Προσωρινό κείμενο
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (όγδοο τμήμα)
της 13ης Ιουνίου 2024 (*)
«Προδικαστική παραπομπή – Γεωργία – Κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) – Καθεστώτα στήριξης – Άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς – Κανονισμός (ΕΕ) 1307/2013 – Άρθρο 4, παράγραφος 1, στοιχεία βʹ και γʹ – Έννοια του όρου “εκμετάλλευση” – Διαχείριση από γεωργό – Έννοια του όρου “γεωργική δραστηριότητα” – Άρθρο 33, παράγραφος 1 – Έννοια της “γεωργικής έκτασης η οποία είναι στη διάθεση του γεωργού από ημερομηνία που ορίζεται από το κράτος μέλος” για τους σκοπούς της ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης – Εποχική παραχώρηση, έναντι αντιτίμου, αγροτεμαχίων ιδιοκτησίας του γεωργού σε χρήστες οι οποίοι αναλαμβάνουν τη συντήρηση των αγροτεμαχίων και τη συγκομιδή».
Στην υπόθεση C‑731/22,
με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Bundesverwaltungsgericht (ομοσπονδιακό διοικητικό δικαστήριο, Αυστρία) με απόφαση της 25ης Νοεμβρίου 2022, η οποία περιήλθε αυθημερόν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της δίκης
IJ und PO GesbR,
IJ
κατά
Agrarmarkt Austria,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (όγδοο τμήμα),
συγκείμενο από τους N. Piçarra (εισηγητή), πρόεδρο τμήματος, N. Jääskinen και M. Gavalec, δικαστές,
γενικός εισαγγελέας: M. Campos Sánchez-Bordona
γραμματέας: A. Calot Escobar
έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,
λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:
– η Agrarmarkt Austria, εκπροσωπούμενη από την M. Borotschnik,
– η Αυστριακή Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον A. Posch και τις J. Schmoll και A. Kögl,
– η Ισπανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την A. Pérez-Zurita Gutiérrez,
– η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από την A. C. Becker και τον A. Sauka,
κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 Η υπό κρίση αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχεία βʹ και γʹ, και του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΕ) 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς βάσει καθεστώτων στήριξης στο πλαίσιο της Κοινής γεωργικής πολιτικής και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 637/2008 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ 2013, L 347, σ. 608).
2 Η αίτηση υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της IJ und PO GesbR, αστικής εταιρίας έως το 2020 και, από το 2021, μόνον της IJ ως φυσικού προσώπου (στο εξής, από κοινού: IJ), και της Agrarmarkt Austria (στο εξής: AMA), νομικού προσώπου αυστριακού δικαίου το οποίο ενεργεί ως οργανισμός πληρωμών και εκκαθάρισης ενισχύσεων προς τους γεωργούς, με αντικείμενο τρεις αποφάσεις με τις οποίες η AMA αρνήθηκε να χορηγήσει στην IJ άμεσες ενισχύσεις για τα έτη 2019 έως 2021.
Το νομικό πλαίσιο
Το δίκαιο της Ένωσης
Ο κανονισμός (ΕΚ) 1782/2003
3 Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1782/2003 του Συμβουλίου, της 29ης Σεπτεμβρίου 2003, για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής και για τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στήριξης για τους γεωργούς και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 2019/93, (ΕΚ) αριθ. 1452/2001, (ΕΚ) αριθ. 1453/2001, (ΕΚ) αριθ. 1454/2001, (ΕΚ) αριθ. 1868/94, (ΕΚ) αριθ. 1251/1999, (ΕΚ) αριθ. 1254/1999, (ΕΚ) αριθ. 1673/2000, (ΕΟΚ) αριθ. 2358/71 και (ΕΚ) αριθ. 2529/2001 (ΕΕ 2003, L 270, σ. 1) καταργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 73/2009 του Συμβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2009, σχετικά με τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης για τους γεωργούς στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στήριξης για τους γεωργούς, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1290/2005, (ΕΚ) αριθ. 247/2006, (ΕΚ) αριθ. 378/2007 και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1782/2003 (ΕΕ 2009, L 30, σ. 16). Το άρθρο 44 του κανονισμού 1782/2003, το οποίο επιγράφεται «Χρήση των δικαιωμάτων ενίσχυσης», προέβλεπε, στις παραγράφους 2 και 3, τα εξής:
«2. Ο όρος “επιλέξιμα εκτάρια” σημαίνει κάθε γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης που καλύπτεται από αρόσιμη γη και μόνιμους βοσκοτόπους εκτός από εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για μόνιμες καλλιέργειες, δάση ή εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για μη γεωργικές δραστηριότητες.
3. Ο γεωργός δηλώνει τα αγροτεμάχια που αντιστοιχούν στο επιλέξιμο εκτάριο που συνοδεύει κάθε δικαίωμα ενίσχυσης. Πλην περιπτώσεων ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιστάσεων, τα αγροτεμάχια αυτά βρίσκονται στη διάθεση του γεωργού για χρονική περίοδο τουλάχιστον 10 μηνών από ημερομηνία που θα καθορίσουν τα κράτη μέλη, όχι όμως ενωρίτερα από την 1η Σεπτεμβρίου του ημερολογιακού έτους το οποίο προηγείται του έτους υποβολής της αίτησης για συμμετοχή στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης.»
Ο κανονισμός 1307/2013
4 Η αιτιολογική σκέψη 10 του κανονισμού 1307/2013, ο οποίος καταργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 (ΕΕ 2021, L 435, σ. 1), αλλά έχει κατά χρόνον εφαρμογή στη διαφορά της κύριας δίκης, όριζε τα εξής:
«Η πείρα από την εφαρμογή των διάφορων καθεστώτων στήριξης σε γεωργούς κατέδειξε ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, η στήριξη χορηγήθηκε σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων ο επιχειρηματικός στόχος δεν αφορά καθόλου ή μόνο οριακά την άσκηση γεωργικής δραστηριότητας. Για μια καλύτερα στοχοθετημένη στήριξη, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να χορηγούν άμεσες ενισχύσεις σε ορισμένα φυσικά και νομικά πρόσωπα, εκτός εάν αυτά μπορούν να αποδείξουν ότι η γεωργική τους δραστηριότητα δεν είναι οριακή. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν επίσης τη δυνατότητα να μην χορηγούν άμεσες ενισχύσεις σε άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η γεωργική δραστηριότητα είναι οριακή. Ωστόσο, θα πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να χορηγούν άμεσες ενισχύσεις σε μικροκαλλιεργητές μερικής απασχόλησης διότι αυτοί συμβάλλουν άμεσα στη ζωτικότητα των αγροτικών περιοχών. […]»
5 Το άρθρο 1 του κανονισμού, το οποίο επιγράφεται «Πεδίο εφαρμογής», όριζε τα εξής:
«Ο παρών κανονισμός θεσπίζει:
α) κοινούς κανόνες για τις ενισχύσεις που χορηγούνται άμεσα στους γεωργούς στο πλαίσιο των καθεστώτων στήριξης που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του παραρτήματος Ι (“άμεσες ενισχύσεις”)·
[…]».
6 Το άρθρο 4 του κανονισμού, το οποίο επιγράφεται «Ορισμοί και σχετικές διατάξεις», προέβλεπε τα εξής:
«1. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι εξής ορισμοί:
[…]
β) ως “εκμετάλλευση” νοείται το σύνολο των μονάδων που χρησιμοποιεί για γεωργικές δραστηριότητες και διαχειρίζεται ένας γεωργός στην επικράτεια του ίδιου κράτους μέλους·
γ) ως “γεωργική δραστηριότητα” νοείται:
i) η παραγωγή, η εκτροφή ζώων ή η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων της συγκομιδής, της άμελξης, της αναπαραγωγής ζώων και της εκτροφής ζώων για γεωργική εκμετάλλευση,
ii) η διατήρηση μιας γεωργικής έκτασης σε κατάσταση που να την καθιστά κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν των συνήθων γεωργικών μεθόδων και μηχανημάτων, σύμφωνα με κριτήρια οριζόμενα από τα κράτη μέλη βάσει πλαισίου που θεσπίζει η [Ευρωπαϊκή] Επιτροπή, ή
iii) η άσκηση της ελάχιστης δραστηριότητας, ως ορίζεται από τα κράτη μέλη, για γεωργικές περιοχές εκ φύσεως κατάλληλες για βοσκή ή καλλιέργεια·
[…]
ε) ως “γεωργική έκταση” νοείται οποιαδήποτε έκταση αρόσιμης γης, μόνιμων βοσκοτόπων και μόνιμων λειμώνων, ή μόνιμων καλλιεργειών·
[…]
2. Τα κράτη μέλη:
[…]
β) όπου ισχύει σε ένα κράτος μέλος, ορίζουν την ελάχιστη δραστηριότητα που πρέπει να ασκείται σε γεωργικές περιοχές εκ φύσεως κατάλληλες για βοσκή ή καλλιέργεια, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ) σημείο iii)·
[…]».
7 Το άρθρο 9 του κανονισμού, το οποίο επιγράφεται «Ενεργός γεωργός», προέβλεπε, στην παράγραφο 1, τα εξής:
«Δεν χορηγείται άμεση ενίσχυση σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων οι γεωργικές εκτάσεις των οποίων είναι κυρίως εκτάσεις διατηρούμενες σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια και τα οποία δεν ασκούν επί των εκτάσεων αυτών την ελάχιστη δραστηριότητα που προβλέπουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2, στοιχείο β).»
8 Το άρθρο 32 του κανονισμού 1307/2013, το οποίο επιγράφεται «Ενεργοποίηση δικαιωμάτων ενίσχυσης», όριζε τα εξής:
«1. Η στήριξη στο πλαίσιο του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης χορηγείται στους γεωργούς, μέσω δήλωσης σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφος 1, κατόπιν ενεργοποίησης δικαιώματος ενίσχυσης ανά επιλέξιμο εκτάριο στο κράτος μέλος στο οποίο έχει χορηγηθεί το δικαίωμα. Τα ενεργοποιημένα δικαιώματα ενίσχυσης συνεπάγονται δικαίωμα ετήσιας είσπραξης των ποσών που ορίζονται σε αυτά […]
2. Για τους σκοπούς του παρόντος Τίτλου, ως “επιλέξιμο εκτάριο” νοείται:
α) κάθε γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης που χρησιμοποιείται για γεωργικές δραστηριότητες ή, σε περίπτωση που έχει και μη γεωργική χρήση, κατά κύριο λόγο για γεωργικές δραστηριότητες, περιλαμβανομένων περιοχών που δεν ήταν σε καλή γεωργική κατάσταση στις 30 Ιουνίου 2003 στα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην Ένωση την 1η Μαΐου 2004 και επέλεξαν κατά την προσχώρηση να εφαρμόσουν το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης· […]
[…]».
9 Το άρθρο 33 του κανονισμού, το οποίο επιγράφεται «Δήλωση επιλέξιμων εκταρίων», όριζε, στην παράγραφο 1, τα εξής:
«Για τους σκοπούς της ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης που προβλέπονται στο άρθρο 32 παράγραφος 1, ο γεωργός δηλώνει τα αγροτεμάχια που αντιστοιχούν στα επιλέξιμα εκτάρια τα οποία συνδέονται με δικαίωμα ενίσχυσης. Εκτός από περίπτωση ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιστάσεων, τα αγροτεμάχια αυτά μπορούν να δηλωθούν μόνο αν είναι στη διάθεση του γεωργού από ημερομηνία που ορίζεται από το κράτος μέλος […]».
Το αυστριακό δίκαιο
10 Το άρθρο 20 της Verordnung des Bundesministers für Land- und Forstwirtschaft, Umwelt und Wasserwirtschaft mit horizontalen Regeln für den Bereich der Gemeinsamen Agrarpolitik (Horizontale GAP-Verordnung) [απόφασης του Υπουργού Γεωργίας και Δασοπονίας, Περιβάλλοντος και Διαχείρισης Υδάτων για τη θέσπιση οριζόντιων κανόνων στον τομέα της κοινής γεωργικής πολιτικής (οριζόντια απόφαση για την ΚΓΠ)] (BGBl. II, 100/2015), το οποίο επιγράφεται «Εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για μη γεωργικές δραστηριότητες», προβλέπει, στην παράγραφο 3, τα εξής:
«Δεν αποτελούν, εν πάση περιπτώσει, επιλέξιμες εκτάσεις κατά την έννοια του άρθρου 17, παράγραφος 1, οι οδοστρωμένες ή δομημένες εκτάσεις, τα σκυρωρυχεία, τα λατομεία, τα πάρκα, οι χώροι αναψυχής, οι φυτείες χριστουγεννιάτικων δέντρων, οι μόνιμοι χώροι ελιγμών και αποθήκευσης καθώς και οι φυτοφράχτες, οι συστάδες δένδρων και οι τοίχοι καθόσον δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 18, σημείο 1 ή 2.»
11 Το άρθρο 23 της οριζόντιας απόφασης για την ΚΓΠ, το οποίο επιγράφεται «Ειδικές διατάξεις για ορισμένες χρήσεις», ορίζει, στην παράγραφο 1, τα εξής:
«Η ημερομηνία αναφοράς για τους σκοπούς της ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης κατά την οποία οι επιλέξιμες εκτάσεις πρέπει να είναι στη διάθεση του γεωργού σύμφωνα με το άρθρο 33, παράγραφος 1, του [κανονισμού 1307/2013], είναι η 9η Ιουνίου του οικείου έτους υποβολής αιτήσεων. […]»
Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα
12 Η IJ είχε υποβάλει για κάθε έτος από το 2019 έως το 2021 αίτηση άμεσης ενίσχυσης για έκταση ιδιοκτησίας της 1,0840 εκταρίων αρόσιμων γαιών, η οποία προοριζόταν αποκλειστικά για υπαίθρια καλλιέργεια κηπευτικών και είχε κατατμηθεί σε αγροτεμάχια διαφόρων μεγεθών (στο εξής: επίμαχη έκταση). Η IJ είναι υπεύθυνη για την κατεργασία του εδάφους, τον προγραμματισμό των καλλιεργειών και τη φύτευση κηπευτικών. Κατά την έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου, παραχωρεί τα αγροτεμάχια αυτά σε χρήστες, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη συντήρησή τους καθώς και τη συγκομιδή, και εκμεταλλεύεται η ίδια ένα από τα εν λόγω αγροτεμάχια προκειμένου οι νέοι χρήστες να εξοικειωθούν με τα εφαρμοστέα πρότυπα καλλιέργειας.
13 Από της παραχωρήσεως των αγροτεμαχίων στους χρήστες, έναντι καταβολής «εποχικού τέλους» στην IJ, τα εν λόγω πρόσωπα υποχρεούνται, βάσει συμφωνίας χρήσης που συνάπτουν με την IJ, να συντηρούν τα αγροτεμάχια σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που διέπουν τη βιολογική γεωργία και να απομακρύνουν τακτικά τα ζιζάνια καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι στις 9 Ιουνίου εκάστου έτους υποβολής αιτήσεων, η οποία αποτελεί την ημερομηνία αναφοράς για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013 και καθορίζεται με το άρθρο 23, παράγραφος 1, της οριζόντιας απόφασης για την ΚΓΠ, η επίμαχη έκταση βρίσκεται «υπό την ευθύνη» των χρηστών.
14 Ενόσω τα αγροτεμάχια βρίσκονται «υπό την ευθύνη» των χρηστών, η IJ αναλαμβάνει την άρδευσή τους σύμφωνα με δικά της κριτήρια. Διατηρεί επίσης τη δυνατότητα να εκριζώνει τα ζιζάνια από τα αγροτεμάχια, με έξοδα των χρηστών, όταν οι τελευταίοι δεν το πράττουν. Σε περίπτωση παρατεταμένης απουσίας τους, οι χρήστες υποχρεούνται να βρουν αντικαταστάτη υπεύθυνο για τη συντήρηση των αντίστοιχων αγροτεμαχίων και τη συγκομιδή, ως προς την οποία η IJ δεν παρέχει καμία εγγύηση, «λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα των φυσικών συνθηκών».
15 Κατόπιν επιτόπιου ελέγχου στις 13 Ιουλίου 2021, η AMA, στηριζόμενη στο άρθρο 20, παράγραφος 3, της οριζόντιας απόφασης για την ΚΓΠ, χαρακτήρισε την επίμαχη έκταση ως «χώρο αναψυχής», μη επιλέξιμη για άμεσες ενισχύσεις, με την αιτιολογία ότι οι χρήστες συντηρούσαν τα αγροτεμάχια και πραγματοποιούσαν τη συγκομιδή στον ελεύθερο χρόνο τους, χωρίς να έχουν ως σκοπό τη συστηματική παραγωγή για τον εφοδιασμό του πληθυσμού, ήτοι την κατ’ εξοχήν εμπίπτουσα στην ΚΓΠ γεωργική δραστηριότητα.
16 Με αποφάσεις της 10ης Ιανουαρίου 2022, η AMA, πρώτον, αρνήθηκε να χορηγήσει άμεσες ενισχύσεις για την επίμαχη έκταση όσον αφορά τα έτη υποβολής αιτήσεων 2019 έως 2021, δεύτερον, ζήτησε την επιστροφή των ήδη καταβληθεισών ενισχύσεων και, τρίτον, επέβαλε κυρώσεις στην IJ με την αιτιολογία ότι η έκταση αυτή, από της παραχωρήσεως των αγροτεμαχίων που την αποτελούν στους χρήστες, δεν είναι πλέον «στη διάθεση» της IJ, κατά την έννοια του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013. Στηριζόμενη, μεταξύ άλλων, στην απόφαση της 14ης Οκτωβρίου 2010, Landkreis Bad Dürkheim (C‑61/09, EU:C:2010:606), η AMA εκτιμά ότι, στις 9 Ιουνίου εκάστου έτους υποβολής αιτήσεων, η IJ δεν διαθέτει πλέον επαρκή αυτονομία για την άσκηση της γεωργικής δραστηριότητάς της στην εν λόγω έκταση. Επιπλέον, εφόσον οι χρήστες των αγροτεμαχίων «καρπώνονται το προϊόν της συγκομιδής», δεν εργάζονται στο όνομα, για λογαριασμό και με ευθύνη της IJ, αντιθέτως προς ό,τι απαιτεί η νομολογία αυτή.
17 Η IJ άσκησε ενώπιον του Bundesverwaltungsgericht (ομοσπονδιακού διοικητικού δικαστηρίου, Αυστρία), ήτοι του αιτούντος δικαστηρίου, προσφυγή κατά των αποφάσεων της AMA της 10ης Ιανουαρίου 2022, υποστηρίζοντας ότι τα επίμαχα αγροτεμάχια παραμένουν «στη διάθεσή της», κατά την έννοια του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013, από της παραχωρήσεώς τους στους χρήστες έως τη συγκομιδή από τους τελευταίους, δεδομένου ότι η ίδια αναλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την κατεργασία του εδάφους των αγροτεμαχίων αυτών και την άρδευσή τους, καθώς και την παροχή του συνόλου των σπόρων και σποροφύτων. Υπό τις συνθήκες αυτές, η υποχρέωση των χρηστών να συντηρούν οι ίδιοι τα αντίστοιχα αγροτεμάχια κατά την εν λόγω περίοδο είναι, κατά την άποψή της, μέτρο απλής εμπορικής προώθησης η μη τήρηση του οποίου μπορεί να επιφέρει μείωση της συγκομιδής ή της ποιότητάς της.
18 Κατά το αιτούν δικαστήριο, δεν χωρεί αμφιβολία ότι πληρούται η πρώτη προϋπόθεση του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 1307/2013 όσον αφορά τον ορισμό της «εκμετάλλευσης», ήτοι ότι η κείμενη στην επικράτεια του ίδιου κράτους μέλους έκταση χρησιμοποιείται «για γεωργικές δραστηριότητες», δεδομένου ότι η επίμαχη έκταση χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων (κηπευτικών). Ως εκ τούτου, κατά το αιτούν δικαστήριο, ο χαρακτηρισμός της έκτασης αυτής από την AMA ως «χώρου αναψυχής» είναι εσφαλμένος, καθόσον στηρίζεται σε μη σύμφωνη με το δίκαιο της Ένωσης ερμηνεία του άρθρου 20, παράγραφος 3, του οριζόντιου διατάγματος για την ΚΓΠ.
19 Αντιθέτως, λαμβανομένης υπόψη της απόφασης της 14ης Οκτωβρίου 2010, Landkreis Bad Dürkheim (C‑61/09, EU:C:2010:606), το αιτούν δικαστήριο εκφράζει αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον πληρούται, εν προκειμένω, η δεύτερη προϋπόθεση του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, ήτοι να «διαχειρίζεται ένας γεωργός» την επίμαχη έκταση, στο μέτρο που, σύμφωνα με την απόφαση αυτή, η γεωργική δραστηριότητα στην οικεία έκταση πρέπει να ασκείται «στο όνομα και για λογαριασμό» του γεωργού. Συναφώς, το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι η προϋπόθεση αυτή διατυπώθηκε από το Δικαστήριο σε περίπτωση πολύ διαφορετική από την υπό κρίση, στην οποία το ζητούμενο ήταν κυρίως να αποφευχθεί το ενδεχόμενο διάφοροι γεωργοί να διεκδικήσουν τα οικεία αγροτεμάχια ως μέρος των αντίστοιχων εκμεταλλεύσεών τους. Επομένως, κατά το αιτούν δικαστήριο, η προϋπόθεση αυτή «δεν ισχύει στον ίδιο βαθμό».
20 Επιπλέον, το αιτούν δικαστήριο εκφράζει αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον πληρούται εν προκειμένω η προϋπόθεση του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013, σύμφωνα με την οποία τα αγροτεμάχια που δηλώνει η IJ για τους σκοπούς της ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης πρέπει να είναι «στη διάθεσή» της στις 9 Ιουνίου κάθε έτους υποβολής αιτήσεων, δεδομένου ότι κατά την ημερομηνία αυτή τα αγροτεμάχια βρίσκονταν «υπό την ευθύνη» των χρηστών.
21 Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι καμία από τις σχετικές αποφάσεις του Δικαστηρίου δεν είναι απολύτως συναφής με την υπό κρίση υπόθεση. Εκτιμά, ωστόσο, ότι τα πλέον ισχυρά επιχειρήματα συνηγορούν υπέρ του χαρακτηρισμού της επίμαχης έκτασης ως «επιλέξιμου εκταρίου» κατά την έννοια του άρθρου 32, παράγραφος 2, του κανονισμού 1307/2013, με αποτέλεσμα να μπορεί να θεμελιωθεί δικαίωμα στις επίμαχες άμεσες ενισχύσεις. Κατά τη γνώμη του, η IJ διατηρεί, πράγματι, την εξουσία διαθέσεως καθώς και επαρκή αυτονομία κατά την άσκηση της γεωργικής δραστηριότητάς της στην επίμαχη έκταση, καθόσον επιλέγει ελεύθερα τους χρήστες των αγροτεμαχίων που συνθέτουν την έκταση αυτή και ασκεί, κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, επιρροή στο προϊόν της συγκομιδής, πραγματοποιώντας προπαρασκευαστικές εργασίες, αρδεύοντας την έκταση, απομακρύνοντας, ενδεχομένως, τα ζιζάνια και διατηρώντας την έκταση σε συνθήκες κατάλληλες για την καλλιέργεια των εν λόγω κηπευτικών προϊόντων, ακόμη και αν δεν προβαίνει η ίδια στη συγκομιδή.
22 Υπό τις συνθήκες αυτές, το Bundesverwaltungsgericht (ομοσπονδιακό διοικητικό δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:
«Έχει το άρθρο 4, παράγραφος 1, στοιχεία βʹ και γʹ, σε συνδυασμό με το άρθρο 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013 την έννοια ότι μια έκταση πρέπει να θεωρείται ότι τελεί υπό τη διαχείριση του γεωργού και ότι βρίσκεται στη διάθεσή του, όταν ανήκει μεν στον γεωργό, ο οποίος πραγματοποιεί επίσης την αρχική κατεργασία του εδάφους, τη φύτευση και την τακτική άρδευση των καλλιεργειών, πλην όμως η έκταση, διαιρεμένη σε αγροτεμάχια διαφόρων μεγεθών, παραχωρείται έναντι σταθερού τιμήματος σε διάφορους χρήστες επί σκοπώ συντήρησης και συγκομιδής από την έναρξη της περιόδου τον Απρίλιο/αρχές Μαΐου έως τη λήξη της τον Οκτώβριο, χωρίς ο γεωργός να έχει άμεση συμμετοχή στο προϊόν της συγκομιδής;»
Επί του προδικαστικού ερωτήματος
23 Με το μοναδικό προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί εάν οι συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχεία βʹ και γʹ, και του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013 έχουν την έννοια ότι αντιτίθενται στη χορήγηση σε γεωργό άμεσων ενισχύσεων κατά το άρθρο 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού αυτού για έκταση της οποίας είναι ιδιοκτήτης και στον χαρακτηρισμό της έκτασης αυτής ως «εκμετάλλευσης η οποία τελεί υπό τη διαχείριση» του γεωργού και βρίσκεται «στη διάθεσή» του, όταν, αφενός, τα αγροτεμάχια που αποτελούν την εν λόγω έκταση παραχωρούνται σε χρήστες επιλεγόμενους από τον γεωργό, οι οποίοι, έναντι της καταβολής σταθερού τιμήματος, αναλαμβάνουν τη συντήρηση των αγροτεμαχίων και τη συγκομιδή και, αφετέρου, ο ίδιος γεωργός, χωρίς να έχει δικαίωμα στο προϊόν της συγκομιδής, προβαίνει στην αρχική κατεργασία του εδάφους, τη φύτευση και την τακτική άρδευση των εν λόγω αγροτεμαχίων ή ακόμη και στη συντήρησή τους σε περίπτωση αδράνειας των χρηστών.
24 Η έννοια της «εκμετάλλευσης» ορίζεται στο άρθρο 4, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 1307/2013 ως «το σύνολο των μονάδων που χρησιμοποιεί για γεωργικές δραστηριότητες και διαχειρίζεται ένας γεωργός στην επικράτεια του ίδιου κράτους μέλους».
25 Από το ίδιο το γράμμα της διάταξης αυτής προκύπτει ότι για την ύπαρξη «εκμετάλλευσης» απαιτείται η πλήρωση δύο σωρευτικών προϋποθέσεων. Κατά την πρώτη, οι οικείες εκτάσεις, οι οποίες βρίσκονται στην επικράτεια του ίδιου κράτους μέλους, πρέπει να χρησιμοποιούνται για «γεωργική δραστηριότητα», κατά την έννοια του εν λόγω άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ. Κατά τη δεύτερη, τις εκτάσεις αυτές πρέπει να τις «διαχειρίζεται» ο γεωργός.
26 Όσον αφορά την πρώτη προϋπόθεση, δεν αμφισβητείται ότι η επίμαχη έκταση, η οποία αποτελεί «γεωργική έκταση», κατά την έννοια του άρθρου 4, στοιχείο εʹ, του κανονισμού 1307/2013, προορίζεται αποκλειστικά για την υπαίθρια καλλιέργεια κηπευτικών. Επομένως, η δραστηριότητα αυτή εμπίπτει στο άρθρο 4, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, σημείο i, του κανονισμού, ως παραγωγή, εκτροφή ζώων ή καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της συγκομιδής.
27 Όπως επισήμανε η Επιτροπή με τις γραπτές παρατηρήσεις της, προκειμένου μια δραστηριότητα να χαρακτηριστεί ως «γεωργική δραστηριότητα», το άρθρο 4, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 1307/2013 δεν απαιτεί η δραστηριότητα αυτή να ασκείται μόνον κατά τη διάρκεια περιόδων εργασίας που θεωρούνται συνήθεις, εξαιρουμένων των περιόδων αναψυχής, ούτε να προβαίνει ο ίδιος ο γεωργός στη συγκομιδή ή να καρπώνεται το προϊόν της. Η διάταξη αυτή δεν απαιτεί επίσης η «γεωργική δραστηριότητα» να αποσκοπεί αποκλειστικά στη συστηματική παραγωγή για τον εφοδιασμό του πληθυσμού. Συναφώς, αρκεί να επισημανθεί ότι, κατά το σημείο ii της εν λόγω διάταξης, «η διατήρηση μιας γεωργικής έκτασης σε κατάσταση που να την καθιστά κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν των συνήθων γεωργικών μεθόδων και μηχανημάτων, σύμφωνα με κριτήρια οριζόμενα από τα κράτη μέλη βάσει πλαισίου που θεσπίζει η Επιτροπή» συνιστά επίσης «γεωργική δραστηριότητα», κατά την έννοια της ίδιας διάταξης.
28 Όσον αφορά τη δεύτερη προϋπόθεση από την οποία εξαρτάται η ύπαρξη «εκμετάλλευσης», κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 1307/2013, ήτοι ότι τις εκτάσεις που χρησιμοποιούνται «για γεωργικές δραστηριότητες [τις] διαχειρίζεται ένας γεωργός», το Δικαστήριο έχει διευκρινίσει ότι η προϋπόθεση αυτή δεν συνεπάγεται ότι ο γεωργός έχει απεριόριστη εξουσία διάθεσης της οικείας έκτασης στο πλαίσιο της χρήσης της για γεωργικούς σκοπούς. Αρκεί ο γεωργός να διαθέτει, όσον αφορά την έκταση αυτή, επαρκή αυτονομία ή εξουσία λήψεως αποφάσεων για την άσκηση της γεωργικής δραστηριότητάς του, πράγμα που εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εκτιμήσει, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις της υπό κρίση υπόθεσης (πρβλ. αποφάσεις της 14ης Οκτωβρίου 2010, Landkreis Bad Dürkheim, C‑61/09, EU:C:2010:606, σκέψεις 61 και 62, και της 7ης Απριλίου 2022, Avio Lucos, C‑116/20, EU:C:2022:273, σκέψεις 49 και 50).
29 Επιπλέον, από το άρθρο 9, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013, ερμηνευόμενο υπό το πρίσμα της αιτιολογικής σκέψης 10, προκύπτει ότι, για τους σκοπούς της χορήγησης άμεσων ενισχύσεων σύμφωνα με το άρθρο 1, στοιχείο αʹ, στην έννοια του «ενεργού γεωργού», κατά την πρώτη από τις διατάξεις αυτές, εμπίπτουν τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή οι ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων οι γεωργικές εκτάσεις των οποίων «είναι κυρίως εκτάσεις διατηρούμενες σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια» και τα οποία ασκούν επί των εκτάσεων αυτών «την ελάχιστη δραστηριότητα», όπως αυτή ορίζεται, κατά περίπτωση, από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 4, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, και παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, περίπτωση iii, του εν λόγω κανονισμού.
30 Επιπλέον, σε συνδυασμό με τις δύο προϋποθέσεις του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 1307/2013, το άρθρο 33, παράγραφος 1, του κανονισμού απαιτεί, για την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων άμεσης ενίσχυσης κατά το άρθρο 32, παράγραφος 1, του κανονισμού, εκτός από περίπτωση ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιστάσεων, τα αγροτεμάχια της γεωργικής έκτασης που αποτελούν την εκμετάλλευση και δηλώνονται ως «επιλέξιμα εκτάρια» να βρίσκονται επίσης «στη διάθεση του γεωργού από ημερομηνία που ορίζεται από το κράτος μέλος». Η έννοια του «επιλέξιμου εκταρίου» ορίζεται στο εν λόγω άρθρο 32 παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, ως «κάθε γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης που χρησιμοποιείται για γεωργικές δραστηριότητες ή, σε περίπτωση που έχει και μη γεωργική χρήση, κατά κύριο λόγο για γεωργικές δραστηριότητες».
31 Το Δικαστήριο έχει ερμηνεύσει το άρθρο 44, παράγραφοι 2 και 3, του κανονισμού 1782/2003 υπό την έννοια ότι η άσκηση της γεωργικής δραστηριότητας σε έκταση πρέπει να γίνεται στο όνομα και για λογαριασμό του γεωργού, πράγμα το οποίο εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εξακριβώσει (απόφαση της 14ης Οκτωβρίου 2010, Landkreis Bad Dürkheim, C‑61/09, EU:C:2010:606, σκέψη 69).
32 Εντούτοις, ακόμη και αν υποτεθεί ότι οι διατάξεις αυτές είναι κατ’ ουσίαν αντίστοιχες εκείνων του άρθρου 32, παράγραφος 2, και του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013, επισημαίνεται ότι η προϋπόθεση που μνημονεύεται στην προηγούμενη σκέψη, η οποία δεν προκύπτει από το γράμμα των δύο τελευταίων αυτών διατάξεων, καθιερώθηκε από το Δικαστήριο στο πλαίσιο διαφοράς μεταξύ, αφενός, του ομόλογου της AMA γερμανικού οργανισμού και, αφετέρου, της Landkreis Bad Dürkheim (περιφέρειας Bad Dürkheim), η οποία είχε συνάψει με γεωργό σύμβαση με την οποία η ίδια αναλάμβανε την υποχρέωση, έναντι σταθερού τιμήματος, να συντηρεί και να εκμεταλλεύεται ορισμένες εκτάσεις μέρος των οποίων ανήκε σε ομόσπονδο κράτος και άλλο μέρος σε λοιπούς ιδιοκτήτες οι οποίοι είχαν επιτρέψει τη βοσκή για λόγους προστασίας της φύσης. Για τους σκοπούς της χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης στο πλαίσιο καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης, ο γεωργός είχε δηλώσει τις εκτάσεις αυτές ως μέρος της εκμετάλλευσής του, η δε αίτησή του είχε απορριφθεί από τον εν λόγω οργανισμό με την αιτιολογία ότι οι οικείες εκτάσεις δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «επιλέξιμα εκτάρια» κατά την έννοια του άρθρου 44, παράγραφος 2, του κανονισμού 1782/2003.
33 Το Δικαστήριο έκρινε, κατ’ αρχάς, σημαντικό οι επίμαχες εκτάσεις να μη χρησιμοποιούνται από τρίτον για την άσκηση γεωργικής δραστηριότητας, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο περισσότεροι γεωργοί να διεκδικήσουν τις εν λόγω εκτάσεις ως υπαγόμενες στην εκμετάλλευσή τους. Εν συνεχεία, το Δικαστήριο ερμήνευσε τη διάταξη αυτή υπό την έννοια ότι δεν απαγορεύει να θεωρηθεί ως υπαγόμενη σε εκμετάλλευση η έκταση που παραχωρείται στον γεωργό δωρεάν, για καθορισμένη χρήση εντός περιορισμένου χρονικού διαστήματος, σύμφωνα με τους σκοπούς της προστασίας της φύσης, υπό την προϋπόθεση ότι ο ως άνω γεωργός είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει την εν λόγω έκταση με επαρκή αυτονομία για τις γεωργικές δραστηριότητές του τουλάχιστον για διάστημα δέκα μηνών (απόφαση της 14ης Οκτωβρίου 2010, Landkreis Bad Dürkheim, C‑61/09, EU:C:2010:606, σκέψεις 66 και 71, δεύτερο σημείο).
34 Υπό το πρίσμα της νομολογίας αυτής, η προσωρινή παραχώρηση γεωργικής έκτασης σε διάφορους χρήστες τους οποίους επιλέγει ελεύθερα ο γεωργός, προκειμένου αυτοί να ασκήσουν, έναντι σταθερού τιμήματος, ορισμένες εργασίες που εμπίπτουν στην έννοια της «γεωργικής δραστηριότητας» δεν μπορεί να αποκλείσει το δικαίωμα του γεωργού να λάβει «άμεσες ενισχύσεις» κατ’ εφαρμογήν των συνδυασμένων διατάξεων του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχεία βʹ και γʹ, και του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013. Πράγματι, όπως επισήμανε η Επιτροπή με τις γραπτές παρατηρήσεις της, είναι καθοριστικό, προκειμένου μια γεωργική έκταση να συνδέεται με την εκμετάλλευση γεωργού, το πρόσωπο αυτό να είναι σε θέση να διασφαλίσει, αφενός, ότι η οικεία έκταση χρησιμοποιείται πράγματι για γεωργικές δραστηριότητες και, αφετέρου, ότι τηρούνται οι ουσιαστικές απαιτήσεις σχετικά με την άσκηση των γεωργικών αυτών δραστηριοτήτων.
35 Όταν πληρούνται οι δύο αυτές προϋποθέσεις, μια γεωργική έκταση μπορεί να θεωρηθεί ως έκταση η οποία «τελεί υπό τη διαχείριση του γεωργού» και βρίσκεται «στη διάθεσή» του. Πρέπει επίσης να χαρακτηριστεί ως «επιλέξιμο εκτάριο» για τους σκοπούς των εν λόγω ενισχύσεων, ακόμη και αν, κατά την ημερομηνία που ορίζεται από το οικείο κράτος μέλος, βρίσκεται «υπό την ευθύνη» χρηστών τους οποίους έχει επιλέξει ο γεωργός. Επιπλέον, εφόσον ο γεωργός ασκεί στην έκταση αυτή τουλάχιστον την ελάχιστη γεωργική δραστηριότητα, κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013, ερμηνευόμενου υπό το πρίσμα της αιτιολογικής του σκέψης 10, πρέπει να χαρακτηριστεί ως «ενεργός γεωργός» για τους σκοπούς της χορήγησης των άμεσων ενισχύσεων του άρθρου 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού.
36 Εν προκειμένω, από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι, αφενός, η IJ, προτού παραχωρήσει τα διάφορα αγροτεμάχια της επίμαχης έκτασης στους επιλεγέντες χρήστες επί σκοπώ συντήρησης και συγκομιδής, προβαίνει στην κατεργασία του εδάφους, στον προγραμματισμό των καλλιεργειών και στη φύτευση και αναλαμβάνει επίσης την άρδευση των αγροτεμαχίων. Αφετέρου, δυνάμει σύμβασης χρήσης που συνάπτουν με την IJ, οι εν λόγω χρήστες αναλαμβάνουν την «ευθύνη», μεταξύ άλλων, να εκριζώνουν τακτικά τα ζιζάνια και υποχρεούνται να τηρούν τις κατευθυντήριες γραμμές που διέπουν τη βιολογική γεωργία. Επομένως, υπό την επιφύλαξη των εξακριβώσεων στις οποίες οφείλει να προβεί το αιτούν δικαστήριο, προκύπτει ότι η επίμαχη έκταση πληροί τα κριτήρια που εκτίθενται στις σκέψεις 34 και 35 της παρούσας απόφασης και ότι η IJ είναι «ενεργός γεωργός», κατά την έννοια του άρθρου 9 του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο 4, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού.
37 Συναφώς, επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τη διάταξη περί παραπομπής δεν συντρέχει, στην υπόθεση της κύριας δίκης, κίνδυνος να ζητηθεί η χορήγηση άμεσων ενισχύσεων για την επίμαχη έκταση από άλλους, πλην της IJ, γεωργούς. Επομένως, η υπό κρίση υπόθεση διαφέρει από εκείνη επί της οποίας εκδόθηκε η απόφαση της 14ης Οκτωβρίου 2010, Landkreis Bad Dürkheim (C‑61/09, EU:C:2010:606). Κατά συνέπεια, ακόμη και αν υποτεθεί ότι το άρθρο 32, παράγραφος 2, και το άρθρο 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013 πρέπει να ερμηνευθούν κατά τον ίδιο τρόπο με τον οποίο, στην απόφαση εκείνη, το Δικαστήριο είχε ερμηνεύσει το άρθρο 44, παράγραφοι 2 και 3, του κανονισμού 1782/2003, υπό την έννοια ότι, σε περίπτωση όπως αυτή επί της οποίας εκδόθηκε η ως άνω απόφαση, τα εν λόγω άρθρα απαιτούν η άσκηση της γεωργικής δραστηριότητας στις οικείες εκτάσεις να γίνεται στο όνομα και για λογαριασμό του γεωργού που ζητεί τις άμεσες ενισχύσεις, η απαίτηση αυτή δεν έχει εφαρμογή στην υπό κρίση υπόθεση [βλ. κατ’ αναλογίαν απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 2020, Land Berlin (Δικαιώματα ενισχύσεως συνδεόμενα με την ΚΓΠ), C‑216/19, EU:C:2020:1046, σκέψεις 43 έως 44].
38 Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, στο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι οι συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχεία βʹ και γʹ, και του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013 έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται στη χορήγηση σε γεωργό άμεσων ενισχύσεων κατά το άρθρο 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού για έκταση της οποίας είναι ιδιοκτήτης και στον χαρακτηρισμό της έκτασης αυτής ως «εκμετάλλευσης η οποία τελεί υπό τη διαχείριση» του γεωργού και βρίσκεται «στη διάθεσή» του, όταν, αφενός, τα αγροτεμάχια που αποτελούν την εν λόγω έκταση παραχωρούνται σε χρήστες επιλεγόμενους από τον γεωργό, οι οποίοι, έναντι της καταβολής σταθερού τιμήματος, αναλαμβάνουν τη συντήρηση των αγροτεμαχίων και τη συγκομιδή και, αφετέρου, ο ίδιος γεωργός, χωρίς να έχει δικαίωμα στο προϊόν της συγκομιδής, προβαίνει στην αρχική κατεργασία του εδάφους, τη φύτευση και την τακτική άρδευση των εν λόγω αγροτεμαχίων ή ακόμη και στη συντήρησή τους σε περίπτωση αδράνειας των χρηστών.
Επί των δικαστικών εξόδων
39 Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (όγδοο τμήμα) αποφαίνεται:
Οι συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 4, παράγραφος 1, στοιχεία βʹ και γʹ, και του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΕ) 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς βάσει καθεστώτων στήριξης στο πλαίσιο της Κοινής γεωργικής πολιτικής και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 637/2008 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου,
έχουν την έννοια ότι:
δεν αντιτίθενται στη χορήγηση σε γεωργό άμεσων ενισχύσεων κατά το άρθρο 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού για έκταση της οποίας είναι ιδιοκτήτης και στον χαρακτηρισμό της έκτασης αυτής ως «εκμετάλλευσης η οποία τελεί υπό τη διαχείριση» του γεωργού και βρίσκεται «στη διάθεσή» του, όταν, αφενός, τα αγροτεμάχια που αποτελούν την εν λόγω έκταση παραχωρούνται σε χρήστες επιλεγόμενους από τον γεωργό, οι οποίοι, έναντι της καταβολής σταθερού τιμήματος, αναλαμβάνουν τη συντήρηση των αγροτεμαχίων και τη συγκομιδή και, αφετέρου, ο ίδιος γεωργός, χωρίς να έχει δικαίωμα στο προϊόν της συγκομιδής, προβαίνει στην αρχική κατεργασία του εδάφους, τη φύτευση και την τακτική άρδευση των εν λόγω αγροτεμαχίων ή ακόμη και στη συντήρησή τους σε περίπτωση αδράνειας των χρηστών.
(υπογραφές)