Sprawa T‑361/06

Ballast Nedam NV

przeciwko

Komisji Europejskiej

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Niderlandzki rynek bitumu do nawierzchni drogowych – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 81 WE – Możliwość przypisania zachowania noszącego znamiona naruszenia – Prawo do obrony – Skutki wyroku stwierdzającego nieważność względem osób trzecich

Streszczenie – wyrok Sądu (szósta izba) z dnia 27 września 2012 r.

1.      Konkurencja – Zasady Unii – Naruszenia – Przypisanie – Spółka dominująca i spółki zależne – Jednostka gospodarcza – Kryteria oceny – Domniemanie decydującego wpływu wywieranego na spółki zależne przez spółkę dominującą posiadającą 100% ich kapitału – Możliwość potwierdzenia tego domniemania przez Komisję za pomocą okoliczności faktycznych mogących wykazać rzeczywiste wywieranie decydującego wpływu – Brak obowiązku

(art. 81 WE, 82 WE)

2.      Konkurencja – Zasady Unii – Naruszenia – Przypisanie – Spółka dominująca i spółki zależne – Jednostka gospodarcza – Kryteria oceny – Domniemanie decydującego wpływu wywieranego na spółki zależne przez spółkę dominującą posiadającą 100% ich kapitału – Przeniesienie ciężaru dowodu i naruszenie zasady domniemania niewinności – Brak

(art. 81 WE, 82 WE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 2)

3.      Konkurencja – Zasady Unii – Naruszenia – Przypisanie – Spółka dominująca i spółki zależne – Jednostka gospodarcza – Kryteria oceny – Domniemanie decydującego wpływu wywieranego na spółki zależne przez spółkę dominującą posiadającą 100% ich kapitału – Obowiązek przedstawienia dowodów przez spółkę chcącą obalić to domniemanie – Prawo krajowe nakładające pewne obowiązki na spółki dominujące wobec ich spółek zależnych – Brak wpływu

(art. 81 WE, 82 WE)

4.      Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Decyzja w przedmiocie zastosowania reguł konkurencji – Konwalidacja braku uzasadnienia w trakcie postępowania spornego – Niedopuszczalność – Dodatkowe wskazówki mające na celu uzupełnienie już wystarczającego uzasadnienia i udzielenie odpowiedzi na argumenty skarżącego – Dopuszczalność

(art. 81 WE, 82 WE, 230 WE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 2)

5.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Pismo w sprawie przedstawienia zarzutów – Konieczna treść – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Rozbieżność między decyzją a pismem w sprawie przedstawienia zarzutów – Naruszenie prawa do obrony – Przesłanka – Ocena każdego konkretnego przypadku z osobna

(art. 81 WE, 82 WE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 27 ust. 1)

6.      Konkurencja – Zasady Unii – Naruszenia – Przypisanie – Spółka dominująca i spółki zależne – Jednostka gospodarcza – Naruszenie przez Komisję prawa do obrony spółki zależnej, ze względu na braki w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów – Stwierdzenie nieważności decyzji Komisji nakładającej grzywnę na spółkę zależną – Wpływ wyroku na grzywnę nałożoną na spółkę dominującą – Brak

(art. 81 WE, 82 WE)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 24–29, 35, 36)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 30)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 32, 33)

4.      W ramach skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej na podstawie art. 230 WE na decyzję Komisji w dziedzinie konkurencji Komisja nie może na poparcie zaskarżonej decyzji przedstawiać nowych dowodów obciążających, które nie zostały w niej ujęte, jest jednak uprawniona do odpowiedzi na argumenty skarżącej zmierzające do udowodnienia, na podstawie innych dokumentów, które skarżąca przedłożyła Sądowi, że ocena Komisji zawiera błędy w ustaleniach faktycznych. Autor zaskarżonej decyzji może przedstawić w postępowaniu kontradyktoryjnym wyjaśnienia uzupełniające uzasadnienie, które samo w sobie jest już wystarczające – wyjaśnienia te mogą być pomocne podczas przeprowadzania przez sądy Unii kontroli właściwości uzasadnienia tej decyzji, jako że umożliwiają instytucji objaśnienie względów leżących u podstaw przyjętego przez nią rozstrzygnięcia.

(por. pkt 49)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 63–66, 69)

6.      Spółka uznana za tworzącą wraz z jej spółką zależną jedno przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 81 WE nie może podnosić, że obniżenie przez Sąd kwoty grzywny nałożonej na jej spółkę zależną będzie skutkować tym, że kwota grzywny, która została na nią nałożona solidarnie jako na spółkę dominującą, również powinna zostać obniżona, ponieważ to orzeczenie Sądu wynika z faktu, że Komisja naruszyła prawo do obrony spółki zależnej, gdyż w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów nie poinformowała jej, że podstawą przypisania jej odpowiedzialności za naruszenie popełnione przez drugą spółkę zależną jest fakt, że jest ona spółką dominującą tejże drugiej spółki zależnej, nie zaś to, że jest jej następcą prawnym.

Ponieważ Sąd nie stwierdził braku noszącego znamiona naruszenia zachowania po stronie tej drugiej spółki zależnej i Komisja zastosowała domniemanie wywierania przez spółkę dominującą grupy decydującego wpływu na tą drugą spółkę zależną ze względu na pośrednie posiadanie przez nią całego jej kapitału, Komisja miała podstawy, aby przypisać spółce dominującej grupy noszące znamiona naruszenia zachowanie drugiej spółki zależnej i obciążyć ją solidarnie odpowiedzialnością za zapłatę grzywny. Komisji przysługują bowiem uprawnienia dyskrecjonalne w zakresie decydowania o tym, które podmioty w obrębie przedsiębiorstwa powinny ponieść odpowiedzialność za naruszenie. Spółka dominującą grupy może zatem sama ponosić odpowiedzialność za zachowanie drugiej spółki zależnej.

(por. pkt 72–75)