Υπόθεση C-59/08

Copad SA

κατά

Christian Dior couture SA κ.λπ.

[αίτηση του Cour de cassation (Γαλλία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Οδηγία 89/104/ΕΟΚ – Δίκαιο των σημάτων – Ανάλωση των δικαιωμάτων του δικαιούχου του σήματος – Σύμβαση παραχώρησης άδειας χρήσης – Πώληση προϊόντων που φέρουν το σήμα κατά παράβαση ρήτρας της σύμβασης παραχώρησης άδειας χρήσης – Έλλειψη συγκατάθεσης του δικαιούχου του σήματος – Πώληση προς επιχειρήσεις που πραγματοποιούν πωλήσεις με διαρκή έκπτωση – Προσβολή της φήμης του σήματος»

Περίληψη της αποφάσεως

1.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Σήματα – Οδηγία 89/104 – Παραχώρηση της άδειας χρήσης – Δικαιούχος σήματος που μπορεί να επικαλεστεί τα δικαιώματα που παρέχει το σήμα κατά του έχοντος άδεια χρήσης ο οποίος παραβιάζει ρήτρα απαγορεύουσα την πώληση προϊόντων γοήτρου σε επιχειρήσεις που πραγματοποιούν πωλήσεις με διαρκή έκπτωση – Προϋποθέσεις

(Οδηγία του Συμβουλίου 89/104, άρθρο 8 § 2)

2.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Σήματα – Οδηγία 89/104 – Διάθεση στο εμπόριο προϊόντων από έχοντα άδεια χρήσης κατά παράβαση ρήτρας της σύμβασης παραχώρησης – Έλλειψη συγκατάθεσης του δικαιούχου του σήματος – Προϋπόθεση

(Οδηγία του Συμβουλίου 89/104, άρθρα 7 § 1 και 8 § 2)

3.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Σήματα – Οδηγία 89/104 – Διάθεση στο εμπόριο προϊόντων από έχοντα άδεια χρήσης κατά παράβαση ρήτρας της σύμβασης παραχώρησης η οποία πρέπει εν πάση περιπτώσει να θεωρηθεί ως πραγματοποιηθείσα με τη συγκατάθεση του δικαιούχου του σήματος – Ανακοπή του δικαιούχου

(Οδηγία του Συμβουλίου 89/104, άρθρο 7 § 2)

1.        Το άρθρο 8, παράγραφος 2, της οδηγίας 89/104, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί σημάτων, έχει την έννοια ότι ο δικαιούχος του σήματος μπορεί να προβάλει τα δικαιώματα που του παρέχει το σήμα κατά του έχοντος άδεια χρήσης που παραβαίνει ρήτρα της σύμβασης παραχώρησης της άδειας χρήσης η οποία απαγορεύει, για λόγους γοήτρου του σήματος, την πώληση προς επιχειρήσεις που πραγματοποιούν διαρκείς εκπτώσεις προϊόντων, εφόσον αποδειχθεί ότι η παράβαση αυτή, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της υπό κρίση υποθέσεως, βλάπτει την αίγλη και την εικόνα γοήτρου που προσδίδουν στα εν λόγω προϊόντα μια αίσθηση πολυτέλειας.

Η ποιότητα των προϊόντων γοήτρου δεν προέρχεται μόνον από τα υλικά χαρακτηριστικά τους, αλλά και από την αίγλη και την εικόνα γοήτρου που τους προσδίδει μια αίσθηση πολυτέλειας.

Συγκεκριμένα, τα προϊόντα γοήτρου που αποτελούν είδη υψηλής ποιότητας δημιουργούν μια αίσθηση πολυτέλειας η οποία συνιστά σημαντικό στοιχείο που ωθεί τους καταναλωτές να τα διακρίνουν από άλλα παρόμοια προϊόντα.

Επομένως, προσβολή της εν λόγω αίσθησης πολυτέλειας ενδέχεται να προσβάλει την ποιότητα των προϊόντων αυτών.

Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να εξακριβώσει, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων συνθηκών της ενώπιόν του διαφοράς, αν η παράβαση από τον έχοντα την άδεια χρήσης ρήτρας επηρεάζει την αίσθηση πολυτέλειας των προϊόντων γοήτρου, θίγοντας έτσι την ποιότητά τους.

Συναφώς, πρέπει ιδίως να ληφθούν υπόψη, αφενός, η φύση των προϊόντων γοήτρου που φέρουν το σήμα, ο όγκος και ο συστηματικός ή σποραδικός χαρακτήρας των πωλήσεων των προϊόντων αυτών από τον έχοντα την άδεια προς τις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν πωλήσεις με διαρκή έκπτωση οι οποίες δεν ανήκουν στο δίκτυο επιλεκτικής διανομής και, αφετέρου, η φύση των προϊόντων που διατίθενται συνήθως στο εμπόριο από τις επιχειρήσεις αυτές, καθώς και οι συνήθεις μέθοδοι εμπορίας στον τομέα δραστηριότητάς τους.

(βλ. σκέψεις 24-26, 31-32, 37, διατακτ. 1)

2.        Το άρθρο 7, παράγραφος 1, της πρώτης οδηγίας 89/104, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί σημάτων, έχει την έννοια ότι η διάθεση στο εμπόριο προϊόντων που φέρουν το σήμα από έχοντα άδεια χρήσης, κατά παράβαση ρήτρας της σύμβασης παραχώρησης, γίνεται χωρίς τη συγκατάθεση του δικαιούχου του σήματος, όταν αποδεικνύεται ότι η ρήτρα αυτή αντιστοιχεί σε μία από τις ρήτρες του άρθρου 8, παράγραφος 2, της οδηγίας αυτής.

Η διάθεση στο εμπόριο προϊόντων που φέρουν το σήμα από τον έχοντα την άδεια χρήσης μπορεί να θεωρηθεί, κατ’ αρχήν, ως πραγματοποιούμενη με τη συγκατάθεση του δικαιούχου του σήματος, υπό την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, της οδηγίας.

Αν και από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, ο δικαιούχος του σήματος δεν μπορεί να επικαλεστεί την κακή εκτέλεση της σύμβασης προκειμένου να αντιτάξει, κατά του έχοντος την άδεια χρήσης, τα δικαιώματα που του παρέχει το σήμα, παρ’ όλ’ αυτά δεν αμφισβητείται ότι η σύμβαση παραχώρησης δεν ισοδυναμεί με απόλυτη και άνευ όρων συγκατάθεση του δικαιούχου του σήματος να διατεθούν στο εμπόριο, από τον έχοντα την άδεια χρήσης, τα προϊόντα που φέρουν το σήμα αυτό.

Συγκεκριμένα, το άρθρο 8, παράγραφος 2, της οδηγίας προβλέπει ρητώς τη δυνατότητα του δικαιούχου του σήματος να αντιτάξει τα δικαιώματα που του παρέχει το σήμα κατά του έχοντος άδεια χρήσης όταν αυτός παραβαίνει ορισμένες ρήτρες της σύμβασης παραχώρησης.

(βλ. σκέψεις 46-48, 51, διατακτ. 2)

3.        Όταν ο έχων την άδεια χρήσης του σήματος πωλεί σε επιχείρηση που πραγματοποιεί διαρκείς εκπτώσεις προϊόντα κατά παράβαση μιας ρήτρας της σύμβασης παραχώρησης, πρέπει να σταθμιστεί, αφενός, το νόμιμο συμφέρον του δικαιούχου του παραχωρηθέντος με τη σύμβαση σήματος να προστατευθεί έναντι της επιχείρησης αυτής, που δεν ανήκει στο δίκτυο επιλεκτικής διανομής, η οποία χρησιμοποιεί το εν λόγω σήμα για εμπορικούς σκοπούς κατά τρόπο που θα μπορούσε να βλάψει τη φήμη του, και, αφετέρου, το συμφέρον της επιχείρησης που πραγματοποιεί διαρκείς εκπτώσεις να μπορεί να μεταπωλήσει τα συγκεκριμένα προϊόντα χρησιμοποιώντας τους συνήθεις για τον κλάδο της δραστηριότητάς της τρόπους.

Επομένως, οσάκις ο εθνικός δικαστής δέχεται ότι η πώληση που πραγματοποιεί ο έχων την άδεια προς τρίτον δεν μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα των προϊόντων γοήτρου που φέρουν το σήμα, οπότε η διάθεσή τους στο εμπόριο μπορεί να θεωρηθεί ως πραγματοποιηθείσα με τη συγκατάθεση του δικαιούχου του σήματος, στον δικαστή αυτόν εναπόκειται να εκτιμήσει, σε σχέση με τις ιδιαίτερες περιστάσεις της κάθε υπόθεσης, αν η μεταγενέστερη διάθεση στο εμπόριο των προϊόντων γοήτρου που φέρουν το σήμα η οποία πραγματοποιείται από τρίτον, χρησιμοποιώντας τους συνήθεις για τον κλάδο της δραστηριότητάς του τρόπους, προσβάλλει τη φήμη του σήματος αυτού.

Συναφώς, πρέπει να ληφθούν υπόψη, ιδίως, οι αποδέκτες της μεταπώλησης καθώς και οι συγκεκριμένες συνθήκες της διάθεσης στο εμπόριο των προϊόντων γοήτρου.

Έτσι, όταν η διάθεση στο εμπόριο προϊόντων γοήτρου από τον έχοντα άδεια χρήσης, κατά παράβαση ρήτρας της σύμβασης παραχώρησης, θεωρηθεί εν πάση περιπτώσει ως πραγματοποιούμενη με τη συγκατάθεση του δικαιούχου του σήματος, ο δικαιούχος αυτός μπορεί να επικαλεσθεί μία τέτοια ρήτρα για να εναντιωθεί στη μεταπώληση των προϊόντων αυτών βάσει του άρθρου 7, παράγραφος 2, της πρώτης οδηγίας 89/104, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί σημάτων, μόνο στην περίπτωση που αποδεικνύεται, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων περιστάσεων της υπόθεσης, ότι η μεταπώληση αυτή προσβάλλει τη φήμη του σήματος.

(βλ. σκέψεις 56-59, διατακτ. 3)