WYROK SĄDU (pierwsza izba)
z dnia 24 października 2018 r.(*)
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie graficznego unijnego znaku towarowego 42 BELOW – Niezarejestrowany wcześniejszy graficzny krajowy znak towarowy VODKA 42 – Względna podstawa odmowy rejestracji – Artykuł 8 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 207/2009 [obecnie art. 8 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2017/1001] – Używanie w obrocie handlowym – Stosowanie prawa krajowego przez EUIPO
W sprawie T‑435/12
Bacardi Co. Ltd, z siedzibą w Vaduz (Liechtenstein), reprezentowana początkowo przez adwokata M. Reinischa, a następnie przez adwokatów A. Parassinę, L. Rigasa oraz L. Lorenca,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), reprezentowanemu początkowo przez P. Geroulakosa, a następnie przez D. Gáję oraz D. Walicką, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest
Palírna U zeleného stromu a.s., dawniej Granette & Starorežná Distilleries a.s., z siedzibą w Ústí nad Łabą (Republika Czeska), reprezentowana przez adwokata T. Chlebouna,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Drugiej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 9 lipca 2012 r. (sprawa R 2100/2011‑2), dotyczącą postępowania w sprawie sprzeciwu między Granette & Starorežná Distilleries a Bacardi,
SĄD (pierwsza izba),
w składzie: H. Kanninen (sprawozdawca), prezes, I. Pelikánová i E. Buttigieg, sędziowie,
sekretarz: X. Lopez Bancalari, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 24 września 2012 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez EUIPO w sekretariacie Sądu w dniu 5 lutego 2013 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią interwenienta na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 30 stycznia 2013 r.,
po zapoznaniu się z repliką złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 12 marca 2013 r.,
po zapoznaniu się z dupliką EUIPO złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 2 sierpnia 2013 r.,
po zapoznaniu się z dupliką interwenienta złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 20 sierpnia 2013 r.,
uwzględniwszy pisemne pytania Sądu skierowane do stron oraz odpowiedzi skarżącej i EUIPO złożone w sekretariacie Sądu w dniach 13 i 20 maja 2015 r.,
uwzględniwszy wniosek skarżącej o zawieszenie postępowania złożony w sekretariacie Sądu w dniu 29 kwietnia 2015 r. i uwagi dotyczące tego wniosku złożone przez EUIPO i interwenienta, odpowiednio, w dniach 6 i 13 maja 2015 r.,
uwzględniwszy postanowienie prezesa pierwszej izby (w starym składzie) z dnia 10 czerwca 2015 r. o zawieszeniu postępowania,
uwzględniwszy podjęcie postępowania w dniu 10 listopada 2015 r.,
uwzględniwszy wniosek skarżącej o zawieszenie postępowania złożony w sekretariacie Sądu w dniu 11 grudnia 2015 r. i uwagi dotyczące tego wniosku złożone przez EUIPO w dniu 7 stycznia 2016 r.,
uwzględniwszy postanowienie prezesa pierwszej izby (w starym składzie) z dnia 20 stycznia 2016 r. o zawieszeniu postępowania,
uwzględniwszy podjęcie postępowania w dniu 20 czerwca 2016 r.,
uwzględniwszy wniosek skarżącej o zawieszenie postępowania złożony w sekretariacie Sądu w dniu 22 sierpnia 2016 r. i uwagi dotyczące tego wniosku złożone przez EUIPO i interwenienta, odpowiednio, w dniach 26 sierpnia i 8 września 2016 r.,
uwzględniwszy postanowienie prezesa pierwszej izby (w starym składzie) z dnia 12 września 2016 r. o zawieszeniu postępowania,
uwzględniwszy podjęcie postępowania w dniu 13 marca 2017 r.,
uwzględniwszy złożone w dniach 16 i 17 maja 2017 r. odpowiedzi stron na pytania zadane przez Sąd w ramach środków organizacji postępowania,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 7 listopada 2017 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 26 czerwca 2009 r. skarżąca, Bacardi Co. Ltd, dokonała w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zgłoszenia unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 2009, L 78, s. 1) ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1)].
2 Znakiem towarowym, o którego rejestrację wniesiono, jest następujące oznaczenie graficzne:
3 Towary objęte wnioskiem o rejestrację należą do klasy 33 Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., zrewidowanego i zmienionego, i odpowiadają następującemu opisowi: „Napoje alkoholowe (z wyjątkiem piwa), w tym wódki i napoje na bazie wódki oraz wódki smakowe”.
4 Zgłoszenie unijnego znaku towarowego zostało opublikowane w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 59/2009 z dnia 14 grudnia 2009 r.
5 W dniu 11 marca 2010 r. interwenient, spółka Granette & Starorežná Distilleries a.s., obecnie Palírna U zeleného stromu a.s. – działając na podstawie art. 41 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 46 rozporządzenia nr 2017/1001) – wniósł sprzeciw wobec rejestracji zgłoszonego znaku towarowego dla wszystkich towarów, o których mowa w pkt 3 powyżej.
6 Podstawą sprzeciwu jest w szczególności przedstawiony poniżej niezarejestrowany znak towarowy, używany w Republice Czeskiej i na Słowacji dla „napojów alkoholowych, w tym wódki” (zwany dalej „niezarejestrowanym znakiem towarowym”):
7 Na poparcie sprzeciwu podniesiono podstawy określone w art. 8 ust. 1 lit. b) i w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 [obecnie art. 8 ust. 1 lit. b) i art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 2017/1001].
8 W dniu 12 sierpnia 2011 r. Wydział Sprzeciwów odrzucił sprzeciw w całości na podstawie art. 8 ust. 1 lit. b) oraz art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 i obciążył interwenienta kosztami postępowania w sprawie sprzeciwu.
9 W dniu 10 października 2011 r. interwenient – działając na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 66–71 rozporządzenia 2017/1001) – wniósł do EUIPO odwołanie od decyzji Wydziału Sprzeciwów.
10 Decyzją z dnia 9 lipca 2012 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Druga Izba Odwoławcza EUIPO uwzględniła odwołanie interwenienta.
11 W pierwszej kolejności Izba Odwoławcza przypomniała kumulatywne przesłanki określone w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009.
12 W drugiej kolejności Izba Odwoławcza zauważyła, że w Republice Czeskiej art. 7 ust. 1 lit. g) ustawy z dnia 3 grudnia 2003 r. nr 441/2003 Sb. (zwanej dalej „czeską ustawą o znakach towarowych”) przyznawał właścicielom niezarejestrowanych znaków towarowych używanych w obrocie handlowym, mających zasięg większy niż lokalny, przed złożeniem wniosku o rejestrację, prawo do zakazania używania późniejszych znaków towarowych w przypadku identyczności lub podobieństwa oznaczeń lub też oznaczania nimi podobnych towarów lub usług.
13 W trzeciej kolejności Izba Odwoławcza stwierdziła, że w rozpatrywanym przypadku interwenient w wystarczającym stopniu wykazał z jednej strony, że towary oznaczone niezarejestrowanym znakiem towarowym były sprzedawane w różnych miejscach, a przynajmniej na terytorium czeskim, oraz z drugiej strony, że owe transakcje sprzedaży miały miejsce przed dniem złożenia wniosku o rejestrację zgłoszonego znaku towarowego oraz w kontekście działalności handlowej mającej na celu uzyskiwanie korzyści gospodarczych.
14 Izba Odwoławcza doszła do wniosku, że interwenient nabył prawo do niezarejestrowanego znaku towarowego w następstwie jego używania w odniesieniu do „napojów alkoholowych, w tym wódki” przed dniem złożenia wniosku o rejestrację zgłoszonego znaku towarowego.
15 W czwartej kolejności Izba Odwoławcza przeanalizowała, czy niezarejestrowany znak towarowy przyznaje właścicielowi prawo do zakazania używania zgłoszonego znaku towarowego i w tym kontekście zbadała, czy spełnione zostały przesłanki określone w art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych.
16 W tym względzie Izba Odwoławcza zauważyła najpierw, że rozpatrywane towary przeznaczone są dla szerokiego kręgu odbiorców zamieszkałych na terytorium czeskim.
17 Następnie Izba Odwoławcza uznała, że z jednej strony, rozpatrywane towary są identyczne lub wysoce podobne, a z drugiej strony kolidujące ze sobą oznaczenia są ogólnie podobne pod względem wizualnym, fonetycznym i koncepcyjnym.
18 Izba Odwoławcza stwierdziła też, że samoistny charakter odróżniający niezarejestrowanego znaku towarowego jest średni.
19 Wobec powyższego Izba Odwoławcza uznała, że w rozpatrywanym przypadku zachodziło prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd właściwego kręgu odbiorców.
20 Wreszcie Izba Odwoławcza stwierdziła w istocie, że EUIPO nie był właściwy do wypowiadania się w przedmiocie argumentu wnoszącej odwołanie, zgodnie z którym używanie niezarejestrowanego znaku towarowego stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, jak również naruszenie praw autorskich, gdyż EUIPO nie był uprawniony jako taki do podważania istnienia i ważności tego znaku.
21 Podsumowując, Izba Odwoławcza, po pierwsze, uwzględniła odwołanie i uznała sprzeciw oparty na niezarejestrowanym znaku towarowym, a po drugie, obciążyła skarżącą kosztami postępowań w sprawie sprzeciwu oraz odwołania na podstawie art. 85 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 109 ust. 1 rozporządzenia nr 2017/1001).
Żądania stron
22 W skardze skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– oddalenie sprzeciwu wobec rejestracji zgłoszonego znaku towarowego;
– przekazanie EUIPO odpisu mającego zapaść wyroku;
– obciążenie EUIPO i interwenienta kosztami postępowania.
23 Po wycofaniu, na etapie repliki, żądań drugiego i trzeciego, skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie EUIPO i interwenienta kosztami postępowania.
24 EUIPO wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
25 Interwenient wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
W przedmiocie dopuszczalności
26 EUIPO twierdzi w istocie, że żądanie skarżącej zmierzające do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji jest niedopuszczalne ze względu na to, że oprócz zarzutu, iż Izba Odwoławcza popełniła błąd wskutek uznania, iż dowody używania niezarejestrowanego znaku towarowego były wystarczające do uwzględnienia sprzeciwu, skarga nie zawiera argumentów lub wyjaśnień, które wystarczająco jasno wskazywałyby powody, dla których ocena wspomnianej izby miałaby być błędna.
27 Skarżąca utrzymuje, że wyjaśnienia, jakie przedstawiła w tym względzie w skardze, są wystarczające, oraz że wykazała, iż na podstawie prawa czeskiego Izba Odwoławcza winna była zażądać od interwenienta dostarczenia dodatkowych dowodów świadczących o nieprzerwanym używaniu niezarejestrowanego znaku towarowego.
28 Na wstępie należy stwierdzić, że w ramach zarzutu niedopuszczalności EUIPO krytykuje niejasny i ogólny charakter podniesionej argumentacji oraz brak innych argumentów na poparcie zarzutu, że przesłanka używania w obrocie handlowym, określona w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009, nie została w niniejszej sprawie spełniona.
29 Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że zgodnie z art. 76 lit. d) regulaminu postępowania przed Sądem każda skarga powinna zawierać przedmiot sporu, podnoszone zarzuty i argumenty, a także zwięzłe omówienie tych zarzutów. Informacje te powinny być na tyle jasne i precyzyjne, by umożliwić stronie pozwanej przygotowanie obrony, a Sądowi wydanie orzeczenia w przedmiocie skargi, w razie potrzeby bez konieczności przedstawienia dodatkowych informacji. W celu zagwarantowania pewności prawa i prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości aby skarga była dopuszczalna, konieczne jest, by istotne okoliczności faktyczne i prawne będące podstawą jej złożenia wynikały w sposób spójny i zrozumiały z samej treści skargi (zob. podobnie postanowienie z dnia 25 lipca 2000 r., RJB Mining/Komisja, T‑110/98, EU:T:2000:199, pkt 23 i przytoczone tam orzecznictwo; wyrok z dnia 10 kwietnia 2003 r., Travelex Global and Financial Services i Interpayment Services/Komisja, T‑195/00, EU:T:2003:111, pkt 26).
30 Tymczasem w rozpatrywanym wypadku okoliczności faktyczne i prawne, na których opiera się skarżąca w swej argumentacji, zgodnie z którą Izba Odwoławcza błędnie stwierdziła, że dowody używania niezarejestrowanego znaku towarowego były wystarczające do uwzględnienia sprzeciwu, jasno wynikają ze skargi.
31 Otóż w pkt B.III skargi skarżąca twierdzi w istocie, że określona w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 przesłanka dotycząca używania w obrocie handlowym nie została spełniona w przypadku niezarejestrowanego znaku towarowego, gdyż interwenient nie przedstawił dowodów ciągłego, nieprzerwanego i rzeczywistego używania tego oznaczenia na dzień wydania decyzji Wydziału Sprzeciwów, czyli 12 sierpnia 2011 r.
32 Argument ten jest na tyle jasny i precyzyjny, że umożliwia EUIPO przygotowanie obrony, a Sądowi przeprowadzenie kontroli wydanej przez niego decyzji. Podniesiony przez EUIPO zarzut niedopuszczalności należy wobec tego oddalić.
Co do istoty
33 Skarżąca podnosi w istocie dwa zarzuty. Zarzut pierwszy dotyczy naruszenia zasady 50 ust. 2 lit. g) rozporządzenia Komisji (WE) nr 2868/95 z dnia 13 grudnia 1995 r. wykonującego rozporządzenie Rady (WE) nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1995, L 303, s. 1). Zarzut drugi dotyczy naruszenia art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia zasady 50 ust. 2 lit. g) rozporządzenia nr 2868/95
34 Zdaniem skarżącej zwięzłe przedstawienie okoliczności faktycznych sprawy przez Izbę Odwoławczą było nieprawidłowe. Według niej wspomniana izba niekompletnie przytoczyła argumenty, które skarżąca podniosła przed Wydziałem Sprzeciwów, jak również przed Izbą Odwoławczą.Przede wszystkim nie przytoczyła ona argumentów dotyczących prawa czeskiego, między innymi tych, które odnoszą się do nieuczciwej konkurencji i praw autorskich.Dalej, w streszczeniu argumentów, ujętym w pkt 14 zaskarżonej decyzji, przytoczono tylko argumenty dotyczące czeskiego znaku towarowego nr 263350, który został zgłoszony do rejestracji w dniu 10 września 2003 r. oraz na którym oparty został sprzeciw interwenienta, pominięto natomiast argumenty dotyczące niezarejestrowanego znaku towarowego. Skarżąca podnosi wreszcie, że Izba Odwoławcza nie zbadała argumentów mających na celu wykazanie, że ów znak towarowy nie korzystał z żadnej ochrony w prawie czeskim, gdyż jego używanie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i narusza prawa autorskie do oznaczenia 42 BELOW. W konsekwencji w ocenie skarżącej Izba Odwoławcza naruszyła zasadę 50 ust. 2 lit. g) rozporządzenia nr 2868/95, a dodatkowo niewystarczająco zbadała jej argumenty, których część w ogóle pominęła.
35 EUIPO i interwenient kwestionują zasadność niniejszego zarzutu.
36 Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z zasadą 50 ust. 2 lit. g) rozporządzenia nr 2868/95 decyzja Izby Odwoławczej musi zawierać zwięzłe przedstawienie stanu faktycznego.
37 Należy wobec tego zbadać, czy zaskarżona decyzja zawiera zwięzłe przedstawienie stanu faktycznego, a w szczególności argumenty przedstawione przez skarżącą w toku postępowania administracyjnego.
38 Z jednej strony z pkt 7 zaskarżonej decyzji wynika, że Izba Odwoławcza streściła, w sposób wyjątkowo szczegółowy, argumenty podniesione przez skarżącą przed Wydziałem Sprzeciwów. W szczególności w pkt 7 tiret siódme i ósme Izba Odwoławcza przedstawiła argumenty skarżącej dotyczące przepisów prawa czeskiego odnoszących się do nieuczciwej konkurencji i praw autorskich. Dodatkowo w pkt 69 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza przytoczyła argument skarżącej, który sprowadza się w istocie do tego, że używanie przez interwenienta niezarejestrowanego znaku towarowego było sprzeczne z prawem, ponieważ stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji oraz naruszało prawa autorskie skarżącej.
39 Z drugiej strony z pkt 14 zaskarżonej decyzji wynika, że Izba Odwoławcza streściła argumenty skarżącej zmierzające w istocie do oddalenia odwołania interwenienta od decyzji Wydziału Sprzeciwów. W szczególności przytoczyła argument skarżącej, zgodnie z którym jakkolwiek interwenient utrzymuje, iż zgłoszony znak towarowy i niezarejestrowany znak towarowy są ogólnie podobne, nie może on twierdzić, że są one podobne pod względem fonetycznym, gdyż słowa „below” i „vodka” brzmią zupełnie inaczej.
40 Tak więc Izba Odwoławcza prawidłowo przytoczyła wszystkie argumenty skarżącej.
41 Z tego względu omawiany zarzut należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009
42 Skarżąca utrzymuje w istocie, że Izba Odwoławcza naruszyła art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 przez to, że uznała, iż niezarejestrowany znak towarowy spełnia określone w tym artykule przesłanki, a w rezultacie pozwala sprzeciwić się rejestracji zgłoszonego znaku towarowego.
43 Zgodnie z art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 właściciel niezarejestrowanego znaku towarowego lub innego oznaczenia może sprzeciwić się rejestracji znaku towarowego jako unijnego znaku towarowego, jeżeli ów niezarejestrowany znak towarowy lub owo oznaczenie spełniają łącznie cztery przesłanki: są używane w obrocie handlowym; ich zasięg jest większy niż lokalny; prawo do tego znaku towarowego lub oznaczenia zostało nabyte zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym były one używane przed datą wniosku o rejestrację znaku towarowego Unii Europejskiej; i wreszcie ów znak towarowy lub owo oznaczenie dają ich właścicielowi prawo do zakazania używania późniejszego znaku towarowego. Wspomniane przesłanki mają charakter kumulatywny, co oznacza, że niespełnienie jednej z nich przez znak towarowy lub oznaczenie powoduje, że sprzeciw oparty na istnieniu niezarejestrowanego znaku towarowego lub innych oznaczeń używanych w obrocie handlowym w rozumieniu art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 musi upaść [zob. wyrok z dnia 12 października 2017 r., Moravia Consulting/EUIPO – Citizen Systems Europe (SDC‑888TII RU), T‑317/16, niepublikowany, EU:T:2017:718, pkt 38 i przytoczone tam orzecznictwo].
44 Dwie pierwsze przesłanki, czyli te dotyczące używania i zasięgu znaku towarowego lub oznaczenia, wynikają z samego brzmienia art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 i wobec tego winny być interpretowane w świetle prawa Unii. Rozporządzenie to określa jednolite standardy dotyczące używania oznaczeń i ich zasięgu, spójne z zasadami, które leżą u podstaw ustanowionego przez nie sytemu [wyroki: z dnia 24 marca 2009 r., Moreira da Fonseca/OHIM – General Óptica (GENERAL OPTICA), od T‑318/06 do T‑321/06, EU:T:2009:77, pkt 33; z dnia 4 lipca 2014 r., Construcción, Promociones e Instalaciones/OHIM – Copisa Proyectos y Mantenimientos Industriales (CPI COPISA INDUSTRIAL), T‑345/13, niepublikowany, EU:T:2014:614, pkt 41; z dnia 12 października 2017 r., SDC‑888TII RU, T‑317/16, niepublikowany, EU:T:2017:718, pkt 39].
45 Natomiast z wyrażenia „jeżeli i w zakresie, w jakim prawo państwa członkowskiego reguluje taki znak” wynika, że dwie pozostałe przesłanki wymienione w art. 8 ust. 4 lit. a) i b) rozporządzenia nr 207/2009 stanowią przesłanki określone przez rozporządzenie, których ocena – w odróżnieniu od poprzednich – jest dokonywana według kryteriów ustalonych przez prawo rządzące przywołanym oznaczeniem. To odesłanie do prawa, któremu podlega oznaczenie, przywołane na poparcie sprzeciwu, jest uzasadnione, jako że rozporządzenie nr 207/2009 dopuszcza możliwość powołania się na oznaczenia spoza systemu unijnych znaków towarowych przeciwko unijnemu znakowi towarowemu. Z tego względu tylko prawo rządzące oznaczeniem, na które się powołano, pozwala ustalić, czy oznaczenie to jest wcześniejsze od unijnego znaku towarowego i czy może uzasadniać zakaz używania późniejszego znaku towarowego (wyroki: z dnia 24 marca 2009 r., GENERAL OPTICA, od T‑318/06 do T‑321/06, EU:T:2009:77, pkt 34; z dnia 12 października 2017 r., SDC‑888TII RU, T‑317/16, niepublikowany, EU:T:2017:718, pkt 40).
46 W rozpatrywanym wypadku nie ma sporu co do tego, że zasięg niezarejestrowanego znaku towarowego wykracza poza zasięg lokalny. Skarżąca uważa natomiast, że Izba Odwoławcza błędnie oceniła, że przesłanka używania w obrocie handlowym została spełniona. Otóż jej zdaniem Izba Odwoławcza powinna była ustalić, czy ów znak towarowy był używany w sposób ciągły aż do dnia, w którym Wydział Sprzeciwów wydał swoją decyzję, a więc do dnia 12 sierpnia 2011 r. Zarzuca ona też Izbie Odwoławczej, że ta nie przeanalizowała dogłębnie przepisów prawa czeskiego, skutkiem czego doszła do wniosku, w oparciu o przepisy tego prawa, które nie miały zastosowania w niniejszej sprawie, z jednej strony, że interwenient miał prawa do tego znaku towarowego, oraz z drugiej strony, że ów znak towarowy przyznawał mu prawo do zakazania używania zgłoszonego znaku towarowego. Wreszcie skarżąca zarzuca Izbie Odwoławczej, że ta uznała się za niewłaściwą do oceny ważności tego znaku towarowego, skutkiem czego uwzględniła przepis oparty na nieważnym oznaczeniu.
47 W istocie zarzut drugi dzieli się na trzy części. Część pierwsza oparta jest na błędzie, jaki miała popełnić Izba Odwoławcza w kontekście oceny przesłanki dotyczącej używania niezarejestrowanego znaku towarowego w obrocie handlowym określonej w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009. Część druga oparta jest na błędzie, jaki miała popełnić Izba Odwoławcza poprzez to, że nie przeanalizowała właściwych w sprawie przepisów prawa czeskiego na potrzeby tego przepisu.Część trzecia oparta jest na błędzie, jaki miała popełnić Izba Odwoławcza wskutek uznania się za niewłaściwą do oceny ważności niezarejestrowanego znaku towarowego w świetle przepisów prawa czeskiego dotyczących nieuczciwej konkurencji i praw autorskich.
– W przedmiocie części pierwszej zarzutu drugiego
48 Skarżąca twierdzi, że Izba Odwoławcza popełniła błąd, uznając, że w rozpatrywanym wypadku określona w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 przesłanka dotycząca używania w obrocie handlowym została spełniona. Podnosi ona z jednej strony, że spełnienie tej przesłanki należało oceniać na dzień wydania decyzji przez Wydział Sprzeciwów, a więc 12 sierpnia 2011 r., z drugiej strony zaś, że interwenient powinien był wykazać ciągłe, nieprzerwane i rzeczywiste używanie niezarejestrowanego znaku towarowego aż do tego dnia. Twierdzi, że skoro kwestia ustalenia, czy ów znak istniał, zależy od prawa krajowego, w rozpatrywanym wypadku prawa czeskiego, należy również wykazać, że rozpatrywany znak towarowy istniał w sposób ciągły. W tym względzie skarżąca zwraca uwagę, że interwenient zaprzestał używania niezarejestrowanego znaku towarowego mniej więcej w styczniu 2011 r., kiedy to zastąpił go logo VODKA 42 BLENDED.
49 EUIPO wnosi o oddalenie tej części zarzutu drugiego. Z jednej strony na gruncie prawa Unii stosowną datą, w której należy oceniać używanie niezarejestrowanego znaku towarowego, jest data złożenia wniosku o rejestrację zgłoszonego znaku towarowego, a więc w rozpatrywanym wypadku 26 czerwca 2009 r. Z drugiej strony przewidziana w prawie czeskim przesłanka dotycząca ciągłego używania niezarejestrowanego oznaczenia nie jest właściwa dla potrzeb ustalenia daty, w której należy oceniać używanie wcześniejszego niezarejestrowanego znaku towarowego.
50 Zdaniem interwenienta argument dotyczący nieużywania niezarejestrowanego znaku towarowego od początku 2011 r. nie został podniesiony w ramach postępowania w sprawie sprzeciwu, w związku z czym EUIPO, stosownie do art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 95 ust. 2 rozporządzenia 2017/1001), nie mógł wziąć go pod uwagę. Interwenient podnosi też, że jedyną kwestią, która ma znaczenie, jest ustalenie, czy używał tego znaku w chwili wniesienia sprzeciwu albo, najpóźniej, w momencie upływu terminu na złożenie dowodów przed EUIPO.
51 Na wstępie należy zauważyć, że skarżąca podniosła zarzut niedopuszczalności dowodów używania niezarejestrowanego znaku towarowego przedstawionych przez interwenienta w załączniku do odpowiedzi na skargę. Skarżąca wskazała, że owe dowody zostały przedstawione po raz pierwszy dopiero przed Sądem. W odpowiedzi na pytanie zadane przez Sąd na rozprawie EUIPO, podobnie jak skarżąca, oświadczył, że dowody przedstawione przez interwenienta w odpowiedzi na skargę są niedopuszczalne. Interwenient stwierdził natomiast, że dowody, które przedstawił przed Sądem, są dopuszczalne, a przynajmniej należy pozostawić tę kwestię ocenie Sądu.
52 Z utrwalonego orzecznictwa wynika w tej mierze, że skarga do Sądu ma na celu kontrolę zgodności z prawem decyzji izb odwoławczych EUIPO w rozumieniu art. 65 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 72 rozporządzenia nr 2017/1001). Z przepisu tego wynika, że na etapie skargi wniesionej do Sądu nie można powoływać się na okoliczności faktyczne, które nie zostały przedstawione przez strony w postępowaniu przed instancjami EUIPO, i że Sąd nie jest uprawniony do ponownego rozpoznania stanu faktycznego w świetle dowodów przedłożonych przed nim po raz pierwszy. Badanie zgodności z prawem decyzji izby odwoławczej EUIPO należy bowiem przeprowadzić w oparciu o informacje, którymi mogła ona dysponować w momencie wydania przez nią decyzji [wyroki: z dnia 18 lipca 2006 r., Rossi/OHIM, C‑214/05 P, EU:C:2006:494, pkt 50–52; z dnia 18 grudnia 2008 r., Les Éditions Albert René/OHIM, C‑16/06 P, EU:C:2008:739, pkt 136–138; z dnia 16 stycznia 2014 r., Optilingua/OHIM – Esposito (ALPHATRAD), T‑538/12, niepublikowany, EU:T:2014:9, pkt 19].
53 W rozpatrywanym wypadku w załączniku do odpowiedzi na skargę interwenient przedstawił faktury mające na celu wykazanie ciągłego używania jego znaku towarowego na terytorium czeskim od 2007 r. aż do chwili wydania decyzji przez Wydział Sprzeciwów, a nawet po tej dacie.
54 Jest tutaj bezsporne, że owe dowody zostały przedstawione po raz pierwszy dopiero przed Sądem. Dlatego w świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 52 powyżej należy je uznać za niedopuszczalne.
55 Następnie należy zauważyć, iż Izba Odwoławcza stwierdziła w pkt 31 zaskarżonej decyzji, że właściwym okresem, do którego zasadniczo winny odnosić się dowody używania niezarejestrowanego znaku towarowego, był okres „równy dacie złożenia wniosku, którego dotyczy spór, lub ją poprzedzający, tj. dzień 26 czerwca 2009 r.”. Ponadto, w pkt 39 zaskarżonej decyzji, Izba Odwoławcza stwierdziła, że interwenient nabył prawo do tego znaku towarowego „przed dniem złożenia wniosku o rejestrację znaku towarowego [Unii Europejskiej]”.
56 Należy stwierdzić, że w rozpatrywanym wypadku skarżąca nie kwestionuje, iż niezarejestrowany znak towarowy był używany w obrocie handlowym w Republice Czeskiej w latach 2008–2009, czyli przed dniem złożenia wniosku o rejestrację zgłoszonego znaku towarowego.
57 Skarżąca twierdzi natomiast, że Izba Odwoławcza powinna była zażądać od interwenienta przedstawienia dowodów ciągłego, nieprzerwanego i rzeczywistego używania niezarejestrowanego znaku towarowego aż do chwili wydania decyzji przez Wydziału Sprzeciwów, czyli do dnia 12 sierpnia 2011 r. W tym względzie skarżąca podnosi, że interwenient nie przedstawił żadnych dowodów na używanie niezarejestrowanego znaku towarowego w latach 2010–2011. Utrzymuje ona też, że interwenient zaprzestał używania tego znaku towarowego w okolicach stycznia 2011 r.
58 Argumenty skarżącej zmierzają do ustalenia momentu, w którym Izba Odwoławcza powinna była ocenić przesłankę używania w obrocie handlowym określoną w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009.
59 Z orzecznictwa przytoczonego w pkt 43–44 powyżej wynika, że pierwszą przesłankę określoną w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009, a więc przesłankę używania niezarejestrowanego oznaczenia w obrocie handlowym, należy interpretować w świetle prawa Unii.
60 Co więcej, przy ocenie przesłanki używania w obrocie handlowym oznaczenia przywołanego na poparcie sprzeciwu należy stosować to samo kryterium czasowe co kryterium wyraźnie przewidziane w art. 8 ust. 4 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 w zakresie uzyskania prawa do tego oznaczenia, czyli datę dokonania zgłoszenia unijnego znaku towarowego (wyroki: z dnia 29 marca 2011 r., Anheuser-Busch/Budějovický Budvar, C‑96/09 P, EU:C:2011:189, pkt 166; z dnia 4 lipca 2014 r., CPI COPISA INDUSTRIAL, T‑345/13, niepublikowany, EU:T:2014:614, pkt 47).
61 Tak więc Izba Odwoławcza nie popełniła błędu poprzez to, że oceniła spełnienie przesłanki dotyczącej używania niezarejestrowanego znaku towarowego na dzień złożenia wniosku o rejestrację zgłoszonego znaku towarowego.
62 Należy wreszcie stwierdzić, że argumenty skarżącej nie pozwalają na podważenie tego wniosku.
63 Skarżąca podnosi w istocie, że Izba Odwoławcza powinna była zażądać od interwenienta przedstawienia dowodów ciągłego używania niezarejestrowanego znaku towarowego, który to wymóg określony został w prawie czeskim, w szczególności w orzeczeniu Nejvyšší soud (sądu najwyższego, Republika Czeska) z dnia 19 kwietnia 2012 r. (nr 23 Cdo 3412/2010).
64 W tym względzie należy odróżnić przesłankę dotyczącą używania w obrocie handlowym, którą należy oceniać w świetle prawa Unii, jak to przypomniano w pkt 44 powyżej, od przesłanki określonej w art. 8 ust. 4 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009, dotyczącej nabycia prawa do niezarejestrowanego oznaczenia, którą ocenia się w świetle prawa państwa członkowskiego, w którym oznaczenie było używane przed dniem dokonania zgłoszenia znaku towarowego Unii Europejskiej, jak podkreślono w pkt 45.
65 W rozpatrywanym wypadku okoliczność, że prawo czeskie określa jako przesłankę uznania istnienia niezarejestrowanego oznaczenia dowód jego ciągłego używania, nie ma żadnego wpływu na moment, w którym należy oceniać używanie niezarejestrowanego znaku towarowego, a którym, zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 60 powyżej, jest data zgłoszenia unijnego znaku towarowego.
66 Argumentację skarżącej należy w związku z tym oddalić.
67 W świetle powyższego część pierwszą zarzutu drugiego należy oddalić bez potrzeby badania pozostałych argumentów skarżącej dotyczących braku ciągłego używania niezarejestrowanego znaku towarowego, jako że niezarejestrowany znak towarowy został zmodyfikowany w styczniu 2011 r. poprzez dodanie na jego końcu słowa „blended”. Podobnie nie ma potrzeby wypowiadania się w przedmiocie argumentów interwenienta zmierzających do zakwestionowania dopuszczalności zarzutu opartego na braku dowodów używania tego znaku towarowego z początkiem 2011 r.
– W przedmiocie części drugiej zarzutu drugiego
68 W ramach sprzeciwu interwenient stwierdził w istocie, że niezarejestrowany znak towarowy przyznawał mu prawo do zakazania używania zgłoszonego znaku towarowego na podstawie art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych, jak również art. 44, 46, 47 i 53 czeskiego kodeksu handlowego, ustanowionego czeską ustawą nr 513/1991 Sb.
69 Artykuł 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych przewiduje:
„Urząd odmawia wpisu zgłoszonego znaku towarowego do rejestru znaków towarowych w przypadku wniesienia sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego (zwanego dalej »sprzeciwem«) przez:
[…]
g) uprawnionego z tytułu niezarejestrowanego znaku towarowego lub innego oznaczenia używanego w obrocie handlowym mającym zasięg większy niż lokalny dla identycznych lub podobnych towarów i usług, jeżeli owo oznaczenie jest identyczne ze zgłoszonym oznaczeniem lub do niego podobne, o ile prawa do tego oznaczenia zostały nabyte przed datą dokonania zgłoszenia do rejestracji”.
70 Artykuł 44 czeskiego kodeksu handlowego stanowił:
„Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie w kontekście konkurencji handlowej lub stosunków handlowych sprzeczne z dobrymi obyczajami z zakresu konkurencji, jeżeli narusza ono interes innych konkurentów, konsumentów lub klientów. Nieuczciwa konkurencja jest zakazana”.
71 Zgodnie z art. 46 czeskiego kodeksu handlowego:
„Oznaczanie towarów i usług znakiem handlowym wprowadzającym w błąd
(1) Oznaczanie towarów i usług znakiem handlowym wprowadzającym w błąd polega na oznaczaniu towarów i usług w sposób, który wprowadza w błąd co do państwa, regionu lub miejscowości pochodzenia takich towarów lub usług lub które wprowadza w błąd co do ich pochodzenia od określonego producenta lub co do posiadania przez nie szczególnych cech lub właściwości […].
[…]”.
72 W art. 47 czeskiego kodeksu handlowego wskazano jako przejaw prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd między innymi używanie oznaczenia specjalnego.
73 Artykuł 53 czeskiego kodeksu handlowego stanowił:
„Osoby, których prawa zostały naruszone lub są zagrożone naruszeniem powstałym w wyniku czynu nieuczciwej konkurencji, mogą zażądać od naruszającego zaniechania naruszenia i powstrzymania się od dalszych naruszeń […]”.
74 Skarżąca utrzymuje, że Izba Odwoławcza popełniła błąd, który miał polegać na tym, iż przy badaniu spełnienia przesłanek określonych w art. 8 ust. 4 lit. a) i b) rozporządzenia nr 207/2009 nie zbadała wyczerpująco przepisów prawa czeskiego znajdujących zastosowanie w sprawie, mimo że miała taki obowiązek. Jej zdaniem Izba Odwoławcza zbadała, czy niezarejestrowany znak towarowy przyznaje jego właścicielowi prawo do zakazania używania późniejszego znaku towarowego wyłącznie w świetle art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych, podczas gdy swoją analizę powinna była skupić na przesłankach określonych w art. 44 i nast. czeskiego kodeksu handlowego, dotyczących czynów nieuczciwej konkurencji.
75 EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącej.
76 W tym względzie należy wskazać, że w rozpatrywanym wypadku Izba Odwoławcza nie zbadała, czy niezarejestrowany znak towarowy korzysta z ochrony na podstawie art. 44 i nast. czeskiego kodeksu handlowego, mimo że z jednej strony interwenient oparł swój sprzeciw na tych przepisach, a z drugiej strony skarżąca wyraźnie podkreśliła, że przepisy czeskiej ustawy o znakach towarowych nie są właściwe w niniejszej sprawie.
77 W ocenie skarżącej nieprzeprowadzenie tej analizy rzutuje na zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, jako że EUIPO miało w istocie obowiązek zbadania prawa czeskiego w sposób szeroko zakrojony, aby ustalić, czy niezarejestrowany znak towarowy przyznaje interwenientowi prawo do zakazania używania późniejszego znaku towarowego, a tym samym czy przesłanki określone w art. 8 ust. 4 lit. a) i b) rozporządzenia nr 207/2009 zostały w rozpatrywanym wypadku spełnione. Jej zdaniem taki obowiązek jasno wynika z art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009, wytycznych dotyczących rozpatrywania spraw przez EUIPO w wersji obowiązującej w chwili wydania zaskarżonej decyzji (zwanych dalej „wytycznymi EUIPO”) oraz wyroku z dnia 29 marca 2011 r., Anheuser‑Busch/Budějovický Budvar (C‑96/09 P, EU:C:2011:189).
78 W pierwszej kolejności warto przypomnieć, że w kontekście wniosków o unieważnienie prawa do znaku towarowego opartych na prawie wcześniejszym orzeczono już, w odniesieniu do podziału ról między wnoszącym o unieważnienie prawa do znaku, właściwymi instancjami EUIPO i Sądem, po pierwsze, że zasada 37 rozporządzenia nr 2868/95 przewiduje, iż do wnioskodawcy należy dostarczenie szczegółowych danych wskazujących na to, iż na mocy obowiązującego ustawodawstwa krajowego jest on uprawniony do dochodzenia wcześniejszego prawa, chronionego na podstawie przepisów krajowych. Zasada ta nakłada na wnioskodawcę ciężar przedstawienia EUIPO nie tylko szczegółowych informacji wykazujących, że spełnia on przesłanki określone w ustawodawstwie krajowym, o którego zastosowanie wnosi, aby uzyskać możliwość zakazania używania unijnego znaku towarowego z uwagi na wcześniejsze prawo, lecz również szczegółowych informacji na temat treści tego ustawodawstwa (zob. podobnie wyroki: z dnia 5 lipca 2011 r., Edwin/OHIM, C‑263/09 P, EU:C:2011:452, pkt 49, 50; z dnia 27 marca 2014 r., OHIM/National Lottery Commission, C‑530/12 P, EU:C:2014:186, pkt 34; z dnia 5 kwietnia 2017 r., EUIPO/Szajner, C‑598/14 P, EU:C:2017:265, pkt 35).
79 Po drugie, co się konkretniej tyczy obowiązków EUIPO, Trybunał orzekł, że w przypadku gdy wniosek o unieważnienie prawa unijnego znaku towarowego oparty jest na wcześniejszym prawie chronionym przez normę prawa krajowego, w pierwszej kolejności do właściwych instancji EUIPO należy dokonanie oceny znaczenia i zakresu przedstawionych przez wnioskodawcę informacji danych celem ustalenia treści tej normy. Ponadto skoro wydana przez właściwe instancje EUIPO decyzja może skutkować pozbawieniem właściciela znaku towarowego przyznanego mu prawa, skutek takiej decyzji oznacza nieuchronnie, że rola instancji wydającej decyzję nie jest ograniczona do prostego potwierdzenia prawa krajowego, jakie zostało przedstawione przez wnoszącego o unieważnienie prawa do znaku (zob. podobnie wyroki: z dnia 5 lipca 2011 r., Edwin/OHIM, C‑263/09 P, EU:C:2011:452, pkt 51; z dnia 27 marca 2014 r., OHIM/National Lottery Commission, C‑530/12 P, EU:C:2014:186, pkt 35, 43; z dnia 5 kwietnia 2017 r., EUIPO/Szajner, C‑598/14 P, EU:C:2017:265, pkt 36).
80 Po trzecie, zgodnie z art. 65 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 207/2009 Sąd jest właściwy do przeprowadzenia pełnej kontroli zgodności z prawem dokonanej przez EUIPO oceny w przedmiocie szczegółowych danych przedstawionych przez wnioskodawcę w celu ustalenia treści ustawodawstwa krajowego, na którego ochronę wnioskodawca ten się powołuje (zob. podobnie wyroki: z dnia 5 lipca 2011 r., Edwin/OHIM, C‑263/09 P, EU:C:2011:452, pkt 52; z dnia 27 marca 2014 r., OHIM/National Lottery Commission, C‑530/12 P, EU:C:2014:186, pkt 36; z dnia 5 kwietnia 2017 r., EUIPO/Szajner, C‑598/14 P, EU:C:2017:265, pkt 37).
81 Co więcej, skoro stosowanie prawa krajowego w rozpatrywanym kontekście proceduralnym może skutkować pozbawieniem właściciela unijnego znaku towarowego przysługującego mu prawa, konieczne jest, by pomimo ewentualnych luk w dokumentach przedłożonych na dowód mającego zastosowanie prawa krajowego Sąd miał rzeczywistą możliwość wykonywania skutecznej kontroli. W tym celu musi on mieć zatem możliwość zweryfikowania, nie tylko na podstawie przedłożonych dokumentów, treści, przesłanek stosowania i zakresu przepisów prawa, na które powołuje się wnoszący o unieważnienie prawa do znaku. W rezultacie kontrola sądowa wykonywana przez Sąd powinna spełniać wymogi wynikające z zasady skutecznej ochrony sądowej (wyroki: z dnia 27 marca 2014 r., OHIM/National Lottery Commission, C‑530/12 P, EU:C:2014:186, pkt 44; z dnia 5 kwietnia 2017 r., EUIPO/Szajner, C‑598/14 P, EU:C:2017:265, pkt 38).
82 Należy podkreślić, że wykonywana przez EUIPO i Sąd kontrola powinna być przeprowadzana w świetle wymogu gwarantowania skuteczności (effet utile) rozporządzenia nr 207/2009, polegającej na zapewnieniu ochrony unijnego znaku towarowego (wyroki: z dnia 27 marca 2014 r., OHIM/National Lottery Commission, C‑530/12 P, EU:C:2014:186, pkt 40; z dnia 5 kwietnia 2017 r., EUIPO/Szajner, C‑598/14 P, EU:C:2017:265, pkt 39).
83 W kontekście sprzeciwów opartych na prawie wcześniejszym mającym podstawę w normie prawa krajowego należy stwierdzić, że można przejąć argumentację przedstawioną w pkt 78–82 powyżej w odniesieniu do ciężaru dowodu i podziału ról między stronami, właściwymi instancjami EUIPO i Sądem.
84 Otóż z orzecznictwa wynika, że wnoszący sprzeciw powinien wykazać, iż dany niezarejestrowany znak towarowy lub dane oznaczenie objęte są zakresem stosowania przywołanych przepisów danego państwa członkowskiego i że przyznają mu one prawo do zakazania używania późniejszego znaku towarowego [wyrok z dnia 29 marca 2011 r., Anheuser-Busch/Budějovický Budvar, C‑96/09 P, EU:C:2011:189, pkt 190; zob. także podobnie wyrok z dnia 20 kwietnia 2005 r., Atomic Austria/OHIM – Fabricas Agrupadas de Muñecas de Onil (ATOMIC BLITZ), T‑318/03, EU:T:2005:136, pkt 33].
85 Ponadto do EUIPO należy zbadanie w ramach postępowania w sprawie sprzeciwu, czy są spełnione przesłanki zastosowania powołanej podstawy odmowy rejestracji. W tym zakresie EUIPO jest zobowiązany do dokonania oceny prawdziwości przytoczonych faktów i mocy dowodowej przedstawionych przez strony dowodów. EUIPO może być zobowiązany do wzięcia pod uwagę w szczególności prawa krajowego państwa członkowskiego, w którym wcześniejszy znak towarowy, na którym opiera się sprzeciw, korzysta z ochrony. W takim przypadku powinien on z urzędu zasięgnąć informacji za pomocą środków, które w tym przypadku uzna za stosowne, o prawie krajowym danego państwa członkowskiego, jeżeli takie informacje są niezbędne do oceny przesłanek zastosowania rozpatrywanej podstawy odmowy rejestracji, a zwłaszcza prawdziwości powołanych faktów lub mocy dowodowej przedstawionych dowodów (wyrok z dnia 20 kwietnia 2005 r., ATOMIC BLITZ, T‑318/03, EU:T:2005:136, pkt 34, 35).
86 Warto zauważyć, że z pkt 5.3.6 ujętego w rozdziale 4, zatytułowanym „Prawa, o których mowa w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009”, który wchodzi w skład części C, zatytułowanej „Postępowanie w sprawie sprzeciwu”, wytycznych EUIPO, na które powołuje się skarżąca, wynika, że:
„Wymaga to wykazania, w ujęciu abstrakcyjnym, że na mocy obowiązujących przepisów krajowych na prawa z tytułu niezarejestrowanych oznaczeń można powołać się tytułem zabezpieczenia w odniesieniu do późniejszych znaków towarowych, a także wykazania, że w konkretnym rozpatrywanym przypadku zostały spełnione przesłanki uzyskania takiego zabezpieczenia roszczeń, jeżeli znak towarowy będący przedmiotem zgłoszenia znaku towarowego Unii Europejskiej, wobec którego został podniesiony sprzeciw, był używany na danym terytorium (zakres ochrony).
Co się tyczy tej pierwszej kwestii (ochrona in abstracto), jej rozwiązanie wynika generalnie z tabeli ujętej w załączniku, w której wymieniono stosowne prawa wcześniejsze.
Jeśli chodzi o tę drugą kwestię, również ją należy rozstrzygać w oparciu o stosowne przepisy prawa krajowego […]”.
87 W myśl pkt 5.3.6 wytycznych EUIPO należy zatem, na potrzeby stosowania art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009, udowodnić z jednej strony, że prawo danego państwa członkowskiego przyznaje ochronę niezarejestrowanym oznaczeniom, a z drugiej strony – że określone w tym zakresie w przepisach prawa krajowego przesłanki zostały spełnione.
88 Należy dodać, że w pkt 5.4 rozdziału 4 należącego do wspomnianej części C wytycznych EUIPO, wyjaśniono:
„[…] strona powołująca się na określony wniosek lub określony skutek musi przedstawić Urzędowi zarzuty, okoliczności faktyczne i argumenty wymagane na poparcie swoich twierdzeń.
[…]
W odniesieniu do okoliczności faktycznych niezbędnych do wykazania skutków prawnych, np. renomy lub konkretnego używania, od początku zastosowanie ma ogólna zasada określona w art. 74 [ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009].
Wspomniane okoliczności faktyczne odnoszą się do aspektów takich jak:
– […]
– zakres ochrony (podobieństwo oznaczeń, towarów i usług, prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd) (norma prawa krajowego);
– przepisy prawa państw członkowskich mające zastosowanie na podstawie art. 8 ust. 4 Urząd będzie traktował jak okoliczności stanu faktycznego. Urząd nie jest w stanie z urzędu i precyzyjnie ustalić wszystkich przepisów prawa krajowego państw członkowskich objętych art. 8 ust. 4. Uznanie tej kwestii za okoliczność faktyczną, której udowodnienie należy do strony powołującej się na to prawo, pozostaje zbieżne z kryteriami stosowanymi przez sądy państw członkowskich w zakresie prawa obcego zgodnie z ich przepisami prawa międzynarodowego prywatnego;
– co się w związku z tym tyczy kwestii prawnych, a więc zasad i norm poszczególnych praw krajowych znajdujących zastosowanie w konkretnej sprawie, Urząd generalnie zwróci się do wnoszącego sprzeciw o przedstawienie dowodów, które pozwolą mu na rozstrzygnięcie sprawy;
– takie dowody nie są konieczne jedynie w przypadku, gdy zostały one wcześniej ustalone przez Urząd, na przykład poprzez włączenie ich do tabeli zawartej w załączniku. Strony postępowania mają jednak możliwość przedstawienia dowodów w celu wykazania, że informacje zawarte w tabeli lub wykazane innymi sposobami przez Urząd nie są poprawne lub przestały być aktualne;
– […]”.
89 W rozpatrywanym wypadku należy wobec tego zbadać, czy w świetle tego, co strony przedstawiły Sądowi, Izba Odwoławcza przeanalizowała stosowne przepisy prawa krajowego oraz czy w świetle tych przepisów prawidłowo zbadała przesłanki zastosowania art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009.
90 Co się tyczy ciężaru dowodu w kontekście praw wcześniejszych oraz zakresu tego prawa ze skargi wynika, że w odniesieniu do niezarejestrowanego znaku towarowego skarżąca zarzuca Izbie Odwoławczej, iż ta ograniczyła się do zbadania art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych, skutkiem czego nie zbadała, czy ów znak towarowy spełnia przesłanki uzyskania ochrony na podstawie art. 44 i nast. czeskiego kodeksu handlowego. Zdaniem skarżącej Izba Odwoławcza nie sprawdziła, czy na podstawie tych ostatnich przepisów interwenient rzeczywiście był właścicielem prawa do niezarejestrowanego znaku towarowego, przyznającego mu prawo do zakazania używania późniejszego znaku towarowego.
91 W tym względzie należy przede wszystkim zauważyć, że w tabeli ujętej w załączniku do rozdziału 4 części C wytycznych EUIPO wśród praw krajowych stanowiących prawa wcześniejsze w rozumieniu art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 figuruje art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych. Natomiast art. 44 i nast. czeskiego kodeksu handlowego nie zostały wymienione we wspomnianej tabeli.
92 Ponieważ skarżąca twierdzi, że art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych może tworzyć prawo do niezarejestrowanych znaków towarowych, to na niej spoczywa ciężar dowodu w tej kwestii. Powinna ona też wykazać, skoro tak twierdzi, że w prawie czeskim prawo do niezarejestrowanych znaków towarowych wynika z innych przepisów niż art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych, a zwłaszcza z art. 44 i nast. czeskiego kodeksu handlowego, poświęconych nieuczciwej konkurencji i naruszeniu praw autorskich.
93 Należy dodać, że ponieważ Sąd musi zasięgnąć informacji, nawet z urzędu, za pomocą najbardziej dogodnych dla niego środków na temat przepisów prawa krajowego danego państwa członkowskiego, aby ustalić, czy takie informacje są mu niezbędne dla oceny przesłanek stosowania danej podstawy odmowy rejestracji, a zwłaszcza prawdziwości powoływanych okoliczności faktycznych lub mocy dowodowej przedłożonych dokumentów, Sąd zastosował środek organizacji postępowania w celu uzyskania, w szczególności od skarżącej, informacji dotyczących przepisów prawa czeskiego, na które się powołała, w szczególności przedstawienia pełnego komentarza do art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych [R. Horáček, kol. Práva na označení (zákon o ochranných známkách a zákon o ochraně označení původu a zeměpisnych označení) Komentář, Praha, C.H.Beck 2004] [zwanego dalej „komentarzem do art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych”], którego fragment przytoczyła w swojej skardze, jak również pełnych odpisów orzeczeń sądów krajowych, które również cytowała w skardze.
94 Jednak z akt sprawy oraz odpowiedzi udzielonych przez strony nie wynika, że Izba Odwoławcza popełniła jakikolwiek błąd, stwierdzając, dla celów stosowania art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009, że z jednej strony zgodnie z art. 7 ust. 1, lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych właściciele niezarejestrowanych znaków towarowych używane w obrocie handlowym o zasięgu większym niż lokalny mają prawo sprzeciwić się rejestracji nowych znaków towarowych, jeżeli oznaczenia te są identyczne lub podobne oraz oznaczają identyczne lub podobne towary lub usługi, oraz z drugiej strony, że przepisy czeskiego kodeksu handlowego przywołane w niniejszej sprawie są pozbawione znaczenia, ponieważ kwestie związane z nieuczciwą konkurencją i naruszeniem praw autorskich, których dotyczą, nie wchodziły w zakres kompetencji EUIPO.
95 Otóż w pierwszej kolejności, stosownie do art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych, sprzeciw wobec rejestracji czeskiego znaku towarowego może wnieść „uprawniony z tytułu niezarejestrowanego znaku towarowego lub innego oznaczenia używanego w obrocie handlowym mającym zasięg większy niż lokalny dla identycznych lub podobnych towarów i usług, jeżeli owo oznaczenie jest identyczne ze zgłoszonym oznaczeniem lub do niego podobne, o ile prawa do tego oznaczenia zostały nabyte przed datą dokonania zgłoszenia do rejestracji”.
96 Artykuł 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych określa zatem przesłanki, na podstawie których niezarejestrowany znak towarowy może stanowić podstawę sprzeciwu wobec rejestracji późniejszego znaku towarowego.
97 Co się tyczy kwestii, czy Izba Odwoławcza miała podstawy, aby w pkt 25 i 30 zaskarżonej decyzji przyjąć, że prawo do niezarejestrowanych znaków towarowych muszą zostać nabyte w następstwie używania w obrocie handlowym przed datą złożenia wniosku o rejestrację, i czy w pkt 39 tej decyzji Izba Odwoławcza mogła dokonać oceny dowodów w celu ustalenia, czy prawo do niezarejestrowanego znaku towarowego zostało nabyte przez interwenienta wskutek używania, należy przypomnieć, że zgodnie z załącznikiem do rozdziału 4 części C wytycznych EUIPO podstawą ochrony niezarejestrowanego znaku towarowego jest, w odniesieniu do prawa Republiki Czeskiej, art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych.
98 Chociaż skarżąca podniosła w skardze, że wytyczne EUIPO nie mają mocy wiążącej, to nie podważa to okoliczności, iż art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy przyznaje ochronę niezarejestrowanym oznaczeniom, gdyż przyznaje ich właścicielom wyraźne prawo złożenia sprzeciwu wobec rejestracji późniejszego znaku towarowego, ani też okoliczności, że w Republice Czeskiej używanie w obrocie handlowym jest konieczną przesłanką uzyskania prawa do niezarejestrowanego oznaczenia, co wynika z tego przepisu.
99 Z dokumentów i odpowiedzi udzielonych przez strony nie wynika, by Izba Odwoławcza popełniła błąd, uznając, że art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych przyznaje ochronę niezarejestrowanym oznaczeniom oraz że z powyższego przepisu wynika, iż nabycie prawa do niezarejestrowanego oznaczenia, o zasięgu większym niż lokalny, następuje wskutek używania w obrocie handlowym przed datą złożenia wniosku o rejestrację późniejszego znaku towarowego.
100 Należy dodać, że poprzez wniesienie sprzeciwu wobec rejestracji późniejszego znaku towarowego właściciele praw do wcześniejszych oznaczeń chcą uzyskać skuteczną ochronę przeciwko wszelkim formom używania późniejszego znaku towarowego w przyszłości.
101 Jak trafnie zauważyła skarżąca w swojej skardze, art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych pozwala właścicielowi prawa skutecznie nabytego wcześniej na zgłoszenie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego przed jego rejestracją, zamiast zmuszać go do wytaczania powództwa do sądu o stwierdzenie niezgodności z prawem używania znaku towarowego i unieważnienie prawa do znaku towarowego na podstawie art. 31 ust. 2 tej ustawy.
102 Również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec rejestracji późniejszego znaku towarowego na podstawie art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych siłą rzeczy, choć w sposób dorozumiany, obejmuje prawo do sprzeciwienia się używaniu tego znaku.
103 W drugiej kolejności, co się tyczy kwestii, czy również inne przepisy, oprócz art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych, umożliwiają właścicielom niezarejestrowanych oznaczeń zakazania używania późniejszego znaku towarowego już po jego rejestracji – takie jak art. 44 i nast. czeskiego kodeksu handlowego – oraz czy Izba Odwoławcza popełniła błąd poprzez niezbadanie, czy określone w tych artykułach przesłanki nabycia prawa do niezarejestrowanego znaku towarowego zostały w niniejszej sprawie spełnione, należy zauważyć, że materiał dowodowy przedstawiony przez strony postępowania nie pozwala wykazać, że Izba Odwoławcza popełniła błąd, uznając, że te późniejsze artykuły dotyczyły kwestii, które nie wchodzą w zakres kompetencji EUIPO.
104 Otóż art. 44 i nast. czeskiego kodeksu handlowego dotyczą nieuczciwej konkurencji, znaków towarowych wprowadzających w błąd oraz naruszenia praw autorskich, zaś z przedstawionych dokumentów odnoszących się do art. 7 ust. 1 lit. g) czeskiej ustawy o znakach towarowych nie wynika, że przepis ten należy rozpatrywać łącznie z tymi artykułami, niezależnie od okoliczności, że art. 47 rzeczonego kodeksu handlowego dotyczy przypadku wywołania prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd.
105 Z powyższego wynika że Izba Odwoławcza nie popełniła błędu przy ocenie przesłanek zastosowania art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 w świetle przepisów prawa czeskiego.
– W przedmiocie części trzeciej zarzutu drugiego
106 Skarżąca utrzymuje, że oznaczenie będące przedmiotem zgłoszonego znaku towarowego było używane w Republice Czeskiej przed niezarejestrowanym znakiem towarowym interwenienta, wobec czego używanie go przez niego stanowi czyn nieuczciwej konkurencji popełniony na jej niekorzyść, jak również przejaw naruszenia jej praw autorskich, i tym samym w świetle prawa czeskiego owo oznaczenie jest nieważne. W tym kontekście zarzuca ona Izbie Odwoławczej w istocie, że ta uwzględniła sprzeciw i uznała się za niewłaściwą do oceny, czy wspomniany niezarejestrowany znak towarowy był ważny w świetle prawa czeskiego, o którą się do niej zwrócono. W tym względzie skarżąca zarzuca Izbie Odwoławczej błędne stwierdzenie, że to na niej właśnie spoczywa ciężar udowodnienia, iż prawo interwenienta jest nieważne, wobec czego nie może się on na nie wobec niej powoływać. To na interweniencie spoczywa bowiem ciężar wykazania, że ma prawa oparte na prawie krajowym, zaś na EUIPO zbadanie ich ważności.
107 EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącej.
108 Z orzecznictwa wynika, że koniecznym, ale zarazem wystarczającym warunkiem do zapobieżenia przez wnoszącego sprzeciw rejestracji unijnego znaku towarowego na podstawie art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 jest to, by w momencie dokonywania przez EUIPO oceny spełnienia wszystkich przesłanek sprzeciwu mógł się on powołać na istnienie wcześniejszego prawa, które nie zostało unieważnione prawomocnym orzeczeniem sądowym (wyrok z dnia 29 marca 2011 r., Anheuser-Busch/Budějovický Budvar, C‑96/09 P, EU:C:2011:189, pkt 94).
109 W tych okolicznościach przy rozpoznawaniu sprzeciwu opartego na art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 na EUIPO ciąży obowiązek wzięcia pod uwagę orzeczeń sądów rozpatrywanych państw członkowskich rozstrzygających o ważności lub kwalifikacji podnoszonych praw wcześniejszych, tak aby upewnić się, że wciąż wywołują one skutki wymagane przez ten przepis, natomiast nie jest on władny do zastąpienia oceny dokonanej przez właściwe sądy krajowe własną oceną, które to uprawnienie nie zostało mu też przyznane przez rozporządzenie nr 207/2009 (wyrok z dnia 29 marca 2011 r., Anheuser-Busch/Budějovický Budvar, C‑96/09 P, EU:C:2011:189, pkt 95).
110 Co więcej, ważności krajowego znaku towarowego nie można podważać w ramach procedury rejestracji unijnego znaku towarowego, a jedynie w ramach postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku towarowego wszczętego w zainteresowanym państwie członkowskim [zob. wyrok z dnia 13 grudnia 2007 r., Xentral/OHIM – Pages jaunes (PAGESJAUNES.COM), T‑134/06, EU:T:2007:387, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo]. Ponadto o ile zadaniem EUIPO jest ustalenie, na podstawie dowodów, które winien przedstawić wnoszący sprzeciw, istnienia krajowego znaku towarowego stanowiącego podstawę sprzeciwu, o tyle nie do niego należy rozstrzyganie kolizji między dwoma znakami krajowymi, gdyż leży to w kompetencji władz krajowych [wyroki: z dnia 21 kwietnia 2005 r., PepsiCo/OHIM – Intersnack Knabber-Gebäck (RUFFLES), T‑269/02, EU:T:2005:138, pkt 26; z dnia 13 grudnia 2007 r., PAGESJAUNES.COM, T‑134/06, EU:T:2007:387, pkt 36].
111 Dlatego też tak długo, jak długo wcześniejszy krajowy znak towarowy podlega rzeczywistej ochronie, istnienie rejestracji krajowej wcześniejszej w stosunku do tego pierwszego zgłoszenia krajowego lub jakiegokolwiek innego prawa wcześniejszego względem tego pierwszego zgłoszenia krajowego nie jest istotne dla sprzeciwu wobec rejestracji znaku towarowego Unii Europejskiej, nawet jeśli zgłoszony unijny znak towarowy jest identyczny z wcześniejszym krajowym znakiem towarowym przedsiębiorstwa, które je zgłosiło do rejestracji, lub z innym prawem wcześniejszym w stosunku do krajowego znaku towarowego stanowiącego podstawę sprzeciwu (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2007 r., PAGESJAUNES.COM, T‑134/06, EU:T:2007:387, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo).
112 Nic nie przemawia za tym, że powyższe względy nie powinny mieć zastosowania w przypadku takim jak rozpatrywany w niniejszej sprawie, gdy sprzeciw opiera się na wcześniejszym krajowym niezarejestrowanym znaku towarowym.
113 W tym kontekście Izba Odwoławcza nie popełniła błędu, stwierdzając w pkt 69 zaskarżonej decyzji, że nie jest właściwa do oceny ważności niezarejestrowanego znaku towarowego oraz w konsekwencji do wypowiadania się w przedmiocie ewentualnego naruszenia przez interwenienta praw autorskich skarżącej lub popełnienia przez nią czynu nieuczciwej konkurencji na jej niekorzyść.
114 W rezultacie Izba Odwoławcza nie popełniła błędu twierdząc w istocie, że to na skarżącej ciąży obowiązek wykazania, że niezarejestrowany znak towarowego był nieważny, poprzez przedstawienie w danym wypadku stosownych prawomocnych orzeczeń sądowych i ostatecznych decyzji administracyjnych.
115 W świetle całości powyższych rozważań skargę należy oddalić w całości.
W przedmiocie kosztów
116 Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
117 Wobec tego, że skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem EUIPO i interwenienta – obciążyć ją kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba),
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Bacardi Co. Ltd pokrywa koszty postępowania.
Kanninen | Pelikánová | Buttigieg |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 24 października 2018 r.
Podpisy