WYROK SĄDU (dziewiąta izba)
z dnia 12 lutego 2020 r.(*)
Służba publiczna – Personel tymczasowy – Emerytura – Decyzja ustalająca uprawnienia emerytalne – Rozliczenia emerytury – Skarga o stwierdzenie nieważności – Termin do złożenia zażalenia – Przekroczenie terminu – Akt wyłącznie potwierdzający – Częściowa niedopuszczalność – Zwrot nienależnych kwot – Zaszeregowanie do grupy i na stopień – Mnożnik – Cofnięcie aktu niezgodnego z prawem – Uzasadnione oczekiwania – Rozsądny termin
W sprawie T‑605/18,
ZF, którego reprezentuje adwokat J.N. Louis,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskiej , którą reprezentuje B. Mongin oraz L. Radu Bouyon, w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
mającej za przedmiot skargę na podstawie art. 270 TFUE o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 30 listopada 2017 r., w której Urząd Administracji i Wypłacania Należności Indywidualnych (PMO) Komisji zmienił uprawnienia emerytalne skarżącego ze skutkiem od dnia 1 kwietnia 2015 r., oraz decyzji z dnia 31 stycznia 2018 r., w której poinformował on skarżącego o saldzie wierzytelności Unii Europejskiej wobec niego,
SĄD (dziewiąta izba),
w składzie: S. Gervasoni (sprawozdawca), prezes, L. Madise i R. da Silva Passos, sędziowie,
sekretarz: M. Marescaux, administratorka,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 7 listopada 2019 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Ramy prawne
1 Artykuł 5 ust. 1 Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej, w brzmieniu obowiązującym przed zmianami wprowadzonymi rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 723/2004 z dnia 22 marca 2004 r. zmieniającym Regulamin pracowniczy urzędników Wspólnot Europejskich i Warunki zatrudnienia innych pracowników Wspólnot Europejskich (Dz.U. 2004, L 124, s. 1) (zwanego dalej „dawnym regulaminem pracowniczym”), przewidywał cztery kategorie stanowisk określane w malejącym porządku hierarchicznym literami „A”, „B”, „C” i „D”. Kategoria A obejmowała osiem grup zaszeregowania, od grupy A8, która była najniższą grupą zaszeregowania, do grupy A1, która była najwyższą grupą zaszeregowania.
2 Artykuł 5 Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej, w brzmieniu nadanym rozporządzeniem nr 723/2004 (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”), stanowi, co następuje:
„1. Stanowiska objęte regulaminem pracowniczym klasyfikuje się zgodnie z charakterem i ważnością zadań, które się z nimi wiążą, do grupy funkcyjnej administratorów (zwanej dalej „AD”) […]
2. Grupa funkcyjna AD obejmuje dwanaście grup zaszeregowania personelu odpowiedzialnego za zadania w zakresie zarządzania, prac koncepcyjnych i studyjnych, językowych lub naukowych […]”.
3 Artykuł 44 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego stanowi:
„Urzędnik pozostający dwa lata na tym samym stopniu w ramach swojej grupy zaszeregowania jest automatycznie przenoszony na kolejny stopień tej grupy zaszeregowania […]”.
4 Artykuł 66 regulaminu pracowniczego zawiera tabelę ustalającą podstawowe miesięczne wynagrodzenie dla każdej grupy zaszeregowania i każdego stopnia należącego do grupy funkcyjnej AD. Tabela ta obejmuje dla każdej grupy zaszeregowania pięć stopni, z wyjątkiem grupy zaszeregowania 16, która liczy ich tylko trzy. Tabela zawarta w art. 66 dawnego regulaminu pracowniczego zawierała w odniesieniu do kategorii A dwa stopnie w grupie zaszeregowania A8, sześć stopni w ramach każdej z grup zaszeregowania A7, A2 i A1 oraz osiem stopni w ramach każdej z grup zaszeregowania A6, A5, A4 i A3.
5 Artykuł 107a regulaminu pracowniczego ma następujące brzmienie:
„Przepisy przejściowe ustala załącznik XIII”.
6 Artykuł 1 ust. 1 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego stanowi:
„1. Na okres od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 30 kwietnia 2006 r. art. 5 ust. 1 i 2 regulaminu pracowniczego otrzymuje brzmienie:
»1. Stanowiska objęte regulaminem pracowniczym kwalifikuje się, zgodnie z charakterem i znaczeniem obowiązków, których dotyczą, do czterech kategorii A*, B*, C* i D*, w kolejności malejącej.
2. Kategoria A* obejmuje dwanaście grup zaszeregowania, kategoria B* obejmuje dziewięć grup zaszeregowania, kategoria C* obejmuje siedem grup zaszeregowania, a kategoria D* obejmuje pięć grup zaszeregowania«”.
7 Zgodnie z art. 2 ust. 1 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego, z dniem 1 maja 2004 r., z zastrzeżeniem art. 8 tego załącznika, dawne grupy zaszeregowania A1, A2, A3, A4, A5, A6, A7 i A8 urzędników zajmujących jedno ze stanowisk określonych w art. 35 regulaminu pracowniczego stają się, odpowiednio, grupami A*16, A*15, A*14, A*12, A*11, A*10, A*8 i A*7. Są to grupy tymczasowe. W art. 8 ust. 1 tego załącznika przewidziano bowiem w szczególności, że ze skutkiem od dnia 1 maja 2006 r. wyżej wymienione grupy zaszeregowania stają się, odpowiednio, grupami AD 16, AD 15, AD 14, AD 12, AD 11, AD 10, AD 8 i AD 7.
8 Artykuł 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego stanowi:
„Z zastrzeżeniem przepisów art. 7 niniejszego załącznika podstawowe wynagrodzenie miesięczne ustala się dla każdej grupy zaszeregowania oraz stopnia według poniższej tabeli (w euro)”.
9 Artykuł 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego zawiera następnie cztery tabele, po jednej dla każdej z dawnych kategorii A, B, C i D. Dokładniej rzecz ujmując, w tabeli dotyczącej dawnej kategoriiA, figuruje, pogrubioną czcionką, miesięczne wynagrodzenie podstawowe na każdym z różnych stopni tymczasowych grup zaszeregowania A*16–A*5, które odpowiada miesięcznemu wynagrodzeniu podstawowemu przewidzianemu dla tej samej grupy zaszeregowania i tego samego stopnia w tabeli zawartej w art. 66 regulaminu pracowniczego.
10 W odniesieniu do wszystkich tymczasowych grup zaszeregowania, z wyjątkiem grup zaszeregowania A*13, A*9, A*6 i A*5, tabela ta zawiera również następujące dodatkowe informacje:
– dla każdej nowej tymczasowej grupy zaszeregowania – odpowiednią grupę zaszeregowania w dawnej kategorii A;
– pogrubioną czcionką – miesięczne wynagrodzenie podstawowe również dla stopni 6–8, o ile odpowiadająca grupa zaszeregowania w dawnej kategorii A zawierała takie stopnie; kwoty te nie mają odpowiednika w tabeli zawartej w art. 66 regulaminu pracowniczego;
– poniżej każdego miesięcznego wynagrodzenia zapisanego pogrubioną czcionką wskazana jest liczba kursywą; w pierwszym przypisie wyjaśniono, że dane te „dotyczą poprzednich wynagrodzeń określonych w art. 66 [dawnego regulaminu pracowniczego]” i że „[w]łączono je do tabeli wyłącznie dla potrzeb wyjaśnienia i nie mają skutków prawnych”; liczby zapisane kursywą wskazują w każdym przypadku kwotę niższą od liczby zapisanej powyżej pogrubioną czcionką;
– poniżej liczb zapisanych kursywą występuje trzeci wiersz wskazujący liczbę, która jest we wszystkich przypadkach niższa od jednostki; w drugim przypisie wyjaśniono że: „Liczby w trzecim wierszu odpowiadające każdej grupie zaszeregowania są współczynnikiem stanowiącym stosunek między wynagrodzeniem podstawowym przed i po dniu 1 maja 2004 r.”; we wszystkich przypadkach liczba wskazana w trzecim wierszu odpowiada wynikowi podzielenia kwoty podanej kursywą bezpośrednio powyżej (druga linia) przez kwotę wskazaną pogrubioną czcionką w pierwszym wierszu.
11 Wartość wskazana w trzecim wierszu dla grupy zaszeregowania A*12, stopień 6 wynosi 0,9426565.
12 Artykuł 7 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego stanowi:
„Miesięczne wynagrodzenie podstawowe urzędników z naboru przeprowadzonego przed 1 maja 2004 r. ustala się zgodnie z następującymi zasadami:
1. Zmiana nazw grup zaszeregowania na mocy art. 2 ust. 1 niniejszego załącznika nie prowadzi do żadnych zmian w miesięcznych wynagrodzeniach podstawowych wypłacanych na rzecz każdego z urzędników.
2. Dla każdego urzędnika mnożnik wylicza się z dnia 1 maja 2004 r. Ten mnożnik jest równy stosunkowi między miesięcznym wynagrodzeniem podstawowym wypłacanym na rzecz urzędnika przed 1 maja 2004 r., a mającą zastosowanie kwotą określoną w art. 2 ust. 2 niniejszego załącznika.
Miesięczne wynagrodzenie podstawowe z dnia 1 maja 2004 r. jest równe sumie kwoty stosowanej oraz mnożnika.
Mnożnik stosuje się w celu ustalenia miesięcznego wynagrodzenia podstawowego urzędnika po przeniesieniu na wyższy stopień lub dostosowaniu wynagrodzeń.
[…]
5. Bez uszczerbku dla ust. 3, w przypadku każdego urzędnika pierwszy awans po dniu 1 maja 2004 r., w zależności od kategorii zajmowanej przed 1 maja 2004 r. oraz stopnia zajmowanego w momencie awansu, prowadzi do podwyżki miesięcznego wynagrodzenia podstawowego […].
6. Nowy mnożnik ustala się z chwilą pierwszego awansu. Mnożnik ten jest równy stosunkowi między nowymi wynagrodzeniami podstawowymi wynikającymi ze stosowania ust. 5 oraz mającą zastosowanie kwotą podaną w art. 2 ust. 2 niniejszego załącznika. Z zastrzeżeniem ust. 7, mnożnik stosuje się do wynagrodzenia po przeniesieniu na wyższy stopień oraz dostosowania wynagrodzeń.
[…]”.
13 Artykuł 8 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego stanowił, co następuje:
„Bez uszczerbku dla przepisów art. 7 niniejszego załącznika, miesięczne wynagrodzenie podstawowe ustala się dla każdej grupy zaszeregowania i każdego stopnia w oparciu o tabelę w art. 66 regulaminu pracowniczego. W przypadku urzędników z naboru przeprowadzonego przed 1 maja 2004 r. oraz awansowanych po tej dacie stosuje się następującą tabelę: [tabela ta przewidywała w dniu 1 kwietnia 2015 r. dla grupy zaszeregowania AD 12, stopień 8 miesięczne wynagrodzenie podstawowe w wysokości 13 322,22 EUR]”.
14 W art. 10 ust. 1, art. 20 ust. 2 i art. 20 ust. 4 warunków zatrudnienia innych pracowników (zwanych dalej „WZIP”) przewidziano odpowiednio, że art. 5 ust. 1 i 2, art. 66 i 44 regulaminu pracowniczego stosuje się na zasadzie analogii do członków personelu tymczasowego.
15 W art. 1 załącznika do WZIP, zatytułowanego „Środki przejściowe mające zastosowanie do pracowników objętych [WZIP]” przewidziano, że przepisy załącznika XIII do regulaminu pracowniczego stosuje się na zasadzie analogii do innych pracowników pełniących służbę w dniu 30 kwietnia 2004 r.
Okoliczności powstania sporu
16 Na podstawie umowy podpisanej w dniu 11 listopada 1999 r. ze skutkiem od dnia 15 listopada 1999 r. skarżący został zatrudniony przez Radę Unii Europejskiej w charakterze członka personelu tymczasowego. Ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2000 r. skarżący został zaszeregowany do kategorii A, grupa 4, stopień 4.
17 W czasie reformy wynikającej z rozporządzenia nr 723/2004 (zwanej dalej „reformą z 2004 r.”) system kariery uległ zmianie. Regulamin pracowniczy w brzmieniu wynikającym z tej reformy wprowadził system kariery, w którym kategorie stanowisk A, B, C i D zostały podzielone na dwie grupy funkcyjne AD i AST. Temu nowemu systemowi odpowiadała nowa siatka płac. Siatka płac stosowana przed reformą z 2004 r. przewidywała do ośmiu stopni dla niektórych grup zaszeregowania jednej z czterech kategorii stanowisk, podczas gdy siatka wprowadzona w 2004 r. została zmieniona obejmując większą liczbę grup zaszeregowania (szesnaście), przy czym każda z nich miała mniejszą liczbę stopni (do pięciu). Przewidziano stopniowe przejście pomiędzy tymi dwoma systemami. Wynagrodzenia urzędników i pracowników pełniących służbę pozostały niezmienione, lecz były obliczane na podstawie nowej siatki płac. Dla umożliwienia ich utrzymania zastosowano mnożnik. Chodzi o liczbę z przedziału 0–1, która stanowi stosunek wynagrodzenia wypłacanego urzędnikowi lub pracownikowi do wynagrodzenia, jakie otrzymywałby na podstawie siatki płac wprowadzonej nowelizacją z 2004 r.
18 W dniu 1 maja 2004 r., gdy weszła w życie nowa siatka płac, zaszeregowanie skarżącego, czyli grupa A4, stopień 6, zostało przekształcone w grupę A*12, stopień 6, przy zastosowaniu mnożnika wynoszącego 0,9426565, zgodnie z tabelą dotyczącą dawnej kategorii A zawartą w art. 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego (zob. pkt 8–11 powyżej).
19 W dniu 1 maja 2006 r. grupa zaszeregowania skarżącego została przemianowana na AD 12 (zob. pkt 7 powyżej).
20 W dniu 1 listopada 2007 r. skarżący został zaszeregowany do grupy AD 12, stopień 8, po powtórnym przeniesieniu na wyższy stopień od wejścia w życie nowelizacji z 2004 r.
21 W następstwie przekazania niektórych zadań i obowiązków, które dotychczas należały do sekretariatu generalnego Rady, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ), skarżący został przeniesiony do ESDZ począwszy od października 2011 r. Zachował swoją grupę zaszeregowania i stopień, a mianowicie grupę AD 12, stopień 8, a także staż pracy na danym stopniu nabyty do dnia 1 listopada 2007 r.
22 Wobec skarżącego, w odniesieniu do którego do tej pory stosowano mnożnik wynoszący 0,9426565, został zastosowany, począwszy od rozliczenia jego wynagrodzenia za luty 2013 r., mnożnik o wartości 1. W odniesieniu do okresu od października 2011 r. do stycznia 2013 r. również zastosowano w tym względzie korektę z mocą wsteczną. W związku z tą korektą z mocą wsteczną skarżącemu wypłacono w lutym 2013 r. dodatkowo 7948,81 EUR.
23 W dniu 2 lipca 2013 r. skarżący został mianowany kierownikiem Europejskiego Kolegium Bezpieczeństwa i Obrony (EKBiO), z zachowaniem grupy zaszeregowania AD 12, stopień 8. Zajmował to stanowisko do dnia 31 grudnia 2014 r., a następnie ponownie pracował w ESDZ od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 2015 r.
24 Skarżący przeszedł na emeryturę w dniu 1 kwietnia 2015 r.
25 Pismem z dnia 6 marca 2015 r. (zwanym dalej „pismem z dnia 6 marca 2015 r.”) Urząd Administracji i Wypłacania Należności Indywidualnych (PMO) Komisji Europejskiej określił uprawnienia emerytalne skarżącego. PMO uwzględniło przepracowany okres, czyli od dnia 15 listopada 1999 r. do dnia 31 marca 2015 r. Skarżący został zaszeregowany do piątego stopnia w grupie AD 12. Niemniej jednak zastosowano korektę w wysokości 1,1314352, aby pomimo tej zmiany stopnia wynagrodzenie uwzględnione przy obliczaniu emerytury było identyczne z wynagrodzeniem pobieranym przez skarżącego w dniu przejścia na emeryturę (zwane dalej „wynagrodzeniem podstawowym”). Wynagrodzenie podstawowe skarżącego odpowiadało wynagrodzeniu podstawowemu w grupie zaszeregowania AD 12, stopień 8, jak wynika z tabeli zawartej w art. 8 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego, czyli kwocie 13 322,22 EUR (zob. pkt 13 powyżej), ponieważ kwota ta nie została obniżona ze względu na to, że wobec skarżącego stosowano mnożnik w wysokości 1 od lutego 2013 r. (zob. pkt 22 powyżej).
26 Emerytura wypłacana następnie skarżącemu była zgodna z emeryturą wskazaną w piśmie z dnia 6 marca 2015 r.
27 Przy okazji wypłaty emerytury za listopad 2015 r. PMO wskazało na rozliczeniu emerytury skarżącego, że istnieje nadpłata wynikająca z wynagrodzenia, które wypłacono mu w okresie od października 2011 r. do marca 2015 r., a nadpłata ta odpowiadała wierzytelności Unii Europejskiej względem skarżącego w wysokości 22 896,98 EUR.
28 Od lutego 2016 r. miesięcznie potrącano mu kwotę w wysokości 715,33 EUR.
29 Ponadto na podstawie decyzji z dnia 21 lutego 2013 r. skarżącemu przysługiwało przedłużenie prawa do dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu na jego córkę w okresie od dnia 1 marca 2012 r. do dnia 28 lutego 2014 r. Skarżący pobierał jednak dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu do marca 2015 r.
30 Przy okazji wypłaty emerytury za czerwiec 2017 r. PMO wskazało na rozliczeniu emerytury skarżącego, że w okresie od marca 2014 r. do marca 2015 r. istniała nadpłata, odpowiadająca wierzytelności Unii względem skarżącego z tytułu dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu w łącznej wysokości 10 196,51 EUR.
31 PMO wysłało również do skarżącego pismo z dnia 16 czerwca 2017 r. W piśmie tym PMO podało kwotę 10 196,51 EUR i przedstawiło harmonogram comiesięcznego potrącenia w wysokości 728,32 EUR w okresie od sierpnia 2017 r. do lipca 2018 r.
32 Pismem z dnia 19 października 2017 r. (zwanym dalej „pismem z dnia 19 października 2017 r.”) skarżący zwrócił się do PMO o zaprzestanie pobierania potrąceń z jego emerytury.
33 Pismem z dnia 23 listopada 2017 r. (zwanym dalej „pismem z dnia 23 listopada 2017 r.”), w odpowiedzi na pismo z dnia 19 października 2017 r., PMO wskazało między innymi, że wobec skarżącego zastosowano, co nie było uzasadnione, mnożnik wynoszący 1, licząc od rozliczenia jego wynagrodzenia za luty 2013 r., w tym z mocą wsteczną za okres od października 2011 r. do stycznia 2013 r. Niemniej jednak w jego aktach osobowych pozostawiono mnożnik zarejestrowany w wysokości 0,9426565. Zdaniem PMO nadpłata ta wyjaśnia istnienie wierzytelności Unii względem skarżącego w kwocie 22 896,98 EUR wynikającej z jego rozliczenia emerytury za listopad 2015 r. (zob. pkt 27 powyżej).
34 W piśmie z dnia 23 listopada 2017 r. PMO poinformowało również, że skarżący nadal pobierał dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu po zakończeniu, w lutym 2014 r., przyznanego mu w tym względzie okresu przedłużenia. Nadpłata ta tłumaczy istnienie wierzytelności Unii względem skarżącego w wysokości 10 196,51 EUR (zob. pkt 30 powyżej).
35 W piśmie tym znajdowało się również podsumowanie potrąceń z emerytury skarżącego odpowiadających każdej z dwóch wierzytelności wymienionych odpowiednio w pkt 27 i 30 powyżej.
36 Wreszcie, również w piśmie z dnia 23 listopada 2017 r., PMO stwierdziło, że z uwagi na błąd dotyczący mnożnika (zob. pkt 33 powyżej) pismo z dnia 6 marca 2015 r. opierało się na błędnym wynagrodzeniu podstawowym. PMO poinformowało zatem, że w tym względzie do skarżącego zostanie skierowane nowe pismo w odrębnej korespondencji.
37 Pismem z dnia 30 listopada 2017 r. (zwanym dalej „pismem z dnia 30 listopada 2017 r.”) PMO zmieniło uprawnienia emerytalne skarżącego ze skutkiem od dnia 1 kwietnia 2015 r. Zmieniono jego wynagrodzenie podstawowe, co doprowadziło do zastosowania korekty w wysokości 1,066555 zamiast 1,1314352 (zob. pkt 25 powyżej).
38 Przy wypłacie emerytury za styczeń 2018 r. PMO wykazało na rozliczeniu emerytury skarżącego istnienie nadpłaty wynikającej z kwot, które zostały mu wypłacone z tytułu emerytury w okresie od kwietnia 2015 r. do grudnia 2017 r. Nadpłata ta odpowiadała wierzytelności Unii względem skarżącego w łącznej wysokości 7389,51 EUR.
39 W skierowanym do PMO piśmie z dnia 4 stycznia 2018 r. skarżący pragnął przedstawić informacje, które jego zdaniem miały umożliwiać rozstrzygnięcie wątpliwości związanych z obliczaniem jego wcześniejszego wynagrodzenia i emerytury. W konkluzji wskazał, że mnożnik, który należy uwzględnić przy obliczaniu jego wynagrodzenia i emerytury, powinien wynosić 1, a nie 0,9426565.
40 Po wymianie korespondencji drogą papierową i elektroniczną PMO poinformowało skarżącego pismem z dnia 31 stycznia 2018 r. (zwanym dalej „pismem z dnia 31 stycznia 2018 r.”), że saldo wierzytelności Unii wobec niego wynosi odtąd 22 409,61 EUR. W harmonogramie dzielącym miesięczne potrącenia mające zastosowanie od lutego 2016 r. do stycznia 2020 r. na trzy odrębne wierzytelności PMO przypomniało łączną kwotę każdej z tych wierzytelności – mianowicie 22 896,98 EUR w odniesieniu do pierwszej wierzytelności, 10 196,51 EUR w przypadku drugiej i 7389,51 EUR w przypadku trzeciej – i podało szczegóły stanu bieżących spłat w odniesieniu do każdej z nich.
41 Na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego skarżący złożył w dniu 28 lutego 2018 r. zażalenie między innymi na pismo z dnia 30 listopada 2017 r. i na pismo z dnia 31 stycznia 2018 r.
42 Komisja oddaliła zażalenie decyzją z dnia 27 czerwca 2018 r., stwierdzając, że zostało ono skierowane przeciwko aktom potwierdzającym wcześniejsze decyzje, których nie zaskarżono w wymaganym terminie, i że z tego względu było ono niedopuszczalne.
Przebieg postępowania i żądania stron
43 Skarżący wniósł niniejszą skargę pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 8 października 2018 r.
44 W dniu 26 września 2019 r., w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 regulaminu postępowania, Sąd zwrócił się do stron z pytaniami na piśmie. Strony udzieliły odpowiedzi na te pytania w wyznaczonym terminie.
45 Na rozprawie w dniu 7 listopada 2019 r. wysłuchane zostały wystąpienia stron i ich odpowiedzi na pytania Sądu.
46 W swej skardze skarżący wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności „decyzji Komisji z dnia 30 listopada 2017 r. ustalającej jego uprawnienia emerytalne ze skutkiem wstecznym od dnia 6 marca 2015 r.”;
– stwierdzenie nieważności „decyzji Komisji z dnia 31 stycznia 2018 r. w sprawie zwrotu nienależnie wypłaconych kwot w wysokości 22 409,61 EUR”;
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
47 Komisja wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącego kosztami postępowania.
Co do przedmiotu sporu
48 Jak wynika z okoliczności powstania sporu, PMO uważa, że istnieją trzy wierzytelności Unii wobec skarżącego: pierwsza, która w listopadzie 2015 r. opiewała na kwotę 22 896,98 EUR i wynikała z błędnego zastosowania do wynagrodzenia wypłacanego skarżącemu w okresie od października 2011 r. do marca 2015 r. mnożnika o wartości 1 zamiast 0,9426565 (zwana dalej „pierwszą wierzytelnością”); druga, która w czerwcu 2017 r. wynosiła 10 196,51 EUR i wynikała z bezzasadnego pobierania przez skarżącego dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu w okresie od marca 2014 r. do marca 2015 r. (zwana dalej „drugą wierzytelnością”); trzecia, która w grudniu 2017 r. wynosiła 7389,51 EUR i wynikała z błędnego zastosowania przy obliczaniu wynagrodzenia podstawowego skarżącego, a co za tym idzie jego emerytury, mnożnika wynoszącego 1, co sprawiło, że PMO przyjęło korektę o wartości równej 1,1314352 zamiast 1,066555 w okresie od kwietnia 2015 r. do grudnia 2017 r. (zwana dalej „trzecią wierzytelnością”).
49 Skarżący kwestionuje dwa akty, a mianowicie, po pierwsze, pismo z dnia 30 listopada 2017 r., a po drugie, pismo z dnia 31 stycznia 2018 r.
50 Pismo z dnia 30 listopada 2017 r., w którym zastosowano wobec skarżącego z mocą wsteczną mnożnik o wartości 0,9426565 zamiast 1, zmienia wynagrodzenie uwzględniane przy obliczaniu emerytury i stanowi podstawę trzeciej wierzytelności (zob. pkt 33, 36 i 37 powyżej).
51 W piśmie z dnia 31 stycznia 2018 r. poinformowano skarżącego o kwocie łącznego salda trzech wierzytelności Unii względem niego na ten dzień. Załączono do niego harmonogram, w którym przypomniano całkowitą kwotę każdej z trzech wierzytelności.
52 Należy zauważyć w tym względzie, że wierzytelności pierwsza i druga były potrącane z emerytury skarżącego przed styczniem 2018 r., w związku z czym kwota netto łącznego salda trzech wierzytelności, czyli 22 409,61 EUR na dzień 31 stycznia 2018 r., była w tym dniu niższa od sumy tych wierzytelności.
53 Co się tyczy drugiej wierzytelności, skarżący oświadczył na rozprawie, że rezygnuje ze swoich roszczeń dotyczących tej wierzytelności, co zostało odnotowane w protokole z rozprawy.
54 Ponadto harmonogram załączony do pisma z dnia 31 stycznia 2018 r. zawiera szczegółowy opis bieżących spłat dla każdej z trzech wierzytelności (zob. pkt 40 powyżej).
55 Tymczasem skarżący wskazuje w swoich pismach w tym względzie, że domaga się stwierdzenia nieważności „decyzji Komisji z dnia 31 stycznia 2018 r. w sprawie zwrotu nienależnie wypłaconych kwot w wysokości 22 409,61 EUR”. To uściślenie pozwala stwierdzić, że żądanie skarżącego zmierzające do stwierdzenia nieważności dotyczy wyłącznie stwierdzenia istnienia takiej wierzytelności, a nie sposobów jej spłaty określonych w harmonogramie, o którym mowa w pkt 51 powyżej. Za takim wnioskiem przemawia fakt, że skarżący w żadnym momencie nie zakwestionował wspomnianych warunków zwrotu: ani w swoich pismach, ani na rozprawie.
56 Należy zatem stwierdzić, że skarżący ogranicza się do żądania stwierdzenia nieważności pisma z dnia 31 stycznia 2018 r. w zakresie, w jakim wspomina ono o istnieniu wierzytelności Unii względem niego.
57 Z powyższych rozważań wynika, że przedmiot sporu ogranicza się do zakwestionowania, po pierwsze, pisma z dnia 30 listopada 2017 r., które odnosi się do trzeciej wierzytelności dotyczącej emerytury wypłacanej skarżącemu w okresie od kwietnia 2015 r. do grudnia 2017 r., a po drugie, pisma z dnia 31 stycznia 2018 r. w zakresie, w jakim wspomina ono o istnieniu tej wierzytelności oraz w zakresie, w jakim wspomina również o istnieniu pierwszej wierzytelności dotyczącej wynagrodzeń wypłaconych skarżącemu za okres od października 2011 r. do marca 2015 r.
W przedmiocie dopuszczalności
58 Komisja, która powołała się w odpowiedzi na skargę na okoliczność, że pismo z dnia 30 listopada 2017 r. i pismo z dnia 31 stycznia 2018 r. były jedynie powtórzeniem decyzji odzwierciedlonej w rozliczeniu emerytury za listopad 2015 r., oświadczyła na rozprawie, że rezygnuje z zarzutów niedopuszczalności, co zostało odnotowane w protokole z rozprawy.
59 Jednakże zgodnie z utrwalonym orzecznictwem terminy do złożenia zażalenia i do wniesienia skargi, o których mowa w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, mają charakter bezwzględnie wiążący i nie mogą być zmieniane przez strony ani sąd, do którego należy zbadanie, nawet z urzędu, czy terminy te są przestrzegane (wyroki: z dnia 29 czerwca 2000 r., Politi/ETF, C‑154/99 P, EU:C:2000:354, pkt 15; z dnia 29 listopada 2018 r., WL/ERCEA, T‑493/17, niepublikowany, EU:T:2018:852, pkt 64).
60 Zgodnie z art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego każda osoba, wobec której zastosowanie znajduje wspomniany regulamin pracowniczy, może zwrócić się do organu powołującego z zażaleniem, które należy złożyć w terminie trzech miesięcy, na akt wywołujący niekorzystne dla niej skutki.
61 Rozliczenia wynagrodzenia lub emerytury mogą być przedmiotem zażalenia i ewentualnie skargi, gdy decyzja mająca wyłącznie finansowy przedmiot może z uwagi na swój charakter zostać odzwierciedlona w takim rozliczeniu wynagrodzenia czy emerytury. W tym wypadku przekazanie comiesięcznego rozliczenia wynagrodzenia czy emerytury skutkuje rozpoczęciem biegu terminów do złożenia zażalenia i wniesienia skargi na decyzję administracyjną, jeśli wspomniane rozliczenie wskazuje w sposób wyraźny i po raz pierwszy na istnienie i zakres tej decyzji (zob. wyrok z dnia 14 grudnia 2017 r., Martinez De Prins i in./ESDZ, T‑575/16, EU:T:2017:911, pkt 31, 32 oraz przytoczone tam orzecznictwo; zob. także podobnie wyrok z dnia 9 stycznia 2007 r., Van Neyghem/Komitet Regionów, T‑288/04, EU:T:2007:1, pkt 39, 40).
62 W niniejszej sprawie, jak wskazano w pkt 27 powyżej, przy okazji wypłaty emerytury za listopad 2015 r. PMO poinformowało skarżącego o istnieniu pierwszej wierzytelności, która wynikała, zgodnie z rozliczeniem emerytury, z nadpłaty wypłacanej co miesiąc w okresie od października 2011 r. do marca 2015 r. i odpowiadała łącznej kwocie 22 896,98 EUR.
63 Tymczasem decyzja stwierdzająca istnienie pierwszej wierzytelności ma charakter czysto finansowy. Mogła ona zatem, ze względu na swój charakter, zostać odzwierciedlona w rozliczeniu emerytury za listopad 2015 r. O ile godne ubolewania jest to, że PMO nie przedstawiło żadnego wyjaśnienia czy uzasadnienia tej decyzji, o tyle nie zmienia to faktu, że ze względu na to, iż wspomniane rozliczenie wskazuje jasno i po raz pierwszy na istnienie i zakres tej decyzji, jego przekazanie skutkowało rozpoczęciem biegu terminów do złożenia zażalenia i wniesienia skargi w stosunku do niej.
64 Co się tyczy daty, w której doszło do powiadomienia o decyzji stwierdzającej istnienie pierwszej wierzytelności, z akt sprawy wynika, co zostało potwierdzone pismem skarżącego z dnia 19 października 2017 r. (zob. pkt 33 powyżej), że wysłał on do PMO w dniu 19 lutego 2017 r. wiadomość, w której poinformował, iż zapoznał się z rozliczeniem emerytury za listopad 2015 r. i z dokonanymi następnie potrąceniami z jego emerytury. W piśmie z dnia 19 października 2017 r. wyjaśnił nawet, że „otrzymał” to rozliczenie w listopadzie 2015 r.
65 W konsekwencji, bez względu na okoliczności, na które skarżący powołuje się dodatkowo w celu wykazania, że nie był on w stanie natychmiast zapoznać się z rozliczeniem swojej emerytury za listopad 2015 r., można uznać, że zostało ono mu przekazane w każdym razie najpóźniej w dniu 19 lutego 2017 r.
66 Tymczasem skarżący nie informuje w swoich pismach o żadnym zażaleniu, które miałby złożyć na rozliczenie emerytury za listopad 2015 r. w terminie trzech miesięcy od dnia 19 lutego 2017 r.
67 Z powyższych rozważań wynika, że skarżący nie zakwestionował w wyznaczonych terminach decyzji stwierdzającej po raz pierwszy istnienie pierwszej wierzytelności, która została odzwierciedlona w rozliczeniu jego emerytury za listopad 2015 r.
68 Argumenty skarżącego oparte na przepisach art. 25 i 26 regulaminu pracowniczego, zgodnie z którymi istnieje obowiązek powiadomienia pracownika o dotyczących go decyzjach indywidualnych, nie mogą podważyć wniosku wspomnianego w pkt 67 powyżej, ponieważ celem tych przepisów nie jest określenie warunków stosowania terminów proceduralnych do urzędników i pracowników Unii (zob. podobnie wyroki: z dnia 30 maja 2002 r., Onidi/Komisja, T‑197/00, EU:T:2002:135, pkt 156; z dnia 5 października 2009 r., de Brito Sequeira Carvalho i Komisja/Komisja i de Brito Sequeira Carvalho, T‑40/07 P i T‑62/07 P, EU:T:2009:382, pkt 92), w przeciwieństwie do przepisów zawartych w tytule VII regulaminu pracowniczego, zatytułowanym „Środki prawne”, na których podstawie wydano wyroki wymienione w pkt 61 powyżej.
69 Przed stwierdzeniem niedopuszczalności żądań skarżącego w zakresie, w jakim dotyczą one istnienia pierwszej wierzytelności, należy jednak upewnić się, czy pismo z dnia 31 stycznia 2018 r. nie mogło spowodować ponownego rozpoczęcia biegu terminów procesowych w tym względzie. Należy zatem ustalić, czy pismo z dnia 31 stycznia 2018 r. w zakresie, w jakim wspomina o istnieniu pierwszej wierzytelności, stanowi rzeczywiście zwykłą decyzję potwierdzającą decyzję odzwierciedloną w rozliczeniu emerytury za listopad 2015 r.
70 Zgodnie z orzecznictwem okoliczności, czy dany akt ma charakter potwierdzający nie można oceniać wyłącznie na podstawie jego treści w stosunku do treści wcześniejszej decyzji, którą akt ten potwierdza, lecz powinno się również oceniać w odniesieniu do charakteru wniosku, na który akt ten odpowiada (zob. wyrok z dnia 17 listopada 2016 r., Fedtke/EKES, T‑157/16 P, niepublikowany, EU:T:2016:666, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo).
71 Z orzecznictwa tego wynika w szczególności, że jeżeli akt stanowi odpowiedź na wniosek, w którym powołano się na nowe istotne okoliczności faktyczne i w którym zwrócono się do administracji o ponowne rozpatrzenie wcześniejszej decyzji, to nie można przyjąć, że akt ten ma wyłącznie potwierdzający charakter w zakresie, w jakim stanowi on rozstrzygnięcie w przedmiocie tych okoliczności faktycznych i zawiera tym samym nowy element w stosunku do wcześniejszej decyzji. Zaistnienie nowych istotnych okoliczności może bowiem uzasadnić złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie decyzji, która stała się ostateczna. Natomiast gdy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie opiera się na nowych i istotnych okolicznościach faktycznych, należy stwierdzić niedopuszczalność skargi na decyzję odmowną w przedmiocie żądanego ponownego rozpatrzenia sprawy (zob. wyrok z dnia 17 listopada 2016 r., Fedtke/EKES, T‑157/16 P, niepublikowany, EU:T:2016:666, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo).
72 Co się tyczy kwestii, według jakich kryteriów okoliczności faktyczne należy uznać za nowe, z orzecznictwa wynika, że aby dany fakt miał taki charakter, konieczne jest, aby ani skarżący, ani organ nie znali go lub nie byli w stanie zapoznać się z nim w chwili wydania wcześniejszej decyzji (zob. wyrok z dnia 17 listopada 2016 r., Fedtke/EKES, T‑157/16 P, niepublikowany, EU:T:2016:666, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo).
73 W tym względzie prawdą jest, że w wyroku z dnia 13 listopada 2014 r., Hiszpania/Komisja (T‑481/11, EU:T:2014:945, pkt 38), wyjaśniono, iż okoliczność należy uznać za nową zarówno w przypadku, gdy nie istniała on w chwili wydania wcześniejszego aktu, jak i w przypadku, gdy chodzi o okoliczność już istniejącą w chwili, gdy wcześniejszy akt został wydany, lecz która to okoliczność z jakiegokolwiek powodu, w tym niedochowania staranności przez autora tego ostatniego aktu, nie została uwzględniona przy jego wydawaniu.
74 Jednakże, mimo bardzo szerokiego sformułowania tego uściślenia, nie można go interpretować w ten sposób, że umożliwia ono urzędnikowi, którego pierwszy wniosek oddalono, w całości lub w części, w drodze decyzji, która stała się ostateczna, powołanie się, w uzasadnieniu drugiego wniosku mającego ten sam cel co pierwszy wniosek, na informacje, które były już mu znane, a których nie przedstawił w uzasadnieniu pierwszego wniosku, jako na nowe okoliczności faktyczne (wyrok z dnia 17 listopada 2016 r., Fedtke/EKES, T‑157/16 P, niepublikowany, EU:T:2016:666, pkt 22).
75 W przeciwnym razie doszłoby do naruszenia nie tylko orzecznictwa przypomnianego w pkt 70–72 powyżej, ale również orzecznictwa, zgodnie z którym prawo do złożenia wniosku w rozumieniu art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego nie może umożliwiać urzędnikowi obejścia terminów do złożenia zażalenia i do wniesienia skargi, ustanowionych w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, poprzez zakwestionowanie pośrednio, w drodze takiego późniejszego wniosku, wcześniejszej decyzji, która nie została zakwestionowana w terminie (zob. wyrok z dnia 17 listopada 2016 r., Fedtke/EKES, T‑157/16 P, niepublikowany, EU:T:2016:666, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).
76 W niniejszej sprawie informacje, na które powołuje się skarżący w piśmie z dnia 4 stycznia 2018 r. i których celem jest zasadniczo wykazanie, że mianowanie go na kierownika EKBiO stanowiło powołanie na nowe stanowisko związane z najwyższą odpowiedzialnością, były mu już znane, gdy zajmował to stanowisko w okresie od lipca 2013 r. do grudnia 2014 r. i dysponował nimi w związku z tym w chwili, gdy zapoznał się z rozliczeniem emerytury za listopad 2015 r. Tymczasem nie przekazał ich PMO w wyznaczonym mu terminie do złożenia zażalenia. Informacje te nie pozwalają zatem na ponowne rozpoczęcie biegu omawianego terminu wobec niego.
77 W konsekwencji pismo z dnia 31 stycznia 2018 r. w zakresie, w jakim wspomina o istnieniu pierwszej wierzytelności, należy uznać za zwykłą decyzję potwierdzającą decyzję odzwierciedloną w rozliczeniu emerytury za listopad 2015 r.
78 Z powyższych rozważań wynika, że żądania skierowane przeciwko pismu z dnia 31 stycznia 2018 r. w zakresie, w jakim wspomina ono o istnieniu pierwszej wierzytelności, są niedopuszczalne.
79 Zważywszy, że skarżący oświadczył na rozprawie, iż rezygnuje ze swoich roszczeń dotyczących drugiej wierzytelności (zob. pkt 53 powyżej), należy zbadać zasadność jego argumentacji jedynie w zakresie, w jakim dotyczy ona trzeciej wierzytelności, której stwierdzenie wynikające z pisma z dnia 30 listopada 2017 r. zostało powtórzone w piśmie z dnia 31 stycznia 2018 r.
Co do istoty
80 Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności skarżący podnosi sześć zarzutów, z których pierwszy dotyczy naruszenia prawa, drugi – naruszenia art. 85 regulaminu pracowniczego, trzeci – naruszenia zasad mających zastosowanie do cofnięcia aktów zgodnych z prawem, czwarty – naruszenia zasad mających zastosowanie do cofnięcia aktów niezgodnych z prawem, piąty – niewystarczającego uzasadnienia, a szósty – oczywistego błędu w ocenie.
W przedmiocie naruszenia prawa
81 Skarżący twierdzi, że zastosowana do jego emerytury korekta z mocą wsteczną nie jest uzasadniona i że decyzje, których stwierdzenia nieważności żąda, naruszają prawo.
82 Skarżący kwestionuje to, że decyzja odzwierciedlona w rozliczeniu jego wynagrodzenia za luty 2013 r. została wydana bez podstawy.
83 Komisja odpowiada, że zmiana obowiązków skarżącego i podjęcie przez niego służby w EKBiO nie doprowadziły do zmiany grupy zaszeregowania czy stopnia.
84 W tym względzie należy przypomnieć (zob. pkt 18–20 powyżej), że w dniu 1 maja 2004 r., kiedy weszła w życie nowa siatka płac, zaszeregowanie skarżącego, czyli grupa A4, stopień 6, zostało przekształcone w grupę A*12, stopień 6, wraz z zastosowaniem, zgodnie z tabelą dotyczącą dawnej kategorii A, zamieszczoną w art. 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego, mnożnika wynoszącego 0,9426565.
85 W dniu 1 maja 2006 r. grupa zaszeregowania skarżącego została przemianowana na AD 12.
86 W dniu 1 listopada 2007 r. skarżący został zaszeregowany do grupy AD 12, stopień 8, po przeniesieniu na wyższy stopień po raz drugi od wejścia w życie nowelizacji z 2004 r. Możliwość zaszeregowania urzędnika lub pracownika pełniącego służbę przed dniem 1 maja 2004 r. na stopień wyższy od najwyższego stopnia przewidzianego w art. 66 regulaminu pracowniczego (zob. pkt 4 powyżej) wynika z tabeli dotyczącej dawnej kategorii A zawartej w art. 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego (zob. pkt 10 powyżej).
87 Skarżący, w braku awansu, zachował grupę zaszeregowania AD 12, stopień 8, dopóki pełnił służbę, na podstawie art. 8 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego (zob. pkt 13 powyżej).
88 W chwili przejścia na emeryturę w kwietniu 2015 r. skarżący został zaszeregowany na piąty stopień w grupie zaszeregowania AD 12. Jednakże do wynagrodzenia odpowiadającego piątemu stopniowi w grupie zaszeregowania AD 12 zastosowano korektę równą 1,1314352, tak aby wynagrodzenie uwzględnione przy obliczaniu jego emerytury było identyczne z wynagrodzeniem podstawowym, to znaczy z wynagrodzeniem, które otrzymywał w chwili przejścia na emeryturę, czyli 13 322,22 EUR (zob. pkt 25 powyżej).
89 Należy podkreślić, że skarżący nie kwestionował w chwili przejścia na emeryturę zmiany swego stopnia.
90 Kwota wynagrodzenia podstawowego, o której mowa w pkt 88 powyżej, wynikała z zastosowania mnożnika o wartości 1 od lutego 2013 r. (zob. pkt 22 powyżej).
91 Tymczasem z art. 7 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego wynika, że mnożnik oblicza się na dzień 1 maja 2004 r. (zob. pkt 12 powyżej).
92 Biorąc pod uwagę zaszeregowanie skarżącego w tym dniu (zob. pkt 18 powyżej), zgodnie z tabelą dotyczącą dawnej kategorii A znajdującą się w art. 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego, jego mnożnik powinien był wynosić 0,9426565 (zob. pkt 11 powyżej).
93 Ponadto przepisy art. 7 ust. 2 akapit trzeci załącznika XIII do regulaminu pracowniczego przewidują zastosowanie mnożnika obliczonego w dniu 1 maja 2004 r. przy przeniesieniu na wyższy stopień lub przy waloryzacji wynagrodzeń. Jeśli chodzi o ust. 6 tego artykułu, przewiduje on ustalenie nowego mnożnika dopiero z chwilą pierwszego awansu po dniu 1 maja 2004 r. (zob. pkt 12 powyżej).
94 Tymczasem bezsporne jest, że skarżący nie został awansowany w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 1 kwietnia 2015 r., kiedy to przeszedł na emeryturę.
95 Należało zatem w dalszym ciągu stosować wobec niego mnożnik o wartości 0,9426565 aż do przejścia na emeryturę.
96 Jednakże od momentu rozliczenia jego wynagrodzenia za luty 2013 r. wobec skarżącego stosowano mnożnik o wartości 1 (zob. pkt 90 powyżej).
97 Tymczasem z akt sprawy nie wynika w żaden sposób, by decyzja w sprawie mnożnika, odzwierciedlona w rozliczeniu wynagrodzenia skarżącego za luty 2013 r., była zgodna z prawem, mimo że stwierdzono, iż skarżący nie spełniał przewidzianych w przepisach warunków dla zastosowania nowego mnożnika.
98 Taka zmiana, wbrew temu, co twierdzi skarżący, nie była zatem uzasadniona w świetle przesłanek przewidzianych w obowiązujących przepisach regulaminu pracowniczego.
99 Jak wynika z pisma z dnia 6 marca 2015 r., ta nieuzasadniona zmiana doprowadziła do obliczenia emerytury skarżącego na podstawie kwoty wynagrodzenia podstawowego wynikającej z zastosowania mnożnika o wartości 1 (zob. pkt 90 powyżej).
100 Korekta dokonana decyzją odzwierciedloną w rozliczeniu emerytury za listopad 2015 r. (zob. pkt 33 powyżej), a następnie korekta dokonana w piśmie z dnia 30 listopada 2017 r. miały na celu usunięcie nieuzasadnionej zmiany, o której mowa w pkt 98 powyżej.
101 I tak w piśmie z dnia 30 listopada 2017 r. PMO ustaliło wysokość wynagrodzenia podstawowego, tym razem opierając się nie na wynagrodzeniu pobieranym przez skarżącego w dniu przejścia na emeryturę, które zostało określone na podstawie mnożnika o wartości 1, lecz na wynagrodzeniu, jakie skarżący powinien był pobierać, zostało ustalone na podstawie mnożnika o wartości 0,9426565. Taki współczynnik został zatem zastosowany do wynagrodzenia odpowiadającego grupie zaszeregowania AD 12, stopień 8, jak wynika z tabeli znajdującej się w art. 8 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego (zob. pkt 87 powyżej). W dniu przejścia skarżącego na emeryturę kwota wymieniona w tym względzie we wspomnianej tabeli wynosiła 13 322,22 EUR (zob. pkt 13 powyżej). Uzyskane w ten sposób wynagrodzenie podstawowe wynosiło 12 558,28 EUR, co doprowadziło do zmiany zastosowanej korekty, tak aby wynagrodzenie uwzględnione przy obliczaniu emerytury było identyczne z wynagrodzeniem podstawowym. Wartość korekty spadła zatem z 1,1314352 do 1,066555 (zob. pkt 37 powyżej).
102 Tymczasem skarżący nie wykazał, że zastosowanie przepisów przez PMO było błędne.
103 W szczególności skarżący nie ma podstaw, by twierdzić, że z powodu przeniesienia go do ESDZ w październiku 2011 r. (zob. pkt 21 powyżej), przepisy przejściowe załącznika XIII do regulaminu pracowniczego nie miały już do niego zastosowania, co uzasadniało zniesienie mnożnika wynoszącego 0,9426565 i zastosowanie mnożnika o wartości 1.
104 Nawet jeśli bowiem zatrudnienie skarżącego w ESDZ spowodowało podpisanie nowej umowy, wynikało ono, jak wynika z pisma z dnia 8 grudnia 2010 r. skierowanego do skarżącego przez Sekretarza Generalnego Rady, z przeniesienia personelu związanego z przekazaniem do ESDZ niektórych zadań i obowiązków, które do tej pory należały do sekretariatu generalnego Rady. Nie chodziło zatem o zatrudnienie stanowiące początek nowej kariery, do którego nie znajdowały zastosowania przepisy przejściowe załącznika XIII do regulaminu pracowniczego.
105 Ponadto wraz z objęciem stanowiska przez skarżącego w ESDZ jego kariera nie została przerwana. I tak skarżący zachował zaszeregowanie na ósmym stopniu w grupie AD 12, które ma zastosowanie wyłącznie na podstawie przepisów przejściowych załącznika XIII do regulaminu pracowniczego. Ponadto zachował staż pracy w ramach stopnia poprzedzający wstąpienie do służby w ESDZ w dniu 1 października 2011 r. (zob. pkt 21 powyżej).
106 Tym samym, wbrew twierdzeniom skarżącego, przepisy przejściowe załącznika XIII do regulaminu pracowniczego miały do niego nadal zastosowanie po rozpoczęciu przez niego służby w ESDZ w dniu 1 października 2011 r.
107 Z powyższych rozważań wynika, że skarżący niesłusznie utrzymuje, iż korekta z mocą wsteczną, jakiej dokonano w odniesieniu do jego emerytury w listopadzie 2017 r., nie była uzasadniona i że pismo z dnia 30 listopada 2017 r. narusza z tego względu prawo.
108 W konsekwencji niniejszy zarzut należy oddalić.
W przedmiocie naruszenia art. 85 regulaminu pracowniczego
109 Skarżący twierdzi, że mnożnik zastosowany wobec niego, gdy pełnił on służbę, nie był wymieniony w umowie, którą zawarł z ESDZ, i że z tego względu nie mógł on wiedzieć o ewentualnej nieprawidłowości decyzji ustalającej jego prawa przy przeniesieniu do ESDZ.
110 Skarżący powołuje się również na złożoność rozpatrywanych przepisów.
111 Skarżący wskazuje wreszcie, że żaden przepis regulaminu pracowniczego nie pozwalał mu zweryfikować prawidłowości mnożnika zastosowanego wobec niego w szczególności od lutego 2013 r.
112 Komisja utrzymuje, że przesłanki art. 85 regulaminu pracowniczego zostały w niniejszej sprawie spełnione.
113 Dodaje ona, że samo porównanie sytuacji administracyjnej skarżącego, wynikającej z aplikacji informatycznej pozwalającej mu zapoznać się z jego aktami osobowymi, z jego sytuacją administracyjną, jaka wynikała z rozliczeń jego wynagrodzenia, pozwalało skarżącemu na zauważenie niewyjaśnionej różnicy w mnożniku.
114 W tym względzie z art. 85 regulaminu pracowniczego, mającego zastosowanie do członków personelu tymczasowego na mocy art. 45 WZIP, wynika, że aby kwota wypłacona bez podstawy prawnej mogła zostać odzyskana, konieczne jest wykazanie, że osoba, która ją otrzymała, była rzeczywiście świadoma braku podstawy prawnej wypłaty lub że jej brak był na tyle oczywisty, iż osoba ta musiała być go świadoma. Jeśli w tym drugim przypadku beneficjent twierdzi, że nie wiedział o braku podstawy prawnej wypłaty, należy zbadać okoliczności, w jakich wypłata została dokonana, aby ustalić, czy brak podstawy prawnej wypłaty powinien być oczywisty (wyrok z dnia 10 lutego 1994 r., White/Komisja, T‑107/92, EU:T:1994:17, pkt 32).
115 Wyrażenie „na tyle oczywisty” odnoszące się do braku podstawy prawnej wypłaty w rozumieniu art. 85 regulaminu pracowniczego oznacza nie to, że beneficjent nienależnie wypłaconych kwot jest zwolniony z jakiegokolwiek obowiązku refleksji lub kontroli, lecz że zwrot jest należny, gdy mamy do czynienia z błędem, który nie umknie uwadze urzędnika wykazującego zwykłą staranność, który powinien znać zasady regulujące jego wynagrodzenie (wyroki: z dnia 11 lipca 1979 r., Broe/Komisja, 252/78, EU:C:1979:186, pkt 13; z dnia 10 lutego 1994 r., White/Komisja, T‑107/92, EU:T:1994:17, pkt 33).
116 Artykuł 85 regulaminu pracowniczego należy interpretować w ten sposób, że nie chodzi o to, czy błąd był oczywisty dla administracji, lecz czy był oczywisty dla zainteresowanego. Sytuacji, w której znajduje się administracja, zobowiązana do dokonywania wypłat tysięcy wynagrodzeń i świadczeń wszelkiego rodzaju, nie można porównywać do sytuacji urzędnika, który ma osobisty interes w zweryfikowaniu comiesięcznych wypłat (wyroki z dnia 11 lipca 1979 r., Broe/Komisja, 252/78, EU:C:1979:186, pkt 11). Nawet jeśli godne ubolewania jest to, że administracja niekiedy dopiero po długim czasie zdaje sobie sprawę z braku podstawy prawnej wypłaty, to jednak zainteresowany, który z pewnością nie jest zwolniony z obowiązku refleksji czy kontroli, powinien wykryć błąd, który nie mógł umknąć uwadze urzędnika wykazującego zwykłą staranność (zob. podobnie wyroki z dnia 10 lutego 1994 r., White/Komisja, T‑107/92, EU:T:1994:17, pkt 39; oraz z dnia 18 czerwca 2019 r., Quadri di Cardano/Komisja, T‑828/17, niepublikowany, EU:T:2019:422, pkt 63).
117 Ponadto z orzecznictwa wynika, że wśród okoliczności branych pod uwagę przez sąd Unii w celu dokonania oceny oczywistego charakteru błędu popełnionego przez administrację, oprócz poziomu odpowiedzialności urzędnika związanego z jego grupą zaszeregowania i stażem pracy, należy wziąć pod uwagę stopień jasności przepisów regulaminu pracowniczego określających warunki przyznania wynagrodzenia należnego zainteresowanemu oraz wagę zmian, jakie zaszły w jego sytuacji osobistej lub rodzinnej, gdy wypłata spornej kwoty jest związana z oceną takiej sytuacji dokonaną przez administrację (zob. wyrok z dnia 18 czerwca 2019 r., Quadri di Cardano/Komisja, T‑828/17, niepublikowany, EU:T:2019:422, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo).
118 Co więcej, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem nie jest konieczne, by zainteresowany urzędnik, dochowujący spoczywającego na nim obowiązku staranności mógł szczegółowo określić zakres błędu, jaki popełniła administracja. Wystarczy w tym względzie, że będzie miał wątpliwości co do zasadności danej wypłaty, by być zobowiązanym do poinformowania o tym administracji, aby ta dokonała niezbędnych ustaleń (zob. wyrok z dnia 18 czerwca 2019 r., Quadri di Cardano/Komisja, T‑828/17, niepublikowany, EU:T:2019:422, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo).
119 W niniejszej sprawie błąd popełniony przez PMO wynika z zastosowania wobec skarżącego mnożnika o wartości 1 zamiast 0,9426565. Błąd ten, który został popełniony najpierw w lutym 2013 r., nie został skorygowany również w chwili przejścia skarżącego na emeryturę i przy ustalaniu jego uprawnień emerytalnych.
120 W tym względzie, jak wskazano w pkt 22 powyżej, wobec skarżącego, wobec którego do tej pory stosowano mnożnik o wartości 0,9426565, został zastosowany, począwszy od rozliczenia jego wynagrodzenia za luty 2013 r., mnożnik o wartości 1, co odpowiadało podwyższeniu jego wynagrodzenia o 737,75 EUR miesięcznie. Ponadto została zastosowana korekta z mocą wsteczną do jego wynagrodzenia netto w łącznej kwocie 7948,81 EUR za okres od października 2011 r. do stycznia 2013 r., która została mu wypłacona w lutym 2013 r.
121 Takie zmiany o dużej wartości musiały bezwzględnie zwrócić uwagę skarżącego.
122 Dodatkowo, skarżący nie otrzymał w październiku 2011 r. awansu, który uzasadniałby ustalenie nowego mnożnika (zob. pkt 12 i 93 powyżej). Nie został również przeniesiony na wyższy stopień, co mogłoby uzasadniać podwyższenie jego wynagrodzenia.
123 Ponadto przeniesienie skarżącego do ESDZ w październiku 2011 r. nie mogło uzasadniać jednocześnie zachowania przez skarżącego zaszeregowania do grupy AD 12, stopień 8, z czego skarżący korzystał na podstawie przepisów przejściowych załącznika XIII do regulaminu pracowniczego, i zniesienia mnożnika, którego stosowanie wynika z przepisów przejściowych załącznika XIII do regulaminu pracowniczego (zob. pkt 103 i 105 powyżej).
124 Wreszcie, o ile prawdą jest, że skarżący został mianowany kierownikiem EKBiO w 2013 r., to jednak przy tej okazji zachował on grupę zaszeregowania AD 12, stopień 8 (zob. pkt 23 powyżej). Ponadto mianowanie to, które nastąpiło w lipcu 2013 r., nie mogło uzasadniać wypłaty w lutym 2013 r. dodatku do wynagrodzenia za okres od października 2011 r. do stycznia 2013 r.
125 Ponieważ w karierze skarżącego brakowało zdarzeń mogących uzasadniać zmiany, o których mowa w pkt 120 powyżej, zmiany te powinny tym bardziej zwrócić jego uwagę.
126 Ponadto należy dodać, że w lutym 2013 r. skarżący był zatrudniony od ponad trzynastu lat i był zaszeregowany do grupy AD 12, stopień 8, dla której odpowiednie wynagrodzenie jest równoważne z wynagrodzeniem w grupie zaszeregowania AD 14, stopień pierwszy. Ponadto skarżący podniósł w swoich pismach, że następnie, jako kierownik EKBiO, „wykonywał uprawnienia organu upoważnionego do reprezentowania EKBiO do celów wszelkich aktów prawnych mających skutki finansowe i administracyjne”. Taki poziom odpowiedzialności i charakter obowiązków wykonywanych przez skarżącego potwierdzają tezę Komisji, zgodnie z którą zainteresowany nie mógł nie wiedzieć najpóźniej w marcu 2015 r. o istnieniu błędu popełnionego przez PMO.
127 Wreszcie Komisja wskazuje, a skarżący temu nie zaprzeczył, że samo porównanie sytuacji administracyjnej skarżącego, wynikającej z aplikacji informatycznej pozwalającej mu zapoznać się z jego aktami osobowymi, z tą sytuacją administracyjną wynikającą z rozliczeń jego wynagrodzenia, pozwalało na dostrzeżenie niespójności w odniesieniu do zastosowanego wobec niego mnożnika (zob. pkt 113 powyżej).
128 Z powyższego wynika, że gdy w lutym 2013 r. skarżący skorzystał z podwyższenia wynagrodzenia netto o 737,75 EUR i w tym samym miesiącu otrzymał z mocą wsteczną korektę swojego wynagrodzenia netto w łącznej wysokości 7948,81 EUR, powinien był przynajmniej powziąć wątpliwości co do tego, czy spełniał przesłanki uprawnienia do takiej podwyżki, mimo że nie zaszła w jego grupie zaszeregowania żadna zmiana, która mogłaby uzasadniać wzrost zastosowanego wobec niego mnożnika z wartości 0,9426565 do wartości 1. W obliczu takich wątpliwości co do prawidłowości decyzji odzwierciedlonych w rozliczeniu wynagrodzenia za luty 2013 r., to do niego należało zwrócenie się z tym problemem do właściwych służb PMO (zob. podobnie wyroki z dnia 11 lipca 1979 r., Broe/Komisja, 252/78, EU:C:1979:186, pkt 13; oraz z dnia 10 lutego 1994 r., White/Komisja, T‑107/92, EU:T:1994:17, pkt 42).
129 Z akt sprawy nie wynika, by skarżący podjął takie kroki ani w chwili przekazania mu rozliczenia wynagrodzenia za luty 2013 r., ani później, w szczególności gdy otrzymał pismo z dnia 6 marca 2015 r. określające jego uprawnienia emerytalne, podczas gdy popełniony przez PMO błąd miał nadal w tym momencie oczywisty charakter.
130 W konsekwencji naruszenie art. 85 regulaminu pracowniczego nie zostało wykazane.
131 Wniosku tego nie może podważać fakt, że PMO dopuściło się zaniedbania czy błędu, wydając decyzję odzwierciedloną w rozliczeniu wynagrodzenia za luty 2013 r., a następnie w piśmie z dnia 6 marca 2015 r. Okoliczności te nie mają bowiem wpływu na stosowanie art. 85 regulaminu pracowniczego, który właśnie zakłada, że administracja popełniła błąd, dokonując nieprawidłowej wypłaty (wyroki: z dnia 24 lutego 1994 r., Stahlschmidt/Parlament, T‑38/93, EU:T:1994:23, pkt 23; z dnia 30 listopada 2006 r., J/Komisja, T‑379/04, EU:T:2006:368, pkt 100; z dnia 16 maja 2007 r., F/Komisja, T‑324/04, EU:T:2007:140, pkt 139).
132 Ponadto, wymienionego w pkt 130 powyżej wniosku nie podważają pozostałe argumenty skarżącego.
133 Po pierwsze, argument dotyczący niemożności zapoznania się przez skarżącego z ewentualną nieprawidłowością, ponieważ ani jego umowa, ani decyzja o zatrudnieniu go nie odnosiły się do mnożnika, należy oddalić w świetle rozważań przedstawionych w pkt 120–127 powyżej.
134 Ponadto mnożnik o wartości 1 figurował w rozliczeniu wynagrodzenia za luty 2013 r. Skarżący mógł zatem dowiedzieć się o jego istnieniu i wartości.
135 Po drugie, określenie mnożnika, jaki powinien był zostać zastosowany wobec skarżącego, czyli 0,9426565, wynikało z łącznego zastosowania przepisów przedstawionych w pkt 91–93 powyżej do sytuacji skarżącego. W konsekwencji skarżący niesłusznie twierdzi, że żaden przepis regulaminu pracowniczego nie pozwalał mu zweryfikować prawidłowości zastosowanego wobec niego mnożnika.
136 Dodatkowo należy przypomnieć, że każdy urzędnik lub pracownik powinien znać regulamin pracowniczy (wyrok z dnia 19 maja 1999 r., Connolly/Komisja, T‑34/96 i T‑163/96, EU:T:1999:102, pkt 168). Tym samym, skarżący nie może twierdzić, że nie wiedział o istnieniu i zakresie tych przepisów, tym bardziej biorąc pod uwagę poziom jego odpowiedzialności i staż pracy.
137 W świetle powyższego niniejszy zarzut należy oddalić.
W przedmiocie naruszenia zasad dotyczących cofnięcia aktów zgodnych z prawem
138 Należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem cofnięcie ze skutkiem wstecznym zgodnego z prawem aktu administracyjnego, który przyznaje prawa podmiotowe lub podobne korzyści, jest sprzeczne z ogólnymi zasadami prawa (zob. wyrok z dnia 27 czerwca 2017 r., Ruiz Molina/EUIPO, T‑233/16 P, EU:T:2017:435, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo).
139 Skarżący utrzymuje, że decyzja ustalająca jego grupę zaszeregowania i stopień w chwili przeniesienia do ESDZ w dniu 1 października 2011 r. była zgodna z prawem i przyznawała mu prawa podmiotowe. Jego zdaniem nie mogła ona zatem zostać cofnięta.
140 Komisja twierdzi, że PMO nie cofnęło zgodnego z prawem aktu.
141 Należy zauważyć, że wbrew temu, co wydaje się twierdzić skarżący, pisma z dnia 30 listopada 2017 r. i z dnia 31 stycznia 2018 r., których stwierdzenia nieważności domaga się skarżący, nie zmieniły jego grupy zaszeregowania ani stopnia. To w piśmie z dnia 6 marca 2015 r., którego stwierdzenia nieważności skarżący nie żąda i które w tym zakresie nie zostało zmienione pismem z dnia 30 listopada 2017 r., zmieniono stopień zaszeregowania skarżącego (zob. pkt 25 powyżej).
142 W każdym razie pismo z dnia 6 marca 2015 r., skoro nie zostało zmienione w tym zakresie pismem z dnia 30 listopada 2017 r., stało się ostateczne, ponieważ, po pierwsze, sam skarżący wskazał, że zostało mu przekazane w marcu 2015 r., a po drugie, z akt sprawy nie wynika, by zażalenie na nie zostało złożone w terminie przewidzianym w regulaminie pracowniczym.
143 W świetle powyższego niniejszy zarzut należy oddalić.
W przedmiocie naruszenia zasad dotyczących cofnięcia aktów niezgodnych z prawem
144 Skarżący utrzymuje zasadniczo, że Komisja naruszyła zasady dotyczące cofnięcia aktów niezgodnych z prawem. Uściśla on, że instytucja może cofnąć niezgodny z prawem akt przyznający prawa podmiotowe jedynie wówczas, gdy cofnięcie nastąpi w rozsądnym terminie. Powołuje się on również w tym względzie na zasadę pewności prawa i na zastosowanie trzymiesięcznego terminu, odpowiadającego terminowi wyznaczonemu urzędnikowi lub pracownikowi na zakwestionowanie aktu administracyjnego.
145 Skarżący powołuje się ponadto na stosunek umowny, jaki wiązał go z zatrudniającą go instytucją, oraz na fakt, że warunki zatrudnienia wynikające z takiego stosunku nie mogą zostać zmienione ponad trzy miesiące po rozpoczęciu przez niego służby, a tym bardziej po zakończeniu służby. Dodaje on, że ESDZ była zobowiązana do zagwarantowania mu wszystkich praw, które mu przysługiwały, w szczególności jego praw do wynagrodzenia. Wskazuje on również, nadal w odniesieniu do zmian stosunku umownego, jaki wiązał go z zatrudniającą go instytucją, że dopiero w dniu 23 listopada 2017 r. i to bez doręczenia mu jakiejkolwiek decyzji, został poinformowany o tym, że „zajmował stanowisko na poziomie szefa sektora i że z tego względu nie miał on prawa do stopnia kierowniczego”.
146 Wreszcie skarżący wskazuje, że decyzja o zastosowaniu nowego mnożnika do wynagrodzenia otrzymywanego w okresie jego zatrudnienia nigdy nie została mu doręczona.
147 Podczas rozprawy Komisja, która twierdziła w swoich pismach, że nie cofnęła niezgodnego z prawem aktu, lecz jedynie skorygowała błąd, zmieniła to twierdzenie.
148 W tym względzie zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, o ile należy przyznać każdej instytucji Unii, która stwierdza, że wydany przez nią akt jest niezgodny z prawem, prawo do jego cofnięcia w rozsądnym terminie ze skutkiem wstecznym, o tyle prawo to może zostać ograniczone koniecznością poszanowania uzasadnionych oczekiwań adresata aktu, który mógł polegać na jego zgodności z prawem (wyroki: z dnia 20 czerwca 1991 r., Cargill/Komisja, C‑248/89, EU:C:1991:264, pkt 20; z dnia 27 czerwca 2017 r., Ruiz Molina/EUIPO, T‑233/16 P, EU:T:2017:435, pkt 27).
149 Ponadto należy przypomnieć, że instytucja Unii ma prawo cofnąć akt niezgodny z prawem jedynie w rozsądnym terminie (wyroki: z dnia 17 kwietnia 1997 r., de Compte/Parlament, C‑90/95 P, EU:C:1997:198, pkt 35; oraz z dnia 27 czerwca 2017 r., Ruiz Molina/EUIPO, T‑233/16 P, EU:T:2017:435, pkt 27).
150 Cofnięcie niezgodnego z prawem aktu, przyznającego korzyści jego adresatowi, jest zatem zgodnie z prawem uzależnione od spełnienia dwóch przesłanek: pierwszej - że cofnięcie następuje z poszanowaniem uzasadnionych oczekiwań zainteresowanego i drugiej - że następuje ono w rozsądnym terminie.
151 Co się tyczy w pierwszej kolejności poszanowania uzasadnionych oczekiwań zainteresowanego, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że prawo do powoływania się na zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań uzależnione jest od łącznego spełnienia trzech przesłanek. Po pierwsze, organ administracji musi udzielić zainteresowanemu dokładnych, bezwarunkowych i zgodnych zapewnień, pochodzących z uprawnionych i wiarygodnych źródeł. Po drugie, zapewnienia te muszą być takiego rodzaju, by wzbudzały u podmiotu, do którego są skierowane, uzasadnione oczekiwanie. Po trzecie, udzielone zapewnienia muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami (zob. wyrok z dnia 27 stycznia 2016 r., Montagut Viladot/Komisja, T‑696/14 P, EU:T:2016:30, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo).
152 Należy wskazać, że chociaż zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań może ograniczać prawo administracji do cofnięcia z mocą wsteczną niezgodnego z prawem aktu, w przypadku gdy adresat tego aktu mógł zaufać jego z pozoru zgodnemu z prawem charakterowi, to jednak uważa się, że ten warunek nie został spełniony w obliczu obiektywnych okoliczności, które powinny były skłonić zainteresowanego do uświadomienia sobie rozpatrywanego błędu lub, innymi słowy, w obliczu informacji mogących podawać w wątpliwość zgodność danego aktu z prawem. Tak więc zainteresowany nie może opierać się na pozornej zgodności z prawem cofniętego aktu, w szczególności w przypadku gdy omawiany akt jest pozbawiony podstawy prawnej lub został przyjęty z oczywistym naruszeniem mających zastosowanie przepisów (wyrok z dnia 12 maja 2010 r., Bui Van/Komisja, T‑491/08 P, EU:T:2010:191, pkt 44).
153 Orzecznictwo w zakresie cofnięcia z mocą wsteczną niezgodnych z prawem aktów przyznających prawa podmiotowe ma na celu właśnie pogodzenie dwóch zasad, mianowicie zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań i zasady legalności. Zgodnie z tym orzecznictwem, jeżeli niezgodność z prawem nie mogła umknąć uwadze starannego urzędnika, oczekiwania nie można uznać za uzasadnione, a zatem zasada legalności znajduje w pełni zastosowanie (wyrok z dnia 12 maja 2010 r., Bui Van/Komisja, T‑491/08 P, EU:T:2010:191, pkt 45).
154 Należy zauważyć, że orzecznictwo dotyczące stosowania zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań w zakresie cofnięcia z mocą wsteczną niezgodnych z prawem aktów przyznających prawa podmiotowe, w szczególności wspomniane w pkt 153 powyżej, nawiązuje do orzecznictwa mającego zastosowanie w odniesieniu do zwrotu nienależnie wypłaconych kwot (zob. pkt 115–118 powyżej, w szczególności pkt 115). Zbieżność taka nie jest zaskakująca, ponieważ sam art. 85 regulaminu pracowniczego stanowi wyraz zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań (wyrok z dnia 13 marca 1990 r., Costacurta/Komisja, T‑34/89 i T‑67/89, EU:T:1990:20, pkt 43).
155 W konsekwencji, jeśli nieprawidłowość wchodzi w zakres stosowania art. 85 regulaminu pracowniczego, to nie może ona wzbudzić uzasadnionych oczekiwań po stronie osoby, której przysparza korzyści.
156 Tymczasem, jak stwierdzono powyżej (zob. pkt 129 powyżej), PMO mogło zastosować w niniejszej sprawie, nie popełniając przy tym błędu, przepisy art. 85 regulaminu pracowniczego, tak jak zostały one zinterpretowane w orzecznictwie Trybunału i Sądu (zob. pkt 115–118 powyżej).
157 Kiedy bowiem w lutym 2013 r. skarżący otrzymał podwyżkę wynagrodzenia o 737,75 EUR od października 2011 r. oraz w tym samym miesiącu korektę z mocą wsteczną swojego wynagrodzenia netto w łącznej kwocie 7948,81 EUR, powinien był przynajmniej powziąć wątpliwości co do tego, czy spełniał przesłanki skorzystania z takiej podwyżki, mimo że nie zaszła w jego grupie zaszeregowania żadna zmiana, która mogłaby uzasadniać zmianę zastosowanego wobec niego mnożnika z wartości 0,9426565 do wartości 1 (zob. pkt 119–128 powyżej).
158 Z powyższego wynika, że w niniejszej sprawie nie wykazano istnienia uzasadnionych oczekiwań.
159 W drugiej kolejności, jeśli chodzi o przestrzeganie rozsądnego terminu, należy przypomnieć, że rozsądny charakter terminu należy oceniać w świetle wszystkich okoliczności danego przypadku (wyrok z dnia 15 października 2002 r., Limburgse Vinyl Maatschappij i in./Komisja, C‑238/99 P, C‑244/99 P, C‑245/99 P, C‑247/99 P, od C‑250/99 P do C‑252/99 P i C‑254/99 P, EU:C:2002:582, pkt 187).
160 W szczególności w przypadku gdy cofnięcie niezgodnego z prawem aktu powoduje zwrot nienależnego świadczenia, należy ustalić, czy akt, który został cofnięty, ma wyłącznie finansowy charakter.
161 Jeżeli bowiem przedmiot danego aktu jest wyłącznie finansowy, jego cofnięcie, które ma ten sam skutek co zwrot kwot nienależnie wypłaconych na podstawie tego aktu, wynika z samego zastosowania przepisów art. 85 regulaminu pracowniczego. W takim wypadku, dla zachowania skuteczności przepisów art. 85 akapit drugi zdanie pierwsze regulaminu pracowniczego cofnięcie danego aktu powinno nastąpić w przewidzianym w tych przepisach terminie pięciu lat.
162 Należy zauważyć, że pojęcie „decyzji mającej wyłącznie finansowy przedmiot” zostało już użyte przez sądy Unii w celu określenia zakresu stosowania orzecznictwa, zgodnie z którym przekazanie rozliczenia wynagrodzenia lub emerytury danego urzędnika lub pracownika rozpoczyna bieg terminów do złożenia zażalenia i do wniesienia skargi (zob. pkt 61 powyżej).
163 W tym względzie Sąd do spraw Służby Publicznej w wyroku z dnia 28 czerwca 2006 r., Grünheid/Komisja (F‑101/05, EU:F:2006:58, pkt 43 i 44), sporządził niewyczerpujący wykaz decyzji mających wyłącznie finansowy przedmiot, których istnienie i zakres ze względu na sam ich przedmiot mogą jasno wynikać z rozliczenia wynagrodzenia lub emerytury skierowanego indywidualnie do zainteresowanego urzędnika lub pracownika. Sąd do spraw Służby Publicznej odesłał zatem w szczególności do przepisów dotyczących ustalania współczynników korygujących, corocznej waloryzacji wynagrodzeń, ryczałtowego zwrotu kosztów podróży, odmowy przyznania dodatku zagranicznego lub potrąceń z tytułu dodatków rodzinnych pobieranych z innych źródeł.
164 Należy odróżnić decyzje, których przedmiot jest wyłącznie finansowy, od decyzji, których przedmiot, mimo że wywołuje skutki finansowe, wykracza poza określenie praw finansowych skarżącego w ścisłym znaczeniu. Może to być na przykład decyzja o ostatecznym zaszeregowaniu nowo zatrudnionego urzędnika lub decyzja o awansie.
165 W niniejszej sprawie pismem z dnia 30 listopada 2017 r. PMO cofnęło pismo z dnia 6 marca 2015 r. w zakresie, w jakim ustalało ono wysokość wynagrodzenia uwzględnianego przy obliczaniu emerytury skarżącego w oparciu o mnożnik o wartości 1 (zob. pkt 50 powyżej). Doprowadziło to do obniżenia z mocą wsteczną kwoty emerytury skarżącego i żądania zwrotu nadpłaty wynikającej z wypłaty w okresie od kwietnia 2015 r. do grudnia 2017 r. wyższej kwoty emerytury.
166 Tym samym pismem z dnia 30 listopada 2017 r. cofnięto właśnie akt, którego przedmiot jest wyłącznie finansowy.
167 Cofnięcie to zostało dokonane w terminie około dwóch lat i dziewięciu miesięcy, który jest krótszy niż pięcioletni okres mający zastosowanie w niniejszej sprawie (zob. pkt 161 powyżej).
168 Z powyższego wynika, że w niniejszej sprawie nie wykazano naruszenia zasad dotyczących cofnięcia aktów niezgodnych z prawem.
169 Pozostałe argumenty przedstawione przez skarżącego nie mogą podważyć wniosku sformułowanego w pkt 168 powyżej.
170 Po pierwsze, argumenty wspomniane w pkt 145 powyżej dotyczą zmiany stopnia zaszeregowania skarżącego wynikającej z pisma z dnia 6 marca 2015 r., a nie z zaskarżonych decyzji.
171 Po drugie, stosowanie zasady pewności prawa (zob. pkt 144 powyżej) nie zakazuje instytucjom Unii cofnięcia niezgodnego z prawem aktu administracyjnego po upływie trzech miesięcy. Jak bowiem wskazano w pkt 161 powyżej, jeżeli, tak jak w niniejszej sprawie, rozpatrywany akt ma wyłącznie finansowy charakter, zastosowanie znajduje pięcioletni termin przewidziany w art. 85 akapit drugi zdanie pierwsze regulaminu pracowniczego.
172 Po trzecie, argument, o którym mowa w pkt 145 powyżej, nie dotyczy pisma z dnia 30 listopada 2017 r. ani pisma z dnia 31 stycznia 2018 r., które nie zmieniły ani wynagrodzenia, jakie skarżący pobierał w trakcie okresu zatrudnienia, ani jego grupy zaszeregowania, stopnia lub stażu pracy, lecz ograniczyły się do zastosowania wobec niego mnożnika o wartości 0,9426565 zamiast 1, zmieniając w ten sposób wynagrodzenie uwzględniane przy obliczaniu jego emerytury.
173 W każdym razie z akt sprawy nie wynika, by skarżącemu mógł przysługiwać dodatkowy stopień, biorąc pod uwagę zajmowane przez niego stanowisko kierownicze.
174 W konsekwencji niniejszy zarzut należy oddalić.
W przedmiocie niewystarczającego uzasadnienia
175 Skarżący utrzymuje, że kwestionowane przez niego decyzje są pozbawione jakiegokolwiek istotnego uzasadnienia.
176 Dodaje on, że w odniesieniu do mnożnika Komisja powołuje się na sprzeczne wartości liczbowe.
177 Komisja utrzymuje, że pisma z dnia 30 listopada 2017 r. i z dnia 31 stycznia 2018 r. zostały wystarczająco uzasadnione.
178 Należy przypomnieć, że wymóg uzasadnienia ustanowiony w art. 296 TFUE, określony również w art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego, ma na celu umożliwienie sądowi Unii przeprowadzenia kontroli zgodności z prawem niekorzystnych decyzji oraz zapewnienie zainteresowanym wskazówek wystarczających do ustalenia, czy decyzje te są zasadne, czy też przeciwnie, są obarczone wadą pozwalającą na podważenie ich zgodności z prawem (wyroki: z dnia 26 listopada 1981 r., Michel/Parlament, 195/80, EU:C:1981:284, pkt 22; z dnia 14 czerwca 2018 r., Spagnolli i in./Komisja, T‑568/16 i T‑599/16, EU:T:2018:347, pkt 68; z dnia 14 grudnia 2018 r., UC/Parlament, T‑572/17, niepublikowany, EU:T:2018:975, pkt 57).
179 Ponadto, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, uzasadnienie aktu należy oceniać nie tylko na podstawie jego brzmienia, ale również na podstawie jego kontekstu i całości zasad prawnych regulujących daną dziedzinę. Decyzja jest wystarczająco uzasadniona, gdy została wydana w kontekście znanym zainteresowanemu urzędnikowi, pozwalającym mu zrozumieć zakres podjętego wobec niego środka (zob. wyrok z dnia 3 lipca 2019 r., PT/BEI, T‑573/16, EU:T:2019:481, pkt 375, niepublikowany, i przytoczone tam orzecznictwo).
180 W niniejszej sprawie pismem z dnia 23 listopada 2017 r. PMO poinformowało skarżącego, że od czasu reformy z 2004 r. liczba stopni została ograniczona do pięciu i z tego powodu został on zaszeregowany w chwili przejścia na emeryturę do grupy AD 12, stopień 5 zamiast do grupy AD 12, stopień 8 (do której był zaszeregowany, kiedy jeszcze był zatrudniony). Zastosowano jednak wobec niego korektę o wartości 1,1314352, tak aby jego emerytura mogła zostać obliczona na podstawie wynagrodzenia równoważnego z wynagrodzeniem, które przysługiwało mu wtedy, gdy pozostawał on nadal na stanowisku, a mianowicie 13 322,22 EUR.
181 PMO przypomniało również w tym piśmie, że mnożnik, na którego podstawie wynagrodzenie skarżącego zostało obliczone w marcu 2015 r., przed przejściem na emeryturę, został zmieniony w lutym 2013 r. z 0,9426565 do wartości 1. Jednakże zdaniem PMO zmiana ta była nieuzasadniona, ponieważ nie była związana z awansem. W ten sposób spowodowała ona stwierdzoną w listopadzie 2015 r. nadpłatę.
182 PMO twierdzi także w piśmie z dnia 23 listopada 2017 r., że błąd dotyczący mnożnika miał wpływ na ocenę uprawnień emerytalnych skarżącego, ponieważ pismo z dnia 6 marca 2015 r. zostało oparte na błędnym mnożniku, a zatem na błędnym wynagrodzeniu podstawowym. PMO podsumowało tę kwestię, informując skarżącego, że nowe pismo dotyczące jego emerytury zostanie mu przekazane w odrębnej korespondencji.
183 W piśmie z dnia 30 listopada 2017 r. wynagrodzenie podstawowe zostało zmienione w celu ustalenia jego wysokości na 12 558,28 EUR. Korekta zastosowana z powodu zmiany stopnia, o której mowa w pkt 180 powyżej, została w konsekwencji również zmieniona z wartości 1,1314352 do wartości 1,066555. W dokumencie tym wskazano, że zmiany te wywierają skutek od dnia 1 kwietnia 2015 r.
184 W rozliczeniu emerytury za styczeń 2018 r., w którym pojawia się nowa wartość korekty, mianowicie 1,066555, jest mowa o wierzytelności Unii w wysokości 7389,51 EUR, odpowiadającej sumie wierzytelności stwierdzonych w okresie od kwietnia 2015 r. do grudnia 2017 r., które również pojawiły się w tym rozliczeniu.
185 Wreszcie, jak wskazano w pkt 40 powyżej, w harmonogramie załączonym do pisma z dnia 31 stycznia 2018 r. PMO poinformowało o łącznej kwocie każdej z trzech wierzytelności, przy czym kwota ta wynosiła 7389,51 EUR w odniesieniu do trzeciej wierzytelności.
186 Prawdą jest, że okoliczność, iż PMO posługiwało się w piśmie z dnia 23 listopada 2017 r. niekiedy tym samym terminem „multiplikationsfaktor” dla określenia bez różnicy, z jednej strony, mnożnika umożliwiającego utrzymanie wynagrodzeń pracowników obliczanych odtąd w odniesieniu do nowej siatki płac wprowadzonej po reformie z 2004 r. (zob. pkt 17 powyżej), a z drugiej strony, korekty zastosowanej w celu obliczenia emerytury skarżącego na podstawie wynagrodzenia równoważnego z wynagrodzeniem podstawowym, to znaczy wynagrodzenia, które przysługiwało mu (lub powinno było mu przysługiwać), gdy nadal pełnił służbę (zob. pkt 25 powyżej), utrudniała określenie relacji między nimi.
187 Jednakże dla byłego pracownika, tak doświadczonego i dostatecznie poinformowanego, jak skarżący, wobec którego stosowano ponadto mnożnik od dnia wejścia w życie nowelizacji z 2004 r., podczas gdy korektę stosowano do niego dopiero od momentu przejścia na emeryturę w kwietniu 2015 r., możliwe było rozróżnienie tych dwóch elementów.
188 Z powyższych rozważań wynika, że skarżący był w stanie zapoznać się z uzasadnieniem pisma z dnia 30 listopada 2017 r., jak również z uzasadnieniem pisma z dnia 31 stycznia 2018 r. w zakresie, w jakim stwierdzało ono istnienie trzeciej wierzytelności.
189 Z powyższego wynika, że zarzut dotyczący niewystarczającego uzasadnienia należy oddalić.
W przedmiocie oczywistego błędu w ocenie
190 Skarżący, po przypomnieniu szeregu przepisów normatywnych dotyczących EKBiO, wskazuje, że aż do czasu przejścia na emeryturę ponosił on istotną odpowiedzialność administracyjną i pełnił obowiązki w zakresie zarządzania personelem. Informacje, które ESDZ przekazała PMO są zatem błędne.
191 Komisja utrzymuje, że PMO uwzględniło zaszeregowanie skarżącego ustalone przez właściwe organy w trakcie jego kariery zawodowej.
192 Okoliczność – przy założeniu, że zostanie ona wykazana – iż skarżący sprawował funkcje kierownicze, w szczególności w zakresie zarządzania personelem, nie może mieć wpływu na zgodność z prawem pisma z dnia 30 listopada 2017 r. i na zgodność z prawem pisma z dnia 31 stycznia 2018 r. w zakresie, w jakim wspomniano w nim o istnieniu trzeciej wierzytelności, ponieważ korekta zastosowana do kwoty emerytury skarżącego począwszy od rozliczenia emerytury za styczeń 2018 r. nie opiera się na rodzaju pełnionych przez niego funkcji, lecz na fakcie, że po reformie z 2004 r. nie został on awansowany, co mogłoby uzasadniać zmianę stosowanego do niego mnożnika z mocą wsteczną w lutym 2013 r. i dalsze stosowanie do niego tego mnożnika w późniejszych okresach (zob. pkt 181–183 powyżej).
193 W rezultacie należy oddalić zarzut oparty na oczywistym błędzie w ocenie.
194 Ponadto argument, zgodnie z którym Komisja „nie doręczyła decyzji, na których podstawie sporządzano rozliczenia emerytury [skarżącego] od dnia 1 kwietnia 2015 r.”, pozostaje bez związku ze zgodnością z prawem pisma z dnia 30 listopada 2017 r. i pisma z dnia 31 stycznia 2018 r., które zostały przekazane skarżącemu. Argument ten należy w konsekwencji oddalić.
195 Z całości powyższych rozważań wynika, że skargę należy oddalić.
W przedmiocie kosztów
196 Zgodnie z art. 135 § 2 regulaminu postępowania Sąd może obciążyć stronę, nawet jeśli ta wygrała sprawę, częścią lub całością kosztów postępowania, jeżeli jest to uzasadnione jej postępowaniem, również przed wniesieniem skargi.
197 W niniejszej sprawie, jak wskazano w pkt 63 powyżej, godne ubolewania jest to, że PMO nie dołączyło do rozliczenia emerytury za listopad 2015 r. wyjaśnień dotyczących uzasadnienia decyzji stwierdzającej istnienie pierwszej wierzytelności. Ponadto PMO, po wykryciu błędu dotyczącego mnożnika zastosowanego wobec skarżącego, dwa lata zwlekało z wyciągnięciem wszystkich konsekwencji z tego błędu. Co więcej, dopiero pismem z dnia 31 stycznia 2018 r. doręczono skarżącemu pełen harmonogram uwzględniający wszystkie przeszłe i przyszłe spłaty dotyczące każdej z trzech wierzytelności. Wreszcie, w decyzji oddalającej zażalenie z dnia 27 czerwca 2018 r. Komisja ograniczyła się do stwierdzenia, częściowo niesłusznie, niedopuszczalności tego zażalenia, nie ustosunkowując się co do istoty do przecież merytorycznych argumentów skarżącego.
198 Biorąc pod uwagę całość okoliczności przedstawionych w pkt 197 powyżej, należy stwierdzić, że Komisja pokrywa, poza własnymi kosztami, połowę kosztów poniesionych przez skarżącego.
Z powyższych względów,
SĄD (dziewiąta izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Komisja Europejska pokrywa, oprócz własnych kosztów postępowania, połowę kosztów poniesionych przez ZF.
Gervasoni | Madise | da Silva Passos |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 12 lutego 2020 r.
Podpisy