Αναίρεση που άσκησε στις 30 Αυγούστου 2023 ο René Repasi κατά της διατάξεως που εξέδωσε το Γενικό Δικαστήριο (έκτο τμήμα) στις 21 Ιουνίου 2023 στην υπόθεση T-628/22, René Repasi κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής

(Υπόθεση C-552/23 P)

Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική

Διάδικοι

Αναιρεσείων: René Repasi (εκπρόσωποι: H.-G. Kamann και D. Fouquet, δικηγόροι, καθώς και F. Kainer και M. Nettesheim, καθηγητές Πανεπιστημίου)

Αντίδικος κατ’ αναίρεση: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Αιτήματα

Ο αναιρεσείων ζητεί από το Δικαστήριο:

να αναιρέσει τη διάταξη του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 21ης Ιουνίου 2023, Repasi κατά Επιτροπής (υπόθεση T-628/22, EU:T:2023:353)·

να ακυρώσει τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2022/1214 ¹ , και

να καταδικάσει την Επιτροπή στα δικαστικά έξοδα.

Λόγοι αναιρέσεως και κύρια επιχειρήματα

Ο αναιρεσείων προβάλλει δύο λόγους αναιρέσεως: ο επίδικος εκτελεστικός κανονισμός, αφενός, αντιβαίνει στο άρθρο 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ και, αφετέρου, προσβάλλει το θεμελιώδες δικαίωμα του αναιρεσείοντος σε αποτελεσματική ένδικη προστασία, όπως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 47, παράγραφος 1, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με την αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι ο επίδικος εκτελεστικός κανονισμός δεν αφορά άμεσα τον αναιρεσείοντα, με συνέπεια να μην του αναγνωρίσει ενεργητική νομιμοποίηση, στηριζόμενο κατ’ ουσίαν στο σκεπτικό ότι τα δικαιώματα τα οποία επικαλείται ο αναιρεσείων ως μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είναι δυνατόν να θίγονται παρά μόνον εμμέσως και ότι ο αναιρεσείων μπορεί να ασκήσει τα δημοκρατικά και κοινοβουλευτικά του δικαιώματα συμμετοχής αποκλειστικώς στο πλαίσιο εσωτερικής διαδικασίας του Κοινοβουλίου.

Πρώτον, κατά την άποψή του, συντρέχει εσφαλμένη εφαρμογή του κριτηρίου του άμεσου επηρεασμού, κατά την έννοια του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ λόγω εσφαλμένου χαρακτηρισμού της νομικής θέσης των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο αναιρεσείων ισχυρίζεται ότι, δυνάμει των άρθρων 2, 10, παράγραφος 1, 13, παράγραφος 1, και 14, παράγραφος 1, ΣΕΕ, όπως συγκεκριμενοποιούνται μέσω των κοινοβουλευτικών δικαιωμάτων συμμετοχής που αντλεί ιδίως από το άρθρο 6, παράγραφος 1, πρώτη φράση, της Εκλογικής Πράξεως, από το άρθρο 2, στοιχείο στ΄, του Καθεστώτος των Βουλευτών και από τα άρθρα 177 και 218, παράγραφος 1, του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, απολαύει ατομικού δικαιώματος συμμετοχής σε κανονική νομοθετική διαδικασία, το οποίο απορρέει από την ιδιότητά του ως μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πρόκειται για προσωποπαγές δικαίωμά του, το οποίο μπορεί να ασκηθεί όχι μόνον εντός του ίδιου του θεσμικού οργάνου, δηλαδή σε εσωτερική διαδικασία του Κοινοβουλίου, αλλά και στο πλαίσιο των σχέσεων με τα άλλα θεσμικά όργανα, παραδείγματος χάριν έναντι της Επιτροπής. Το δικαίωμα αυτό του αναιρεσείοντος επηρεάστηκε άμεσα λόγω της έκδοσης του επίδικου εκτελεστικού κανονισμού βάσει του άρθρου 290 ΣΛΕΕ, αντί της υποβολής σχετικής πρότασης της Επιτροπής για την κίνηση της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, η οποία θα έπρεπε, στην πραγματικότητα, να τύχει εφαρμογής δυνάμει του άρθρου 289 ΣΛΕΕ.

Η ούτως ή άλλως νομικώς εσφαλμένη ερμηνεία του κριτηρίου του άμεσου χαρακτήρα από το Γενικό Δικαστήριο ενέχει παράλληλα και παράβαση του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ. Ο άμεσος επηρεασμός του αναιρεσείοντος πρέπει να τεκμαίρεται κατ’ αρχήν και σε περίπτωση που –όπως κρίνει το Γενικό Δικαστήριο– το δικαίωμα συμμετοχής σε κανονική νομοθετική διαδικασία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι συναρτάται με τη νομοθετική αρμοδιότητα του Κοινοβουλίου ή πηγάζει από αυτήν, με συνέπεια να μην είναι δυνατόν να υφίσταται παρά μόνον έμμεση προσβολή από τον επίδικο εκτελεστικό κανονισμό. Συνεπώς, το κριτήριο του άμεσου χαρακτήρα συνδέεται αποκλειστικώς με την προσβαλλόμενη πράξη, και όχι με το δικαίωμα του αναιρεσείοντος. Τυχόν αναγνώριση της ύπαρξης άμεσου επηρεασμού μόνο σε περίπτωση προσβολής άμεσου, και όχι παράγωγου, δικαιώματος θα προσέκρουε στο γράμμα, στην όλη οικονομία και στον σκοπό του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ.

Δεύτερον, η αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη θίγει το κατοχυρωμένο στο άρθρο 47 του Χάρτη δικαίωμα του αναιρεσείοντος σε αποτελεσματική ένδικη προστασίας, στον βαθμό που του στερεί κάθε δυνατότητα να προσφύγει δικαστικώς κατά της προσβολής των δικαιωμάτων συμμετοχής των οποίων απολαύει ως βουλευτής. Οι εσωτερικές διαδικασίες του Κοινοβουλίου στις οποίες αναφέρεται το Γενικό Δικαστήριο δεν συνιστούν κατάλληλη ένδικη προστασία κατά την έννοια του άρθρου 47 του Χάρτη. Το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο νομιμοποιείται ενεργητικώς ως προνομιούχος διάδικος, δυνάμει του άρθρου 263, δεύτερο εδάφιο, προς άσκηση προσφυγής δεν εξασφαλίζει αποτελεσματική ένδικη προστασία στον αναιρεσείοντα, ιδίως σε περίπτωση που η πλειοψηφία του Κοινοβουλίου αρνηθεί να ασκήσει τέτοια προσφυγή.

____________

¹     Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (EΕ) 2022/1214 της Επιτροπής, της 9ης Μαρτίου 2022, για την τροποποίηση του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2021/2139 όσον αφορά οικονομικές δραστηριότητες σε ορισμένους τομείς ενέργειας και του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2021/2178 όσον αφορά ειδικές δημοσιοποιήσεις για τις εν λόγω οικονομικές δραστηριότητες (ΕΕ 2022, L 188, σ. 1).