Υπόθεση C‑18/16

K.

κατά

Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie

(αίτηση του rechtbank Den Haag zittingsplaats Haarlem
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία – Οδηγία 2013/32/ΕΕ – Άρθρο 9 – Δικαίωμα παραμονής σε κράτος μέλος έως ότου εξετασθεί η αίτηση – Οδηγία 2013/33/ΕΕ – Άρθρο 8, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, στοιχεία αʹ και βʹ – Κράτηση – Επαλήθευση της ταυτότητας ή της υπηκοότητας – Προσδιορισμός των στοιχείων στα οποία βασίζεται η αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας – Κύρος – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άρθρα 6 και 52 – Περιορισμός – Αναλογικότητα»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 14ης Σεπτεμβρίου 2017

Συνοριακοί έλεγχοι, άσυλο και μετανάστευση – Πολιτική ασύλου – Απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία – Οδηγία 2013/33 – Άρθρο 8, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, στοιχεία αʹ και βʹ – Θέση υπό κράτηση αιτούντος διεθνή προστασία προκειμένου να διαπιστωθεί ή να επαληθευτεί η ταυτότητα ή η υπηκοότητά του ή προκειμένου να προσδιοριστούν τα στοιχεία εκείνα στα οποία βασίζεται η αίτησή του και των οποίων η απόκτηση θα ήταν σε άλλη περίπτωση αδύνατη – Εκτίμηση του κύρους της εν λόγω διατάξεως υπό το πρίσμα των άρθρων 6 και 52 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κύρος

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 6 και 52 §§ 1 και 3· οδηγία 2013/33 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 3, εδ. 1, στοιχεία αʹ και βʹ, και 9 § 1)

Από την εξέταση του άρθρου 8, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, στοιχεία αʹ και βʹ, της οδηγίας 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία, δεν προέκυψε κανένα στοιχείο ικανό να θίξει το κύρος της διατάξεως αυτής υπό το πρίσμα του άρθρου 6 και του άρθρου 52, παράγραφοι 1 και 3, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συναφώς, επισημαίνεται ότι ο περιορισμός στην άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία που απορρέει από το άρθρο 8, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, στοιχεία αʹ και βʹ, της οδηγίας 2013/33 προβλέπεται από νομοθετική πράξη της Ένωσης και δεν θίγει το βασικό περιεχόμενο του δικαιώματος στην ελευθερία που κατοχυρώνει το άρθρο 6 του Χάρτη. Ειδικότερα, το άρθρο 8, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, στοιχεία αʹ και βʹ, της οδηγίας αυτής δεν αναιρεί την κατοχύρωση του δικαιώματος αυτού και, όπως προκύπτει από το γράμμα της εν λόγω διατάξεως και από την αιτιολογική σκέψη 15 της ίδιας οδηγίας, παρέχει στα κράτη μέλη την εξουσία να θέτουν τον αιτούντα υπό κράτηση μόνο για λόγους που έχουν σχέση με την ατομική του συμπεριφορά και εφόσον συντρέχουν οι κατά την ίδια διάταξη εξαιρετικές περιστάσεις, οι οποίες εξάλλου οριοθετούνται από το σύνολο των προϋποθέσεων που προβλέπουν τα άρθρα 8 και 9 της ίδιας οδηγίας (βλ., κατ’ αναλογίαν, απόφαση της 15ης Φεβρουαρίου 2016, N., C‑601/15 PPU, EU:C:2016:84, σκέψεις 51 και 52). Συναφώς, τόσο από το γράμμα και τη συστηματική θέση του άρθρου 8 της οδηγίας 2013/33 όσο και από το ιστορικό της θεσπίσεώς του προκύπτει ότι η εξουσία αυτή υπόκειται στην τήρηση ενός συνόλου προϋποθέσεων, οι οποίες σκοπό έχουν την αυστηρή οριοθέτηση της χρήσεως ενός τέτοιου μέτρου.

Οι περιορισμοί στην άσκηση του προβλεπόμενου στο άρθρο 6 του Χάρτη δικαιώματος που εισάγονται με το άρθρο 8, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, στοιχεία αʹ και βʹ, της οδηγίας αυτής δεν φαίνεται επίσης να είναι δυσανάλογοι σε σχέση με τους επιδιωκόμενους σκοπούς. Συναφώς, επισημαίνεται ότι στο εν λόγω άρθρο 8, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, στοιχείο αʹ, καθώς και στοιχείο βʹ, γίνεται ισόρροπη στάθμιση μεταξύ του επιδιωκόμενου σκοπού γενικού συμφέροντος, ήτοι της ορθής λειτουργίας του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, το οποίο καθιστά δυνατή την παροχή διεθνούς προστασίας στους αιτούντες που πραγματικά την χρειάζονται και την απόρριψη των αιτήσεων όσων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, αφενός, και της επεμβάσεως στο δικαίωμα στην ελευθερία, την οποία ενέχει μέτρο κρατήσεως, αφετέρου. Πράγματι, μολονότι η ορθή λειτουργία του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου απαιτεί, εν τοις πράγμασι, να διαθέτουν οι αρμόδιες εθνικές αρχές αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα ή την υπηκοότητα του αιτούντος διεθνή προστασία και σχετικά με τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η αίτησή του, η εν λόγω διάταξη δεν μπορεί να δικαιολογήσει την επιβολή μέτρων κρατήσεως χωρίς οι εθνικές αυτές αρχές να έχουν προηγουμένως ελέγξει, κατά περίπτωση, εάν τα μέτρα αυτά είναι ανάλογα προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς.

(βλ. σκέψεις 35, 41, 47, 48, 54 και διατακτ.)