Sprawa T‑121/08
PC-Ware Information Technologies BV
przeciwko
Komisji Europejskiej
Zamówienia publiczne na dostawy – Wspólnotowa procedura przetargowa – Nabycie oprogramowania i licencji – Odrzucenie oferty oferenta – Oferta rażąco niska – Obowiązek uzasadnienia
Streszczenie wyroku
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Interes prawny – Skarga na decyzję, która została wykonana
(art. 230 WE)
2. Zamówienia publiczne Wspólnot Europejskich – Udzielenie zamówienia w wyniku przetargu – Uprawnienia dyskrecjonalne instytucji – Kontrola sądowa – Granice
3. Zamówienia publiczne Wspólnot Europejskich – Udzielenie zamówienia w wyniku przetargu – Oferta rażąco niska
(rozporządzenie Komisji nr 2342/2002, art. 139 ust. 1)
4. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres
(art. 253 WE; rozporządzenie Rady nr 1605/2002, art. 100 ust. 2; rozporządzenie Komisji nr 2342/2002, art. 149 ust. 2)
5. Odpowiedzialność pozaumowna – Przesłanki – Bezprawność – Szkoda – Związek przyczynowy – Niespełnienie jednej z przesłanek
(art. 288 akapit drugi WE)
1. Aby skarżący zachował podczas postępowania interes w stwierdzeniu nieważności zaskarżonego aktu, rzeczone stwierdzenie nieważności powinno samo wywierać skutki prawne, które mogą w szczególności polegać na naprawieniu ewentualnych szkodliwych skutków wynikających z tego aktu lub uniknięciu ponownego wystąpienia w przyszłości zarzucanej bezprawności.
Nawet w przypadku gdy zamówienie publiczne zostało już wykonane, to w odniesieniu do porozumienia ramowego mogącego służyć za wzór do przyszłego zawierania podobnych umów istnieje interes w uniknięciu ponownego wystąpienia w przyszłości bezprawności zarzucanej przez oferenta.
(por. pkt 39, 40)
2. Sąd wspólnotowy jest w ramach skargi o stwierdzenie nieważności właściwy do tego, aby wypowiedzieć się w przedmiocie skargi w kwestii braku kompetencji, naruszenia istotnych wymogów proceduralnych, naruszenia traktatów lub jakiejkolwiek zasady prawnej dotyczącej ich stosowania bądź nadużycia władzy. Wynika z tego, że sąd wspólnotowy nie może traktować zarzucanego naruszenia przepisów krajowych jako kwestii prawnej, która zakłada nieograniczoną kontrolę sądową. Taka kontrola należy bowiem wyłącznie do organów krajowych.
Jednakże na mocy zasad dobrej administracji i lojalnej współpracy między instytucjami Unii a państwami członkowskimi instytucje wspólnotowe są zobowiązane zapewnić, aby warunki przewidziane w przetargu nie zachęcały potencjalnych oferentów do naruszania przepisów krajowych, które mogą mieć zastosowanie do danej umowy, która to kwestia mieści się w ocenie okoliczności faktycznych.
(por. pkt 62, 63)
3. Z przepisów art. 139 ust. 1 rozporządzenia nr 2342/2002 ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia finansowego wynika, że jeśli instytucja zamawiająca uznaje ofertę za rażąco niską, ma obowiązek umożliwić oferentowi wyjaśnienie i uzasadnienie szczegółów tej oferty przed jej odrzuceniem. Obowiązek zbadania rzetelności oferty wynika także z istnienia uprzednich wątpliwości co do wiarygodności tej oferty, ze świadomością ponadto, że głównym celem tego artykułu jest ochrona oferentów przed wykluczeniem ich z postępowania bez umożliwienia im uzasadnienia zawartości oferty, która wydaje się rażąco niska.
(por. pkt 72)
4. Obowiązek uzasadnienia zależy od charakteru danego aktu i kontekstu, w jakim został przyjęty. Uzasadnienie powinno w sposób jasny i niedwuznaczny przedstawiać rozumowanie instytucji, z jednej strony tak aby umożliwić zainteresowanym zapoznanie się z uzasadnieniem przyjętego środka w celu obrony ich praw i ustalenia, czy decyzja jest zasadna, a z drugiej strony – aby sąd mógł przeprowadzić kontrolę jego zgodności z prawem.
W sprawach z zakresu zamówień publicznych, zgodnie z art. 100 ust. 2 rozporządzenia nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich oraz art. 149 ust. 2 rozporządzenia nr 2342/2002 ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia finansowego, instytucja zamawiająca powinna powiadomić oferenta o przyczynach odrzucenia jego oferty, a ponadto, ponieważ jego oferta została dopuszczona, o ogólnych danych oraz zaletach oferty, która wygrała przetarg, oraz nazwie oferenta, któremu udzielono zamówienia, w ciągu nie więcej niż piętnastu dni kalendarzowych od dnia, w którym przyjęto pisemny wniosek. Ten sposób postępowania, opisany w art. 100 ust. 2, który wyraża w sposób zrozumiały i jednoznaczny argumentację autora aktu, jest zgodny z celem obowiązku uzasadnienia wpisanym w art. 253 WE.
(por. pkt 92–94)
5. Powstanie pozaumownej odpowiedzialności Wspólnoty z tytułu bezprawnego postępowania jej organów w rozumieniu art. 288 akapit drugi WE uzależnione jest od jednoczesnego spełnienia przesłanek, którymi są: bezprawność postępowania instytucji, wystąpienie rzeczywistej szkody i istnienie związku przyczynowego pomiędzy zarzucanym zachowaniem a powołaną szkodą. Ponieważ te trzy przesłanki włączenia odpowiedzialności są kumulatywne, brak spełnienia jednej z nich wystarczy do oddalenia skargi odszkodowawczej, bez konieczności badania innych przesłanek.
(por. pkt 105, 106)