ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ (τρίτο πενταμελές τμήμα)

της 6ης Μαρτίου 2002 (1)

«Κρατικές ενισχύσεις - Απόφαση κινήσεως της διαδικασίας του άρθρου 88, παράγραφος 2, ΕΚ - Εντολή αναστολής της καταβολής»

Στην υπόθεση T-168/99,

Territorio Histórico de Álava - Diputación Foral de Álava, εκπροσωπούμενη από τον A. Creus Carreras, δικηγόρο,

προσφεύγουσα,

κατά

Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενης από τους F. Santaolalla, G. Rozet και G. Valero Jordana, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο,

καθής,

που έχει ως αντικείμενο αίτηση ακυρώσεως της αποφάσεως της Επιτροπής, της 31ης Μαρτίου 1999, περί κινήσεως της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 88, παράγραφος 2, ΕΚ σχετικά με τις ενισχύσεις που χορήγησαν οι ισπανικές αρχές στις εταιρίες Ramondín SA και Ramondín Cápsulas SA, αφενός, και περί εντολής προς τις ισπανικές αρχές να αναστείλουν την καταβολή των εν λόγω ενισχύσεων, αφετέρου (ΕΕ C 194, σ. 18),

ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑ.ΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (τρίτο πενταμελές τμήμα),

συγκείμενο από τους J. Azizi, Πρόεδρο, K. Lenaerts, V. Tiili, R. M. Moura Ramos και M. Jaeger, δικαστές,

γραμματέας: J. Plingers, υπάλληλος διοικήσεως,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ' ακροατηρίου συζητήσεως της 26ης Ιουνίου 2001,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

Το νομικό πλαίσιο

Το ανώτατο επιτρεπτό ύψος ενισχύσεως στη Χώρα των Βάσκων

1.

    Σύμφωνα με τον ισπανικό πίνακα ενισχύσεων υπέρ των περιφερειών, τον οποίο πρότεινε η Επιτροπή (ΕΕ 1996, C 25, σ. 3), το ισχύον για τη Χώρα των Βάσκων ανώτατο όριο των ενισχύσεων είναι 25 % σε καθαρό ισοδύναμο επιδοτήσεως (ΚΙΕ).

Φορολογικά πλεονεκτήματα ισχύοντα στην ιστορική περιοχή της Álava

2.

    Το ισχύον στη Χώρα των Βάσκων φορολογικό πλαίσιο εντάσσεται στο σύστημα οικονομικής διαβουλεύσεως το οποίο εισήχθη με τον ισπανικό νόμο αριθ. 12/1981, της 13ης Μα.ου 1981, που τροποποιήθηκε μεταγενέστερα με τον νόμο αριθ. 38/1997, της 4ης Αυγούστου 1997. Δυνάμει της νομοθεσίας αυτής, η Diputación Foral de Álava μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να προσδιορίσει το φορολογικό καθεστώς που ισχύει στην περιοχή της.

3.

    Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, η Diputación Foral de Álava έλαβε διάφορα μέτρα φορολογικών ενισχύσεων, υπό τη μορφή, μεταξύ άλλων, εκπτώσεως φόρου ύψους 45 % και μειώσεως της φορολογικής βάσεως όσον αφορά τον φόρο επί των εταιριών.

Η έκπτωση φόρου ύψους 45 %

4.

    Η έκτη συμπληρωματική διάταξη της Norma Foral αριθ. 22/1994, της 20ής Δεκεμβρίου 1994, περί εκτελέσεως του προϋπολογισμού του Territorio Histórico de Álava για το έτος 1995 [Boletín Oficial del Territorio Histórico de Álava (στο εξής: BOTHA) αριθ. 5, της 13ης Ιανουαρίου 1995], προβλέπει τα εξής:

«Οι πραγματοποιούμενες μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 31ης Δεκεμβρίου 1995 νέες επενδύσεις σε ενσώματα πάγια στοιχεία του ενεργητικού, που υπερβαίνουν τα 2,5 δισεκατομμύρια [ισπανικές πεσέτες (ESP)], κατόπιν εγκρίσεως της Diputación Foral de Álava, τυγχάνουν εκπτώσεως φόρου ύψους 45 % επί του ποσού της επενδύσεως που καθορίζει η Diputación Foral de Álava, η οποία ισχύει επί του τελικού ποσού του καταβλητέου φόρου.

Η μη χορηγούμενη έκπτωση λόγω ανεπάρκειας του φόρου θα μπορεί να υπολογιστεί κατά τα εννέα έτη που ακολουθούν το έτος κατά το οποίο δόθηκε η έγκριση της Diputación Foral de Álava.

Η έγκριση αυτή της Diputación Foral de Álava καθορίζει τους εκάστοτες ισχύοντες περιορισμούς και προθεσμίες.

Τα παρεχόμενα δυνάμει της παρούσας διατάξεως πλεονεκτήματα είναι ασυμβίβαστα με κάθε άλλο φορολογικό πλεονέκτημα το οποίο παρέχεται λόγω των ιδίων επενδύσεων.

Η Diputación Foral de Álava καθορίζει επίσης τη διάρκεια της διαδικασίας των επενδύσεων, η οποία μπορεί να συμπεριλαμβάνει επενδύσεις πραγματοποιούμενες κατά τη προπαρασκευαστική φάση του σχεδίου διενέργειας των επενδύσεων».

5.

    Η ισχύς της διατάξεως αυτής παρατάθηκε, για το έτος 1996, με την πέμπτη συμπληρωματική διάταξη της Norma Foral αριθ. 33/1995 της 20ής Δεκεμβρίου 1995 (BOTHA αριθ. 4 της 10ης Ιανουαρίου 1996), όπως τροποποιήθηκε με το σημείο 2.11 της ενιαίας τροποποιητικής πράξεως της Norma Foral αριθ. 24/1996 της 5ης Ιουλίου 1996 (BOTHA αριθ. 90 της 9ης Αυγούστου 1996). Για το έτος 1997, η ισχύς του εν λόγω φορολογικού μέτρου παρατάθηκε με την έβδομη συμπληρωματική διάταξη της Norma Foral αριθ. 31/1996 της 18ης Δεκεμβρίου 1996 (BOTHA αριθ. 48 της 30ής Δεκεμβρίου 1996). Η έκπτωση φόρου ύψους 45 % επί του ποσού των επενδύσεων διατηρήθηκε σε ισχύ, υπό τροποποιημένη μορφή, κατά τα έτη 1998 και 1999, αντιστοίχως με την ενδέκατη συμπληρωματική διάταξη της Norma Foral αριθ. 33/1997 της 19ης Δεκεμβρίου 1997 (BOTHA αριθ. 150 της 31ης Δεκεμβρίου 1997) και με την έβδομη συμπληρωματική διάταξη της Norma Foral αριθ. 36/1998 της 17ης Δεκεμβρίου 1998 (BOTHA αριθ. 149 της 30ής Δεκεμβρίου 1998).

Η μείωση της φορολογικής βάσεως όσον αφορά τον φόρο επί των εταιριών

6.

    Το άρθρο 26 της μνημονευόμενης στην προηγούμενη σκέψη Norma Foral αριθ. 24/1996, της 5ης Ιουλίου 1996, προβλέπει τα εξής:

«1. Οι επιχειρήσεις που αρχίζουν τη δραστηριότητά τους τυγχάνουν μειώσεως κατά 99, 75, 50 και 25 %, αντιστοίχως, της θετικής φορολογικής βάσεως που αντιστοιχεί στο αποτέλεσμα χρήσεώς τους, πριν από την αντιστάθμιση με αρνητικές φορολογικές βάσεις των προηγουμένων φορολογικών ετών, κατά τα τέσσερα συνεχή φορολογικά έτη, από το πρώτο έτος κατά το οποίο, εντός των τεσσάρων ετών από την έναρξη της δραστηριότητάς τους, εμφανίζουν θετικές φορολογικές βάσεις.

[...]

2. Για να τύχουν της παρούσας μειώσεως, οι φορολογούμενοι πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

a) να αρχίζουν τη δραστηριότητά τους με διατιθέμενο κεφάλαιο τουλάχιστον 20 εκατομμυρίων ESP·

b) [...]·

c) [...]·

d) να μην έχουν ασκήσει κατά το παρελθόν τη νέα δραστηριότητα, άμεσα ή έμμεσα, με άλλη επωνυμία·

e) να ασκούν νέα δραστηριότητα εντός χώρου ή εγκαταστάσεως όπου ουδεμία άλλη δραστηριότητα ασκείται από άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα·

f) να πραγματοποιήσουν επενδύσεις σε ενσώματα πάγια στοιχεία του ενεργητικού κατά τα δύο πρώτα έτη δραστηριότητας για ποσό τουλάχιστον 80 εκατομμυρίων ESP, με την επισήμανση ότι όλες οι επενδύσεις πρέπει να πραγματοποιούνται για αγαθά προοριζόμενα για τη σχετική δραστηριότητα, εξαιρέσει εκείνων που εκμισθώνονται ή παραχωρούνται σε τρίτους για δική τους χρήση. Προς τον σκοπό αυτό, θεωρούνται επίσης ως επενδύσεις σε ενσώματα πάγια στοιχεία του ενεργητικού τα αγαθά που αποκτώνται με χρηματοδοτική μίσθωση, εφόσον ο αποκτών τα αγαθά αυτά διατηρεί το δικαίωμα μελλοντικής αγοράς τους·

g) να δημιουργήσουν τουλάχιστον δέκα θέσεις εργασίας εντός έξι μηνών από της ενάρξεως της δραστηριότητάς τους και να διατηρήσουν στο ύψος αυτό τον ετήσιο μέσο αριθμό προσωπικού από τη στιγμή αυτή και μέχρι το οικονομικό έτος κατά το οποίο εκπνέει το δικαίωμα εφαρμογής της μειώσεως της φορολογικής βάσεως·

h) [...]

i) να διαθέτουν επιχειρηματικό σχέδιο για πενταετή τουλάχιστον περίοδο.

3. [...]

4. Το αναφερόμενο ανωτέρω στην παράγραφο 2, στοιχείο f, ελάχιστο ποσό επενδύσεων καθώς και ο αναφερόμενος στην παράγραφο 2, στοιχείο g, αριθμός θέσεων εργασίας δεν είναι συμβατά με κάθε άλλο φορολογικό πλεονέκτημα που παρέχεται για αυτές τις επενδύσεις ή αυτή τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

5. Η αίτηση για τη χορήγηση της μειώσεως που προβλέπεται στην παρούσα διάταξη υποβάλλεται στη φορολογική διοίκηση, η οποία, αφού ελέγξει αν πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις, κοινοποιεί στην αιτούσα εταιρία προσωρινή άδεια, η οποία πρέπει να τύχει της εγκρίσεως της Diputación Foral de Álava.

[...]».

Τα πραγματικά περιστατικά της διαφοράς

7.

    H Ramondín SA είναι εταιρία ισπανικού δικαίου ειδικευμένη στην κατασκευή καψυλλίων για την κάλυψη των πωμάτων φιαλών οίνου, αφρώδους οίνου και άλλων οινοπνευματωδών ποτών υψηλής ποιότητας. Από το 1971 ήταν εγκατεστημένη στο Logroρo της αυτόνομης κοινότητας La Rioja.

8.

    Το 1997, η Ramondín αποφάσισε να μεταφέρει τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις της από το Logroρo στη Laguardia, η οποία ευρίσκεται στην ιστορική περιοχή της Álava στη Χώρα των Βάσκων. Προς τον σκοπό αυτό, η Ramondín ίδρυσε, στις 15 Δεκεμβρίου 1997, τη νέα εταιρία Ramondín Cápsulas SA, της οποίας κατέχει το 99,8 % του κεφαλαίου. Προβλέπεται ότι η Ramondín Cápsulas θα αναλάβει όλες τις δραστηριότητες της Ramondín.

9.

    Δυνάμει της αποφάσεως 738/1997, της 21ης Οκτωβρίου 1997, της Diputación Foral de Álava, η Ramondín έτυχε της εκπτώσεως φόρου ύψους 45 % στην οποία αναφέρονται οι σκέψεις 4 και 5 της παρούσας αποφάσεως. Η Ramondín Cápsulas, ως νεοσυσταθείσα εταιρία, τυγχάνει επίσης της μνημονευόμενης ανωτέρω στη σκέψη 6 μειώσεως της φορολογικής βάσεως.

Η διοικητική διαδικασία

10.

    Με έγγραφο της 2ας Οκτωβρίου 1997, η Επιτροπή έλαβε καταγγελία εκ μέρους του προέδρου της αυτόνομης κοινότητας La Rioja σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις που εφέρετο ότι έλαβε η Ramondín λόγω της μεταφοράς των δραστηριοτήτων της στη Χώρα των Βάσκων.

11.

    Στις 31 Μαρτίου 1991, η Επιτροπή έλαβε την απόφαση να κινήσει την προβλεπόμενη στο άρθρο 88, παράγραφος 2, ΕΚ διαδικασία. Συγκεκριμένα, θεώρησε ότι η έκπτωση φόρου και η μείωση της φορολογικής βάσεως υπέρ, αντιστοίχως, των Ramondín και Ramondín Cápsulas συνιστούσαν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ και εξέφρασε σοβαρές αμφιβολίες ως προς το συμβατό των μέτρων αυτών με την κοινή αγορά.

12.

    Με την ίδια απόφαση, η Επιτροπή έδωσε εντολή στις ισπανικές αρχές να αναστείλουν την καταβολή των εν λόγω φορολογικών ενισχύσεων.

13.

    Η απόφαση της 31ης Μαρτίου 1999 (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση) κοινοποιήθηκε στην Ισπανία με έγγραφο της 30ής Απριλίου 1999, το οποίο δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 10 Ιουλίου 1999 (ΕΕ C 194, σ. 18).

Η διαδικασία και τα αιτήματα των διαδίκων

14.

    Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 13 Ιουλίου 1999, η προσφεύγουσα άσκησε την παρούσα προσφυγή ακυρώσεως της προσβαλλομένης αποφάσεως.

15.

    Κατόπιν εκθέσεως του εισηγητή δικαστή, το Πρωτοδικείο αποφάσισε να προχωρήσει στην προφορική διαδικασία.

16.

    Οι διάδικοι αγόρευσαν και απάντησαν στις ερωτήσεις του Πρωτοδικείου κατά την επ' ακροατηρίου συζήτηση που διεξήχθη στις 26 Ιουνίου 2001.

17.

    Η προσφεύγουσα ζητεί από το Πρωτοδικείο:

-    να κρίνει την προσφυγή παραδεκτή και βάσιμη·

-    να ακυρώσει την προσβαλλόμενη απόφαση καθ' ο μέτρο με αυτή προβλέπεται κίνηση της διαδικασίας εξετάσεως κρατικής ενισχύσεως κατά των φορολογικών μέτρων που περιλαμβάνονται στις Normas Forales de Álava 22/1994 και 24/1996 και επιτάσσεται στο ισπανικό κράτος να αναστείλει την καταβολή των ενισχύσεων αυτών στη Ramondín·

-    να καταδικάσει την Επιτροπή στα δικαστικά έξοδα.

18.

    Η Επιτροπή ζητεί από το Πρωτοδικείο:

-    να κρίνει απαράδεκτη την προσφυγή·

-    επικουρικώς, να απορρίψει την προσφυγή ως αβάσιμη·

-    να καταδικάσει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα.

Επί του αντικειμένου της διαφοράς

19.

    Με την προσφυγή της, η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι η εισαγόμενη με τη Norma Foral 22/1994 έκπτωση φόρου και η εισαγόμενη με τη Norma Foral 24/1996 μείωση της φορολογικής βάσεως (στο εξής: επίμαχα φορολογικά μέτρα) δεν συνιστούν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ. Υπό τις συνθήκες αυτές, η απόφαση να κινηθεί η διαδικασία του άρθρου 88, παράγραφος 2, ΕΚ, έναντι των επίμαχων φορολογικών μέτρων, καθώς και η απευθυνθείσα στις ισπανικές αρχές εντολή να αναστείλουν την εφαρμογή των μέτρων αυτών, είναι κατά την άποψή της παράνομες.

20.

    Το Πρωτοδικείο υπενθυμίζει ότι, κατά το πέρας της διαδικασίας η οποία κινήθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση 2000/795/ΕΚ, της 22ας Δεκεμβρίου 1999, σχετικά με την κρατική ενίσχυση την οποία έθεσε σε εφαρμογή η Ισπανία υπέρ των Ramondín και Ramondín Cápsulas (ΕΕ 2000, L 318, σ. 36).

21.

    Με την απόφαση 2000/795, η Επιτροπή χαρακτήρισε τα επίμαχα φορολογικά μέτρα ως κρατικές ενισχύσεις. Επιπλέον, έκρινε ότι τα μέτρα αυτά είναι πλήρως ή μερικώς ασυμβίβαστα με την κοινή αγορά. Το άρθρο 2 του διατακτικού της αποφάσεως 2000/795 έχει ως εξής:

«Οι ακόλουθες κρατικές ενισχύσεις που εφάρμοσε η Ισπανία δεν συμβιβάζονται με την κοινή αγορά:

α)    η χορήγηση προς τη [Ramondín Cápsulas] της μείωσης της φορολογητέας βάσης για νεοσύστατες επιχειρήσεις που προβλέπεται στο άρθρο 26 του επαρχιακού νόμου αριθ. 24/1996, της 5ης Ιουλίου 1996·

β)    η χορήγηση υπέρ της [Ramondín] έκπτωσης φόρου που ισοδυναμεί με το 45 % του κόστους της επένδυσης όπως ορίζεται από το Επαρχιακό Συμβούλιο της [Álava] στην απόφαση 738/1997, της 21ης Οκτωβρίου 1997, όσον αφορά το τμήμα της ενίσχυσης το οποίο, κατ' εφαρμογή των διατάξεων περί σώρευσης των ενισχύσεων, υπερβαίνει το ανώτατο όριο του 25 % ΚΙΕ για τις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα στη Χώρα των Βάσκων (άρθρο 2 της αποφάσεως 2000/795)».

22.

    Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 19 Απριλίου 2000, η προσφεύγουσα άσκησε προσφυγή ακυρώσεως της αποφάσεως 2000/795 (υπόθεση Τ-92/00).

23.

    Με την προσφυγή της στην υπόθεση Τ-92/00, η προσφεύγουσα αμφισβήτησε τον χαρακτηρισμό των επίμαχων φορολογικών μέτρων ως κρατικής ενισχύσεως βάσει επιχειρηματολογίας όμοιας προς την προβαλλόμενη στην παρούσα υπόθεση.

24.

    Με σημερινή απόφαση επί της υποθέσεως Τ-92/00, το Πρωτοδικείο έκρινε ότι η Επιτροπή χαρακτήρισε ορθά τα επίμαχα φορολογικά μέτρα ως κρατικές ενισχύσεις και απέρριψε την προσφυγή (απόφαση του Πρωτοδικείου της 6ης Μαρτίου 2002, Τ-92/00 και Τ-103/00, Territorio Histórico de Álava κ.λπ. κατά Επιτροπής, μη δημοσιευθείσα ακόμη στη Συλλογή).

25.

    Βάσει του περιεχομένου της επιχειρηματολογίας που προέβαλε η προσφεύγουσα στο πλαίσιο της παρούσας προσφυγής (βλ. ανωτέρω σκέψη 19), προκύπτει ότι η προσφυγή αυτή κατέστη άνευ αντικειμένου.

26.

    Επισημαίνεται συναφώς ότι η ίδια η προσφεύγουσα αναγνώρισε με το δικόγραφο της προσφυγής της στην υπόθεση Τ-92/00 ότι η έκδοση της αποφάσεως 2000/795 είχε «ως αποτέλεσμα να καταστήσει την προσφυγή [στην υπόθεση Τ-168/99] άνευ αντικειμένου».

27.

    Επομένως, δεν συντρέχει πλέον λόγος εκδικάσεως της παρούσας προσφυγής.

Επί των δικαστικών εξόδων

28.

    Κατά το άρθρο 87, παράγραφος 6, του Κανονισμού Διαδικασίας, το Πρωτοδικείο κανονίζει τα έξοδα κατά την κρίση του σε περίπτωση καταργήσεως της δίκης. Δεδομένου ότι η προσφεύγουσα ηττήθηκε στην προσφυγή που άσκησε κατά της αποφάσεως 2000/795, η οποία εκδόθηκε κατά το πέρας της διαδικασίας που κινήθηκε με την προσβαλλομένη απόφαση, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα της παρούσας υποθέσεως (βλ. απόφαση του Δικαστηρίου της 5ης Οκτωβρίου 1988, 56/85, Brother κατά Επιτροπής, Συλλογή 1988, σ. 5655, σκέψη 8).

Για τους λόγους αυτούς,

ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ (τρίτο πενταμελές τμήμα)

αποφασίζει:

1)    Δεν συντρέχει λόγος εκδικάσεως της προσφυγής.

2)    Καταδικάζει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα.

Azizi Lenaerts Tiili Moura Ramos Jaeger

Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο Λουξεμβούργο στις 6 Μαρτίου 2002.

Ο Γραμματέας

Ο Πρόεδρος

H. Jung

M. Jaeger

1: Γλώσσα διαδικασίας: η ισπανική.