WYROK SĄDU (trzecia izba)

z dnia 14 maja 2014 r.(*)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Rynek węglika wapnia i magnezu dla przemysłu metalurgicznego i gazowniczego w EOG, z wyłączeniem Irlandii, Hiszpanii, Portugalii i Zjednoczonego Królestwa – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 81 WE – Ustalanie cen i podział rynku – Grzywny – Artykuł 23 rozporządzenia (WE) nr 1/2003– Wytyczne z 2006 r. w sprawie metody ustalania grzywien – Okoliczności łagodzące – Współpraca w toku postępowania administracyjnego – Obowiązek uzasadnienia – Równość traktowania – Proporcjonalność – Zdolność płatnicza

W sprawie T‑406/09

Donau Chemie AG, z siedzibą w Wiedniu (Austria), reprezentowana przez adwokatów S. Polstera, W. Bruggera oraz M. Brodeya,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, reprezentowanej początkowo przez N. von Lingena i M. Kellerbauera, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez profesora T. Eilmansbergera, a następnie przez N. von Lingena oraz M. Kellerbauera,

strona pozwana,

mającej za przedmiot żądanie stwierdzenia nieważności art. 2 decyzji Komisji C(2009) 5791 wersja ostateczna z dnia 22 lipca 2009 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. 81 [WE] i art. 53 porozumienia EOG (sprawa COMP/39.396 – Odczynniki na bazie węglika wapnia i magnezu dla przemysłu metalurgicznego i gazowniczego) w zakresie, w jakim decyzja ta dotyczy skarżącej, a także – tytułem żądania ewentualnego – obniżenie kwoty grzywny nałożonej na skarżącą w rzeczonej decyzji,

SĄD (trzecia izba),

w składzie: O. Czúcz, prezes, I. Labucka i D. Gratsias (sprawozdawca), sędziowie,

sekretarz: K. Andová, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 16 października 2013 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporu

1        Decyzją C(2009) 5791 wersja ostateczna z dnia 22 lipca 2009 r. dotyczącą postępowania na podstawie art. 81 [WE] i art. 53 porozumienia EOG (sprawa COMP/39.396 – Odczynniki na bazie węglika wapnia i magnezu dla przemysłu metalurgicznego i gazowniczego) (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Komisja Wspólnot Europejskich stwierdziła, że główni dostawcy węglika wapnia i magnezu przeznaczonego dla przemysłu metalurgicznego i gazowniczego naruszyli art. 81 ust. 1 WE oraz art. 53 porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) poprzez uczestnictwo, w okresie od dnia 7 kwietnia 2004 r. do dnia 16 stycznia 2007 r., w jednolitym i ciągłym naruszeniu polegającym na podziale rynków, ustalaniu kwot, podziale klientów, ustalaniu cen i wymianie istotnych informacji handlowych na temat cen, klientów i wielkości sprzedaży w ramach EOG, z wyłączeniem Irlandii, Hiszpanii, Portugalii i Zjednoczonego Królestwa.

2        Postępowanie zostało wszczęte po złożeniu przez Akzo Nobel NV w dniu 20 listopada 2006 r. wniosku o zwolnienie z grzywny w rozumieniu obwieszczenia Komisji w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli (Dz.U. 2002, C 45, s. 3) (zwanego dalej „komunikatem w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r.”).

3        W dniu 25 stycznia 2007 r. skarżąca, Donau Chemie AG, również złożyła wniosek o obniżenie kwoty nałożonej na nią grzywny (motyw 342 zaskarżonej decyzji) w rozumieniu komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. (zwany dalej „wnioskiem skarżącej o złagodzenie sankcji”).

4        W art. 1 lit. c) zaskarżonej decyzji Komisja uznała, że skarżąca brała udział w naruszeniu w okresie od dnia 7 kwietnia 2004 r. do dnia 16 stycznia 2007 r. W szczególności z motywów 57, 64–92, 114 i 214 zaskarżonej decyzji wynika, że zdaniem Komisji we wspomnianym okresie skarżąca uczestniczyła – poprzez członków jej zarządu lub jej personelu – w częściach porozumień lub uzgodnionych praktyk dotyczących sproszkowanego i granulowanego węglika wapnia. Komisja uznała jednak, że skarżąca nie uczestniczyła w innej części wspomnianych porozumień i uzgodnionych praktyk dotyczącej magnezu.

5        W art. 2 lit. c) zaskarżonej decyzji Komisja nałożyła na skarżącą za wspomniane powyżej naruszenie grzywnę w wysokości 5 mln EUR.

6        W celu ustalenia kwoty grzywny nałożonej na skarżącą i na innych adresatów zaskarżonej decyzji Komisja posłużyła się metodą opisaną w wytycznych Komisji w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1/2003 (Dz.U. 2006, C 210, s. 2) (zwanych dalej „wytycznymi”).

7        Owa metoda obejmuje dwa etapy. W pierwszej kolejności Komisja ustala kwotę podstawową grzywny dla każdego przedsiębiorstwa lub związku przedsiębiorstw na podstawie wartości sprzedaży towarów lub usług zrealizowanej przez dane przedsiębiorstwo i mającej bezpośredni lub pośredni związek z naruszeniem w danym sektorze geograficznym. W celu ustalenia kwoty podstawowej pewna część wartości sprzedaży, której wielkość uzależniona jest od wagi naruszenia, zostanie pomnożona przez liczbę lat, w ciągu których dokonywano naruszenia. Ponadto zgodnie z pkt 25 wytycznych niezależnie od czasu trwania udziału danego przedsiębiorstwa w naruszeniu Komisja doliczy do kwoty podstawowej kwotę zwaną „opłatą wejściową” w wysokości 15–25% wartości sprzedaży w celu odstraszenia przedsiębiorstw od udziału w porozumieniach horyzontalnych dotyczących ustalania cen, podziału rynku i ograniczenia produkcji. W drugiej kolejności Komisja może dostosować w górę lub w dół ustaloną w pierwszym etapie kwotę podstawową grzywny w celu uwzględnienia okoliczności obciążających lub łagodzących.

8        W niniejszej sprawie Komisja uznała, że część wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem, którą należało uwzględnić zarówno w celu ustalenia kwoty podstawowej grzywny, jak i opłaty wejściowej (motywy 301 i 306 zaskarżonej decyzji) wyniosła 17%. Ponadto z tabeli zawartej w motywie 288 zaskarżonej decyzji wynika, że Komisja uznała, iż wartość zrealizowanej przez skarżącą sprzedaży sproszkowanego i granulowanego węglika wapnia, jaką należało uwzględnić przy ustalaniu kwoty grzywny, wynosiła w przypadku każdego z tych dwóch produktów między 5 a 10 mln EUR.

9        Ponadto odpowiednio z motywów 55–91 i 92–112 zaskarżonej decyzji wynika, że skarżąca brała udział w części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia w okresie od dnia 22 kwietnia 2004 r. do dnia 16 stycznia 2007 r. (to znaczy przez dwa lata, osiem miesięcy i dwadzieścia cztery dni) i że uczestniczyła ona w części kartelu dotyczącej granulowanego węglika wapnia w okresie od dnia 7 kwietnia 2004 r. do dnia 16 stycznia 2007 r. (to znaczy przez dwa lata, dziewięć miesięcy i dziewięć dni). W związku z tym z tabeli zawartej w motywie 304 zaskarżonej decyzji wynika, że Komisja uznała, iż ustaloną na 17% część wartości zrealizowanej przez skarżącą sprzedaży sproszkowanego węglika wapnia należało pomnożyć przez 2,5, aby określić odnoszący się do tego produktu składnik kwoty podstawowej grzywny. Jeśli chodzi o granulowany węglik wapnia, ze wspomnianej tabeli wynika, że Komisja przyjęła mnożnik w wysokości 3.

10      Wynikająca z tabeli zawartej w motywie 308 zaskarżonej decyzji kwota podstawowa grzywny, jaka miała zostać nałożona na skarżącą, wyniosła zatem 7,7 mln EUR. Jednak z powodów wskazanych w motywach 342–346 zaskarżonej decyzji Komisja postanowiła przyznać skarżącej obniżkę kwoty podstawowej grzywny w wysokości 35% z tytułu jej współpracy w toku postępowania administracyjnego w rozumieniu komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. (zob. pkt 3 powyżej).

11      Ponadto w motywach 362–378 zaskarżonej decyzji Komisja zbadała złożone przez wielu uczestników kartelu wnioski o obniżenie kwoty grzywny na podstawie pkt 35 wytycznych. Komisja oddaliła wniosek złożony w tym zakresie przez skarżącą (motywy 373–374 zaskarżonej decyzji). Przyznała jednak obniżkę kwoty grzywny w wysokości 20% innemu uczestnikowi kartelu, spółce Almamet GmbH (motyw 372 zaskarżonej decyzji).

12      Ze względów omówionych w pkt 9 i 10 powyżej Komisja nałożyła w zaskarżonej decyzji na skarżącą grzywnę w wysokości 5 mln EUR.

 Przebieg postępowania i żądania stron

13      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 5 października 2009 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.

14      Ponieważ zmienił się skład izb Sądu, wyznaczony początkowo sędzia sprawozdawca został przydzielony do trzeciej izby, której w rezultacie przydzielono niniejszą sprawę. Z powodu częściowego odnowienia składu Sądu niniejsza sprawa została przydzielona nowemu sędziemu sprawozdawcy, należącemu do tej samej izby.

15      Na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy Sąd (trzecia izba) postanowił otworzyć ustny etap postępowania i w ramach środków organizacji postępowania, o których mowa w art. 64 regulaminu postępowania przed Sądem, wezwał Komisję do przedstawienia pewnych dokumentów. Komisja spełniła to żądanie w wyznaczonym terminie.

16      Na rozprawie w dniu 16 października 2013 r. wysłuchano wystąpień stron i ich odpowiedzi na pytania Sądu.

17      Na rozprawie skarżąca wniosła o umożliwienie jej przedłożenia fragmentów oświadczenia, jakie przekazała Komisji w ramach swojego wniosku o złagodzenie sankcji. Komisja sprzeciwiła się przedłożeniu rzeczonego dokumentu. Sąd nie uwzględnił propozycji skarżącej z powodów wskazanych w pkt 212–214 poniżej.

18      Skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności art. 2 zaskarżonej decyzji, w zakresie, w jakim jej dotyczy;

–        tytułem żądania ewentualnego – obniżenie kwoty grzywny nałożonej na nią w zaskarżonej decyzji;

–        obciążenie Komisji kosztami postępowania.

19      Komisja wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

 Co do prawa

20      Skarżąca wskazała, że jej skarga dotyczy jedynie ustalenia kwoty nałożonej na nią grzywny. Podnosi ona w tym względzie naruszenie przez Komisję pod wieloma względami prawa Unii, jak również wytycznych oraz komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. przy określeniu kwoty nałożonej na nią grzywny. Skarżąca podnosi, że Komisja nie uwzględniła istotnych okoliczności niniejszej sprawy, które przemawiały na jej korzyść, a ponadto oceniła i zastosowała w nieprawidłowy sposób – zarówno z prawnego, jak i faktycznego punktu widzenia – użyte kryteria, co jej zdaniem stanowi naruszenie prawa Unii. Poza tym Komisja przekroczyła w sposób niezgodny z prawem zakres uznania, które jej przysługuje.

21      Wprawdzie skarżąca nie podzieliła formalnie swojej argumentacji na zarzuty, ze skargi wynika jednak, że skarżąca podnosi w istocie pięć zarzutów dotyczących, po pierwsze, błędnego określenia kwoty podstawowej grzywny, po drugie, nieuwzględnienia na korzyść skarżącej – w sposób niezgodny z prawem – okoliczności łagodzących, po trzecie, naruszenia komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r., po czwarte, naruszenia zasad równego traktowania i proporcjonalności, a po piąte, faktu, że Komisja nie przyznała skarżącej w sposób niezgodny z prawem obniżki kwoty grzywny ze względu na niewypłacalność skarżącej i szczególne okoliczności niniejszej sprawy. Owe zarzuty zostaną kolejno zbadane poniżej. Należy ponadto zaznaczyć, że skarżąca podnosi w końcowej części skargi naruszenie istotnych wymogów proceduralnych z uwagi na liczne zarzucane przez nią braki w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jednakże ta część skargi nie służy rozwinięciu odrębnego zarzutu, ale wskazuje, że liczne zarzuty szczegółowe dotyczące domniemywanych braków w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji zostały podniesione w kontekście pięciu wspomnianych powyżej zarzutów. Owe zarzuty szczegółowe zostaną zatem zbadane razem z pozostałymi argumentami odnoszącymi się do każdego z tych pięciu zarzutów.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego błędnego określenia kwoty podstawowej grzywny

22      Skarżąca podnosi, że kwota podstawowa nałożonej na nią grzywny, której wysokość została ustalona w motywie 308 zaskarżonej decyzji na 7,7 mln EUR, jest zbyt wygórowana. Argumentacja zaprezentowana przez skarżącą w tym względzie dzieli się na sześć części, które dotyczą, po pierwsze, błędnego oszacowania łącznego udziału uczestników kartelu w rynku, wynikającego z błędu w definicji rynków właściwych, po drugie, nieuwzględnienia przez Komisję braku wpływu naruszenia na rynek, po trzecie, błędnej oceny znaczenia gospodarczego rynku właściwego, po czwarte, błędnej oceny względnej wagi udziału skarżącej w naruszeniu, po piąte nieuwzględnienia przez Komisję faktu, iż skarżąca uczestniczyła tylko w niektórych częściach naruszenia, a po szóste, naruszenia prawa i naruszenia obowiązku uzasadnienia, jeśli chodzi o określenie opłaty wejściowej.

 Uwagi wstępne

23      Jak wskazano w pkt 7 powyżej, zgodnie z metodą przewidzianą w wytycznych i zastosowaną w niniejszej sprawie przez Komisję kwotę podstawową grzywny, jaka ma zostać nałożona na każdego uczestnika naruszenia, oblicza się na podstawie pewnej części wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z tym naruszeniem, która zostanie pomnożona przez liczbę lat, w których dokonywano naruszenia (pkt 19 wytycznych).

24      Zgodnie z pkt 21 wytycznych „[o]gólną zasadą jest, że część uwzględnianej wartości sprzedaży będzie ustalana na poziomie do 30% wartości sprzedaży”. Punkt 22 stanowi w tym względzie, że: „[w] celu podjęcia decyzji w kwestii, czy wartość sprzedaży, która ma zostać uwzględniona w danym przypadku, znajdować się będzie w niższej czy wyższej części tej trzydziestoprocentowej skali, Komisja rozważy takie czynniki jak: charakter naruszenia, wielkość skumulowanej części rynku, jaką dysponują dane przedsiębiorstwa, zakres geograficzny naruszenia oraz fakt, czy naruszenie zostało wprowadzone w życie, czy też nie”. Zgodnie z pkt 23 „[p]orozumienia […] horyzontalne dotyczące ustalania cen, podziału rynku i ograniczenia produkcji, które są z reguły tajne, zaliczają się ze względu na swój charakter do najpoważniejszych ograniczeń konkurencji. Zgodnie z zasadami polityki konkurencji muszą one być surowo karane. W konsekwencji część sprzedaży, która brana jest pod uwagę w wypadku naruszeń tego rodzaju, znajdować się będzie zazwyczaj w górnym przedziale powyższej skali”.

25      Opłata wejściowa przewidziana w pkt 25 wytycznych (zob. pkt 7 powyżej) zostaje doliczona do ustalonej w ten sposób kwoty i suma stanowi kwotę podstawową grzywny. Jak zostało już wskazane, określona procentowo wartość przyjęta przez Komisję w niniejszej sprawie celem zastosowania zarówno pkt 19–24, jak i 25 wytycznych, wyniosła 17% dla wszystkich uczestników kartelu.

26      Na wstępie należy zaznaczyć, że wprawdzie charakter naruszenia uzasadniałby, zgodnie z brzmieniem pkt 23 wytycznych, uwzględnienie określonej procentowo wielkości sprzedaży w górnym przedziale skali (która sięga 30%), ale przyjęta przez Komisję określona procentowo wartość wynosząca 17% znajduje się mniej więcej po środku tejże skali. Jeśli chodzi o ustalenie opłaty wejściowej, wspomniana wartość określona procentowo znajduje się bardzo blisko dolnej granicy skali (15%) przewidzianej w pkt 25 wytycznych. Należy wziąć pod uwagę to stwierdzenie przy analizie różnych części argumentacji zaprezentowanej przez skarżącą w ramach niniejszego zarzutu.

 W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej błędnego oszacowania łącznego udziału uczestników kartelu w rynku, wynikającego z błędu w definicji rynków właściwych

27      Skarżąca zarzuca Komisji, po pierwsze, z formalnego punktu widzenia, brak uzasadnienia lub niedostateczne uzasadnienie zaskarżonej decyzji oraz, po drugie, co do istoty, naruszenia prawa i błędy w ustaleniach faktycznych przy określeniu łącznego udziału uczestników kartelu w rynku. Skarżąca uważa, że gdyby Komisja dokonała prawidłowej oceny rynków objętych kartelem, skłoniłoby ją to do wniosku, że waga spornego naruszenia była mniej istotna i do ustalenia kwoty podstawowej grzywny na niższym poziomie.

28      Tytułem wstępu należy przypomnieć, że obowiązek uzasadnienia przewidziany w art. 253 WE stanowi istotny wymóg proceduralny, który należy odróżnić od kwestii prawidłowości uzasadnienia, wchodzącej w zakres zgodności z prawem spornego aktu (wyroki Trybunału: z dnia 2 kwietnia 1998 r. w sprawie C‑367/95 P Komisja przeciwko Sytraval i Brink’s France, Rec. s. I‑1719, pkt 67; z dnia 22 marca 2001 r. w sprawie C‑17/99 Francja przeciwko Komisji, Rec. s. I‑2481, pkt 35, i z dnia 29 września 2011 r. w sprawie C‑521/09 P Elf Aquitaine przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑8947, pkt 146).

29      Z orzecznictwa wynika też, że uzasadnienie, jakiego wymaga art. 253 WE, powinno być dostosowane do charakteru aktu i przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie instytucji, która akt wydała, pozwalając zainteresowanym poznać podstawy podjętej decyzji, a właściwemu sądowi dokonać jej kontroli. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 253 WE, winna opierać się nie tylko na jego brzmieniu, ale także uwzględniać okoliczności jego wydania, jak również całość przepisów prawa regulującego daną dziedzinę (zob. ww. w pkt 28 wyrok w sprawie Komisja przeciwko Sytraval i Brink’s France, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo; wyrok Sądu z dnia 4 lipca 2006 r. w sprawie T‑304/02 Hoek Loos przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1887, pkt 58).

30      Ponadto z obowiązku uzasadnienia przewidzianego w art. 253 WE wynika wymóg, aby rozumowanie leżące u podstaw decyzji było jasne i jednoznaczne. Uzasadnienie aktu powinno być więc logiczne, a w szczególności nie może wykazywać wewnętrznych sprzeczności utrudniających prawidłowe zrozumienie powodów leżących u podstaw tego aktu (zob. ww. w pkt 28 wyrok w sprawie Elf Aquitaine przeciwko Komisji, pkt 151).

31      W pierwszej kolejności skarżąca podnosi, że zaskarżona decyzja jest pozbawiona uzasadnienia w zakresie, w jakim w motywie 297 Komisja wskazuje na „łączny ogólny udział w rynku przedsiębiorstw, w odniesieniu do których naruszenie zostało wykazane na danym obszarze geograficznym, […] wynoszący poniżej 80%”. Skarżąca zauważa, że takie stwierdzenie jest pozbawione sensu, ponieważ może ono dotyczyć wszystkich możliwych udziałów w rynku sięgających 80%.

32      Ów argument nie zasługuje na uwzględnienie. Należy wziąć pod uwagę w tym względzie przypis nr 620, do którego odsyła motyw 297 zaskarżonej decyzji. Przypis ten ma następujące brzmienie: „Szacunki oparte na wartości sprzedaży przekazanej przez strony [zob. motyw 288 oraz w szczególności przypis nr 604] oraz na danych wykorzystanych w tabeli w motywie 46”.

33      Motyw 46 zaskarżonej decyzji zawiera bowiem tabelę określającą udział w rynku dotyczący każdego z trzech produktów objętych kartelem, posiadany w 2006 r. przez każde z przedsiębiorstw uczestniczących w tym kartelu. Owa tabela określa również w oddzielnej linii łączny udział w rynku „innych”, to znaczy przedsiębiorstw aktywnych na tych samych rynkach, które nie uczestniczyły w kartelu. Z tabeli tej wynika, że łączna sprzedaż dokonana w 2006 r. przez uczestników kartelu stanowiła 80–85% łącznej sprzedaży sproszkowanego węglika wapnia na danym obszarze geograficznym, 65–70% łącznej sprzedaży granulowanego węglika wapnia i 70% sprzedaży granulowanego magnezu. Określona w EUR wartość sprzedaży dokonanej w tym samym okresie przez każdego z uczestników kartelu – ustalona na podstawie informacji przekazanych przez same przedmiotowe przedsiębiorstwa – jest ponadto wskazana w tabeli zawartej w motywie 288 zaskarżonej decyzji.

34      Wynika stąd, że zawarte w motywie 297 zaskarżonej decyzji sformułowanie „wynoszący poniżej 80%” rozpatrywane w jego kontekście może być bez trudu zrozumiane – jak słusznie podnosi Komisja – w ten sposób, że łączny udział uczestników kartelu w rynku jest dość bliski tej wartości określonej procentowo, aczkolwiek jej nie przekracza, w związku z czym zaskarżona decyzja jest w tym zakresie wystarczająco uzasadniona pod względem prawnym.

35      W drugiej kolejności skarżąca zarzuca Komisji brak uzasadnienia zaskarżonej decyzji, jeśli chodzi o określenie rynków produktowych objętych kartelem. Skarżąca podnosi w tym względzie, że Komisja wspomniała w motywach 3 i nast. zaskarżonej decyzji o różnicach w zastosowaniu sproszkowanego i granulowanego magnezu, jak również w motywach 40 i nast. o różnicy między tymi dwoma produktami z punktu widzenia popytu. Poza tym tabela udziałów rynkowych zawarta w motywie 46 zaskarżonej decyzji wyróżnia sproszkowany i granulowany węglik wapnia. Wprawdzie owe informacje mogą skłaniać do wniosku, że te dwa ostatnie produkty należą do dwóch odrębnych rynków, informacje zawarte w motywach 182 i 183 zaskarżonej decyzji dotyczące podobnych właściwości tych dwóch produktów oraz ewolucji ich cen i ich struktury kosztowej prowadzą jednak do wniosku, że Komisja uznała, iż są one objęte tym samym rynkiem. Podobnie, jeśli chodzi o związek między sproszkowanym węglikiem wapnia a granulowanym magnezem, informacje zawarte w motywie 184 zaskarżonej decyzji – nawet, jeśli są niejednoznaczne – świadczą o tym, że Komisja uznała, iż te dwa produkty są objęte tym samym rynkiem. W tym kontekście zawarte w motywie 177 zaskarżonej decyzji stwierdzenie, że „zdarzenia będące przedmiotem niniejszej decyzji miały miejsce na – można w ten sposób stwierdzić – dwóch różnych rynkach i obejmują trzy produkty”. W sumie skarżąca uważa, że ustalenia poczynione przez Komisję w zaskarżonej decyzji w kwestii rynków objętych kartelem są nieprzekonywające, wewnętrznie sprzeczne i niezrozumiałe, przez co zaskarżona decyzja jest pozbawiona uzasadnienia i jest niezgodna z prawem.

36      Taka argumentacja, oparta na wyrywkowej i wyrwanej z kontekstu lekturze zaskarżonej decyzji, również nie zasługuje na uwzględnienie.

37      W motywach 3–5 i 7 zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła w przedmiocie produktów objętych kartelem, co następuje:

„(3) Węglik wapnia (CaC2) jest związkiem chemicznym produkowanym w piecach łukowych w drodze procesu redukcji w wysokiej temperaturze. Ma on postać biało-szarawych bloków, które zostają pokruszone, przesiane przez sito, zmielone i opakowane według szczegółowych wskazówek każdego klienta […]. Węglik wapnia może mieć różne zastosowania […].

(4) Węglik wapnia w podstawowej formie sześcianu (granulat) jest wykorzystywany w przemyśle gazowniczym do produkcji acetylenu. Spawanie i cięcie przy użyciu acetylenu są stosunkowo prostymi technikami, ale najczęściej stosowanymi na świecie do łączenia materiałów. W przypadku tego rodzaju zastosowania w decyzji będzie mowa o granulowanym węgliku wapnia.

(5) Węglik wapnia w postaci sproszkowanej używany jest w przemyśle metalurgicznym do odkażania i oczyszczania topionej stali z tlenu (= odtlenianie) i z siarki (= odsiarczanie). W celu odsiarczania węglik wapnia zostaje zmieszany z niewielkimi ilościami aktywnych składników takich jak pyłki węgla, topniki i magnez, aby wzmocnić jego właściwości […]. W przypadku tego rodzaju zastosowania w decyzji będzie mowa o sproszkowanym węgliku wapnia. […]

(7) Jeśli chodzi o odsiarczanie w przemyśle metalurgicznym, węglik wapnia konkuruje z odczynnikami na bazie magnezu. Magnez jest droższy, ale zabiera mniej miejsca i działa szybciej […]. W przypadku użycia odczynników na bazie magnezu w celu odsiarczania w przemyśle metalurgicznym w decyzji będzie mowa o magnezie granulowanym”.

38      Co się tyczy popytu na trzy produkty objęte kartelem, Komisja zaprezentowała następujące wyjaśnienia w motywach 40–43 zaskarżonej decyzji:

„(40) Klientów zamawiających węglik wapnia można podzielić na dwie kategorie: tych, którzy prowadzą działalność w sektorze metalurgicznym (konsumenci sproszkowanego węglika wapnia) oraz tych, którzy prowadzą działalność w sektorze gazowniczym (konsumenci granulowanego węglika wapnia). W przypadku tych dwóch kategorii liczba klientów była ograniczona, zważywszy, że każdy z nich posiadał kilka ośrodków na terenie EOG.

(41) Klienci zamawiający sproszkowany węglik wapnia kupowali zazwyczaj ów produkt od kilku dostawców. W regionach, w których działał tylko jeden producent (na przykład w Europie Północnej), klient zaopatrywał się głównie u dostawcy obecnego na jego rynku krajowym.

(42) Jeśli chodzi o przemysł gazowniczy, rynek był bardziej stały; ze względów technicznych przedsiębiorstwo gazownicze normalnie korzysta bowiem z usług jednego dostawcy węglika wapnia […].

(43) Popyt na węglik wapnia wciąż spadał z uwagi na zmiany gospodarcze i techniczne […]. Wzrost cen koksu i elektryczności również spowodował, że magnez stał się bardziej interesujący. Niektórzy klienci mogli z łatwością odejść od stosowania sproszkowanego węglika wapnia na rzecz granulowanego magnezu, podążając za tendencją. Ponadto konsolidacja w ramach europejskiego przemysłu metalurgicznego i gazowniczego doprowadziła do wzrostu siły klientów na rynku”.

39      Motywy 168–194 zaskarżonej decyzji, wśród których znajdują się motywy 177 i 182–184 przywołane przez skarżącą w ramach jej argumentacji, dotyczą kwestii, czy porozumienia i uzgodnione praktyki stwierdzone w rzeczonej decyzji stanowią jednolite i ciągłe naruszenie. Jak zostało wskazane w pkt 1 powyżej, Komisja odpowiedziała twierdząco na to pytanie.

40      W szczególności motywy 181–184 zaskarżonej decyzji mają następujące brzmienie:

(181) Z punktu widzenia popytu klienci sektora metalurgicznego mogą stosować granulowany magnez jako produkt alternatywny wobec węglika wapnia […]. Oba produkty są środkami odsiarczającymi przeznaczonymi dla przemysłu metalurgicznego, w związku z czym dla dostawców odczynników na bazie węglika wapnia logiczne było objęcie zmową odczynników na bazie magnezu w odniesieniu do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze sprzedaży tych dwóch rodzajów odczynników i skorzystanie w ten sposób ze zmowy dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia również w odniesieniu do magnezu granulowanego.

(182) Granulowany węglik wapnia ma być może odmienne zastosowanie w porównaniu ze sproszkowanym węglikiem wapnia (przemysł gazowniczy/przemysł metalurgiczny), ale z punktu widzenia podaży produkty są bardzo podobne […]. Różna jest tylko operacja wykończeniowa. Produkt nieprzetworzony pozostaje taki sam […] i ma taką samą cenę, jakiekolwiek byłoby jego zastosowanie. W konsekwencji ewolucja cen produktu granulowanego jest podobna do pewnego stopnia do ewolucji cen produktu sproszkowanego, gdzie na końcu konieczne jest zrównanie cen obu produktów […]. To w dużym stopniu ze względu na tę strukturę kosztową identyczną dla produktu nieprzetworzonego i na podobieństwo cen na rynku zupełnie logiczne było skorzystanie przez zainteresowanie przedsiębiorstwa – w odniesieniu do granulowanego węglika wapnia – ze zmowy dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia.

(183) Ponadto porozumienia i uzgodnione praktyki dotyczące sproszkowanego węglika wapnia dla przemysłu metalurgicznego miały wpływ na zachowanie handlowe przedsiębiorstw zainteresowanych w zakresie granulowanego węglika wapnia przeznaczonego na rynek gazowniczy i odwrotnie. Podczas dwustronnych spotkań i rozmów telefonicznych dostawcy omawiali kwestie dotyczące wielkości sprzedaży, klientów oraz cen jednocześnie dla rynku metalurgicznego i gazowniczego […].

(184) Porozumienia i uzgodnione praktyki dotyczące sproszkowanego węglika wapnia dla przemysłu metalurgicznego miały również wpływ na zachowanie handlowe przedsiębiorstw zainteresowanych w zakresie granulowanego magnezu i odwrotnie. […]. Najwyraźniej groźba konkurencyjna ze strony produktów alternatywnych: magnezu i wapna została uwzględniona przy ustalaniu realistycznej podwyżki cen sproszkowanego węglika wapnia […]”.

41      Wbrew twierdzeniom skarżącej rozważania zawarte w zaskarżonej decyzji, które zostały przytoczone w pkt 37, 38 i 40 powyżej, są jasne i w żadnym razie nie są wewnętrznie sprzeczne. Z wyjaśnień przedstawionych w motywach 3–5, 40, 41 i 182 zaskarżonej decyzji wynika bowiem, że sproszkowany i granulowany węglik wapnia są dwiema różnymi formami tego, co z punktu widzenia składu chemicznego i procesu produkcji stanowi ten sam produkt. Jak wskazuje Komisja w motywie 182 zaskarżonej decyzji, jedynie operacja wykończeniowa bloków węglika wapnia (wskazanych w motywie 3 zaskarżonej decyzji) odróżnia oba rodzaje węglika wapnia wspomniane w zaskarżonej decyzji. Te dwa rodzaje produktów odpowiadają potrzebom dwóch różnych przemysłów. Na potrzeby przemysłu gazowniczego bloki węglika wapnia są dzielone na granulki w formie sześcianu (zob. motyw 4 zaskarżonej decyzji), podczas gdy na potrzeby przemysłu metalurgicznego te same bloki są mielone na proszek (motyw 5). Ponieważ chodzi o kwestię sprzedaży tego, co w dwóch różnych formach stanowi w istocie ten sam produkt, stwierdzenie zawarte w motywie 182 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym ewolucja cen tych dwóch form produktu jest podobna, jest zupełnie logiczne i zrozumiałe.

42      Jeśli chodzi o granulowany magnez, z motywów 7, 43 i 184 zaskarżonej decyzji jasno wynika, że chodzi tu o produkt zupełnie różny z chemicznego punktu widzenia, który jest jednak przeznaczony dla tych samych użytkowników co sproszkowany węglik wapnia (mianowicie dla przemysłu metalurgicznego), którego mógłby być substytutem.

43      Rozpatrywane w tym kontekście stwierdzenie zawarte w motywie 177 zaskarżonej decyzji, że działania, o których mowa w rzeczonej decyzji, miały miejsce „na – można w ten sposób stwierdzić – dwóch różnych rynkach” może być rozumiane jedynie w ten sposób, że omawiane rynki to rynki odczynników przeznaczonych odpowiednio dla przemysłu gazowniczego (granulowany węglik wapnia) oraz dla przemysłu metalurgicznego (sproszkowany węglik wapnia, granulowany magnez). Ów wniosek znajduje zresztą potwierdzenie w tytule zaskarżonej decyzji (zob. pkt 1 powyżej). Niemniej jednak Komisja zatroszczyła się o to, by przedstawić odrębnie w tabelach zawartych w motywach 46 i 288 zaskarżonej decyzji wielkość sprzedaży każdego z tych trzech produktów, nawet jeśli dwa z nich są objęte tym samym rynkiem.

44      Wynika z tego, że zaskarżona decyzja nie jest pozbawiona uzasadnienia, jeśli chodzi o określenie rynków produktowych objętych kartelem.

45      W trzeciej kolejności skarżąca zarzuca Komisji błędne określenie rozpatrywanych rynków, wskutek czego jej zdaniem udziały rynkowe wskazane w zaskarżonej decyzji są niedokładne i nie pozwalają na prawidłową ocenę czynników uwzględnionych przy obliczaniu kwoty podstawowej grzywny, wymienionych w pkt 22 wytycznych.

46      W tym kontekście skarżąca zarzuca Komisji, że niesłusznie zdefiniowała rynek właściwy jako rynek węglika wapnia, nie wyróżniając postaci granulowanej i sproszkowanej tego produktu. Ów argument należy jednak oddalić jako oparty na błędnym założeniu, ponieważ – jak wynika z pkt 41–43 powyżej – Komisja faktycznie wyróżniła w zaskarżonej decyzji rynek odczynników dla przemysłu gazowniczego (granulowany węglik wapnia) oraz rynek odczynników dla przemysłu metalurgicznego (obejmujący sproszkowany węglik wapnia).

47      Skarżąca podnosi też, że rynek obejmujący sproszkowany węglik wapnia obejmuje także – poza magnezem granulowanym – wapno. Wapno jest również uważane przez klientów za produkt będący substytutem sproszkowanego węglika wapnia i granulowanego magnezu, ponieważ wapno ma cechy podobne do cech tych dwóch produktów i jest sprzedawane w podobnych cenach.

48      Jak przypomina skarżąca, podniosła ona już ten argument w swej odpowiedzi na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów. Został on rozpatrzony i oddalony w motywie 298 zaskarżonej decyzji, który ma następujące brzmienie:

„W swej odpowiedzi na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów Donau Chemie podnosi w ramach swej argumentacji, że wapno stanowi inną alternatywę wobec węglika wapnia i magnezu w zakresie odsiarczania w przemyśle metalurgicznym […]. Odpowiadający rynek jest zatem większy, a łączny udział w rynku uczestników kartelu jest mniejszy. Prawdą jest, że wapno (palone) jest produktem dodawanym zazwyczaj do odczynników na bazie magnezu lub węglika wapnia w celu odsiarczania. Jako produkt samoistny nie jest ono jednak powszechnie stosowane w Europie jako alternatywa wobec odczynników na bazie magnezu lub węglika wapnia, ponieważ w razie jego użycia proces odsiarczania przebiega bardzo wolno […]. Brak jest informacji wskazującej na to, że wapno było objęte uzgodnieniami w ramach kartelu. Ponadto nawet gdyby wapno miało zostać uwzględnione dla celów rynku produktowego, późniejsze zmiany w zakresie udziałów w rynku nie miałyby w niniejszej sprawie żadnego wpływu na sposób, w jaki Komisja uwzględnia ów czynnik, aby dokonać oceny wagi naruszenia w niniejszej decyzji”.

49      Należy zaznaczyć, że skarżąca nie przedstawiła w skardze żadnej szczegółowej argumentacji, aby wykazać, dlaczego powyższe rozważania zawarte w zaskarżonej decyzji są błędne. Skarżąca wskazała w replice na sprzeczność między motywami 298 i 184 zaskarżonej decyzji. Podczas gdy w motywie 298 Komisja zaprzecza stosowaniu wapna jako substytutu sproszkowanego węglika wapnia, w motywie 184 stwierdza wyraźnie, że wapno jest takim substytutem. Ów argument nie zasługuje jednak na uwzględnienie.

50      Prawdą jest, że motyw 184 zaskarżonej decyzji wskazuje na „groźb[ę] konkurencyjn[ą] ze strony produktów alternatywnych: magnezu i wapna”, która „została uwzględniona przy ustalaniu realistycznej podwyżki cen sproszkowanego węglika wapnia”. Jednak owo stwierdzenie nie pozostaje w sprzeczności z wyjaśnieniami zawartymi w motywie 298 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którymi wapno nie jest w istocie powszechnie stosowane w Europie jako alternatywa wobec sproszkowanego węglika wapnia oraz granulowanego magnezu. Wszakże wapno mogło stanowić mimo wszystko „groźbę konkurencyjną” w tym znaczeniu, że bardzo duża podwyżka cen sproszkowanego węglika wapnia mogła skłonić producentów przemysłu metalurgicznego do zmiany ich praktyki i do stosowania wapna jako odczynnika używanego do odsiarczania.

51      Ponadto skarżąca wspomniała również w replice o „niedawnych zmianach” na rynku odczynników używanych do odsiarczania w przemyśle metalurgicznym. Podniosła ona w tym względzie, że całkowite zapotrzebowanie na sproszkowany węglik wapnia służący do odsiarczania zmniejszyło się w 2000 r. ze 140 000 ton do jedynie 90 000 ton. Skarżąca podała też pewne przykłady zakładów metalurgicznych w Europie należących do różnych przedsiębiorstw, które zrezygnowały ze stosowania sproszkowanego węglika wapnia na rzecz wapna.

52      Wprawdzie Komisja sama potwierdziła w motywie 43 zaskarżonej decyzji (przypomnianym w pkt 38 powyżej) ciągły spadek popytu na węglik wapnia, jednak skarżąca nie przedstawiła żadnego dowodu na poparcie swojego twierdzenia, że ów spadek był spowodowany zastąpieniem węglika wapnia przez wapno. Skarżąca nie przedstawiła też dowodów na poparcie swych twierdzeń dotyczących zastąpienia sproszkowanego węglika wapnia przez wapno w różnych zakładach w Europie. W tych okolicznościach nie można uznać, że decyzja Komisji jest wadliwa, gdyż Komisja nie uwzględniła sprzedaży wapna w celu określenia łącznego udziału rynkowego uczestników kartelu.

53      Skarżąca podnosi także, iż rynek granulowanego węglika wapnia obejmuje również rynek acetylenu petrochemicznego. Skarżąca wyjaśnia, że – jak wynika z motywu 4 zaskarżonej decyzji – granulowany węglik wapnia jest wykorzystywany w przemyśle gazowniczym do produkcji acetylenu używanego w pracach spawalniczych. Tymczasem Komisja nie uwzględniła możliwości stosowania w tym samym celu acetylenu otrzymanego w procesie petrochemicznym. Acetylen petrochemiczny ma takie samo zastosowanie i strukturę cenową co acetylen uzyskiwany z granulowanego węglika wapnia, a oba produkty są wzajemnie zastępowalne, o czym świadczy przypadek klienta skarżącej, który niedawno zakończył produkcję i konfekcjonowanie acetylenu uzyskiwanego z węglika wapnia i zaczął zaopatrywać się odtąd w acetylen petrochemiczny.

54      Jak słusznie zauważa Komisja, podobnie jak w przypadku twierdzeń skarżącej dotyczących wapna jej twierdzenia w przedmiocie domniemywanej zastępowalności acetylenu uzyskiwanego z węglika wapnia acetylenem otrzymywanym w procesie petrochemicznym nie zostały poparte żadnym dowodem. Dlatego też nie są wystarczające, by móc zarzucać Komisji błąd przy określeniu rynków objętych kartelem oraz łącznego udziału rynkowego przedsiębiorstw uczestniczących w tym kartelu.

55      Należy też zaznaczyć, że skarżąca poprzestaje na twierdzeniu, iż gdyby Komisja prawidłowo określiła rynki właściwe, łączny udział rynkowy byłby „znacznie niższy” od udziału stwierdzonego w zaskarżonej decyzji, co pozwoliłoby zmniejszyć wagę naruszenia i uzasadniałoby ustalenie kwoty podstawowej grzywny na niższym poziomie.

56      Trzeba jednak stwierdzić, że chodzi tu o niejasną i ogólną argumentację, która nie wystarczy, by uznać, że ocena wagi naruszenia w zaskarżonej decyzji jest wadliwa. Skarżąca nie wskazała bowiem głównych dostawców wapna i acetylenu petrochemicznego odpowiednio dla przemysłu metalurgicznego i gazowniczego w sektorze geograficznym objętym kartelem oraz wielkości ich sprzedaży. Nie przedstawiła także choćby zbliżonych obliczeń udziałów w rynku, ustalonych według jej własnej metody, posiadanych odpowiednio przez uczestników kartelu i przez inne przedsiębiorstwa. Otóż z uwagi na brak takich danych twierdzenie skarżącej, że prawidłowe określenie rynków właściwych pozwoliłoby znacznie zmniejszyć wagę naruszenia, jest zwykłym stwierdzeniem i nie zasługuje na uwzględnienie.

57      Wynika stąd, że zaskarżona decyzja nie charakteryzuje się żadnym brakiem uzasadnienia lub niedostatecznym uzasadnieniem, jeśli chodzi o łączny udział rynkowy posiadany przez uczestników kartelu lub określenie rynków objętych kartelem. Ponadto należy uznać, że skarżącej nie udało się wykazać jakiegokolwiek naruszenia prawa lub błędu w ustaleniach faktycznych, popełnionych w tym względzie przez Komisję, tak że nie można jej zarzucać postępowania niezgodnego z prawem przy określaniu wagi naruszenia i kwoty podstawowej grzywny.

58      W każdym razie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 31 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 [WE] i 82 [WE] (Dz.U. 2003, L 1, s. 1) Sądowi przysługuje nieograniczone prawo orzekania w dziedzinie grzywien za naruszenia reguł konkurencji, tak że może on zastąpić ocenę Komisji własną oceną i w konsekwencji uchylić, zmniejszyć lub podwyższyć kwotę nałożonej grzywny lub okresowej kary pieniężnej (wyrok Trybunału z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie C‑389/10 P KME Germany i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑13125, pkt 130).

59      Wykonując nieograniczone prawa orzekania, Sąd nie jest związany wytycznymi, które nie przesądzają ustalenia wysokości grzywny przez sąd Unii (wyroki Sądu: z dnia 27 lipca 2005 r. w sprawach połączonych od T‑49/02 do T‑51/02 Brasserie nationale i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑3033, pkt 169; z dnia 12 grudnia 2007 r. w sprawach połączonych T‑101/05 i T‑111/05 BASF i UCB przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑4949, pkt 213). Wprawdzie bowiem Komisja jest zobowiązana do przestrzegania zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, gdy stosuje reguły, które sama sobie narzuciła, takie jak wytyczne, ale wspomniana zasada nie może wiązać w ten sam sposób sądów Unii, w zakresie w jakim nie zamierzają one stosować szczególnej metody obliczania grzywien w ramach nieograniczonego prawa orzekania, ale badają w każdym indywidualnym przypadku sytuacje, które zostają im zaprezentowane, uwzględniając wszystkie okoliczności faktyczne i prawne z nimi związane (wyrok Trybunału z dnia 30 maja 2013 r. w sprawie C‑70/12 P Quinn Barlo i in. przeciwko Komisji, niepublikowany w Zbiorze, pkt 53).

60      Z orzecznictwa Trybunału wynika też jednak, że wykonywanie tego nieograniczonego prawa orzekania nie może prowadzić przy określaniu kwoty grzywien do dyskryminacji między przedsiębiorstwami, które uczestniczyły w porozumieniu sprzecznym z regułami konkurencji prawa Unii. Jeśli Sąd zamierza odstąpić konkretnie wobec jednego z tych przedsiębiorstw od stosowanej przez Komisję metody obliczania, której nie podważył, Sąd musi wyjaśnić to w swym wyroku (ww. w pkt 59 wyrok w sprawie Quinn Barlo i in. przeciwko Komisji, pkt 46).

61      W niniejszej sprawie nic nie uzasadnia odstąpienia od metody ustalenia kwoty grzywny wskazanej przez Komisję w wytycznych. W konsekwencji, postępując zgodnie z tą metodą, Sąd może w ramach nieograniczonego prawa orzekania zastąpić ocenę Komisji dotyczącą wagi spornego naruszenia własną oceną i w razie potrzeby zmienić kwotę określoną procentowo przez Komisję dla celów stosowania pkt 19 i 25 wytycznych.

62      Tymczasem naruszenia dotyczące ustalania cen i podziału rynków, które to elementy występują w niniejszej sprawie, były konsekwentnie uznawane w orzecznictwie za „poważne z samej natury” (wyroki Trybunału: z dnia 2 października 2003 r. w sprawie C‑199/99 P Corus UK przeciwko Komisji, Rec. s. I‑11177, pkt 80; z dnia 12 listopada 2009 r. w sprawie C‑554/08 P Carbone-Lorraine przeciwko Komisji, niepublikowany w Zbiorze, pkt 44; zob. również wyrok Sądu z dnia 18 czerwca 2008 r. w sprawie T‑410/03 Hoechst przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑881, pkt 325 i przytoczone tam orzecznictwo).

63      W tych okolicznościach, zakładając nawet, że – jak podnosi skarżąca – łączny udział rynkowy przedsiębiorstw uczestniczących w kartelu był znacznie niższy niż udział ustalony przez Komisję w zaskarżonej decyzji, kwota 17% wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem, przyjęta przez Komisję w celu ustalenia kwoty podstawowej grzywny i opłaty wejściowej, nie przekracza w żadnym razie – mając również na względzie ogólną uwagę przedstawioną w pkt 26 powyżej – tego, co byłoby odpowiednie w niniejszej sprawie. Dlatego też nie należy przyjmować w ramach nieograniczonego prawa orzekania Sądu niższej wartości określonej procentowo.

64      Wreszcie należy oddalić jako bezskuteczny argument skarżącej dotyczący brakującego lub niewystarczającego uzasadnienia zaskarżonej decyzji podnoszonego przez skarżącą z tego względu, że Komisja nie wskazała w motywie 298 owej decyzji żadnego zrozumiałego powodu, dla którego odmienne określenie rynku objętego naruszeniem nie miałoby żadnego wpływu na ocenę wagi naruszenia. Ten argument skarżącej dotyczy bowiem kwestii ubocznej, zważywszy, że wniosek, iż nie było konieczne uwzględnienie sprzedaży wapna w celu określenia łącznego udziału rynkowego uczestników kartelu, był oparty w sposób wymagany prawem na twierdzeniu, że wapno nie było powszechnie stosowane w Europie w miejsce sproszkowanego węglika wapnia oraz granulowanego magnezu, którego to twierdzenia skarżąca nie zdołała podważyć. Poza tym uwaga zaprezentowana w punkcie poprzednim pozwala również na wysnucie wniosku, że nawet gdyby ów argument skarżącej był zasadny, nie mógłby usprawiedliwiać obniżenia procentu sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem, przyjętego w zaskarżonej decyzji dla celów określenia kwoty podstawowej grzywny (w tym opłaty wejściowej).

65      W świetle całości powyższych rozważań należy oddalić pierwszą zarzutu pierwszego.

 W przedmiocie części drugiej, dotyczącej nieuwzględnienia przez Komisję braku wpływu naruszenia na rynek

66      Skarżąca zarzuca Komisji błędną ocenę kryterium wprowadzenia w życie naruszenia i jego wpływu na rynek, które należało uwzględnić przy ustalaniu kwoty podstawowej grzywny. W ramach swej argumentacji skarżąca przywołuje pkt 22 wytycznych, który wymienia „fakt, czy naruszenie zostało wprowadzone w życie, czy też nie” wśród kryteriów, jakie należało uwzględnić w celu ustalenia części sprzedaży, wykorzystanej do określenia kwoty podstawowej grzywny. Skarżąca podnosi ponadto, że z wyroku Sądu z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie T‑279/02 Degussa przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑897, pkt 247, jak również z praktyki decyzyjnej Komisji wynika, że kwestia, czy naruszenie miało rzeczywisty wpływ na rynek, jest istotna przy ocenie wagi tego naruszenia.

67      Zdaniem skarżącej z ww. w pkt 66 wyroku w sprawie Degussa przeciwko Komisji (pkt 231) wynika, że rzeczywisty wpływ kartelu na rynek należy uznać za dostatecznie wykazany, jeżeli Komisja jest w stanie przedstawić konkretne i wiarygodne dane, które wskazują z wystarczającym prawdopodobieństwem, że kartel miał wpływ na rynek. Ponadto w wyroku z dnia 12 września 2007 r. w sprawie T‑30/05 Prym i Prym Consumer przeciwko Komisji (niepublikowanym w Zbiorze) Sąd zażądał, by Komisja przedstawiła coś więcej niż zwykły dowód wprowadzenia w życie kartelu celem wykazania, że ów kartel miał rzeczywisty wpływ na rynek.

68      W niniejszej sprawie skarżąca twierdzi, że jest prawdą, iż sporne naruszenia zostały wprowadzone w życie, przynajmniej częściowo. Jednakże w toku postępowania administracyjnego wykazała ona, że klienci nie ponieśli szkody wskutek wprowadzenia w życie naruszenia i to z wielu powodów: nie byli uzależnieni od dostaw realizowanych przez przedsiębiorstwa uczestniczące w kartelu, ich zyski były rekordowe w okresie naruszenia, dochodziło do częstych „oszustw” przy wprowadzaniu w życie naruszenia, a wreszcie siła nabywcza klientów była znaczna i nie pozwalała wcale na podwyżkę cen. Zdaniem skarżącej wynika stąd, że wpływ kartelu na rynek był w każdym razie minimalny. W szczególności motywy zaskarżonej decyzji, do których odsyła motyw 300 i przypis 624, mogą co najwyżej wskazywać na częściowe wprowadzenie w życie kartelu, ale w żadnym razie nie dowodzą tego, że kartel miał wpływ na rynek.

69      W świetle tej argumentacji skarżącej należy wpierw zaznaczyć, że istnieje rozróżnienie między kryterium dotyczącym wprowadzenia lub niewprowadzenia w życie naruszenia a kryterium dotyczącym jego rzeczywistego wpływu na rynek. Jeśli chodzi o naruszenie takie jak to w niniejszej sprawie, polegające na podziale rynków, ustalaniu kwot, podziale klientów, ustalaniu cen i wymianie istotnych informacji handlowych, należy uznać, iż pierwsze z tych dwóch kryteriów jest spełnione, jeżeli zostanie wykazane, że to co zostało uzgodnione między uczestnikami kartelu zostało faktycznie wprowadzone w życie w ramach ich praktyki handlowej, to znaczy że członkowie kartelu podjęli działania mające na celu zastosowanie ustalonych cen, na przykład poprzez poinformowanie o nich klientów, wydanie pracownikom instrukcji, że mają traktować je jako podstawę do negocjacji i poprzez kontrolowanie ich stosowania przez ich konkurentów oraz ich własne oddziały sprzedaży (wyrok Sądu z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawach połączonych od T‑259/02 do T‑264/02 i T‑271/02 Raiffeisen Zentralbank Österreich i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑5169, pkt 285). Tymczasem skarżąca przyznaje, że Komisja słusznie stwierdziła w zaskarżonej decyzji, iż to kryterium było spełnione, jeśli chodzi o sporne naruszenie.

70      Jeśli chodzi o kryterium dotyczące rzeczywistego wpływu naruszenia na rynek, odnosi się ono do kwestii rzeczywistego oddziaływania wprowadzonego w życie naruszenia na konkurencję na danym rynku. Wprawdzie wprowadzenie w życie naruszenia stanowi istotny element, który – zważywszy na szczególne okoliczności każdej sprawy – może okazać się wystarczający, by uznać, że omawiane naruszenie miało rzeczywisty wpływ na rynek (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 25 października 2005 r. w sprawie T‑38/02 Groupe Danone przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑4407, pkt 148; ww. w pkt 69 wyrok w sprawach połączonych Raiffeisen Zentralbank Österreich i in. przeciwko Komisji, pkt 283–288), jednak wprowadzenie w życie porozumienia niekoniecznie oznacza, że ma ono rzeczywisty wpływ (ww. w pkt 67 wyrok w sprawie Prym i Prym Consumer przeciwko Komisji, pkt 110; zob. również podobnie wyrok Sądu z dnia 27 września 2006 r. w sprawie T‑43/02 Jungbunzlauer przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑3435, pkt 157). Kryteria oparte odpowiednio na wprowadzeniu lub niewprowadzeniu w życie naruszenia oraz na jego rzeczywistym wpływie na rynek są zatem odrębne i nie można domniemywać, że w razie spełnienia pierwszego kryterium drugie kryterium będzie również automatycznie spełnione.

71      Otóż należy stwierdzić, że pkt 22 wytycznych odnosi się wyraźnie do pierwszego z tych dwóch kryteriów, wymienionego wśród okoliczności, które Komisja zobowiązała się uwzględnić, aby stwierdzić, czy pewna część wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem, która ma zostać uwzględniona przy ustaleniu kwoty podstawowej grzywny, znajdować się będzie w niższej czy wyższej części skali sięgającej 30%, przewidzianej w pkt 21 tych wytycznych. Wytyczne nie przewidują jednak uwzględnienia rzeczywistego wpływu naruszenia na rynek w celu ustalenia kwoty podstawowej grzywny. Punkt 5 wytycznych, zgodnie z którym „[czas trwania naruszenia] [ma] istotny wpływ na potencjalne konsekwencje rynkowe naruszenia przepisów”, nie może skłaniać do odmiennego wniosku, ponieważ – jak słusznie podnosi Komisja – ma on na celu wyłącznie uzasadnienie faktu, iż pewna część wartości sprzedaży przyjęta zgodnie z pkt 19–23 wytycznych zostaje zgodnie z pkt 24 pomnożona przez liczbę lat udziału w naruszeniu.

72      Wynika stąd, że nie można zarzucać Komisji naruszenia wytycznych z tego względu, że nie przeanalizowała ona w zaskarżonej decyzji ewentualnego rzeczywistego wpływu spornego naruszenia na rynek i nie uwzględniła tej analizy w celu określenia kwoty podstawowej grzywny.

73      Komisja słusznie przypomina w tym względzie, że wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 oraz art. 65 ust. 5 traktatu [EWWiS] (Dz.U. 1998, C 9, s. 3, zwane dalej „wytycznymi z 1998 r.”) stanowiły wyraźnie w pkt 1 A akapit pierwszy, że przy ocenie wagi naruszenia Komisja musiała zbadać rzeczywisty wpływ naruszenia na rynek, gdy ów wpływ mógł zostać zmierzony. Orzecznictwo przytoczone przez skarżącą w ramach jej argumentacji dotyczy przypadków, w których wytyczne z 1998 r. były stosowane (ww. w pkt 66 wyrok w sprawie Degussa przeciwko Komisji, pkt 214; ww. w pkt 67 wyrok w sprawie Prym i Prym Consumer przeciwko Komisji, pkt 108).

74      Należy zaznaczyć w tym zakresie, że wprawdzie Komisja nie może odstąpić od reguł, które sama sobie narzuciła, chyba że przedstawi powody, które będą zgodne z zasadą równego traktowania, może ona jednak te reguły swobodnie zmieniać bądź zastępować innymi. W sytuacji, która objęta jest zakresem stosowania nowych reguł – tak jak w wypadku spornego naruszenia podlegającego, ratione temporis, zakresowi stosowania wytycznych, jak wynika z pkt 38 tego aktu – nie można zarzucać Komisji, że nie zbadała w celu określenia wagi naruszenia kryterium nieprzewidzianego w tych nowych regułach, jedynie na tej podstawie, iż jego analiza była przewidziana we wcześniejszych regułach (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie T‑352/09 Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 93).

75      Skarżąca podnosi jednak, że Komisja powinna dokonać ogólnej oceny prawnej i ekonomicznej wszystkich istotnych okoliczności w celu określenia wagi naruszenia i powinna też zbadać w tym zakresie rzeczywisty wpływ spornego naruszenia na przedmiotowe rynki i oprzeć się na tym, by określić kwotę podstawową grzywny.

76      Z utrwalonego orzecznictwa wynika w tym względzie, że wagę naruszeń należy ustalić na podstawie licznych okoliczności, do których należą szczególne okoliczności sprawy, jej kontekst i odstraszające działanie grzywien, przy czym nie ma potrzeby ustalania wiążącej lub wyczerpującej listy kryteriów, które należy obowiązkowo uwzględnić (zob. ww. w pkt 69 wyrok w sprawach połączonych Raiffeisen Zentralbank Österreich i in. przeciwko Komisji, pkt 238 i przytoczone tam orzecznictwo). Fakt, iż Komisja przedstawiła w wytycznych swoje podejście w zakresie oceny wagi naruszenia, nie wyklucza tego, że może ona dokonać tej oceny w sposób całościowy, z uwzględnieniem wszystkich istotnych okoliczności danej sprawy, w tym również elementów, które nie zostały wyraźnie wymienione w wytycznych (ww. w pkt 69 wyrok w sprawach połączonych Raiffeisen Zentralbank Österreich i in. przeciwko Komisji, pkt 237).

77      Wynika stąd, że fakt, iż wytyczne nie przewidują wyraźnie – w ramach określenia wagi naruszenia w celu ustalenia kwoty podstawowej grzywny – analizy rzeczywistego wpływu naruszenia na rynek, nie przeszkadzał Komisji w zbadaniu w niniejszej sprawie również tego czynnika.

78      Na poparcie swych twierdzeń zmierzających do zakwestionowania kwoty grzywny nałożonej na skarżącego z tytułu naruszenia reguł konkurencji skarżący nie może jednak poprzestać na wskazaniu, że Komisja winna była też zbadać w celu oceny wagi naruszenia ten czy inny czynnik, którego analiza nie była przewidziana w wytycznych. Musi on również wykazać, w jaki sposób owa analiza zmieniłaby ocenę wagi naruszenia przyjętą przez Komisję i uzasadniłaby nałożenie niższej grzywny.

79      W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że skarżąca tego nie wykazała. Jej skrótowa i ogólna argumentacja w tym względzie (zob. pkt 68 powyżej) pozostaje w sferze zwykłych stwierdzeń. Należy zaznaczyć w tym zakresie, że skarżąca nie omówiła szerzej argumentów, za pomocą których miała jakoby wykazać w toku postępowania administracyjnego, że klienci na rynkach objętych kartelem nie ponieśli szkody wskutek stwierdzonego wprowadzenia w życie tego kartelu, ani też nie zaprezentowała żadnego dowodu w tym względzie.

80      Ponadto niczym niepoparte twierdzenia skarżącej nie wystarczą, by wykluczyć możliwość rzeczywistego wpływu spornego kartelu na rynek. Fakt, iż zyski klientów uczestników kartelu były podobno rekordowe w okresie trwania naruszenia, nie wyklucza bowiem tego, że ów kartel wywarł wpływ na ceny płacone przez tych klientów. Wprost przeciwnie fakt, iż owi klienci korzystali – z niezależnych powodów związanych z ogólną koniunkturą – z wysokiej rentowności w czasie trwania naruszenia, mógł doprowadzić do tego, że byli oni raczej obojętni na ceny, jakie płacili za odczynniki objęte kartelem, i nie korzystali ze swej siły nabywczej oraz z okoliczności, że nie byli zależni od członków kartelu, aby uzyskać bardziej korzystne ceny. Ponadto jeśli chodzi o wzmiankę skarżącej dotyczącą częstych „oszustw”, należy przypomnieć, że bez względu na ewentualne oszustwa, które są dość częste w przypadku naruszenia tego rodzaju, skarżąca sama przyznaje, że sporne naruszenie zostało zasadniczo wprowadzone w życie.

81      Należy jeszcze zaznaczyć, że zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 62 powyżej skutek antykonkurencyjnej praktyki nie jest decydującym kryterium przy ocenie odpowiedniej wysokości grzywny. Okoliczności związane z zamiarem mogą mieć większe znaczenie niż okoliczności dotyczące jego skutków, zwłaszcza jeśli chodzi o naruszenia, które z samej natury są poważne, takie jak ustalanie cen i podział rynków, zważywszy, że okoliczności dotyczące skutków są obecne w niniejszej sprawie.

82      Z całości powyższych rozważań wynika, że argumentacja zaprezentowana przez skarżącą w ramach niniejszej części nie wystarczy, by wykazać, że dokonana przez Komisję ocena wagi spornego naruszenia jest w jakikolwiek sposób wadliwa. Ponadto z tych samych powodów, uwzględniając też ogólną uwagę zawartą w pkt 26 powyżej, należy przyjąć, w celu ewentualnego wykonania przez Sąd nieograniczonego prawa orzekania, że ta argumentacja skarżącej nie pozwala uznać, iż kwota podstawowa nałożonej na nią grzywny określona przez Komisję zgodnie z metodą określoną w wytycznych przekracza to, co jest odpowiednie.

83      W konsekwencji należy oddalić również drugą część zarzutu pierwszego.

 W przedmiocie części trzeciej, dotyczącej błędnej oceny znaczenia gospodarczego rynku właściwego

84      Skarżąca powołuje się na decyzję Komisji w innej sprawie dotyczącej naruszenia reguł konkurencji, w której Komisja przyznała obniżkę kwoty grzywny z tego względu, że naruszenie dotyczyło rynku, którego wielkość była raczej ograniczona. Podnosi ona, nawiązując do danych liczbowych dotyczących ogólnej wartości transakcji na rynkach objętych spornym naruszeniem i na innych rynkach sektora produktów chemicznych, że w niniejszej sprawie chodzi o rynki, które z gospodarczego punktu widzenia są nieznaczące. Skarżąca zarzuca Komisji, że wspomniana instytucja nie uwzględniła w sposób niezgodny z prawem tego aspektu naruszenia w celu obniżenia kwoty grzywny.

85      Należy przypomnieć w tym względzie, że zgodnie z metodą określoną w wytycznych w odniesieniu do ustalenia kwoty podstawowej grzywny (pkt 7 powyżej) na tę kwotę składa się procent wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem, pomnożona przez liczbę lat, w ciągu których dokonywano naruszenia, i powiększona o opłatę wejściową, która sama stanowi procent wartości omawianej sprzedaży.

86      Jak słusznie podnosi Komisja, wynika stąd, że metoda zastosowana w niniejszej sprawie w celu określenia kwoty podstawowej grzywny uwzględnia prawie automatycznie bardziej lub mniej istotne znaczenie gospodarcze rynku objętego naruszeniem w porównaniu z innymi rynkami, ponieważ znaczenie gospodarcze przekłada się bezwzględnie na wielkość sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem, a zatem na większą lub mniejszą kwotę podstawową grzywny. W tych okolicznościach wcale nie wydaje się konieczne przyznanie – w przypadku, gdy owa metoda jest stosowana – dodatkowej obniżki kwoty grzywny w celu uwzględnienia podobno mniejszego znaczenia rynku objętego naruszeniem i to niezależnie nawet od kwestii, czy uwzględnienie tego elementu jest uzasadnione lub stosowne.

87      Co się tyczy wcześniejszej decyzji Komisji przytoczonej przez skarżącą, chodzi tu o decyzję Komisji z dnia 9 grudnia 2004 r. dotyczącą postępowania na podstawie art. 81 [WE] i art. 53 [EOG] (sprawa COMP/E-2/37.533 – Chlorek choliny) (Dz.U. 2005, L 190, s. 22). Ponieważ decyzja ta została wydana w 2004 r., wynika stąd, że kwoty grzywien nałożonych w rzeczonej decyzji zostały określone zgodnie z metodą różniącą się od metody określonej w wytycznych z 2006 r. W konsekwencji z tej decyzji nie można wyciągnąć żadnego istotnego wniosku w zakresie zgodności z prawem i stosownego charakteru grzywy nałożonej na skarżącą w niniejszej sprawie. W każdym razie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem wcześniejsza praktyka decyzyjna Komisji nie stanowi mających zastosowanie ram prawnych dla grzywien w zakresie prawa konkurencji (wyroki Trybunału: z dnia 21 września 2006 r. w sprawie C‑167/04 P JCB Service przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑8935, pkt 205; z dnia 24 września 2009 r. w sprawach połączonych C‑125/07 P, C‑133/07 P, C‑135/07 P i C‑137/07 P Erste Group Bank i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑8681, pkt 233).

88      Ponadto należy zaznaczyć, że – jak słusznie przypomina Komisja – w wyroku z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie T‑44/00 Mannesmannröhren-Werke przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑2223, pkt 229, Sąd jednoznacznie odrzucił tezę, zgodnie z którą grzywny powinny być ustalane w bezpośredniej zależności od rozmiarów dotkniętego naruszeniem rynku. Sąd wskazał, iż ten czynnik jest tylko jednym spośród istotnych czynników i że zgodnie ze stosownymi przepisami, w rozumieniu nadanym przez orzecznictwo, grzywna nałożona na przedsiębiorstwo z tytułu naruszenia w dziedzinie konkurencji musi być proporcjonalna do naruszenia, rozpatrywanego w całości, z uwzględnieniem w szczególności jego wagi, którą należy oceniać na podstawie licznych elementów, jak wynika z orzecznictwa przytoczonego w pkt 76 powyżej.

89      Na poparcie swych twierdzeń skarżąca przywołała również ww. w pkt 70 wyrok w sprawie Groupe Danone przeciwko Komisji (pkt 191). Otóż Sąd stwierdza w nim, że bezwzględna wartość danej sprzedaży jest również istotnym wskaźnikiem wagi naruszenia, ponieważ wiernie odzwierciedla znaczenie gospodarcze transakcji, które w wyniku naruszenia zostały wyłączone z normalnej konkurencji. Powyższa uwaga nie tylko nie wspiera w żaden sposób argumentacji zaprezentowanej przez skarżącą w ramach niniejszej części zarzutu, ale nadto potwierdza odpowiedni charakter metody przedstawionej w wytycznych w zakresie ustalenia kwoty podstawowej grzywny na podstawie wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem.

90      Mając na względzie wszystkie powyższe rozważania, należy uznać, że nie można zarzucać Komisji tego, że nie obniżyła w niniejszej sprawie kwoty grzywny, jaką miała nałożyć na skarżącą, obliczonej zgodnie z metodą określoną w wytycznych, celem uwzględnienia podobno ograniczonego znaczenia gospodarczego rynków objętych spornym naruszeniem. Ponadto, zważywszy na nieograniczone prawo orzekania przysługujące Sądowi w dziedzinie grzywien, należy uznać, że w argumentacji zaprezentowanej przez skarżącą w ramach niniejszej części zarzutu nic nie pozwala uznać, że kwota grzywny ustalona w zaskarżonej decyzji przekracza to, co jest odpowiednie. Dlatego też należy również oddalić trzecią część zarzutu.

 W przedmiocie części czwartej, dotyczącej błędnej oceny względnej wagi udziału skarżącej w naruszeniu

91      Skarżąca przypomina, że jeśli naruszenie zostało popełnione przez kilka przedsiębiorstw, należy zbadać względną wagę udziału każdego z nich. Tymczasem w niniejszej sprawie istnieje szereg okoliczności znanych Komisji, które wskazują na to, że udział skarżącej w naruszeniu miał minimalne znaczenie. Po pierwsze, naruszenie rozpoczęło się i było kontynuowane z inicjatywy innego przedsiębiorstwa, mianowicie Almamet. Wprawdzie skarżąca uczestniczyła w kartelu, jednak nie była jego przywódcą. Po drugie, skarżąca była najmniejszym członkiem kartelu z punktu widzenia obrotu, którego dotyczy naruszenie, uwzględnionego w celu ustalenia kwoty grzywny. Ponadto została zmuszona przez innych członków kartelu do zaopatrywania się w magnez u innego przedsiębiorstwa uczestniczącego w kartelu, u grupy Ecka. Wynika stąd, że skarżąca była jedynie nieznaczącym członkiem kartelu, na którego inni członkowie wywierali presję gospodarczą podczas spotkań. Wreszcie po trzecie, skarżąca zauważa, że z punktu widzenia jej całkowitej wielkości jest ona znacznie mniejszym przedsiębiorstwem niż większość innych członków kartelu. Jej zdaniem wszystkie te elementy winny zostać uwzględnione w zaskarżonej decyzji, aby złagodzić ocenę wagi jej udziału w naruszeniu i doprowadzić w ten sposób do obniżenia kwoty podstawowej grzywny ustalonej w odniesieniu do niej.

92      Mając na względzie tę argumentację, tytułem wstępu należy zaznaczyć, iż z utrwalonego orzecznictwa wynika, że – jak podnosi skarżąca – jeżeli naruszenie zostało popełnione przez kilka przedsiębiorstw, to w ramach ustalenia kwoty grzywien należy zbadać względną wagę udziału każdego z tych przedsiębiorstw, co w szczególności wymaga ustalenia, jaką rolę pełniło każde z nich w czasie uczestniczenia w naruszeniu. Wniosek ten stanowi logiczną konsekwencję zasady indywidualizacji kar i sankcji, zgodnie z którą przedsiębiorstwo ponosi odpowiedzialność wyłącznie za czyny, które mu się indywidualnie zarzuca. Jest to zasada, która znajduje zastosowanie we wszelkich postępowaniach administracyjnych mogących doprowadzić do zastosowania sankcji na podstawie reguł konkurencji Unii (zob. ww. w pkt 70 wyrok w sprawie Groupe Danone przeciwko Komisji, pkt 277, 278 i przytoczone tam orzecznictwo).

93      Jednakże jak prawidłowo zauważa Komisja, to właśnie w celu zachowania zgodności z tymi zasadami pkt 28 i 29 wytycznych przewidują modulację kwoty podstawowej grzywny na podstawie pewnych okoliczności, odpowiednio obciążających lub łagodzących, które są właściwe dla każdego zainteresowanego przedsiębiorstwa. Ponadto nie ma nic niewłaściwego w przyjętej przez Komisję w wytycznych metodzie polegającej na ustaleniu – w celu określenia kwoty podstawowej grzywny – tego samego procentu sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem dla wszystkich uczestników naruszenia oraz na dostosowaniu w zależności od przypadku w górę lub w dół ustalonej w ten sposób kwoty podstawowej dla każdego uczestnika w zależności od okoliczności obciążających lub łagodzących, które są dla niego właściwe, aby odzwierciedlić względną wagę jego udziału w kartelu (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 8 października 2008 r. w sprawie T‑73/04 Carbone‑Lorraine przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑2661, pkt 100; ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 58).

94      Należy więc zbadać, czy okoliczności podnoszone przez skarżącą w ramach jej argumentacji dotyczącej niniejszej części zarzutu uzasadniają nałożenie na nią grzywny niższej niż grzywna, która została na nią nałożona w zaskarżonej decyzji. Ostatecznie nie ma większego znaczenia to, że taka obniżka kwoty grzywny nałożonej na skarżącą powinna wynikać w odniesieniu do niej z obniżki kwoty podstawowej grzywny lub z uwzględnienia okoliczności łagodzących ją dotyczących.

95      W pierwszej kolejności, jeśli chodzi o rolę przywódcy naruszenia pełnioną podobno przez Almamet, należy zaznaczyć, że zgodnie z pkt 28 ostatnie tiret wytycznych rola przywódcy lub inicjatora naruszenia stanowi okoliczność obciążającą, która może uzasadniać podwyższenie kwoty podstawowej grzywny. Innymi słowy, gdyby wspomniane twierdzenie skarżącej okazało się prawdziwe, uzasadniałoby ono raczej podwyższenie kwoty podstawowej grzywny nałożonej na Almamet, niż obniżenie wspomnianej kwoty względem skarżącej. Jednakże to ustalenie nie wystarczy, by móc od razu oddalić ów zarzut szczegółowy skarżącej jako bezskuteczny. W zależności bowiem od okoliczności każdej sprawy najbardziej odpowiedni środek pozwalający na usunięcie nierównego traktowania kilku uczestników naruszenia – wynikającego z faktu, że waga zachowania o znamionach naruszenia niektórych z nich została niedoszacowana względem wagi zachowania innych – może polegać na obniżeniu kwoty grzywny nałożonej na tych ostatnich (zob. podobnie ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 55, 56, i przytoczone tam orzecznictwo).

96      Bez konieczności analizowania kwestii, czy orzecznictwo przytoczone w punkcie poprzednim może być stosowane w przypadku skarżącej, należy oddalić ów zarzut szczegółowy jako w każdym razie bezzasadny.

97      Na poparcie swego twierdzenia, że Almamet była przywódcą kartelu, skarżąca podnosi bowiem wyłącznie, iż prawie wszystkie spotkania kartelu zostały zorganizowane przez to przedsiębiorstwo. Skarżąca odsyła w tym względzie do motywów 64 i 67 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którymi dwa pierwsze spotkania kartelu miały miejsce w lokalach Almamet i zostały zorganizowane przez członka jej personelu kierowniczego.

98      Przede wszystkim należy stwierdzić, że wprawdzie z tych dwóch motywów zaskarżonej decyzji faktycznie wynika, iż spotkania w dniach 22 kwietnia 2004 r. i 7 września 2004 r. w sprawie sproszkowanego węglika wapnia odbyły się w lokalach Almamet, jednak nie jest prawdziwe twierdzenie, że wszystkie spotkania kartelu zostały zorganizowane przez to przedsiębiorstwo.

99      Z motywu 69 zaskarżonej decyzji wynika, że podczas spotkania w dniu 7 września 2004 r. uczestnicy, a wśród nich skarżąca, postanowili, że podobne spotkania organizowane będą regularnie i że odpowiedzialność za ich organizację powierzana będzie kolejno każdemu z uczestników. Następnie w motywach 70–89 zaskarżonej decyzji Komisja odnosi się do dziewięciu innych spotkań dotyczących sproszkowanego węglika wapnia, zorganizowanych przez różnych uczestników kartelu. W motywie 78 zaskarżonej decyzji Komisja wskazuje, czego skarżąca nie zakwestionowała, że sama skarżąca zorganizowała siódme spotkanie w dniu 22 listopada 2005 r., które odbyło się w Wiedniu (Austria). Ponadto zgodnie z motywem 90 zaskarżonej decyzji podczas jedenastego ostatniego spotkania w sprawie tego samego produktu postanowiono, że skarżąca będzie odpowiedzialna za organizację nowego spotkania (później anulowanego, co wynika z motywu 91 tej decyzji), które miało odbyć się w Wiedniu w dniu 9 stycznia 2007 r. Skarżąca dokonała już w tym celu rezerwacji w hotelu.

100    Co się tyczy granulowanego węglika wapnia, w motywie 98 zaskarżonej decyzji Komisja wskazała, że pierwsze spotkanie odbyło się w dniu 7 kwietnia 2004 r. w hotelu w Słowenii i że zostało ono zorganizowane przez TDR‑Metalurgija d.d. Oprócz samego organizatora w spotkaniu tym uczestniczyły tylko dwa przedsiębiorstwa, a mianowicie skarżąca i Novácke chemické závody a.s. W motywie 99 zaskarżonej decyzji Komisja wspomniała o dwóch innych spotkaniach w Bratysławie (Słowacja), w których uczestniczyli ci sami trzej wytwórcy tego produktu. Komisja dodała jednak, że kwestie dotyczące granulowanego węglika wapnia poruszane były także bądź na spotkaniach dotyczących sproszkowanego węglika wapnia, bądź też na specjalnych spotkaniach stanowiących przedłużenie tych pierwszych (zob. motywy 101 i 108 zaskarżonej decyzji).

101    Jeśli chodzi o spotkania części kartelu odnoszącej się do magnezu, w której skarżąca nie uczestniczyła, Komisja wskazuje w motywie 115 zaskarżonej decyzji, że trzy przedsiębiorstwa, które brały udział w tych spotkaniach, w tym Almamet, kolejno ponosiły odpowiedzialność za ich organizację i odnośne koszty.

102    Co się tyczy argumentu, że Almamet była przywódcą lub inicjatorem naruszenia z tego względu, że zorganizowała dwa pierwsze spotkania, należy przypomnieć, iż Sąd zbadał już i oddalił podobny argument w ww. w pkt 74 wyroku w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji (pkt 77–79) dotyczącej skargi wniesionej na zaskarżoną decyzję przez innego uczestnika tego samego kartelu.

103    Sąd stwierdził, że z motywu 54 zaskarżonej decyzji wynika, iż według Komisji u źródeł porozumienia dotyczącego sproszkowanego węglika wapnia leżał trend spadkowy, który wykazywały ceny tego produktu od początku XXI wieku, w połączeniu ze wzrostem kosztów produkcji i obniżeniem popytu. Zgodnie z motywem 104 zaskarżonej decyzji podobne nastroje panowały na rynku granulowanego węglika wapnia. W motywie tym zacytowano „pracownika Akzo Nobel”, który stwierdził, że wszystkim dostawcom tego produktu „podwyżki cen wydawały się konieczne”. Jeśli chodzi o magnez, także przeznaczony dla przemysłu metalurgicznego i mogący zastąpić sproszkowany węglik wapnia, w motywie 113 zaskarżonej decyzji Komisja przyznała, że popyt na ten produkt wzrastał, lecz dodała, że „dostawcy byli również świadomi wzrostu siły swych klientów na rynku”, a ponadto znajdowali się pod coraz większą presją spowodowaną wejściem na rynek nowych konkurentów chińskich.

104    Sąd uznał, że w takich okolicznościach niewielkie znaczenie ma kwestia, kto podjął inicjatywę zorganizowania pierwszego spotkania, ponieważ podjęcie takiej inicjatywy stanowiło tylko manifestację nastrojów wspólnych kilku producentom omawianego produktu. W związku z tym Sąd oddalił argument, że Komisja niesłusznie nie uwzględniła okoliczności obciążającej wobec niektórych innych uczestników, w tym Almamet, gdyż byli ono przywódcami lub inicjatorami naruszenia.

105    Powyższe rozważania, których w ogóle nie podważa argumentacja zaprezentowana przez skarżącą, pozwalają oddalić również jako bezzasadny odpowiadający zarzut szczegółowy podniesiony przez nią w ramach niniejszej sprawy.

106    W drugiej kolejności, podniesiony przez skarżącą fakt, iż jest ona najmniejszym członkiem kartelu z punktu widzenia wielkości obrotu uzyskanego w zakresie produktów, których dotyczył ów kartel, został dostatecznie uwzględniony w ramach metody obliczenia kwoty podstawowej przyjętej w wytycznych, która polega na obliczeniu wspomnianej kwoty na podstawie wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem. Ewidentnie niższy obrót uzyskany na danym rynku oznacza ustalenie niższej kwoty podstawowej.

107    Jeśli chodzi o argument, że skarżąca była „nieznaczącym członkiem” kartelu, należy zaznaczyć, że „wyłącznie bierna rola” przedsiębiorstwa w popełnieniu naruszenia lub „pójście w ślad za [jego] liderem” były wyraźnie przewidziane jako okoliczność łagodząca w pkt 3 tiret pierwsze wytycznych z 1998 r., ale nie figurują w niewyczerpującym wykazie okoliczności łagodzących zawartym w pkt 29 wytycznych.

108    Skarżąca nie spełniała w żadnym razie przesłanek uwzględnienia takiej okoliczności łagodzącej, zakładając, że byłoby to możliwe pod rządami wytycznych. Jak orzekł Sąd w wyroku z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie T‑220/00 Cheil Jedang przeciwko Komisji, Rec. s. II‑2473, pkt 167 i 168, taka bierna rola lub pójście w ślad za liderem przy realizacji naruszenia zakładają przyjęcie przez dane przedsiębiorstwo „niezaangażowanej postawy”, czyli brak aktywnego udziału w przygotowywaniu porozumienia lub porozumień antykonkurencyjnych. Wśród tych okoliczności, które mogą wskazywać na bierną rolę przedsiębiorstwa w kartelu, można wziąć pod uwagę znacznie rzadsze, w porównaniu ze zwykłymi członkami kartelu, uczestnictwo tego przedsiębiorstwa w spotkaniach, jak również jego późne wejście na rynek będący przedmiotem naruszenia, niezależnie od czasu jego uczestnictwa w tym naruszeniu, lub też złożenie wyraźnych oświadczeń w tym zakresie przez przedstawicieli przedsiębiorstw trzecich uczestniczących w naruszeniu.

109    Tymczasem w niniejszej sprawie skarżąca uczestniczyła we wszystkich spotkaniach kartelu dotyczących dwóch produktów, które sprzedawała, mianowicie sproszkowanego i granulowanego węglika wapnia (zob. odpowiednio motywy 64–88, 98 i 99 zaskarżonej decyzji). Skarżąca zorganizowała nawet sama jedno spotkanie i zgodziła się wziąć na siebie odpowiedzialność za organizację kolejnego spotkania (zob. pkt 99 powyżej). Ponadto z zaskarżonej decyzji wynika, że poziom zaangażowania skarżącej w spotkania, na których była ona obecna, był porównywalny z poziomem zaangażowania innych uczestników. We wspomnianych powyżej motywach zaskarżonej decyzji wskazano bowiem, że uczestnicy różnych spotkań przekazywali sobie informacje na temat wielkości sprzedaży i że następnie tabela podziału rynku była uaktualniana. Poza tym omawiano ceny, jakie miały być stosowane, a niekiedy podejmowano decyzje o podwyżkach cen (zob. na przykład motywy 67 i 68 zaskarżonej decyzji). Oprócz tego z motywu 83 zaskarżonej decyzji wynika, że inny członek kartelu, który nie mógł uczestniczyć w spotkaniu w dniu 25 kwietnia 2006 r., poinformował wcześniej skarżącą o dotyczących go danych liczbowych celem przekazania ich członkom kartelu podczas tego spotkania. Żadna z tych informacji nie pozwala więc uznać, że zachowanie skarżącej było bierne i że jej rola w naruszeniu była „nieznacząca” lub, mówiąc bardziej ogólnie, odmienna od roli pozostałych uczestników.

110    Wreszcie jeśli chodzi o twierdzenie skarżącej, że została „zmuszona” przez innych członków kartelu do zaopatrywania się w magnez u innego uczestnika kartelu, poza faktem, iż skarżąca nie wyjaśnia, w jaki sposób i przy użyciu jakich środków pozostali członkowie kartelu mogli narzucić jej taki obowiązek, nie wpływa ono negatywnie – przy założeniu, że jest prawdziwe – na względną wagę jej udziału w naruszeniu. Ponadto, jak słusznie przypomina Komisja, Sad orzekł już, że przedsiębiorstwo, na które wywierana jest presja, by przystąpiło do kartelu, może poinformować o tym właściwe władze, zamiast przyłączać się do kartelu, w związku z czym nie może ono powoływać się na tą presję, aby uzyskać obniżkę kwoty nałożonej na niego grzywny (wyrok Sądu z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie T‑236/01, T‑239/01, od T‑244/01 do T‑246/01, T‑251/01 i T‑252/01 Tokai Carbon i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1181, pkt 344).

111    W trzeciej kolejności argument skarżącej, że z punktu widzenia jej całkowitej wielkości jest ona znacznie mniejszym przedsiębiorstwem niż większość innych członków kartelu, również nie zasługuje na uwzględnienie. Po pierwsze należy zaznaczyć, że pkt 30 wytycznych stanowi, iż Komisja zwróci szczególną uwagę na potrzebę zapewnienia grzywnom wystarczającego skutku odstraszającego i że w tym celu może ona podwyższyć grzywnę, która ma zostać nałożona na przedsiębiorstwa uzyskujące szczególnie wysoki obrót, poza sprzedażą dóbr i usług, do których odnosi się naruszenie. Po drugie zgodnie z pkt 35 wytycznych w wyjątkowych okolicznościach Komisja może, na wniosek stron, uwzględnić niewypłacalność danego przedsiębiorstwa w szczególnym kontekście społeczno-gospodarczym. Tak więc wytyczne przewidują pod pewnymi określonymi warunkami możliwość uwzględnienia przy ustalaniu kwoty grzywny znacznej całkowitej wielkości przedsiębiorstwa uczestniczącego w naruszeniu reguł konkurencji lub odwrotnie ograniczonej wypłacalności przedsiębiorstwa w takiej sytuacji.

112    Natomiast poza tymi ewentualnościami przedsiębiorstwo nie może żądać obniżenia kwoty nałożonej na nie grzywny na tej tylko podstawie, że z punktu widzenia jego całkowitej wielkości jest ono znacznie mniejsze niż inni uczestnicy tego samego naruszenia. W wyroku z dnia 28 czerwca 2005 r. w sprawach połączonych C‑189/02 P, C‑202/02 P, od C‑205/02 P do C‑208/02 P i C‑213/02 P Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑5425, pkt 312, Trybunał orzekł bowiem, że przy ustalaniu kwoty grzywien w zależności od wagi i czasu trwania spornego naruszenia Komisja nie ma obowiązku zapewnienia, w przypadku gdy grzywny zostają nałożone na kilka przedsiębiorstw uczestniczących w tym samym naruszeniu, aby ostateczne kwoty grzywien dla tych przedsiębiorstw wynikające z obliczeń odzwierciedlały wszelkie różnice pomiędzy nimi ze względu na ich całkowity obrót.

113    Zważywszy, że w celu obniżenia kwoty podstawowej grzywny nałożonej na skarżącą poprzestała ona na wskazaniu, iż z punktu widzenia całkowitej wielkości jest ona jakoby mniejsza niż inni uczestnicy tego samego kartelu, należy oddalić ten ostatni argument, a tym samym czwartą część zarzutu w całości. Ponadto z tych samych powodów, uwzględniając też ogólną uwagę zawartą w pkt 26 powyżej, należy przyjąć, w celu ewentualnego wykonania przez Sąd nieograniczonego prawa orzekania, że ta argumentacja skarżącej nie pozwala uznać, iż kwota podstawowa nałożonej na nią grzywny określona przez Komisję zgodnie z metodą określoną w wytycznych przekracza to, co jest odpowiednie.

 W przedmiocie części piątej, dotyczącej nieuwzględnienia przez Komisję faktu, iż skarżąca uczestniczyła tylko w niektórych częściach naruszenia

114    Skarżąca przypomina, że Komisja uznała w zaskarżonej decyzji, iż omawiane porozumienia i uzgodnione praktyki stanowiły jednolite i ciągłe naruszenie. Tymczasem skarżąca uczestniczyła w naruszeniu jedynie w odniesieniu do dwóch z trzech przedmiotowych produktów, mianowicie w odniesieniu do sproszkowanego i granulowanego węglika wapnia, jak przyznała sama Komisja. Orzecznictwo wymaga uwzględnienia takiego częściowego udziału przy ocenie wagi naruszenia i przy określaniu kwoty grzywny, czego Komisja nie uczyniła w niniejszej sprawie. Zdaniem skarżącej Komisja winna była obniżyć w jej wypadku kwotę podstawową grzywny celem uwzględnienia okoliczności, że skarżąca brała udział w naruszeniu tylko w odniesieniu do dwóch z trzech przedmiotowych produktów. Poza tym ustalenie takiej samej kwoty podstawowej dla wszystkich przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu jest niezgodne z prawem, ponieważ kwota podstawowa grzywny, jaka ma zostać nałożona na każdego uczestnika naruszenia, winna odzwierciedlać różnice dotyczące zakresu udziału każdego z nich w naruszeniu, a zatem stopień wagi naruszenia, jaki może im zostać przypisany.

115    Wprawdzie okoliczność, że przedsiębiorstwo nie brało udziału we wszystkich zachowaniach składających się na kartel, nie jest istotna dla stwierdzenia istnienia naruszenia względem niego, jednak tego rodzaju okoliczność należy wziąć pod uwagę w ramach oceny wagi naruszenia i, w razie potrzeby, przy ustalaniu kwoty grzywny (wyrok Trybunału z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawach połączonych C‑204/00 P, C‑205/00 P, C‑211/00 P, C‑213/00 P, C‑217/00 P i C‑219/00 P Aalborg Portland i in. przeciwko, Rec. s. I‑123, pkt 86).

116    Należy zaznaczyć, że metoda ustalenia grzywny zaprezentowana w wytycznych i omówiona w pkt 7 powyżej odpowiada w pełni wymogom tego orzecznictwa. Jak Komisja wskazała bowiem w istocie w motywie 296 zaskarżonej decyzji, kwota podstawowa grzywny zostaje określona na podstawie sprzedaży dokonanej przez dane przedsiębiorstwo w związku z naruszeniem, co oznacza, że uwzględnia się jedynie sprzedaż produktów, w zakresie których przedmiotowe przedsiębiorstwo uczestniczyło w naruszeniu. Konkretnie w przypadku skarżącej uwzględniono jedynie zrealizowaną przez nią sprzedaż sproszkowanego i granulowanego węglika wapnia, co potwierdza motyw 288 zaskarżonej decyzji.

117    Poza tym nieprawdziwe jest twierdzenie skarżącej, że ustalono taką samą kwotę podstawową dla wszystkich przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu. Owa kwota zostaje określona w odniesieniu do każdego przedsiębiorstwa na podstawie sprzedaży zrealizowanej przez nie w związku z naruszeniem. W konsekwencji dla każdego uczestnika naruszenia ustala się różną kwotę podstawową. Motyw 308 zaskarżonej decyzji, który zawiera tabelę prezentującą kwoty podstawowe grzywny określone dla każdego z przedsiębiorstw uczestniczących w spornym naruszeniu, potwierdza zresztą, że miało to miejsce w niniejszej sprawie.

118    Wynika stąd, że piąta część zarzutu jest bezzasadna i należy ją oddalić. Ponadto uwzględniając też ogólną uwagę zawartą w pkt 26 powyżej, należy przyjąć, w celu ewentualnego wykonania przez Sąd nieograniczonego prawa orzekania, że ta argumentacja skarżącej nie pozwala uznać, iż kwota podstawowa nałożonej na nią grzywny określona przez Komisję zgodnie z metodą określoną w wytycznych przekracza to, co jest odpowiednie.

 W przedmiocie części szóstej, dotyczącej naruszenia prawa i naruszenia obowiązku uzasadnienia, jeśli chodzi o określenie opłaty wejściowej

119    W pierwszej kolejności skarżąca podnosi naruszenie obowiązku uzasadnienia, ponieważ Komisja nie uzasadniła dostatecznie faktu, iż określoną procentowo wartość mającą zastosowanie przy określeniu opłaty wyjściowej ustaliła na poziomie 17%. Skarżąca uważa, że Komisja naruszyła obowiązek uzasadnienia zdefiniowany w orzecznictwie, jako że posłużyła się standardowymi formułami i nie zajęła stanowiska w kwestii mającej znaczenie przy określeniu opłaty wejściowej, mianowicie w kwestii skutku odstraszającego wspomnianego w pkt 25 wytycznych, oraz w przedmiocie względów, które skłoniły ją do ustalenia na poziomie 17% wartości określonej procentowo niezbędnej do zapewnienia zamierzonego skutku odstraszającego.

120    Zakres obowiązku uzasadnienia wynikającego z art. 253 WE został przypomniany w pkt 28–30 powyżej. Jeśli chodzi w szczególności o zakres tego obowiązku w odniesieniu do obliczenia kwoty grzywny nałożonej za naruszenie reguł konkurencji, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że istotne wymogi formalne, jakie wprowadza ów obowiązek uzasadnienia, są spełnione wtedy, gdy Komisja w swej decyzji wskaże te elementy oceny, które umożliwiły jej zmierzenie wagi i czasu trwania naruszenia, jak również elementy oceny, które wzięła ona pod uwagę w tym celu, przy zastosowaniu wskazówek zawartych w jej własnych wytycznych (zob. wyrok Sądu z dnia 6 grudnia 2005 r. w sprawie T‑48/02 Brouwerij Haacht przeciwko Komisji, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).

121    W niniejszej sprawie Komisja przedstawiła w motywach 291 i nast. zaskarżonej decyzji w ramach tytułu „Określenie kwoty podstawowej grzywny” elementy, które uwzględniła, ustalając kwotę podstawową grzywny dla każdego uczestnika naruszenia, w tym opłatę wejściową. W szczególności Komisja zbadała w motywach 292–296 zaskarżonej decyzji wagę naruszenia oraz stwierdziła między innymi (motyw 294), że naruszenie takie jak to rozpatrywane w niniejszej sprawie „zalicza się ze względu na swój charakter do najpoważniejszych ograniczeń konkurencji”. W motywach 297 i 298 zaskarżonej decyzji Komisja nawiązała do łącznego udziału uczestników naruszenia w rynku (zob. również pkt 28–34 powyżej). Wreszcie w motywach 299 i 300 zaskarżonej decyzji Komisja wspomniała odpowiednio o zasięgu geograficznym kartelu, który został określony w pkt 1 powyżej, oraz o fakcie, iż porozumienia stanowiące naruszenie „były zasadniczo wprowadzane w życie, a ich stosowanie było kontrolowane”.

122    Zaprezentowawszy powyższe rozważania, w motywie 301 zaskarżonej decyzji Komisja wyprowadziła wnioski co do ustalenia procentu służącego do określenia kwoty podstawowej grzywny. Jeśli chodzi o procent służący do określenia opłaty wejściowej, Komisja wskazała w motywie 306 zaskarżonej decyzji, co następuje: „Biorąc pod uwagę szczególne okoliczności sprawy i zbadane powyżej kryteria dotyczące charakteru naruszenia i zasięgu geograficznego naruszenia, określona procentowo wartość, jaka ma zostać zastosowana w ramach kwoty dodatkowej, winna wynieść 17%”.

123    Wynika stąd, że wbrew twierdzeniom skarżącej Komisja zaprezentowała w zaskarżonej decyzji wystarczające uzasadnienie, aby usprawiedliwić swój wybór w zakresie wartości 17% dla celów ustalenia opłaty wejściowej. Komisja nie poprzestała na „standardowych formułach”, ale odesłała do przedstawionych wcześniej rozważań dotyczących wagi naruszenia (motywy 292–296), zgodnie z którymi chodziło o naruszenie zaliczające się ze względu na jego charakter do najpoważniejszych naruszeń, oraz do rozważań dotyczących zasięgu geograficznego naruszenia. Zastosowane kryteria zostały więc wskazane z wystarczającą dokładnością, w związku z czym należy oddalić zarzut szczegółowy dotyczący naruszenia obowiązku uzasadnienia.

124    W drugiej kolejności skarżąca podnosi, że gdyby Komisja przeprowadziła prawidłową ocenę, musiałaby uwzględnić argumenty przedstawione przez nią w toku postępowania administracyjnego i ustalić tym samym niższą opłatę wejściową, a nawet zrezygnować z doliczenia tej opłaty do kwoty podstawowej grzywny, jaka miała zostać na nią nałożona. Skarżąca wspomina w tym względzie o stworzeniu wewnętrznego programu kształcenia dotyczącego naruszeń prawa konkurencji oraz sytuacji kryzysowej, w jakiej znalazła się w okresie naruszenia. Ponadto skarżąca podkreśla, że była jedynym przedsiębiorstwem uczestniczącym w naruszeniu, które wyraziło żal za ten udział.

125    W świetle tej argumentacji należy przede wszystkim zaznaczyć, że zgodnie z pkt 25 wytycznych Komisja „[doliczy] do kwoty podstawowej” opłatę wejściową. Innymi słowy wbrew temu, co sugeruje skarżąca, Komisja nie musiała zadecydować, czy należało doliczyć opłatę wejściową do kwoty podstawowej grzywny, jaką miała na nią nałożyć, czy też nie należało tego czynić. Metoda określona w wytycznych, którą zastosowała Komisja, przewiduje doliczenie tej kwoty do kwoty podstawowej.

126    Następnie odpowiednio z motywów 324 i 329 zaskarżonej decyzji wynika, że Komisja wzięła pod uwagę twierdzenia skarżącej dotyczące wprowadzenia wewnętrznego programu kształcenia oraz sytuacji kryzysowej, w jakiej znalazła się w okresie naruszenia, w ramach badania ewentualnych okoliczności łagodzących uwzględnianych w odniesieniu do każdego uczestnika kartelu.

127    W tym względzie należy przypomnieć, że opłata wejściowa, o której mowa w pkt 25 wytycznych, jest częścią kwoty podstawowej grzywny, która – jak wynika z pkt 19 wytycznych – powinna odzwierciedlać wagę naruszenia, a nie względną wagę udziału w naruszeniu każdego z zainteresowanych przedsiębiorstw. Zgodnie z orzecznictwem tę ostatnią kwestię należy badać w ramach ewentualnego zastosowania okoliczności obciążających bądź łagodzących. Wobec tego Komisja może ustalić procent wartości sprzedaży, o którym mowa w pkt 25 wytycznych, podobnie zresztą jak procent, o którym mowa w pkt 21 wytycznych, na tym samym poziomie dla wszystkich uczestników kartelu (zob. ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 58 i przytoczone tam orzecznictwo).

128    Wynika stąd, że nie można zarzucać Komisji naruszenia prawa lub naruszenia jej własnych wytycznych dlatego, że w celu określenia opłaty wejściowej nie ustaliła w odniesieniu do skarżącej procentu wartości sprzedaży na poziomie poniżej 17%, uwzględniając szczególne okoliczności podnoszone w jej przypadku, które zostały streszczone w pkt 124 powyżej. Powinny one zostać rozpatrzone w ramach badania ewentualnych okoliczności łagodzących podlegających uwzględnieniu na korzyść skarżącej i – jak zostało już wskazane w pkt 126 powyżej – dwie z nich zostały przywołane w tym kontekście w zaskarżonej decyzji.

129    Prawdą jest, że Komisja nie uwzględniła w stosunku do skarżącej żadnej okoliczności łagodzącej. Jednak kwestia, czy owa ocena jest błędna z tego względu, że wspomniane powyżej twierdzenia skarżącej uzasadniały uwzględnienie takich okoliczności, winna zostać zbadana w ramach zarzutu drugiego, w którym skarżąca zarzuca Komisji naruszenie prawa właśnie z tego powodu. Poza tym w ramach argumentacji zaprezentowanej na poparcie tego zarzutu skarżąca powtarza i rozwija te twierdzenia.

130    W trzeciej kolejności skarżąca zarzuca Komisji naruszenie zasad równego traktowania i proporcjonalności, jako że ustaliła „taką samą [opłatę wejściową] dla wszystkich przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu”. Z jednej strony podnosi ona, że konieczność zapewnienia skutku odstraszającego jest większa w odniesieniu do przedsiębiorstw, które w przeszłości uczestniczyły już wielokrotnie w kartelach, tak jak ma to miejsce w przypadku niektórych uczestników spornego kartelu, mianowicie Akzo Nobel i Degussa AG. Jeśli chodzi o skarżącą, nie była ona nigdy wcześniej adresatem decyzji Komisji zarzucającej naruszenie art. 81 WE. Z tego względu w szczególności zasady równego traktowania i proporcjonalności winny skłonić Komisję do ustalenia w wypadku skarżącej opłaty wejściowej znacznie niższej niż w wypadku Akzo Nobel i Degussa. Z drugiej strony skarżąca twierdzi, że w celu określenia opłaty wejściowej należy też uwzględnić względną wielkość poszczególnych przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu. W szczególności orzecznictwo dopuszcza znaczenie całkowitego obrotu przedsiębiorstwa przy określaniu zdolności finansowej członków kartelu. Tymczasem wielkość skarżącej i jej całkowity obrót stanowią jedynie ułamek wielkości i całkowitych obrotów pozostałych przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu, w szczególności Akzo Nobel i Degussa. Komisja nie uwzględniła tej istotnej różnicy przy określeniu opłaty wejściowej. Poprawna ocena skłoniłaby ją do ustalenia w odniesieniu do skarżącej wartości określonej procentowo znacznie poniżej 17%.

131    Argumenty te również nie zasługują na uwzględnienie. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że wbrew twierdzeniom skarżącej Komisja nie ustaliła takiej samej opłaty wejściowej dla każdego uczestnika kartelu. Prawdą jest, że ustaliła dla wszystkich uczestników ten sam procent (17%) podlegający uwzględnieniu przy obliczaniu rzeczonej opłaty. Jednak zważywszy, że kwota nazywana „opłatą wejściową” składa się z procentu wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem przez każdego uczestnika kartelu, jest ona różna dla każdego z nich w zależności od różnic w uzyskanej wartości sprzedaży (zob. ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 58).

132    Następnie, jeśli chodzi o powrót do naruszenia Akzo Nobel i Degussa, należy zaznaczyć, że rozważania zaprezentowane w pkt 127 powyżej uzasadniają również to, że okoliczności obciążające (takie jak powrót do naruszenia) podlegające uwzględnieniu w stosunku do tego czy innego uczestnika naruszenia zostaną uwzględnione na późniejszym etapie określenia kwoty grzywny, po ustaleniu kwoty podstawowej, na którą składa się opłata wejściowa. Jak zostało bowiem stwierdzone w pkt 7 powyżej, wytyczne Komisji przewidują w szczególności dostosowanie w górę kwoty podstawowej w celu uwzględnienia okoliczności obciążających. Powrót do naruszenia zalicza się do okoliczności obciążających wymienionych tytułem przykładu w pkt 28 tiret pierwsze wytycznych.

133    Tak więc jak wynika z motywów 309 i 310 zaskarżonej decyzji, w niniejszej sprawie Komisja faktycznie uwzględniła tę okoliczność obciążającą w stosunku do Akzo Nobel i Degussa oraz podwyższyła odpowiednio o 100% i 50% kwotę podstawową grzywny w stosunku do nich celem jej uwzględnienia.

134    Dlatego też nie można uwzględnić argumentu skarżącej, zgodnie z którym celem obliczenia opłaty wejściowej należało przyjąć w jej przypadku niższy procent niż procent przyjęty w odniesieniu do pozostałych uczestników kartelu, a w szczególności dwóch wyżej wymienionych przedsiębiorstw, które powróciły do naruszenia.

135    Wreszcie z powodów wskazanych w pkt 111–113 powyżej należy uznać, że domniemywane różnice wielkości i całkowitego obrotu między skarżącą a innymi uczestnikami kartelu – przy założeniu, że zostaną udowodnione – również nie oznaczają, że w celu ustalenia opłaty wejściowej należy zastosować w wypadku skarżącej niższy procent.

136    Mając na uwadze całość powyższych rozważań, należy oddalić część szóstą zarzutu. Ponadto uwzględniając też ogólną uwagę zawartą w pkt 26 powyżej, należy przyjąć, w celu ewentualnego wykonania przez Sąd nieograniczonego prawa orzekania, że ta argumentacja skarżącej nie pozwala uznać, iż kwota podstawowa nałożonej na nią grzywny określona przez Komisję zgodnie z metodą określoną w wytycznych przekracza to, co jest odpowiednie. W konsekwencji zarzut pierwszy należy oddalić w całości.

 W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego nieuwzględnienia przez Komisję w sposób niezgodny z prawem na korzyść skarżącej okoliczności łagodzących

137    Skarżąca podnosi, że zaskarżona decyzja jest niezgodna z prawem, ponieważ Komisja nie uwzględniła na jej korzyść istotnych okoliczności łagodzących. Zarzut ten dzieli się na pięć części, które dotyczą po pierwsze niewprowadzenia w życie spornych porozumień, braku wzbogacenia się przez skarżącą i braku szkody dla konsumentów, po drugie nieuwzględnienia skutecznej współpracy skarżącej, po trzecie nieuwzględnienia zeznania i żalu skarżącej, po czwarte nieuwzględnienia wprowadzonych przez skarżącą środków służących zapewnieniu zgodności, a po piąte nieuwzględnienia sytuacji kryzysowej w sektorze produkcji węglika wapnia oraz samej skarżącej.

 Uwagi wstępne

138    Jak zostało już stwierdzone w pkt 92 powyżej, jeżeli naruszenie zostało popełnione przez kilka przedsiębiorstw, to w ramach ustalenia kwoty grzywien należy zbadać względną wagę udziału każdego z tych przedsiębiorstw.

139    Zgodnie z tą zasadą pkt 29 wytycznych przewiduje możliwość dostosowania kwoty podstawowej grzywny ze względu na pewne okoliczności łagodzące właściwe dla każdego z zainteresowanych przedsiębiorstw. W punkcie tym zamieszczono w szczególności niewyczerpujący wykaz okoliczności łagodzących, które mogą być wzięte pod uwagę. Tymczasem w celu obniżenia kwoty grzywny nie jest wykluczone uwzględnienie innych okoliczności, które nie zostały przewidziane w tym przykładowym wykazie zawartym w pkt 29 wytycznych, o ile mogą one złagodzić względną wagę udziału w naruszeniu zainteresowanej osoby lub podmiotu (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie T‑400/09 Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, niepublikowany w Zbiorze, pkt 61).

140    Należy mieć na względzie te wstępne uwagi przy analizie poszczególnych części niniejszego zarzutu.

 W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej niewprowadzenia w życie spornych porozumień, braku wzbogacenia się przez skarżącą i braku szkody dla konsumentów

141    W ramach części pierwszej skarżąca powtarza w istocie argumenty streszczone w pkt 66–68 powyżej, które jej zdaniem dowodzą tego, że sporne porozumienia zostały wprowadzone w życie jedynie częściowo i że naruszenie nie miało żadnego wpływu na rynek, nie wyrządziło żadnej szkody klientom ani nie pozwoliło uczestnikom na osiągnięcie z tego tytułu nieodpowiedniej korzyści. Skarżąca uważa, że te podnoszone okoliczności winny były zostać uwzględnione przez Komisję jako okoliczności łagodzące w celu obniżenia kwoty grzywny.

142    W tym względzie należy przede wszystkim przypomnieć, że w motywach 318 i 319 zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła, co następuje:

„(318) Jak zostało wskazane w motywie 193, porozumienia między dostawcami węglika wapnia i magnezu zostały faktycznie wprowadzone w życie. Przez cały czas trwania kartelu strony wymieniały się istotnymi informacjami handlowymi, podzieliły między siebie klientów, podejmowały decyzje o stosowaniu uzgodnionych podwyżek cen oraz omawiały wprowadzenie porozumień w sprawie kwot, aktualizując swe tabele podziału rynku. Porozumienia nie wykluczały zachowania konkurencji między uczestnikami, ale istnienie rywalizacji i oszustw nie wpływa w żaden sposób na wniosek, że porozumienia były wprowadzone w życie i prowadziły do ograniczenia konkurencji między dostawcami węglika wapnia i granulowanego magnezu.

(319) Ponadto żaden z uczestników nie oświadczył, że uniknął wszelkiego wprowadzenia w życie niezgodnych z prawem porozumień. Konkretnie żaden uczestnik nie przedstawił dowodów wskazujących na to, że faktycznie powstrzymał się od ich stosowania, przyjmując na rynku postawę prokonkurencyjną, lub że przynajmniej wyraźnie i w znaczącym stopniu naruszał zobowiązania mające na celu wprowadzenie tego kartelu w życie, do tego stopnia, iż zakłócił samo funkcjonowanie owego kartelu […]. Oszustwo nigdy nie doprowadziło do odrzucenia zawartych porozumień, ale zawsze zaczynało się od wzięcia pod uwagę przyjętych uzgodnień. Było ono przedmiotem żywych dyskusji podczas spotkań kartelu i w razie potrzeby było równoważone”.

143    Wynika stąd, że Komisja uznała, iż sporne porozumienia zostały faktycznie wprowadzone w życie. Komisja słusznie uznała w istocie, na potrzeby oceny ewentualnych okoliczności łagodzących, że fakt, iż rzeczone porozumienia nie wykluczały całkowicie konkurencji między uczestnikami oraz istnienia rywalizacji i oszustw między nimi, niczego nie zmieniał, jeśli chodzi o rzeczywiste istnienie naruszenia. Z orzecznictwa przypomnianego w istocie przez samą Komisję we wspomnianym motywie 318 zaskarżonej decyzji wynika bowiem, że przedsiębiorstwo, które mimo uzgodnień ze swymi konkurentami prowadzi na rynku bardziej lub mniej niezależną politykę, może po prostu próbować wykorzystać kartel dla swojej korzyści, a zminimalizowanie ryzyka obowiązku zapłaty wysokiej grzywny byłoby zbyt łatwe dla przedsiębiorstw, gdyby mogły one odnosić korzyści z niezgodnego z prawem kartelu, a następnie korzystać z obniżenia kwoty grzywny z tego powodu, że odgrywały wyłącznie ograniczoną rolę we wprowadzeniu naruszenia w życie, podczas gdy ich postawa nakłoniła inne przedsiębiorstwa do bardziej szkodliwego dla konkurencji zachowania (zob. ww. w pkt 69 wyrok w sprawach połączonych Raiffeisen Zentralbank Österreich i in. przeciwko Komisji, pkt 491, i przytoczone tam orzecznictwo). Jak potwierdził Trybunał w ww. w pkt 58 wyroku w sprawie KME Germany i in. przeciwko Komisji (pkt 94–96), taka ścisła wykładnia przesłanek skorzystania z okoliczności łagodzącej związanej z niestosowaniem niezgodnych z prawem porozumień nie stanowi w żadnym razie naruszenia prawa.

144    Jak wynika w istocie z motywu 319 zaskarżonej decyzji, okoliczność łagodząca mogłaby zostać uwzględniona w stosunku do skarżącej lub innego uczestnika kartelu tylko w sytuacji przewidzianej w pkt 29 tiret trzecie wytycznych, gdyby dane przedsiębiorstwo dostarczyło dowód, że jego udział w naruszeniu był zasadniczo ograniczony, i wykazało w związku z tym, iż w okresie, w którym przystąpiło ono do porozumień stanowiących naruszenie, powstrzymywało się faktycznie od ich stosowania, przyjmując na rynku postawę prokonkurencyjną (zob. podobnie ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 86, i przytoczone tam orzecznictwo). Należy stwierdzić, że skarżąca nie przedstawiła w żadnym razie takiego dowodu.

145    Jeśli chodzi ponadto o twierdzenie skarżącej, że nie osiągnęła żadnej korzyści z faktu uczestnictwa w naruszeniu, taka okoliczność – przy założeniu, że zostanie wykazana – również nie może stanowić okoliczności łagodzącej. Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa przypomnianego również w motywie 320 zaskarżonej decyzji, fakt, że przedsiębiorstwo nie osiągnęło żadnej korzyści z naruszenia, nie może stanowić przeszkody w nałożeniu na nie grzywny, gdyż w przeciwnym wypadku grzywna utraciłaby swój charakter odstraszający. Wynika z tego, że w celu określenia wysokości grzywien Komisja nie jest zobowiązana do uwzględnienia braku osiągniętych z danego naruszenia korzyści (zob. wyrok Sądu z dnia 25 czerwca 2010 r. w sprawie T‑66/01 Imperial Chemical Industries przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑2631, pkt 443, i przytoczone tam orzecznictwo).

146    Skarżąca uważa, że również brak wpływu naruszenia na rynek winien zostać uwzględniony tytułem okoliczności łagodzącej. Tymczasem wystarczy odesłać w tym względzie do rozważań zaprezentowanych w pkt 78–80 powyżej, zgodnie z którymi twierdzenia skarżącej dotyczące braku wpływu spornego naruszenia na rynek w ogóle nie zostały poparte dowodami. W każdym razie z uwagi wskazanej w pkt 81 powyżej wynika, że nawet gdyby dowód na poparcie tych twierdzeń został przedstawiony, ze względu na poważny charakter spornego naruszenia, który jest mu właściwy, uwzględnienie okoliczności łagodzącej dotyczącej rzekomego braku wpływu naruszenia na rynek nie było uzasadnione.

147    Dlatego też należy oddalić pierwszą część zarzutu.

 W przedmiocie części drugiej, dotyczącej nieuwzględnienia skutecznej współpracy skarżącej

148    Skarżąca zarzuca Komisji, że instytucja ta nie uwzględniła, w sposób niezgodny z prawem, tytułem okoliczności łagodzącej uzasadniającej obniżenie kwoty grzywny jej skutecznej współpracy. Ta część zarzutu zostanie zbadana łącznie z zarzutem trzecim, z którym jest ściśle związana, zważywszy, że sama skarżąca odsyła ponadto do argumentacji zaprezentowanej na poparcie owego zarzutu trzeciego.

 W przedmiocie części trzeciej, dotyczącej nieuwzględnienia zeznania i żalu skarżącej

149    Skarżąca podnosi, że zgodnie z orzecznictwem Komisja może przyznać obniżkę kwoty grzywny, jeśli przedsiębiorstwo przyzna się do udziału w naruszeniu. Skarżąca przypomina, że natychmiast przyznała się do udziału w całości naruszenia, które było jej zarzucane, i uważa, że ów fakt winien był zostać uwzględniony jako okoliczność łagodząca przy określaniu kwoty grzywny, jaka miała zostać na nią nałożona. Skarżąca dodaje, że jest jedynym uczestnikiem kartelu, który wyraził otwarcie żal za popełnione przez siebie naruszenie. Odwołuje się do deklaracji złożonych w tym celu przez jej właściciela podczas przesłuchania w ramach postępowania administracyjnego i uważa, że również z tego tytułu zasłużyła na uwzględnienie wobec niej okoliczności łagodzącej.

150    Należy zaznaczyć w tym względzie, że zwykłe niezakwestionowanie faktów przez dane przedsiębiorstwo nie zostało przewidziane wśród okoliczności łagodzących wymienionych tytułem przykładu w pkt 29 wytycznych. Punkt D ust. 2 komunikatu Komisji dotyczącego nienakładania grzywien lub obniżenia ich kwoty w sprawach kartelowych (Dz.U. 1996, C 207, s. 4) faktycznie przewidywał obniżenie kwoty grzywny z tytułu współpracy dla przedsiębiorstwa, które po otrzymaniu pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, informowało Komisję, że nie kwestionowało prawdziwości ustaleń faktycznych stanowiących podstawę oskarżeń. Przywołane przez skarżącą orzecznictwo dotyczy przypadków, w których ów komunikat miał zastosowanie. Jednakże omawiany komunikat nie miał zastosowania do okoliczności faktycznych niniejszej sprawy, gdyż został zastąpiony przez komunikat w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r., który nie przewidywał analogicznej obniżki.

151    Należy przypomnieć w tym względzie, że – jak zostało wskazane w pkt 74 powyżej – wprawdzie Komisja nie może odstąpić od reguł, które sama sobie narzuciła, chyba że przedstawi powody, które będą zgodne z zasadą równego traktowania, może ona jednak te reguły swobodnie zmieniać bądź zastępować innymi, a w sytuacji, która objęta jest zakresem stosowania nowych reguł, nie można zarzucać Komisji, że nie uwzględniła okoliczności łagodzącej, która nie jest przewidziana w tych nowych regułach, jedynie na tej podstawie, iż była ona przewidziana we wcześniejszych regułach.

152    Wynika stąd, że sam fakt, iż we wcześniejszych decyzjach wydanych zgodnie ze zmienionymi później regułami i praktyką Komisja uwzględniła – w ramach obniżenia kwoty grzywny nałożonej na przedsiębiorstwo uczestniczące w kartelu – niezakwestionowanie przez nie okoliczności faktycznych, które były mu zarzucane, nie oznacza, że w niniejszej sprawie była ona zobowiązana przyznać skarżącej obniżkę kwoty grzywny z tego samego powodu (zob. podobnie ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 60).

153    W związku z tym w celu analizy niniejszego zarzutu należy zbadać, czy niezakwestionowanie przez skarżącą okoliczności faktycznych, które były jej zarzucane, oraz fakt, że wyraziła ona żal, mogły złagodzić względną wagę jej udziału w kartelu i usprawiedliwić obniżenie kwoty nałożonej na nią grzywny (zob. podobnie ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 61).

154    W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem obniżenie kwoty grzywny z tytułu współpracy w toku postępowania administracyjnego jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy zachowanie danego przedsiębiorstwa umożliwiło Komisji łatwiejsze stwierdzenie istnienia naruszenia oraz, w stosownym przypadku, doprowadzenie do jego zakończenia (zob. podobnie ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 62, i przytoczone tam orzecznictwo).

155    W niniejszej sprawie należy przypomnieć, że Komisja zarzuciła skarżącej udział w częściach kartelu dotyczących sproszkowanego i granulowanego węglika wapnia. Jeśli chodzi o pierwszą z tych dwóch części, należy przypomnieć, że Komisja została poinformowana o istnieniu spornego kartelu przez Akzo Nobel, o czym wspomniano w motywie 335 zaskarżonej decyzji. Ponadto jak wynika z przypisu 143 do motywu 64 i z motywu 348 zaskarżonej decyzji, Komisja zajęła w pomieszczeniach innego przedsiębiorstwa uczestniczącego w naruszeniu, mianowicie TDR Metalurgija, dowody z dokumentów dotyczące tej samej części kartelu, a konkretnie pierwszego spotkania w sprawie tego produktu, które odbyło się w dniu 22 kwietnia 2004 r.

156    W świetle tych okoliczności należy stwierdzić, że Komisja dysponowała znaczną liczbą dowodów na fakty zarzucane skarżącej, jeśli chodzi o jej udział w części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia. W tych okolicznościach, ze względu na brak argumentów skarżącej pozwalających na przeprowadzanie dowodu przeciwnego, należy uznać, że Komisja mogła w każdym razie dowieść fakty, które były zarzucane skarżącej w odniesieniu do tej części kartelu. W konsekwencji niezakwestionowanie rzeczonych okoliczności faktycznych przez skarżącą nie może zostać uznane za skuteczną współpracę w toku postępowania administracyjnego w rozumieniu pkt 29 tiret czwarte wytycznych i orzecznictwa przytoczonego w pkt 154 powyżej, w związku z czym nie może uzasadniać obniżenia kwoty grzywny nałożonej na skarżącą.

157    Jeśli chodzi o część kartelu dotyczącą granulowanego węglika wapnia, należy przypomnieć, że – jak wynika z motywów 342–346 zaskarżonej decyzji – to skarżąca przekazała Komisji w ramach wniosku w rozumieniu komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. dowody, które przyczyniły się do wykazania tej części naruszenia. Z tego powodu skarżącej przyznano obniżkę kwoty grzywny w wysokości 35% na podstawie komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. (motyw 346 zaskarżonej decyzji).

158    Niezależnie od kwestii, czy ten poziom obniżki był odpowiedni, co skarżąca kwestionuje w ramach zarzutu trzeciego zbadanego poniżej, nie można w żadnym razie przyjąć, że Komisja powinna przyznać skarżącej odrębną obniżkę kwoty grzywny z tego względu, że skarżąca nie zakwestionowała swego udziału w części kartelu, którą sama pomogła udowodnić Komisji.

159    Wreszcie jeśli chodzi o okoliczność, że skarżąca wyraziła żal za swój udział w kartelu, wprawdzie takie oświadczenie jest godne pochwały, ale nie może ono wpłynąć na fakt popełnienia naruszenia, które stwierdzono, a zatem nie może stanowić okoliczności łagodzącej uzasadniającej obniżenie kwoty nałożonej grzywny (zob. analogicznie ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 79).

160    Z całości powyższych rozważań wynika, że część trzecia zarzutu nie jest zasadna i należy ją oddalić.

 W przedmiocie części czwartej, dotyczącej nieuwzględnienia wprowadzonych przez skarżącą środków służących zapewnieniu zgodności

161    Skarżąca podnosi, że zarówno Komisja w decyzji dotyczącej innego naruszenia, jak i Sąd w wyroku z dnia 14 lipca 1994 r. w sprawie T‑77/92 Parker Pen przeciwko Komisji, Rec. s. II‑549, pkt 93, uznali za okoliczność łagodzącą uzasadniającą obniżenie kwoty grzywny wprowadzenie przez przedsiębiorstwo objęte postępowaniem dotyczącym naruszenia reguł konkurencji prawa Unii środków służących zapewnieniu zgodności. Ponieważ po wszczęciu postępowania, które doprowadziło do wydania zaskarżonej decyzji, skarżąca wprowadziła takie środki, uważa ona, że winna była skorzystać z tego tytułu z obniżki kwoty grzywny.

162    Należy przypomnieć w tym względzie, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż wprawdzie istotne jest, że przedsiębiorstwo podjęło środki w celu zapobieżenia w przyszłości nowym naruszeniom prawa konkurencji Unii przez jego pracowników, jednak nie zmienia to nic, jeśli chodzi o fakt istnienia naruszenia, które stwierdzono. Wynika z tego, że fakt, iż w swojej wcześniejszej praktyce decyzyjnej Komisja uwzględniła w niektórych przypadkach jako okoliczność łagodzącą wdrożenie programu zgodności z prawem konkurencji Unii, nie oznacza, że ma ona obowiązek postąpić tak samo w określonym przypadku (zob. wyrok Sądu z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie T‑224/00 Archer Daniels Midland i Archer Daniels Midland Ingredients przeciwko Komisji, Rec. s. II‑2597, pkt 280 i przytoczone tam orzecznictwo). Komisja wspomniała zresztą o tym w motywie 325 zaskarżonej decyzji, aby oddalić wniosek skarżącej.

163    Przywołany przez skarżącą na poparcie jej argumentacji ww. w pkt 161 wyrok w sprawie Parker Pen przeciwko Komisji nie prowadzi do odmiennego wniosku.

164    Z jednej strony w pkt 93 tego wyroku Sąd poprzestał na stwierdzeniu, że Komisja uwzględniła w swej decyzji okoliczności łagodzące przemawiające na korzyść skarżącej w tej sprawie, a w szczególności fakt, iż wdrożyła ona program zgodności zmierzający do zapewnienia poszanowania reguł konkurencji przez jej dystrybutorów i jej spółki zależne. Sąd nie musiał zajmować stanowiska i nie zajął stanowiska w kwestii, czy Komisja była zobowiązana do uwzględnienia tego faktu w ramach okoliczności łagodzących. Wprost przeciwnie Sąd uznał, że pomimo uwzględnienia okoliczności łagodzących grzywna nałożona na skarżącą w tej sprawie przez Komisję nie była odpowiednia w szczególności w kontekście niskiej wartości obrotu, którego dotyczyło naruszenie, w związku z czym wykonując nieograniczone prawo orzekania, ustalił kwotę grzywny na niższym poziomie (ww. w pkt 161 wyrok w sprawie Parker Pen przeciwko Komisji, pkt 95).

165    Z drugiej strony w rozpatrywanym w tej sprawie pkt 24 decyzji 92/426/EWG z dnia 15 lipca 1992 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. [81 WE] (sprawa IV/32.725 — Viho/Parker Pen) (Dz.U. L 233, s. 27) Komisja wskazała, że środki służące zapewnieniu zgodności były stosowane w okresie trwania naruszenia, ale nie były one w stanie zapobiec popełnieniu naruszenia, lecz że po wykryciu naruszenia przez Komisję skarżąca w tej sprawie zakończyła naruszenie na wyraźne żądanie tej instytucji. Innymi słowy w tej sprawie uwzględniono jako okoliczność łagodzącą nie tylko przyjęcie w okresie trwania naruszenia środków służących zapewnieniu poszanowania reguł konkurencji, ale również zachowanie danego przedsiębiorstwa po interwencji Komisji.

166    Ponadto zakładając nawet, że – jak podnosi skarżąca – w różnych wcześniejszych decyzjach Komisja uwzględniła w ramach okoliczności łagodzących fakt, iż naruszenie zostało popełnione pomimo wdrożenia przez zainteresowane przedsiębiorstwo środków zmierzających do zapobieżenia podobnym naruszeniom, z orzecznictwa przytoczonego w pkt 162 powyżej wynika, że taki argument również nie zasługuje na uwzględnienie. Komisja nie ma zatem obowiązku uwzględnienia tej okoliczności jako okoliczności łagodzącej, pod warunkiem że postępuje ona zgodnie z zasadą równego traktowania, która oznacza, że w tym zakresie nie można oceniać w różny sposób przedsiębiorstw będących adresatami tej samej decyzji (ww. w pkt 162 wyrok w sprawie Archer Daniels Midland i Archer Daniels Midland Ingredients przeciwko Komisji, pkt 281). Tymczasem nie miało to miejsca w niniejszej sprawie, ponieważ nie uwzględniono okoliczności łagodzącej tego rodzaju w stosunku do któregokolwiek z uczestników kartelu.

167    Ponadto należy zaznaczyć, że skarżąca twierdzi, iż orzecznictwo przytoczone w pkt 162 powyżej jest zbyt restrykcyjne, zważywszy na konieczność wzięcia pod uwagę elementów prewencji szczególnej przy określaniu kwoty grzywny, niedogodności wynikających z nieuwzględnienia programów zgodności dla przedsiębiorstw, które wnoszą o złagodzenie sankcji przez Komisję, oraz wymogu, że naruszenia reguł konkurencji winny zostać popełnione przynajmniej w wyniku niedbalstwa. Skarżąca uważa więc, że wprowadzenie przez nią surowego programu zgodności powinno zostać uwzględnione jako okoliczność łagodząca.

168    Argumenty te nie są przekonujące.

169    Z wytycznych wynika, że Komisja ma świadomość konieczności zapewnienia nie tylko charakteru odstraszającego, w znaczeniu ogólnym, swych działań w dziedzinie ścigania naruszeń prawa konkurencji, ale też, w szczególności, konkretnego skutku odstraszającego grzywny, jaką nakłada na przedsiębiorstwo, które popełniło takie naruszenie. Potwierdza to pkt 4 wytycznych, który stanowi między innymi, że „grzywny ustala się na poziomie odpowiednio wysokim dla […] ukarani[a] przedsiębiorstw (konkretny efekt odstraszający)”. Natomiast samo przyjęcie przez przedsiębiorstwo programu zgodności z regułami konkurencji nie może stanowić ważnej i pewnej gwarancji trwałego przestrzegania przez nie w przyszłości rzeczonych reguł, wobec czego taki program nie może zmuszać Komisji do obniżenia grzywny z tego powodu, że cel tej grzywny związany z prewencją został już przynajmniej częściowo osiągnięty (ww. w pkt 66 wyrok w sprawie Degussa przeciwko Komisji, pkt 361). Skarżąca nie powołała się poza tym na żadną szczególną okoliczność, która wskazywałaby, że pożądany konkretny skutek odstraszający mógł zostać osiągnięty dzięki niższej kwocie grzywny w przypadku przedsiębiorstw, które wprowadziły środki służące zapewnieniu zgodności. O ile zatem we własnym interesie przedsiębiorstwa jest wprowadzenie takich środków z zamiarem zapobieżenia przyszłym naruszeniom reguł konkurencji oraz uniknięcia w ten sposób sankcji wynikających z tych naruszeń, o tyle nie można wymagać ani od Komisji, ani od Sądu, gdy wykonuje on nieograniczone prawo orzekania w dziedzinie grzywien, automatycznego i systematycznego nagradzania w drodze obniżki kwoty grzywny faktu wprowadzenia omawianych środków.

170    Należy również oddalić argument skarżącej dotyczący domniemywanych niedogodności wynikających z faktu nieuwzględnienia takiej okoliczności łagodzącej dla przedsiębiorstw, które wnoszą o złagodzenie sankcji przez Komisję. Skarżąca wyjaśniła w tym względzie podczas rozprawy, że owe niedogodności wynikają z faktu, iż w razie nieistnienia programu zgodności zainteresowanym przedsiębiorstwom jest trudniej wykryć w drodze dochodzeń wewnętrznych udział niektórych z ich pracowników w naruszeniu reguł konkurencji celem poinformowania o tym Komisji w odpowiednim momencie i złożenia w tym względzie wniosku o zastosowanie w stosunku do nich programu łagodzenia sankcji. Wystarczy wskazać, że taka argumentacja nie dowodzi w żadnym razie konieczności automatycznego nagrodzenia faktu wprowadzenia środków służących zapewnieniu zgodności, jako że nagrody przewidziane przez Komisję w ramach jej różnych komunikatów dotyczących łagodzenia sankcji (w tym w komunikacie z 2002 r. mającym zastosowanie do okoliczności faktycznych niniejszej sprawy) stanowią w tym zakresie dostatecznie dużą zachętę.

171    Wreszcie, jeśli chodzi o argument dotyczący tego, że naruszenia reguł konkurencji winny zostać popełnione przynajmniej w wyniku niedbalstwa, wystarczy przypomnieć utrwalone orzecznictwo, zgodnie z którym aby naruszenie reguł konkurencji można było uznać za popełnione umyślnie, a nie wskutek niedbalstwa, nie jest konieczne, by dane przedsiębiorstwo było świadome naruszenia tych reguł, ale wystarczy, że nie mogło ono nie zauważać, iż jego postępowanie miało na celu naruszenie konkurencji na wspólnym rynku (zob. wyrok Trybunału z dnia 11 lipca 1989 r. w sprawie 246/86 Belasco i in. przeciwko Komisji, Rec. s. 2117, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo; ww. w pkt 69 wyrok w sprawach połączonych Raiffeisen Zentralbank Österreich i in. przeciwko Komisji, pkt 205 i przytoczone tam orzecznictwo). Wynika stąd, że znajomość przez personel kierowniczy przedsiębiorstwa dokładnej treści reguł konkurencji, którą można nabyć dzięki programowi kształcenia i zapewnienia zgodności, nie jest koniecznym warunkiem stwierdzenia naruszenia rzeczonych reguł. Przeciwnie z wyżej wymienionego orzecznictwa wynika, że pomimo braku takiej wiedzy można stwierdzić naruszenie tych reguł popełnione nie tylko wskutek niedbalstwa, ale również umyślnie.

172    Z całości powyższych rozważań wynika, że niniejsza część zarzutu nie jest zasadna, w związku z czym należy ją oddalić.

 W przedmiocie części piątej, dotyczącej nieuwzględnienia sytuacji kryzysowej w sektorze produkcji węglika wapnia oraz samej skarżącej

173    Skarżąca podnosi, że w szeregu wcześniejszych spraw Komisja przyznała wysokie obniżki kwoty grzywny w obliczu sytuacji kryzysowej w całym przedmiotowym sektorze. Ponadto sądy Unii również uwzględniały często trudną sytuację w sektorze jako okoliczność łagodzącą uzasadniającą obniżenie kwoty grzywny. Tymczasem chociaż skarżąca wykazała w toku postępowania administracyjnego, że cały sektor produkcji węglika wapnia, a w szczególności ona sama, znajdowali się zarówno przed okresem popełnienia naruszenia, jak i w tym okresie w sytuacji kryzysowej, Komisja niesłusznie odmówiła uwzględnienia w tym zakresie okoliczności łagodzącej. Skarżąca powtarza w tym względzie swą argumentację przedstawioną już na etapie postępowania administracyjnego celem wykazania podnoszonej przez nią sytuacji kryzysowej.

174    Komisja oddaliła argumentację zaprezentowaną w tym zakresie przez skarżącą i innych uczestników kartelu w toku postępowania administracyjnego, wskazując w tym względzie w motywie 330 zaskarżonej decyzji, co następuje: „Wprawdzie te argumenty mogą tłumaczyć, dlaczego dostawcy węglika wapnia i granulowanego magnezu mogli preferować ograniczenie konkurencji, jednak nie mogą one uzasadniać praktyk kartelu”. W odpowiedzi na argument, że w podobnych okolicznościach Komisja przyznała w przeszłości obniżkę kwoty grzywny, instytucja ta przypomniała orzecznictwo, zgodnie z którym nie jest ona związana swą wcześniejszą praktyką decyzyjną (zob. pkt 87 powyżej) i dodała, co następuje: „Ponadto Sąd […] potwierdził, że Komisja nie była zobowiązana do uwzględnienia jako okoliczności łagodzącej złej kondycji ekonomicznej przedmiotowego sektora”.

175    Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem Komisja nie jest zobowiązana do uznania za okoliczność łagodzącą złej kondycji finansowej danego sektora. Fakt, że w poprzednich sprawach Komisja wzięła pod uwagę sytuację ekonomiczną sektora jako okoliczność łagodzącą, nie oznacza, że musi ona nadal przestrzegać tej praktyki. Należy zaznaczyć w tym względzie, że kartele powstają zazwyczaj w momencie, kiedy określony sektor przeżywa trudności (zob. ww. w pkt 69 wyrok w sprawach połączonych Raiffeisen Zentralbank Österreich i in. przeciwko Komisji, pkt 510; wyrok Sądu z dnia 5 października 2011 r. w sprawie T‑39/06 Transcatab przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑6831, pkt 352 i przytoczone tam orzecznictwo).

176    Właśnie na to orzecznictwo skarżąca powołuje się, by twierdzić, że sąd Unii często uznawał sytuację kryzysową w określonym sektorze za okoliczność łagodzącą i jest ewidentne, że skarżąca dokonuje błędnej wykładni tego orzecznictwa.

177    Poza tym wystarczy stwierdzić, że argumentacja przedstawiona przez skarżącą w odniesieniu do sytuacji kryzysu ekonomicznego, w jakim znajduje się zarówno cały przedmiotowy sektor, jak i ona sama w szczególności, stanowi jedynie zwykłe powtórzenie podobnych argumentów, które zaprezentowała ona w swej odpowiedzi na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów. Tymczasem z orzecznictwa przywołanego w pkt 175 powyżej wynika, że Komisja słusznie oddaliła tę argumentację, tym bardziej że skarżąca nie przedstawiła przed Sądem żadnego dodatkowego dowodu pozwalającego na podważenie oceny Komisji zawartej w zaskarżonej decyzji.

178    W konsekwencji należy oddalić część piątą, a zatem zarzut drugi, z zastrzeżeniem, że jego część druga zostanie zbadana razem z zarzutem trzecim. Ponadto zważywszy, że wszystkie argumenty skarżącej zbadane powyżej muszą zostać oddalone, należy zaznaczyć, że owe argumenty nie uzasadniają wykonania przez Sąd nieograniczonego prawa orzekania celem obniżenia kwoty nałożonej na nią grzywny.

 W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r.

179    Skarżąca podnosi, że obniżka kwoty grzywny przyznana jej przez Komisję z tytułu jej współpracy w toku postępowania administracyjnego (zob. pkt 10 powyżej) jest zbyt niska, a zatem niezgodna z prawem.

 Komunikat w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r.

180    Punkty 20–23 części B komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. mają następujące brzmienie:

„B. ZMNIEJSZENIE GRZYWNY

20.      Przedsiębiorstwa, które nie spełniają warunków określonych w sekcji A [ZWOLNIENIE Z GRZYWIEN], mogą kwalifikować się do skorzystania ze zmniejszenia wszelkich grzywien, które w innym przypadku zostałyby nałożone.

21.      W celu zakwalifikowania się do zmniejszenia grzywien przedsiębiorstwo musi dostarczyć Komisji takie dowody domniemanego naruszenia, które przyczyniają się [znacząco] do zwiększenia wartości dowodów już będących w posiadaniu Komisji oraz musi wycofać się z udziału w domniemanym naruszeniu najpóźniej z chwilą składania dowodów.

22.      Pojęcie »zwiększenia wartości« [zwane dalej w niniejszym wyroku »wartością dodaną«] odnosi się do zakresu, w którym dostarczone dowody zwiększają, poprzez swój charakter lub poziom szczegółowości, możliwość udowodnienia przez Komisję danego stanu faktycznego. Przy tej ocenie Komisja zasadniczo uzna pisemne dowody pochodzące z okresu, do którego odnosi się stan faktyczny, za mające większą wartość niż dowody ustalone później. Podobnie dowody bezpośrednio odnoszące się do danego stanu faktycznego zasadniczo zostaną uznane za posiadające większą wartość niż dowody odnoszące się tylko pośrednio.

23.      Komisja ustali w końcowej decyzji przyjętej na końcu procedury administracyjnej:

a)      czy dowody dostarczone przez przedsiębiorstwo znacząco zwiększają wartość dowodów będących w posiadaniu Komisji w tym samym czasie;

b)      poziom zmniejszenia grzywien, z którego skorzysta przedsiębiorstwo, w odniesieniu do grzywien, które w przeciwnym przypadku zostałyby nałożone, według następujących zasad. Dla:

–        pierwszego przedsiębiorstwa spełniającego warunki pkt 21: zmniejszenie o 30–50%,

–        drugiego przedsiębiorstwa spełniającego warunki pkt 21: zmniejszenie o 20–30%;

–        kolejnych przedsiębiorstw spełniających warunki pkt 21: zmniejszenie o wartość do 20%.

W celu ustalenia poziomu zmniejszenia w ramach każdego przedziału Komisja uwzględni moment złożenia dowodów spełniających warunki określone w pkt 21 oraz zakres, w jakim zwiększają wartość dowodów już posiadanych. Może także uwzględnić zakres i ciągłość współpracy prowadzonej przez przedsiębiorstwo po dniu złożenia dowodów.

Ponadto, jeżeli przedsiębiorstwo przedstawi dowody odnoszące się do stanu faktycznego uprzednio nieznanego Komisji, mające bezpośredni wpływ na siłę lub czas trwania domniemanego kartelu, Komisja nie uwzględni tych elementów przy ustalaniu grzywien nakładanych na przedsiębiorstwo, które dostarczyło te dowody”.

 Zaskarżona decyzja

181    W motywach 342–346 zaskarżonej decyzji Komisja wskazała, co następuje w przedmiocie stosowania do skarżącej komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r.:

„(342) W dniu 25 stycznia 2007 r., tydzień po przeprowadzeniu kontroli, Donau Chemie złożyła wniosek o obniżenie kwoty grzywny i dołączyła na jego poparcie dowody dotyczące węglika wapnia (sproszkowanego i granulowanego). Komisja dysponowała już przekazanymi przez Akzo [Nobel] oraz uzyskanymi w drodze kontroli dowodami dotyczącymi sproszkowanego węglika wapnia. Tymczasem wniosek dostarczał Komisji konkretnych szczegółów zaistniałych zdarzeń dotyczących granulowanego węglika wapnia. W tym momencie dowody będące w posiadaniu Komisji odnoszące się do tego sektora produktowego ograniczały się do (i) oświadczeń pracownika Akzo [Nobel] posiadającego wtórną wiedzę na temat tej części kartelu, (ii) dokumentów z kontroli zawierających szczątkowe informacje. Te potwierdzające dowody przekazane przez Donau Chemie przyczyniły się do wykazania naruszenia.

(343) Donau Chemie była pierwszym przedsiębiorstwem, które poinformowało Komisję o datach i szczegółowej treści spotkań dotyczących tego sektora produktowego. Owe dowody, ze względu na sam ich charakter i poziom szczegółowości, zwiększyły zdolność Komisji do udowodnienia danego stanu faktycznego.

(344) Donau Chemie była też pierwszym przedsiębiorstwem, które zasygnalizowało, że zmowa dotycząca węglika wapnia stanowiła część szerszego planu wymierzonego przeciwko konkurencji obejmującego granulowany magnez. Donau Chemie zakończyła swój udział w domniemywanym naruszeniu przed złożeniem wniosku. Donau Chemie kontynuowała współpracę, postępując zgodnie z żądaniami udzielenia informacji, ale nie przekazała z własnej woli dowodów dodatkowych.

(345) Zgodnie z pkt 23 komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r., w celu określenia procentowej obniżki grzywny, która może zostać przyznana Donau Chemie w przedziale 30–50%, Komisja uwzględnia fakt, iż obniżka przyznana Donau Chemie będzie miała wpływ na grzywnę w zakresie granulowanego i sproszkowanego węglika wapnia. Donau Chemie przekazała wyłącznie dowody mające znaczącą wartość dodaną w zakresie granulowanego wapnia, jednego z dwóch produktów, w odniesieniu do których grzywna zostaje nałożona. Komisja odnotowuje fakt, iż Donau Chemie wskazała na możliwe istnienie szerszego schematu antykonkurencyjnego, który obejmował granulowany magnez.

(346) W związku z tym, mając na względzie te okoliczności, Komisja przyznaje Donau Chemie obniżkę kwoty grzywny, która normalnie zostałaby na nią nałożona, w wysokości 35%”.

 Uwagi wstępne

182    Skarżąca podnosi, że obniżka kwoty grzywny, która została jej przyznana, znajduje się w dolnej części przedziału wynoszącego 30–50%, przewidzianego w części B pkt 23 akapit pierwszy lit. b) tiret pierwsze komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. Skarżąca uważa, że gdyby Komisja dokonała prawidłowej oceny zakresu i wartości jej współpracy, musiałaby jej przyznać wyższą obniżkę zbliżoną do maksymalnego wymiaru 50%. Skarżąca prezentuje w tym kontekście argumenty dotyczące daty, kiedy przekazała dowody Komisji, jak również znaczącej wartości dodanej, jaką te dowody miały w zakresie granulowanego węglika wapnia, sproszkowanego węglika wapnia i granulowanego magnezu. Owe argumenty zostaną kolejno zbadane poniżej.

183    Po przeprowadzeniu tego badania i w zależności od wysnutych z niego wniosków trzeba będzie sprawdzić, czy obniżka kwoty grzywny przyznana skarżącej jest odpowiednia. Część B punkt 23 akapit drugi komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. przewiduje bowiem uwzględnienie – w celu określenia wysokości przyznanej obniżki kwoty grzywny w ramach przewidzianych widełek – zakresu wartości dodanej dowodów przedstawionych przez zainteresowane przedsiębiorstwo. Dlatego też w przypadku każdego badanego dowodu należy sprawdzić, czy trzeba go uwzględnić w sposób pozytywny lub negatywny celem określenia tego zakresu.

184    Skarżąca podnosi też pomocniczo, że w przypadku, gdyby dowody, które przedstawia w ramach swej argumentacji, nie uzasadniały obniżki kwoty grzywny wyższej niż obniżka przyznana w zaskarżonej decyzji, fakt przekazania tych dowodów winien zostać uznany za skuteczną współpracę z Komisją poza zakresem stosowania komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji w rozumieniu pkt 29 tiret czwarte wytycznych i uzasadniać uwzględnienie na jej korzyść okoliczności łagodzącej. Argument ten zostanie zbadany na końcu.

 W przedmiocie daty przekazania Komisji dowodów przez skarżącą

185    Skarżąca przypomina, że złożyła wniosek o obniżenie kwoty grzywny poparty dowodami mającymi wysoką wartość dodaną w dniu 25 stycznia 2007 r., a więc jedynie tydzień po kontrolach przeprowadzonych przez Komisję i na długo przed wystosowaniem do niej przez Komisję żądania udzielenia informacji.

186    Komisja wskazuje, że nie podziela „samej w sobie” tezy, zgodnie z którą złożenie wniosku przez skarżącą winno zostać uznane za szczególnie szybkie. Jednakże Komisja dodaje, że w każdym razie pozytywnie oceniła w zaskarżonej decyzji datę złożenia przez skarżącą wniosku o złagodzenie sankcji. Okoliczność ta rozpatrywana łącznie z wartością dodaną informacji przekazanych przez skarżącą skłoniła ją do ustalenia na poziomie 35% obniżki kwoty grzywny.

187    W świetle tych wyjaśnień Komisji i ze względu na brak argumentacji szczegółowej tej instytucji zmierzającej do wykazania, że złożenie przez skarżącą wniosku o złagodzenie sankcji mogło lub winno było nastąpić wcześniej, należy – podobnie jak Komisja – uwzględnić w sposób pozytywny tę okoliczność w celu określenia zakresu wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą.

 W przedmiocie wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą w zakresie granulowanego węglika wapnia

188    Skarżąca szczegółowo omawia dowody, które przekazała Komisji w zakresie granulowanego węglika wapnia, oraz wartość dodaną, jaką te dowody prezentowały jej zdaniem dla Komisji. Skarżąca dochodzi do wniosku, że owe dowody były pierwszymi dowodami, które pozwoliły Komisji na stwierdzenie naruszenia w tej dziedzinie. Według skarżącej przed złożeniem przez nią oświadczenia Komisja dysponowała jedynie aluzjami współpracownika Akzo do tej części kartelu, które były wyjątkowo ogólne i pozbawione solidnej wartości dowodowej.

189    Komisja nie kwestionuje tego, że informacje przekazane przez skarżącą w zakresie granulowanego węglika wapnia były dla niej przydatne i że ze względu na sam ich charakter oraz poziom szczegółowości pomogły one jej w udowodnieniu naruszenia. Komisja podkreśla jednak, że nie musiała opierać się wyłącznie na tych informacjach, aby wykazać istnienie naruszenia w dziedzinie granulowanego węglika wapnia, ponieważ dysponowała nie tylko oświadczeniem Akzo Nobel, ale również informacjami zebranymi podczas kontroli, które przeprowadziła u wielu uczestników kartelu.

190    W świetle rozważań zawartych w motywie 343 zaskarżonej decyzji oraz wyjaśnień Komisji złożonych przed Sądem należy stwierdzić, że wartość dodana dowodów przekazanych przez skarżącą w ramach oświadczenia w odniesieniu do granulowanego węglika wapnia była znacząca. Chodzi tu o okoliczność, którą należy uwzględnić w sposób pozytywny w celu ustalenia zakresu wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą. Twierdzenie Komisji, że w momencie złożenia wniosku przez skarżącą dysponowała już pewnymi informacjami i dowodami dotyczącymi tej części naruszenia, nie może prowadzić do odmiennej konkluzji, ponieważ sama Komisja przyznała, że chodziło o przekazane przez skarżącą dowody, które zwiększyły zdolność Komisji do udowodnienia tej części naruszenia.

 W przedmiocie wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą w zakresie sproszkowanego węglika wapnia

191    Skarżąca podnosi, że przekazała dowody, które ułatwiły w zdecydowany sposób stwierdzenie naruszenia, również jeśli chodzi o sproszkowany węglik wapnia. Owe dowody dotyczyły czasu trwania naruszenia, a poza tym pozwoliły Komisji na ustalenie tożsamości uczestników kartelu oraz treści dyskusji podczas różnych spotkań dotyczących tej części naruszenia.

192    Komisja nie zgadza się z tymi twierdzeniami. Podnosi ona, że aby ocenić wartość dodaną informacji przekazanych przez skarżącą, należy uwzględnić wszystkie dowody, którymi dysponowała w momencie, gdy skarżąca złożyła oświadczenie, a nie tylko oświadczenie Akzo Nobel. Otóż w tym momencie Komisja dysponowała już wystarczającymi dowodami na część naruszenia dotyczącą sproszkowanego węglika wapnia, tak że wkład skarżącej nie prezentował znaczącej wartości dodanej w zakresie tego produktu. Okoliczności przywołane w tym względzie przez skarżącą w ramach jej argumentacji nie mogą uzasadniać obniżki kwoty grzywny przewyższającej obniżkę przyznaną w zaskarżonej decyzji.

193    Skarżąca opiera się na trzech argumentach, gdy twierdzi, że dowody przekazane przez nią wraz z oświadczeniem miały znaczącą wartość dodaną również w odniesieniu do części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia. W pierwszej kolejności skarżąca podnosi, że jako pierwsza przekazała Komisji informacje dotyczące spotkań w dniach 22 listopada 2005 r. i 25 kwietnia 2006 r. wspomnianych odpowiednio w motywach 78 i 83 zaskarżonej decyzji, zważywszy, że Akzo Nobel nie uczestniczyła w świetle jej własnego oświadczenia w tych dwóch spotkaniach.

194    Argument ten nie zasługuje na uwzględnienie. Sam fakt, iż Akzo Nobel nie uczestniczyła w tych dwóch spotkaniach, nie oznacza, że nie mogła ona przekazać Komisji informacji w tym zakresie. Odpowiednio przypisy 188 i 207, do których odsyłają wyżej wspomniane motywy zaskarżonej decyzji, wymieniają bowiem oświadczenie Akzo Nobel wśród dowodów wskazanych przez Komisję w odniesieniu do tych dwóch spotkań. Ponadto wspomina się w nich o wielu dokumentach zajętych przez Komisję w trakcie kontroli przeprowadzonych u różnych uczestników kartelu. Ponieważ owe kontrole miały miejsce przed złożeniem przez skarżącą wniosku o złagodzenie sankcji, chodzi o dowody znajdujące się już w posiadaniu Komisji w momencie złożenia tego wniosku. W konsekwencji z uwagi na to, że skarżąca nie zakwestionowała w umotywowany sposób doniosłości wszystkich tych elementów, nie można przyjąć, że była ona pierwszym przedsiębiorstwem, które przekazało Komisji mające znaczenie dowody dotyczące tych spotkań, i to niezależnie od tego, czy owa okoliczność – przy założeniu, że zostanie wykazana – wystarczyłaby, żeby uznać, że skarżąca przekazała dowody mające znaczącą wartość dodaną również w odniesieniu do sproszkowanego węglika wapnia.

195    W drugiej kolejności skarżąca podnosi, że w przeciwieństwie do Akzo Nobel wskazała ona szczegółowo w swym wniosku o złagodzenie sankcji, kim byli uczestnicy każdego spotkania kartelu. W szczególności Akzo Nobel nie wspomniała w swoim oświadczeniu z dnia 4 grudnia 2006 r. o udziale Novácke chemické závody w kartelu. Jedynie informacje przekazane przez skarżącą pozwoliły Komisji na ustalenie pełnego rozmiaru kartelu, a Komisja faktycznie z nich skorzystała. Skarżąca odsyła w tym względzie do przypisu 154 zaskarżonej decyzji.

196    Argument ten również należy oddalić. Do przypisu 154 wskazanego przez skarżącą odnosi się motyw 67 zaskarżonej decyzji. Ów motyw dotyczy drugiego spotkania części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia, które miało miejsce w dniu 7 września 2004 r. Novácke chemické závody znajduje się wśród uczestników tego spotkania wskazanych we wspomnianym motywie. Dowody podniesione przez Komisję figurują w przypisie 153. Przypis 154 wskazany przez skarżącą dotyczy w szczególności listy uczestników tego spotkania, ale jego treść ogranicza się jedynie do słowa „Idem”, w związku z czym odsyła on do przypisu 153. Przypis 153 wymienia szereg dowodów, w tym dwa oświadczenia Akzo Nobel z dnia 29 listopada 2006 r. i z dnia 22 grudnia 2006 r., jak również szereg dokumentów zajętych w lokalach różnych uczestników kartelu podczas kontroli przeprowadzonych przez Komisję. Wśród nich znajdują się w szczególności dokumenty zajęte u samej Novácke chemické závody. Jak zostało już wskazane, owe kontrole zostały przeprowadzone przed złożeniem przez skarżącą wniosku o złagodzenie sankcji. W tych okolicznościach i ze względu na brak szczegółowych argumentów zaprezentowanych przez skarżącą celem zakwestionowania wszystkich tych elementów, jej argument, że była pierwszym przedsiębiorstwem, które wskazało Komisji, kim byli uczestnicy części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia, również winien zostać oddalony.

197    W trzeciej kolejności skarżąca podnosi, że to jej wniosek o złagodzenie sankcji pozwolił Komisji na określenie charakteru porozumień zawartych podczas tego spotkania. Skarżąca odsyła w tym względzie do przypisu 160, jak również „w sposób ogólny” do przypisu 136 zaskarżonej decyzji. Skarżąca dodaje, że przekazała Komisji szczegółową listę odnośnych klientów.

198    Jeśli chodzi o przypis 136, należy zaznaczyć, że odsyła do niego motyw 62 zaskarżonej decyzji celem poparcia twierdzenia, że „[p]odczas różnych spotkań uczestnicy omawiali i uzgadniali, oprócz podziału rynku, ogólne podwyżki cen sproszkowanego węglika wapnia”. Prawdą jest, że ten przypis odsyła do wniosków o złagodzenie sankcji złożonych przez różne przedsiębiorstwa, w tym do wniosku skarżącej, który jest pierwszym wśród wspomnianych oświadczeń, które zostały zaprezentowane Komisji.

199    Jednakże nie można uznać, że to dzięki oświadczeniu skarżącej Komisja dowiedziała się po raz pierwszy o tym, iż część kartelu odnosząca się do sproszkowanego węglika wapnia dotyczyła w szczególności podwyżki cen stosowanych przez uczestników. Wspomniany motyw 62 zaskarżonej decyzji brzmi bowiem dalej następująco: „Komisja posiada dowody wskazujące na to, że ceny oraz podwyżki cen były omawiane lub uzgadniane podczas co najmniej sześciu z dwunastu spotkań”. Dowody znajdujące się w posiadaniu Komisji zostały wymienione w przypisie 137 i obejmują dwa oświadczenia Akzo Nobel wspomniane w pkt 196 powyżej, jak również dokumenty zajęte podczas kontroli przeprowadzonych przez Komisję przed złożeniem przez skarżącą wniosku o złagodzenie sankcji u Novácke chemické závody, a także u TDR Metalurgija.

200    Jeśli chodzi o przypis 160 zaskarżonej decyzji, wspomina się w nim o oświadczeniu skarżącej celem poparcia twierdzenia zawartego w motywie 68 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym podczas spotkania w dniu 7 września 2004 r. „na wniosek [innego przedsiębiorstwa uczestniczącego w kartelu] (powiązanego umową licencyjną z A., głównym dostawcą w Zjednoczonym Królestwie) podjęta zostaje decyzja o wstrzymaniu dostaw dla klientów w Zjednoczonym Królestwie”. Należy przypomnieć w tym względzie, że Komisja stwierdziła, iż sporny kartel nie obejmował Zjednoczonego Królestwa (zob. pkt 1 powyżej). Zakładając nawet, że Komisja oparła się tylko na tej informacji przekazanej przez skarżącą, aby dojść do wniosku odnośnie do zakresu geograficznego kartelu, nie ma tu mowy o znaczącej wartości dodanej oświadczenia skarżącej w zakresie sproszkowanego węglika wapnia. To oświadczenie skarżącej nie pozwoliło bowiem Komisji na wykazanie czegokolwiek, a co najwyżej wskazało jej, że niemożliwe było udowodnienie okoliczności, że kartel obejmował również Zjednoczone Królestwo.

201    Mając na względzie całość powyższych rozważań, należy stwierdzić, że Komisja słusznie nie uznała, iż dowody przedstawione przez skarżącą miały znaczącą wartość dodaną w zakresie sproszkowanego węglika wapnia. Chodzi tu o okoliczność, którą należy uwzględnić w sposób negatywny celem określenia zakresu znaczącej wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą.

 W przedmiocie wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą w zakresie granulowanego magnezu

202    Skarżąca podnosi przede wszystkim naruszenie obowiązku uzasadnienia, jako że zaskarżona decyzja zawiera wewnętrznie sprzeczne stwierdzenia w przedmiocie wartości dodanej informacji przekazanych w ramach jej oświadczenia, dotyczących granulowanego magnezu. Motyw 345 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym skarżąca „przekazała wyłącznie dowody mające znaczącą wartość dodaną w zakresie granulowanego wapnia”, pozostaje w sprzeczności z motywem 344, zgodnie z którym skarżąca była „pierwszym przedsiębiorstwem, które zasygnalizowało, że zmowa dotycząca węglika wapnia stanowiła część szerszego planu wymierzonego przeciwko konkurencji obejmującego granulowany magnez”.

203    Następnie skarżąca podnosi, że niezależnie nawet od tego naruszenia obowiązku uzasadnienia naruszeniem prawa jest także fakt nieuwzględnienia w celu obniżenia kwoty nałożonej na nią grzywny znaczącej wartości dodanej dowodów, które przekazała w zakresie granulowanego magnezu. Komisja wyraźnie potwierdziła w zaskarżonej decyzji, że skarżąca była pierwszym przedsiębiorstwem, które poinformowało ją o istnieniu części naruszenia dotyczącej granulowanego magnezu. Wniosek Akzo Nobel o złagodzenie sankcji nie zawierał żadnej informacji w tym względzie. Wynika stąd, że skarżąca przekazała Komisji zasadnicze dowody wskazujące na istnienie tej części kartelu. Skoro bowiem skarżąca ujawniła Komisji tę część naruszenia, można by twierdzić, że w tym zakresie była pierwszym przedsiębiorstwem, które podjęło współpracę w rozumieniu komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. W każdym razie pozwoliła ona Komisji na rozwinięcie i umotywowanie jej argumentacji dotyczącej całościowego planu oraz jednolitego naruszenia obejmującego trzy różne produkty. Skarżąca uważa zatem, że wniosła istotny wkład, który pozwolił na zwiększenie zakresu, a zatem wagi naruszenia oraz na znaczące podwyższenie kwoty grzywien.

204    Skarżąca wspomina ponadto o konkretnych dowodach odnoszących się do części naruszenia dotyczącej granulowanego magnezu, których przekazanie przez nią stanowi zdaniem skarżącej znaczący wkład. Otóż po pierwsze wskazała ona z nazwy przedsiębiorstwa uczestniczące w tej części naruszenia, jak również poszkodowanych klientów. Po drugie poinformowała Komisję o treści dyskusji w ramach dwóch spotkań w dniach 22 listopada 2005 r. i 11 lipca 2006 r. Podczas pierwszego spotkania skarżąca została nakłoniona do zaopatrywania się w magnez u grupy Ecka. Podczas drugiego spotkania producenci granulowanego magnezu zapowiedzieli producentom węglika wapnia podwyżkę cen. Skarżąca podnosi, że przekazała też Komisji wszystkie dowody dotyczące tych informacji, którymi dysponowała. Informacje i dowody, które dostarczyła, spełniały wszystkie kryteria istnienia znaczącej wartości dodanej. Ponadto znacząca wartość dodana dowodów, które przekazała, znajduje potwierdzenie w licznych nawiązaniach do tych dowodów poczynionych w zaskarżonej decyzji.

205    Skarżąca wnosi w replice do Sądu o uzyskanie – w ramach środka organizacji postępowania, a nawet w razie potrzeby w ramach środka dowodowego – kopii jej wniosku o złagodzenie sankcji celem zbadania wskazówek oraz dowodów, które są tam zawarte, dotyczących granulowanego magnezu. Ponadto jak wskazano już w pkt 17 powyżej, skarżąca wniosła podczas rozprawy o zezwolenie jej na złożenie fragmentu tego oświadczenia. Skarżąca odpowiedziała przecząco na pytanie, czy istniały szczególne i konkretne powody, które uniemożliwiły jej złożenie tego dokumentu wraz ze skargą. Skarżąca dodała jednak, ze jej wniosek był uzasadniony treścią odpowiedzi na skargę, a zwłaszcza brzmieniem dupliki Komisji, w której instytucja ta podniosła, że twierdzenia skarżącej we wspomnianym oświadczeniu odnoszące się do istnienia części kartelu dotyczącej granulowanego magnezu są niejednoznaczne. Jej propozycja złożenia fragmentu wspomnianego oświadczenia zmierza do wykazania nieprawdziwości tego twierdzenia.

206    Wreszcie skarżąca podnosi, że chociaż była pierwszym przedsiębiorstwem, które wskazało na istnienie części kartelu dotyczącej granulowanego magnezu, Komisja przyznała Degussa obniżkę kwoty grzywny za dowody przekazane w odniesieniu do tej części i to pomimo faktu, iż – jak przyznaje Komisja w motywie 355 zaskarżonej decyzji – grzywna nałożona na Degussa dotyczyła jedynie jej udziału w części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia. Zdaniem skarżącej korzystne traktowanie zarezerwowane dla Degussa jeszcze bardziej uwydatnia niezgodność z prawem zaskarżonej decyzji. Skarżąca powołuje się też na tej samej podstawie na naruszenie na jej szkodę zasady równego traktowania.

207    Przede wszystkim należy oddalić argument skarżącej dotyczący jakoby wewnętrznie sprzecznego uzasadnienia zaskarżonej decyzji (zob. pkt 202 powyżej). Przywołany przez skarżącą w tym względzie fragment motywu 345 zaskarżonej decyzji jest wyrwany z kontekstu. Z lektury całego tego motywu wynika, że Komisja stwierdza, iż obniżenie kwoty grzywny przyznane skarżącej zgodnie z komunikatem w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. obejmie swym zakresem zarówno fragment grzywny nałożonej na nią za jej udział w części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia, jak i fragment tej samej grzywny za jej udział w części naruszenia dotyczącej granulowanego węglika wapnia, podczas gdy znacząca wartość dodana oświadczenia skarżącej dotyczyła wyłącznie tej ostatniej części. Część kartelu dotycząca granulowanego magnezu nie została wspomniana w tym kontekście, ponieważ skarżąca w niej nie uczestniczyła, w związku z czym nałożona na nią grzywna nie obejmowała składnika dotyczącego tej ostatniej części. Wynika stąd, że motyw 345 zaskarżonej decyzji ani nie może być rozumiany w ten sposób, że Komisja zanegowała wszelką wartość dodaną oświadczenia skarżącej w zakresie części naruszenia dotyczącej granulowanego magnezu, ani też nie może zostać uznany za sprzeczny z motywem 344 tej decyzji.

208    Następnie należy zaznaczyć, że z motywu 344 zaskarżonej decyzji wynika, iż – co Komisja potwierdziła zresztą w swych pismach do Sądu – instytucja ta uwzględniła w pozytywny sposób w ramach ustalenia procentowej obniżki kwoty grzywny przyznanej skarżącej fakt, iż była ona pierwszym przedsiębiorstwem, które poinformowało o istnieniu części kartelu dotyczącej granulowanego magnezu. Komisja stwierdziła jednak, że nie była w stanie dowieść istnienia tej części naruszenia jedynie na podstawie informacji przekazanych przez skarżącą. Jej zdaniem wynika z tego, że oświadczenie skarżącej nie miało znaczącej wartości dodanej, jeśli chodzi o granulowany węglik wapnia.

209    Przed zajęciem stanowiska w przedmiocie tych twierdzeń Komisji należy zbadać argumenty skarżącej streszczone w pkt 204 powyżej, w których podnosi ona, że przekazała Komisji konkretne dowody dotyczące części naruszenia obejmującej granulowany magnez. Należy stwierdzić w tym względzie, że motywy 113–135 zaskarżonej decyzji, które omawiają szczegółowo ewolucję tej części kartelu, nie zawierają żadnego odniesienia do oświadczenia zaprezentowanego przez skarżącą w chwili złożenia przez nią wniosku o złagodzenie sankcji ani do jakiegokolwiek innego dowodu przekazanego przez skarżącą. Ta część zaskarżonej decyzji odsyła wyłącznie do oświadczenia Degussa, jak również do dokumentów zajętych przez Komisję podczas kontroli przeprowadzonych u różnych uczestników kartelu.

210    Jeśli chodzi o nawiązania skarżącej do spotkań w dniach 22 listopada 2005 r. i 11 lipca 2006 r., odpowiednio z motywów 78 i 85 zaskarżonej decyzji wynika, że te spotkania składały się na część kartelu dotyczącą sproszkowanego węglika wapnia. W motywie 79 zaskarżonej decyzji, który dotyczy również spotkania w dniu 22 listopada 2005 r., Komisja poprzestaje na powtórzeniu twierdzenia skarżącej, że dostawcy granulowanego magnezu próbowali ją przekonać do zaopatrywania się w magnez u Ecka, ale nie zajmuje stanowiska w kwestii tego twierdzenia ani nie wyprowadza z niego wniosków. Podobnie w motywie 86 zaskarżonej decyzji dotyczącym spotkania w dniu 11 lipca 2006 r. Komisja wspomina o twierdzeniu skarżącej, zgodnie z którym producenci granulowanego magnezu zapowiedzieli podwyżkę cen, ale nie przedstawia komentarzy w tym względzie ani nie wyprowadza stąd wniosków. Dlatego też nie można przyjąć, że te dwa twierdzenia skarżącej miały jakąkolwiek wartość dodaną, przynajmniej jeśli chodzi o część naruszenia dotyczącą granulowanego magnezu.

211    W tych okolicznościach nie jest konieczne przyjęcie środka organizacji postępowania (lub w razie potrzeby środka dowodowego), o co wnosi skarżąca (zob. pkt 205 powyżej). Jak zostało wskazane, analiza zaskarżonej decyzji potwierdza, że skarżąca faktycznie przekazała obie informacje wspomniane w pkt 210 powyżej. Dlatego też nie jest konieczna w tym względzie żadna kontrola. Ponadto Komisja nie przywiązała uwagi w zaskarżonej decyzji do tych dwóch informacji, a skarżąca nie podniosła żadnego argumentu celem wykazania znaczenia, jakie te dwie informacje miały dla udowodnienia omawianego zachowania o znamionach naruszenia. Poza tym skarżąca nie wspomniała o innych dowodach odnoszących się do części kartelu dotyczącej granulowanego magnezu, które przekazała w ramach swego oświadczenia, a których Komisja nie uwzględniła. Zadaniem Sądu nie jest sprawdzenie, po zażądaniu przedstawienia oświadczenia skarżącej, czy skarżąca nawiązała do takich dodatkowych dowodów. Dlatego też wniosek skarżącej o przyjęcie środka organizacji postępowania lub dowodowego zostaje oddalony.

212    Powyższe rozważania uzasadniają również odrzucenie propozycji wskazania nowego dowodu złożonej przez skarżącą podczas rozprawy i dotyczącej przedstawienia fragmentu tego oświadczenia. Należy przypomnieć w tym względzie, że art. 48 § 1 regulaminu postępowania stanowi, że strony mogą wskazać nowe dowody na poparcie swojej argumentacji w replice i w duplice, przy czym zgodnie z tym przepisem muszą one jednak uzasadnić opóźnienie w ich wskazaniu. Z orzecznictwa wynika, że przedstawienie nowych dowodów po złożeniu dupliki pozostaje możliwe w przypadku, gdy przedstawiający dowody nie mógł przed zakończeniem procedury pisemnej uzyskać tychże dowodów lub jeśli spóźnione przedstawienie dowodów przez drugą stronę uzasadnia możliwość uzupełnienia akt, tak aby zapewnić zachowanie zasady kontradyktoryjności. Jeśli chodzi o odstępstwo od reguł dotyczących wskazania nowych dowodów, art. 48 § 1 regulaminu postępowania wymaga, by strony uzasadniły opóźnienie we wskazaniu przez siebie tych dowodów. Wymóg ten oznacza, że sądowi przysługuje uprawnienie do kontroli uzasadnienia opóźnienia we wskazaniu tych dowodów, oraz w odpowiednim przypadku, treści tych dowodów, a także, jeżeli wniosek nie został uzasadniony w sposób wystarczający z prawnego punktu widzenia, do ich odrzucenia. Tym bardziej tak samo jest w przypadku wskazania nowych dowodów po złożeniu dupliki (wyrok Trybunału z dnia 14 kwietnia 2005 r. w sprawie C‑243/04 P Gaki Kakouri przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, niepublikowany w Zbiorze, pkt 32 i 33; wyrok Sądu z dnia 18 września 2008 r. w sprawie T‑47/05 Angé Serrano i in. przeciwko Parlamentowi, Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑55 i II‑A‑2‑357, pkt 55 i 56).

213    W niniejszej sprawie skarżąca nie wskazała, z jakiego powodu nie złożyła omawianego dokumentu wraz ze skargą. Jeśli chodzi o jej argument, że ów dokument dowodzi tego, iż jej twierdzenia w przedmiocie części kartelu dotyczącej granulowanego węglika wapnia nie są niejednoznaczne, wystarczy wskazać, że z zaskarżonej decyzji nie wynika, by Komisja przedstawiła taką ocenę w kwestii oświadczeń skarżącej. Wprost przeciwnie, jak zostało już wskazane, Komisja uwzględniła w pozytywny sposób fakt, iż skarżąca była pierwszym przedsiębiorstwem, które ją poinformowało o tej części kartelu, wskazując jednak, że skarżąca nie przekazała jej wystarczających dowodów, jeśli chodzi o ową część kartelu. Zakładając, że argumentację zaprezentowaną w tej samej kwestii przez Komisję przed Sądem należy rozumieć w ten sposób, że Komisja wskazuje na niejednoznaczny charakter oświadczeń skarżącej, okoliczność ta, o której w ogóle nie ma mowy w zaskarżonej decyzji, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu i nie może zostać wzięta pod uwagę przez Sąd, tak że jeśli – jak twierdzi skarżąca – jej propozycja złożenia fragmentu jej oświadczenia ma na celu jedynie podważenie tego ostatniego argumentu, nie powinna ona zostać uwzględniona.

214    Mimo rozważań zaprezentowanych w pkt 210 powyżej fakt, iż w ramach swego oświadczenia skarżąca poinformowała po raz pierwszy Komisję o istnieniu części kartelu dotyczącej granulowanego magnezu, stanowi bowiem okoliczność, którą należało uwzględnić w pozytywny sposób i którą Komisja faktycznie uwzględniła – jak wynika z zaskarżonej decyzji – podczas ustalania dokładnej procentowej obniżki kwoty grzywny przyznanej skarżącej. Tymczasem należy też uwzględnić w tym względzie w negatywny sposób fakt, który nie został podważony przez dowody wskazane przez skarżącą, iż oświadczenie skarżącej samo w sobie nie pozwalało Komisji na udowodnienie istnienia tej części naruszenia.

215    Jeśli chodzi o argument skarżącej streszczony w pkt 206 powyżej, dotyczący naruszenia prawa i naruszenia zasady równego traktowania w zakresie obniżki kwoty grzywny przyznanej Degussa, on również nie zasługuje na uwzględnienie.

216    Należy przypomnieć w tym względzie, że Komisja stwierdziła w zaskarżonej decyzji istnienie jednolitego naruszenia dotyczącego trzech różnych produktów, zaś to stwierdzenie nie zostało zakwestionowane przez skarżącą. W komunikacie w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. Komisja zobowiązała się po pierwsze – jak wynika z pkt 8 tego komunikatu – przyznać zwolnienie z grzywny pierwszemu przedsiębiorstwu, które przekaże Komisji dowody pozwalające jej na wydanie decyzji zarządzającej przeprowadzenie kontroli lub na stwierdzenie naruszenia reguł konkurencji, a po drugie przyznać – zgodnie z pkt 20 i nast. komunikatu – obniżkę kwoty grzywny innym przedsiębiorstwom, które przekażą jej w tym względzie dowody mające znaczącą wartość dodaną. Wśród przedsiębiorstw należących do tej ostatniej kategorii dokonuje się stopniowania według kolejności, w jakiej przekazały one te informacje, przy czym pierwsze z nich ma prawo do obniżki w przedziale 30–50%, drugie do obniżki na poziomie 20–30%, a pozostałe do obniżki w maksymalnej wysokości 20%.

217    W niniejszej sprawie skarżąca był pierwszym przedsiębiorstwem, po Akzo Nobel, które złożyło wniosek o złagodzenie sankcji wraz z dowodami mającymi znaczącą wartość dodaną, dzięki czemu uzyskała ona prawo do obniżki w wysokości 30–50%. Skorzystała ona w końcu z obniżki wynoszącej 35%. Degussa była drugim przedsiębiorstwem mogącym uzyskać obniżkę, a Komisja przyznała jej w zaskarżonej decyzji obniżkę w wysokości 20%. Dlatego też nie ma mowy o naruszeniu prawa ani o uprzywilejowanym traktowaniu Degussa w porównaniu ze skarżącą.

218    W zakresie, w jakim argumentacja skarżącej winna być rozumiana w ten sposób, że skarżąca była pierwszym przedsiębiorstwem mogącym uzyskać obniżkę za część kartelu dotyczącą granulowanego magnezu, zaś Komisja przyznała tę obniżkę na rzecz Degussa, argumentacja ta również musi zostać oddalona. Jeśli chodzi o jednolite naruszenie, nie było mowy o obniżce za jedną lub drugą część kartelu. Obniżka kwoty grzywny miała objąć – i faktycznie objęła – całą grzywnę nałożoną na odnośne przedsiębiorstwo. Wprawdzie kwestia produktów, w przedmiocie których dane przedsiębiorstwo przekazało dowody mające znaczącą wartość dodaną, była istotna, jednak wyłącznie na potrzeby oceny zakresu wartości dodanej przekazanych dowodów, aby określić dokładny poziom przyznanej obniżki kwoty grzywny. Fakt, iż skarżąca była pierwszym przedsiębiorstwem, które poinformowało Komisję o istnieniu części kartelu dotyczącej granulowanego magnezu, nie oznacza ani, że inne przedsiębiorstwo, w tym przypadku Degussa, nie mogło przekazać dowodów na tę samą część kartelu mających znaczącą wartość dodaną, ani też że nie mogło ono otrzymać z tego tytułu obniżki kwoty grzywny, która była zresztą niższa od obniżki przyznanej skarżącej.

219    Z tych samych względów należy oddalić zaprezentowany przez skarżącą w replice argument podnoszący wątpliwości co do zwolnienia z grzywny przyznanego Akzo Nobel, zważywszy na rzekomo niejasny charakter twierdzeń zawartych w oświadczeniu tego przedsiębiorstwa w przedmiocie granulowanego węglika wapnia i domniemywane zakwestionowanie samego istnienia części naruszenia dotyczącej granulowanego magnezu. Skarżąca nie kwestionuje bowiem tego, że Akzo Nobel przekazała dowody mające znaczącą wartość dodaną w odniesieniu do sproszkowanego węglika wapnia, które pozwoliły Komisji na zarządzenie kontroli, a następnie na stwierdzenie jednolitego naruszenia obejmującego część dotyczącą tego produktu. Owe fakty były same w sobie wystarczające, aby uzasadnić przyznanie Akzo Nobel zwolnienia z grzywny.

 Ocena odpowiedniego charakteru poziomu obniżki kwoty grzywny przyznanej skarżącej

220    Skarżąca uważa, że przekazała Komisji – w odniesieniu do trzech produktów objętych naruszeniem – dowody mające znaczącą wartość dodaną, w związku z czym winna była otrzymać obniżkę, której wysokość powinna być zbliżona do górnej granicy (50%) przewidzianej skali.

221    Komisja podkreśla przede wszystkim, że komunikat w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. przyznaje jej uprawnienia dyskrecjonalne w zakresie ustalenia poziomu obniżki kwoty grzywny, jaka ma zostać przyznana przedsiębiorstwu w zamian za jego współpracę.

222    Tymczasem z rozważań zawartych w pkt 58 powyżej wynika, że Sąd może zastąpić ocenę Komisji dotyczącą odpowiedniego poziomu obniżki własną oceną i że jeśli stwierdzi, iż inny poziom obniżki byłby odpowiedni, może on w ramach przysługującego mu nieograniczonego prawa orzekania zmniejszyć lub podwyższyć kwotę grzywny nałożonej przez Komisję według poziomu obniżki, który wydaje się mu odpowiedni. Ponadto, zważywszy na rozważania zaprezentowane w pkt 59 i 60 powyżej i ze względu na brak dowodu lub argumentu skarżącej mogącego uzasadnić odejście przez Sąd od skali obniżki mającej zastosowanie do skarżącej zgodnie z komunikatem w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. (30–50%), Sąd postanawia procedować w ramach tej skali. W konsekwencji należy ustalić, czy poziom obniżki w wysokości 35% zastosowany przez Komisję był odpowiedni lub też czy zastosowanie innego poziomu obniżki – w danym przypadku zbliżonego do górnej granicy, jak podnosi skarżąca – byłoby uzasadnione.

223    Należy przypomnieć w tym względzie, że – jak zostało wyjaśnione powyżej – dzień, w którym skarżąca przekazała Komisji swój wniosek o złagodzenie sankcji wraz z dowodami naruszenia, znacząca wartość dodana tych dowodów dla wykazania części naruszenia dotyczącej granulowanego węglika wapnia, jak również fakt, iż skarżąca była pierwszym przedsiębiorstwem, które poinformowało Komisję o istnieniu trzeciej części naruszenia dotyczącej granulowanego magnezu, stanowią okoliczności, które należy uwzględnić w sposób pozytywny dla celów tej oceny. W ramach owej oceny należy jednak uwzględnić w sposób negatywny fakt, iż dowody przekazane przez skarżącą nie miały żadnej znaczącej wartości dodanej dla części kartelu dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia, jak również fakt, że wprawdzie skarżąca poinformowała Komisję o istnieniu części kartelu dotyczącej granulowanego magnezu, ale nie była w stawnie przekazać Komisji konkretnych informacji, które pozwoliłyby jej na udowodnienie tej części naruszenia. Owe informacje zostały przekazane później przez Degussa.

224    Należy również zaznaczyć, że w motywie 34 zaskarżonej decyzji Komisja zauważyła, iż po złożeniu wniosku o złagodzenie sankcji wraz z dowodami skarżąca „kontynuowała współpracę, postępując zgodnie z żądaniami udzielenia informacji, ale nie przekazała z własnej woli dowodów dodatkowych”. Tymczasem z uwagi na brak wyjaśnień ze strony Komisji pozwalających na ustalenie, że skarżąca dysponowała innymi dowodami, których nie przekazała jej z własnej woli, należy uznać, że chodzi tu o zwykłą neutralną uwagę Komisji mającą na celu zaprezentowanie istotnych faktów w całości, a której nie należy uwzględnić ani w sposób pozytywny, ani w sposób negatywny.

225    Jak zostało już wskazane, Komisja zauważyła w motywie 345 zaskarżonej decyzji, że chociaż skarżąca przekazała dowody mające znaczącą wartość dodaną jedynie w odniesieniu do części naruszenia dotyczącej granulowanego węglika wapnia, obniżka kwoty grzywny, jaka miała zostać jej przyznana, miała mieć wpływ nie tylko na fragment grzywny za jej udział w tej części naruszenia, ale również na ten fragment odzwierciedlający jej udział w części naruszenia dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia. Jest oczywiste, że ta okoliczność odegrała rolę w wyborze poziomu obniżki przyznanej skarżącej.

226    Komisja wskazała bowiem przed Sądem, że w świetle tej okoliczności uważa, iż była „więcej niż wspaniałomyślna”, przyznając skarżącej obniżkę kwoty grzywny na poziomie 35%. Komisja dodała, że obniżka w wysokości 35% kwoty grzywny przyznana skarżącej odpowiadała 2,7 mln EUR, co stanowi 70% tej części grzywny nałożonej na skarżącą, która odpowiada jej udziałowi w części tego naruszenia dotyczącej granulowanego węglika wapnia. W odpowiedzi na uwagę skarżącej, zgodnie z którą w istocie taka argumentacja jest nie do pogodzenia ze stwierdzeniem jednolitego naruszenia dotyczącego trzech odrębnych produktów, Komisja zauważyła, że pomimo istnienia jednolitego naruszenia mogłaby „wyodrębnić różne elementy tego kartelu stosownie do wartości dodanej przekazanych informacji”.

227    Jeśli chodzi o tę ostatnią uwagę Komisji, która jest nieco ogólnikowa, należy zaznaczyć, że z rozważań zaprezentowanych w pkt 218 powyżej wynika, iż byłoby sprzeczne z komunikatem w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. zastosowanie obniżki kwoty grzywny do jednego składnika grzywny dotyczącego części naruszenia, w odniesieniu do której skarżąca przekazała dowody mające znaczącą wartość dodaną. W każdym razie Komisja wyjaśniła podczas rozprawy, że ta uwaga nie powinna być rozumiana w ten sposób, że twierdziła ona coś przeciwnego.

228    Znaczenie dowodów naruszenia dla części naruszenia, w której uczestniczyło przedsiębiorstwo, które je przekazało, nie zostało bowiem wymienione wśród kryteriów, które należy uwzględnić zgodnie z pkt 23 akapit drugi komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r., aby ustalić poziom obniżki kwoty grzywny, jaka ma zostać przyznana temu przedsiębiorstwu.

229    Wynika stąd, że w celu określenia odpowiedniego poziomu obniżki, jaka powinna zostać zastosowana – w zamian za współpracę skarżącej – do kwoty nałożonej na nią grzywny, nie należało uwzględniać faktu, iż owa grzywna miała na celu ukaranie jej za udział nie tylko w części naruszenia, w odniesieniu do której skarżąca przekazała dowody mające znaczącą wartość dodaną, ale również w innej części tego samego naruszenia, w odniesieniu do której nie przekazała ona takich dowodów.

230    Ponadto należy wziąć pod uwagę informacje dotyczące obrotów osiągniętych przez uczestników kartelu w związku z każdym z trzech produktów objętych naruszeniem, zawarte w motywie 288 zaskarżonej decyzji. Wynika z niego, że łączny obrót osiągnięty przez nich w zakresie sproszkowanego węglika wapnia stanowi 45–50% całości, obrót dotyczący granulowanego węglika wapnia wynosi 30–35% całości, a obrót uzyskany w zakresie granulowanego magnezu – 20%. Wynika stąd, ze skarżąca przekazała Komisji, jak Komisja sama przyznaje, dowody niezbędne do wykazania części naruszenia stanowiącej 30–35% całkowitego obrotu objętego naruszeniem, a poza tym zwróciła jej uwagę na istnienie trzeciej części tego samego naruszenia, nawet jeśli nie była w stanie przekazać jej informacji niezbędnych do wykazania jego istnienia.

231    W świetle całości powyższych rozważań Sąd uważa, że należy częściowo uwzględnić zarzut trzeci, stwierdzić nieważność art. 2 lit. c) zaskarżonej decyzji, jako że Komisja ustaliła w nim kwotę grzywny uwzgledniającą obniżkę tej kwoty w wysokości 35% i obniżyć – z zastrzeżeniem badania pozostałych zarzutów i argumentów skarżącej, które nie zostały jeszcze rozpatrzone – kwotę grzywny nałożonej na skarżącą do 4,35 mln EUR, czyli do kwoty, która odpowiada obniżce na poziomie 43,5% kwoty podstawowej wynoszącej 7,7 mln EUR wskazanej w stosunku do skarżącej w motywie 308 zaskarżonej decyzji, którą Sąd uważa za odpowiednią w okolicznościach niniejszej sprawy.

 W przedmiocie uwzględnienia współpracy skarżącej jako okoliczności łagodzącej

232    Pozostaje jeszcze argument skarżącej, zgodnie z którym jej współpraca z Komisją winna była zostać uwzględniona jako okoliczność łagodząca. Prawdą jest, że w ramach zarzutu trzeciego skarżąca sformułowała tę argumentację jedynie tytułem pomocniczym, „na wypadek gdyby Sąd nie przyjął” jej argumentacji dotyczącej naruszenia komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. Jednakże zważywszy na fakt, iż ta ostatnia argumentacja nie została uwzględniona w całości, a ponadto na fakt, iż skarżąca przedstawiła też analogiczną argumentację w ramach swego zarzutu drugiego (zob. pkt 148 powyżej), należy zbadać także ten argument.

233    W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z pkt 29 tiret czwarte wytycznych Komisja stwierdza istnienie okoliczności łagodzących w razie „aktywn[ej] współprac[y] danego przedsiębiorstwa z Komisją, wykraczając[ej] poza zakres stosowania komunikatu o łagodzeniu sankcji i zakres jego prawnego zobowiązania do współpracy”. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem obniżenie kwoty grzywny z tytułu współpracy w toku postępowania administracyjnego jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy zachowanie danego przedsiębiorstwa umożliwiło Komisji łatwiejsze stwierdzenie istnienia naruszenia oraz, w stosownym przypadku, doprowadzenie do jego zakończenia (wyroki Trybunału: z dnia 16 listopada 2000 r. w sprawie C‑297/98 P SCA Holding przeciwko Komisji, Rec. s. I‑10101 pkt 36; z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie C‑328/05 P SGL Carbon przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑3921, pkt 83; wyrok Sądu z dnia 14 maja 1998 r. w sprawie T‑311/94 BPB de Eendracht przeciwko Komisji, Rec. s. II‑1129, pkt 325).

234    W niniejszej sprawie w zakresie, w jakim argument skarżącej dotyczący nieuwzględnienia okoliczności łagodzącej z tytułu jej współpracy z Komisją odnosi się do jej współpracy wynikającej ze złożenia przez nią wniosku w rozumieniu komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r., argument ten winien zostać oddalony. Ewidentnie nie chodzi tu bowiem o współpracę „wykraczając[ą] poza zakres stosowania” tego komunikatu. Owa współpraca została przeanalizowana przez Komisję na podstawie rzeczonego komunikatu, a Sąd skontrolował już tę analizę, zastępując ocenę Komisją swą własną oceną, co skłoniło Sąd do przyznania skarżącej dodatkowej obniżki kwoty nałożonej na nią grzywny.

235    W zakresie, w jakim ów argument skarżącej dotyczy współpracy odrębnej od współpracy wynikającej ze złożenia przez nią wniosku o zastosowanie komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r., argument ten również winien zostać oddalony. Skarżąca nie wyjaśniła bowiem, na czym konkretnie polegała ta rzekoma współpraca, ani tym bardziej nie wskazała, w jaki sposób umożliwiła ona Komisji łatwiejsze stwierdzenie istnienia naruszenia oraz, w stosownym przypadku, doprowadzenie do jego zakończenia.

236    Dlatego też należy oddalić argument skarżącej i poprzestać na obniżeniu kwoty grzywny wskazanym w pkt 231 powyżej.

 W przedmiocie zarzutu czwartego, dotyczącego naruszenia zasad równego traktowania i proporcjonalności

237    Skarżąca podnosi, że Komisja naruszyła zasady równego traktowania i proporcjonalności przy ustalaniu kwoty nałożonej na nią grzywny. Różne argumenty, które skarżąca przedstawia w tym względzie, mogą zostać pogrupowane wokół dwóch głównych zarzutów szczegółowych dotyczących, po pierwsze, braku zróżnicowania kwoty grzywny w zależności od wielkości przedmiotowych przedsiębiorstw i ich obrotów, zarówno ogólnych, jak i uzyskanych na rynkach objętych naruszeniem, a po drugie podobno uprzywilejowanego traktowania Almamet.

238    Te dwa zarzuty szczegółowe zostaną kolejno zbadane poniżej. Tytułem wstępu należy jednak przypomnieć, że w celu ustalenia grzywny takiej jak ta, która jest przedmiotem niniejszej sprawy, Komisja musi przestrzegać ogólnych zasad prawa, a przede wszystkim zasad równego traktowania i proporcjonalności, tak jak są one interpretowane w orzecznictwie sądów Unii (ww. w pkt 66 wyrok w sprawie Degussa przeciwko Komisji, pkt 77 i 79; wyrok z dnia 8 października 2008 r. w sprawie T‑69/04 Schunk i Schunk Kohlenstoff-Technik przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑2567, pkt 41). W szczególności zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zasada równego traktowania lub niedyskryminacji wymaga, by porównywalne sytuacje nie były traktowane w odmienny sposób oraz by odmienne sytuacje nie były traktowane w taki sam sposób, chyba że jest to obiektywnie uzasadnione (ww. w pkt 233 wyrok w sprawie BPB de Eendracht przeciwko Komisji, pkt 309 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto zasada proporcjonalności wymaga, aby akty wydawane przez instytucje nie przekraczały granic tego, co jest stosowne i konieczne do realizacji wyznaczonego celu (zob. ww. w pkt 70 wyrok w sprawie Jungbunzlauer przeciwko Komisji, pkt 226 i przytoczone tam orzecznictwo).

 W przedmiocie pierwszego zarzutu szczegółowego, dotyczącego braku zróżnicowania kwoty grzywny w zależności od wielkości przedmiotowych przedsiębiorstw i ich obrotów, zarówno ogólnych, jak i uzyskanych na rynkach objętych naruszeniem

239    Skarżąca podnosi, że w ramach swej praktyki decyzyjnej Komisja opiera się – celem określenia kwoty podstawowej grzywny – na wielkości przedmiotowego przedsiębiorstwa, ponieważ w razie udziału w naruszeniu w równym stopniu kwota grzywny może zmienić się w zależności od wielkości danych przedsiębiorstw. Same sądy Unii dostrzegają we względnej wielkości przedsiębiorstw kryterium istotne przy ustalaniu grzywien w przypadku udziału kilku przedsiębiorstw w naruszeniu. Tymczasem w niniejszej sprawie Komisja naruszyła w ewidentny sposób zasadę równego traktowania na szkodę skarżącej. Wprawdzie skarżąca jest przedsiębiorstwem o stosunkowo skromnej wielkości, ale nałożono na nią grzywnę, której kwota podstawowa odpowiada około 4% jej całkowitego obrotu w 2006 r. Natomiast kwota podstawowa grzywny nałożonej na Akzo Nobel i Degussa odpowiada około 0,05% ich odpowiednich całkowitych obrotów w tym samym roku.

240    Ponadto skarżąca zarzuca Komisji naruszenie zasady proporcjonalności, jako że Komisja nie określiła kwoty podstawowej nałożonej na nią grzywny, która byłaby niższa przynajmniej od kwoty obliczonej dla Akzo Nobel, Degussa, Almamet i Novácke chemické závody. Skarżąca uważa, że skoro obrót, jaki osiąga na rynkach objętych naruszeniem jest niższy od obrotu osiąganego przez Almamet i przez Novácke chemické závody, a ponadto że skoro stanęła ona w obliczu trudnej sytuacji ekonomicznej z powodów omówionych w ramach zarzutu piątego, Komisja winna była przyjąć w jej przypadku celem określenia kwoty podstawowej grzywny procent wartości sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem na poziomie poniżej 17%.

241    Skarżąca podnosi też, że kwota grzywny winna być proporcjonalna do naruszenia, do wpływu tego naruszenia na rynek, do konieczności zapobieżenia nowym naruszeniom oraz do zdolności finansowych przedmiotowego przedsiębiorstwa. Aby wykazać nieproporcjonalny jej zdaniem charakter kwoty nałożonej na nią grzywny, wskazuje ona na szczególną sytuację rynków objętych naruszeniem, które w jej opinii są raczej ograniczonymi rynkami. Skarżąca podnosi również w tym samym kontekście, że jej wyniki handlowe w owym sektorze są stosunkowo skromne, gdyż jej roczny obrót na rzeczonych rynkach wynosi około 13 mln EUR rocznie. Produkty objęte naruszeniem nie są produktami o wysokiej rentowności, zważywszy też na to, że są one niebezpiecznymi produktami chemicznymi, które wymagają poważnych nakładów celem zapewnienia bezpieczeństwa. Dlatego też marże realizowane w zakresie tych produktów są zwykle niewielkie. Skarżąca uważa, że nałożona na nią grzywna nie ma żadnego związku z marżami, na ustalenie których pozwoliłyby jej produkty objęte naruszeniem.

242    Skarżąca dokonuje ponadto różnych porównań kwoty nałożonej na nią grzywny, aby wykazać jej nieproporcjonalny charakter. Wskazuje ona, że owa kwota sięga w jej przypadku około 20% górnej granicy grzywny przewidzianej w art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003 (10% jej całkowitego obrotu osiągniętego w poprzednim roku obrotowym). Tymczasem w przypadku Akzo Nobel grzywna, która miała zostać na nią nałożona (gdyby nie skorzystała ona ze zwolnienia z grzywny), odpowiadałaby 1,1% górnej granicy przewidzianej w odniesieniu do niej. W przypadku Degussa ta sama proporcja wynosi jedynie 0,5%. Skarżąca podaje poza tym różne przykłady naruszeń w przeszłości, za które grzywny nałożone na odnośne przedsiębiorstwa odpowiadały znacznie niższej proporcji między ich całkowitym obrotem a mającą do nich zastosowanie górną granicą grzywny.

243    Argumenty te nie zasługują na uwzględnienie.

244    Jeśli chodzi przede wszystkim o argument dotyczący różnej wielkości poszczególnych uczestników naruszenia, należy zaznaczyć, że – jak słusznie zauważa Komisja – jej praktyka decyzyjna wskazana przez skarżącą dotyczy spraw, w których Komisja zastosowała wytyczne z 1998 r., które zostały już uchylone. Podobnie jest z orzecznictwem wskazanym przez skarżącą, które także dotyczy przypadków, w których zastosowano wytyczne z 1998 r.

245    Punkt 1 lit. A i B wytycznych z 1998 r. przewidywał ustalenie kwoty podstawowej grzywny według systemu różnego od systemu przewidzianego w wytycznych. Konkretnie przewidziano trzy różne widełki kwot wyjściowych dla, odpowiednio, naruszeń o małym znaczeniu, poważnych naruszeń i bardzo poważnych naruszeń.

246    Stosując ten system, Komisja postanowiła w niektórych przypadkach podzielić przedsiębiorstwa uczestniczące w naruszeniu – w zależności od ich całkowitych obrotów – na różne kategorie, do których stosowano różną kwotę podstawową (zob. tytułem przykładu ww. w pkt 162 wyrok w sprawie Archer Daniels Midland i Archer Daniels Midland Ingredients przeciwko Komisji, pkt 13). Ta praktyka Komisji została uznana przez sąd Unii za zgodną z ogólnymi zasadami prawa Unii (zob. wyrok Sądu z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie T‑15/02 BASF przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑497, pkt 233 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. również podobnie ww. w pkt 162 wyrok w sprawie Archer Daniels Midland i Archer Daniels Midland Ingredients przeciwko Komisji, pkt 186–188). Właśnie to orzecznictwo skarżąca powołuje na poparcie swej argumentacji.

247    Tymczasem Komisja uchyliła wytyczne z 1998 r., do czego miała prawo (zob. pkt 74 powyżej), i zastąpiła je wytycznymi, które przewidują inny system ustalania kwoty podstawowej grzywny. Jak zostało wskazane powyżej (zob. pkt 106 powyżej), ten nowy system oznacza ustalenie kwoty podstawowej grzywny dla każdego uczestnika z osobna w zależności od wartości sprzedaży zrealizowanej przez niego w związku z naruszeniem, tak że podział uczestników tego samego naruszenia na różne kategorie według ich wielkości lub każdego innego stosownego kryterium nie jest już konieczny.

248    Ponadto jak zostało już wskazane w pkt 111 powyżej, pkt 30 wytycznych przewiduje możliwość podwyższenia kwoty grzywny nakładanej na przedsiębiorstwa uzyskujące szczególnie wysoki obrót, poza sprzedażą dóbr i usług, do których odnosi się naruszenie, aby zapewnić tej grzywnie wystarczający skutek odstraszający. Uwzględnienie wielkości i całkowitego obrotu przedsiębiorstwa w celu ustalenia kwoty grzywny nie jest więc całkowicie wykluczone w świetle wytycznych.

249    Jednakże nie można też wymagać od Komisji systematycznego uwzględniania tych elementów przy ustalaniu kwoty grzywny.

250    Wprawdzie z pkt 30 wytycznych wynika bowiem, że zwiększenie grzywny, jaka ma zostać nałożona na przedsiębiorstwo, może okazać się niezbędne do zapewnienia tej grzywnie wystarczająco odstraszającego charakteru, jednak nie oznacza to, że przeciwnie grzywna, która nie stanowi znacznego procentu całkowitego obrotu danego przedsiębiorstwa, nie wywrze względem tego przedsiębiorstwa wystarczająco odstraszającego skutku. Należy zaznaczyć w tym względzie, że grzywna ustalona zgodnie z metodologią określoną w wytycznych stanowi co do zasady znaczący procent wartości sprzedaży, jaką ukarane przedsiębiorstwo uzyskało w sektorze objętym naruszeniem. Tak więc wobec zapłaty grzywny zyski tego przedsiębiorstwa w odnośnym sektorze znacznie spadną, a nawet zamienią się w straty. Chociaż obrót uzyskany przez omawiane przedsiębiorstwo we wskazanym sektorze stanowi jedynie niewielką część jego całkowitego obrotu, to nie można a priori wykluczyć, że obniżenie zysków w tym sektorze, względnie przekształcenie ich w straty, będzie mieć skutek odstraszający, ponieważ co do zasady przedsiębiorstwo handlowe podejmuje działalność w danym sektorze w celu wypracowania zysków. Punkt 30 wytycznych kreuje zatem w słuszny sposób po stronie Komisji możliwość, a nie obowiązek zwiększenia grzywny nałożonej na przedsiębiorstwo, którego obrót – poza obrotem w sektorze dóbr i usług objętych naruszeniem – jest szczególnie wysoki (ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 62–64).

251    Wynika stąd, zważywszy również na orzecznictwo przytoczone w pkt 112 powyżej, że porównania dokonane przez skarżącą między kwotami grzywien nałożonych na różnych uczestników spornego naruszenia, jako procentem ich poszczególnych całkowitych obrotów, nie wystarczą, by wykazać w niniejszej sprawie naruszenie przez Komisję zasad równego traktowania i proporcjonalności.

252    Jeśli chodzi o argument, zgodnie z którym kwota podstawowa grzywny ustalona dla skarżącej powinna być niższa w liczbach bezwzględnych od kwoty podstawowej grzywny ustalonej dla niektórych innych uczestników naruszenia (zob. pkt 240 powyżej), z motywu 308 zaskarżonej decyzji wynika, że jedynie dla dwóch z przedsiębiorstw wskazanych przez skarżącą, mianowicie dla Degussa i Almamet, ustalono kwotę podstawową grzywny, która była niższa w liczbach bezwzględnych od kwoty podstawowej grzywny ustalonej dla skarżącej.

253    Otóż jeśli chodzi po pierwsze o Degussa, owa okoliczność znajduje wytłumaczenie w czasie jej uczestnictwa w naruszeniu, który był znacznie krótszy (cztery miesiące) niż czas uczestnictwa przyjęty w przypadku skarżącej, oraz w fakcie, iż ów udział dotyczył jedynie jednej części naruszenia(dotyczącej sproszkowanego węglika wapnia).

254    Po drugie, jeśli chodzi o Almamet, z motywu 15 zaskarżonej decyzji wynika, że jej całkowity obrót w ostatnim pełnym roku obrotowym poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji wyniósł około 40–50 mln EUR (257 mln EUR w przypadku skarżącej; zob. motyw 17 zaskarżonej decyzji). Ponadto z motywu 288 zaskarżonej decyzji wynika, że wartość sprzedaży zrealizowanej w związku z naruszeniem była niższa od wartości sprzedaży skarżącej. Podobnie jest w przypadku czasu jej uczestnictwa w kartelu (zob. motyw 304 zaskarżonej decyzji). W świetle tych okoliczności sam fakt, iż dla tych dwóch przedsiębiorstw ustalono kwotę podstawową grzywny niższą w liczbach bezwzględnych od kwoty ustalonej dla skarżącej, nie stanowi ani naruszenia zasady równego traktowania ani naruszenia zasady proporcjonalności. W tym samym względzie należy wskazać, że argumenty skarżącej oparte na jej rzekomo trudnej sytuacji ekonomicznej zostaną zbadane poniżej w ramach analizy zarzutu piątego.

255    Nie zasługuje też na uwzględnienie argumentacja skarżącej dotyczącą podobno ograniczonego charakteru omawianych rynków, co pozwala jedynie na uzyskanie ograniczonych marż.

256    Prawdą jest, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż w celu określenia kwoty grzywien, jakie mają zostać nałożone w razie naruszenia reguł konkurencji, należy uwzględnić czas trwania naruszeń i wszystkie elementy mogące składać się na ocenę wagi tych naruszeń, takie jak zachowanie każdego z przedsiębiorstw, rola odgrywana przez każde z nich w ustaleniu uzgodnionych praktyk, korzyść, którą mogły odnieść z tych praktyk, ich wielkość i wartość odnośnych towarów, jak również zagrożenie, jakie tego rodzaju naruszenia stanowią (zob. wyrok Trybunału z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie C‑272/09 P KME i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑12789, pkt 96 i przytoczone tam orzecznictwo).

257    Jednakże z utrwalonego też orzecznictwa wynika, że chociaż kwota grzywny nałożonej na przedsiębiorstwo powinna być proporcjonalna do czasu trwania naruszenia i innych okoliczności mogących składać się na ocenę wagi naruszenia, do których zalicza się zysk, jaki przedsiębiorstwo mogło czerpać ze swych praktyk, fakt, że naruszenie nie przyniosło przedsiębiorstwu żadnych korzyści, nie może stanowić przeszkody w nałożeniu na nie grzywny, gdyż w przeciwnym razie ta ostatnia zostałaby pozbawiona elementu odstraszającego (zob. ww. w pkt 233 wyrok w sprawie BPB de Eendracht przeciwko Komisji, pkt 441 i przytoczone tam orzecznictwo).

258    Wynika stąd, że wprawdzie zysk, jaki zainteresowane przedsiębiorstwo mogło czerpać z naruszenia, i bardziej ogólnie korzyści, jakie odniosło na rynkach objętych naruszeniem, stanowią jeden z elementów, który można uwzględnić przy ustalaniu kwoty grzywny, jednak po stronie Komisji lub sądu Unii, gdy wykonuje on nieograniczone prawa orzekania w dziedzinie grzywien, nie istnieje żaden obowiązek zapewnienia, by ta kwota była wprost proporcjonalna do korzyści uzyskanych przez dane przedsiębiorstwo na tych rynkach lub by ich nie przekroczyła.

259    Wreszcie nie mają też znaczenia dokonane przez skarżącą różne porównania kwot grzywien nałożonych na różnych uczestników spornego kartelu, stanowiących procent górnej granicy grzywny mającej zastosowanie do każdego z nich zgodnie z art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003. Jak wynika z orzecznictwa, owa górna granica stanowi próg ograniczający, którego jedyną możliwą konsekwencją jest to, że kwota grzywny obliczona na podstawie kryteriów wagi i czasu trwania naruszenia zostaje obniżona do dopuszczalnego maksymalnego poziomu. W wyniku jego zastosowania dane przedsiębiorstwo nie płaci grzywny, która zasadniczo byłaby należna po przeprowadzeniu oceny opartej na wspomnianych kryteriach (ww. w pkt 112 wyrok w sprawach połączonych Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, pkt 283). Oznacza to, że sam fakt, iż kwota grzywny nałożonej na skarżącą jest bardziej zbliżona do 10% jej całkowitego obrotu niż w przypadku innych uczestników kartelu, nie może stanowić naruszenia zasady równego traktowania lub proporcjonalności. Skutek ten jest bowiem nierozerwalnie związany z wykładnią górnej granicy 10% wyłącznie jako progu ograniczającego, który jest stosowany po ewentualnym obniżeniu kwoty grzywny z powodu okoliczności łagodzących lub zasady proporcjonalności (zob. ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 163 i przytoczone tam orzecznictwo).

260    Mając na uwadze całość powyższych rozważań, należy oddalić pierwszy zarzut szczegółowy.

 W przedmiocie drugiego zarzutu szczegółowego, dotyczącego podobno uprzywilejowanego traktowania Almamet

261    Skarżąca podnosi naruszenie zasady równego traktowania, ponieważ Komisja nie przyznała jej obniżki kwoty grzywny w wysokości 20%, jak to uczyniła w przypadku Almamet. Wskazuje ona w tym względzie na naruszenie obowiązku uzasadnienia.

262    W motywie 372 zaskarżonej decyzji Komisja wskazała, że należało uwzględnić fakt, iż Almamet była niezależnym kupcem o bardzo małych rozmiarach, który nie należał do żadnej dużej grupy spółek. Almamet prowadzi działalność w zakresie handlu materiałami o wysokiej wartości, przynoszącą raczej niewielki zysk, i posiada „względnie skoncentrowany portfel produktów”. Komisja dodała, że wzięła także pod uwagę „[o]koliczność, iż nałożona grzywna relatywnie mocno oddziałuje na sytuację finansową spółki tego rodzaju”. Komisja stwierdziła, że ze względu na tę „szczególną charakterystykę” spółki Almamet doszła do wniosku, iż obniżenie kwoty nałożonej na nią grzywny o 20% było odpowiednie, gdyż grzywna w tej wysokości i tak jest dla tej spółki wystarczająco odstraszająca.

263    Komisja odesłała w przypisie 685 do pkt 37 wytycznych, który ma następujące brzmienie:

„Mimo iż niniejsze wytyczne przedstawiają ogólną metodologię w zakresie ustalania grzywien, szczególne okoliczności danego przypadku lub konieczność osiągnięcia efektu odstraszającego w pewnym przypadku mogą uzasadnić odstąpienie Komisji od wspomnianej metodologii lub pułapów ustalonych w pkt 21”.

264    Wynika stąd, że w celu przyznania spółce Almamet obniżki kwoty grzywny w wysokości 20% Komisja odeszła od swych własnych wytycznych. Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa, takie odejście musi być zgodne zwłaszcza z zasadą równego traktowania (ww. w pkt 112 wyrok w sprawach połączonych Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, pkt 211; ww. w pkt 238 wyrok w sprawie Schunk i Schunk Kohlenstoff-Technik przeciwko Komisji, pkt 44; wyrok Sądu z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie T‑446/05 Amann & Söhne i Cousin Filterie przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1255, pkt 146).

265    Należy zaznaczyć, że w motywie 372 zaskarżonej decyzji Komisja wymieniła pewne „szczególne cechy” spółki Almamet w celu uzasadnienia przyznanej jej obniżki kwoty grzywny. Jak orzeczono w ww. w pkt 74 wyroku w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji (pkt 137–141), przedsiębiorstwo, które odpowiada tej charakterystyce, znajduje się – z punktu widzenia ewentualnej obniżki kwoty grzywny poza przypadkami przewidzianymi wprost w wytycznych – w sytuacji odmiennej od sytuacji przedsiębiorstwa, które charakterystyce tej nie odpowiada.

266    Po pierwsze należy przypomnieć, że art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 przewiduje w szczególności, iż w przypadku każdego przedsiębiorstwa biorącego udział w naruszeniu postanowień art. 81 WE grzywna nie może przekroczyć 10% całkowitego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym. Zgodnie z orzecznictwem górna granica dotycząca obrotu ma na celu uniknięcie dysproporcji grzywien nakładanych przez Komisję w stosunku do znaczenia danego przedsiębiorstwa (wyroki Trybunału: z dnia 7 czerwca 1983 r. w sprawach połączonych od 100/80 do 103/80 Musique Diffusion française i in. przeciwko Komisji, Rec. s. 1825, pkt 119; z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie C‑76/06 P Britannia Alloys & Chemicals przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑4405, pkt 24).

267    Ta górna granica nie jest jednak wystarczająca do wyeliminowania ewentualnie nieproporcjonalnego charakteru grzywny nałożonej na kupca prowadzącego działalność w zakresie handlu materiałami o wysokiej wartości i osiągającego niewielkie zyski, takiego jak Almamet. Ze względu na wysoką wartość rzeczonych materiałów takie przedsiębiorstwo może bowiem mieć nieproporcjonalnie wysoki obrót w porównaniu ze swymi zyskami i aktywami, które zostaną przeznaczone na zapłatę grzywny.

268    Po drugie, ponieważ zgodnie z metodologią określoną w wytycznych grzywnę ustala się przy uwzględnieniu jako punktu wyjściowego części wartości sprzedaży zrealizowanej przez dane przedsiębiorstwo na rynku dotkniętym naruszeniem, ryzyko, że grzywna będzie nieproporcjonalna ze względu na to, iż stanowić ona będzie bardzo znaczącą część całkowitego obrotu tego przedsiębiorstwa, jest jeszcze wyższe w wypadku przedsiębiorstw, które – tak jak Almamet – posiadają „względnie skoncentrowany portfel produktów”.

269    Po trzecie okoliczność, że Almamet była przedsiębiorstwem o bardzo małych rozmiarach, które nie należało do żadnej dużej grupy, jest również istotna, gdyż spółka ta musi samodzielnie ponieść ciężar zapłaty grzywny, a żadna inna spółka nie ponosi w tym zakresie odpowiedzialności solidarnej z nią ani też – mówiąc bardziej ogólnie – nie jest w stanie jej w tym pomóc.

270    Mając na względzie te rozważania, należy przede wszystkim zaznaczyć, że wbrew twierdzeniom skarżącej decyzja Komisji o przyznaniu Almamet obniżki kwoty grzywny została wystarczająco uzasadniona pod względem prawnym.

271    Należy ponadto oddalić jako pozbawiony znaczenia argument skarżącej dotyczący faktu, iż Almamet nie spełniała, co Komisja faktycznie stwierdziła w motywie 371 zaskarżonej decyzji, przesłanek przewidzianych w pkt 35 wytycznych, aby skorzystać z obniżki kwoty grzywny ze względu na niewypłacalność. Wystarczy przypomnieć w tym względzie, że Komisja postanowiła przyznać Almamet obniżkę kwoty grzywny na podstawie pkt 37 wytycznych. Bez znaczenia jest też fakt podniesiony przez skarżącą, że – jak wynika z motywu 152 zaskarżonej decyzji – Almamet zakwestionowała częściowo naruszenie. Jeśli chodzi o twierdzenie skarżącej, że Almamet była przywódcą naruszenia, jest ono nieprawdziwe (zob. pkt 97–104 powyżej), lecz nawet przy założeniu, że owo twierdzenie jest prawdziwe, również jest ono pozbawione znaczenia.

272    W tych okolicznościach należy zbadać argumenty podniesione przez skarżącą celem wykazania, że znajdowała się ona w sytuacji porównywalnej do sytuacji Almamet i zasługiwała na obniżkę kwoty grzywny na tej samej podstawie co ta spółka.

273    Po pierwsze skarżąca podnosi, że tak jak Almamet sama działa ma przedmiotowych rynkach jako niezależne i „stosunkowo małe” przedsiębiorstwo. Skarżąca dodaje, że w rzeczywistości jest mniejszym od Almamet uczestnikiem na wspomnianych rynkach; wartość zrealizowanej przez nią sprzedaży na tych rynkach wynosi zdaniem Komisji 10–15 mln EUR, podczas gdy jest to 20–25 mln EUR w przypadku Almamet.

274    Ten argument jest niewystarczający, aby uzasadnić wniosek, że skarżąca znajduje się w sytuacji analogicznej do sytuacji Almamet. Przede wszystkim Komisja nie wzięła pod uwagę jedynie małych rozmiarów Almamet, ale fakt, iż była ona kupcem o małych rozmiarach. Jako kupiec nie miała ona żadnego wpływu na ceny produktów, które nabywała i które sprzedawała, a jedynie na swą marżę zysku, a zatem na cenę ostateczną, po której sprzedawała produkty swym klientom. Z tego względu wartość sprzedaży zrealizowanej przez Almamet w związku z naruszeniem i, mówiąc bardziej ogólnie, jej całkowity obrót mogą wydawać się dość wysokie, podczas gdy największa część przychodów w ten sposób uzyskanych stanowiła kwoty, które należało bezpośrednio zapłacić osobom trzecim, to znaczy dostawcom Almamet. Skarżąca nie jest kupcem, ale sprzedaje produkty, które sama wytwarza, w związku z czym nie znajduje się w tej samej sytuacji.

275    Następnie należy zaznaczyć, że wprawdzie ogólna wielkość skarżącej jest wyraźnie mniejsza niż innych dużych przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu, jednak istnieje zasadnicza różnica w zakresie całkowitego obrotu osiąganego przez nią i przez Almamet (zob. pkt 254 powyżej). Ponadto Komisja słusznie zauważa, że z tabeli, którą skarżąca załączyła do skargi, wynika, iż w czasie trwania naruszenia zatrudniała ona ponad 600 osób. Dlatego też trudno jest ją uznać za przedsiębiorstwo o małych rozmiarach.

276    Po drugie skarżąca podnosi, że tak jak Almamet prowadzi ona działalność w zakresie materiałów o wysokiej wartości i osiąga bardzo niewielką marżę zysku. Jej portfel produktów jest również bardzo skoncentrowany.

277    Należy stwierdzić, że ten argument skarżącej został sformułowany w bardzo zwięzły sposób i nie jest poparty ani szczegółowymi wyjaśnieniami, ani stosownymi dowodami. Skarżąca nie przekazała zwłaszcza ani szczegółowych informacji dotyczących jej marży zysku, ani dowodów w tym zakresie. Ponadto skarżąca pominęła milczeniem w replice stwierdzenie Komisji, zgodnie z którym posiadała ona portfel produktów, który nie był porównywalny z portfelem Almamet.

278    Ponadto fakt, iż Almamet jest kupcem prowadzącym działalność w zakresie produktów, które nabywa od innych przedsiębiorstw, podczas gdy skarżąca sprzedaje produkty, które sama wytwarza, ma znowu znaczenie. Jak zostało wskazane w pkt 274 powyżej, to właśnie z tego powodu wysoka wartość produktów, którymi handluje Almamet, i jej bardzo małe marże zysku mają istotne znaczenie. W przypadku skarżącej, która nie jest kupcem, ale producentem, oba te czynniki nie mają tego samego znaczenia jak w przypadku Almamet, bez podania szczegółowych wyjaśnień co do kosztów produkcji ponoszonych przez skarżącą, których ona nie przekazała.

279    Po trzecie skarżąca podnosi, że nałożona na nią grzywna będzie miała również w jej przypadku stosunkowo duży wpływ na jej sytuację finansową. Twierdzi ona, że musi ponosić wysokie koszty produkcji, utrzymania, składowania oraz koszty inwestycyjne, w związku z czym wysoka grzywna wywiera na nią znacznie większy wpływ niż grzywna nałożona na Almamet.

280    Poza tym, że ów argument jest bardzo ogólny i w ogóle nie został szczegółowo uzasadniony, również winien on zostać oddalony z powodów wskazanych w pkt 278 powyżej.

281    Ponieważ skarżąca nie przedstawiła innych argumentów celem wykazania, że znajdowała się w sytuacji analogicznej do sytuacji Almamet, należy uznać, że – zważywszy na różne położenie obu tych przedsiębiorstw – nie można zarzucać Komisji naruszenia zasady równego traktowania z tego względu, że przyznała Almamet, a nie skarżącej obniżkę kwoty grzywny z powodów wskazanych w motywie 372 zaskarżonej decyzji. W konsekwencji należy oddalić drugi zarzut szczegółowy, podobnie jak zarzut czwarty w całości. Ponadto skoro wszystkie argumenty skarżącej zbadane powyżej winny zostać oddalone, wykonanie przez Sąd nieograniczonego prawa orzekania celem obniżenia kwoty grzywny nałożonej na skarżącą ponad obniżkę wskazaną w pkt 231 powyżej nie jest zasadne.

 W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego tego, że Komisja nie przyznała skarżącej w sposób niezgodny z prawem obniżki kwoty grzywny ze względu na niewypłacalność skarżącej i szczególne okoliczności niniejszej sprawy

282    Skarżąca podnosi, że z uwagi na szczególną jej sytuację przesłanki przyznania znaczącej obniżki kwoty nałożonej na nią grzywny na podstawie pkt 35 wytycznych lub przynajmniej na podstawie pkt 37 tych wytycznych były spełnione. Skarżąca zarzuca Komisji, że instytucja ta nie uwzględniła dostatecznie jej ograniczonej wypłacalności, mimo iż skarżąca przedstawiła jej przekonywającą argumentację. Dlatego też skarżąca uważa, że Komisja naruszyła wytyczne oraz popełniła oczywisty błąd w ocenie, odmawiając jej obniżki kwoty grzywny. Stwierdzenie to jest tym bardziej słuszne, że Komisja przyznała taką obniżkę spółce Almamet, podczas gdy indywidualna sytuacja ekonomiczna skarżącej jest obarczona znacznie większymi ryzykiem.

 Wytyczne

283    Punkty 35 i 37 wytycznych mają następujące brzmienie:

„35. W wyjątkowych okolicznościach Komisja może, na prośbę stron, uwzględnić niewypłacalność danego przedsiębiorstwa w szczególnym kontekście społeczno-gospodarczym. Komisja nie obniży jednak grzywny jedynie w wyniku ustalenia, że sytuacja finansowa przedsiębiorstwa jest niekorzystna lub deficytowa. Obniżenie grzywny może zostać przyznane jedynie na podstawie obiektywnych dowodów, że nałożenie grzywny, na warunkach ustanowionych niniejszymi wytycznymi, zagroziłoby nieodwracalnie rentowności danego przedsiębiorstwa oraz doprowadziłoby do pozbawienia jego aktywów wszelkiej wartości.

[…]

37. Mimo iż niniejsze wytyczne przedstawiają ogólną metodologię w zakresie ustalania grzywien, szczególne okoliczności danego przypadku lub konieczność osiągnięcia efektu odstraszającego w pewnym przypadku mogą uzasadnić odstąpienie Komisji od wspomnianej metodologii lub pułapów ustalonych w pkt 21”.

 Zaskarżona decyzja

284    Jak wynika z motywu 363 zaskarżonej decyzji w związku z motywem 373 tej decyzji, skarżąca była jednym z przedsiębiorstw, które powołały się na pkt 35 wytycznych w toku postępowania administracyjnego. Przedstawiwszy w motywach 364–368 zaskarżonej decyzji pewne ogólne rozważania mające zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw, które powołały się na ten punkt, Komisja omówiła konkretnie w motywach 373 i 374 zaskarżonej decyzji przypadek skarżącej, wskazując, co następuje:

„(373) Analiza danych finansowych przekazanych przez Donau Chemie […] skłania do wniosku, że przedsiębiorstwo to jest rentowne, a ryzyko jego upadłości jest niewielkie. Ponadto nałożenie grzywny nie zagrozi nieodwracalnie jego rentowności i nie pozbawi jego aktywów wszelkiej wartości. W związku z tym wniosek Donau Chemie dotyczący niewypłacalności zostaje oddalony.

(374) Donau Chemie często wspominała o katastroficznym 2005 roku, kiedy jej elektrownia została zniszczona, lecz to zdarzenie nie zagraża już jej rentowności do tego stopnia, by nie mogła zapłacić grzywny nałożonej w niniejszej decyzji”.

 Uwagi wstępne w przedmiocie pkt 35 wytycznych

285    W orzecznictwie podkreślano wielokrotnie, że przy ustalaniu kwoty grzywny Komisja nie ma co do zasady obowiązku uwzględnienia deficytowej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, ponieważ uznanie takiego obowiązku oznaczałoby przyznanie przedsiębiorstwom gorzej przystosowanym do warunków rynkowych nieuzasadnionej przewagi nad konkurencją (ww. w pkt 112 wyrok w sprawach połączonych Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, pkt 327; wyrok Sądu z dnia 19 marca 2003 r. w sprawie T‑213/00 CMA CGM i in. przeciwko Komisji, Rec. s. II‑913, pkt 351; ww. w pkt 110 wyrok w sprawach połączonych Tokai Carbon i in, przeciwko Komisji, pkt 370).

286    Z utrwalonego orzecznictwa wynika ponadto, że sytuacja, w której środek przyjęty przez władze Unii skutkuje postawieniem danego przedsiębiorstwa w stan upadłości lub likwidacji, nie jest jako taka zakazana w prawie Unii. W istocie likwidacja przedsiębiorstwa w jego omawianej formie prawnej, nawet jeśli stanowi naruszenie interesów finansowych właścicieli, akcjonariuszy lub udziałowców, nie oznacza z tego względu, że elementy osobiste, materialne lub niematerialne reprezentowane przez przedsiębiorstwo również tracą swoją wartość (ww. w pkt 110 wyrok Sądu w sprawach połączonych Tokai Carbon i in. przeciwko Komisji, pkt 372; wyroki Sądu: z dnia 29 listopada 2005 r. w sprawie T‑64/02 Heubach przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑5137, pkt 163; z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie T‑452/05 BST przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1373, pkt 96).

287    Nie można uznać, że przyjmując pkt 35 wytycznych, Komisja nałożyła na siebie jakiekolwiek zobowiązanie, które stałoby w sprzeczności z tym orzecznictwem. Świadczy o tym fakt, że w punkcie tym odniesiono się nie do upadłości przedsiębiorstwa, ale do sytuacji powstałej „w szczególnym kontekście społeczno‑gospodarczym”, w której nałożenie grzywny „zagroziłoby nieodwracalnie rentowności danego przedsiębiorstwa oraz doprowadziłoby do pozbawienia jego aktywów wszelkiej wartości” (ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 188; ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 96).

288    Oznacza to, że sam fakt, iż nałożenie grzywny za naruszenia reguł konkurencji może prowadzić do upadłości danego przedsiębiorstwa, nie jest wystarczający dla zastosowania pkt 35 wytycznych. Z orzecznictwa przytoczonego w pkt 286 powyżej wynika bowiem, że chociaż upadłość niekorzystnie wpływa na interesy finansowe właścicieli czy akcjonariuszy, to nie musi ona wcale oznaczać zniknięcia danego przedsiębiorstwa z rynku. Może ono istnieć dalej jako takie w wypadku dokapitalizowania upadłej spółki jako osoba prawna zapewniająca funkcjonowanie tego przedsiębiorstwa albo, w razie przejęcia całości jej aktywów, a więc przedsiębiorstwa, jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, za pośrednictwem innego podmiotu. Takie przejęcie całości aktywów może nastąpić w drodze dobrowolnego wykupu albo w drodze przymusowej sprzedaży aktywów upadłej spółki z zachowaniem ciągłości jej działalności (ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 189; ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 97).

289    Punkt 35 wytycznych należy zatem – w szczególności ze względu na odniesienie do pozbawienia aktywów danego przedsiębiorstwa wszelkiej wartości – rozumieć w ten sposób, że przewiduje on sytuację, w której przejęcie przedsiębiorstwa, a przynajmniej jego aktywów, o którym mowa w pkt 288 powyżej, wydaje się mało prawdopodobne a nawet niemożliwe. W takiej sytuacji składniki aktywów upadłego przedsiębiorstwa będą wyprzedawane pojedynczo i istnieje prawdopodobieństwo, że wiele z nich nie znajdzie nabywcy lub że w najlepszym wypadku zostaną one sprzedane po znacznie obniżonej cenie, wobec czego można będzie mówić o całkowitej utracie ich wartości, o której wspomniano w pkt 35 wytycznych (ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 190; ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 98).

290    Należy ponadto przypomnieć, że zastosowanie tego punktu wytycznych wymaga również, zgodnie z jego brzmieniem, „szczególnego kontekstu społeczno‑gospodarczego”. Zgodnie z orzecznictwem na kontekst ten składają się konsekwencje, które miałaby zapłata grzywny, w szczególności w zakresie wzrostu bezrobocia lub pogorszenia sytuacji sektorów gospodarczych wyższego i niższego względem danego przedsiębiorstwa szczebla (wyrok Trybunału z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie C‑308/04 P SGL Carbon przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑5977, pkt 105 i 106; ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 192).

291    Jeżeli spełnione są przesłanki opisane w pkt 289 i 290, to można rzeczywiście twierdzić, że nałożenie grzywny, które może doprowadzić do zniknięcia danego przedsiębiorstwa z rynku, jest sprzeczne z zasadą proporcjonalności, której to zasady Komisja powinna przestrzegać, ilekroć decyduje się wymierzyć grzywny na podstawie prawa konkurencji (ww. w pkt 74 wyrok w sprawie Novácke chemické závody przeciwko Komisji, pkt 193; ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 100).

292    Poza tym skoro Komisja odwołuje się w swej argumentacji do szerokiego zakresu uznania, który jej przysługuje na podstawie pkt 35 wytycznych, po pierwsze należy zaznaczyć, że nie trzeba przywiązywać zbyt dużej wagi do użycia w tym punkcie pojęcia „może” zamiast „musi”. Pojęcie to nie powinno być rozumiane w ten sposób, że Komisja może arbitralnie odmówić przyznania obniżki kwoty grzywny, gdy wszystkie przesłanki określone w tym punkcie są spełnione, a taka obniżka jest zgodna z ogólnymi zasadami prawa, których należy przestrzegać w dziedzinie ustalania kwoty grzywien. Stanowi ono raczej dodatkową wskazówkę co do elastyczności, jaką musi sobie zapewnić Komisja, gdy przyjmuje wskazówki postępowania takie jak wytyczne (ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 100).

293    Po drugie należy przypomnieć, że Sądowi przysługuje nieograniczone prawo orzekania w dziedzinie grzywien (zob. pkt 58 powyżej), tak że może on zastąpić ocenę Komisji własną oceną, również w odniesieniu do badania kwestii, czy skarżąca powinna skorzystać z obniżki kwoty grzywny na podstawie pkt 35 wytycznych.

294    Mając na względzie całość powyższych rozważań, należy zatem zbadać, czy – jak twierdzi skarżąca – argumentacja zaprezentowana przez nią przed Komisją uzasadniała obniżkę kwoty grzywny na podstawie tego punktu wytycznych.

 W przedmiocie stosowania pkt 35 wytycznych

295    Skarżąca podnosi, że cała jej grupa przedsiębiorstw znajduję się w wyjątkowo trudnej sytuacji ekonomicznej. Znajduje to odbicie w wynikach finansowych zwykłej działalności, które wyraźnie pogorszyły się, spadając z 7,016 mln EUR w roku obrotowym 2007 do jedynie 1,686 mln EUR w roku obrotowym 2008. Łączne roczne wyniki finansowe grupy skarżącej również wykazują wyraźny spadek, jako że strata wpisana do bilansu za rok obrotowy trwający od dnia 30 września 2007 r. do dnia 30 września 2008 r. przekroczyła 2 mln EUR. Ponadto zadłużenie netto grupy skarżącej wzrosło z 14,2 mln EUR w roku obrotowym 2005 do 30,4 mln EUR w roku obrotowym 2008. Skarżąca dodaje, że w szczególności część jej przedsiębiorstwa prowadząca działalność w sektorze produkcji węglika wapnia jest deficytowa od wielu lat. Łączne straty w latach 1999–2006 wynoszą 15,94 mln EUR.

296    Poza tym skarżąca przypomina, że już w toku postępowania administracyjnego zwróciła uwagę na fakt, iż jej prywatna elektrownia wodna w Wiesberg (Austria) została kompletnie zniszczona w wyniku powodzi latem 2005 r. Jej fabryka produkująca węglik wapnia w Landeck (Austria) była uzależniona w zakresie swej działalności od elektryczności wytwarzanej przez elektrownię w Wiesberg i została uratowana tylko dzięki pomocy finansowej władz austriackich. Skarżąca musiała jednak sama ponieść dużą część kosztów związanych z odbudową tej elektrowni. Ze względu na tę katastrofę naturalną skarżąca poniosła w 2005 r. szkodę w wysokości ok. 20 mln EUR, co dało się odczuć w postaci ujemnych wyników finansowych fabryki w Landeck, które wyniosły w 2005 r. –11,92 mln EUR, a szkoda ta nadal ma wpływ na kondycję finansową skarżącej.

297    Ponadto skarżąca omawia szczegółowo ważne projekty inwestycyjne, które niedługo będą konieczne w kilku miejscach, w których zlokalizowane jest jej przedsiębiorstwo. Ogólnie rzecz biorąc, wartość inwestycji przewidzianych w zakładzie produkcyjnym w Landeck do 2016 r. wyniesie 20,17 mln EUR i są one absolutnie niezbędne do utrzymania tego zakładu, a w dłuższej perspektywie czasowej zależą od nich miejsca pracy. Ze względu na to, że skarżąca nie dysponuje środkami własnymi, owe inwestycje zostaną sfinansowane dzięki pożyczkom. Nałożenie spornej grzywny, której zapłatę skarżąca również musiałaby sfinansować dzięki pożyczce, uniemożliwi jej uzyskanie niezbędnego finansowania, pogorszy niepewną już sytuację ekonomiczną skarżącej i znacznie osłabi ją jako konkurenta na przedmiotowych rynkach węglika wapnia. Grzywna doprowadzi poza tym do częściowego lub całkowitego zamknięcia ważnych zakładów produkcyjnych skarżącej, a tym samym do utraty wielu miejsc pracy.

298    Skarżąca odwołuje się w szczególności do sytuacji swojego zakładu produkcyjnego w Landeck, który zatrudnia bezpośrednio 70 osób i od którego zależą pośrednio również inne miejsca pracy. Skarżąca podnosi, że w 2006 r. dokonała obliczeń porównawczych w zakresie wyników finansowych, które uzyskałaby w razie dalszego prowadzenia działalności przez jej zakład oraz w razie jego zamknięcia i sprzedaży osobom trzecim energii elektrycznej wytwarzanej w elektrowni w Wiesberg, która normalnie jest przeznaczona do wykorzystania przez zakład produkcyjny w Landeck. Z tego obliczenia wynika, że dalsze prowadzenie działalności przez ten zakład doprowadzi do strat sięgających 513 000 EUR, podczas gdy w razie jego zamknięcia i sprzedaży energii elektrycznej osobom trzecim skarżąca uzyska dodatni wynik finansowy sięgający 773 000 EUR. Świadoma spoczywającej na niej odpowiedzialności społecznej, skarżąca nie zamknęła jednak zakładu produkcyjnego w Landeck. Natomiast nałożenie spornej grzywny pozbawi wszelkiej zasadności produkcję węglika wapnia w zakładzie produkcyjnym w Landeck i doprowadzi do jego zamknięcia.

299    W świetle tej argumentacji skarżącej należy przypomnieć, że w ww. w pkt 139 wyroku w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji (pkt 112) Sąd orzekł, że w celu zastosowania pkt 35 wytycznych nie wystarczy wykazać, że w razie nałożenia grzywny dane przedsiębiorstwo zostanie postawione w stan upadłości. Zgodnie z tym punktem powinny istnieć „obiektywn[e] dowod[y], że nałożenie grzywny […] zagroziłoby nieodwracalnie rentowności danego przedsiębiorstwa oraz doprowadziłoby do pozbawienia jego aktywów wszelkiej wartości”, co nie ma automatycznie miejsca w razie ogłoszenia upadłości spółek prowadzących omawiane przedsiębiorstwo. Skarżący może zatem domagać się zastosowania pkt 35 wytycznych tylko, jeśli przekazał obiektywne dowody istnienia takiej ewentualności, co stanowi zasadniczą przesłankę zastosowania tego punktu.

300    Tymczasem w niniejszej sprawie należy stwierdzić, że skarżąca nie twierdziła nawet ani nie wykazała, że nałożenie spornej grzywny doprowadzi do jej upadłości. Nie wykazała też, ani nawet nie twierdziła, że w razie takiej upadłości jej aktywa zostaną pozbawione wszelkiej wartości, czego wymaga pkt 35 wytycznych.

301    Z argumentów skarżącej, które zostały streszczone w pkt 295 powyżej, wynika bowiem, że chociaż wyniki finansowe jej zwykłej działalności wyraźnie pogorszyły się, były one jednak dodatnie w roku obrotowym 2008. Innymi słowy, skarżąca osiągnęła zyski i nie poniosła strat. Jeśli chodzi o ujemne łączne wyniki finansowe zarówno w 2007 r., jak i w 2008 r., i niezależnie od kwestii, czy wolno je uwzględnić w celu zastosowania pkt 35 wytycznych w zakresie, w jakim nie dotyczy on tylko skarżącej jako podmiotu prawnego, ale również innych podmiotów wchodzących w skład jej grupy, których zaliczenie do jednostki gospodarczej, jaką stanowi przedsiębiorstwo skarżącej, nie jest sprecyzowane, z porównania tych dwóch lat obrotowych, które skarżąca załączyła do skargi, wynika, że pomimo poniesionych strat kapitał grupy skarżącej pozostał bez zmian, ponieważ rezerwy były zupełnie wystarczające, by wchłonąć straty. Ponadto z tego samego dokumentu wynika, że w 2008 r. nastąpiła niewielka poprawa sytuacji, jako że strata wpisana do bilansu zmniejszyła się z 2,63 mln EUR do ok. 2,17 mln EUR.

302    Co się tyczy twierdzeń skarżącej dotyczących deficytowego charakteru części jej przedsiębiorstwa prowadzącej działalność w sektorze produkcji węglika wapnia, zniszczenia elektrowni wodnej w Wiesberg oraz sytuacji zakładu produkcyjnego w Landeck, skarżąca nie wyjaśnia znaczenia tych okoliczności w kontekście stosowania pkt 35 wytycznych. Ów punkt odnosi się do wypłacalności całego danego przedsiębiorstwa, a nie do niektórych z jego sektorów. Skarżąca nie twierdziła, że podnoszone przez nią trudności ekonomiczne zakładu produkcyjnego w Landeck były tego rodzaju, że mogły doprowadzić ją do upadłości. Ponadto należy zaznaczyć, że nawet przy założeniu, iż skarżąca uzyska obniżkę kwoty grzywny, nic nie gwarantuje tego, że w zamian skarżąca nie zamknie zakładu produkcyjnego w Landeck, tym bardziej że – jak sama podnosi – takie możliwe rozwiązanie byłoby dla niej korzystne.

303    Wreszcie skarżąca sama wskazuje, że zniszczona w 2005 r. elektrownia wodna w Wiesberg mogła w międzyczasie zostać odbudowana częściowo dzięki wsparciu finansowemu władz austriackich. Nie można zatem zarzucać Komisji, że w motywie 374 zaskarżonej decyzji stwierdziła, iż to zdarzenie nie mogło już zagrozić rentowności skarżącej.

304    Z powyższych rozważań wynika, że Komisja słusznie i bez naruszenia pkt 35 wytycznych oddaliła wniosek o obniżenie kwoty grzywny nałożonej na skarżącą. W tych okolicznościach należy też zbadać, czy takie obniżenie mogło być zasadne na podstawie pkt 37 wytycznych, na który skarżąca również powołuje się w swej argumentacji.

 W przedmiocie stosowania pkt 37 wytycznych

305    Opierając się na argumentach streszczonych w pkt 296–298 powyżej, skarżąca podnosi, że Komisja winna była przynajmniej przyznać jej ze względu na „szczególne okoliczności” jej sytuacji obniżkę kwoty grzywny na podstawie pkt 37 wytycznych, jak uczyniła w przypadku Almamet. Skarżąca powtarza ponadto przy tej samej okazji swe argumenty dotyczące naruszenia zasady równego traktowania i obowiązku uzasadnienia, zważywszy, że nie przyznano jej obniżki kwoty grzywny, podczas gdy taka obniżka została przyznana Almamet. Tymczasem te argumenty muszą zostać oddalone z powodów przedstawionych już w pkt 261–281 powyżej.

306    Należy przypomnieć w tym względzie, że wytyczne określają normę postępowania, która stanowi pewną wskazówkę dla praktyki administracyjnej i od której administracja nie może odstąpić w konkretnym przypadku bez podania powodów, które są zgodne z zasadą równego traktowania (zob. wyrok Trybunału z dnia 18 maja 2006 r. w sprawie C‑397/03 P Archer Daniels Midland i Archer Daniels Midland Ingredients przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑4429, pkt 91 i przytoczone tam orzecznictwo; ww. w pkt 58 wyrok w sprawie KME Germany i in. przeciwko Komisji, pkt 127). W konsekwencji nie można wykluczyć, iż w konkretnym przypadku Komisja będzie zmuszona odejść od własnych wytycznych, pod warunkiem że przedstawi powody zgodne z ogólnymi zasadami prawa, których musi przestrzegać przy ustalaniu kwoty grzywny, w tym w szczególności z zasadą równego traktowania (ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 42).

307    Zgodnie bowiem z hierarchią norm instytucja Unii nie może zupełnie zrezygnować – na podstawie wewnętrznej normy postępowania, którą sama sobie narzuca – z wykonywania uprawnień dyskrecjonalnych, które jej przysługują na podstawie przepisu takiego jak, w niniejszym przypadku, art. 23 rozporządzenia nr 1/2003 (zob. ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo).

308    Należy również przypomnieć, że ustalając grzywny, jakie mają zostać nałożone za naruszenie reguł konkurencji, Komisja jest zobowiązana przestrzegać w szczególności zasady proporcjonalności. Tymczasem wytyczne w dziedzinie ustalania grzywien, które nie zapewniałyby Komisji żadnej elastyczności przy wyborze odpowiedniej kwoty w każdym konkretnym przypadku, nie byłyby zgodne z zasadą proporcjonalności, w zakresie, w jakim mogłyby prowadzić do nałożenia grzywien wykraczających znacznie poza to, co jest odpowiednie i konieczne, by osiągnąć zamierzony cel, lub odwrotnie do nałożenia grzywien, których kwota jest ewidentnie niewystarczająca w tym zakresie (ww. w pkt 139 wyrok w sprawie Ecka Granulate i non ferrum Metallpulver przeciwko Komisji, pkt 45).

309    W ten sposób Komisja słusznie zastrzegła sobie w pkt 37 wytycznych prawo odejścia od metody, która jest tam przewidziana w zakresie ustalenia kwoty grzywny, a zatem prawo ustalenia w określonym przypadku grzywny, której kwota będzie różna od kwoty wynikającej z zastosowania tej metody, jeśli szczególne okoliczności danego przypadku tego wymagają. Tymczasem taka kwota może być zarówno wyższa, jak i niższa od kwoty obliczonej zgodnie z metodą przewidzianą w wytycznych.

310    Poza tym Sąd, któremu przysługuje nieograniczone prawo orzekania w tej dziedzinie pozwalające mu na zastąpienie oceny Komisji swą własną oceną, i który ponadto nie jest związany wytycznymi, lecz może od nich odejść, wyjaśniając to jednak w swym wyroku (zob. pkt 60 powyżej), ma prawo obniżyć kwotę grzywny poniżej poziomu wynikającego ze stosowania wytycznych, jeśli uzasadniają to okoliczności sprawy, która jest przed nim zawisła. Skarżący winien jednak wskazać istotne powody mogące uzasadniać taką obniżkę i poprzeć je dowodami (zob. podobnie ww. w pkt 58 wyrok w sprawie KME Germany i in. przeciwko Komisji, pkt 131).

311    Tymczasem w niniejszej sprawie nic w argumentacji zaprezentowanej przez skarżącą w ramach niniejszego zarzutu nie uzasadnia interwencji Sądu polegającej na obniżeniu kwoty grzywny. Przy założeniu, że podnoszone przez skarżącą trudności ekonomiczne zostaną wykazane, nie dowodzą one – jak zostało już stwierdzone– tego, że skarżąca stoi w obliczu ryzyka upadłości ani tym bardziej całkowitej utraty wartości jej aktywów. Mając też na względzie orzecznictwo przytoczone w pkt 285 i 286 powyżej, owe trudności nie mogą same uzasadniać obniżenia kwoty grzywny przez Sąd wykonujący nieograniczone prawo orzekania.

312    Jeśli chodzi o pozostałą część argumentacji skarżącej dotyczącą trudności zakładu produkcyjnego w Landeck, należy stwierdzić, że skarżąca nie wykazała prawdziwego związku między wnioskowanym obniżeniem kwoty grzywny a przetrwaniem tego zakładu oraz zależnych od niego miejsc pracy. Jak zostało już wskazane, nic nie przeszkadza skarżącej w powzięciu w każdej chwili decyzji o zamknięciu tego zakładu produkcyjnego, nawet gdyby zostałaby jej przyznana obniżka kwoty grzywny. W tych okolicznościach należy uznać, że owe argumenty również nie uzasadniają wykonania przez Sąd nieograniczonego prawa orzekania w celu obniżenia kwoty grzywny.

313    Zważywszy, że wszystkie argumenty zaprezentowane przez skarżącą w ramach zarzutu piątego winny zostać oddalone, należy oddalić ten zarzut i uznać, że nie jest zasadne, by Sąd wykonał nieograniczone prawo orzekania celem przyznania skarżącej z tego tytułu dodatkowej obniżki kwoty grzywny, która została na nią nałożona.

314    Mając na względzie całość powyższych rozważań, należy stwierdzić nieważność art. 2 lit. c) zaskarżonej decyzji, jako że Komisja ustaliła w nim kwotę grzywny uwzgledniającą obniżkę tej kwoty w wysokości 35% i obniżyć kwotę grzywny nałożonej na skarżącą do 4,35 mln EUR, którą Sąd, wykonując nieograniczone prawo orzekania, uważa za odpowiednią w świetle okoliczności niniejszej sprawy, w szczególności okoliczności dotyczących wagi i czasu trwania naruszenia stwierdzonego przez Komisję, jak również całkowitych zasobów skarżącej, i oddalić skargę w pozostałym zakresie.

 W przedmiocie kosztów

315    Zgodnie z art. 87 § 3 regulaminu postępowania przed Sądem w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każdej ze stron Sąd może postanowić, że koszty zostaną rozdzielone albo że każda ze stron poniesie własne koszty.

316    Ponieważ skarga została uwzględniona jedynie w części, Sąd uważa, że w świetle okoliczności niniejszej sprawy słuszne jest obciążenie skarżącej 90% jej własnych kosztów oraz 90% kosztów poniesionych przez Komisję. Komisja pokrywa 10% swych własnych kosztów oraz 10% kosztów poniesionych przez skarżącą.

Z powyższych względów

SĄD (trzecia izba)

orzeka, co następuje:

1)      Kwota grzywny nałożonej na Donau Chemie AG na podstawie art. 2 lit. c) decyzji Komisji C(2009) 5791 wersja ostateczna z dnia 22 lipca 2009 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. 81 [WE] i art. 53 porozumienia EOG (sprawa COMP/39.396 – Odczynniki na bazie węglika wapnia i magnezu dla przemysłu metalurgicznego i gazowniczego) zostaje ustalona na 4,35 mln EUR.

2)      W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.

3)      Donau Chemie pokrywa 90% swych własnych kosztów oraz 90% kosztów poniesionych przez Komisję Europejską. Komisja pokrywa 10% swych własnych kosztów oraz 10% kosztów poniesionych przez Donau Chemie.

Czúcz Labucka Gratsias

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 14 maja 2014 r.

Podpisy

Spis treści

Okoliczności powstania sporu

Przebieg postępowania i żądania stron

Co do prawa

W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego błędnego określenia kwoty podstawowej grzywny

Uwagi wstępne

W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej błędnego oszacowania łącznego udziału uczestników kartelu w rynku, wynikającego z błędu w definicji rynków właściwych

W przedmiocie części drugiej, dotyczącej nieuwzględnienia przez Komisję braku wpływu naruszenia na rynek

W przedmiocie części trzeciej, dotyczącej błędnej oceny znaczenia gospodarczego rynku właściwego

W przedmiocie części czwartej, dotyczącej błędnej oceny względnej wagi udziału skarżącej w naruszeniu

W przedmiocie części piątej, dotyczącej nieuwzględnienia przez Komisję faktu, iż skarżąca uczestniczyła tylko w niektórych częściach naruszenia

W przedmiocie części szóstej, dotyczącej naruszenia prawa i naruszenia obowiązku uzasadnienia, jeśli chodzi o określenie opłaty wejściowej

W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego nieuwzględnienia przez Komisję w sposób niezgodny z prawem na korzyść skarżącej okoliczności łagodzących

Uwagi wstępne

W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej niewprowadzenia w życie spornych porozumień, braku wzbogacenia się przez skarżącą i braku szkody dla konsumentów

W przedmiocie części drugiej, dotyczącej nieuwzględnienia skutecznej współpracy skarżącej

W przedmiocie części trzeciej, dotyczącej nieuwzględnienia zeznania i żalu skarżącej

W przedmiocie części czwartej, dotyczącej nieuwzględnienia wprowadzonych przez skarżącą środków służących zapewnieniu zgodności

W przedmiocie części piątej, dotyczącej nieuwzględnienia sytuacji kryzysowej w sektorze produkcji węglika wapnia oraz samej skarżącej

W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia komunikatu w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r.

Komunikat w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r.

Zaskarżona decyzja

Uwagi wstępne

W przedmiocie daty przekazania Komisji dowodów przez skarżącą

W przedmiocie wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą w zakresie granulowanego węglika wapnia

W przedmiocie wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą w zakresie sproszkowanego węglika wapnia

W przedmiocie wartości dodanej dowodów przekazanych przez skarżącą w zakresie granulowanego magnezu

Ocena odpowiedniego charakteru poziomu obniżki kwoty grzywny przyznanej skarżącej

W przedmiocie uwzględnienia współpracy skarżącej jako okoliczności łagodzącej

W przedmiocie zarzutu czwartego, dotyczącego naruszenia zasad równego traktowania i proporcjonalności

W przedmiocie pierwszego zarzutu szczegółowego, dotyczącego braku zróżnicowania kwoty grzywny w zależności od wielkości przedmiotowych przedsiębiorstw i ich obrotów, zarówno ogólnych, jak i uzyskanych na rynkach objętych naruszeniem

W przedmiocie drugiego zarzutu szczegółowego, dotyczącego podobno uprzywilejowanego traktowania Almamet

W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego tego, że Komisja nie przyznała skarżącej w sposób niezgodny z prawem obniżki kwoty grzywny ze względu na niewypłacalność skarżącej i szczególne okoliczności niniejszej sprawy

Wytyczne

Zaskarżona decyzja

Uwagi wstępne w przedmiocie pkt 35 wytycznych

W przedmiocie stosowania pkt 35 wytycznych

W przedmiocie stosowania pkt 37 wytycznych

W przedmiocie kosztów

* Język postępowania: niemiecki.