Arrest van het Gerecht (Achtste kamer) van 15 september 2016 –
Scuola Elementare Maria Montessori / Commissie(Zaak T‑220/13)

„Staatssteun – Gemeentelijke onroerendezaakbelasting – Vrijstelling verleend aan niet-commerciële organisaties die specifieke activiteiten uitoefenen – Geconsolideerde wet op de inkomstenbelasting – Vrijstelling van de eenmalige gemeentelijke belasting – Besluit waarin ten dele wordt vastgesteld dat er geen sprake is van staatssteun en ten dele dat de steun onverenigbaar is met de interne markt – Beroep tot nietigverklaring – Regelgevingshandeling die geen uitvoeringsmaatregelen met zich meebrengt – Rechtstreekse geraaktheid – Ontvankelijkheid – Volstrekte onmogelijkheid van terugvordering – Artikel 14, lid 1, van verordening (EG) nr. 659/1999 – Motiveringsplicht”

1.                     Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Handelingen die hen rechtstreeks en individueel raken – Rechtstreeks geraakt – Besluit waarbij de Commissie een procedure ter zake van steunmaatregelen afsluit – Concurrent van de steunontvanger – Recht van beroep – Voorwaarden (Art. 108, leden 2 en 3, VWEU en 263, vierde alinea, VWEU) (cf. punten 40, 41, 43‑45)

2.                     Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Begrip regelgevingshandeling in de zin van artikel 263, vierde alinea, VWEU – Elke handeling van algemene strekking met uitzondering van wetgevingshandelingen – Besluit van de Commissie waarbij staatssteun in de vorm van een belastingvrijstelling waarin een nationale regeling van algemene strekking voorziet, onverenigbaar met de interne markt wordt verklaard – Rechtsgevolgen voor een algemene en abstracte categorie van personen – Daaronder begrepen (Art. 107 VWEU en 263, vierde alinea, VWEU) (cf. punten 47, 49‑52)

3.                     Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Regelgevingshandelingen die al dan niet uitvoeringsmaatregelen met zich meebrengen – Begrip – Rechtswegen die tegen die handelingen openstaan – Voorwaarden voor een beroep op de exceptie van onwettigheid of voor een prejudiciële verwijzing met het oog op de beoordeling van de geldigheid (Art. 263, vierde alinea, VWEU en 267 VWEU) (cf. punten 53‑56)

4.                     Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Regelgevingshandelingen – Handelingen die geen uitvoeringsmaatregelen met zich meebrengen en de verzoekende partij rechtstreeks raken – Begrip uitvoeringsmaatregelen – Criteria – Besluit van de Commissie waarbij staatssteun in de vorm van een belastingvrijstelling waarin een nationale regeling van algemene strekking voorziet, onverenigbaar met de interne markt wordt verklaard – Besluit dat geen uitvoeringsmaatregel van de adressaat met zich meebrengt – Handeling die geen uitvoeringsmaatregelen met zich meebrengt (Art. 107, lid 1, VWEU en 263, vierde alinea, VWEU) (cf. punten 57, 58, 61, 67)

5.                     Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onrechtmatige steun – Volstrekte onmogelijkheid van uitvoering – Mogelijkheid om deze onmogelijkheid vast te stellen in de fase van de aan de vaststelling van het besluit voorafgaande administratieve procedure – Verplichting van de Commissie en de lidstaat tot samenwerking bij het zoeken naar een oplossing die het Verdrag eerbiedigt (Art. 4, lid 3, VEU; art. 107, lid 1, VWEU en 108, lid 2, VWEU; verordening nr. 659/1999, overweging 13 en art. 14, lid 1) (cf. punten 77, 81‑83, 87)

6.                     Steunmaatregelen van de staten – Niet-nakoming van de verplichting om de onrechtmatige steun terug te vorderen – Volstrekte onmogelijkheid van uitvoering – Beoordelingscriteria (Art. 4, lid 3, VEU; art. 108, lid 2, VWEU) (cf. punten 91‑93)

7.                     Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onrechtmatige steun – Steun in de vorm van een belastingvrijstelling – Volstrekte onmogelijkheid van uitvoering – Gronden – Onmogelijkheid voor de Staat om de informatie te verkrijgen die noodzakelijk is voor de identificatie van de steunontvangers (Art. 107, lid 1, VWEU) (cf. punten 95, 98, 103)

8.                     Steunmaatregelen van de staten – Besluit van de Commissie waarbij wordt vastgesteld dat steun onverenigbaar is met de interne markt en de terugvordering ervan wordt gelast – Mogelijkheid voor de Commissie om haar besluit te baseren op de beschikbare informatie – Grenzen – Verplichting van de Commissie om haar besluiten te baseren op enigszins betrouwbare en samenhangende elementen (Art. 107, lid 1, VWEU) (cf. punt 106)

9.                     Steunmaatregelen van de staten – Verdragsbepalingen – Werkingssfeer – Organisaties die economische activiteiten op niet-commerciële basis verrichten – Daarvan uitgesloten (Art. 107, lid 1, VWEU) (cf. punten 129, 137, 138, 144)

10.                     Mededinging – Unieregels – Ondernemingen – Begrip – Uitoefening van een economische activiteit (Art. 107, lid 1, VWEU) (cf. punten 131‑133)

11.                     Steunmaatregelen van de staten – Besluit van de Commissie waarbij een bepaalde steun onverenigbaar met de interne markt wordt verklaard zonder dat de terugbetaling ervan wordt gelast, en waarbij wordt vastgesteld dat er verder geen sprake is van steun – Motiveringsplicht – Omvang – Geen schending (Art. 296 VWEU) (cf. punten 148‑152)

Voorwerp

Verzoek krachtens artikel 263 VWEU strekkende tot nietigverklaring van besluit 2013/284/EU van de Commissie van 19 december 2012 betreffende steunmaatregel SA. 20829 (C 26/2010, ex NN 43/2010 (ex CP 71/2006)) Regeling betreffende de door Italië ten uitvoer gelegde vrijstelling van de onroerendezaakbelasting ICI voor bij niet-commerciële organisaties ten behoeve van specifieke doeleinden in gebruik zijnde onroerende zaken (PB 2013, L 166, blz. 24)

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Scuola Elementare Maria Montessori Srl wordt verwezen in haar eigen kosten en in die van de Europese Commissie.

3) De Italiaanse Republiek draagt haar eigen kosten in verband met de interventie.