Υπόθεση T‑248/13

(Δημοσίευση αποσπασμάτων)

Mohammed Al-Ghabra

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπή

«Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων που συνδέονται με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, το δίκτυο της Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν – Κανονισμός (ΕΚ) 881/2002 – Δέσμευση κεφαλαίων και οικονομικών πόρων προσώπου το οποίο περιλαμβάνεται σε κατάλογο καταρτισθέντα από όργανο των Ηνωμένων Εθνών – Εγγραφή του ονόματος του προσώπου αυτού στον κατάλογο του παραρτήματος I του κανονισμού 881/2002 – Προσφυγή ακυρώσεως – Εύλογη προθεσμία – Υποχρέωση ελέγχου και επαληθεύσεως του βασίμου των προβαλλόμενων αιτιολογιών – Δικαστικός έλεγχος»

Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 13ης Δεκεμβρίου 2016

1.      Προσφυγή ακυρώσεως – Προθεσμίες – Έναρξη – Πράξη που συνεπάγεται περιοριστικά μέτρα σε βάρος προσώπου ή οντότητας – Πράξη δημοσιευθείσα και κοινοποιηθείσα στους αποδέκτες – Ημερομηνία γνωστοποιήσεως της πράξεως

(Άρθρο 263, εδ. 6, ΣΛΕΕ)

2.      Ένδικη διαδικασία – Προθεσμίες ασκήσεως προσφυγής – Εκπρόθεσμη άσκηση – Αυστηρή εφαρμογή των κανόνων της Ένωσης

3.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Δικαιώματα άμυνας – Περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων που συνδέονται με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, το δίκτυο της Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν – Δέσμευση κεφαλαίων και οικονομικών πόρων – Διαδικασία επανεξετάσεως της εγγραφής του ονόματος του ενδιαφερομένου στον κατάλογο του παραρτήματος Ι του κανονισμού 881/2002 – Τήρηση εύλογης προθεσμίας – Παραβίαση – Συνέπειες

(Κανονισμός 881/2002 του Συμβουλίου)

4.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Δικαιώματα άμυνας – Δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας – Περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων που συνδέονται με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, το δίκτυο της Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν – Υποχρέωση γνωστοποιήσεως των επιμέρους και ειδικών λόγων που δικαιολογούν τις ληφθείσες αποφάσεις – Δικαστικός έλεγχος

(Κανονισμός 881/2002 του Συμβουλίου)

5.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Αναλογικότητα – Αναλογικότητα δεσμεύσεως κεφαλαίων και οικονομικών πόρων

1.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 39, 40)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 43)

3.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 52, 53, 62-65)

4.      Ο σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας και του δικαιώματος αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας όπως και, εν προκειμένω, η τήρηση της αρχής της χρηστής διοικήσεως, αφενός, επιβάλλει στην αρμόδια αρχή της Ένωσης να κοινοποιεί στο οικείο πρόσωπο την αιτιολογική έκθεση που παρέσχε η επιτροπή κυρώσεων και στην οποία στηρίχθηκε η απόφαση περί εγγραφής ή περί διατηρήσεως του ονόματός του στον κατάλογο των προσώπων και των οντοτήτων των οποίων πρέπει να δεσμευθούν τα κεφάλαια και άλλοι πόροι, να του παρέχει τη δυνατότητα να γνωστοποιήσει επωφελώς τις παρατηρήσεις του επί του θέματος αυτού και να εξετάζει, με επιμέλεια και αμεροληψία, το βάσιμο των προβληθέντων λόγων υπό το πρίσμα των παρατηρήσεων που διατύπωσε και των ενδεχομένων απαλλακτικών αποδεικτικών στοιχείων που προσκόμισε το πρόσωπο αυτό.

Ο σεβασμός των εν λόγω δικαιωμάτων και της αρχής αυτής συνεπάγεται, αφετέρου, ότι, σε περίπτωση ένδικης αμφισβητήσεως, ο δικαστής της Ένωσης θα ελέγξει, μεταξύ άλλων, τον επαρκώς ακριβή και συγκεκριμένο χαρακτήρα των λόγων που προβλήθηκαν στην αιτιολογική έκθεση που παρέσχε η επιτροπή κυρώσεων καθώς και, ενδεχομένως, το αν αποδείχθηκε το υποστατό των πραγματικών περιστατικών που αντιστοιχούν στον εξεταζόμενο λόγο με γνώμονα τα στοιχεία που έχουν γνωστοποιηθεί.

Αντιθέτως, το γεγονός ότι η αρμόδια αρχή της Ένωσης δεν καθιστά προσβάσιμες στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο και, εν συνεχεία, στον δικαστή της Ένωσης πληροφορίες ή αποδεικτικά στοιχεία τα οποία βρίσκονται στην αποκλειστική κατοχή της επιτροπής κυρώσεων ή του οικείου μέλους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και τα οποία αφορούν την αιτιολογική έκθεση στην οποία στηρίζεται η επίμαχη απόφαση δεν μπορεί να θεμελιώσει, καθαυτό, προσβολή των ως άνω δικαιωμάτων.

Ωστόσο, σε μια τέτοια κατάσταση, ο δικαστής της Ένωσης, ο οποίος καλείται να ελέγξει το από την άποψη των πραγματικών περιστατικών βάσιμο των λόγων που περιέχονται στην αιτιολογική έκθεση που παρέσχε η επιτροπή κυρώσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις και τα απαλλακτικά στοιχεία που ενδεχομένως προσκόμισε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο καθώς και την απάντηση της αρμόδιας αρχής της Ένωσης στις παρατηρήσεις αυτές, δεν θα διαθέτει πρόσθετες πληροφορίες ή αποδεικτικά στοιχεία. Κατά συνέπεια, αν του είναι αδύνατο να διαπιστώσει το βάσιμο των λόγων αυτών, οι τελευταίοι αυτοί δεν θα μπορούν να χρησιμεύσουν ως έρεισμα της προσβαλλομένης αποφάσεως περί εγγραφής.

(βλ. σκέψεις 70-72)

5.      Λαμβανομένου υπόψη αυτού του τόσο θεμελιώδους για τη διεθνή κοινότητα σκοπού γενικού συμφέροντος που συνίσταται στη με κάθε μέσο αντιμετώπιση, σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, των απειλών της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, που οφείλονται σε τρομοκρατικές πράξεις, η δέσμευση κεφαλαίων, χρηματοπιστωτικών πόρων και άλλων οικονομικών πηγών προσώπων που το Συμβούλιο Ασφαλείας ή η επιτροπή κυρώσεων έκρινε ότι συνδέονται με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, το δίκτυο Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν δεν μπορεί να θεωρηθεί, καθεαυτή, ως απρόσφορη ή δυσανάλογη. Πρέπει, όμως, να διασφαλίζεται ότι κατά την έκδοση των μέτρων αυτών έγιναν σεβαστά τα δικονομικά δικαιώματα των ενδιαφερομένων και ιδίως τα δικαιώματα άμυνας.

Περαιτέρω, όταν, στο πλαίσιο των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, η επιτροπή κυρώσεων αποφασίζει να εγγράψει το όνομα προσώπου στον συγκεντρωτικό της κατάλογο, η αρμόδια αρχή της Ένωσης οφείλει, για να δώσει συνέχεια στην απόφαση αυτή εξ ονόματος των κρατών μελών, να λάβει την απόφαση να εγγράψει το όνομα αυτό, ή να διατηρήσει την εγγραφή αυτή, στον κατάλογο των προσώπων και των οντοτήτων των οποίων πρέπει να δεσμευθούν τα κεφάλαια και άλλοι πόροι, βάσει της αιτιολογικής εκθέσεως που έχει παράσχει η εν λόγω επιτροπή. Στο πλαίσιο αυτό οι μόνες υποχρεώσεις της αρμόδιας αρχής της Ένωσης είναι ο σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας, η επιμελής και αμερόληπτη εξέταση του βασίμου των προβαλλόμενων λόγων και η αιτιολογία που προσδιορίζει τους επιμέρους, ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους οι αρμόδιες αρχές θεωρούν ότι στο οικείο πρόσωπο πρέπει να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα.

(βλ. σκέψεις 187, 188)