Language of document : ECLI:EU:T:2019:202

WYROK SĄDU (trzecia izba w składzie powiększonym)

z dnia 28 marca 2019 r.(*)(i)

Znak towarowy Unii Europejskiej – Zgłoszenia graficznych unijnych znaków towarowych Simply. Connected. – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Brak charakteru odróżniającego – Zakres badania przeprowadzanego przez izbę odwoławczą – Artykuł 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2017/1001] – Artykuł 64 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 71 rozporządzenia 2017/1001)

W sprawach T‑251/17 i T‑252/17

Robert Bosch GmbH, z siedzibą w Stuttgarcie (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów S. Völkera i M. Pemsela,

strona skarżąca,

przeciwko

Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), reprezentowanemu przez V. Mensinga i D. Hanfa, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

mającej za przedmiot skargi na decyzje Piątej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 9 marca 2017 r. (sprawa R 948/2016‑5) i z dnia 10 marca 2017 r. (sprawa R 947/2016‑5), dotyczące zgłoszeń oznaczeń graficznych Simply. Connected. w charakterze unijnych znaków towarowych,

SĄD (trzecia izba w składzie powiększonym),

w składzie: S. Frimodt Nielsen (sprawozdawca), prezes, V. Kreuschitz, I.S. Forrester, N. Półtorak i E. Perillo, sędziowie,

sekretarz: E. Coulon,

uwzględniając skargi złożone w sekretariacie Sądu w dniu 28 kwietnia 2017 r.,

uwzględniając odpowiedzi na skargi złożone w sekretariacie Sądu w dniu 13 lipca 2017 r.,

po przyjęciu środków organizacji postępowania w dniu 26 września 2018 r.,

uwzględniwszy, że niniejsza sprawa została przekazana trzeciej izbie Sądu w składzie powiększonym,

uwzględniając postanowienie z dnia 17 stycznia 2019 r. o połączeniu niniejszych spraw do łącznego rozpoznania,

uwzględniwszy, że w terminie trzech tygodni od dnia powiadomienia stron o zakończeniu pisemnego etapu postępowania nie wpłynął wniosek stron o wyznaczenie rozprawy, i postanowiwszy, na podstawie art. 106 § 3 regulaminu postępowania przed Sądem, orzec w przedmiocie skargi bez przeprowadzenia ustnego etapu postępowania,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporów

1        W dniu 19 listopada 2015 r. skarżąca, Robert Bosch GmbH, dokonała w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) dwóch zgłoszeń unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1), ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1)].

2        Pierwszym zgłoszonym znakiem towarowym (zwanym dalej „pierwszym zgłoszonym znakiem towarowym”, sprawa T‑251/17) jest następujące oznaczenie graficzne:

Image not found

3        Drugim zgłoszonym znakiem towarowym (zwanym dalej „drugim zgłoszonym znakiem towarowym”, sprawa T‑252/17) jest następujące oznaczenie graficzne:

Image not found

4        Towary i usługi, dla których dokonano tych dwu zgłoszeń, są identyczne. Należą one do klas 7, 9, 11, 12, 36–38, 41 i 42 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają, dla każdej z tych klas, następującemu opisowi:

–        klasa 7: „silniki elektryczne inne niż do pojazdów lądowych, rozruszniki (z wyjątkiem do pojazdów lądowych), generatory, układy zapłonu do silników spalinowych, wtyczki jarzeniowe, świece zapłonowe, sondy lambda, dystrybutory oświetlenia, zwojnice oświetlenia, zapalniki magnetyczne, końcówki przewodów świec zapłonowych, pompy wtryskowe, pompy paliwowe, regulatory prędkości, wtryskiwacze paliwa do silników i uchwyty do dyszy; zawory maszynowe; filtry paliwa, filtry olejowe, filtry powietrza; pompy hydrauliczne, silniki hydrauliczne, zawory hydrauliczne, cylindry hydrauliczne, zbiorniki hydrauliczne, filtry hydrauliczne; zawory pneumatyczne, systemy wspomagania kierowania, hamulce pneumatyczne, urządzenia pneumatyczne, mianowicie kompresory sprężonego powietrza, zbiorniki sprężonego powietrza, zawory sterujące, zawory hamulcowe; turbosprężarki; elektroniczne sterowniki produkcyjne, zgrzewarki oporowe, siłowniki i wrzeciona napędowe, sterowania robotów; elementy modułowe do automatycznego montażu/produkcji, w tym wyposażenie stanowiska pracy, mianowicie stoły robocze i stoły warsztatowe, uchwyty maszyn, urządzenia bezpieczeństwa i ochronne, wychylne stanowiska robocze, podnośniki, prasy stołowe, systemy przygotowania i porządkowania materiału, mianowicie przenośniki taśmowe i łańcuchowe, przenośniki wibracyjne, wywrotnice oraz programowalne urządzenia elektryczne, w tym chwytaki i roboty jednoramienne; maszyny do usuwania zadziorów (mechaniczne, termiczne i elektrochemiczne); pakowarki; elektronarzędzia i narzędzia do montowania w nich; elektryczne urządzenia kuchenne i ich akcesoria; urządzenia do mycia naczyń stołowych, urządzenia myjące, generatory wysokoczęstotliwościowe; zapłon (urządzenia -) do silników spalinowych; części i akcesoria do wszystkich wyżej wymienionych towarów ujęte w klasie 7”;

–        klasa 9: „czujniki pomiarowe [sensory]; sterowniki programowalne; elektryczne i elektroniczne urządzenia pomiarowe, kontrolne i regulacyjne do wbudowania do samochodów; aparatura do rejestracji, przetwarzania, nadawania, odbierania i wyświetlania sygnałów, danych, obrazów i dźwięków, elektryczne i elektromagnetyczne nośniki danych; kamery wideo, monitory, głośniki, anteny do aparatów radiowych i telewizyjnych, anteny samochodowe, przenośne radiotelefony, telefony samochodowe; systemy alarmowe; urządzenia do lokalizacji i nawigacji do montażu w pojazdach lądowych, powietrznych i wodnych; elektryczne urządzenia zasilające, filtry elektryczne, elementy półprzewodnikowe, elementy światłowodowe; obwody drukowane, wytrawiane i zalewane, układy scalone, przekaźniki, bezpieczniki, przewody do przekazywania sygnałów elektrycznych, elektronicznych i optycznych, złącza kablowe, łączniki elektryczne, elektroniczna regulacja zasięgu reflektorów, sensory, detektory, urządzenia/skrzynki rozdzielcze, ogniwa słoneczne i generatory słoneczne; analizatory do samochodów, mianowicie do analizy spalin, analizy sadzy, hamowania, instrumenty diagnostyczne i urządzenia do symulacji, testów silników, warsztatowe urządzenia kontrolne pomp wtryskowych, rozruszników i generatorów; baterie, ładowarki, testery baterii, wzmac[niacze], transformatory, bębny kablowe; skomputeryzowane systemy do regulacji dynamiki jazdy; części i osprzęt do uprzednio wymienionych towarów”;

–        klasa 11: „urządzenia grzewcze, do gotowania, opiekania, podgrzewania i chłodzenia; zapalniczka do gazu; o ile zostały ujęte w klasie 11; reflektory i oprawy oświetleniowe, w tym przeznaczone do pojazdów; aparatura i urządzenia chłodnicze; instalacje wentylacyjne; suszarki do włosów; ekspresy do kawy (elektryczne –); urządzenia do pieczenia i opiekania; piece do pieczenia; elektryczne urządzenia do gotowania jajek; opiekacze pieczywa; instalacje klimatyzacyjne; urządzenia kontrolne i regulacyjne do ogrzewania gazowego; suszarki do ubrań; części i akcesoria do wyżej wymienionych towarów klasy 11”;

–        klasa 12: „systemy zatrzymujące do montażu w samochodach, mianowicie napinacze pasów, poduszki powietrzne; instalacje do rozmrażania do szyb samochodowych; serwohamulce i hamulce pneumatyczne do pojazdów lądowych i powietrznych, systemy hamulcowe zapobiegające blokowaniu kół; systemy regulacji poślizgu napędu; sterowanie przekładni; wycieraczki do przednich szyb; hydrauliczne systemy kierowania do pojazdów rolniczych, powietrznych i wodnych; silniki elektryczne do pojazdów lądowych; części i wyposażenie wszystkich wyżej wymienionych towarów, zaklasyfikowane w klasie 12”;

–        klasa 36: „usługi ubezpieczeniowe”;

–        klasa 37: „montaż, konserwacja i naprawa części i akcesoriów samochodowych, samochodowych instalacji radiowych, radiotelefonów, obrabiarek ręcznych, urządzeń i przyrządów warsztatowych, generatorów prądu, urządzeń gospodarstwa domowego i kuchennych, instalacji radiowych i telewizyjnych, urządzeń sanitarnych, instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych oraz mebli; naprawa i konserwacja samochodów podczas imprez sportów samochodowych”;

–        klasa 38: „komunikacja radiowa, przesyłanie dźwięku, danych i obrazów przez satelitę”;

–        klasa 41: „szkolenie i nauka osób trzecich z dziedziny elektrotechniki i elektroniki”;

–        klasa 42: „planowanie i konsultacje w dziedzinie budownictwa i projektowania; tworzenie i instalacja programów przetwarzania danych; realizacja zleceń rozwojowych, w zakresie testowania i badawczych; doradztwo techniczne i sporządzanie ekspertyz; planowanie i opracowywanie oraz techniczne kontrolowanie projektów astronautycznych; nadzór techniczny nad budynkami i instalacjami”.

5        Pismami z dnia 16 marca 2016 r. ekspert EUIPO powiadomił skarżącą, że zgłoszeniom obydwu znaków towarowych częściowo stoją na przeszkodzie bezwzględne podstawy odmowy rejestracji określone w art. 7 ust. 1 lit. b) i c) i art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. b) i c) i art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 2017/1001].

6        Pismami z dnia 18 kwietnia 2016 r. skarżąca przedstawiła swoje uwagi.

7        W decyzjach z dnia 25 kwietnia 2016 r. ekspert odmówił, na podstawie art. 7 ust. 1 lit. b) i c) i art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, rejestracji obydwu zgłoszonych znaków towarowych dla oznaczonych nimi towarów i usług należących do klas 9, 37, 38 i 41 oraz usług określonych jako „tworzenie i instalacja programów przetwarzania danych” i „doradztwo techniczne”, należących do klasy 42.

8        Nie podniesiono natomiast żadnego zastrzeżenia w odniesieniu do wskazanych w zgłoszeniach towarów i usług należących do klas 7, 11, 12, 36 oraz usług „planowania i konsultacji w dziedzinie budownictwa i projektowania”, „realizacji zleceń rozwojowych, w zakresie testowania i badawczych”, „sporządzania ekspertyz”, „planowania i opracowywania oraz technicznego kontrolowania projektów astronautycznych” i „nadzoru technicznego nad budynkami i instalacjami”, należących do klasy 42.

9        W dniu 23 maja 2016 r. skarżąca – działając na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 66–71 rozporządzenia 2017/1001) – wniosła do EUIPO odwołanie od obydwu decyzji eksperta.

10      W decyzjach z dnia 9 marca 2017 r. (sprawa R 948/2016‑5, dotycząca pierwszego zgłoszonego znaku towarowego, zwana dalej „pierwszą zaskarżoną decyzją”) i z dnia 10 marca 2017 r. (sprawa R 947/2016‑5, dotycząca drugiego zgłoszonego znaku towarowego, zwana dalej „drugą zaskarżoną decyzją”) Piąta Izba Odwoławcza EUIPO oddaliła odwołania, z identycznym uzasadnieniem.

11      W pierwszej kolejności Izba Odwoławcza stwierdziła, że elementy słowne tworzące zgłoszone znaki towarowe będą rozumiane jako slogan pozbawiony charakteru odróżniającego, oznaczający „po prostu połączony” lub „przede wszystkim połączony” z siecią. W tym względzie Izba Odwoławcza stwierdziła, że właściwy krąg odbiorców nie przywiązuje żadnego znaczenia do kropek umieszczonych po każdym z elementów słownych, ponieważ konsumenci mają tendencję do postrzegania ciągów liter w sposób, jaki wydaje im się racjonalny, niezależnie od interpunkcji i używania wielkich lub małych liter. Podobnie ani otaczający elementy słowne zaokrąglony prostokąt pozbawiony prawego górnego rogu, ani znany symbol połączenia bezprzewodowego (utworzony z przedstawienia trzech koncentrycznych fal) nie nadają spornym oznaczeniom charakteru odróżniającego, ze względu na to, że nie są one postrzegane świadomie, ponieważ zwykle używa się ich w kontekście spornych towarów i usług (pkt 17–19 zaskarżonych decyzji). W tych okolicznościach sporne oznaczenia nie mogą być postrzegane jako wskazanie pochodzenia handlowego wymienionych w zgłoszeniach towarów i usług (pkt 20 zaskarżonych decyzji).

12      W drugiej kolejności Izba Odwoławcza, po uwzględnieniu prawie wszystkich wskazanych w pkt 4 powyżej towarów i usług i po przypisaniu ich do kategorii, stwierdziła, że w zależności od danego wypadku konsumenci oczekują albo zwykłego połączenia z siecią, albo wzajemnego połączenia towarów za pomocą „Internetu rzeczy” i że wszystkie sporne towary i usługi pozostają w bezpośrednim związku z dostarczaniem takiego połączenia bezprzewodowego (pkt 25 i 26 zaskarżonych decyzji). W konsekwencji sporne oznaczenia są postrzegane jako wychwalająca wskazówka dotycząca abstrakcyjnej właściwości wymienionych w zgłoszeniach towarów i usług (pkt 27 zaskarżonych decyzji).

 Żądania stron

13      Strona skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności obydwu zaskarżonych decyzji;

–        obciążenie EUIPO kosztami postępowania, w tym kosztami poniesionymi w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą.

14      EUIPO wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skarg;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania w obydwu sprawach.

 Co do prawa

15      Na poparcie każdej z dwóch skarg, które sformułowano w identyczny sposób, skarżąca podnosi trzy zarzuty. Zarzut pierwszy dotyczy naruszenia art. 64 rozporządzenia nr 207/2009 w związku z art. 263 TFUE. Zarzut drugi dotyczy naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. W zarzucie trzecim skarżąca podnosi, że Izba Odwoławcza naruszyła art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 64 rozporządzenia nr 207/2009związku z art. 263 TFUE

16      Skarżąca twierdzi, że Izba Odwoławcza wzięła pod uwagę towary i usługi należące do klas 7, 11, 12, 36 i usługi należące do klasy 42 inne niż tworzenie i instalacja programów przetwarzania danych oraz doradztwo techniczne. Ekspert nie odmówił zaś rejestracji tych towarów i usług. W ten sposób Izba Odwoławcza przekroczyła swoje uprawnienia i, w tym zakresie, należy stwierdzić nieważność zaskarżonych decyzji [wyrok z dnia 18 listopada 2014 r., Lumene/OHIM (THE YOUTH EXPERTS), T‑484/13, niepublikowany, EU:T:2014:963].

17      EUIPO kwestionuje tę argumentację.

18      W pierwszej kolejności należy przede wszystkim stwierdzić, jak słusznie twierdzi EUIPO, że art. 263 TFUE nie ma zastosowania do odwołań wniesionych przed izbą odwoławczą i że, w konsekwencji, w zakresie, w jakim opiera się on na naruszeniu tego postanowienia, należy oddalić zarzut pierwszy skarg jako nieistotny dla sprawy.

19      W drugiej kolejności, jak sama twierdzi – i w odróżnieniu od stwierdzeń strony skarżącej dokonanych przed Izbą Odwoławczą w sprawie, w której wydano wyrok z dnia 18 listopada 2014 r., THE YOUTH EXPERTS (T‑484/13, niepublikowany, EU:T:2014:963) – skarżąca wniosła do Izby Odwoławczej o stwierdzenie nieważności decyzji eksperta jedynie w zakresie, w jakim są one dla niej niekorzystne.

20      Jest niemniej bezsporne, że w zaskarżonych decyzjach Izba Odwoławcza rozpatrzyła charakter odróżniający zgłoszonych znaków towarowych w odniesieniu do towarów i usług, w odniesieniu do których ekspert nie odmówił rejestracji.

21      Jak wskazano to bowiem w pkt 7 powyżej, ekspert odmówił rejestracji dwóch zgłoszonych znaków towarowych dla rozpatrywanych towarów i usług należących do klas 9, 37, 38 i 41 oraz usług zwanych „tworzenie i instalacja programów przetwarzania danych” i „doradztwo techniczne” należących do klasy 42. Z powyższego wynika, że zgłoszone znaki towarowe mogą być zarejestrowane dla pozostałych towarów i usług wspomnianych w pkt 4 powyżej, a mianowicie towarów i usług należących do klas 7, 11, 12 i 36 oraz usług „planowania i konsultacji w dziedzinie budownictwa i projektowania”, „realizacji zleceń rozwojowych, w zakresie testowania i badawczych”, „sporządzania ekspertyz”, „planowania i opracowywania oraz technicznego kontrolowania projektów astronautycznych” i „nadzoru technicznego nad budynkami i instalacjami”, należących do klasy 42 (zob. pkt 8 powyżej).

22      Niektóre zaś z tych towarów i usług, które nie stanowiły przedmiotu sporu, zostały jednak rozpatrzone przez Izbę Odwoławczą w zaskarżonych decyzjach i zostały przypisane do kategorii (a), (f), (g), (h), (i) i (j), określonych przez Izbę Odwoławczą w pkt 23 i 24 zaskarżonych decyzji. W pkt 26 i 27 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że zgłoszone znaki towarowe są pozbawione charakteru odróżniającego również w odniesieniu do towarów i usług należących do kategorii (a), (f), (g), (h), (i) i (j) w rozumieniu zaskarżonych decyzji, co obejmuje zatem towary i usługi, które nie stanowiły przedmiotu sporu.

23      Jest zatem bezsporne, że Izba Odwoławcza przeprowadziła badanie w odniesieniu do towarów i usług, których rejestracji nie odmówił ekspert i których nie dotyczyły odwołania przedstawione przed Izbą Odwoławczą. Strony, nawet jeśli są zgodne co do tego, że Izba Odwoławcza nie mogła przeprowadzić takiego badania, pozostają natomiast w sporze w odniesieniu do skutków, jakie należy z tego wywieść.

24      Zdaniem skarżącej, która powołuje się na wyrok z dnia 18 listopada 2014 r., THE YOUTH EXPERTS (T‑484/13, niepublikowany, EU:T:2014:963), należy stwierdzić, że rozpatrując towary i usługi, w odniesieniu do których ekspert nie odmówił rejestracji, Izba Odwoławcza przekroczyła swoje uprawnienia, co skutkuje niezgodnością zaskarżonych decyzji z prawem i koniecznością stwierdzenia ich nieważności w tym zakresie.

25      Z kolei według EUIPO rozpatrzenie przez Izbę Odwoławczą charakteru odróżniającego zgłoszonych znaków towarowych w odniesieniu do towarów i usług, które nie były przedmiotem odwołania, nie rozszerza zakresu tego odwołania. Należy zatem uznać wywody dotyczące tych towarów i usług za jedynie uzupełniające i, w konsekwencji, za niewywierające wpływu na zgodność zaskarżonych decyzji z prawem, w związku z czym należy oddalić zarzut pierwszy.

26      Po pierwsze, należy zauważyć, że w sentencji zaskarżonych decyzji ograniczono się do oddalenia odwołań rozpatrywanych przez Izbę Odwoławczą. Jak wspomniano zaś w pkt 19 powyżej, odwołania skarżącej przed Izbą Odwoławczą dotyczyły jedynie towarów i usług, w odniesieniu do których ekspert odmówił rejestracji zgłoszonych znaków towarowych.

27      Po drugie, należy stwierdzić, że zgodnie z art. 64 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 po rozpatrzeniu odwołania co do istoty izba odwoławcza przyjmuje decyzję w sprawie odwołania i może skorzystać z uprawnień w granicach kompetencji posiadanych przez instancję, która podjęła zaskarżoną decyzję. Z przepisu tego wynika, że izba odwoławcza, wskutek wniesionego do niej odwołania od decyzji eksperta o odmowie rejestracji, może dokonać ponownej i całkowitej oceny zgłoszenia do rejestracji co do istoty, zarówno w świetle okoliczności prawnych, jak i faktycznych, to znaczy w niniejszym przypadku rozstrzygnąć sama w przedmiocie zgłoszenia, odrzucając lub uwzględniając je i utrzymując w ten sposób zaskarżoną decyzję w mocy bądź ją uchylając [wyrok z dnia 3 lipca 2013 r., Airbus/OHIM (NEO), T‑236/12, EU:T:2013:343, pkt 21; zob. także analogicznie wyrok z dnia 13 marca 2007 r., OHIM/Kaul, C‑29/05 P, EU:C:2007:162, pkt 56, 57].

28      Owo uprawnienie do dokonania ponownej i całkowitej oceny co do istoty, zarówno w świetle okoliczności prawnych, jak i faktycznych, jest jednak uzależnione od dopuszczalności odwołania do izby odwoławczej (wyrok z dnia 3 lipca 2013 r., NEO, T‑236/12, EU:T:2013:343, pkt 22; zob. także analogicznie postanowienie z dnia 2 marca 2011 r., Claro/OHIM, C‑349/10 P, niepublikowane, EU:C:2011:105, pkt 44).

29      W tym względzie w art. 59 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 207/2009 uściślono zaś, że „[k]ażda strona w postępowaniu, dla której decyzja ma niekorzystny skutek, może wnieść odwołanie”. Z przepisu tego wynika – tak jak uczyniła to skarżąca w niniejszym wypadku – że strony postępowania przed EUIPO mogą zaskarżyć decyzję niższej instancji przed izbą odwoławczą jedynie w zakresie, w jakim w decyzji tej oddalono ich żądania. Natomiast jeśli w decyzji niższej instancji uwzględniono żądania danej strony, nie może ona wnieść odwołania przed izbą odwoławczą [wyrok z dnia 3 lipca 2013 r., NEO, T‑236/12, EU:T:2013:343, pkt 23; zob. także podobnie wyrok z dnia 14 grudnia 2011 r., Völkl/OHIM – Marker Völkl (VÖLKL), T‑504/09, EU:T:2011:739, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo].

30      Z art. 59 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 207/2009 wynika, że gdy tak jak w niniejszej sprawie ekspert odrzucił zgłoszenie unijnego znaku towarowego jedynie w odniesieniu do części wskazanych w nim towarów i usług, dopuszczając znak do rejestracji dla części objętych tym zgłoszeniem towarów i usług, odwołanie wniesione do izby odwoławczej przez zgłaszającego znak towarowy może prawidłowo odnosić się jedynie do towarów i usług, których rejestracji ekspert odmówił.

31      W niniejszym zaś wypadku, jak wspomniano w szczególności w pkt 19 i 26 powyżej, strona wnosząca odwołania złożyła przed Izbą Odwoławczą odwołania mające na celu stwierdzenie nieważności decyzji eksperta w zakresie, w jakim odrzucono te zgłoszenia. Błędnie zatem w zaskarżonych decyzjach Izba Odwoławcza zbadała możność zastosowania w niniejszym wypadku art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 do towarów i usług, w odniesieniu do których ekspert nie odmówił rejestracji. Zgodnie z orzecznictwem wspomnianym w pkt 28 powyżej Izba Odwoławcza nie dysponuje bowiem uprawnieniami dyskrecjonalnymi umożliwiającymi jej rozszerzenie zakresu odwołania na badanie kwestii, jakich nie może podnieść przed nią strona skarżąca.

32      Niemniej z brzmienia zaskarżonej decyzji wynika, że Izba Odwoławcza ograniczyła się w niniejszym wypadku do oddalenia odwołań (zob. pkt 26 powyżej). Na mocy art. 58 rozporządzenia nr 207/2009 takie oddalenie skutkuje jedynie wykonalnością decyzji eksperta, z zastrzeżeniem ewentualnego wniesienia skarg przed Sądem, jak przewidziano to w art. 64 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009.

33      Ponadto zapytane o tę kwestię w ramach środka organizacji postępowania EUIPO potwierdziło, że uwzględnienie przez Izbę Odwoławczą towarów i usług, w odniesieniu do których ekspert nie odmówił rejestracji, pozostaje bez wpływu na uprawnienia skarżącej związane z rejestracją zgłoszonych znaków towarowych dla tych towarów i usług. Zdaniem EUIPO uprawnienia te mogą bowiem zostać podważone jedynie w wypadku, gdyby ekspert z własnej inicjatywy podjął na nowo badanie bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji, jakie mogą stanąć na przeszkodzie rejestracji zgłoszonych znaków towarowych w zakresie niepodniesionym jeszcze przez eksperta. Musiałby on wówczas przyjąć nowe decyzje, od których można by było wnieść odwołania przed izbami odwoławczymi – odrębne od odwołań, których dotyczy niniejsze postępowanie sądowe.

34      Z powyższego wynika, że rozważania w zaskarżonych decyzjach dotyczące badania towarów i usług, w odniesieniu do których ekspert nie odmówił rejestracji, wykraczają poza ograniczenia dotyczące odwołań rozpatrywanych zgodnie z prawem przez Izbę Odwoławczą i są w konsekwencji pozbawione wszelkiego wpływu zarówno na zakres, jak i na skutki zaskarżonych decyzji. W związku z powyższym należy stwierdzić, że nie mają one charakteru rozstrzygnięcia, a stwierdzenie ich nieważności będzie z tego względu również bezskuteczne.

35      W konsekwencji należy oddalić zarzut pierwszy skarg jako nieistotny dla sprawy.

 W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009

36      W zarzucie drugim skarżąca twierdzi, że w obydwu zaskarżonych decyzjach Izba Odwoławcza naruszyła art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.

 Zaskarżone decyzje

37      Względy uzasadniające stwierdzenie przez Izbę Odwoławczą, że zgłoszone znaki towarowe są pozbawione charakteru odróżniającego w odniesieniu do spornych towarów i usług, wskazano w pkt 14–30 zaskarżonych decyzji.

38      W szczególności w pkt 14 i 15 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że sporne towary i usługi są skierowane zarówno do szerokiego kręgu odbiorców, których poziom uwagi jest przeciętny, jak i do przedsiębiorców, a jedynie w sposób marginalny do instalatorów oraz wyspecjalizowanego kręgu odbiorców, których poziom uwagi jest, zasadniczo, wyższy. Jednakże nawet w wypadku odbiorców dobrze poinformowanych poziom uwagi może być stosunkowo niski w odniesieniu do wskazówek o charakterze promocyjnym, które nie są rozstrzygające. Podobny poziom uwagi mogą wykazywać przeciętni konsumenci, gdy mają do czynienia z wiadomością postrzeganą przez nich jako reklamowa.

39      W pkt 17 i 19 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza potwierdziła przyjęte przez eksperta znaczenie elementów słownych, z jakich składają się sporne oznaczenia. I tak element słowny „simply” należy rozumieć jako oznaczający „jedynie, po prostu”, a element słowny „connected” jako oznaczający „połączony”. Zawarte w zgłoszonych znakach towarowych elementy słowne Simply. Connected. stanowią zatem slogan oznaczający „po prostu połączony”. Ani kropka umieszczona po każdym z dwóch elementów słownych, ani elementy graficzne – a mianowicie ramka otwarta w prawym górnym rogu i powszechnie znany symbol połączenia bezprzewodowego z siecią – nie nadają spornym oznaczeniom odmiennego znaczenia. Owe elementy graficzne są zatem zwykłe i nie mają charakteru odróżniającego.

40      W pkt 18 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza oddaliła argument skarżącej, zgodnie z którym ułożenie jednego nad drugim elementów słownych oraz okoliczność, że każdy z nich rozpoczyna się wielką literą, a po nim umieszczono kropkę, skutkują koniecznością odrębnego rozpatrzenia tych elementów.

41      W pkt 20 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza wskazała, że zgłoszone znaki towarowe, rozpatrywane łącznie, wyrażają ideę, zgodnie z którą sporne towary i usługi są „przede wszystkim” lub „zwłaszcza” „połączone” z siecią, a bezpośrednią wiadomość przenoszoną przez te elementy słowne potwierdza ponadto istnienie graficznego symbolu połączenia bezprzewodowego. Sporne oznaczenia są zatem postrzegane jako slogan opisujący pożądaną właściwość spornych towarów i usług, a nie jako wskazówka dotycząca ich pochodzenia handlowego. Według Izby Odwoławczej przenoszona wiadomość jest bowiem zwykła, bezpośrednio zrozumiała i gramatycznie poprawna, a także wykazuje charakter równie banalny jak elementy graficzne tworzące oznaczenia.

42      W pkt 22–24 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że powinna zbadać, czy z punktu widzenia właściwego kręgu odbiorców istnieje wystarczająco bezpośredni i konkretny związek między rozpatrywanymi oznaczeniami a spornymi towarami i usługami. W tym celu Izba Odwoławcza przypisała wspomniane towary i usługi do kategorii. Podzieliła ona zatem sporne towary należące do klasy 9 na trzy odrębne kategorie, czyli kategorię (c) „aparatura do rejestracji, przetwarzania, nadawania, odbierania i wyświetlania sygnałów, danych, obrazów i dźwięków”, kategorię (d) „urządzenia pomiarowe, kontrolne i regulacyjne; analizatory”, a także kategorię (e) „urządzenia zasilające”. Następnie podzieliła ona sporne usługi należące do klasy 37 na dwie kategorie, czyli kategorię (k) „montaż, konserwacja i naprawa części i akcesoriów do różnych towarów” i kategorię (l) „naprawa i konserwacja samochodów podczas imprez sportów samochodowych”. Ponadto stwierdziła ona, że każda ze spornych usług należących do klas 38 i 41 należy do odrębnej kategorii dla każdej klasy, czyli kategorii (m) „komunikacja radiowa, przesyłanie dźwięku, danych i obrazów przez satelitę” i kategorii (n) „szkolenie i nauka osób trzecich z dziedziny elektrotechniki i elektroniki”. Wreszcie Izba Odwoławcza stwierdziła, że sporne usługi należące do klasy 42 należy podzielić na dwie kategorie, czyli kategorię (o) „tworzenie i instalacja programów przetwarzania danych” i kategorię (p) „doradztwo techniczne”.

43      W pkt 25 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, w odniesieniu do wszystkich kategorii, że pojęcie połączenia należy rozpatrywać w stosunku do pojęcia „Internetu rzeczy”, które oznacza wzajemne połączenie przedmiotów fizycznych w sieci porównywalnej z Internetem, w sposób umożliwiający ich zdalną kontrolę bądź uczynienie ich zdatnymi do przekazywania lub wymiany informacji. Celem Internetu rzeczy jest minimalizacja deficytu informacji między światem rzeczywistym a światem wirtualnym. W tym względzie połączenie stanowi pożądaną właściwość tych towarów i usług.

44      W pkt 26 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że w odniesieniu do towarów przypisanych do kategorii (c), (d) i (e) zgłoszone znaki towarowe informują konsumentów o tym, że te towary – obejmujące części i akcesoria do innych towarów – „przede wszystkim” lub „zwłaszcza” mają na celu połączenie z siecią. Podobna sytuacja ma miejsce w wypadku usług należących do kategorii (m), (o) i (p). Nabywcy usług należących do kategorii (k) rozumieją sporne oznaczenia w ten sposób, że wspomniane usługi dotyczą przede wszystkim montażu, konserwacji i naprawy towarów połączonych z siecią. Usługi przypisane do kategorii (l) również mogą być świadczone za pomocą połączenia z siecią, na przykład gdy o ewentualnych awariach powiadomiono warsztat naprawczy, umożliwiając mu przygotowanie części niezbędnych do naprawy. Wreszcie usługi należące do kategorii (n) wyraźnie dotyczą warunków i szczegółowych właściwości elektrotechnicznych i elektronicznych umożliwiających połączenie z siecią.

45      W pkt 27 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza wywiodła z powyższych stwierdzeń, że w mniemaniu właściwego kręgu odbiorców związek między towarami i usługami oznaczonymi zgłoszonymi znakami towarowymi a brzmieniem sloganu utworzonego za pomocą spornych oznaczeń jest jasny i nie wymaga żadnej dodatkowej refleksji. Właściwy krąg odbiorców angielskojęzycznych w Unii Europejskiej będzie bowiem postrzegać sporne oznaczenia jako wychwalające wskazanie abstrakcyjnych właściwości towarów i usług określonych w zgłoszeniach.

 Zasady dotyczące stosowania art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009

46      Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 nie są rejestrowane znaki towarowe, które pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru.

47      Charakter odróżniający znaku towarowego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 oznacza, iż ten znak towarowy umożliwia identyfikację towaru, dla którego dokonano zgłoszenia, jako pochodzącego z określonego przedsiębiorstwa i w konsekwencji odróżnienie tego towaru od towarów pochodzących z innych przedsiębiorstw (wyroki: z dnia 29 kwietnia 2004 r., Henkel/OHIM, C‑456/01 P i C‑457/01 P, EU:C:2004:258, pkt 34; z dnia 15 maja 2014 r., Louis Vuitton Malletier/OHIM, C‑97/12 P, niepublikowany, EU:C:2014:324, pkt 50).

48      W tym względzie należy przypomnieć, że oznaczenia pozbawione charakteru odróżniającego są uważane za niezdolne do pełnienia podstawowej funkcji znaku towarowego, jaką jest wskazywanie pochodzenia handlowego danego towaru lub danej usługi, aby umożliwić w ten sposób konsumentowi nabywającemu towar lub usługę oznaczone danym znakiem towarowym dokonanie przy późniejszym zakupie takiego samego wyboru, jeśli doświadczenie okazało się pozytywne, lub dokonanie odmiennego wyboru, jeśli było ono negatywne [wyroki: z dnia 27 lutego 2002 r., REWE-Zentral/OHIM (LITE), T‑79/00, EU:T:2002:42, pkt 26; z dnia 20 listopada 2002 r., Bosch/OHIM (Kit Pro i Kit Super Pro), T‑79/01 i T‑86/01, EU:T:2002:279, pkt 19].

49      Charakter odróżniający znaku towarowego należy oceniać, po pierwsze, w stosunku do towarów lub usług, dla których znak towarowy został zgłoszony, i po drugie, z uwzględnieniem sposobu postrzegania go przez właściwy krąg odbiorców składający się z przeciętnych konsumentów wspomnianych towarów lub usług, właściwie poinformowanych, dostatecznie uważnych i rozsądnych (wyroki: z dnia 29 kwietnia 2004 r., Henkel/OHIM, C‑456/01 P i C‑457/01 P, EU:C:2004:258, pkt 35; z dnia 22 czerwca 2006 r., Storck/OHIM, C‑25/05 P, EU:C:2006:422, pkt 25; z dnia 20 października 2011 r., Freixenet/OHIM, C‑344/10 P i C‑345/10 P, EU:C:2011:680, pkt 43).

50      Badanie bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji powinno dotyczyć każdego z towarów lub każdej z usług, dla których dokonano zgłoszenia znaku towarowego, a decyzja właściwego organu o odmowie rejestracji znaku towarowego co do zasady powinna zostać uzasadniona w odniesieniu do każdego z tych towarów lub każdej z tych usług. Niemniej jeśli ta sama podstawa odmowy rejestracji jest podnoszona w stosunku do danej kategorii lub grupy towarów lub usług, właściwy organ może ograniczyć się do uzasadnienia o charakterze całościowym dotyczącego wszystkich rozpatrywanych towarów lub usług. Powyższe uprawnienie rozciąga się jedynie na towary i usługi pozostające w dostatecznie bezpośrednim i konkretnym związku, by tworzyć kategorię lub grupę towarów lub usług o charakterze wystarczająco jednorodnym. W tym względzie sam fakt, że dane towary lub usługi należą do tej samej klasy w rozumieniu porozumienia nicejskiego, nie wystarczy dla stwierdzenia takiej jednorodności, ponieważ klasy te często zawierają bardzo różnorodne towary lub usługi, które niekoniecznie muszą wykazywać istnienie tego rodzaju dostatecznie bezpośredniego i konkretnego związku między nimi (zob. postanowienie z dnia 18 marca 2010 r., CFCMCEE/OHIM, C‑282/09 P, EU:C:2010:153, pkt 37–40 i przytoczone tam orzecznictwo).

 Badanie szczegółowych zarzutów skarżącej

51      Przede wszystkim należy potwierdzić definicję właściwego kręgu odbiorców przyjętą przez Izbę Odwoławczą (zob. pkt 38 powyżej), której nie kwestionuje zresztą skarżąca.

52      Zarzuty szczegółowe przedstawione przez skarżącą na poparcie zarzutu drugiego skarg podzielono na pięć części. Część pierwsza dotyczy nieprawidłowego określenia brzmienia elementów słownych zgłoszonych znaków towarowych. Część druga dotyczy tego, że powiązanie między elementami słownymi zgłoszonych znaków towarowych jest wyjątkowe z językowego punktu widzenia. W części trzeciej skarżąca podnosi, że nie istnieje wystarczająco bezpośredni związek między zgłoszonymi oznaczeniami a spornymi towarami i usługami. Część czwarta dotyczy istnienia wyjątkowych zmian językowych. Wreszcie część piąta dotyczy błędu popełnionego w ramach całościowej oceny zgłoszonych oznaczeń.

–       W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej nieprawidłowego określenia brzmienia elementów słownych zgłoszonych znaków towarowych

53      Skarżąca przyznaje, że termin „simply” może być rozumiany jako „po prostu”, a wyraz „connected” jako odnoszący się do „połączenia z siecią”. Natomiast zdaniem skarżącej Izba Odwoławcza błędnie stwierdziła, że całościowa wiadomość przenoszona przez zgłoszone oznaczenia oznacza „po prostu połączony” lub „przede wszystkim połączony”. Izba Odwoławcza nie uwzględniła bowiem ułożenia jednego nad drugim dwóch wyrazów i umieszczenia kropki po każdym z nich. Ze względu na ich szczególne cechy typograficzne elementy słowne, z jakich składają się zgłoszone oznaczenia, nie mogą być postrzegane jako wyrażające jedną wiadomość utworzoną z dwóch terminów, lecz należy je postrzegać jako dwa odrębne i rozdzielone wyrazy, a mianowicie, po pierwsze, „simply”, oraz po drugie, „connected”.

54      W tym względzie Izba Odwoławcza błędnie odniosła się do wyroku z dnia 15 września 2005 r., BioID/OHIM (C‑37/03 P, EU:C:2005:547). Po oznaczeniu badanym w owym wyroku, a mianowicie BioID®., umieszczono kropkę za wszystkimi elementami słownymi, w związku z czym w owej sprawie Trybunał mógł stwierdzić, że wspomniana kropka nie stanowi, jako taka, wskazania pochodzenia handlowego towarów i usług objętych zgłoszeniem tego znaku towarowego. W niniejszym wypadku skarżąca nie podnosi, że kropki umieszczone po każdym z elementów słownych stanowią, jako takie, wskazanie pochodzenia handlowego, lecz twierdzi, że owe kropki, a także ułożenie jednego nad drugim dwu użytych wyrazów, wywierają wpływ na sposób postrzegania elementów słownych.

55      Podobnie skarżąca jest zdania, że orzecznictwo, do którego odniosła się Izba Odwoławcza w pkt 18 zaskarżonych decyzji, nie jest istotne w niniejszym wypadku. W owych wyrokach [wyroki: z dnia 13 lutego 2007 r., Mundipharma/OHIM – Altana Pharma (RESPICUR), T‑256/04, EU:T:2007:46; z dnia 13 lutego 2008 r., Sanofi-Aventis/OHIM – GD Searle (ATURION), T‑146/06, niepublikowany, EU:T:2008:33; z dnia 6 września 2013 r., Eurocool Logistik/OHIM – Lenger (EUROCOOL), T‑599/10, niepublikowany, EU:T:2013:399] Sąd orzekł bowiem w przedmiocie rozłożenia przez właściwy krąg odbiorców oznaczeń słownych na elementy, które w mniemaniu tego kręgu sugerują konkretne znaczenie lub są podobne do znanych mu wyrazów. W niniejszym wypadku elementy słowne są zaś odrębne z powodu ich odpowiedniego umiejscowienia i interpunkcji.

56      Wreszcie pominięcie elementów zawartych w zgłoszonych znakach towarowych takich jak w niniejszym wypadku kropek następujących po każdym z elementów słownych oraz okoliczności, że elementy słowne zostały umiejscowione w różnych liniach, jest niezgodne z regułą prawną, według której znak towarowy należy rozpatrywać w formie, w jakiej dokonano jego zgłoszenia [wyrok z dnia 14 maja 2013 r., Unister/OHIM (fluege.de), T‑244/12, EU:T:2013:243].

57      Z wszystkich powyższych względów skarżąca jest zdania, że Izba Odwoławcza błędnie stwierdziła, że elementy słowne, z jakich składają się zgłoszone znaki towarowe, przenoszą jedną wiadomość.

58      EUIPO kwestionuje tę argumentację.

59      Jest bezsporne, że sporne oznaczenia, przedstawione w pkt 2 i 3 powyżej, składają się ułożonych jednego nad drugim terminów „simply” i „connected”, przy czym każdy z nich rozpoczyna się wielką literą, a po nim umieszczono kropkę. Jednakże wbrew temu, co twierdzi skarżąca, owe szczególne cechy typograficzne nie stoją wcale na przeszkodzie płynnemu odczytaniu tych dwóch terminów, ponieważ zwykły kierunek odczytu – dla właściwego kręgu odbiorców angielskojęzycznych oraz dla wszystkich osób porozumiewających się językami zapisywanymi alfabetem łacińskim – to odczyt od lewej do prawej strony oraz z góry na dół. A zatem Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, że sporne oznaczenia są postrzegane bez wysiłku przez właściwy krąg odbiorców jako ciąg elementów słownych „simply” i „connected”.

60      Skarżąca podnosi jednak, że istnienie wielkiej litery na początku każdego elementu słownego oraz kropki po tym elemencie może utrudnić odczytanie i zrozumienie rozpatrywanych terminów jako dwóch części jednej wiadomości, „simply connected”, a mianowicie „po prostu połączony”. Zdaniem skarżącej te elementy typograficzne mogą uniemożliwić właściwemu kręgowi odbiorców skojarzenie elementów słownych i zmusić tych odbiorców do odczytania i zrozumienia obydwu terminów w sposób odrębny i samodzielny.

61      W tym względzie należy stwierdzić, jak wskazała Izba Odwoławcza w pkt 20 zaskarżonych decyzji, że ciąg terminów „simply” i „connected” jest używany w języku angielskim i można natychmiast go zrozumieć. Natomiast jest powszechnie wiadome, iż przysłówek „simply”, jeśli o niego chodzi, nie może być używany samodzielnie, ponieważ przysłówki łączą się bowiem z terminem, którego znaczenie zmieniają, a może to być czasownik (taki jak w niniejszym wypadku „connected”), przymiotnik lub inny przysłówek. Jest zatem mało prawdopodobne, by przy ciągu elementów „Simply.” i „Connected.” właściwy krąg odbiorców postrzegał sporne oznaczenia jako stanowiące dwa odrębne i samodzielne terminy – raczej niż wyrażenie łączące te terminy zgodnie ze zwykłymi regułami składni i zawierające natychmiast zrozumiałe znaczenie.

62      Co się tyczy okoliczności, że Izba Odwoławcza oparła się na precedensach, w których rozpatrywano rozdzielenie oznaczenia na ciąg terminów mających znaczenie (wyroki: z dnia 13 lutego 2007 r., RESPICUR, T‑256/04, EU:T:2007:46; z dnia 13 lutego 2008 r., ATURION, T‑146/06, niepublikowany, EU:T:2008:33; z dnia 6 września 2013 r., EUROCOOL, T‑599/10, niepublikowany, EU:T:2013:399), a nie, tak jak w niniejszym wypadku, skojarzenie dwóch graficznie wyodrębnionych terminów, nie jest ona istotna. Zgodnie z określoną w orzecznictwie utrwaloną zasadą, którą zastosowano w owych sprawach i która powinna także zostać zastosowana w niniejszym wypadku, należy stwierdzić, że właściwy krąg odbiorców zrozumie bowiem znaczenie oznaczeń zawierających szereg widocznie wyodrębnionych elementów słownych lub jeden element słowny, grupując szereg terminów, gdy takie zrozumienie nie wymaga szczególnego wysiłku intelektualnego.

63      Sytuacja taka ma zaś miejsce w niniejszym wypadku, ponieważ ciąg terminów „simply” i „connected” jest zgodny ze zwykłym uporządkowaniem tych terminów w języku angielskim i oznacza „po prostu połączony”, bez konieczności dokonywania szczegółowej analizy przez angielskojęzyczny krąg odbiorców. Wobec tego oczywistego znaczenia przedstawione przez skarżącą założenie, zgodnie z którym właściwy krąg odbiorców wywnioskuje z istnienia szczególnych cech typograficznych – takich jak ułożenie wyrazów jednego nad drugim, istnienie wielkich liter i kropek – iż tego znaczenia nie można ustalić, nie jest zasadne.

64      Z powyższego wynika, że należy oddalić część pierwszą zarzutu drugiego.

–       W przedmiocie części drugiej, dotyczącej tego, że powiązanie między elementami słownymi zgłoszonych znaków towarowych jest wyjątkowe z językowego punktu widzenia

65      Zdaniem skarżącej zgłoszone oznaczenia składają się z dwóch wypowiedzeń, a każde z nich zawiera jeden wyraz. I tak wypowiedzenie pierwsze zawiera przysłówek „simply”, a wypowiedzenie drugie czasownik „connected”. Takie konstrukcje są ewidentnie sprzeczne z regułami gramatycznymi. Zgodnie z orzecznictwem taka postrzegalna różnica w stosunku do języka używanego zazwyczaj przez właściwy krąg odbiorców w celu określenia zgłoszonych towarów lub usług lub ich istotnych cech nadaje zgłoszonym znakom towarowym charakter odróżniający wystarczający dla umożliwienia ich rejestracji (wyrok z dnia 20 września 2001 r., Procter & Gamble/OHIM, C‑383/99 P, EU:C:2001:461; postanowienie z dnia 30 kwietnia 2015 r., Castel Frères/OHIM, C‑622/13 P, niepublikowane, EU:C:2015:297).

66      Zdaniem skarżącej właściwy krąg odbiorców nie używa bowiem wypowiedzeń zawartych w zgłoszonych oznaczeniach w celu określenia zgłoszonych towarów i usług lub ich istotnych cech. A zatem zgłoszone znaki towarowe posiadają niezbędny minimalny charakter odróżniający w rozumieniu orzecznictwa [wyrok z dnia 25 września 2015 r., Bopp/OHIM (Przedstawienie zielonej ośmiokątnej ramy), T‑209/14, niepublikowany, EU:T:2015:701].

67      EUIPO kwestionuje tę argumentację.

68      Uzasadnienie prowadzące do oddalenia części pierwszej zarzutu drugiego opiera się na okoliczności, że wydaje się bardziej prawdopodobne, iż właściwy krąg odbiorców postrzega sporne oznaczenia jako mający znaczenie ciąg dwóch ułożonych jeden nad drugim wyrazów, według zwykłego porządku przyjętego w języku angielskim, niż jako dwa niezależne wypowiedzenia pozbawione znaczenia, z których pierwsze zawiera wyodrębniony przysłówek, i to pomimo ułożenia słów jednego nad drugim oraz posłużenia się wielkimi literami i kropkami (zob. pkt 59–63 powyżej).

69      Takie rozważania stoją zaś również na przeszkodzie uwzględnieniu twierdzeń skarżącej, zgodnie z którymi sporne oznaczenia będą postrzegane jako dwa wypowiedzenia, z których każde zawiera jeden element, co miałoby stanowić dostrzegalną różnicę w świetle reguł angielskiej gramatyki i języka, jakim zazwyczaj posługuje się właściwy krąg odbiorców, wystarczającą do nadania charakteru odróżniającego zgłoszonym znakom towarowym.

70      Wobec powyższego należy również oddalić część drugą zarzutu drugiego.

–       W przedmiocie części trzeciej, dotyczącej braku wystarczająco bezpośredniego i konkretnego związku ze zgłoszonymi towarami i usługami

71      Skarżąca podnosi, że nawet przy założeniu, iż – co sama kwestionuje –właściwy krąg odbiorców miałby zrozumieć zgłoszone oznaczenia jako oznaczające „po prostu połączony [z siecią]” lub „przede wszystkim połączony [z siecią]”, jak uczyniła to Izba Odwoławcza, nie jest to istotne w wypadku spornych towarów i usług. O ile skarżąca przyznaje, co się tyczy komputerów przenośnych, telefonów komórkowych, tabletów i słuchawek, że takie towary faktycznie mogą być połączone z siecią, w szczególności z Internetem, o tyle, co się tyczy spornych towarów i usług należących do klas 9, 37, 38, 41 i 42, jej zdaniem właściwy konsument nie będzie mógł postrzegać spornych oznaczeń jako mających znaczenie opisowe.

72      I tak, co się tyczy towarów należących do klasy 9, konsument nie posiada wiedzy na temat tego, że „anteny do aparatów radiowych i telewizyjnych”, „anteny samochodowe”, „filtry elektryczne”, „elementy półprzewodnikowe”, „obwody drukowane, wytrawiane i zalewane, układy scalone, przekaźniki, bezpieczniki, przewody do przekazywania sygnałów elektrycznych, elektronicznych i optycznych, złącza kablowe, łączniki elektryczne”, „baterie”, „wzmacniacze, transformatory, bębny kablowe” mogą być połączone z siecią. Sytuacja taka ma miejsce w wypadku wszystkich towarów należących do klasy 9, w odniesieniu do których ekspert odmówił rejestracji.

73      Podobnie, co się tyczy usług należących do klasy 37, twierdzenie Izby Odwoławczej zawarte w pkt 26 zaskarżonych decyzji, zgodnie z którym właściwy krąg odbiorców postrzega sporne oznaczenia – w odniesieniu do „montażu”, „konserwacji” i „naprawy części i akcesoriów różnych towarów” – jako opisujące cechę tych usług, a mianowicie że są one połączone z siecią, jest błędne. Po pierwsze, Izba Odwoławcza nie wykazała takiej okoliczności. Nie jest jasne, z jakiego powodu części i akcesoria samochodowe, samochodowe instalacje radiowe itp., których dotyczą wskazane usługi należące do klasy 37, miałyby stanowić towary zazwyczaj połączone z siecią. W szczególności, co się tyczy „obrabiarek ręcznych” i „instalacji sanitarnych”, twierdzenie Izby Odwoławczej wydaje się być całkowicie błędne. Po drugie, znaczenie podnoszone przez Izbę Odwoławczą, a mianowicie „po prostu połączony [z siecią]”, nie zawiera żadnego odniesienia do cech zgłoszonych usług rozpatrywanych same w sobie: gdy towary są montowane, utrzymywane i naprawiane, właściwy krąg odbiorców nie oczekuje ustanowienia połączenia z siecią.

74      Co więcej, usług komunikacyjnych należących do klasy 38 również nie można określić jako „po prostu połączonych”. Usługi te służą jedynie do realizacji transmisji telekomunikacyjnej. A zatem zgłoszone oznaczenia nie opisują w sposób wystarczająco bezpośredni ani istoty, ani cech tych usług – wbrew temu, co w pkt 26 zaskarżonych decyzji stwierdziła Izba Odwoławcza.

75      Również usługi szkolenia i nauki należące do klasy 41 nie wykazują wystarczająco bezpośredniego i konkretnego związku ze zgłoszonymi oznaczeniami. Takie usługi nie koncentrują się bowiem w sposób rygorystyczny na zwykłym ustanowieniu połączeń – wbrew temu, co w pkt 26 zaskarżonych decyzji wskazała Izba Odwoławcza.

76      Wreszcie taka sama sytuacja ma miejsce w wypadku usług „tworzenia i instalacji programów przetwarzania danych” i „doradztwa technicznego” należących do klasy 42. Zdaniem skarżącej twierdzenie Izby Odwoławczej zawarte w pkt 26 zaskarżonych decyzji, zgodnie z którym sporne usługi „mogą realizować cel polegający na ustanowieniu połączenia z siecią”, nie zostało wystarczająco uzasadnione. Co więcej, jej zdaniem twierdzenie to jest błędne, ponieważ właściwy krąg odbiorców nie może założyć bez uprzedniego zastanowienia, że sporne usługi realizują jedynie cel związany z ustanowieniem połączenia z siecią.

77      EUIPO kwestionuje tę argumentację.

78      W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że Izba Odwoławcza nie oparła oddalenia odwołań na zastosowaniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, lecz na art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. Pomimo bowiem iż w pkt 5 jednej z dwóch zaskarżonych decyzji wspomniała ona art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 jako jedną z podstaw przyjęcia decyzji, całość uzasadnienia następującego po tym punkcie umieszczono w jednym tytule: „W przedmiocie art. 7 ust. 1 lit. b) [rozporządzenia nr 207/2009]”. Z powyższego wynika, że Izba Odwoławcza nie była zobowiązana do ustalenia charakteru opisowego rozpatrywanych oznaczeń w odniesieniu do spornych towarów i usług.

79      W drugiej kolejności należy zauważyć, jak wspomniano w pkt 41–45 powyżej, że Izba Odwoławcza wystarczająco wskazała powody, dla których sporne oznaczenia są postrzegane przez konsumentów spornych towarów i usług jako slogan wychwalający odnoszący się do cechy, jaką można przypisać tym towarom i usługom.

80      Izba Odwoławcza przypisała bowiem na wstępie wskazane towary i usługi do jednorodnych kategorii w rozumieniu orzecznictwa wspomnianego w pkt 50 powyżej, czyli wykazujących wspólne właściwości lub cechy wystarczające, aby umożliwić zastosowanie identycznej podstawy do całej kategorii. Należy zauważyć, że skarżąca nie kwestionuje istotności tych kategorii. Mając na względzie rozwój Internetu rzeczy, Izba Odwoławcza zasadnie stwierdziła, że właściwy krąg odbiorców będzie postrzegał sporne oznaczenia jako wskazanie zdolności spornych towarów do połączenia oraz pojmował sporne usługi jako dotyczące takiego połączenia.

81      A zatem, wbrew temu, co twierdzi skarżąca, sporne towary należące do klasy 9 są, jak słusznie wskazała Izba Odwoławcza, częściami lub akcesoriami do innych towarów i są, lub mogą być, połączone bezpośrednio z siecią (sytuacja taka ma miejsce w wypadku „anten do aparatów radiowych i telewizyjnych” i „anten samochodowych”) lub włączone do połączonych przedmiotów.

82      Co się tyczy spornych usług należących do klasy 37 Izba Odwoławcza również słusznie stwierdziła, że nabywcy tych usług rozumieją sporne oznaczenia w ten sposób, że albo dotyczą one towarów, które można połączyć z siecią, albo można się nimi posłużyć za pomocą połączenia z siecią (na przykład poprzez powiadomienie o ewentualnych awariach warsztatu naprawiającego samochody, co umożliwia mu przygotowanie części niezbędnych do naprawy).

83      Co się tyczy spornych usług należących do klasy 38 sama skarżąca przyznała, iż służą one do realizacji transmisji telekomunikacyjnej. Taka transmisja wymaga oczywiście połączenia, a sporne oznaczenia mogą być postrzegane jako opisujące to połączenie w sposób wychwalający.

84      Skarżąca kwestionuje ocenę Izby Odwoławczej, zgodnie z którą usługi „szkolenia i nauki osób trzecich z dziedziny elektrotechniki i elektroniki” wyraźnie odnoszą się do warunków elektrotechnicznych i elektronicznych i szczegółowego trybu – umożliwiających połączenie z siecią. Jest oczywiste, że ze względu na przedmiot rozpatrywanych usług związanych ze szkoleniem (elektronicznym i elektrotechnicznym) w wypadku tych usług właściwy krąg odbiorców będzie rozumiał sporne oznaczenia jako slogan dotyczący treści tego szkolenia.

85      Wreszcie Izba Odwoławcza także słusznie stwierdziła, że sporne usługi należące do klasy 42, a mianowicie, po pierwsze, „tworzenie i instalacja programów przetwarzania danych”, oraz po drugie, „doradztwo techniczne”, mogą mieć za przedmiot połączenie z siecią. O ile skarżąca nie kwestionuje tego wyraźnie, o tyle zarzuca ona Izbie Odwoławczej brak wykazania, że usługi te miały wyłącznie na celu ustanowienie połączenia z siecią.

86      W tym względzie należy oczywiście przypomnieć, że wychwalające skojarzenie przenoszone przez elementy słowne tworzące unijny znak towarowy nie wyklucza zagwarantowania przez ten znak konsumentom pochodzenia oznaczonych nim towarów lub usług. W ten sposób taki znak towarowy może być równocześnie postrzegany przez właściwy krąg odbiorców jako sformułowanie reklamowe i jako wskazanie pochodzenia handlowego towarów lub usług [zob. wyrok z dnia 4 lipca 2018 r., Deluxe Entertainment Services Group/EUIPO (deluxe), T‑222/14 RENV, niepublikowany, EU:T:2018:402, pkt 36, 48 i przytoczone tam orzecznictwo].

87      Niemniej należy przypomnieć, że należy odmówić rejestracji oznaczenia, jeżeli przynajmniej w jednym ze swoich potencjalnych znaczeń opisuje ono cechę danych towarów lub usług [zob. wyrok z dnia 25 kwietnia 2013 r., Bayerische Motoren Werke/OHIM (ECO PRO), T‑145/12, niepublikowany, EU:T:2013:220, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo]. Orzecznictwo to, które początkowo rozwinięto w oparciu o art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, ma także analogicznie zastosowanie w ramach art. 7 ust. 1 lit. b) wspomnianego rozporządzenia [wyrok z dnia 28 czerwca 2017 r., Colgate-Palmolive/EUIPO (AROMASENSATIONS), T‑479/16, niepublikowany, EU:T:2017:441, pkt 24].

88      Z powyższego wynika zaś, że skarżąca nie może twierdzić, iż nie istnieje potencjalne znaczenie sloganu „Simply. Connected.”, które oznaczałoby cechę, jaką można przypisać spornym towarom i usługom, które skarżąca mogłaby wprowadzić do obrotu pod zgłoszonymi znakami towarowymi [zob. podobnie wyrok z dnia 20 listopada 2007 r., Tegometall International/OHIM – Wuppermann (TEK), T‑458/05, EU:T:2007:349, pkt 89–93 i przytoczone tam orzecznictwo].

89      W konsekwencji należy oddalić część trzecią zarzutu drugiego.

–       W przedmiocie części czwartej, dotyczącej istnienia wyjątkowych zmian mogących umożliwić rejestrację zgłoszonych znaków towarowych

90      Skarżąca twierdzi, że nawet przy założeniu, że – co skarżąca kwestionuje – po pierwsze, zgłoszone oznaczenia mogłyby zostać uznane za oznaczające „po prostu połączony [z siecią]”, oraz po drugie, istnieje wystarczająco bezpośredni i konkretny związek między tym znaczeniem a spornymi towarami i usługami, wyjątkowe ułożenie użytych słów jednego nad drugim wystarcza do nadania wspomnianym oznaczeniom minimum charakteru odróżniającego niezbędnego do umożliwienia ich rejestracji. Zgłoszone znaki towarowe składają się bowiem z dwóch ułożonych jedno nad drugim wypowiedzeń, a każde z nich utworzono z jednego wyrazu, a mianowicie „simply” i „connected”. Zdaniem skarżącej taka konstrukcja jest wyjątkowa w mniemaniu angielskojęzycznych odbiorców i wywołuje całościowe wrażenie przeważające nad wrażeniem wywoływanym przez zbiór poszczególnych elementów. A zatem w pkt 20 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza błędnie wskazała, że „ciąg wyrazów Simply. Connected. przedstawia w szczególności zwykłą, bezpośrednio zrozumiałą i gramatycznie poprawną wiadomość, która nie zawiera wyjątkowego elementu językowego”.

91      Ponadto skarżąca kwestionuje, by właściwy krąg odbiorców mógł opisać sporne towary i usługi lub ich istotne cechy jako „simply connected” w rozumieniu nadanym tym terminom przez Izbę Odwoławczą w zaskarżonych decyzjach.

92      EUIPO kwestionuje tę argumentację.

93      W części czwartej podniesionego przez skarżącą zarzutu drugiego podniosła ona ponownie argument dotyczący ułożenia elementów słownych jednego nad drugim w spornych oznaczeniach.

94      Otóż ze względów wskazanych w pkt 59 powyżej to ułożenie jedno nad drugim nie jest wcale wyjątkowe. Należy dodać, że przy uwzględnieniu oznaczenia w całości wspomniane ułożenie jednego nad drugim elementów „simply” i „connected” może wydać się podyktowane, w mniemaniu właściwego kręgu odbiorców, zamiarem umieszczenia tych elementów w prostokącie o zaokrąglonych ramach. W konsekwencji jest mało prawdopodobne, by właściwy krąg odbiorców mógł przypisać temu ułożeniu jedno nad drugim jakikolwiek charakter odróżniający.

95      Co się tyczy argumentu dotyczącego tego, że właściwy krąg odbiorców nie opisze spornych towarów i usług lub ich istotnych cech jako „simply connected” – to jest on nieistotny dla sprawy, ponieważ Izba Odwoławcza nie oparła oddalenia rozpatrywanych przez siebie odwołań na art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009.

96      W związku z powyższym należy oddalić część czwartą zarzutu drugiego w części jako bezzasadną, a w części jako nieistotną dla sprawy.

–       W przedmiocie części piątej, dotyczącej popełnienia błędu przy całościowej ocenie zgłoszonych oznaczeń

97      Zdaniem skarżącej przeprowadzając analizę w ten sposób jak uczyniła to w pkt 17–19 zaskarżonych decyzji, Izba Odwoławcza nie oceniła prawidłowo oznaczeń w całości. Powinna była ona bowiem uwzględnić, po pierwsze, otwarty prostokąt o zaokrąglonych kątach, oraz po drugie, trzy fale zawarte w każdym ze zgłoszonych oznaczeń. Ta oryginalna forma graficzna, w powiązaniu z elementami słownymi, na których Izba Odwoławcza nieprawidłowo skoncentrowała swoją analizę, może zostać łatwo i natychmiast zapamiętana przez właściwy krąg odbiorców, w związku z czym zgłoszone znaki towarowe umożliwiają temu kręgowi odbiorców rozróżnienie pochodzenia handlowego spornych towarów i usług.

98      EUIPO kwestionuje tę argumentację.

99      W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że w pkt 17 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza uwzględniła istnienie tych dwóch elementów graficznych i wskazała, że nie wywierają one wpływu na znaczenie spornych oznaczeń w mniemaniu właściwego kręgu odbiorców. W pkt 19 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że ze względu na niższy od przeciętnego poziom uwagi właściwego kręgu odbiorców w stosunku do sloganu element graficzny tworzący ramy nie zostanie zauważony i że jest on zatem pozbawiony charakteru odróżniającego. W tym samym punkcie i w pkt 29 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła ponadto, że istnienie trzech koncentrycznych fal, symbolizujących połączenie z siecią bezprzewodową, wzmacnia znaczenie przenoszone przez elementy słowne.

100    W drugiej kolejności należy potwierdzić wszelkie rozważania przedstawione przez Izbę Odwoławczą w tym względzie. Całościowe rozpatrzenie spornych oznaczeń wzmacnia bowiem dominację elementów słownych nad elementami graficznymi rozpatrzonymi w pkt 99 powyżej, a oznaczenia te, rozpatrywane w całości, nie będą postrzegane jako wskazanie pochodzenia handlowego spornych towarów i usług.

101    Z powyższego wynika, że należy oddalić część piątą zarzutu drugiego i w konsekwencji zarzut drugi w całości.

 W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009

102    Skarżąca twierdzi, że podczas gdy w pkt 5 jednej z zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza wskazała, że art. 7 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia nr 207/2009 stoi na przeszkodzie rejestracji zgłoszonych znaków towarowych, to następnie w dwóch zaskarżonych decyzjach prowadziła analizę, stosując art. 7 ust. 1 lit. b) wspomnianego rozporządzenia. A zatem stwierdzenie dokonane w pkt 30 zaskarżonych decyzji, zgodnie z którym zgłoszenie znaków towarowych należy również odrzucić na podstawie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, jest oczywiście błędne i niewątpliwie powinno być rozumiane jako dotyczące stosowania art. 7 ust. 1 lit. c) wspomnianego rozporządzenia. Stwierdzenie to nie zostało wcale wykazane w zaskarżonych decyzjach.

103    Co więcej, skarżąca kwestionuje możliwość uznania zgłoszonych znaków towarowych za opisowe w rozumieniu wspomnianego przepisu – mając na względzie sporne towary i usługi.

104    EUIPO kwestionuje tę argumentację.

105    Należy zauważyć, że zaskarżone decyzje nie zawierają ocen dotyczących charakteru opisowego spornych oznaczeń. Ponadto w pkt 28 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza oddaliła jako nieistotny dla sprawy argument dotyczący braku uzasadnienia w odniesieniu do charakteru opisowego zgłoszonych znaków towarowych ze względu na to, że zastosowanie bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 nie jest uzależnione od charakteru opisowego oznaczeń.

106    Dodatkowo w pkt 29 zaskarżonych decyzji Izba Odwoławcza wskazała, co następuje:

„Pozostałe wyjaśnienia zgłaszającej [również] nie mogą podważyć stwierdzeń eksperta. W szczególności konfiguracja graficzna również nie nadaje wymaganego charakteru odróżniającego zgłoszonemu oznaczeniu. Docelowy krąg odbiorców nie będzie postrzegał w charakterze cech odróżniających pochodzenie handlowe [w samej sprawie T‑252/17: kolor niebieski] ram – zwykłych, ani kropek – postrzeganych jako znaki interpunkcyjne. Co więcej, element graficzny umieszczony w prawym górnym rogu odpowiada symbolowi połączenia bezprzewodowego i służy zatem jedynie wzmocnieniu pojęcia połączenia wyrażonego za pomocą elementów słownych. Oznaczenie jest zatem pozbawione elementu, który mógłby nadać mu charakter odróżniający – poza jego charakterem wychwalającym – w mniemaniu docelowego kręgu odbiorców. Zważywszy, że zgłoszone oznaczenie, rozpatrywane w całości, spełnia jedynie funkcję reklamową, konsument nie wywnioskuje z niego pochodzenia towarów lub usług”.

107    Punkt 30 zaskarżonych decyzji ma następujące brzmienie:

„Z powyższych względów odrzuca się również zgłoszenie znaku towarowego w oparciu o podstawę odmowy rejestracji określoną w art. 7 ust. 1 lit. b) [rozporządzenia nr 207/2009]”.

108    Skarżąca podnosi argument dotyczący istnienia partykuły „również” w pkt 30 zaskarżonych decyzji i jest zdania – mając na względzie wzmiankę dotyczącą art. 7 ust. 1 lit. c), zawartą w pkt 5 jednej z zaskarżonych decyzji – że Izba Odwoławcza popełniła błąd pisarski. Zdaniem skarżącej Izba Odwoławcza zamierzała wskazać w pkt 30 zaskarżonych decyzji, że bezwzględna podstawa odmowy rejestracji określona w art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 również stoi na przeszkodzie rejestracji zgłoszonych znaków towarowych. Nie wskazując zaś wyraźnie w zaskarżonych decyzjach powodów, dla których ta kolejna bezwzględna podstawa odmowy rejestracji również ma zastosowanie, Izba Odwoławcza nie uzasadniła przyjętych decyzji.

109    Należy jednak stwierdzić, że Izba Odwoławcza nie uzasadniła wcale oceny charakteru opisowego zgłoszonych znaków towarowych i że zawartą w pkt 30 zaskarżonych decyzji partykułę „również” należy rozumieć jako odnoszącą się do dodatkowego uzasadnienia przedstawionego w pkt 29 wspomnianych decyzji.

110    W konsekwencji zarzut trzeci skarg – w zakresie, w jakim stwierdzono w nim, że należy dokonać oczywistego sprostowania w pkt 30 zaskarżonych decyzji – opiera się na błędnym rozumieniu zaskarżonych decyzji. W konsekwencji ze względu na to, że Izba Odwoławcza nie oparła dokonanej oceny na zastosowaniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, można jedynie oddalić jako nieistotny dla sprawy zarzut szczegółowy dotyczący braku uzasadnienia oraz zarzut szczegółowy dotyczący błędu w ocenie przy stosowaniu tego przepisu.

111    Z wszystkich powyższych rozważań wynika, że skargi należy oddalić.

 W przedmiocie kosztów

112    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy zgodnie z żądaniami EUIPO obciążyć ją kosztami postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (trzecia izba w składzie powiększonym)

orzeka, co następuje:

1)      Sprawy T-251/17 i T252/17 zostają połączone do celów wydania wyroku.

2)      Skargi zostają oddalone.

3)      Robert Bosch GmbH zostaje obciążona kosztami postępowania.

Frimodt Nielsen

Kreuschitz

Forrester

Półtorak

 

Perillo

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 28 marca 2019 r.

Podpisy


*      Język postępowania: niemiecki.


i      Punkty 18, 31 i 32 w niniejszym tekście były przedmiotem zmian o charakterze językowym po pierwotnym umieszczeniu na stronie internetowej.