Arrest van het Gerecht (Zesde kamer) van 30 april 2014 – Tisza Erőmű/Commissie

(Zaak T‑468/08)

„Staatssteun – Steun toegekend door de Hongaarse autoriteiten aan bepaalde elektriciteitsproducenten – Stroomafnameovereenkomsten gesloten tussen een publieke onderneming en bepaalde elektriciteitsproducenten – Beschikking waarbij steun onverenigbaar wordt verklaard met de gemeenschappelijke markt en terugvordering ervan wordt gelast – Motiveringsplicht – Begrip staatssteun – Voordeel – Selectief karakter – Staatsmiddelen – Toerekenbaarheid aan de staat – Ongunstige beïnvloeding van het handelsverkeer tussen de lidstaten – Rechten van verdediging – Rechtszekerheid – Gewettigd vertrouwen – Gelijke behandeling – Evenredigheid – Bevoegdheidsoverschrijding – Artikel 10 van het Verdrag inzake het Energiehandvest”

1.                     Steunmaatregelen van de staten – Verenigbaarheid van steunmaatregel met gemeenschappelijke markt – Toetreding van een nieuwe lidstaat tot de Europese Unie – Relevante datum voor de beoordeling of een steunmaatregel verenigbaar is met de gemeenschappelijke markt (Art. 87, lid 1, EG) (cf. punten 63, 64, 86)

2.                     Gerechtelijke procedure – Inleidend verzoekschrift – Vormvereisten – Summiere uiteenzetting van aangevoerde middelen – Middelen rechtens niet uiteengezet in verzoekschrift – Algemene verwijzing naar andere geschriften die bij verzoekschrift zijn gevoegd – Niet-ontvankelijkheid (Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, sub c) (cf. punt 65)

3.                     Steunmaatregelen van de staten – Bestaande steunmaatregelen en nieuwe steunmaatregelen – Toetreding van een nieuwe lidstaat tot de Europese Unie – Onderscheid op basis van de specifieke regels van bijlage IV bij de toetredingsakte – Mogelijkheid om een maatregel die aanvankelijk geen staatssteun vormde, als nieuwe steun aan te merken – Gunstige voorwaarden voor bepaalde Hongaarse elektriciteitsproducenten – Kwalificatie als nieuwe steun (Art. 87, lid 1, EG en 88, leden 1 en 3, EG; Toetredingsakte 2003, bijlage IV; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 1) (cf. punten 70, 72, 73, 75, 78‑82)

4.                     Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Beoordeling volgens het criterium van de particuliere investeerder – Ingewikkelde economische beoordeling – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Rechterlijke toetsing – Grenzen – Overeenkomsten tot aankoop van elektriciteit op lange termijn waarbij de elektriciteitsproducenten een minimumaankoophoeveelheid wordt gewaarborgd tegen een prijs die de vaste, variabele en kapitaalkosten dekt – Daaronder begrepen (Art. 87, lid 1, EG) (cf. punten 84, 85, 91, 92, 96‑100, 102, 104, 105)

5.                     Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onrechtmatige steun – Berekening van het terug te vorderen bedrag – Toepassing door de bevoegde autoriteit van de door de Commissie opgegeven methode – Gevolg – Ontvanger van het voordeel die niets behoeft terug te betalen – Onderscheid tussen het bestaan van met de gemeenschappelijke markt onverenigbare staatssteun en de terugvordering van deze steun (Art. 87, lid 1, EG) (cf. punten 134‑138, 140‑143)

6.                     Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Selectiviteit van de maatregel – Onderscheid tussen ondernemingen die zich in een vergelijkbare feitelijke en juridische situatie bevinden (Art. 87, lid 1, EG) (cf. punten 159, 160)

7.                     Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Steunmaatregelen van een overheidsbedrijf – Bedrijf gecontroleerd door de staat – Automatische toerekening van de steunmaatregel aan de Staat – Daarvan uitgesloten – Inaanmerkingneming van een geheel van aanwijzingen (Art. 87, lid 1, EG) (cf. punten 167‑170)

8.                     Steunmaatregelen van de staten – Ongunstige beïnvloeding van het handelsverkeer tussen de lidstaten – Aantasting van de mededinging – Beoordelingscriteria – Sector die voor mededinging is opengesteld (Art. 87, lid 1, EG) (cf. punten 181‑183)

9.                     Steunmaatregelen van de staten – Administratieve procedure – Recht van de belanghebbenden om te worden gehoord – Grenzen (Art. 88, lid 2, EG; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 20, lid 1) (cf. punten 206‑210)

10.                     Steunmaatregelen van de staten – Verdragsbepalingen – Werkingssfeer ratione temporis – Toetreding van Hongarije tot de Europese Unie – Toetredingsakte – Toepassing van de bepalingen inzake staatssteun vanaf de datum van toetreding en uitsluitend voor situaties die vanaf deze datum ontstaan – Schending van het beginsel van bescherming van het gewettigd vertrouwen en van het rechtszekerheidsbeginsel – Geen (Art. 87 EG en 88 EG; Toetredingsakte 2003) (cf. punten 220, 221, 223, 225‑227)

11.                     Mededinging – Toepassing van de mededingingsregels – Gelijke behandeling van openbare en particuliere ondernemingen – Stelsel van openbare eigendom – Geen invloed (Art. 86, lid 1, EG, 87, lid 1, EG en 295 EG) (cf. punten 235‑237, 239, 241)

12.                     Steunmaatregelen van de staten – Beschikking van de Commissie houdende vaststelling van onverenigbaarheid van een steunmaatregel met de gemeenschappelijke markt – Motiveringsplicht – Omvang – Onderscheid tussen een ontoereikende motivering en de inhoudelijke relevantie van de motivering van een besluit (Art. 88, lid 2, EG en 253 EG) (cf. punten 244, 260, 263)

13.                     Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steunmaatregelen die als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt kunnen worden beschouwd – Draagwijdte – Regionale staatssteun – Daaronder begrepen – Uitsluiting van bedrijfssteun behoudens uitzonderlijke gevallen (Art. 87, lid 3, sub a en c, EG; mededelingen 2006/C 54/13 en 2008/C 82/01 van de Commissie) (cf. punten 268‑273, 275)

14.                     Steunmaatregelen van de staten – Beschikking van de Commissie houdende vaststelling dat steun onverenigbaar is met de gemeenschappelijke markt en houdende bevel tot terugvordering ervan – Mogelijkheid voor de Commissie om de berekening van het precies terug te betalen bedrag aan de nationale autoriteiten over te laten – Indicatie van een methodologie voor terugbetaling in de eindbeschikking – Berekening van het terug te vorderen bedrag op basis van een marktsimulatie – Schending van het rechtszekerheidsbeginsel – Geen (Art. 88 EG) (cf. punten 284, 286, 287, 291, 292, 296, 297, 299)

15.                     Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onrechtmatige steun – Herstel van de vroegere toestand – Schending van het evenredigheidsbeginsel – Geen (Art. 88, lid 2, EG; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 14, lid 1) (cf. punten 308, 311, 312, 315, 317)

16.                     Internationaal publiekrecht – Beginselen – Goede trouw – Gemeenschapsrecht – Bescherming van het gewettigd vertrouwen – Vaststelling van een gemeenschapshandeling die in strijd is met een internationaal verdrag dat nog niet in werking is getreden, maar waarvoor de Gemeenschap haar goedkeuringsakte heeft neergelegd (Verdrag inzake het energiehandvest van 1994) (cf. punt 321)

Voorwerp

Verzoek tot nietigverklaring van beschikking 2009/609/EG van de Commissie van 4 juni 2008 betreffende de door Hongarije toegekende steunmaatregel C 41/05 in het kader van de stroomafnameovereenkomsten (PB 2009, L 225, blz. 53)

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Tisza Erőműkft wordt verwezen in de kosten, daaronder begrepen die van de procedure in kort geding.