Sprawa C‑469/15 P

FSL Holdings NV i in

przeciwko

Komisji Europejskiej

Odwołanie – Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Europejski rynek bananów w Grecji, we Włoszech i w Portugalii – Koordynacja w zakresie ustalania cen – Dopuszczalność dowodów przekazanych przez krajowe organy podatkowe – Prawo do obrony – Obliczanie kwoty grzywny – Zakres kontroli sądowej – Uznanie za „porozumienie mające na celu ograniczenie konkurencji”

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 27 kwietnia 2017 r.

1.        Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Dowody, jakie można uwzględnić – Zgodność z prawem przekazania Komisji informacji zebranych przez władze krajowe – Ocena dokonywana przez sądy krajowe w świetle prawa krajowego – Przekazanie, które nie zostało uznane przez sąd krajowy za bezprawne – Uwzględnienie przez Komisję przekazanych w ten sposób informacji jako dowodów – Dopuszczalność

(art. 101 TFUE, 102 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 12 ust. 1, 2)

2.        Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Poszanowanie prawa do obrony – Obowiązek automatycznego wykluczenia przez Komisję dowodów obciążających zebranych w innych celach przez organy krajowe – Brak

(art. 101 ust. 1 TFUE)

3.        Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Poszanowanie prawa do obrony – Możliwość skorzystania w pełni z tego prawa przez dane przedsiębiorstwo jedynie po przesłaniu pisma w sprawie przedstawienia zarzutów – Posiadanie przez Komisję odręcznych notatek pozyskanych w ramach dochodzeń krajowych – Obowiązek poinformowania o tym danego przedsiębiorstwa na etapie wstępnego dochodzenia poprzedzającego przesłanie pisma w sprawie przedstawienia zarzutów – Brak

(art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003)

4.        Odwołanie – Zarzuty – Błędna ocena stanu faktycznego – Niedopuszczalność – Kontrola przez Trybunał oceny okoliczności faktycznych i dowodów – Wykluczenie, z wyjątkiem przypadku ich przeinaczenia

(art. 256 ust. 1 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)

5.        Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Kontrola sądowa – Nieograniczone prawo orzekania sądu Unii – Zakres

(art. 261 TFUE, 263 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 3, art. 31)

6.        Odwołanie – Właściwość Trybunału – Zakwestionowanie, ze względów słuszności, oceny dokonanej przez Sąd w zakresie kwoty grzywien nałożonych na przedsiębiorstwa, które naruszyły traktatowe reguły konkurencji – Wykluczenie – Zakwestionowanie tej oceny ze względów dotyczących naruszenia zasady proporcjonalności – Dopuszczalność

(art. 101 TFUE, 102 TFUE, 256 TFUE, 261 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 31)

7.        Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Metoda obliczania zdefiniowana przez wydane przez Komisję wytyczne – Obliczanie kwoty podstawowej grzywny – Kryteria – Waga naruszenia – Ocena uzależniona od charakteru naruszenia

(rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 19–24)

8.        Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Naruszenie konkurencji – Kryteria oceny – Rozróżnienie naruszeń ze względu na cel i naruszeń ze względu na skutek – Naruszenie ze względu na cel – Wystarczający stopień szkodliwości – Wystarczające ustalenie

(art. 101 ust. 1 TFUE)

9.        Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Naruszenie konkurencji – Kryteria oceny – Treść i cel porozumienia oraz kontekst gospodarczy i prawny jego rozwoju – Rozróżnienie naruszeń ze względu na cel i naruszeń ze względu na skutek – Naruszenie ze względu na cel – Porozumienia w sprawie ustalania cen – Szczególnie poważne naruszenie – Zakres analizy kontekstu ekonomicznego i prawnego

(art. 101 ust. 1 TFUE)

1.      Artykuł 12 rozporządzenia nr 1/2003 dąży do osiągnięcia szczególnego celu w postaci uproszczenia i wspierania współpracy organów w ramach Europejskiej Sieci Konkurencji poprzez ułatwienie wymiany informacji. W tym względzie artykuł ten stanowi w ust. 1, że w celu stosowania art. 101 [TFUE] i 102 [TFUE] Komisja i organy ochrony konkurencji państw członkowskich mają uprawnienia do wzajemnego przekazywania i wykorzystywania jako dowodu wszelkiego rodzaju materiałów o charakterze faktycznym lub prawnym, w tym informacji poufnych, przy czym w szczególności w ust. 2 tego artykułu uściślono warunki, w jakich informacje te mogą zostać wykorzystane.

Nie można zatem wywieść z tych przepisów, że stanowią one wyraz zasady bardziej ogólnej, która zabrania Komisji wykorzystywania informacji przekazanych przez organy krajowe inne aniżeli organy ochrony konkurencji państw członkowskich jedynie z tego względu, że informacje te zostały uzyskane w innym celu. Zasada taka nadmiernie ograniczyłaby rolę Komisji w realizacji powierzonego tej instytucji zadania w postaci nadzoru nad właściwym stosowaniem prawa konkurencji Unii.

(zob. pkt 34–36)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 38)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 40–43, 45)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 47, 48, 58)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 73–75, 80)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 76–78)

7.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 81, 83)

8.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 103, 104)

9.      W celu oceny czy porozumienie cechuje się samo w sobie stopniem szkodliwości wystarczającym do tego, aby można było uznać je za ograniczenie konkurencji ze względu na cel, należy skupić się na treści postanowień spornego porozumienia, na celach, do których osiągnięcia ono zmierza, a także na kontekście gospodarczym i prawnym, w jaki porozumienie to się wpisuje. Co się tyczy porozumień w sprawie ustalania cen, które stanowią szczególnie poważne naruszenia konkurencji, analiza kontekstu gospodarczego i prawnego, w jaki wpisuje się dana praktyka, może zatem ograniczyć się do tego, co jest ściśle konieczne w celu stwierdzenia ograniczenia konkurencji ze względu na cel.

(zob. pkt 105–107)