Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Korkein oikeus (Finlandia) w dniu 23 kwietnia 2021 r. – A / B
(Sprawa C-262/21 PPU)
Język postępowania: fiński
Sąd odsyłający
Korkein oikeus
Strony w postępowaniu głównym
Strona wnosząca skargę kasacyjną: A
Strona przeciwna w postępowaniu kasacyjnym: B
Pytania prejudycjalne
Czy art. 2 pkt 11 rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/20031 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (zwane dalej „rozporządzeniem Bruksela IIa”), dotyczący bezprawnego uprowadzenia dziecka, należy interpretować w ten sposób, że sytuacja, w której jedno z rodziców, bez zgody drugiego rodzica, uprowadza dziecko z państwa zamieszkania do innego państwa członkowskiego, które jest państwem odpowiedzialnym na podstawie decyzji o przekazaniu podjętej przez właściwy organ zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/20132 (zwanym dalej „rozporządzeniem Dublin III”), odpowiada takiej kwalifikacji?
W przypadku udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie pierwsze, czy art. 2 pkt 11 rozporządzenia Bruksela IIa, dotyczący bezprawnego zatrzymania, należy interpretować w ten sposób, że sytuacja, w której sąd państwa miejsca zamieszkania dziecka uchylił decyzję właściwego organu o przekazaniu akt sprawy, lecz w której dziecko, którego powrót został zarządzony, nie posiada już ważnego zezwolenia na pobyt w państwie miejsca zamieszkania, ani prawa wjazdu lub pobytu w odnośnym państwie, odpowiada takiej kwalifikacji?
Czy jeżeli w świetle odpowiedzi na pytanie pierwsze lub drugie rozporządzenie Bruksela IIa należy interpretować w ten sposób, że dziecko zostało bezprawnie uprowadzone lub zatrzymane i w związku z tym powinno zostać przekazane do państwa zamieszkania, art. 13 akapit pierwszy lit. b) konwencji haskiej z 1980 r. należy interpretować w ten sposób, iż stoi on na przeszkodzie powrotowi dziecka:
i) ze względu na istnienie poważnego ryzyka w rozumieniu tego przepisu, że powrót niemowlęcia pozostającego pod osobistą opieką matki, gdyby nastąpił bez opieki, naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawiłby je w niekorzystnej sytuacji; albo
ii) ze względu na to, że dziecko zostałoby przejęte w państwie miejsca zamieszkania i umieszczone w placówce socjalnej albo samo, albo z matką, co wskazywałoby na istnienie poważnego ryzyka w rozumieniu tego przepisu, że powrót dziecka naraziłby je na niebezpieczeństwo fizyczne lub psychiczne albo w inny sposób postawiłby je w niekorzystnej sytuacji; albo też
iii) ze względu na to, że dziecko bez ważnego zezwolenia na pobyt znalazłoby się w niekorzystnej sytuacji w rozumieniu tego przepisu?
4) Czy jeżeli w świetle odpowiedzi na pytanie trzecie podstawy odmowy określone w art. 13 ust. 1 lit. b) konwencji haskiej z 1980 r. można interpretować w ten sposób, że istnieje poważne ryzyko, iż powrót dziecka naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w inny sposób postawiłby je w niekorzystnej sytuacji, art. 11 ust. 4 rozporządzenia Bruksela IIa w związku z pojęciem najlepszego interesu dziecka, o którym mowa w art. 24 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz w owym rozporządzeniu, należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji, gdy ani dziecko, ani matka nie posiadają ważnego zezwolenia na pobyt w państwie zamieszkania dziecka i w związku z tym nie mają prawa wjazdu ani pobytu w tym państwie, państwo zamieszkania dziecka musi podjąć stosowne działania w celu zapewnienia legalnego pobytu dziecka i matki w odnośnym państwie członkowskim? Jeżeli na państwie miejsca zamieszkania dziecka spoczywa taki obowiązek, to czy zasadę wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi należy interpretować w ten sposób, że państwo wydające dziecko może zgodnie z tą zasadą zakładać, że państwo miejsca zamieszkania dziecka wywiąże się z tych obowiązków, czy też najlepszy interes dziecka wymaga, aby władze państwa zamieszkania dostarczyły informacji na temat konkretnych działań, które zostały lub zostaną podjęte w celu ochrony dziecka, tak aby państwo członkowskie wydające dziecko mogło ocenić w szczególności, czy działania te są stosowne w świetle najlepszego interesu dziecka?
5) Czy w przypadku, gdy na państwie miejsca zamieszkania dziecka nie spoczywa obowiązek podjęcia stosownych działań, o którym mowa w pytaniu czwartym, art. 20 konwencji haskiej z 1980 r. w świetle art. 24 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, w sytuacjach, o których mowa w trzecim pytaniu prejudycjalnym, pkt i)-iii), należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie powrotowi dziecka z tego względu, iż powrót dziecka w rozumieniu tego przepisu mógłby zostać uznany za sprzeczny z podstawowymi zasadami ochrony praw człowieka i podstawowych wolności?
____________
1 Rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (Dz.U. 2003 L 338, s. 1).
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca (Dz.U. L 180, s. 31).