Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Court of Session, Σκωτία (Ηνωμένο Βασίλειο) στις 8 Ιουλίου 2014 – The Scotch Whisky Association κ.λπ. κατά The Lord Advocate, the Advocate General for Scotland

(Υπόθεση C-333/14)

Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική

Αιτούν δικαστήριο

Court of Session, Σκωτία

Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης

Εκκαλούντες: The Scotch Whisky Association κ.λπ.

Εφεσίβλητοι: The Lord Advocate, the Advocate General for Scotland

Προδικαστικά ερωτήματα

Κατ’ ορθή ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης περί της κοινής οργανώσεως της αγοράς οίνου, και πιο συγκεκριμένα του κανονισμού (ΕΕ) 1308/2013¹ , επιτρέπεται σε κράτος μέλος να θεσπίσει εθνικό μέτρο με το οποίο να ορίζει κατώτατη τιμή λιανικής πωλήσεως του οίνου σε συνάρτηση με την ποσότητα του οινοπνεύματος στο προς πώληση προϊόν, παρεκκλίνοντας με τον τρόπο αυτό από τον κανόνα της ελεύθερης διαμορφώσεως της τιμής από τις δυνάμεις της αγοράς, ο οποίος διέπει υπό άλλες συνθήκες τη λειτουργία της αγοράς οίνου;

Στο πλαίσιο τυχόν δικαιολογήσεως του ως άνω μέτρου βάσει του άρθρου 36 ΣΛΕΕ, όταν

(i)    κράτος μέλος έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι σκόπιμο για λόγους προστασίας της ανθρώπινης υγείας να αυξήσει το κόστος καταναλώσεως ενός εμπορεύματος —εν προκειμένω των οινοπνευματωδών ποτών— για τους καταναλωτές, ή για τμήμα των καταναλωτών· και

(ii)    το συγκεκριμένο εμπόρευμα περιλαμβάνεται σε εκείνα για τα οποία το κράτος μέλος είναι ελεύθερο να επιβάλλει ειδικούς φόρους καταναλώσεως ή άλλους φόρους (συμπεριλαμβανομένων φόρων ή τελών επί τη βάσει είτε του αλκοολικού τίτλου είτε του όγκου είτε της αξίας, ή ενός συνδυασμού τέτοιων φορολογικών μέτρων),

επιτρέπει το δίκαιο της Ένωσης, και υπό ποιες προϋποθέσεις, στο εν λόγω κράτος μέλος να μην κάνει χρήση αυτού του είδους των φορολογικών μεθόδων αυξήσεως των τιμών και, αντί αυτών, να θεσπίσει νομοθετικά μέτρα καθορισμού κατώτατων τιμών λιανικής πωλήσεως τα οποία νοθεύουν το εμπόριο εντός της Ένωσης και τον ανταγωνισμό;

Όταν δικαστήριο κράτους μέλους καλείται να αποφανθεί κατά πόσον εθνικό νομοθετικό μέτρο το οποίο συνιστά ασύμβατο προς το άρθρο 34 ΣΛΕΕ ποσοτικό περιορισμό του εμπορίου μπορεί παρά ταύτα να δικαιολογηθεί, βάσει του άρθρου 36 ΣΛΕΕ, για λόγους προστασίας της ανθρώπινης υγείας, περιορίζεται το εθνικό δικαστήριο να εξετάσει αποκλειστικώς τα στοιχεία, τις αποδείξεις και το υπόλοιπο υλικό που ήταν διαθέσιμο και τέθηκε υπό την κρίση του νομοθέτη κατά τον χρόνο που ψηφίστηκε ο νόμος; Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως, υφίστανται άλλοι περιορισμοί ως προς την ευχέρεια του εθνικού δικαστηρίου να λάβει υπόψη του το σύνολο των πληροφοριακών και αποδεικτικών στοιχείων που είναι διαθέσιμα και προσκομίζονται από τους διαδίκους κατά τον χρόνο εκδόσεως της αποφάσεώς του;

Όταν δικαστήριο κράτους μέλους καλείται, κατά την ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης, να εξετάσει τον ισχυρισμό των εθνικών αρχών ότι συγκεκριμένο μέτρο, το οποίο σε διαφορετική περίπτωση συνιστά ποσοτικό περιορισμό που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 34 ΣΛΕΕ, δικαιολογείται κατ’ εξαίρεση, βάσει του άρθρου 36 ΣΛΕΕ, για λόγους προστασίας την ανθρώπινης υγείας, μέχρι ποιου σημείου εκτείνεται η υποχρέωση, ή η δυνατότητα, του εθνικού δικαστηρίου να διαμορφώσει —βάσει των στοιχείων που διαθέτει— μιαν αντικειμενική άποψη όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του μέτρου για την επίτευξη του προβαλλόμενου σκοπού· την ενδεχόμενη ύπαρξη τουλάχιστον ισοδύναμων εναλλακτικών μέτρων τα οποία θίγουν λιγότερο τον ανταγωνισμό εντός της Ένωσης· και την όλη αναλογικότητα του μέτρου;

Κατά τη διερεύνηση (στο πλαίσιο διαφοράς ως προς το αν συγκεκριμένο μέτρο δικαιολογείται για λόγους προστασίας της ανθρώπινης υγείας βάσει του άρθρου 36 ΣΛΕΕ) του ζητήματος αν υφίσταται εναλλακτικό μέτρο το οποίο δεν θίγει, ή τουλάχιστον θίγει λιγότερο, το εμπόριο εντός της Ένωσης και τον ανταγωνισμό, αποτελεί θεμιτό λόγο απορρίψεως του εναλλακτικού αυτού μέτρου το ενδεχόμενο να μην είναι τα αποτελέσματά του απολύτως ανάλογα με εκείνα του προσβαλλόμενου βάσει του άρθρου 34 ΣΛΕΕ μέτρου, αλλά να αποφέρουν άλλα, πρόσθετα οφέλη και να εξυπηρετούν έναν ευρύτερο, γενικό σκοπό;

Κατά την εξέταση του ζητήματος αν εθνικό μέτρο για το οποίο έγινε δεκτό, ή κρίθηκε, ότι συνιστά ποσοτικό περιορισμό κατά την έννοια του άρθρου 34 ΣΛΕΕ μπορεί παρά ταύτα να δικαιολογηθεί βάσει του άρθρου 36 ΣΛΕΕ, και ειδικότερα στο πλαίσιο της εξετάσεως της αναλογικότητας του μέτρου, κατά πόσον μπορεί το εθνικό δικαστήριο που καλείται να αποφανθεί σχετικώς, να λάβει υπόψη τη δική του εκτίμηση επί της φύσεως και της εκτάσεως των επιπτώσεων του μέτρου ως ποσοτικού περιορισμού αντίθετου προς το άρθρο 34 [ΣΛΕΕ];

____________

¹ Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων και την κατάργηση των κανονισμών του Συμβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 922/72, (ΕΟΚ) αριθ. 234/79, (ΕΚ) αριθ. 1037/2001 και (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 (ΕΕ L 347, σ. 671).