring – Restrictieve uitlegging (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 254, 285)
20. Mededingingsregelingen – Overeenkomsten tussen ondernemingen – Aantasting van de mededinging in de zin van artikel 65 KS – Beoordelingscriteria – Mededingingsbeperkend doel – Vaststelling toereikend (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punt 317)
21. Mededinging – Geldboeten – Richtsnoeren voor de berekening van geldboeten – Berekeningsmethode die enige speelruimte laat – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Rechterlijke toetsing – Volledige rechtsmacht (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punten 1 A en 1 B) (cf. punten 331, 342‑344)
22. Mededinging – Geldboeten – Richtsnoeren voor berekening van geldboeten – Rechtskarakter – Indicatieve gedragsregel waarbij de Commissie zelf haar beoordelingsbevoegdheid beperkt – Verplichting tot eerbiediging van het gelijkheids-, vertrouwens- en rechtszekerheidsbeginsel – (Mededeling 98/C 9/03 van de Commissie) (cf. punten 334‑336)
23. Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Indeling van de betrokken ondernemingen in categorieën met een specifiek uitgangsbedrag – Toelaatbaarheid – Voorwaarden – Eerbiediging van het gelijkheids- en evenredigheidsbeginsel – Criteria (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 360‑365, 367, 368)
24. Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Kwalificatie van een inbreuk als zeer zwaar – Doorslaggevende rol van het criterium betreffende de aard van de inbreuk – Criterium betreffende de omvang van de markt van de betrokken producten niet zelfstandig – Kwalificatie van een inbreuk als zeer zwaar hoewel beperkt tot het grondgebied van een enkele lidstaat –– Toelaatbaarheid (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 372, 380, 392‑294)
25. Mededinging – Geldboeten – Rechtskader – Vaststelling – Vroegere beschikkingspraktijk van de Commissie – Indicatieve waarde (Art. 65 KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punt 376)
26. Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Vaststelling van prijzen – Verplichting van de Commissie om bij de beoordeling van de weerslag van de inbreuk uit te gaan van de mededinging zoals die zonder de inbreuk zou hebben bestaan (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punten 381, 382)
Voorwerp
| Verzoek tot nietigverklaring van beschikking C (2009) 7492 definitief van de Commissie van 30 september 2009 betreffende een procedure op grond van artikel 65 KS (zaak COMP/37.956 – Betonstaal, nieuwe beschikking), zoals gewijzigd bij besluit C (2009) 9912 definitief van de Commissie van 8 december 2009, waarbij de Commissie verzoekster een geldboete van 10,25 miljoen EUR heeft opgelegd wegens schending van artikel 65, lid 1, KS |
Dictum
1) | | Het beroep wordt verworpen. |
2) | | Feralpi Holding SpA wordt verwezen in de kosten. |