Wyrok Sądu (trzecia izba) z dnia 9 września 2015 r. – Philips / Komisja

(sprawa T‑92/13)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Światowy rynek kineskopów do telewizorów i monitorów komputerowych – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – Porozumienia i uzgodnione praktyki w dziedzinie cen, podziału rynków i zdolności produkcyjnych – Jednolite i ciągłe naruszenie – Możliwość przypisania spółce dominującej naruszenia popełnionego przez wspólne przedsiębiorstwo – Równość traktowania – Metoda obliczania kwoty grzywny– Uwzględnienie wartości sprzedaży kineskopów w ramach produktów przetworzonych – Uwzględnienie średniej wartości sprzedaży zarejestrowanej w okresie trwania naruszenia – Uwzględnienie całkowitego obrotu grupy – Proporcjonalność – Czas trwania postępowania administracyjnego

1.                     Konkurencja – Reguły Unii – Naruszenia – Przypisanie – Spółka dominująca i spółki zależne – Jednostka gospodarcza – Przypisanie antykonkurencyjnego zachowania wspólnego przedsiębiorstwa jednej z jego spółek dominujących – Warunki – Decydujący wpływ na zachowanie wspólnego przedsiębiorstwa – Ciężar dowodu – Wywieranie decydującego wpływu, które może zostać wywiedzione ze zbioru poszlak dotyczących powiązań gospodarczych, organizacyjnych i prawnych między wspólnym przedsiębiorstwem a spółkami dominującymi (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 2) (por. pkt 34–43, 56, 57, 67, 69, 75, 79, 80, 85)

2.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Poszanowanie prawa do obrony – Zakres zasady – Naruszenie – Przesłanki – Możliwość lepszego przygotowania obrony przez przedsiębiorstwo w przypadku braku nieprawidłowości proceduralnej – Ogólny obowiązek ostrożności spoczywający na wszystkich przedsiębiorstwach – Obowiązek zapewnienia właściwego przechowywania dowodów nieodzownych w razie postępowań sądowych i administracyjnych (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 27 ust. 1) (por. pkt 91–93, 97)

3.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Zasada dobrej administracji – Obowiązek staranności i bezstronności (art. 101 TFUE) (por. pkt 94, 95, 236, 237)

4.                     Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Decyzja w przedmiocie zastosowania reguł konkurencji – Decyzja dotycząca wielu adresatów – Konieczność wystarczającego uzasadnienia w szczególności w odniesieniu do jednostki, która ponosi odpowiedzialność za naruszenie (art. 101 TFUE, 296 TFUE) (por. pkt 102–104)

5.                     Konkurencja – Grzywny – Ocena w zależności od indywidualnego zachowania przedsiębiorstwa – Wpływ braku zastosowania sankcji wobec innego podmiotu gospodarczego – Brak – Poszanowanie zasady równego traktowania, które musi pozostawać w zgodzie z przestrzeganiem zasady legalności (art. 101 ust. 1 TFUE) (por. pkt 110–112, 231–233)

6.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Przedawnienie w zakresie grzywien – Rozpoczęcie biegu terminu – Jednolite i ciągłe naruszenie (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 25) (por. pkt 125–129)

7.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Zaprzestanie naruszenia – Uprawnienie Komisji – Nakazy skierowane do przedsiębiorstw (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 7 ust. 1) (por. pkt 132, 133)

8.                     Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Ochrona uzasadnionych oczekiwań – Pewność prawa – Procedura z zakresu konkurencji – Stosowanie – Zakres – Zmiana istniejącej sytuacji zależna od uznania Komisji – Brak naruszenia tych zasad (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3) (por. pkt 135, 139)

9.                     Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Niedziałanie wstecz przepisów karnych – Zakres stosowania – Grzywny nakładane za naruszenie reguł konkurencji – Włączenie – Zakres – Zmiana stosowanych przepisów racjonalnie przewidywalna w momencie popełnienia rozpatrywanych naruszeń – Naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz (art. 101 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 49) (por. pkt 136–138)

10.                     Konkurencja – Reguły Unii – Terytorialny zakres stosowania – Kartel przedsiębiorstw mających siedzibę poza Europejskim Obszarem Gospodarczym, lecz wprowadzony w życie i wywołujący skutki na rynku wewnętrznym – Sprzedaż w Unii produktu objętego kartelem – Kompetencja Komisji do zastosowania reguł konkurencji Unii – Dopuszczalność z punktu widzenia prawa międzynarodowego publicznego – Interwencja spółek zależnych, agentów lub filii mających siedzibę poza terytorium Unii – Brak wpływu (art. 101 TFUE; porozumienie EOG, art. 53) (por. pkt 149–152)

11.                     Konkurencja – Reguły Unii – Terytorialny zakres stosowania – Wprowadzenie kartelu na terytorium Unii – Przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo, posiadające jednostki produkcyjne poza Europejskim Obszarem Gospodarczym – Montowanie produktów objętych kartelem w produktach końcowych przez wspomniane jednostki produkcyjne – Sprzedaż wspomnianych produktów końcowych przez zintegrowane przedsiębiorstwo na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Zaliczenie (art. 101 TFUE; porozumienie EOG, art. 53) (por. pkt 153)

12.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ustalenie kwoty podstawowej – Ustalenie wartości sprzedaży – Sprzedaż mająca bezpośredni lub pośredni związek z naruszeniem – Montowanie produktów objętych kartelem w produktach końcowych przez jednostki produkcyjne pionowo zintegrowane z przedsiębiorstwem, któremu zarzuca się naruszenie – Sprzedaż produktów końcowych przez zintegrowane przedsiębiorstwo na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Uwzględnienie wartości sprzedaży produktów końcowych, której jedynie ułamek mógł odpowiadać wartości produktów objętych kartelem – Dopuszczalność (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02 pkt 13) (por. pkt 156, 167–178)

13.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ustalenie kwoty podstawowej – Ustalenie wartości sprzedaży – Metoda obliczania zdefiniowana w wytycznych – Spoczywający na Komisji obowiązek stosowania wytycznych z poszanowaniem zasady równego traktowania – Korzystanie przez Komisję z szerokich uprawnień dyskrecjonalnych w odniesieniu do metody obliczania grzywien (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 182–186)

14.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ustalenie kwoty podstawowej – Ustalenie wartości sprzedaży – Rok odniesienia – Ostatni pełny rok kalendarzowy trwania naruszenia – Wyjątkowy jego charakter – Uwzględnienie rocznej średniej wartości sprzedaży w całym okresie trwania naruszenia – Dopuszczalność (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 13) (por. pkt 190–198)

15.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Dostosowanie kwoty podstawowej – Kwota maksymalna – Obliczanie – Obrót, jaki należy uwzględnić – Łączny obrót wszystkich spółek tworzących jednostkę gospodarczą działającą jako przedsiębiorstwo (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2) (por. pkt 214–221)

16.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Poszanowanie prawa do obrony – Dostęp do akt – Zakres – Odmowa przekazania dokumentu – Konsekwencje – Konieczność wprowadzenia w zakresie ciężaru dowodu spoczywającego na danym przedsiębiorstwie rozróżnienia między dokumentami obciążającymi a dokumentami odciążającymi (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 27 ust. 2; rozporządzenie Komisji nr 773/2004, art. 15) (por. pkt 240–250)

17.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Obowiązki Komisji – Dochowanie rozsądnego terminu – Kryteria oceny – Naruszenie – Brak (art. 101 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41, 47) (por. pkt 256–263, 268)

18.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Zakres swobodnego uznania zastrzeżony dla Komisji – Granice – Poszanowanie zasady proporcjonalności – Zakres – Ustalenie grzywny proporcjonalnie do elementów oceny wagi naruszenia (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2) (por. pkt 271, 272)

Przedmiot

Tytułem głównym – żądanie stwierdzenia częściowej nieważności decyzji Komisji C(2012) 8839 final z dnia 5 grudnia 2012 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG (sprawa COMP/39.437 – Kineskopy do telewizorów i monitorów komputerowych), a tytułem pomocniczym – żądanie uchylenia lub obniżenia grzywien nałożonych na skarżącą

Sentencja

1) Skarga zostaje oddalona.

2) Koninklijke Philips Electronics NV zostaje obciążona kosztami postępowania.