Sprawa T‑36/10
Internationaler Hilfsfonds eV
przeciwko
Komisji Europejskiej
Skarga o stwierdzenie nieważności – Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Dokumenty dotyczące umowy LIEN 97‑2011 – Odpowiedź udzielona na wniosek wstępny – Termin do wniesienia skargi – Oczywista niedopuszczalność – Dorozumiana odmowa dostępu – Interes prawny – Wyraźna decyzja przyjęta po wniesieniu skargi – Umorzenie postępowania
Streszczenie postanowienia
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Termin – Charakter bezwzględnie wiążący – Badanie z urzędu przez sąd Unii
(art. 263 akapit szósty TFUE; regulamin postępowania przed Sądem, art. 101 § 2)
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty zaskarżalne – Pojęcie – Akty wywołujące wiążące skutki prawne – Milczenie lub brak działania instytucji – Zrównanie z dorozumianą decyzją odmowną – Wyłączenie – Granice – Brak odpowiedzi na wniosek potwierdzający w wyznaczonym terminie
(art. 263 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 ust. 3)
3. Skarga o stwierdzenie nieważności – Interes prawny – Utrata ze względu na zdarzenie, które zaistniało po wniesieniu skargi
(art. 263 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady)
4. Postępowanie – Koszty – Oczywiste przekroczenie przez instytucję terminu przewidzianego na udzielenie odpowiedzi na wniosek potwierdzający – Ochrona praw strony skarżącej wymagająca wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności dorozumianej decyzji odmownej – Obciążenie zainteresowanej instytucji własnymi kosztami oraz kosztami strony skarżącej pozostającymi w związku z żądaniami wysuniętymi wobec tej decyzji
(regulamin postępowania przed Sądem, art. 87 § 6; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8)
1. Dwumiesięczny termin do wniesienia skargi przewidziany w art. 263 akapit szósty TFUE ma charakter bezwzględnie wiążący, ponieważ został ustanowiony w celu zapewnienia jasności i pewności stanów prawnych oraz uniknięcia jakiejkolwiek dyskryminacji lub arbitralnego traktowania przy administrowaniu wymiarem sprawiedliwości, a do sądu Unii należy sprawdzenie z urzędu, czy został on dotrzymany.
Należy uznać za wniesioną po terminie, a zatem należy ją odrzucić jako oczywiście niedopuszczalną, bez potrzeby rozpatrywania pozostałych zarzutów niedopuszczalności podniesionych przez Komisję, skargę mającą na celu stwierdzenie nieważności decyzji Komisji odmawiającej osobie prawnej pełnego dostępu do akt sprawy dotyczących umowy podpisanej przez tą osobę z Komisją, ponieważ w dniu jej wniesienia termin ten upłynął od co najmniej jednego miesiąca i trzech dni, biorąc pod uwagę dziesięciodniowy termin uwzględniający odległość, zgodnie z art. 101 § 2 regulaminu postępowania, oraz przesunięcie daty upływu terminu, w przypadku gdy jego koniec przypada w sobotę, niedzielę albo w dniu święta urzędowego.
(por. pkt 31, 34, 35)
2. Milczenie instytucji jako takie nie może, bez podważenia systemu środków odwoławczych ustanowionego przez traktat FUE, być utożsamiane z wydaniem decyzji, chyba że istnieją przepisy wyznaczające w sposób wyraźny termin, po upływie którego domniemywa się wydanie dorozumianej decyzji przez instytucję mającą zająć stanowisko, i określające treść tej decyzji.
Ponieważ art. 8 ust. 3 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, z jednej strony wyraźnie ustala termin, po upływie którego wobec braku decyzji w odpowiedzi na wniosek potwierdzający uważa się, że dana instytucja wydała decyzję dorozumianą, z drugiej zaś strony określa treść decyzji, a mianowicie, że jest to decyzja odmowna, a ponadto również w tym art. 8 ust. 3 prawodawca wyraźnie przewidział, że taka dorozumiana decyzja odmowna podlega zaskarżeniu na drodze sądowej, zgodnie z postanowieniami traktatu FUE, milczenie ze strony instytucji po złożeniu zgodnie z rozporządzeniem nr 1049/2001 wniosku potwierdzającego powinno być traktowane na równi z dorozumianą decyzją odmowną, która podlega zaskarżeniu na drodze sądowej, zgodnie z postanowieniami art. 263 TFUE.
(por. pkt 38, 40–42)
3. O ile przesłanki dopuszczalności skargi należy oceniać – z zastrzeżeniem odrębnej kwestii utraty interesu prawnego – w momencie wniesienia skargi, o tyle w interesie prawidłowego działania wymiaru sprawiedliwości takie ustalenie nie powinno uniemożliwiać Sądowi stwierdzenia, że nie ma już potrzeby rozpoznawania skargi, w sytuacji gdy skarżący, który początkowo miał interes prawny, nie posiada już jakiegokolwiek osobistego interesu w stwierdzeniu nieważności zaskarżonej decyzji z powodu zdarzenia zaistniałego po wniesieniu skargi. Aby bowiem skarżący mógł być stroną postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, musi mieć on osobisty interes w stwierdzeniu nieważności zaskarżonej decyzji, ponieważ w przeciwnym razie, jeżeli w toku postępowania odpadnie interes prawny skarżącego, wówczas rozstrzygnięcie sprawy co do istoty przez Sąd nie będzie mogło doprowadzić do poprawy jego sytuacji.
Nie ma już potrzeby rozpoznawania skargi na dorozumianą decyzję oddalającą wniosek o udzielenie dostępu do dokumentów złożony zgodnie z rozporządzeniem nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, ponieważ skarżący nie ma już osobistego interesu w stwierdzeniu nieważności tej decyzji z powodu wydania przez Komisję nowej decyzji, w której Komisja udzieliła wyraźnej odpowiedzi na wniosek potwierdzający, a w związku z tym w sposób dorozumiany wzruszyła dorozumianą decyzją odmowną.
(por. pkt 46, 50)
4. W przypadku gdy instytucja w oczywisty sposób przekroczyła wyznaczony termin – jaki jej przysługiwał na mocy art. 8 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji – do udzielenia odpowiedzi na wniosek potwierdzający, tak że strona skarżąca, aby chronić swoje prawa, nie miała innego wyboru niż wniesienie skargi na dorozumianą decyzję odmowną, należy obciążyć tą instytucję jej własnymi kosztami, a także kosztami poniesionymi przez stronę skarżącą w związku z żądaniem stwierdzenia nieważności wysuniętym wobec wspomnianej dorozumianej decyzji odmownej.
(por. pkt 55)