Sprawa T‑657/13
BH Stores BV
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego
(znaki towarowe i wzory) (OHIM)
Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie słownego wspólnotowego znaku towarowego ALEX – Wcześniejsze, graficzny i słowny, krajowe znaki towarowe ALEX – Względna podstawa odmowy rejestracji – Artykuł 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 – Dopuszczalność odwołania wnoszonego do izby odwoławczej – Obowiązek uzasadnienia – Artykuł 75 rozporządzenia nr 207/2009 – Brak podobieństwa między towarami i usługami oznaczonymi kolidującymi ze sobą znakami towarowymi – Brak prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd
Streszczenie – wyrok Sądu (siódma izba w składzie powiększonym) z dnia 2 lipca 2015 r.
1. Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Zgodność z prawem decyzji izby odwoławczej orzekającej w postępowaniu w sprawie sprzeciwu – Podważenie przez wskazanie nowych okoliczności faktycznych – Niedopuszczalność – Uwzględnienie, do celów wykładni prawa Unii, orzecznictwa Unii lub orzecznictwa krajowego lub międzynarodowego nieprzywołanego przed instancjami Urzędu – Dopuszczalność
(rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 65)
2. Wspólnotowy znak towarowy – Procedura – Uzasadnienie decyzji – Artykuł 75 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 207/2009 – Zakres identyczny z zakresem art. 296 TFUE
(art. 296 TFUE; rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 75 zdanie pierwsze)
3. Wspólnotowy znak towarowy – Decyzje Urzędu – Zasada równego traktowania – Zasada dobrej administracji – Wcześniejsza praktyka decyzyjna Urzędu
(rozporządzenie Rady nr 207/2009)
4. Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Względne podstawy odmowy rejestracji – Sprzeciw właściciela wcześniejszego identycznego lub podobnego znaku towarowego zarejestrowanego dla identycznych lub podobnych towarów lub usług – Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w odniesieniu do wcześniejszego znaku towarowego – Kryteria oceny
[rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 8 ust. 1 lit. b)]
5. Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Względne podstawy odmowy rejestracji – Sprzeciw właściciela wcześniejszego identycznego lub podobnego znaku towarowego zarejestrowanego dla identycznych lub podobnych towarów lub usług – Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w odniesieniu do wcześniejszego znaku towarowego – Słowny znak towarowy ALEX i słowne oraz graficzny znaki towarowe ALEX
[rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 8 ust. 1 lit. b)]
6. Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Względne podstawy odmowy rejestracji – Sprzeciw właściciela wcześniejszego identycznego lub podobnego znaku towarowego zarejestrowanego dla identycznych lub podobnych towarów lub usług – Podobieństwo rozpatrywanych towarów lub usług – Zachodzenie na siebie dwóch kategorii towarów o odmiennym przeznaczeniu
[rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 8 ust. 1 lit. b)]
1. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 25, 26)
2. Na podstawie art. 75 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego decyzje Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) zawierają określenie podstaw, na których są oparte. W myśl utrwalonego orzecznictwa obowiązek ten ma ten sam zakres co obowiązek ustanowiony w art. 296 akapit drugi TFUE, a uzasadnienie wymagane przez wspomniane postanowienie musi przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie autora aktu. Podwójnym celem obowiązku uzasadniania decyzji Urzędu jest bowiem, po pierwsze, umożliwienie zainteresowanym zapoznania się z motywami wydania danego aktu, tak by mieli oni możliwość obrony swoich praw, a po drugie, umożliwienie sądowi Unii przeprowadzenia kontroli zgodności z prawem decyzji.
Z orzecznictwa wynika, że kwestia, czy uzasadnienie decyzji spełnia te wymogi, winna być oceniana nie tylko na podstawie brzmienia tej decyzji, ale również w świetle kontekstu, w jakim wydana została ta decyzja, i całości przepisów prawnych regulujących daną dziedzinę.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem od izb odwoławczych nie można jednak wymagać, by przedstawiały wyjaśnienie, które podejmowałoby w sposób wyczerpujący punkt po punkcie argumentację przedstawioną przez strony sporu. Uzasadnienie może zatem być dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia zainteresowanym poznanie przyczyn, dla których taka decyzja izby odwoławczej została wydana, a właściwemu sądowi dostarcza elementów wystarczających do dokonania kontroli. Wystarczy, by izby odwoławcze przedstawiły okoliczności faktyczne i względy prawne o istotnym znaczeniu w systematyce decyzji.
(por. pkt 29–31)
3. Decyzje, do których wydawania uprawnione są na podstawie rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego izby odwoławcze Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) i które dotyczą rejestracji oznaczenia w charakterze wspólnotowego znaku towarowego, wchodzą w zakres wykonywania kompetencji ograniczonej, a nie uprawnień dyskrecjonalnych. Wobec tego zgodność tych decyzji izb odwoławczych z prawem należy oceniać wyłącznie na podstawie tego rozporządzenia, nie zaś na podstawie ich praktyki decyzyjnej.
Z drugiej strony Urząd jest zobowiązany wykonywać swe kompetencje w zgodzie z ogólnymi zasadami prawa Unii, takimi jak zasada równego traktowania i zasada dobrej administracji. Ze względu na te dwie ostatnie zasady Urząd musi przy rozpatrywaniu zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego brać pod uwagę decyzje wydane już w odniesieniu do podobnych zgłoszeń i ze szczególną uwagą rozważyć, czy w danym przypadku rozstrzygnięcie winno brzmieć podobnie. Zasady równości traktowania i dobrej administracji muszą pozostawać jednak w zgodzie z przestrzeganiem legalności. W konsekwencji żadna strona w postępowaniu przed Urzędem nie może przywoływać na swój użytek bezprawności popełnionej ewentualnie na korzyść osoby trzeciej celem uzyskania identycznej decyzji. W pozostałym zakresie ze względów pewności prawa i dobrej administracji wszelkie zgłoszenie do rejestracji musi zostać rozpatrzone w sposób dokładny i kompletny w każdym konkretnym przypadku.
Co więcej, wspólnotowy system znaków towarowych jest systemem autonomicznym, złożonym ze zbioru norm i zmierzającym do osiągnięcia szczególnych dla niego celów, a jego stosowanie jest niezależne od wszelkich systemów krajowych. Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że rejestracje dokonane wcześniej w państwach członkowskich stanowią jedynie okoliczność, która – nie mając decydującego znaczenia – może tylko zostać uwzględniona przy rozpatrywaniu zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego do rejestracji.
(por. pkt 42, 90, 92)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 48, 49, 95)
5. W odczuciu osób stanowiących ogół odbiorców w Niemczech nie istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w rozumieniu rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego w przypadku oznaczenia słownego ALEX, o którego rejestrację w charakterze wspólnotowego znaku towarowego wystąpiono dla „zabawek do kąpieli dla dzieci” i „ruchowych zabawek edukacyjnych i wspierających rozwój dzieci”, należących do klasy 28 w rozumieniu porozumienia nicejskiego, oraz słownych znaków towarowych i graficznego znaku towarowego ALEX, zarejestrowanych wcześniej w Niemczech dla „artykułów sportowych” należących do tej samej klasy, ponieważ oznaczone towary nie są podobne.
Po pierwsze, zabawki oznaczone zgłoszonym znakiem towarowym różnią się swoim charakterem od „artykułów sportowych”, do których odnoszą się wcześniejsze znaki towarowe. W szczególności istnienie uproszczonej formy i mniejszego rozmiaru w przypadku „ruchowych zabawek edukacyjnych i wspierających rozwój dzieci” pozwala właśnie na ich odróżnienie od „artykułów sportowych” i na uniknięcie pomylenia ich z tymi ostatnimi. „Ruchowe zabawki edukacyjne i wspierające rozwój dzieci”, jak sama nazwa wskazuje, są przeznaczone dla stosunkowo małych dzieci i różnią się od „artykułów sportowych” (nawet jeśli je imitują) mniej technicznym charakterem, odmiennym wyglądem (mniejszy rozmiar, niewielka waga), stopniem bezpieczeństwa dostosowanym do dzieci zgodnie z dyrektywą 2009/48 w sprawie bezpieczeństwa zabawek, a także zwykle niższą ceną. Zestaw do minigolfa, żeby przytoczyć podany przez stronę skarżącą przykład towaru oznaczonego zgłoszonym znakiem towarowym, będzie dopasowany do rozmiaru dzieci, a kije nie będą tak precyzyjne jak prawdziwe kije golfowe i będą wytworzone z lekkiego tworzywa sztucznego. To samo rozumowanie znajduje a fortiori zastosowanie do „zabawek do kąpieli dla dzieci”, które to zabawki nie mają „sportowego” ekwiwalentu.
Po drugie, kolidujące ze sobą towary mają zasadniczo odmienne przeznaczenie. „Artykuły sportowe” są przeznaczone do trenowania ciała poprzez ćwiczenia fizyczne, natomiast „ruchowe zabawki edukacyjne i wspierające rozwój dzieci” służą zarazem bawieniu dzieci i przekazywaniu im treści edukacyjnych. Ponadto „zabawki do kąpieli dla dzieci” mają na celu w sposób wyraźny wyłącznie zabawianie małych dzieci. Cel w postaci samej zabawy, który przyświeca „zabawkom do kąpieli dla dzieci”, jest bowiem jeszcze bardziej oczywisty niż w przypadku „ruchowych zabawek edukacyjnych i wspierających rozwój dzieci”.
Ponieważ towary oznaczone kolidującymi ze sobą znakami różnią się od siebie pod względem charakteru i przeznaczenia, nie są one zamienne, a zatem nie pozostają w stosunku konkurencji. Niezależnie od powyższego, nawet jeżeli czasami może ewentualnie dojść do pewnej zamienności rozpatrywanych towarów, to zamienność ta zachodzi jedynie w jednym kierunku, a mianowicie jedynie konsumenci niektórych zabawek oznaczonych zgłoszonym znakiem towarowym mogą przestawić się na odpowiadające im „artykuły sportowe” oznaczone wcześniejszymi znakami towarowymi, gdyby wzrosła cena wspomnianych zabawek. Jest oczywiste, że nawet gdyby cena „artykułów sportowych” wzrosła, konsumenci „artykułów sportowych” nie przestawiliby się mimo wszystko na zabawki, aby zastąpić prawdziwe „artykuły sportowe”.
Po trzecie, różne są kanały dystrybucji i wytwarzania towarów oznaczonych kolidującymi ze sobą znakami.
Bez podobieństwa towarów oznaczonych kolidującymi ze sobą znakami nie może istnieć jakiekolwiek prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd, nawet jeśli wziąć pod uwagę identyczność oznaczeń, gdyż nie jest spełniona nieodzowna przesłanka zastosowania art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, a mianowicie występowanie identyczności lub podobieństwa towarów.
(por. pkt 50, 51, 59, 61, 67, 70, 71, 74, 80, 97)
6. Okoliczność, że przeznaczenie (na przykład aktywność fizyczna) nie wyłącza innego przeznaczenia (na przykład rekreacji) i że te dwa przeznaczenia mogą „się splatać” w danym towarze, nie stanowi przeszkody dla możliwości określenia dominującej lub, inaczej mówiąc, „pierwszorzędnej” funkcji towaru. A zatem poprzez „używanie” należy rozumieć ogólnie przewidziany, a nie uboczny czy okazjonalny sposób używania towaru. Wynika stąd, że istnienie swego rodzaju „płynnego przejścia” lub strefy zachodzenia na siebie dwóch kategorii towarów, które mają zasadniczo odmienne przeznaczenie, nie oznacza, iż z tego powodu wszystkie towary mogące należeć do tych kategorii towarów są podobne. Dodatkowo fakt, iż dwa towary mogą w pewnym zakresie zaspokajać te same potrzeby, nie stoi na przeszkodzie temu, by właściwy konsument mógł postrzegać te towary jako różne.
(por. pkt 64–66)